Hij heeft een Amerikaanse naam, maar werd ontworpen in Italië. Zijn platform is in Frankrijk ontwikkeld en de productie vindt plaats in Polen. Als klap op de vuurpijl werd hij bekroond met de titel ‘European Car of the Year 2023’. Maar hoe bevalt de Jeep Avenger in de Nederlandse praktijk?

©Igor Stuifzand | ID.nl

Eerst even een rondje om de Jeep Avenger

Wat meteen opvalt, is het compacte formaat van de Jeep Avenger. Hij heeft een lengte van 4,08 meter, vergelijkbaar met bijvoorbeeld de Volkswagen Polo. Met zijn hoekige vormgeving, zwarte front en opgebolde, vierkant uitgesneden wielkuipen is de Avenger echter een stoere verschijning. Hij heeft de onverschrokken uitstraling die je van een echte Jeep mag verwachten. Hoewel vierwielaandrijving op de auto ontbreekt, staat hij wel wat hoger op zijn wielen dan veel van zijn concurrenten en loopt hij op een modderig bospad wat minder snel vast.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Onze testauto is gespoten in de lakkleur Sun Yellow in combinatie met een zwart dak. Die beide kleuren komen terug in het interieur. En dat is maar goed ook, want zonder de gele sierlijst op het dashboard zou het interieur maar een donkere bedoening zijn.

Het digitale instrumentarium is overzichtelijk van opzet, het centrale touchscreen – voor de bediening van het multimediasysteem en tal van rijfuncties – heeft een formaat van 10,25 inch en laat zich intuïtief bedienen. Diverse elementen, zoals de drukknoppen voor het kiezen van de rijrichting, hebben we eerder in de Fiat 500e gezien. De Drive Mode-knop tussen de voorstoelen kennen we weer uit de elektrische Peugeots, Citroëns en Opels.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Is de Jeep Avenger een praktische auto?

Voor een auto met een lengte van 4,08 meter voldoet de Jeep Avenger aan de verwachtingen. Voorin zit je riant, op de achterbank heb je alleen voldoende beenruimte als ze zich voorin een beetje inschikkelijk willen opstellen. In de kofferbak past 355 liter bagage, en ook dat is voor zo’n compacte auto helemaal niet verkeerd. Wanneer je de leuning van de achterbank hebt neergeklapt, gaat er 1.250 liter achter in de Avenger.

Voorin is geen extra bagageruimte, want daar ligt de motor al. Wil je tóch een grotere vracht vervoeren, dan moet je op zoek naar vervangend vervoer. De elektrische Jeep kan namelijk niet met een trekhaak worden geleverd. We snappen dat de technische basis daaraan ten grondslag ligt, maar bij een Jeep verwacht je toch dat je je uitrusting voor een avontuurlijke outdoor-vakantie met je vrienden kunt meenemen.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Wat kost de Avenger en wat heeft de auto voor die prijs allemaal te bieden?

De prijzen van de elektrische Jeep Avenger beginnen inmiddels bij 39.500 euro. Daarmee zit hij precies tussen de Opel Mokka Electric en Peugeot e-2008 in. Waarom we deze twee modellen noemen? De Jeep Avenger staat op precies hetzelfde elektrische platform, vandaar. Maar daarover meer in een later hoofdstuk.

Tot de basisuitrusting van de Jeep Avenger behoren onder meer automatische airco, een infotainmentsysteem met smartphone-integratie voor Apple CarPlay of Android Auto, cruisecontrol, een warmtepomp en veiligheidsvoorzieningen zoals lane departure warning in combinatie met lane keep assist, verkeersbordherkenning, vermoeidheidsherkenning en een noodstophulp met herkenning van voetgangers en fietsers. Je hoeft dus beslist niet op een houtje te bijten.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Naast de basisversie wordt de Avenger geleverd in drie andere uitrustingsvarianten: Longitude, Altitude en (zoals onze testauto) Summit. De Longitude voegt 16-inch lichtmetalen wielen, een audiosysteem met zes luidsprekers en een verstelbare bagagevloer aan de uitrusting toe. De Altitude wordt af-fabriek geleverd met 17-inch lichtmetaal, adaptieve cruisecontrol en een digitaal instrumentarium. De Summit ten slotte voegt daar nog ledkoplampen, lane centering en file-assistent, dodehoekwaarschuwing en parkeersensoren met een 360-gradencamera aan toe.

De prijs van de Jeep Avenger in Summit-uitvoering bedraagt inmiddels 44.500 euro, maar daarmee komt hij nog steeds in aanmerking voor de SEPP-aanschafsubsidie. Op basis van een leasetermijn van 72 maanden en jaarlijks een afstand van 5.000 kilometer starten de private-leasetarieven die Jeep zelf voor de Avenger in rekening brengt bij 493 euro per maand.

©Igor Stuifzand

Wat zijn de concurrenten van de Jeep Avenger?

De Jeep Avenger heeft een hoop concurrenten. Kijk alleen maar naar het EV-aanbod van alle Stellantis-merken, het concern waartoe ook Jeep behoort. Met de DS 3 E-Tense, de Fiat 600e, de Opel Mokka Electric, de Citroën ë-C4 en de Peugeot e-2008 hebben we al een hele waslijst met alternatieven te pakken.

Maar laten we nog even doorgaan: de BYD Atto 3 zit in ongeveer dezelfde prijscategorie, en je zou ook de Renault Megane E-Tech Electric kunnen zien als concurrent voor de Jeep Avenger. Maar misschien is de nieuwe Volvo EX30 nog wel de belangrijkste bedreiging voor de Jeep. Vooral prijstechnisch dan, want de compacte elektrische crossover uit Zweden heeft een veel krachtiger aandrijflijn, met vermogens vanaf 272 pk. Net zoals de Smart #1, trouwens.

©Igor Stuifzand | ID.nl

De accutechniek en aandrijflijn van de Avenger onder de loep

Als merk dat onder de paraplu van Stellantis valt, kon Jeep vrijuit putten uit de reeds beschikbare techniek. De Avenger deelt zijn elektrische architectuur en platform met onder meer de Peugeot e-2008 en de Opel Mokka Electric. Deze twee modellen zijn nog niet zo heel lang geleden ingrijpend verbeterd. Ze kregen een krachtiger elektromotor met 156 pk (in plaats van 136 pk) en een batterij met een grotere capaciteit (54 in plaats van 50 kWh).

Nog belangrijker: door de gewijzigde chemische samenstelling van de batterij springt de elektromotor ondanks z'n hogere vermogen veel zuiniger om met de energiereserve. Haalde de Peugeot e-2008 eerst ternauwernood 340 kilometer op een volle accu, met de 54kWh-batterij is een actieradius van 406 kilometer mogelijk.

De Jeep Avenger profiteert eveneens van deze verbeterde aandrijflijn. Hij heeft dus een motorvermogen van 156 pk en een batterij met een capaciteit van 54 kWh. Daarvan is 51 kWh inzetbaar. Door kleine verschillen in de stroomlijn van de carrosserie wordt voor de Avenger een maximum-rijbereik opgegeven van precies 400 kilometer. Snelladen gaat met een hoogste laadkracht van 100 kW; zou de accu helemaal leeg zijn, dan zit hij in 34 minuten op een vulling van 80 procent. Een 11kW-boordlader is standaard.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Hoe presteert de Jeep Avenger op onze standaard verbruiksronde?

De oudere elektrische modellen van Stellantis staan bepaald niet bekend als bijzonder efficiënt, maar daar moeten alle verbeteringen aan de aandrijflijn en batterijen een eind aan maken. We zullen deze aandrijflijn in de toekomst ongetwijfeld vaker terugzien in een review. Voor de Jeep Avenger in de meest luxe Summit-uitvoering, die standaard op 18-inch wielen met 215/55-banden staat, geeft Jeep een gemiddeld stroomverbruik op van 15,6 kWh/100 kilometer.

Tijdens de verbruiksronde profiteert de Avenger van gunstige testomstandigheden: het is 21,5 graden en er staat weinig wind. De verbruiksmeter die deel uitmaakt van de boordcomputer, hanteert een afwijkende rekenmethode. Hij laat zien hoeveel kilometer je op 1 kilowattuur hebt afgelegd, en niet de meer gangbare hoeveelheid kWh's per 100 km.

Als we na 170 kilometer weer terug zijn op het startpunt van onze standaard verbruiksronde, noteert de meter een gemiddelde van 6,6 kilometer per kWh. Omgerekend betekent dat een verbruik van 15,2 kWh/100 km. Daarmee zitten we ruim onder het verbruik dat Jeep zelf voor de Avenger opgeeft. Keurig! Zouden we met dit verbruik doorrijden tot de accu helemaal leeg is, dan zouden we echter al na 335 kilometer een laadpaal op moeten zoeken.

©Igor Stuifzand | ID.nl

En hoe bevalt de Jeep Avenger op de weg?

Ook al is de Jeep Avenger technisch grotendeels identiek aan modellen als de Peugeot e-2008 en Opel Mokka Electric, de rijbeleving is gelukkig totaal anders. Terwijl de Peugeot je probeert te verwennen met soepel veercomfort, wil de Jeep trouw blijven aan zijn afkomst door de indruk te wekken dat zijn onderstel is voorbereid op ruig offroadwerk.

De Avenger heeft veel stuggere veren dan de Peugeot e-2008, en ook zijn schokdempers drukken de op- en neerwaartse bewegingen van de wielen resoluut de kop in. Hierdoor ontstaat op een slecht wegdek wel een wat stuiterig rijgedrag. Doordat de auto voortdurend in beweging blijft, ervaar je dat algauw als comfortverlies. Toch past dit rijgedrag prima bij het avontuurlijke karakter van de Jeep – wij zouden de Avenger er in elk geval niet voor laten staan, maar misschien denk jij daar zelf anders over. Een kwestie van smaak dus.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Wat ons betreft zijn de stoelen van de Avenger niet goed genoeg. Ze hebben een te zachte vulling en bieden je lichaam tijdens een lange rit daardoor onvoldoende steun. Daardoor stap je op je bestemming toch niet helemaal frisjes uit. Dat is jammer, want verder maakt de Avenger juist een uitstekende indruk. Dankzij zijn compacte afmetingen laat de auto zich heel gemakkelijk door druk verkeer dirigeren, en door de opgewaardeerde aandrijflijn heeft de auto ruimschoots voldoende kracht in huis voor vlotte reacties op het acceleratiepedaal. Al met al is dit een hartstikke leuke auto, die op het gebied van aandrijf- en batterijtechnologie weliswaar geen grenzen verlegt, maar die zich prima leent voor energie-efficiënt dagelijks gebruik.

©Igor Stuifzand | ID.nl

‘Weg met Amerikaanse tech!’ Onze afhankelijkheid van Amerikaanse technologische producten en -diensten stuit een groeiend aantal Europeanen steeds meer tegen de borst. Overstappen op Europese alternatieven lijkt daarom een logische keuze, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Europese chatbots zijn lastig te vinden, terwijl kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol in de maatschappij lijkt te gaan spelen.

ChatGPT van OpenAI, Gemini van Google, Copilot van Microsoft, Grok van xAI of Claude van Anthropic. Als je aan een AI-chatbot denkt, is de kans groot dat een van deze diensten als eerste bij je te binnen schiet. Dat is niet zo vreemd, want het zijn op dit moment de populairste chatbots. Een andere interessante overeenkomst is dat ze allemaal afkomstig zijn uit de Verenigde Staten.
Onlangs kwam er een scheurtje in die Amerikaanse AI-dominantie: de chatbot van het Chinese DeepSeek haalde ineens de voorpagina’s. Voor het eerst leek een niet-Amerikaanse chatbot het te kunnen opnemen tegen de gevestigde orde uit de VS. Dat was goed nieuws voor inwoners van China, aangezien Amerikaanse chatbots daar worden geblokkeerd. Met de komst van DeepSeek kregen Chinezen dus eindelijk toegang tot een geavanceerde AI-bot.
Wij Europeanen hebben wel gewoon toegang tot Amerikaanse AI-modellen. Dat is maar goed ook. Voor de meeste Amerikaanse onlinediensten, zoals WhatsApp, OneDrive of Gmail, zijn er prima Europese alternatieven te vinden. Alleen voor AI-chatbots is dat een stuk lastiger.

Afhankelijk van Amerika

Het verlangen naar de ‘Europeanisering’ van ons internetgebruik is de afgelopen maanden sterk gegroeid. Dat komt vooral door een daling in het vertrouwen in onze samenwerking met Amerika. De huidige Amerikaanse president ziet de EU meer als concurrent dan als partner. Het kan dus riskant zijn om een onvoorspelbaar land zo veel macht over ons (bedrijfs)leven te geven.
Niet alleen privé gebruiken we Amerikaanse diensten, ook op het werk zijn veel producten afkomstig uit de VS, zoals Microsoft Office, Gmail en Slack. In de meeste organisaties kun je AI-chatbots aan dat rijtje toevoegen. Volgens onderzoekers groeit onze AI-afhankelijkheid de komende jaren ook nog eens gestaag verder.

In een hoop werkvelden, waaronder de militaire sector, is kunstmatige intelligentie mogelijk binnen de kortste keren onmisbaar. Het baart experts dan ook zorgen dat wij als Europa momenteel geen enkele controle hebben over deze belangrijke technologie. Ze vrezen dat de VS op een dag besluit om Amerikaanse AI-diensten voor ons te blokkeren. Dan hebben tal van bedrijven ineens een groot probleem.

Zorgen om privacy

In het verleden is al meerdere keren gebleken dat buitenlandse AI-bedrijven het niet zo nauw nemen met de privacy van hun gebruikers. Zo zou OpenAI zonder toestemming de data van EU-gebruikers hebben gebruikt voor het trainen van ChatGPT. Ook is duidelijk dat AI-chatbots gevoelige gegevens van gebruikers lekken, doordat ze ingevoerde tekst als trainingsdata opslaan en later met andere gebruikers delen.

Daarnaast wordt er gevreesd dat overheden de gegevens die gebruikers met AI-modellen delen, kunnen opeisen. In het privacybeleid van DeepSeek staat bijvoorbeeld dat het persoonsgegevens (denk aan chat- en zoekgeschiedenis en zelfs de toetsaanslag) in China opslaat. Volgens de wetten van het land heeft de Chinese overheid het recht om gegevens op te eisen van binnenlandse bedrijven wanneer zij daarom vraagt. Veel regeringen hebben hun werknemers dan ook verboden om DeepSeek op hun werktelefoons te installeren.

Moeilijke markt

Er zijn dus genoeg redenen om over te willen stappen op Europese alternatieven voor AI-diensten, maar dan moeten die er dus wel zijn. De Amerikaanse techindustrie is een stuk groter dan de Europese. EU-bedrijven beginnen daardoor met een grote achterstand en moeten met veel minder middelen een gelijkwaardig product zien te ontwikkelen. We zijn natuurlijk gewend aan de kwaliteit van de Amerikaanse tegenhangers. Slechts weinig mensen en bedrijven zijn bereid om over te stappen op een inferieur alternatief.

Hoe ingewikkelder (en dus duurder) het is om een dienst op te zetten, hoe moeilijker het is om Europese varianten te vinden. En laat het nou net zo zijn dat specifiek het opzetten en trainen van AI-modellen ontzettend prijzig is. Je hebt gigantische datacenters nodig om de vele peperdure, specialistische hardware-installaties 24/7 te kunnen laten draaien. Het trainen van AI-modellen verbruikt bovendien enorme hoeveelheden elektriciteit en de hitte die daarbij vrijkomt, moet dagelijks met miljoenen liters water worden gekoeld.

Er zijn in Europa maar weinig bedrijven voorhanden die bereid zijn om zulke investeringen te doen. Dat komt deels doordat de grote investeerders in Amerika zitten, waardoor start-ups moeilijk aan startkapitaal kunnen komen. Verder zijn de lonen in de VS hoger en is de loonbelasting lager, waardoor ook veel van het toptalent op AI-gebied dáár te vinden is. Daar komt ook nog de strenge regelgeving van de EU bij, die bedrijven kan afschrikken om te innoveren.

Toch is er sinds kort voorzichtig beweging zichtbaar op de Europese AI-markt. Steeds meer bedrijven werken aan eigen taalmodellen en chatbots die binnen de Europese wetgeving opereren en beter aansluiten op onze privacywaarden. Het gaat vaak nog om kleinschalige initiatieven met beperkte rekenkracht, maar ze laten wel zien dat Europa niet stilzit. Zo verschenen er de afgelopen maanden eindelijk enkele concrete voorbeelden van Europese chatbots die de concurrentie durven aan te gaan met Amerika: het Franse Le Chat van Mistral AI en het Zwitserse Lumo van Proton. Hun aanpak verschilt, maar beide projecten tonen dat ook binnen Europa ruimte ontstaat voor kunstmatige intelligentie op eigen voorwaarden.

Le Chat: Concurrent uit Frankrijk

Het Franse Mistral AI bracht eerder dit jaar onder de toepasselijk genaamde chatbot Le Chat een directe concurrent voor de gevestigde orde uit. Deze bot, beschikbaar voor Android, iOS en webbrowsers, maakt gebruik van volledig zelfgetrainde AI-modellen en staat dus voor een groot deel los van de VS. De hardware wordt nog wel geleverd door Amerikaanse fabrikanten. De gegevens worden echter opgeslagen op Europese servers en moeten daarmee voldoen aan strenge Europese privacywetten. Zo mag Mistral volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) je gegevens niet buiten de EU beschikbaar maken. Er moet een juridisch zwaarwegende reden zijn om de gegevens met de overheid te mogen delen.

Hoe goed is Le Chat?

Voor de privacy is Le Chat dus een interessante keuze, maar hoe presteert Mistral in vergelijking met de concurrentie? Uit onze eigen tests blijkt dat Le Chat op de eerste plaats nog niet zo heel vaardig is in het Nederlands. Bij het schrijven van een Sinterklaasgedicht komt de chatbot met veel kromme zinnen, terwijl ChatGPT (naast wat rare rijmpjes) wel consequent kloppende zinnen aan elkaar rijgt. Datzelfde geldt voor zaken die de Nederlandse cultuur aangaan. Als we vragen om suggesties voor klassieke verjaardagshapjes, zegt Le Chat dat we miniquiches en sushi moeten serveren. ChatGPT begrijpt de opdracht beter en raadt ons oer-Hollandse blokjes kaas met mosterd, leverworst en haring op roggebrood aan.

Ook uit onafhankelijke benchmarks blijkt dat Le Chat het vaak moet afleggen tegen Amerikaanse en Chinese modellen. Benchmarks meten hoe chatbots presteren in een breed scala aan taken, bijvoorbeeld op het gebied van wereldkennis, wetenschappelijk redeneren, wiskunde en programmeren.

Mistral Large 2, het model dat momenteel voor Le Chat wordt gebruikt, krijgt van de grootste AI-vergelijkingssite, Artificial Analysis, een gemiddelde intelligentiescore van 38. Vrijwel alle andere AI-chatbots behalen hogere scores. Het huidige standaardmodel van ChatGPT, GPT-4o, verschilt met zijn score van 41 niet veel van Le Chat. Alleen OpenAI biedt ook een Pro-abonnement aan voor 24 dollar waarmee gebruikers toegang krijgen tot geavanceerdere modellen, zoals o3, die juist een topscore van 69 behaalt.

Mistral biedt ook een betaald abonnement (15 dollar), maar daarbij krijgen gebruikers alleen een hogere daglimiet bij het genereren van teksten en afbeeldingen. Ook kun je dan aangepaste chatbots te maken, bijvoorbeeld een bot die altijd antwoordt als een rapper. Betalende gebruikers krijgen dus geen geavanceerder AI-model.

Lumo: Protons privacygerichte alternatief

Sinds juli 2025 is Proton – bekend van Proton Mail en Proton VPN – met zijn eigen AI-chatbot Lumo op de markt gekomen. Daarmee voegt het bedrijf zich bij de kleine maar groeiende groep Europese spelers die een antwoord proberen te bieden op de Amerikaanse dominantie. Lumo profileert zich nadrukkelijk als een privacyvriendelijk alternatief dat de waarden van de Europese digitale soevereiniteit belichaamt.

De chatbot is gebouwd op open-sourcemodellen, waaronder Nemo, OpenHands, OLMO en Mistral Small, en draait volledig op Europese servers. Dat betekent dat alle gegevens binnen de grenzen van de EU blijven en dus onder de strenge AVG-regels vallen. Proton garandeert dat gesprekken niet worden gelogd en uitsluitend lokaal versleuteld worden opgeslagen, zodat zelfs het bedrijf zelf er geen toegang toe heeft. De dienst gebruikt geen enkele gebruikersinput om zijn modellen verder te trainen, iets wat bij Amerikaanse chatbots nog altijd de norm is.

©Proton

Wie wil, kan de webzoekfunctie inschakelen om actuele informatie op te vragen, maar standaard staat die uit. Daardoor werkt Lumo iets minder up-to-date dan ChatGPT of Gemini, maar het voorkomt dat de dienst ongezien data doorsluist naar externe bronnen. Ook kun je bestanden uploaden voor analyse, die vervolgens via Proton Drive worden verwerkt en net als e-mails en documenten volledig end-to-end-versleuteld blijven.

Lumo kent nog beperkingen. Zo kan de chatbot minder context onthouden dan de grote Amerikaanse modellen en ontbreken geavanceerde multimodale functies, zoals spraakinteractie of beeldherkenning. Toch is de komst van Lumo van grote symbolische waarde: eindelijk heeft Europa een concreet alternatief dat niet draait om schaal of winst, maar om vertrouwen, transparantie en privacy. Het laat zien dat innovatie ook kan ontstaan vanuit principes in plaats van marketingbudgetten – al zal de tijd moeten uitwijzen of dat genoeg is om het tegen de reuzen uit Silicon Valley op te nemen.

Kleine tekortkomingen

Een veelgehoorde klacht van AI-fanaten is dat Le Chat minder flexibel is dan de niet-EU-bots. Zo kan de chatbot minder context verwerken, waardoor de dienst niet geschikt is om een verslag van honderden pagina’s samen te vatten. Ook ontbreekt de mogelijkheid voor spraakgesprekken en kan de bot geen tekst lezen op afbeeldingen die je opstuurt. Je kunt Le Chat wel vragen om plaatjes te maken, maar daarvoor gebruikt de dienst het Flux Pro-model van een Duitse start-up. Dat model levert behoorlijke resultaten, al zijn de nieuwste beeldgeneratoren van ChatGPT en Google Gemini nog beter in het uitvoeren van complexe opdrachten en het leesbaar schrijven van tekst.

Ook Lumo is op dit vlak nog beperkt: de chatbot kan geen beelden genereren of analyseren en mist functies als spraakinteractie of uitgebreide contextherkenning. Proton richt zich voorlopig bewust op een veilige basisfunctionaliteit in plaats van op toeters en bellen. In vergelijking met Le Chat is Lumo dus minder veelzijdig, maar wel consistenter in zijn focus op privacy en databeveiliging.

AI-actieplan

Al met al kunnen Le Chat en Lumo op sommige punten aardig meekomen met hun Amerikaanse tegenhangers, maar op veel fronten blijven ze nog achter. De gemiddelde gebruiker kan er prima mee uit de voeten, al zullen bedrijven pas overstappen als Europese bots krachtiger worden en meer taken aankunnen. Om dat te bereiken zijn forse investeringen nodig. De Europese Unie beseft dat inmiddels ook. In april werd een actieplan gepresenteerd dat Europa moet helpen uit te groeien tot wereldleider op het gebied van kunstmatige intelligentie. Daarin belooft Brussel de bouw van vijf gigafabrieken voor de ontwikkeling van geavanceerde AI-modellen, investeringen in cloudcapaciteit en datacenters, en steun voor Europese start-ups. Na jaren van afwachten lijkt Europa zich dus eindelijk op te maken voor een inhaalslag. Met de komst van spelers als Mistral AI (Le Chat) en Proton (Lumo) krijgt het continent stap voor stap meer grip op zijn digitale toekomst. Misschien is dat bescheiden begin precies wat nodig is om ooit echt onafhankelijk te worden van Silicon Valley.

Op elke website, in elke app en zelfs in de supermarkt laat je digitale sporen achter. Deze worden door bedrijven verzameld en doorverkocht en helaas gebeurt dat vaak op een slecht beveiligde manier. Het gevolg? Datalekken die je privacy en je geld in gevaar brengen. Gelukkig kun je je gegevens met een paar gerichte maatregelen zelf beschermen.

Een goede bescherming van je gegevens begint met het vaststellen welke gegevens er al van je rondzwerven. Daarna beslis je wat écht bewaard moet blijven en vervolgens dicht je elk lek met slimme hulpmiddelen. In dit artikel leiden we door het hele proces. We starten met een snelle inventarisatie van je digitale voetafdruk. Denk aan ongebruikte accounts, verborgen toestemmingen en vergeten wachtwoorden.

Vervolgens gaan we aan de slag: van wachtwoordmanagers en tweestapsverificatie tot versleutelde bestandsdeling en VPN’s. Tot slot kijken we naar je wettelijke rechten onder de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en laten we zien hoe je die in je voordeel kunt inzetten. Zo groeit je beveiliging organisch mee met elke stap die je zet. Je minimaliseert de risico’s en pakt je regie terug!

Digitale voetafdruk

Elk beveiligingsplan begint met inzicht. Open daarom eerst op je computer Instellingen, kies Privacy en beveiliging en bekijk alle categorieën om te zien welke apps toegang hebben tot je locatie, camera en microfoon. Noteer wat je niet verwacht had.

Ga vervolgens naar je e-mail en zoek op trefwoorden als ‘registratie’, ‘bevestig je account’ en ‘privacyverklaring’. Zo spoor je vergeten accounts op, bijvoorbeeld de webshop waar je vijf jaar geleden een cadeautje bestelde. Bezoek tot slot de website Have I Been Pwned en vul je e-mailadres in. De dienst toont of je gegevens in bekende datalekken zitten.

Geef elke vondst een kleurcode: groen voor veilig, oranje voor opletten en rood voor directe actie. Met dit kleurenoverzicht zie je in een oogopslag waar het gevaar zit. Sla het bestand lokaal op, niet in de cloud, en bescherm het met een wachtwoord. Nu je precies weet welke gegevens rondzwerven, kun je gericht maatregelen nemen in plaats van schieten met hagel. Zo bespaar je tijd en mis je geen verborgen risico.

Onkraakbare wachtwoorden

Een uniek en lang wachtwoord voor elk account is de simpelste en beste bescherming. Installeer daarom een wachtwoordmanager zoals Bitwarden (https://bitwarden.com) of 1Password (https://1password.com). Maak eerst een hoofdwachtwoord van minstens zestien tekens dat geen bestaand woord bevat; combineer hoofdletters, leestekens en een zin die je alleen zelf begrijpt. Open daarna de manager en klik op Nieuwe login of Add Item, plak de url, vul gebruikersnaam in en laat de generator een wachtwoord van vijfentwintig willekeurige tekens maken.

Je kunt ook een volledige lijst met wachtwoorden importeren uit je browser. Sla het op en activeer Autofill in de browserextensie. Wis direct het oude, zwakke wachtwoord en gebruik de functie Password Health om overgebleven duplicaten op te sporen. Dankzij de versleutelde kluis verlaat geen enkel wachtwoord je apparaat onversleuteld; alleen jij bezit de sleutel. Vergeet niet regelmatig een back-up van de kluis te exporteren naar een versleuteld usb-station voor extra zekerheid. Zo voorkom je dat één lek al je accounts in gevaar brengt en kun je wachtwoorden probleemloos blijven vernieuwen.

Tweestapsverificatie

Helaas is zelfs een fantastisch wachtwoord kwetsbaar wanneer een bedrijf een datalek heeft. Activeer daarom altijd een tweestapsverificatie, ook wel multi-factor authentication genoemd. Veel diensten bieden deze optie aan. Ga naar de beveiligingsinstellingen van je account, bijvoorbeeld Account / Beveiliging / Tweestapsaanmelding, en kies voor een authenticator-app.

Installeer op je telefoon een gratis app als Google Authenticator. Klik op QR-code scannen, houd de camera boven het scherm en bevestig. De app toont nu elke dertig seconden een nieuwe zescijferige code. Voer die in op het webformulier en sla de herstelcodes op in een offline-document.

Voor kritieke accounts, zoals je cloudopslag of crypto-wallet, gebruik je bij voorkeur een hardware-sleutel als YubiKey. Steek de sleutel in de usb-poort, druk op het lampje en log in zonder een code over te typen. Dankzij de FIDO2-standaard wordt phishing onmogelijk, omdat de sleutel de url controleert voordat hij tekent. Zo combineer je gemak met een ijzersterke tweede factor die indringers buitenhoudt. Bewaar een reservesleutel op een andere locatie zodat verlies of diefstal je niet buitensluit.

Veilig en tijdelijk delen

Je wilt een scan van je paspoort opsturen naar een overheidsinstelling, of een map met familiefoto’s delen met oma. Gebruik dan nooit onbeveiligde e-mailbijlagen. Kies in plaats daarvan voor een end-to-end-versleutelde dienst als Wormhole.

Sleep het bestand naar het tabblad en beperk de download tot één keer. Kopieer de link, plak hem in een bericht en stuur het wachtwoord via een ander kanaal. Wie te laat klikt, krijgt een 404-fout, waardoor je geen nieuwsgierige meelezers meer hebt.

Werk je in Windows, open dan een willekeurige map, klik met rechts op een bestand, ga naar OneDrive / Delen, kies via de drie puntjes Instellingen voor delen en voeg een Wachtwoord en Vervaldatum toe. Door tijd, wachtwoord en versleuteling te combineren geef je kwaadwillenden geen kans. Bovendien bespaar je opslagruimte omdat het bestand niet in talloze inboxen blijft zweven.

Virtueel privénetwerk

Openbare hotspots in hotels en cafés zijn een paradijs voor datadieven. Zodra je onversleuteld verkeer verstuurt, kan iedereen in het netwerk meelezen. De eenvoudigste bescherming is het inschakelen van een virtueel privénetwerk. Installeer op je laptop en mobiel bijvoorbeeld de opensource-dienst Mullvad of het commerciële NordVPN.

Open de app, klik op Snel verbinden en verifieer dat het slot-pictogram in de menubalk verschijnt. Activeer daarnaast de optie Kill Switch zodat je verbinding blokkeert zodra de tunnel wegvalt. Voor extra zekerheid kun je in je browser de ingebouwde optie Altijd beveiligde verbindingen gebruiken activeren, die je vindt via Instellingen / Privacy en beveiliging. In Firefox heet de optie Alleen-HTTPS-modus. Test je opstelling via de site DNSLeakTest. Verschijnt je eigen provider niet, dan zit je goed. Zo browse je veilig, zelfs op een open wifinetwerk.

Monitoren én reageren

Beveiliging is geen eenmalige klus. Stel dus alerts in die automatisch waarschuwen wanneer jouw gegevens op straat liggen. Klik op Have I Been Pwned bovenaan op Notify me en vul je e-mailadres in. De dienst mailt je voortaan zodra je mailadres opduikt in een nieuw lek.

Voeg daarnaast domeinmonitoring toe voor je eigen website als je die hebt. Als er een waarschuwing verschijnt, open je direct de wachtwoordmanager, genereer je een nieuw wachtwoord en controleer je of tweestapsverificatie actief is. Noteer het incident in je kleurenoverzicht.

Reageer je snel, dan is de kans klein dat cybercriminelen al hebben toegeslagen. Zo bouw je een continue verdedigingslinie die meegroeit met het dreigingslandschap. Maak er een maandelijkse routine van. Dan zijn al je accounts, ook de oude, veilig.

Pak de regie over je data!

Datalekken horen bij het digitale leven, maar hun impact bepaal jij. Door eerst je voetafdruk in kaart te brengen, vervolgens unieke wachtwoorden en tweestapsverificatie toe te passen en je apparaten te versleutelen, sluit je de belangrijkste toegangspoorten. Veilige bestandsdeling, een betrouwbare VPN en een periodieke schoonmaak dichten de resterende kiertjes. Met automatische monitoring en hulp van de AVG is er een goede basis. Geen enkele maatregel staat op zichzelf; samen vormen ze een flexibel schild dat meebeweegt met nieuwe dreigingen. Begin vandaag, ervaar morgen al meer gemoedsrust en bespaar geld en ongemak op de lange termijn.