Hyundai heeft met het e-GMP-platform een nieuwe standaard voor elektrische auto's neergezet. Deze gepatenteerde hoogvoltage-technologie biedt allerlei voordelen, zoals sneller laden, een grotere actieradius en een langere levensduur van de accu. In dit artikel lees je hoe deze innovatie van Hyundai – en binnenkort ook andere merken – de toekomst van e-mobiliteit vormt.

Je hebt ‘m misschien voorbij zien komen, mijn eerste rijtest met Hyundais krachtigste productie-auto ooit: de IONIQ 5 N. Een 650 pk sterke EV die er niet alleen tof en onderscheidend uitziet, maar dankzij slimme technologie een compleet andere kant van elektrisch rijden heeft laten zien. Gadgets waarmee het merk een kunstmatige doch zeer overtuigende ziel heeft gecreëerd. En dat alles met een basis die al bekendstond om zijn vooruitstrevende aard: het 800 volt e-GMP-platform. In dit artikel vertelt Irwin Versteegh van InstaAutoVlog aan de hand van 3000 km (in drie dagen!) wat die technologie zo bijzonder en doeltreffend maakt.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Terug naar 2016

Acht jaar geleden lanceerde Hyundai de IONIQ, een auto die als hybride, plug-in hybride of als volledig elektrische auto op de markt kwam. Met name de Electric was bijzonder. Let wel, destijds was de EV nog niet zo ingeburgerd als nu en was de keuze verder beperkt tot een Nissan Leaf, BMW i3, Kia Soul of een Tesla Model S.

Het bijzondere was dat de Hyundai IONIQ uit een relatief compact accupakket van 28 kWh een range van 280 km wist te persen. Gemeten volgens de inmiddels verouderde NEDC-methode, dat wel, maar we hebben het hier desondanks over een riante middenklasser met een grote kofferruimte. Het meeste bijzondere? Je kon deze auto in zo'n 25 minuten van 10 naar 80 procent bijladen.

©Hyundai

Net even anders

Dat zorgt ervoor dat de IONIQ Electric zelfs vandaag de dag nog een auto is die qua snelladen, energieverbruik en de standaard aanwezigheid van een warmtepompinstallatie nog steeds een prima keus is. Het merk was er dan ook vroeg bij, en met name dat stukje snelladen leek naar meer te smaken.

Eind 2020 verscheen er een persbericht: "Hyundai onthult uniek BEV-platform genaamd e-GMP: het Electric Global Modular Platform." Op zich niet heel spannend, een modulair EV-platform; Volkswagen toonde een paar jaar eerder al het MEB-platform voor onder meer de complete iD-serie, zij het dat Hyundai en daarmee ook Kia en diens luxemerk Genesis het net even anders aanpakte.

Het persbericht vertelde namelijk dat de innovatieve basis standaard is voorzien van een 'multi-oplaadsysteem'. Klinkt wellicht wat wazig, maar deze gepatenteerde technologie maakt het mogelijk dat EV's op deze basis met zowel 400 als 800 volt kunnen worden bijgeladen. En dan hebben we het niet over 'traag' opladen aan een oplaadstation thuis of in de straat, maar aan snelladers van bijvoorbeeld Fastned of Ionity. Hoe dat werkt? Een ingenieuze omvormer verhoogt de eventuele 400V-input naar 800V met een stabiele hoogvoltage-snellaadsessie tot gevolg.

©Hyundai

De Koreanen waren hun tijd vooruit

Maar de Porsche Taycan heeft toch ook 800 volt? Klopt, net als de Audi eTron GT bijvoorbeeld, zij het dat die auto’s – zeker in het begin – optioneel met een DC-DC-omvormer waren uitgerust die tot 150 kW snelladen mogelijk maakte aan een 400V-laadinstallatie. Had je deze omvormer niet, dan kwam je niet verder dan 50 kW. In beide gevallen in elk geval een stuk trager dan de potentiële 270 kW die de Taycan of eTron GT moet kúnnen hebben. De Koreanen waren dus behoorlijk inventief, en dat voor letterlijk de helft van het geld.

Als we naar het laadproces kijken, dan draait het in de basis om volt en ampère. Volt (A) x ampère (A) = (kilo)watt (kW). Voorbeeld: 400V x 500A = 200.000 W, oftewel 200 kW. Met deze rekensom zouden we een 400V-auto zoals een Tesla Model 3 met maximaal 200 kW snel kunnen opladen. Het nadeel? Hoe meer ampère, hoe hoger de warmteontwikkeling. En te veel warmte vinden accu's niet fijn. Dat is bijvoorbeeld waarom Fastned van die dikke, met olie gevulde laadkabels gebruikt. En die hitte, inclusief het onvermijdelijke energieverlies, ontstaat dus ook in de accu van je auto, waardoor extra vloeistofkoeling nodig is.

En als we hetzelfde vermogen van 200 kW willen bewerkstelligen met 800 volt? Dan verandert de rekensom en zien we een halvering van het aantal ampères: 800V x 250A = 200 kW! Iets meer ampères? 800V x 350A = 280 kW. Het gevolg? Een hoger voltage betekent een lager ampèrage, en dus minder warmteontwikkeling, minder energieverlies en per definitie een betere efficiëntie. Omdat er minder hitte ontstaat, is dat bovendien gunstiger voor de levensduur van je batterij. Maar wees gerust, moderne EV’s zijn voorzien van actieve – vloeistofgekoelde – accu’s waardoor je je ook daar geen zorgen over hoeft te maken.

Sneller laden, meer range

Toch biedt deze nog steeds wat prijzige technologie nog meer voordelen. Zo geniet je niet alleen van sneller laden, maar ook van (in theorie) een lager energieverbruik. Ook de elektromotor werkt namelijk op 800V-hoogspanning, die daardoor meeprofiteert van het lagere ampèrage. Er is sprake van minder weerstand en minder hitteverlies, en daardoor een lager energieverbruik van de elektromotor.

Effect? Een in potentie betere range! Daarnaast zorgt 800 volt ervoor dat snelladers kunnen worden uitgerust met dunnere kabels, waardoor er dus minder zeldzame en prijzige materialen als koper nodig zijn. Dit geldt namelijk ook voor het complete netwerk aan boord van je auto.

Op naar Barcelona

Terug naar het begin: de 3000 km in de IONIQ 5. Het allereerste model van Hyundai dat debuteerde op die innovatieve e-GMP-basis. Die 3000 kilometer reed ik trouwens niet zomaar, maar was het directe gevolg van mijn aanwezigheid bij de internationale persintroductie van de IONIQ 5 N. Niet in Appelscha of Tiel, maar het altijd fijne Barcelona. In navolging van mijn reis per Volvo XC40 naar de Spaanse metropool, eind 2023, vertrok ik een paar weken geleden opnieuw richting het zuiden. In stijl uiteraard, want per IONIQ in AWD Lounge-uitvoering.

Met de Volvo XC40 Single Motor Extended Range reed ik destijds onder vergelijkbare omstandigheden: 1380 kilometer met 's nachts temperaturen van net boven het vriespunt en overdag tussen de 15 à 20 graden. Totale reistijd: 17 uur, inclusief 5 laadstops. Dat was het uiteindelijke resultaat met een beschaafde rijstijl en snelheden die nauwelijks de 120 km/u passeerden. De XC40 bleek bovendien een fijne reisauto en presteerde wat betreft het snelladen keurig met een 10-80%-vulling in circa 31 minuten.

Verschil moet er zijn

Hoe de reis met de IONIQ 5 is verlopen? Om te beginnen was de afstand op 3 km na hetzelfde: die bedroeg nu 1383 kilometer. En ook nu was er sprake van vijf laadstops. Niettemin heb ik volop kunnen profiteren van de 800 volt aan laadpower, want na vijf snellaadsessies arriveerden we al na 15 uur reistijd op onze bestemming. Inderdaad, twee uur sneller dan met de Volvo.

Het was het directe gevolg van het aan kunnen houden van een hogere gemiddelde snelheid (minimaal 130 km/u op de Franse Péage met soms geregeld 140 op de teller), maar vooral het snellere opladen van de batterij. Met name de mogelijkheid om langer een hoger snellaadvermogen te handhaven bleek nuttig. Zo heeft de IONIQ 5 slechts 18 minuten nodig om van 10 naar 80 procent te worden bijgeladen, en een paar minuten extra om door te trekken naar 90 procent.

800 volt zal steeds belangrijker worden

De meerwaarde van 800 volt zul je in ons kleine landje dan misschien niet op dagelijkse basis ervaren of opmerken, maar op een dergelijke rit maakt het echt een verschil. Je bent in staat om een gemiddelde reistijd van 100 km/u te realiseren, zeker met een nóg efficiënter model als bijvoorbeeld de IONIQ 6.

Zijn Hyundai, Kia en Porsche de enige? Nee, ook XPENG heeft met de G9 momenteel een 800V-auto in huis, en met de op handen zijnde G6 lanceert het merk binnenkort een tweede 800V-model. Eén ding mag hoe dan ook duidelijk zijn: zeker in combinatie met de solid state-accu zal de 800V-techniek in de toekomst een steeds prominentere rol gaan spelen. Maar voordat het zover is, maken de genoemde merken deze toekomst alvast realiteit.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.