Politiek is complex. Een keuze maken tussen al die partijen (er staan er op het moment van schrijven vijftig geregistreerd) is een lastig karwei. Want wat zeggen al die partijen precies? En doen ze ook wat ze zeggen? In Nederland kun je al jaren gebruikmaken van diverse online stemhulpmiddelen. Maar hoe werken deze precies? Wij spraken met de mensen achter Kieskompas en Stemwijzer om te ontdekken wat er achter de vragenlijsten schuilgaat.

De eerste versie van de StemWijzer was niet online, maar kwam in 1989 uit op diskette. Voor wie toen nog geen computer had was er zelfs een papieren versie, waar je dankzij een vragenlijst kon bepalen welke politieke partij het dichtst bij jouw voorkeur lag. StemWijzer is dus al decennialang een begrip in de Nederlandse politiek en als er verkiezingen zijn, gebruiken miljoenen Nederlanders dit hulpmiddel. Vooral sinds de dienst online beschikbaar is (1998, www.stemwijzer.nl) nam de populariteit alleen maar toe. Maar hoe werkt dit nou precies?

Selectie

Matthijs van Tuijl is projectleider bij StemWijzer. Het hart van de site is uiteraard de lijst met stellingen. Van Tuijl: “Het doel van de stellingen is om te bepalen wat het verschil is tussen de partijen. Partijprogramma’s liggen vaak dicht bij elkaar. Om als burger een goede keuze te kunnen maken, is het belangrijk om te weten waar de verschillen zitten. We formuleren in eerste instantie een honderdtal stellingen die we naar alle partijen sturen, en waarvan zij mogen zeggen of ze het met een stelling eens of oneens zijn.”

Van die eerste honderd stellingen blijft er uiteindelijk een derde over. Dat aantal verschilt per verkiezing, maar bij een Tweede Kamerverkiezing zijn het er gemiddeld dertig. “Uit ervaring en onderzoek blijkt dat dertig stellingen genoeg zijn om mensen te helpen bij het maken van hun keuze, zonder dat het invullen te lang duurt.”

Met het opstellen van de stellingen is het team maanden bezig. Van Tuijl: “We beginnen met het doorspitten van alle verkiezingsprogramma’s. Daarnaast hebben we drie burgerpanels waar we mee in gesprek gaan. Het doel van dit onderzoek en die gesprekken is om vast te stellen wat de belangrijkste thema’s zijn in de komende verkiezingen. Daarbij kijken we naar wat de partijen zelf belangrijk vinden, maar natuurlijk ook naar wat volgens de burgers het meest relevant is.” Het is dus niet zo dat de stellingen rechtstreeks uit de verkiezingsprogramma’s komen. De stellingen zijn zo geformuleerd dat het de partijen ‘dwingt’ om zelf een duidelijke keuze over een bepaalde kwestie te maken. StemWijzer checkt vervolgens of de antwoorden van de partijen overeenkomen met hun verkiezingsprogramma en openbare uitspraken. Zo niet, dan volgt er een gesprek om tot een antwoord te komen dat de standpunten van de partij zo eerlijk mogelijk vertegenwoordigt.

©PXimport

Steffie helpt met Kieskompas

©PXimport

Wijze van formuleren

Dat formuleren van de stellingen is overigens nog een hele uitdaging. Daarom buigt een team van wetenschappers (taalkundigen en politicologen) zich over de stellingen om deze zo goed mogelijk te formuleren.

Van Tuijl: “De manier waarop je een vraag stelt kan een bepaalde kleur hebben. Een vraag kan bijvoorbeeld links of rechts georiënteerd zijn. Dat is op zich niet erg, als er een balans is tussen de vragen. Je wilt in de lijst een balans met even veel ‘rechts’ georiënteerde vragen als vragen vanuit een ‘links’ perspectief.”

Daar komt bij dat er bepaalde psychologische factoren zijn bij een vragenlijst, en ook daar moet StemWijzer rekening mee houden. “Uit allerlei onderzoek blijkt dat mensen bij een lijst met stellingen eerder geneigd te zijn om het ergens mee eens te zijn dan oneens. Daarom moeten we ook daar een balans in vinden, door vragen zo te formuleren dat dit geen factor meer is. Het doel is tenslotte om mensen helpen te ontdekken met welke partij ze de meeste affiniteit hebben.

Ook is het taalkundig soms een puzzel. Van Tuijl: “Ooit hadden we het in een stelling over ‘plezierjacht’. Sommige mensen dachten hierbij aan een bootje, terwijl anderen juist dachten dat het over recreatief jagen ging.”

Na het invullen van de lijst, krijgt de gebruiker de score. Die wordt heel rechtstreeks berekend. Van Tuijl: “Voor elke overeenkomst tussen de invuller en een partij krijgt die partij een punt. Aan het eind zie je dan hoeveel overeenkomsten jouw mening heeft met de verschillende partijen. Mensen vragen weleens hoe het kan dan je het met twee partijen bijvoorbeeld 60% eens kan zijn. Want dan zou je toch uitkomen op meer dan 100%? Maar zo werkt het niet. Je kan het bijvoorbeeld 60% eens zijn met partij A en 60% met partij B, maar dan met verschillende onderdelen van die partijen. Daarom is het goed om niet alleen naar de score te kijken, maar ook naar de stellingen zelf. Als kiezer bepaal je tenslotte zelf welke aspecten jij het belangrijkst vindt.”

©PXimport

Kieskompas.nl

De grote ‘concurrent’ van StemWijzer is het Kieskompas. Deze werd in 2006 opgericht in door politicoloog André Krouwel van de Vrije Universiteit, omdat hij kritiek had op de StemWijzer. Hij ontwikkelde in samenwerking met dagblad Trouw een eigen stemhulp. Volgens Jeroen van Lindert, projectmanager van Kieskompas heeft de stemhulp zijn succes eigenlijk een beetje te danken aan de huidige minister-president. Mark Rutte (toen nog fractievoorzitter van de VVD, red.) vulde bij het lanceringsevent de StemWijzer in en bleek de meeste affiniteit met D66 te hebben. De VVD lag volgens deze test niet eens dicht bij zijn voorkeur.” Kieskompas was op dat moment al in ontwikkeling, en die uitslag zorgde er wel meteen voor dat dat deze alternatieve stemhulp meteen opviel. Van Lindert geeft trouwens zelf ook onmiddellijk toe dat StemWijzer intussen flink verbeterd is, maar de aanpak van Kieskompas is volgens hem toch nog steeds fundamenteel beter.

“Bij ons krijg je geen ‘ranking’ van hoeveel jouw mening lijkt op de stellingen van de partijen, maar krijg je te zien wat jouw positie is in het politieke landschap.” Kieskompas visualiseert dat landschap door de invuller in een grafiek te plaatsen met twee assen: links-rechts en progressief-conservatief. Dat is volgens de makers van Kieskompas een veel eerlijker manier om te laten zien hoe dicht jouw denkbeelden liggen bij die van verschillende partijen. De links-rechts as gaat over economie. Over geld dus. Ben je voor lage belastingen of voor een sterk sociaal vangnet? De andere as gaat over je culturele voorkeur. Ben je progressief, (voor de legalisering van softdrugs) of juist conservatief (traditionele Christelijke waarden zijn belangrijk)? Partijen (en burgers) zitten namelijk nogal eens op verschillende plekken in die assen. En zelfs binnen die assen kun je verschillende meningen hebben. Het is zomaar mogelijk dat je best links bent en toch conservatief. En omgekeerd. Zelfs binnen een as kan het zijn dat je over bepaalde dingen conservatief denkt en over andere zaken juist weer progressief.

©PXimport

Stemmentracker

©PXimport

Nuance

Van Lindert: “Als je Kieskompas invult, hoef je een stelling niet zwart-wit met ‘eens’ of ‘oneens’ te beantwoorden. Je kiest uit een schaal van vijf punten, dus van ‘helemaal niet mee eens’ tot ‘helemaal mee eens’. Volgens van Lindert blijkt deze vijfpuntsschaal uit onderzoek het beste te werken. Er is genoeg ruimte voor nuance terwijl toch duidelijk is wat de punten precies betekenen. Niemand heeft er wat aan als je kunt kiezen tussen 72% eens en 74% eens. Maar het verschil tussen ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ is voor iedereen helder.”

Net zoals StemWijzer checkt Kieskompas de antwoorden van de partijen. “Wij sturen onze stellingen naar de partijen, en vragen hen ze op dezelfde manier op de vijf-puntsschaal te beantwoorden als de gebruiker later ook moet doen. Maar we vragen hen ook om aan bronvermelding te doen: kun je aantonen dat het antwoord strookt met jullie verkiezingsprogramma en eigen uitspraken?”

Hulp

Volgens zowel Van Lindert als Van Tuijl is het overigens niet de bedoeling dat gebruikers blind varen op de uitslag van hun respectievelijke vragenlijsten. Van Tuijl: “We zijn een hulpmiddel voor mensen om te ontdekken welke partij het dichtst bij hen ligt.” Naast vierkiezingsprogramma’s is ook een emotioneel component. Ook de voorkeur voor bepaalde personen speelt een rol. Van Lindert: “En dat is natuurlijk ook prima! Je kiest een volksvertegenwoordiger. Als jij een bepaalde politicus vertrouwt, zelfs als de partijstandpunten niet helemaal bij je passen, dan kan dat ook een belangrijke factor zijn om op die persoon te stemmen.”

Kieskompas en StemWijzer moet je volgens beiden dus vooral zien als een hulpmiddel, maar niet het enige hulpmiddel. De persoon die uiteindelijk de beslissing neemt in het stemhokje, ben je zelf.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbaar sporthorloge? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Xiaomi Smart Band 9

De onlangs verschenen Xiaomi Smart Band 9 is goedkoop en kent ook nog eens verrassend veel functies. Dit langwerpige sporthorloge is in de kleurstellingen zilver-wit, zwart en roze verkrijgbaar. Het amoledscherm van 1,62 inch biedt voldoende ruimte om diverse gegevens te tonen. Dankzij een respectabele resolutie van 192 × 490 pixels verschijnt alle informatie scherp in beeld – denk daarbij aan stappen, verbrande calorieën, weersverwachting en natuurlijk de tijd. Alle functies zijn via het aanraakscherm bereikbaar, want de Smart Band 9 heeft geen fysieke knoppen. De waterdichte behuizing weegt maar 15,8 gram (zonder bandje).

Kies in het menu tussen ruim 150 sportmodi en start vervolgens de training. Tijdens de inspanning kun je jouw hartslag in de gaten houden. Je koppelt de Smart Band 9 via bluetooth eenvoudig aan een smartphone. Laat het mobiele toestel vervolgens in je broek- of jaszak zitten, want inkomende notificaties verschijnen rechtstreeks op je pols. Een prettige eigenschap is dat je het scherm ook op zonovergoten plekken nog prima kunt lezen. Aan de hand van een lichtsensor kiest deze smartwatch automatisch de juiste helderheid. Ten slotte is de beschikbaarheid van meer dan tweehonderd wijzerplaten een leuk extraatje.

Garmin Instinct 2

Met deze relatief goedkope smartwatch van Garmin houd je nauwlettend jouw sportieve prestaties in de gaten. Je kunt de Instinct 2 zowel binnen als buiten dragen, want de robuuste behuizing is waterdicht tot een diepte van honderd meter. Op het ronde display van 176 × 176 pixels zie je onder meer de actuele hartslag, het aantal gezette stappen en de huidige snelheid. Er zijn ook een hoogtemeter en elektrisch kompas geïntegreerd. Onder leiding van diverse sport-apps doe je uiteenlopende trainingen. Je kunt bovendien na elke nacht de uitgebreide slaapmonitor bekijken.

Wanneer het sporthorloge met een smartphone is verbonden, zie je inkomende pushnotificaties voorbijkomen. De Instinct 2 bevat een energiezuinig zwart-witscherm. Dat komt de accuduur ten goede! De fabrikant claimt dan ook een batterijduur van zo'n 28 dagen in de smartwatchmodus. Het hier besproken model heeft een horlogekast van 45 millimeter. Als alternatief kun je een vergelijkbaar sporthorloge met een horlogekast van 40 millimeter kopen, de Garmin Instinct 2S.

Garmin Forerunner 255 Music

Ren, wandel of fiets je met een lekker muziekje nét wat steviger door? De Garmin Forerunner 255 Music is hiervoor bij uitstek geschikt. Je kunt namelijk nummers van Spotify, Deezer of YouTube Music downloaden en in het geheugen van deze smartwatch opslaan. Laat dus tijdens trainingen voortaan je smartphone thuisliggen en bedien de muziek vanaf je pols. Je hebt voor deze functie trouwens wel een betaald abonnement bij een van de genoemde muziekdiensten nodig. De Forerunner 255 Music heeft een horlogekast van 46 millimeter. Kies tussen een zwarte en witte uitvoering.

Op het ruime 1,3inch-kleurenscherm van 260 × 260 pixels zijn er een heleboel functies toegankelijk. Denk onder andere aan een calorieënteller, hartslagmeter, bloedzuurstofmeter, slaapmonitor, snelheidsmeter, stappenteller en stopwatch. De Forerunner 255 Music toont ook meldingen van een verbonden smartphone. Krijg je bijvoorbeeld een WhatsApp-bericht, dan gaat de weerbestendige behuizing kortstondig trillen. Tot slot gebruik je deze veelzijdige smartwatch ook om contactloos te betalen.

Lees ook: Dit zijn de 9 sporten waarmee je het makkelijkst afvalt

Polar Pacer Pro

Zoek je een licht sporthorloge met zéér veel functies? Kijk dan eens naar de Polar Pacer Pro. Wegens het gewicht van 41 gram voel je dit apparaatje amper zitten. In de horlogekast van 45 millimeter is er een 1,2inch-kleurenscherm van 240 × 240 pixels verwerkt. Het display is voorzien van Gorilla Glass en gaat dus niet zomaar stuk. Verder is de behuizing waterdicht tot een diepte van vijftig meter. In het menu staan er ruim 150 sportprofielen voor je klaar. Fijn is dat deze smartwatch ook allerlei 'exotische' sporten ondersteunt, zoals (kite)surfen, rolschaatsen en skiën. Zodra je een keuze hebt gemaakt, monitort de Pacer Pro diverse sportieve prestaties.

Onder de motorkap bevindt zich een gps-chip, zodat deze smartwatch overal ter wereld je locatie kan bepalen. Handig is dat je routes van de bekende app Komoot kunt synchroniseren. Kijk voor routeaanwijzingen voortaan op je pols. Verder werkt de Pacer Pro ook naadloos met de veelgebruikte sport-app Strava samen. Hoewel Polar in zijn eigen webwinkel een tarief van 349,90 euro hanteert, vragen diverse andere bekende webshops minder dan tweehonderd euro. Kies tussen de kleurstellingen zwart, wit en goud.

Samsung Galaxy Fit3

De Samsung Galaxy Fit3 schaf je voor minder dan zes tientjes aan! Dit goedkope sporthorloge is te koop in de kleurstellingen zwart, zilver-wit en roze. Ondanks zijn lage prijskaartje toont het langwerpige 1,6inch-amoledscherm van 256 × 402 pixels diverse gegevens. Zo zie je hoeveel stappen je hebt gezet. De achterzijde van de horlogekast heeft ook nog sensoren om je bloedzuurstof en hartslag te meten. Druk aan de zijkant op de homeknop en kies uit ruim honderd sportoefeningen. De Galaxy Fit3 analyseert desgewenst ook je slaapgedrag. Maak je onverhoopt een lelijke uitglijder? Dankzij valdetectie schakelt de polsassistent jouw SOS-contactpersonen in.

Dit lichtgewicht sporthorloge van 18,5 gram neem je overal mee naartoe. De IP68-gecertificeerde behuizing is namelijk volledig waterdicht. Verbind de Galaxy Fit3 via bluetooth met een smartphone voor nog meer functies. Je kunt dan bijvoorbeeld de muziekweergave bedienen en zien wie er belt. De smartwatch toont ook inkomende berichten. De oplaadbare batterij van 208 mAh gaat op een enkele acculading volgens Samsung tot dertien dagen mee.

Dat een wasmachine zonder moeite vuile was schoon krijgt, spreekt voor zich. Toch kan een kleine natuurlijke hulp extra verschil maken. Geen chemisch middel, maar iets wat je waarschijnlijk al in huis hebt: citroensap. Dat zorgt voor een frissere was, een schonere trommel en een beter onderhouden machine.

Hoewel de meeste wasmachines hun werk prima doen, kun je ze met een beetje citroensap een handje helpen. Dit natuurlijke zuur werkt verrassend effectief tegen vuil, kalk en bacteriën. Hieronder lees je vijf manieren waarop citroen je was én je machine schoner, frisser en duurzamer maakt.

1. Verwijdert zeepresten

Na het wassen blijft er vaak wat wasmiddel of wasverzachter achter in de trommel of in je kleding. Het gevolg? Je wasmachine kan muf gaan stinken, net zoals de was die uit zo'n machine komt. Een scheutje citroensap in het bakje voor de wasverzachter helpt om die resten los te weken. Zo blijft je wasmachine schoon en ruikt je was écht fris.

2. Neutraliseert nare geuren

Citroensap werkt licht antibacterieel en neutraliseert geuren. Dat is vooral handig bij sportkleding, handdoeken of keukenlinnen dat snel minder fris ruikt. Citroen maakt je was dus niet alleen schoner, maar ook frisser.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

3. Werkt tegen hard water

Woon je in een gebied met hard water, dan merk je dat wasmiddel minder goed schuimt en kleding stugger aanvoelt. Citroenzuur bindt kalkdeeltjes, waardoor het water zachter wordt en het wasmiddel beter zijn werk doet. Zo bescherm je zowel je kleding als de binnenkant van je machine tegen kalkaanslag.

🍋 Onderhoudstip: laat eens per maand een lege wasmachine draaien op 60 graden met een scheut citroensap. Zo voorkom je kalkaanslag en blijft de binnenkant fris.

4. Houdt wit écht wit

Citroensap heeft een mild blekend effect dat witte kleding helderder maakt zonder het risico van verkleuring. Vooral fijn voor lakens, T-shirts en handdoeken. Anders dan chloor is citroensap veilig voor de meeste stoffen* en vriendelijker voor je huid én het milieu.

5. Zorgt voor zachtere kleding

Heb je snel last van wasverzachter of vind je de geur te sterk? Citroensap verzacht het water op een natuurlijke manier, zonder kunstmatige toevoegingen. Zo blijft je kleding soepel en zacht, ook zonder de synthetische stoffen die in veel wasverzachters zitten. Dat is prettiger voor gevoelige huid én beter voor het milieu, omdat er minder chemische resten in het afvalwater terechtkomen.