Hoewel steeds meer senioren een smartphone op zak hebben, is niet elke generatie er hevig behendig mee als de generatie erna. Daarom kan het geen kwaad om de senioren een handje te helpen met het correct instellen van hun telefoon of tablet.

Misschien herken je dit wel: dat telefoontje van je ouders of grootouders, omdat ze een vraag hebben over hun smartphone. Dan moet je ze op afstand gaan uitleggen hoe iets werkt ... wat meestal nergens toe leidt. Je kunt hen, en ook jezelf, helpen door op voorhand bepaalde instellingen na te lopen, zodat ze op z’n minst kunnen vinden waar je het over hebt. De onderstaande opties helpen voornamelijk voor gebruikers die wat slechter zien, moeite hebben met het behouden van overzicht en niet precies weten hoe ze iemand moeten bellen.

Android overzichtelijker maken

De ene senior is de andere niet, dat begrijpen we. Daarom geven we algemene tips mee, die hopelijk kunnen helpen in het dagelijkse leven. Waar veel mensen weleens mee worstelen, is het behouden van overzicht op dat kleine schermpje. Gelukkig kun je in Android zelf andere launchers instellen (applicatiestarters). Enkele launchers die je uit de Google Play Store kunt downloaden, zijn SimpleLauncher, BigLauncher en Elder Launcher: UI for Seniors. Wat deze apps gemeen hebben is dat ze apps, teksten en contactpersonen groot in beeld brengen, zodat alles goed zichtbaar is.

Daarnaast kan het helpen de tekstgrootte aan te passen. Je gaat daarvoor naar Instellingen / Scherm / Weergavegrootte en tekst. Op deze pagina pas je met een schuifbalkje de grootte van de letters aan. Met het balkje eronder pas je de weergavegrootte aan, waardoor alles vergroot in beeld komt. Vergeet niet apart de letters van het toetsenbord groot te maken; in dit voorbeeld gebruiken we Gboard. Open een tekstveld, tik links op de vier puntjes en selecteer Formaat wijzigen. Vervolgens kun je het bord omhoog trekken en op het vinkje tikken.

Omdat het soms lastig is Android te bedienen met veegbewegingen, kunnen we die misschien beter uitschakelen. Vervolgens zorg je dat de vertrouwde navigatiebalk onderin zichtbaar is: je gaat daarvoor naar Instellingen / Scherm / Navigatiemodus / Navigatie met 3 knoppen. Tap nu op Terug om de instellingen op te slaan. Nu we hier toch zijn, is het ook nog de moeite waard om de instellingen onder het kopje Toegankelijkheid te checken. Daar vind je opties als Extra dimmen (fijn voor in de avond), Vergroting en verschillende voorlees- en ondertitelingsopties.

Dagelijks gebruik

Het is handig snelkoppelingen aan te maken voor belangrijke contactpersonen. Als er dan wat is, kan de senior in kwestie direct iemand bellen. Ga naar het thuisscherm en houd hem even ingedrukt. Selecteer de optie Widgets / Contacten en kies de optie Direct bellen (1x1). Daarna selecteer je een contactpersoon en plaats je die op het thuisscherm. Op het moment dat je dan op het icoontje van dat persoon tikt, zal de Android-smartphone meteen een telefoongesprek starten. Dat scheelt heel wat handelingen.

Om het gebruik verder te vergemakkelijken in het dagelijkse leven, is het slim om ongewenste of onnodige apps te verwijderen. Veel Android-smartphones worden standaard geleverd met apps waar niemand op zit te wachten. En sommige mensen hebben er zelf ook wel een handje van om van alles te downloaden. Misschien is het wel verstandig om eerst met de eigenaar van de telefoon te overleggen over het lukraak downloaden van apps en pas daarna eventueel samen overbodige apps te verwijderen. Dat regel je via Instellingen / Apps / Alle apps. Tik wat langer op een app tot je de optie Verwijderen ziet en tik erop om hem weg te halen.

Welke smartphone?

Verder speelt de keuze voor een smartphone ook een grote rol. Hebben de senioren in kwestie nog een bruikbare smartphone hebben, dan is er even niets aan te doen en kun je hopelijk wat problemen verzachten door de bovenstaande tips te volgen. Maar is het toevallig tijd voor een nieuw model, houd het dan vooral simpel. Zo doet de Samsung Galaxy A54 het vaak goed onder ouderen en ook de Pixel 7a nog steeds erg toegankelijk is. Als een groter scherm belangrijk is, dan is de Galaxy de betere optie.

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!