Zo kun je goed filmen met een smartphone
Smartphones hebben tegenwoordig geweldige camera’s om hd-video op te nemen met 4K-resolutie, een dynamisch bereik, videobeeldstabilisatie en nog veel meer opties zou je het beste beeldmateriaal moeten kunnen schieten. En toch is het vooral de persoon die het toestel vasthoudt die telt. Ben je zelden tevreden over de kwaliteit van jouw filmpjes? Met enkele eenvoudige tips zullen je volgende videoprojecten er een stuk professioneler uitzien.Zo kun je goed filmen met een smartphone
Tip 01: Achterste camera
Het klinkt voor de hand liggend, maar toch vergeten mensen dit soms: gebruik de achterste camera voor filmpjes die een goede kwaliteit moeten hebben. De meeste smartphones die heden ten dage over de toonbank gaan, hebben twee, drie of vijf cameralenzen aan de achterkant. Die achterste camera is van betere kwaliteit, heeft een hogere resolutie en ondersteunt ook meer functies in de camera-app. Kortom, het levert een beter resultaat op. Zelfs als je jezelf wilt filmen, raden we je aan de achterste lens te gebruiken. Zet je telefoon dan op een statief. Wil je toch een opname met de telefoon in je hand maken, dus met de camera boven het scherm, zorg dat je niet naar het scherm kijkt, maar in de lens, zodat je de kijker aankijkt.
©PXimport
Tip 02: Beeldstabilisatie
Hoe stabiel je handen ook zijn, er zijn altijd kleine cameratrillingen. Vooral in slechte lichtomstandigheden zijn die trillingen funest. Gelukkig beschikken smartphones over een ingebouwde beeldstabilisatie, bestaande uit zowel optische beeldstabilisatie (OIS: optical image stabilization) als digitale beeldstabilisatie (EIS: electronic image stabilization). Beide technieken compenseren lichte bewegingen, waarbij digitale beeldstabilisatie de vibraties via software onderdrukt. In de praktijk zal EIS het frame van de video iets kleiner maken en dan in tegengestelde richting beweging simuleren. Met OIS meten gyroscopische sensoren de trillingen en verplaatst de lens zich met kleine motortjes in de tegengestelde richting. Door optische beeldstabilisatie wordt je opname zuiverder. Nog beter is als er zowel gebruikgemaakt wordt van optische als digitale beeldstabilisatie.
©PXimport
Tip 03: Zet je schrap
Ga je een video uit de losse hand schieten, dus zonder statief, pak je telefoon dan met beide handen vast rondom de rand. Dit voorkomt dat er een deel van je vinger in beeld komt. Hoe verder je de telefoon van je lichaam houdt, hoe meer je een schokkerig resultaat riskeert. Plaats je ellebogen daarom tegen je lichaam of zoek ondersteuning voor je arm. Stokstijf stilstaan is niet nodig. Je kunt namelijk prima een pan (van links naar rechts of omgekeerd) of tilt (van onder naar boven of omgekeerd) maken. Deze bewegingen, indien beheerst, kunnen veel toevoegen aan je video, vooral wanneer je bijvoorbeeld een landschap in beeld wilt brengen. Zorg er in ieder geval voor dat de camerabeweging gelijkmatig en niet te snel verloopt. Ook handig: zet je smartphone in vliegtuigmodus, hiermee voorkom je dat je opname verstoord wordt door berichtjes, notificaties of inkomende oproepen.
©PXimport
Rechtopstaande video’s zijn alleen leuk als je ze uitsluitend op je smartphone bekijkt
-
Tip 04: Statief of gimbal
Wil je echt een video maken waarbij je alle risico’s op ongewenste bewegingen uitsluit, maak dan gebruik van een statief. Een klein tafelstatief kost weinig geld en neemt ook nauwelijks plaats in je reiskoffer of rugzak in. Plaats zo’n statief wel altijd op een stabiele ondergrond, want als het tafeltje waarop het statief staat trilt omdat er een vrachtwagen voorbijrijdt, is je opname alsnog waardeloos. Je kunt ook overwegen om een mobiele stabilizer of gimbal aan te schaffen (tussen de 75 en 130 euro). Met zo’n lichtgewicht stabilizer film je vanuit één hand, want het mobiele hulpje werkt als camera-gyroscoop. De motortjes in drie roterende assen (pan, roll en tilt) zorgen ervoor dat je smartphone gecentreerd blijft en dat de horizon ook altijd vlak blijft, met als gevolg een schokvrij en vloeiend resultaat.
Tip 05: Film horizontaal
De meeste video’s op populaire social media worden rechtopstaand genomen, om de simpele reden dat we onze smartphones nu eenmaal eigenlijk altijd verticaal gebruiken. Rechtopstaande video’s zijn alleen leuk als je ze uitsluitend op de smartphone bekijkt. Wanneer je ze later op tv, laptop, tablet of een desktopcomputer bekijkt, zul je je direct ergeren aan de grote zwarte vlakken links en rechts van de video. Wil je een kwaliteitsvideo maken, dan doe je er dus goed aan je telefoon een kwartslag te draaien. Bovendien is er in deze landschapsstand minder behoefte om naar links en rechts te pannen omdat er simpelweg meer in het frame past.
©PXimport
Tip 06: Raster
Om ervoor te zorgen dat je opname altijd recht is, kun je het raster van de camera gebruiken. Bovendien kun je hier ook een goede beeldcompositie mee behouden. Dit raster is niet standaard geactiveerd. Op de iPhone activeer je het raster via de Instellingen, daar ga je naar Camera en daar schakel je de optie Raster in. Op een Android-toestel ga je naar de camera-app en activeer je het raster via de instellingen. Bij sommige merken wordt deze functie ook wel Richtlijnen genoemd. Voor een spannende compositie, plaats je het onderwerp niet in het midden, maar op een andere hulplijn van het raster. Stel dat je een opname van een vogel maakt, probeer het hoofd van de vogel dan op de kruising van een verticale en horizontale lijn te plaatsen.
Regel van derden
De regel van derden is een compositieregel die kan zorgen voor een interessantere video. Het raster verdeelt het beeld in negen gelijke vlakken door middel van twee horizontale en twee verticale lijnen. Leg het aandachtspunt van je video vervolgens op één van de vier kruispunten. Plaats ook eens de horizon van een landschap op de onderste horizontale lijn om meer aandacht voor de lucht te vragen of juist op de bovenste horizontale lijn om meer aandacht aan het landschap te besteden. Door deze regel van derden dwing je de kijker om naar de gehele compositie te kijken en af te stappen van het vastgeroeste idee dat het onderwerp in het midden van het beeld moet staan.
©PXimport
Hoe meer je inzoomt, hoe groter het risico op een schokkerig beeld, zelfs met beeldstabilisatie
-
Tip 07: Lopen, niet zoomen
In professionele films zie je soms dat er langzaam ingezoomd wordt, maar los daarvan gebruikt de cameraman zelden de zoomlens. Er wordt dan eerder gekozen voor een breed shot gevolgd door een close-up. Een smartphone met dubbele cameralens beschikt over maximaal tweemaal optische zoom. Daarnaast hebben smartphones digitale zoom, maar dit soort zoom tast de kwaliteit van het beeld aan. Hoe goed de lens en de sensor ook mogen zijn, het wordt nooit echt mooi. Hoe meer je inzoomt, hoe groter het risico op een schokkerig beeld, zélfs met beeldstabilisatie. Als je een onderwerp dus dichterbij wilt halen, stop je even met filmen en ga je dichter bij het onderwerp staan. Kun je het toch niet laten om in te zoomen, doe dat dan maximaal één keer in de opname.
©PXimport
Tip 08: Framerate
De framerate geeft aan hoeveel beelden er in één seconde video passen. Hoe hoger de framerate, hoe vloeiender de video. In de praktijk kies je een hoge framerate voor scènes met snelle bewegingen. Je hebt 30 of 25 fps (frames per seconde) nodig voor een gewoon filmpje. Een voordeel van een hoge framerate is dat je het beeld later nog in slow motion kunt zetten. De framerate kun je instellen. Op een iOS-apparaat open je de Instellingen, ga je naar Camera en tik je op Neem video op. Daarna kun je de framerate selecteren. Bij Android-telefoons vind je deze optie in de camera-app bij de instellingen.
Frames per seconde
In principe kun je een filmpje maken met 24 frames per seconde. Het resultaat is dan wel vloeiend, maar heeft toch iets stroperigs. 30 frames per seconde is momenteel de standaard en geeft een scherp en vloeiend resultaat. Trouwens, een hogere framerate kan je oog niet verwerken. Je kúnt ook 60 frames per seconde instellen, maar dan worden de filmbestanden erg groot en deze instelling loont eigenlijk alleen maar als je van plan ben om een fragment in slow motion te zetten in de nabewerking. Zo koos regisseur Peter Jackson voor 60 frames per seconde toen hij de Hobbit-trilogie filmde, omdat het 3D-effect hierdoor helderder werd. Voor sommige films, zoals Gemini Men, is men zelfs tot 120 fps gegaan. Hoe ongebruikelijk dat is, blijkt wel uit het feit dat in Nederland deze film op slechts op twee locaties in die 120 fps-weergave getoond kon worden.
Tip 09: Resolutie
Pas je de framerate aan, dan zie je daar ook getallen staan die slaan op de resolutie, oftewel het aantal beeldpunten waaruit een frame bestaat. Net zoals bij een foto geldt: hoe meer pixels, hoe scherper het beeld en hoe meer details je kunt zien. Hd (high definition) heeft 1.280 x 720 pixels. Full hd telt 1.920 x 1.080 pixels. Met de topmodellen kun je zelfs in ultra hd of 4K (3.840 x 2.160 pixels) filmen. Ultra hd legt vier keer meer pixels vast dan full hd. Deze bestanden zijn dan ook vier keer zo groot, tot wel één gigabyte per minuut video! De resolutie die je kiest, hangt mede af van het medium waarop je de video wilt bekijken. Zet je telefoon in ieder geval op Full HD (1920 x 1080) en niet kleiner.
©PXimport
Het belang van goed geluid wordt onderschat, toch hebben geweldige films ook geweldig geluid
-
Tip 10: Geluid
Het belang van goed geluid wordt onderschat, maar geweldige films bevatten ook geweldig geluid. Waar smartphones alsmaar beter worden op het vlak van de videokwaliteit, valt dat voor het geluid erg tegen. Dat is bij lange na niet zo high-end als de camera. Gelukkig zijn er uitstekende externe microfoons die je op de telefoon kunt aansluiten om de audiokwaliteit te verbeteren. Je kunt kiezen voor een microfoon met kabeltje, een draadloze iPhone-microfoon, zoals de Mikme, een dasspeldmicrofoon of een richtmicrofoon. Een dasspelmicrofoontje kost ongeveer 40 euro en de prijzen van richtmicrofoons variëren tussen de 50 en 250 euro. Zo’n externe microfoon is de gemakkelijkste manier om het geluid te verbeteren zonder dat je dit later nog hoeft te corrigeren in de nabewerking. Waar je zeker op moet letten bij aanschaf, is de aansluiting van de microfoon.
©PXimport
Tip 11: Licht
Licht is zowel vriend als vijand van videografie. Te veel of te hard licht zorgt ervoor dat het gelaat van het personage op een witte vlek lijkt. Onderbelichte video’s tonen niet alleen te weinig detail, ze bevatten vaak ook heel veel ruis en de camera zal het moeilijker vinden scherp te stellen. Maak je in zo’n situatie een opname in de auto-modus, dan zal de camera zelfs de beeldsnelheid verlagen waardoor je een schokkerig beeld krijgt.
Voor scherp beeld is mooi licht dus enorm belangrijk. Zorg ervoor dat het onderwerp voldoende licht krijgt van een lichtbron achter je en let op de schaduwen. Maak bijvoorbeeld eerst een testopname om te zien of er voldoende licht is. De vuistregel blijft ‘face the light’; gezicht naar het licht. Tegenlicht kan mooi zijn om een silhouet-effect te krijgen, maar over het algemeen verknoeit zulk licht de opname. Maak je veel video’s, overweeg dan de investering in een echte lichtset.
Hoe dan ook, als je een externe lichtbron gebruikt, kies dan voor één type licht. Film je binnenshuis, schakel de externe lichtbron in en zet alle andere verlichting uit. Wanneer de temperatuur van het licht verschilt (koud of warm licht) of als de kleurtoon van de lichtbronnen anders is, zal de camera het licht niet goed combineren.
©PXimport
Tip 12: Videobewerking
Tot slot: leer de beginselen van videobewerking. Door je video’s enigszins te editen, komen ze er veel professioneler uit te zien. Je kunt ongewenste delen uit je video knippen, clips samenvoegen met foto’s, een soundtrack toevoegen enzovoort. Ook door gewoon het begin en het einde van een video bij te snijden, kun je de kwaliteit ervan al vele malen verbeteren. En hoogstwaarschijnlijk heb je ook verschillende opnames gemaakt die je wilt samenvoegen in de nabewerking in plaats van dat je alles in één take hebt vastgelegd.
Er zijn goede apps om filmpjes te bewerken op je mobiele toestel, zoals Videon (5,49 euro) of Splice (gratis), maar om nauwkeurig te kunnen werken, werkt een desktopprogramma nog altijd beter. Apple-gebruikers hoeven niets te kopen, zij kunnen gebruikmaken van iMovie, wat standaard al op een Mac staat. Of ze kunnen, net als Windows- of Linux-gebruikers, gebruikmaken van het gratis Shotcut. Dit programma bestaat al meer dan tien jaar en is vrij van advertenties.
©PXimport
