De industrie rondom verlichting is behoorlijk aan het evolueren. Slimme toepassingen gaan vaak verder dan alleen niet van de bank af hoeven komen om het aan te zetten. Maar wat voor slimme verlichting is er eigenlijk? En in welke richting gaat deze evolutie?

Ledverlichting is nog een slagje zuiniger en duurzamer dan de spaarlamp, die op zijn beurt natuurlijk al een grote vooruitgang was ten opzichte van de gloeilamp. Die laatste heeft een beperkte levensduur en verbruikt relatief veel energie. Hoewel sommige mensen hun neus ophalen voor ledverlichting omdat ze de lichtkleur niet 'warm' genoeg vinden, is er wel veel ontwikkeling in deze lampsoort. Door de lampen te voorzien van een draadloze verbinding zijn ze te automatiseren, te koppelen aan andere verbonden apparaten in huis of op afstand te bedienen. Een vernieuwing die, ironisch genoeg, juist meer energie kost. Lees ook: Wat is de beste slimme thermostaat?

Bluetooth of wifi

Het type verbinding van je verlichting is wel iets waar je rekening mee moet houden. Je hebt verlichting die verbindt met bluetooth of via wifi. Wanneer verlichting via wifi te bedienen is, heb je een tussenstation nodig dat de lampen aanstuurt. Dit tussenstation is vaak de melkkoe voor de fabrikanten van slimme verlichting. Maar wifi heeft wel de meeste voordelen, het bereik is vast: je tussenstation en router verplaatsen immers niet snel van plaats. Bovendien biedt het de mogelijkheid om je verlichting te koppelen met andere slimme apparatuur of webdiensten via IFTTT en je verlichting ook buitenshuis te benaderen.

Bluetooth zit in de slimme verlichting zelf, er is geen duur tussenstation nodig. Je verbindt direct met je mobiele apparaat. Maar daarvoor moet je natuurlijk wel binnen bereik zijn. Ook heb je minder mogelijkheden om één en ander te automatiseren en buitenshuis verbinden kan helemaal niet, omdat in feite alleen je mobiele apparaat verbonden is.

Apps

Alle slimme verlichting is afhankelijk van apps. Deze zijn natuurlijk gratis uit de applicatiewinkels te downloaden. Alle verlichtings-apps zijn gewoon beschikbaar in de Apple App Store en Google Play, zodat je met je smartphone of tablet je verlichting bedient en configureert. Gebruik je Windows (Phone), dan zul je er in vrijwel alle gevallen een Android- of iOS-apparaat (bij) moeten nemen, aangezien er geen Windows-app voorhanden is. Ook de automatiserings-app IFTTT is niet beschikbaar voor Windows-apparaten.

Sengled: verlichting met extra's

De ledverlichting van Sengled gaat niet om het bedienen van de lamp vanuit de luie stoel of het automatiseren van je verlichting. Sengled maakt lampen met een gewone fitting, die dus in alle lampenkappen te draaien is. Maar deze lampen zijn uitgerust met een slim extraatje en een app voor de bediening en configuratie. Nadeel zijn wel de forse prijzen die je betaalt per peertje.

Sengled Boost

De Sengled Boost (49 euro) is een ledlamp waarin een wifi-repeater zit ingebouwd. Dus een peertje in een lamp op een strategische plek indraaien en je hebt in de verste uithoek van je huis ook gewoon wifi-bereik. De Sengled Boost draai je gewoon in de fitting en vervolgens hoef je de aan- en uitknop van de lamp zelf ook niet meer te gebruiken. Dat kan nu via de app en niet alleen om 'm aan of uit te zetten: dimmen is ook mogelijk. De app gebruik je vervolgens ook om je repeater mee te configureren. Dit gaat net zo eenvoudig als bij andere repeaters en al snel merk je dat je wifi-bereik in één klap een stuk verbeterd is.

©PXimport

De Sengled Boost is een ledlamp en wifi-versterker in een.

Sengled Pulse

De Pulse (129 euro) is een ledlamp waar een bluetooth-speakertje van JBL zit ingebouwd. Wanneer je de lamp indraait is hij gewoon als bluetooth-apparaat te vinden en te koppelen voor het afspelen van muziek van bijvoorbeeld je smartphone. Met de app kun je de lamp alleen aan- en uitzetten of laten schemeren. Leuk voor bijvoorbeeld de hanglamp boven tafel. De audiokwaliteit is niet hoogdravend, maar dat komt door de beperkingen van het formaat van de lamp en het feit dat je via bluetooth afspeelt.

©PXimport

De Sengled Pulse is behoorlijk groot.

Philips Hue: sfeervol

De lampen van Philips zijn juist geschikt voor een slim en sfeervol huis. Er zijn veel verschillende soorten lampen verkrijgbaar. Van gewone peertjes en tafellampen tot ledstrips en ambilight-varianten. Er zijn lampen die alleen 'wit' licht afgeven, maar ook varianten die juist in een kleur naar wens schijnen. De lampen werken via een centrale hub (de bridge) die ze aanstuurt. Hier kun je 50 lampen en 12 accessoires aan koppelen. En die bridge is juist wat de lampen tot slim speelgoed maakt. Helaas is Hue ook fors geprijsd. De bridge is met zo'n vijftig euro goed te overzien, maar per witte lamp betaal je per stuk nog zo'n twintig euro. Losstaande kleurlampen (Bloom en Iris) kosten respectievelijk 72 en 92 euro, de gekleurde peertjes 60 euro.

Uiteraard heb je via de bridge de aan- en uitschakelaar in een app. Maar de recentste versie (die september 2015 verscheen) ondersteunt HomeKit, het domotica-ecosysteem van Apple. Hierdoor kun je je lampen samen laten werken met andere HomeKit-verbonden apparaten en apps. En bovendien je verlichting bedienen met Siri. Ook voor Android zijn er heel wat mogelijkheden, vooral omdat de lampen ook in te stellen zijn met IFTTT.

©PXimport

Met kleurlampen creëer je de gewenste sfeer in je huiskamer.

Praktijk

Wat heb je er in praktijk dan aan? Je kunt de lampen via een schema aan en uit laten gaan, zodat het licht aanspringt wanneer de zon ondergaat bijvoorbeeld of wanneer je op vakantie bent. Je kunt lampen dimmen of specifieke kleuren meegeven om de juiste sfeer in huis te creëren. Dit kun je met je smartphone of tablet weer koppelen aan gebruik, bijvoorbeeld een speciaal schema met gedimde lampen wanneer je een film opzet (beetje rode kleur toevoegen als het om een horrorfilm gaat). Of juist allerlei kleuren gebruiken bij een kinderfeestje.

Via IFTTT knoop je allerlei webdiensten aan elkaar, maar ook sommige domoticaproducten (zoals de Hue-lampen). Bijvoorbeeld door de lichten te koppelen aan je alarmklok op je smartphone, zodat je 's ochtends nooit door het donker hoeft te zoeken naar het lichtknopje.

©PXimport

Via de bridge (links) koppel je de lampen, die je vervolgens met je mobiele apparaat bedient.

Hue Bridge

Zoals geschreven ondersteunt de Hue-verlichting Apples HomeKit. Hiervoor moet je de nieuwste versie van de Bridge hebben, die sinds september 2015 verkrijgbaar is. De oudere Bridge ondersteunt geen HomeKit. Een flinke mispeer van Philips, dat op deze manier Apple-gebruikers opnieuw de portemonnee laat trekken.

KlikAanKlikUit: binaire verlichting

Het KlikAanKlikUit-systeem is juist voor degenen die een simpele oplossing zoeken om verlichting via een appje te bedienen. Bijvoorbeeld als je al verlichting hebt die je niet wilt vervangen. Het basissysteem is simpel en het concept is al zo'n twaalf jaar bij de bouwmarkt verkrijgbaar: een blok in je wandcontactdoos waar je vervolgens de stekker inplugt. Een afstandsbediening maakt het vervolgens mogelijk om de stroomtoevoer in en uit te schakelen. Natuurlijk werkt dit voor verlichting, maar alle andere elektronica valt op deze manier ook te bedienen.

Dat kan slimmer

Maar dit is natuurlijk niet dé domotica-oplossing die we zoeken. Wanneer je er een 'Internet Control Station' bij plaatst, wordt er meer mogelijk. Dit controlestation stuurt het signaal naar de stekkerdoos-ontvangers, maar is tevens een brug naar je mobiele app. Via de app kun je je verlichting aan- en uitzetten. Zo maak je je verlichting op afstand bestuurbaar, zonder dat je ook maar een lampje hoeft te vervangen. Er zijn overigens ook wanddozen en bewegingssensoren van KlikAanKlikUit verkrijgbaar.

Raspberry Pi

Heb je geen zin om zo'n 150 euro uit te geven voor een Internet Control Station voor je KlikAanKlikUit-systeem? Een Raspberry Pi kan deze taak overnemen. Enkele handige knutselaars hebben dat voor elkaar gekregen. Deze Raspberry Pi kun je daarna zo instellen dat je hem met je smartphone bedient.

©PXimport

Je bestaande verlichting maak je met KlikAanKlikUit bedienbaar via een app.

Belkin: iets betaalbaarder

Netwerkfabrikant Belkin maakt wandcontactdozen die direct met een app te besturen zijn. Dus heb je niet zo veel verlichting die je graag via je smartphone of tablet bedient, dan ben je goedkoper uit met een WeMo Switch (zo'n 50 euro per stuk), dan een KlikAanKlikUit-controlestation.

Ook levert Belkin ledlampen die je via een app op afstand aan en uit kunt zetten of kunt dimmen. Via de app kun je je lampen ook indelen in groepen of afzonderlijk bedienen. Ook kun je schema's maken om verlichting automatisch te regelen of ze koppelen met IFTTT. De prijs van zo'n Belkin ledlamp is met z'n dertig euro te overzien. Wel heb je een Wemo Link-apparaatje nodig om de lampen te besturen. Voor 80 euro heb je twee lampen en een Link.

©PXimport

Het enige dat we missen zijn lampen waarbij je kleuren instelt.

Elgato Avea: hubloze verlichting

Een nadeel van de meeste verlichtingssystemen is dat je een hub moet hebben die de brug slaat tussen je verlichting en je apparatuur en in vrijwel alle gevallen een behoorlijke duit kost. De lampen van Elgato hebben dit niet nodig, je kunt er direct mee verbinden via bluetooth. Via de app kun je ze bedienen, maar ook de kleur bepalen, net zoals de Philips Hue-verlichting. Een losse lamp kost je zo'n 50 euro. Maar je kunt even makkelijk met meerdere lampen werken, aangezien je ze in de app in groepen kunt indelen. Zo kun je met meerdere lampen de sfeer helemaal perfect maken, bijvoorbeeld voor een gezellig diner of een spannende film.

©PXimport

Om sfeer in huis te brengen zijn de lampen van Elgato geschikt en goedkoper dan Hue.

LIFX: zelfs licht voor Lumia

De wifi-ledverlichting van LIFX onderscheidt zich niet qua lamp zelf, het is een peertje dat in twee varianten verkrijgbaar is: wit licht of gekleurd licht. Via een app bedien je de verlichting en bepaal je de kleur. Een koppeling met IFTTT, Nest en wearables is ook mogelijk. Klinkt prima. Maar waar LIFX zich in onderscheidt is het feit dat je geen tussenstation nodig hebt. De app verbindt direct met de lamp en als je er meer hebt, kun je ze gewoon in groepen indelen. Zelfs Windows-gebruikers kunnen aan de slag met een app. Ondanks dat je geen tussenstation nodig hebt, ben je niet goedkoop uit. Je betaalt zo'n 80 euro per lamp.

©PXimport

Geen gedoe met een tussenstation!

Aanbod

In dit overzicht komt een handjevol verschillende merken aan bod, maar zodra je je erin verdiept, merk je al gauw dat er nog veel meer merken verkrijgbaar zijn. Bijvoorbeeld Osram, Luxxus, Stiplight, maar ook in warenhuizen kom je huismerk-verlichting tegen en in Chinese webshops zoals DealExtreme en Aliexpress zijn goedkope tegenhangers te vinden. In principe volstaan alle lampen, maar let wel goed op de omschrijving zodat je niet opeens achteraf een tussenstation nodig blijkt te hebben. Vergeet ook niet rekening te houden met ouderwetse zaken, zoals de juiste fitting en (in sommige gevallen) een Europees stopcontact.

©PXimport

Via Chinese webshops kun je veel goedkoper aan dit soort verlichting komen. Maar let hierbij wel goed op.

Mipow: meer dan een gezellig huis

Voor een divers aanbod van lampen moet je bij Mipow zijn. Er zijn gewone witte lampen, maar ook lampen die allerlei kleuren kunnen schijnen. Mipow biedt ook tuinverlichting en verlichting die een kaarslicht nabootst aan, grappig is ook dat bij de kleur van het nep-kaarslicht ingesteld kan worden. Wil je een groen vlammetje? Prima, als jij dat wilt!

Net als de Sengled-lamp is er ook een peertje met ingebouwde speaker. Het enige wat al deze lampen gemeen hebben is dat ze via bluetooth verbinding maken met je mobiele apparaat. De prijs van de Mipow-verlichting is ook nog te overzien. De duurste lamp (kleur en speaker) kost zo'n 90 euro. Dat is goedkoper dan de Sengled-variant, die bovendien alleen wit licht schijnt.

©PXimport

Slimme tuinverlichting, wel zo gezellig.

Conclusie

Omdat ledverlichting een stuk langer meegaat dan gloei- en spaarlampen is het de investering waard om naar verlichting te kijken die je via wifi of bluetooth verbindt. Niet alleen is het voor de knutselaar een leuk project om de lampen te koppelen met allerlei diensten (bijvoorbeeld een keertje te laten knipperen als er een Facebook-melding binnenkomt), het biedt meer comfort door de verlichting te automatiseren en te bedienen met een app. Maar door met kleuren te spelen, kun je ook de sfeer bepalen die je graag in je kamer wilt. Toegevoegde waarde heeft de verlichting in ieder geval wel degelijk. Een hoger energieverbruik dan een gewone ledlamp overigens ook. De verlichting moet immers constant een draadloos signaal uitzenden.

Meteen naar de winkel rennen om slimme verlichting aan te schaffen, is in zekere zin misschien wat voorbarig. Immers, nieuwe uitvindingen en merken volgen elkaar in rap tempo op. Bovendien zie je met nieuwe technologieën dat de prijs nog vrij hoog ligt. Voor een paar euro heb je een ledlamp, maar wil je een verbonden variant, dan betaal je het tien- en soms wel twintigvoudige. En dan hebben we het nog niet eens over de wifi-tussenstations. We verwachten dat deze prijs voor simpele peertjes die met een app aan en uit te zetten zijn al op korte termijn zullen dalen. We kunnen hoe dan ook met recht afsluiten met een Engelstalige cliché-uitspraak: the future is bright!

Na een uitgebreid diner of gewoon een simpele doordeweekse maaltijd is het heerlijk dat je de afwas niet met de hand hoeft te doen. De vaatwasser regelt het wel. Maar met al die programma's en knopjes is het niet altijd duidelijk wat je nou precies wanneer moet gebruiken. Daarom zetten we de belangrijkste vaatwasprogramma's én functies voor je op een rij.

De meest gebruikte vaatwasprogramma's

Vrijwel elke vaatwasser beschikt over een basisset van vijf tot zes programma's. Daarnaast zijn er vaak nog aanvullende functies die je met een druk op de knop kunt inschakelen. We beginnen bij de standaardprogramma’s die je op vrijwel elk apparaat zult vinden:

Standaardprogramma (55-65°C)

Ideaal voor licht vervuilde vaat zoals ontbijtborden, kopjes en bestek. Laat je er pannen met aangekoekte etensresten in meedraaien? Dan is dit programma meestal niet krachtig genoeg. Vaak is dit het hoofdprogramma, tenzij de machine een automatisch programma heeft.

Autoprogramma (50-70°C)

De slimme keuze voor normaal bevuilde vaat. De machine scant hoe vuil alles is en past daar automatisch de temperatuur, duur en waterhoeveelheid op aan. Hoe viezer de vaat, hoe intensiever het programma.

Ecoprogramma (rond 50°C)

Wil je energie en water besparen? Dan is het ecoprogramma de beste optie voor je dagelijkse afwas. Het resultaat is vergelijkbaar met het autoprogramma, al duurt het gemiddeld wel vier uur. Langzamer, maar zuiniger.

©Suzi Media

Kort programma (40-45°C)

Heb je vooral borden en glazen gebruikt die nauwelijks vuil zijn? Dan is dit programma handig. Het is snel klaar, maar droogt vaak minder goed en verbruikt relatief veel energie. Sommige vaatwassers hebben in plaats hiervan een 'kort'-knop met hetzelfde effect.

Intensief programma (70-75°C)

Voor vieze pannen, ovenschalen en andere sterk vervuilde vaat is dit de krachtigste optie. Het schoonmaakresultaat is uitstekend, maar het programma verbruikt ook meer stroom en water.

Glas- of delicaat programma

Glaswerk en gevoelige items vragen om een zachte aanpak. Dit programma gebruikt minder agressieve temperaturen en past de waterhardheid aan om glascorrosie te voorkomen. Het droogt ook wat langer voor een glanzend resultaat.

©Paolo

De meeste vaatwassers geven via een display of projectie aan hoelang het programma nog draait.

Extra functies en speciale programma's

Naast de standaardprogramma's hebben veel vaatwassers ook aanvullende functies die je naar behoefte kunt inschakelen:

Voorspoelen

Geen zin om eerst met de hand af te spoelen? Met deze functie wordt grof vuil verwijderd voordat je het hoofdprogramma start.

Multitablet-functie

Gebruik je all-in-one tabletten? Dan zorgt deze functie ervoor dat het programma daar optimaal op is afgestemd. Vaak wordt de programmaduur iets verlengd en krijg je een melding als het glansspoelmiddel bijna op is.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Uitgestelde start

Handig als je de machine pas ’s nachts wilt laten draaien of op een goedkoper stroommoment. Je kunt vaak instellen hoeveel uur later het programma moet starten.

Hygiëne- of antibacterieel programma

Bij dit programma draait de vaatwasser extra heet – vaak rond de 80°C – om bacteriën te doden. Sommige machines voegen ook een extra spoelbeurt toe voor optimale hygiëne.

Babyprogramma

Speciaal voor jonge gezinnen: dit programma reinigt flesjes, speentjes en babyservies extra grondig op hoge temperatuur.

Halve belading

Geen volle vaatwasser, maar toch dringend wat servies nodig? Kies dan voor halve belading. De machine maakt dan alleen een deel van de vaat schoon (bijvoorbeeld boven- of onderin), en is sneller klaar én zuiniger in verbruik.

Intensieve zone

Sommige vaatwassers hebben een speciale zone – vaak onderin – waar extra krachtige sproeiers actief zijn. Ideaal voor aangekoekte pannen of servies met hardnekkig vuil.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer hebben we vijf mobiele airco's voor op de slaapkamer gevonden die beschikken over een slaap- of comfortstand of die extra stil zijn. Ideaal voor wie 's nachts een koele kamer wil, zonder wakker te hoeven liggen van het geluid.

De'Longhi PAC EM90 Silent

Als je op warme zomernachten echt stil wilt slapen, is de De'Longhi PAC EM90 Silent een uitstekende keuze. Deze mobiele airco is uitgerust met een zogenoemde Stille functie. Het koelvermogen van 2600 W (9800 BTU) maakt hem geschikt voor ruimtes tot circa 90 m³, ruim voldoende voor de meeste slaapkamers. Verder beschikt hij over drie snelheidsstanden, een aparte ontvochtigingsfunctie tot 46 liter per dag en een handige 12-uurs timer. Door de zwenkwieltjes en geïntegreerde handgrepen is de airco makkelijk te verplaatsen, terwijl het compacte ontwerp ervoor zorgt dat hij in vrijwel elke kamer past. Je bedient hem via het display of via de afstandsbediening.

Toepassingen: grote slaapkamers, ontvochtigen, langdurig gebruik
Bijzonderheden: stille functie, afstandsbediening, energieklasse A

Everglades EV9051

De Everglades EV9051 is een compacte en energiezuinige mobiele airco met een koelvermogen van 2350 W (8000 BTU), goed voor ruimtes tot ongeveer 60 m³. Dat maakt hem bij uitstek geschikt voor slaapkamers of kleinere woonkamers. Dankzij de comfortstand is dit model zeer geschikt voor gebruik tijdens de nacht. De airco is voorzien van twee ventilatiestanden, een ontvochtigingsfunctie en een handige 24-uurs timer. Met de meegeleverde afstandsbediening stel je eenvoudig je gewenste instellingen in. De energieklasse A garandeert bovendien dat hij efficiënt met stroom omgaat. Zijn lichte gewicht en wieltjes zorgen ervoor dat je hem zonder moeite verplaatst van de ene naar de andere kamer.

Toepassingen: middelgrote slaapkamers, flexibel gebruik overdag en 's nachts
Bijzonderheden: comfortstand, timer, afstandsbediening, energieklasse A

Whirlpool PACB29HP

De Whirlpool PACB29HP is meer dan een mobiele airco – het is een alleskunner. Naast verkoelen (2650 W, 9000 BTU) kan dit model ook verwarmen, waardoor je hem het hele jaar door kunt gebruiken. De geavanceerde 6th Sense-technologie meet constant de kamertemperatuur en past automatisch het vermogen aan om de ingestelde temperatuur te behouden. Naast een Slaapmodus heeft hij ook nog een Silent Modus, waarmee het display wordt uitgescakeld en het geluidsniveau met 30% wordt verminderd. Ideaal dus voor voor in de slaapkamer. De PACB29HP is energiezuinig met zijn A+-label en biedt verder een automatische modus, ventilatiefunctie en een Jet-modus voor snelle verkoeling. Ook hier gaat de bediening via het display of via de afstandsbediening.

Toepassingen: slaapkamers tot ±60 m³, verwarmen en koelen, automatische klimaatregeling
Bijzonderheden: 6th Sense-technologie, slaap- en jetmodus, energieklasse A+

Inventum AC125W

Zoek je een mobiele airco met extra power, dan zit je goed met de Inventum AC125W. Dit model beschikt over een indrukwekkend koelvermogen van 3200 W (12000 BTU), goed voor ruimtes tot zo'n 105 m³. Dankzij de slaapfunctie, waarbij langzaam aan steeds minder functioneert, het display automatisch wordt gedimd en en de windsnelheid op de laagste stand staat,  is hij desondanks zeer geschikt voor gebruik in de slaapkamer. De AC125W is uitgerust met een 3-in-1-functie: naast koelen kan hij ook ventileren en ontvochtigen. Dat maakt hem ook nuttig op vochtige dagen. De airco wordt standaard geleverd met een luxe raamafdichtingskit en een afstandsbediening. Het geluidsniveau ligt tussen de 52 en 65 dB, afhankelijk van de gekozen stand.

Toepassingen: grote slaapkamers, multifunctioneel gebruik
Bijzonderheden: stille slaapstand, luxe raamafdichtingskit

AEG AXP26U338CW (ChillFlex Pro)

De AEG ChillFlex Pro is een stijlvolle en stille mobiele airco met een koelcapaciteit van 2600 W (9000 BTU), bedoeld voor ruimtes tot circa 40 m³. In slaapstand verlaagt hij automatisch de ventilatorsnelheid en verhoogt hij de ingestelde temperatuur in twee stapjes van 1°C, zodat je lichaam zich aanpast aan een natuurlijk koelverloop. Deze functies maken hem bijzonder comfortabel voor nachtelijk gebruik. Verder beschikt de deze mobiele airco over een ontvochtigingsfunctie, ventilatiemodus met vier standen, afstandsbediening en een programmeerbare timer. Hij maakt gebruik van milieuvriendelijk R290-koelmiddel en is voorzien van energielabel A.

Toepassingen: ruime slaapkamers, stil en milieuvriendelijk koelen
Bijzonderheden: intelligente slaapstand, R290-koelmiddel, strak design