ID.nl logo
Veilig en optimaal internet op vakantie
© PXimport
Huis

Veilig en optimaal internet op vakantie

Ben je dit jaar ook weer van plan op pad naar het zonnige zuiden of zelfs nog veel verdere oorden te gaan? Daarbij gaan natuurlijk de smartphone, tablet en wellicht ook de laptop mee. Wat alleen zomaar ineens een hele hoop veiligheidsrisico’s met zich meebrengt. Let op het volgende als je veilig wilt internetten op vakantie.

Als je niet verbonden bent via internet en je eigen dichtgetimmerde router, ben je buiten de deur overgeleverd aan de wellicht bewust een heel stuk lager ingestelde beveiligingen van anderen. Een malafide hotspot – en dat kan er eentje zijn bij een al even shabby internet-café in een ver en vaag maar zonnig land – kan zomaar dusdanig opgezet zijn dat meelezen voor het onderscheppen van data geen enkel probleem is. 

Het is dan ook een van dé adviezen: koppel liever niet aan openbare hotspots of zelfs hotel-internet. En kan dat echt niet anders, gebruik dan maatregelen die de risico’s zoveel mogelijk beperken, waarover zo meer. 

Ga je binnen de EU op vakantie, dan zit je tegenwoordig redelijk goed. Dankzij roaming kun je binnen je bundel ook zonder bijkomende kosten internetten over de grens. Dat is wat veiligheid betreft zonder meer een oplossing met een gouden randje: je communiceert dan immers altijd via je eigen apparatuur die je zelf in beheer hebt.

Genoeg mobiele data mee

Wil je je smartphone als basis voor je vakantiecommunicatie gebruiken – waarmee we in dit geval vooral doelen op mobiel internet – dan is het voorafgaand aan vertrek goed om een aantal zaken te checken. 

Lees ten eerste de kleine lettertjes van je mobiele contract. Met name bij budget-stunters zitten er mogelijk tóch limiteringen aan internet over de grens. In dat geval is het zaak om te kijken of daar door een bescheiden – liefst tijdelijke, denk aan één maand – bijbetaling verandering in aangebracht kan worden. Zodat jij met minstens een Gigabytje of 20 gewapend de Spaanse costa’s onveilig kunt maken. 

©Joris Peterse

Die 20 GB is trouwens voldoende voor een dag of tien communiceren via mobiele apparaten, mits je geen grote multi-gigabyte systeemupdates gaat uitvoeren of avond aan avond gaat Netflixen. Ook elke dag urenlang videobellen met het thuisfront is niet verstandig. Wel kun je voor vertrek – en meestal moet je dat de voorafgaande maand(!) regelen, zet dat in je agenda dus – je mobiele abonnement qua data eenmalig op onbeperkt dataverkeer zetten. Kost je misschien een paar tientjes, maar daarna kun je onbezorgd internetten op vakantie.

Wel goed onthouden dat je dat duurdere abonnement in de maand dat je op vakantie gaat weer terugzet naar je standaardabonnement (en goed controleert of schakelen tussen abonnementen bij jouw specifieke provider überhaupt mag en kan). Doe je dit niet, dan betaal je de maand erop weer dat duurdere abonnement.

Lees ook: Tv kijken op de camping - dit heb je nodig

Veilig hotspot-gebruik

Heb je eenmaal een ongelimiteerd abonnement, dan kun je je smartphone als hotspot inzetten. En daar kun je dan alle apparatuur die jij of je gezinsleden verder nog bij zich hebben aan haken. Denk aan tablets, laptops en meer. De truc hiervoor heet tethering, en kunt deze optie in- en uitschakelen via de settings van je telefoon. 

Op de iPhone bijvoorbeeld heet dit bijvoorbeeld Persoonlijke hotspot. Van essentieel belang is het hierbij, om een zeer sterk wifi-wachtwoord te gebruiken. Een van de reden dat dit wachtwoord zonder meer sterk moet zijn: het wemelt rondom hotels en andere toeristische hotspots van digidiefjes die overal en nergens proberen binnen te dringen. 

Heel belangrijk (essentieel zelfs): gebruik alleen een smartphone als hotspot die draait op de meest recente versie van het OS daarvoor, voorzien van alle veiligheidspatches! 

©Joris Peterse

Gebruik je je telefoon als mobiele hotspot, dan moet je je ook realiseren dat het energieverbruik daarvan flink stijgt, extra zelfs als er ook nog sprake is van een 5G-verbinding. Dat leidt tot een warmere telefoon, wat vooral in al even warme landen niet goed is voor de batterij in het toestel. 

Meest praktisch is om alleen op je hotelkamer te internetten, en dan de telefoon aan de lader te hangen. Schakel de mobiele hotspot altijd uit als je deze niet gebruikt, om te voorkomen dat je de hele dag door (die telefoontechnisch dan maar een paar uur zal duren…) met een hotspot in je broekzak.

Communicatie versleutelen met VPN

Ga je buiten de EU op vakantie, of heb jij een mobiel contract waarbij de hoeveelheid mobiele data ook in andere EU-landen stevig beperkt is, dan ben je toch aangewezen op die linke openbare hotspots. Daarbij geldt: gebruik ze alleen in geval van nood. En áls je ze al gebruikt, doe dat dan alleen via een VPN-provider. 

Een VPN-verbinding zorgt ervoor dat je een ander IP-adres krijgt als ‘uitgangspunt’ naar internet. Tegelijkertijd wordt die tunnel naar een server die dat andere IP-adres serveert onkraakbaar stevig versleutelt. Zolang jij verbonden bent met VPN kan niemand meelezen. 

Ben je zelf net wat meer begaafd, dan zou je een eigen VPN-server thuis op kunnen zetten. Bijvoorbeeld op een NAS of desnoods een Raspberry Pi (het is geen goed idee om een pc tijdens de vakantie aan te laten staan). Sneller en praktischer is gebruik maken van een van de vele VPN-aanbieders. Vermijd daarbij vanzelfsprekend de vage jongens m/v uit landen als China en dergelijke. Een bekende VPN-aanbieder met een uitstekende reputatie is bijvoorbeeld NordVPN. Niet de goedkoopste, maar wel eentje zonder gedoe en veiligheidsrisico’s. 

©PXimport

Je kunt bovendien ook een abonnement voor één maand afsluiten, en dan vallen de kosten wel heel erg mee natuurlijk. Installeer de bijbehorende app op je smartphone en alle andere apparaten die je gebruikt. Verbind met een server in Nederland, dan krijg je een Nederlands IP-adres wat zorgt dat websites en dergelijke zich gedragen als Nederlandse exemplaren. Heb je meteen ook toegang tot streamingdiensten die controleren op de geolocatie van je IP-adres. 

Check altijd na verbinden met een hotspot of je VPN-verbinding geactiveerd is, veelal herkenbaar aan een VPN-icoontje in de menubalk van je telefoon of tablet. Gebruik alleen dán internet. Komt de verbinding niet tot stand, wacht dan en probeer het opnieuw. 

Nog steeds niet? Open dan de app van je VPN-provider en probeer een andere server. Werkt het nooit op de plaats van bestemming? Dan blokkeert de gebruikte hotspot VPN-verbindingen, wat een wel heel luid rinkelende alarmbel is. Ga dan snel op zoek naar een andere hotspot waar je VPN wel werkt.

Wil je meer weten over VPN's? Dan raden we de gratis cursus In 60 minuten: Aan de slag met VPN aan. Ga er een uurtje voor vertrek voor zitten en je bent helemaal op de hoogte. 

Roamen buiten de EU

Opmerkingen tot slot: er zijn mobiele providers die per abonnementsmaand opties bieden voor in- en uitschakelbare optie voor gratis roamen buiten de EU. Daar hangt veelal een relatief bescheiden prijskaartje aan, maar het aantal landen waar de truc werkt blijf veelal beperkt tot de VS en Canada. Maar gá je toevallig die kant op, dan is het mooi meegenomen. 

Ook nu geldt weer: ruimschoots voor vertrek nagaan en in de maand voor vertrek op je abonnement als optie aanzetten. En bij terugkomst meteen weer uitzetten. Ga je op vakantie in de buurt van de buitengrenzen van de EU, dan is het opletten geblazen dat jouw smartphone niet stiekem overschakelt naar een niet EU-provider en je bij thuiskomst op een wel heel hoge mobiele rekening van honderden euro’s of meer wordt getrakteerd. 

Meestal krijg je ook een sms met waarschuwing van je provider en soms kun je voor een relatief bescheiden bedrag 1 GB data kopen in zo’n niet-EU land. Maar vermijd het gewoon liever.

▼ Volgende artikel
Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade
© MG | ID.nl
Huis

Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Microsoft vraagt in Windows 11 standaard om een Microsoft-account.

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

Via een opdrachtprompt tijdens de installatieproductie van Windows 11 kunnen we de blokkade voor het aanmaken van een gewoon account omzeilen.

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Met behulp van de opdracht start ms-cxh:localonly kunnen we toch een normaal account.

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt iedere accountnaam gebruiken die je wenst, en een wachtwoord opgeven hoeft nu nog niet.

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Via het Startmenu vraag je de eigenschappen van je account op.

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Klik op het onderdeel Wachtwoord om een wachtwoord toe te voegen aan je account.

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Hier geef je je wachtwoord op. De wachtwoordhint (geheugensteun) mag niet ook je wachtwoord.

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

▼ Volgende artikel
Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?
© AK | ID.nl
Huis

Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

In dit artikel lees je:

☠️ Wat doomscrolling is ☠️ Waarom je maar blijft scrollen ☠️ Hoe je weet of jij een doomscroller bent ☠️ Wat je tegen doomscrollen kunt doen

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.

📵 Verveel je je zonder smartphone?

📘 Door een boek kun je urenlang scrollen!