Kom je er aan het einde van de dag telkens achter dat je ongemerkt toch flink wat uren achter het scherm hebt doorgebracht? Dan is het tijd om je schermtijd onder controle te krijgen. Hoe krijg je inzicht en welke opties zijn er voor verantwoord computergebruik? Kortom: wil je minder op smartphone of pc zitten, dan geven we je daarvoor enkele tips.

Meer controle over de hoeveelheid tijd dat je met een apparaat werkt, begint met inzicht. De ingebouwde functies in Windows, Android, iOS en iPadOS bieden dan ook relatief uitgebreide rapportages en de mogelijkheid om op app-niveau te bepalen hoeveel tijd je eraan spendeert.

Windows schermtijd-limiet instellen

Windows kent een aantal ingebouwde hulpmiddelen waarmee je het computergebruik aan banden kunt leggen. De meeste opties maken deel uit van Family Safety.

Open het Windows-instellingenvenster (Windows+I) en kies Accounts / Gezin en andere gebruikers. In de sectie Een familielid toevoegen klik je op Account toevoegen. Geef het e-mailadres van de persoon op. Klik hierna op Familie-instellingen online beheren (Windows 10) of op het pictogram naast Ouderlijk toezicht online beheren of een account verwijderen (Windows 11). Je kunt nu per gebruiker de schermtijd bepalen.

In het dashboard zie je alle gebruikers en de apparaten waarop ze zijn aangemeld. Klik op het apparaat van de gebruiker waarvoor je de schermtijd wilt instellen. Links in het venster kies je voor Schermtijd. Klik op de knop Limieten inschakelen. Een weekschema verschijnt. In de kolom Tijdslimiet lees je hoeveel uur er op een dag met het apparaat mag worden gewerkt. In de kolom Beschikbare tijden zie je op welke tijdstippen het apparaat mag worden gebruikt.

Klik op een dag om deze te bewerken. Geef eerst met de schuifregelaar aan hoelang het apparaat maximaal mag worden gebruikt. In de sectie eronder geef je aan op welke tijdstippen het apparaat beschikbaar is. Klik op Schema toevoegen om een extra tijdsblok te definiëren. Zo kun je bijvoorbeeld een middagpauze inlassen, waarin de apparaten niet mogen worden gebruikt.

©PXimport

Je kunt per apparaat een schermtijdlimiet instellen. Zo kun je onderscheid maken tussen bijvoorbeeld een laptop en een Xbox. In plaats hiervan kun je ook één schema maken dat op alle apparaten van toepassing is. Zet de schuif op Aan bij de optie Eén schema gebruiken op alle apparaten. 

Activiteitenoverzicht

Klik op een gebruiker om de details van het gebruik van Windows te zien. Links in het venster kies je voor Overzicht. In het vak Schermtijd vind je een overzicht van het dagelijks gebruik. Voor meer details open je via het menu aan de linkerkant de sectie Schermtijd. De details verschijnen rechts.

Prettig is dat je de schermtijd voor verschillende apparaten kunt bijhouden. Zo biedt Family Safety niet alleen ondersteuning voor Windows-computers, maar kun je ook de schermtijd bijhouden van een Xbox, Android-telefoon en iPhone. In het onderdeel Schermtijd klik je daartoe op Een apparaat koppelen. Selecteer het apparaat waarvan je het gebruik wilt bijhouden en volg de koppelinstructies. 

©PXimport

Geconcentreerd doorwerken

Maak je gebruik van Windows 11? De nieuwe Windows-versie beschikt over Focussessies, een nieuwe functie die je moet helpen om geconcentreerd aan een taak te werken. Hierbij stel je vooraf een aantal minuten in en geef je aan hoeveel tussentijdse pauzes je wilt inlassen. In het vak Dagelijkse voortgang zie je in hoeverre je dagelijkse doel is behaald en kun je de ‘score’ vergelijken met de dag ervoor.

De functie maakt deel uit van de app Klok. Open het Startmenu en typ Klok. Links in het venster vind je het onderdeel Focussessies. Geef rechts in het venster aan hoeveel minuten je ongestoord wilt doorwerken. Klik op Focussessie starten. De klok begint met aftellen en geeft aan wanneer de eerstvolgende pauze plaatsvindt.

Focussessies biedt een koppeling met Spotify, zodat je eigen muziek kunt afspelen tijdens het werken. Klink linksonder in het venster op Instellingen en zet de schuif bij Spotify op Aan. Een vergelijkbare koppeling is er met de app Microsoft To Do. Deze activeer je eveneens via het instellingenvenster (zet de schuif bij To Do op Aan). Via To Do kun je een takenlijst selecteren waaraan je tijdens de focussessie kunt werken.

©PXimport

Je kunt de statistieken van het computergebruik ook weergeven in een widget. Klik op de knop Widgets. Je vindt deze rechts van de startknop in de taakbalk. Klik op Widgets toevoegen en selecteer Family Safety. De widget wordt toegevoegd aan de lijst met bestaande widgets. 

Schermtijd binnen iOS

Via het onderdeel Schermtijd in iOS en iPadOS krijg je meer controle over het gebruik van de apparaten. Open het onderdeel Instellingen en tik op Schermtijd. Kies voor Schakel schermtijd in en tik op Ga door. Kies voor Dit is mijn iPhone/iPad of – als het apparaat wordt ingesteld voor een kind – voor Dit is de iPhone/iPad van mijn kind.

Schermtijd maakt een rapport met details over het apparaatgebruik aan. Kies voor Bekijk alle activiteit. Je kunt daarbij schakelen tussen een week- en dagweergave. In de sectie Schermtijd zie je hoeveel tijd de iPhone (of iPad) is gebruikt. Bovendien wordt het gebruik onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Amusement, Games en Informatie en lezen. Interessant is de sectie Meest gebruikt. Klik op een app om de details van het gebruik van de app te zien.

In de sectie Aantal keer opgepakt lees je hoe vaak het apparaat is opgepakt en welke app je hierna het eerst hebt gebruikt. Tot slot is er de sectie Meldingen, die in kaart brengt welke apps verantwoordelijk zijn voor het tonen van een melding.

©PXimport

Apparaatvrije tijd

Via de functie Apparaatvrije tijd geef je een tijdsbestek op waarbinnen je alleen kunt worden gebeld en vooraf ingestelde apps kunt gebruiken. Tik in het venster van Schermtijd op Apparaatvrije tijd. Zet de schuif bij Gepland op Aan. Kies vervolgens of het nieuwe schema voor alle dagen geldt (Elke dag) of voor specifieke dagen (Pas dagen aan). Hierna bepaal je bij de regels Van en Tot de tijdsduur.

Minstens even interessant is de optie om de apparaatvrije tijd per direct in te schakelen. Concludeer je na een lange dag dat het tijd is voor échte ontspanning? Tik op Schakel apparaatvrije tijd in tot morgen. De iPhone of iPad wordt dan tot middernacht in de apparaatvrije modus gezet. Heb je eerder een schema ingesteld, dan is de apparaatvrije tijd ingeschakeld tot het eerstvolgende moment van het schema.

Om Apparaatvrije tijd goed te laten werken, is het belangrijk om de lijst met toegestane apps door te nemen. In het hoofdvenster van Schermtijd kies je voor Altijd toegestaan. Er verschijnt een overzicht van apps die altijd zijn toegestaan en dus ook beschikbaar zijn tijdens de apparaatvrije tijd. Hier vind je bijvoorbeeld de app Telefoon. Verwijder de apps die je niet wilt toestaan en voeg eventuele specifieke apps toe via de lijst Kies apps.

©PXimport

Op app-niveau

Voor nog meer controle kun je tijdslimieten voor specifieke apps instellen, bijvoorbeeld om het gebruik van sociale media aan banden te leggen. In het instellingenvenster van Schermtijd tik je op Applimieten. Tik op Voeg limiet toe. Kies een categorie, bijvoorbeeld Sociaal. De lijst klapt uit en toont de apps die tot de categorie behoren. Tik op Volgende en geef aan hoelang de app mag worden gebruikt.

Wordt de iPad (of iPhone) binnen het gezin ook door anderen gebruikt? Je kunt de instellingen voor schermtijd ook laten gelden voor de andere gezinsleden. Tik op Configureer schermtijd voor gezin. Volg de stappen van de wizard om de limiet toe te passen.

Schermtijd in Android

Heb je een Android-toestel? Ook hier is veel aandacht besteed aan functies om verantwoord met het apparaat om te gaan. De stappen zijn afhankelijk van het gebruikte Android-apparaat en de versie. Kun je een genoemde optie niet vinden, controleer dan of er een vergelijkbare functie beschikbaar is.

Open het instellingenvenster van Android en kies Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht. Tik in de sectie Je tools voor digitaal welzijn op Je gegevens bekijken. Boven in het venster lees je hoelang je het apparaat hebt gebruikt en welke apps je gedurende die tijd hebt gebruikt. Bovendien lees je hoe vaak het apparaat is ontgrendeld en welke meldingen zijn verschenen.

Kies voor Dashboard. In deze sectie kun je timers instellen: zodra de toegewezen tijd voorbij is, kun je de app voor de rest van de dag niet meer gebruiken. Tik op Alle apps weergeven. Tik hierna op de zandloper bij de app waarvoor je een timer wilt instellen. Geef de gewenste tijdsduur op en tik op OK. De timers worden telkens om middernacht opnieuw ingesteld.

©CIDimport

Focusmodus

Ook Android kent een modus die afleidende apps blokkeert en meldingen verbergt. Je vindt deze focusmodus via het eerdergenoemde onderdeel Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht. Tik op Focusmodus. Kies eerst de apps die je tijdens de focusmodus wilt onderdrukken: tik op Alle apps weergeven en plaats een vinkje naast de apps die je wilt blokkeren. Is de lijst compleet? Tik dan op Nu aanzetten om de focusmodus direct te activeren.

In plaats daarvan kun je ook een schema opstellen, waardoor de focusmodus op gezette tijden automatisch wordt geactiveerd. Tik op Een schema instellen. Kies vervolgens de begin- en eindtijd van de focusmodus. Selecteer tot slot de dagen waarop de modus moet worden geactiveerd. Geniet van de rust!

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.