Kom je er aan het einde van de dag telkens achter dat je ongemerkt toch flink wat uren achter het scherm hebt doorgebracht? Dan is het tijd om je schermtijd onder controle te krijgen. Hoe krijg je inzicht en welke opties zijn er voor verantwoord computergebruik? Kortom: wil je minder op smartphone of pc zitten, dan geven we je daarvoor enkele tips.

Meer controle over de hoeveelheid tijd dat je met een apparaat werkt, begint met inzicht. De ingebouwde functies in Windows, Android, iOS en iPadOS bieden dan ook relatief uitgebreide rapportages en de mogelijkheid om op app-niveau te bepalen hoeveel tijd je eraan spendeert.

Windows schermtijd-limiet instellen

Windows kent een aantal ingebouwde hulpmiddelen waarmee je het computergebruik aan banden kunt leggen. De meeste opties maken deel uit van Family Safety.

Open het Windows-instellingenvenster (Windows+I) en kies Accounts / Gezin en andere gebruikers. In de sectie Een familielid toevoegen klik je op Account toevoegen. Geef het e-mailadres van de persoon op. Klik hierna op Familie-instellingen online beheren (Windows 10) of op het pictogram naast Ouderlijk toezicht online beheren of een account verwijderen (Windows 11). Je kunt nu per gebruiker de schermtijd bepalen.

In het dashboard zie je alle gebruikers en de apparaten waarop ze zijn aangemeld. Klik op het apparaat van de gebruiker waarvoor je de schermtijd wilt instellen. Links in het venster kies je voor Schermtijd. Klik op de knop Limieten inschakelen. Een weekschema verschijnt. In de kolom Tijdslimiet lees je hoeveel uur er op een dag met het apparaat mag worden gewerkt. In de kolom Beschikbare tijden zie je op welke tijdstippen het apparaat mag worden gebruikt.

Klik op een dag om deze te bewerken. Geef eerst met de schuifregelaar aan hoelang het apparaat maximaal mag worden gebruikt. In de sectie eronder geef je aan op welke tijdstippen het apparaat beschikbaar is. Klik op Schema toevoegen om een extra tijdsblok te definiëren. Zo kun je bijvoorbeeld een middagpauze inlassen, waarin de apparaten niet mogen worden gebruikt.

©PXimport

Je kunt per apparaat een schermtijdlimiet instellen. Zo kun je onderscheid maken tussen bijvoorbeeld een laptop en een Xbox. In plaats hiervan kun je ook één schema maken dat op alle apparaten van toepassing is. Zet de schuif op Aan bij de optie Eén schema gebruiken op alle apparaten. 

Activiteitenoverzicht

Klik op een gebruiker om de details van het gebruik van Windows te zien. Links in het venster kies je voor Overzicht. In het vak Schermtijd vind je een overzicht van het dagelijks gebruik. Voor meer details open je via het menu aan de linkerkant de sectie Schermtijd. De details verschijnen rechts.

Prettig is dat je de schermtijd voor verschillende apparaten kunt bijhouden. Zo biedt Family Safety niet alleen ondersteuning voor Windows-computers, maar kun je ook de schermtijd bijhouden van een Xbox, Android-telefoon en iPhone. In het onderdeel Schermtijd klik je daartoe op Een apparaat koppelen. Selecteer het apparaat waarvan je het gebruik wilt bijhouden en volg de koppelinstructies. 

©PXimport

Geconcentreerd doorwerken

Maak je gebruik van Windows 11? De nieuwe Windows-versie beschikt over Focussessies, een nieuwe functie die je moet helpen om geconcentreerd aan een taak te werken. Hierbij stel je vooraf een aantal minuten in en geef je aan hoeveel tussentijdse pauzes je wilt inlassen. In het vak Dagelijkse voortgang zie je in hoeverre je dagelijkse doel is behaald en kun je de ‘score’ vergelijken met de dag ervoor.

De functie maakt deel uit van de app Klok. Open het Startmenu en typ Klok. Links in het venster vind je het onderdeel Focussessies. Geef rechts in het venster aan hoeveel minuten je ongestoord wilt doorwerken. Klik op Focussessie starten. De klok begint met aftellen en geeft aan wanneer de eerstvolgende pauze plaatsvindt.

Focussessies biedt een koppeling met Spotify, zodat je eigen muziek kunt afspelen tijdens het werken. Klink linksonder in het venster op Instellingen en zet de schuif bij Spotify op Aan. Een vergelijkbare koppeling is er met de app Microsoft To Do. Deze activeer je eveneens via het instellingenvenster (zet de schuif bij To Do op Aan). Via To Do kun je een takenlijst selecteren waaraan je tijdens de focussessie kunt werken.

©PXimport

Je kunt de statistieken van het computergebruik ook weergeven in een widget. Klik op de knop Widgets. Je vindt deze rechts van de startknop in de taakbalk. Klik op Widgets toevoegen en selecteer Family Safety. De widget wordt toegevoegd aan de lijst met bestaande widgets. 

Schermtijd binnen iOS

Via het onderdeel Schermtijd in iOS en iPadOS krijg je meer controle over het gebruik van de apparaten. Open het onderdeel Instellingen en tik op Schermtijd. Kies voor Schakel schermtijd in en tik op Ga door. Kies voor Dit is mijn iPhone/iPad of – als het apparaat wordt ingesteld voor een kind – voor Dit is de iPhone/iPad van mijn kind.

Schermtijd maakt een rapport met details over het apparaatgebruik aan. Kies voor Bekijk alle activiteit. Je kunt daarbij schakelen tussen een week- en dagweergave. In de sectie Schermtijd zie je hoeveel tijd de iPhone (of iPad) is gebruikt. Bovendien wordt het gebruik onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Amusement, Games en Informatie en lezen. Interessant is de sectie Meest gebruikt. Klik op een app om de details van het gebruik van de app te zien.

In de sectie Aantal keer opgepakt lees je hoe vaak het apparaat is opgepakt en welke app je hierna het eerst hebt gebruikt. Tot slot is er de sectie Meldingen, die in kaart brengt welke apps verantwoordelijk zijn voor het tonen van een melding.

©PXimport

Apparaatvrije tijd

Via de functie Apparaatvrije tijd geef je een tijdsbestek op waarbinnen je alleen kunt worden gebeld en vooraf ingestelde apps kunt gebruiken. Tik in het venster van Schermtijd op Apparaatvrije tijd. Zet de schuif bij Gepland op Aan. Kies vervolgens of het nieuwe schema voor alle dagen geldt (Elke dag) of voor specifieke dagen (Pas dagen aan). Hierna bepaal je bij de regels Van en Tot de tijdsduur.

Minstens even interessant is de optie om de apparaatvrije tijd per direct in te schakelen. Concludeer je na een lange dag dat het tijd is voor échte ontspanning? Tik op Schakel apparaatvrije tijd in tot morgen. De iPhone of iPad wordt dan tot middernacht in de apparaatvrije modus gezet. Heb je eerder een schema ingesteld, dan is de apparaatvrije tijd ingeschakeld tot het eerstvolgende moment van het schema.

Om Apparaatvrije tijd goed te laten werken, is het belangrijk om de lijst met toegestane apps door te nemen. In het hoofdvenster van Schermtijd kies je voor Altijd toegestaan. Er verschijnt een overzicht van apps die altijd zijn toegestaan en dus ook beschikbaar zijn tijdens de apparaatvrije tijd. Hier vind je bijvoorbeeld de app Telefoon. Verwijder de apps die je niet wilt toestaan en voeg eventuele specifieke apps toe via de lijst Kies apps.

©PXimport

Op app-niveau

Voor nog meer controle kun je tijdslimieten voor specifieke apps instellen, bijvoorbeeld om het gebruik van sociale media aan banden te leggen. In het instellingenvenster van Schermtijd tik je op Applimieten. Tik op Voeg limiet toe. Kies een categorie, bijvoorbeeld Sociaal. De lijst klapt uit en toont de apps die tot de categorie behoren. Tik op Volgende en geef aan hoelang de app mag worden gebruikt.

Wordt de iPad (of iPhone) binnen het gezin ook door anderen gebruikt? Je kunt de instellingen voor schermtijd ook laten gelden voor de andere gezinsleden. Tik op Configureer schermtijd voor gezin. Volg de stappen van de wizard om de limiet toe te passen.

Schermtijd in Android

Heb je een Android-toestel? Ook hier is veel aandacht besteed aan functies om verantwoord met het apparaat om te gaan. De stappen zijn afhankelijk van het gebruikte Android-apparaat en de versie. Kun je een genoemde optie niet vinden, controleer dan of er een vergelijkbare functie beschikbaar is.

Open het instellingenvenster van Android en kies Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht. Tik in de sectie Je tools voor digitaal welzijn op Je gegevens bekijken. Boven in het venster lees je hoelang je het apparaat hebt gebruikt en welke apps je gedurende die tijd hebt gebruikt. Bovendien lees je hoe vaak het apparaat is ontgrendeld en welke meldingen zijn verschenen.

Kies voor Dashboard. In deze sectie kun je timers instellen: zodra de toegewezen tijd voorbij is, kun je de app voor de rest van de dag niet meer gebruiken. Tik op Alle apps weergeven. Tik hierna op de zandloper bij de app waarvoor je een timer wilt instellen. Geef de gewenste tijdsduur op en tik op OK. De timers worden telkens om middernacht opnieuw ingesteld.

©CIDimport

Focusmodus

Ook Android kent een modus die afleidende apps blokkeert en meldingen verbergt. Je vindt deze focusmodus via het eerdergenoemde onderdeel Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht. Tik op Focusmodus. Kies eerst de apps die je tijdens de focusmodus wilt onderdrukken: tik op Alle apps weergeven en plaats een vinkje naast de apps die je wilt blokkeren. Is de lijst compleet? Tik dan op Nu aanzetten om de focusmodus direct te activeren.

In plaats daarvan kun je ook een schema opstellen, waardoor de focusmodus op gezette tijden automatisch wordt geactiveerd. Tik op Een schema instellen. Kies vervolgens de begin- en eindtijd van de focusmodus. Selecteer tot slot de dagen waarop de modus moet worden geactiveerd. Geniet van de rust!

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.