ID.nl logo
Snak je naar een smartphonevrij leven? Deze tips helpen!
© Viacheslav Yakobchuk - stock.adobe.com
Huis

Snak je naar een smartphonevrij leven? Deze tips helpen!

Een smartphone biedt veel gebruiksgemak, maar tegelijkertijd leidt dit apparaat ontzettend af. Zo maak je waarschijnlijk regelmatig mee dat mensen in een sociale omgeving lang op hun telefoon zitten, zoals op een verjaardag of feestje. Pak je zelf óók om de haverklap de smartphone? Gun jezelf eens wat rust en leg het toestel een tijdje aan de kant. Zo pak je dat aan zonder sociale contacten of handige functies te verliezen.

In dit artikel laten we zien hoe je (tijdelijk) zonder smartphone kunt leven zonder belangrijke functies te missen:

  • Bekijk je schermtijd en ontdek hoe vaak en veel je je smartphone gebruikt
  • Gebruik WhatsApp Web of de desktopversie van Messenger om bereikbaar te blijven
  • Vervang je smartphone door een dumbphone
  • Gebruik een compactcamera, wekker of navigatiesysteem als alternatief voor smartphonefuncties

Ook interessant om te lezen: Weg van big tech, dit is het fediverse

Tip 1 Schermtijd in iOS

De schermtijd is een goede indicatie van het hoe gesteld is met je smartphonegebruik. Vaak is die een stuk langer dan je in eerste instantie zou vermoeden. Misschien schrik je er zelfs van en motiveert het je om het apparaat een tijdje links te laten liggen. Het levert je zeeën van tijd op.

Ga op een iPhone achtereenvolgens naar Instellingen / Schermtijd. Mogelijk staat deze functie uit. Is dat het geval, dan activeer je eerst de optie Schakel ‘App- en websiteactiviteit’ in. Via Bekijk alle app- en websiteactiviteit zie je precies hoeveel tijd je op het toestel doorbrengt. Je kunt het overzicht per week of dag sorteren. Veeg in de grafiek naar rechts om de voorgaande week of dag te tonen. Je bekijkt ook welke apps je het vaakst gebruikt. Als je een stukje omhoog veegt, zie je hoe vaak je het toestel dagelijks oppakt.

Bekijk via Schermtijd op een iPhone hoeveel tijd je dagelijks kunt besparen.

Tip 2 Digitaal welzijn

Op de meeste Android-toestellen is de functie Digitaal welzijn beschikbaar. Ga hiervoor naar Instellingen / Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht of een vergelijkbare manier, afhankelijk van je Android-versie. Je ziet bovenaan hoeveel tijd je vandaag op het apparaat hebt gespendeerd. Wanneer je op de grafiek tikt, kun je ook de schermtijd van eerdere dagen opvragen. Veeg hiervoor naar rechts. Je ziet verder welke apps je het meest gebruikt.

Digitaal welzijn geeft informatie over jouw schermtijd op een Android-apparaat.

Tip 3 WhatsApp op pc

Vermoedelijk staat WhatsApp hoog in de lijst met jouw veelgebruikte apps. Het is dan ook lastig om van deze chatdienst afstand te doen. Je onderhoudt hiermee namelijk eenvoudig contact met familie, vrienden en kennissen. Daarnaast zit je wellicht ook in allerlei groepen. Een oplossing is door WhatsApp op de computer te installeren. In tegenstelling tot een smartphone staat een pc of laptop niet dag en nacht aan. Je gaat hierdoor veel bewuster met de chatdienst om en reageert op gezette tijden op alle inkomende berichten.

De computerversie van WhatsApp is voor Windows en macOS beschikbaar. Ga naar www.whatsapp.com/download en haal de juiste download binnen. Na een korte installatie koppel je de desktopversie aan de mobiele app van WhatsApp. Je hebt hiervoor dus nog even je smartphone nodig.

Klik op Aan de slag om een QR-code te tonen. Open daarna WhatsApp op het mobiele toestel. Op een iPhone navigeer je naar Instellingen, terwijl je op een Android-toestel via de drie puntjes het menu opent. Kies nu Gekoppelde apparaten / Koppel apparaat of Een apparaat koppelen / OK. Je filmt vervolgens met de smartphonecamera de QR-code. Binnen enkele ogenblikken komen alle openstaande gesprekken tevoorschijn.

Pak nog eenmaal je smartphone om de computerversie van Whatsapp aan de app te koppelen.

De computerversie van WhatsApp heeft geen verrassingen. Je kunt er namelijk hetzelfde mee doen als de mobiele app. Tik je geregeld lange teksten, dan gaat dat dankzij het toetsenbord een stuk sneller. Verder kun je vanaf de computer eenvoudig (grote) bestanden met bekenden delen, zoals foto’s en video’s. Ontvang je een nieuw bericht? In dat geval zie je daarvan vanzelf een melding op het scherm voorbijkomen.

Het is de moeite waard om de instellingen van WhatsApp op je computer even door te nemen. Zo laat je de chatdienst eventueel tegelijk met het systeem opstarten. Bepaal verder wie jouw profielfoto en overige gegevens kunnen zien. Voor deelname aan groepsgesprekken dien je WhatsApp toegang tot de microfoon en webcam te geven. Klik hiervoor in de instellingen op Video en spraak en verleen toestemming. Bepaal ten slotte via Meldingen van welke gebeurtenissen je notificaties wilt ontvangen, zoals berichten, oproepen en reacties.

Met de desktopversie van WhatsApp verstuur je net zo makkelijk berichten en foto’s.

WhatsApp Web

Heb je geen computer met Windows of macOS, maar gebruik je bijvoorbeeld Linux? Je bedient dan alsnog WhatsApp op een pc of laptop. Surf naar https://web.whatsapp.com om de webversie te openen en voer de configuratie uit. Dat werkt hetzelfde zoals in tip 3 is beschreven.

Film met de smartphonecamera een QR-code en gebruik WhatsApp in je browser.

Lees ook: WhatsApp of Signal: kies je voor meer functies of voor meer privacy?

Tip 4 Messenger op pc

Wat voor WhatsApp geldt, is ook op Messenger van toepassing. Facebooks berichtendienst is namelijk eveneens voor Windows en macOS beschikbaar. Surf naar www.messenger.com/desktop om het programma te downloaden. Wanneer je weleens Facebook op de computer gebruikt, wordt jouw account misschien al herkend. Zo niet, vul dan het correcte e-mailadres en wachtwoord in. Afhankelijk van de Facebook-instellingen doorloop je zo nodig de procedure voor tweestapsverificatie.

De desktopversie van Messenger is erg overzichtelijk. Je kunt in een openstaand gesprek berichten en bestanden versturen. Daarnaast start je net zo makkelijk een audio- of videogesprek. Klik linksonder op je profielfoto en Voorkeuren om diverse opties naar je hand te zetten. Zo activeer je desgewenst de donkere modus en zet je meldingsgeluiden aan of uit. Tot slot kun je Messenger ook in een browser gebruiken. Klik op jouw Facebook-pagina rechtsboven op het Messenger-logo.

Dankzij het desktopprogramma van Messenger klets je op de computer met Facebook-vrienden.

Tip 5 Instagram op web

Dat je Facebook, LinkedIn en X (voorheen Twitter) op de computer kunt openen, weten de meeste mensen wel. Minder bekend is dat er van Instagram eveneens een webversie bestaat. Op die manier kijk je ook zonder smartphone naar fraaie plaatjes van vrienden, bedrijven en BN’ers.

Log op www.instagram.com in met je gebruikersnaam en wachtwoord. Je kunt jezelf eventueel ook aanmelden met een Facebookaccount. Er verschijnt een overzicht met statusupdates en foto’s van profielen die je volgt. Met behulp van de zoekfunctie kun je eenvoudig nieuwe personen of organisaties vinden. Wil je zelf iets posten? Klik dan aan de linkerkant op Maken en sleep een foto of video naar het hoofdscherm. Via Volgende kies je optioneel een filter en/of voer je een bewerking uit. Klik nogmaals op Volgende en voeg naar eigen inzicht een beschrijving, een locatie en bijdragers toe. Bevestig als laatste met Delen.

Ook zonder smartphone kun je foto’s op Instagram publiceren.

Tip 6 Domme telefoon

Met een domme telefoon, oftewel een zogenoemde dumbphone, ben je evengoed altijd bereikbaar. Je kunt hiermee bellen en sms’en. Nokia is op dit gebied nog altijd een bekende naam. Voor enkele tientjes schaf je al een geschikt toestel van dit merk aan. Vergeleken met een reguliere smartphone hebben de apparaten een kleiner scherm, waardoor ze makkelijker in een broekzak passen. Daarnaast verbruikt een dumbphone veel minder energie. Waarschijnlijk hoef je de batterij maar eens in de zoveel dagen op te laden.

Dumbphones zijn op het oog misschien simpele apparaten, maar toch zijn er behoorlijke onderlinge verschillen. Check daarom grondig de specificaties. Sommige mobieltjes hebben bijvoorbeeld een FM-ontvanger, zodat je onderweg naar radio kunt luisteren. Verder bestaan er modellen met een geïntegreerde zaklamp en camera. Voor het opslaan van foto’s is het fijn wanneer er een microSD-kaart in de behuizing past, zodat je veel kiekjes kunt bewaren.

Als alternatief kun je ook een iets uitgebreidere dumbphone overwegen met ondersteuning voor een handjevol apps, zoals Google Maps en WhatsApp. Dit is een soort tussenvorm van een smartphone en traditionele gsm. Nokia en Alcatel produceren geschikte modellen.

De Nokia 105 is een simpele dumbphone met een adviesprijs van slechts 29,99 euro.

Tip 7 Walkietalkie

Wil je op een relatief korte afstand met iemand communiceren, dan komt een walkietalkie goed van pas. Nuttig voor wanneer een familielid of vriend(in) bijvoorbeeld een stukje verderop woont. Een ander voordeel is dat je niet te maken hebt met belkosten, want de communicatie verloopt via een radioverbinding. Een standaardset bestaat doorgaans uit twee, drie of vier units.

De reikwijdte van een walkietalkie verschilt nogal. De goedkoopste modellen overbruggen een afstand van hoogstens drie kilometer. Daarnaast bestaan er ook producten met een reikwijdte van vijf, zeven of zelfs tien kilometer. Soms is er ook nog een zaklamp ingebakken. Gebruik je een walkietalkie veelal buitenshuis, dan is een schokbestendige behuizing geen overbodige luxe. Voor de consumentenmarkt hebben de merken Alecto en Motorola een behoorlijk aanbod.

Volgens Alecto kun je met deze FR300OE op een afstand van tien kilometer met elkaar kletsen.

Tip 8 Compactcamera

Wanneer je de smartphone een tijdje aan de kant legt, heb je automatisch ook geen camera meer op zak. Misschien is een compactcamera dan iets voor jou. Het voordeel van dit apparaatje is dat je tijdens het fotograferen niet wordt afgeleid door inkomende appjes. Een compactcamera is in uiteenlopende prijsklassen te koop. Onder meer Kodak, AfgaPhoto en Canon ontwikkelen betaalbare modellen die moeiteloos in je broekzak passen.

Ten opzichte van de meeste smartphonecamera’s is het fijn wanneer het fototoestel optisch kan inzoomen, bijvoorbeeld 3x, 5x of 10x. Je haalt daarmee het te fotograferen object zonder kwaliteitsverlies dichterbij. Als je de foto’s in groot formaat wilt (laten) afdrukken, kies je bij voorkeur een exemplaar met een hoge resolutie. Let ook op of er een flitser is ingebouwd, zodat je zo nodig in een donkere omgeving kunt fotograferen.

De breed verkrijgbare Kodak FZ55 is een kleine camera met 5x optische zoom.

Obstakels in de praktijk

Zonder smartphone geniet je wellicht bewuster van een welverdiende vakantie. Of wie weet geeft het je thuis meer rust, zodat je eindelijk aan diverse klussen toekomt. Op de lange termijn is een smartphonevrij leven lastiger vol te houden. Waarschijnlijk loop je al gauw tegen allerlei praktische obstakels aan. Je hebt het mobiele toestel namelijk vaker nodig dan je in eerste instantie zou vermoeden.

Verschillende webdiensten vereisen bijvoorbeeld tweestapsverificatie, waarbij je pas na bevestiging met jouw mobiele toestel de betreffende dienst kunt gebruiken. Denk onder meer aan banken. Daarnaast kun je niet zomaar even een Tikkie betalen of beelden van bewakingsvideo’s opvragen. Verder staan wellicht al je klantenpassen op het toestel. Denk buiten het sociale aspect om de genoemde redenen niet te lichtzinnig over een tijdelijke smartphonedetox.

Smartphone detox? Betalen met een digitale pinpas is er dan niet meer bij.

Tip 9 Wekker

In menig slaapkamer heeft de smartphone de traditionele wekker vervangen. Zodra het alarm afgaat, is dit vaak het eerste moment van de dag dat je op het scherm koekeloert. Het gebruik van een normale wekker geeft rust. De keuze is reuze, want wekkers zijn in heel wat gedaantes verkrijgbaar. Uitgebreidere modellen fungeren bijvoorbeeld tegelijkertijd als speaker. Bij aanwezigheid van een FM- en/of DAB+-ontvanger word je gewekt met je favoriete radiozender. Sommige wekkers hebben daarnaast een bluetooth-adapter, zodat je een album of afspeellijst vanaf Spotify kunt streamen.

Bedenk vooraf goed welke extra functies je wilt. Zo zijn er types die met verlichting de opkomende zon nabootsen, waardoor je op natuurlijke wijze wakker wordt. Verder is het prettig wanneer je de helderheid van het scherm kunt instellen. Ten slotte bestaan er wekkers met een ingebouwde projector. Hierdoor kun je ‘s nachts de tijd op de muur of het plafond zien.

De JBL Horizon 2 DAB is een wekker, DAB+-radio en bluetooth-speaker in één.

Tip 10 Gaming-handheld

Veel mensen spelen tijdens ‘verveelmomenten’ een spelletje, zoals in de wachtkamer, de trein of het vliegtuig. Eenvoudige spelletjes als Candy Crush of Wordfeud doden nou eenmaal de tijd. Als alternatief voor de smartphone kun je een draagbare spelcomputer overwegen. Die hebben veelal ook nog eens een groter scherm, zodat je comfortabeler kunt spelen.

De Nintendo Switch is veruit de bekendste draagbare spelcomputer. Het voordeel van dit product is dat je hem eventueel ook op een televisie kunt aansluiten. Daarnaast zijn er ook zogeheten retrohandhelds verkrijgbaar. Dit betreffen betaalbare draagbare spelcomputers met klassieke games. Onder andere Anbernic en Retroid zijn bekende namen op dit gebied. Speel bijvoorbeeld oude arcadespellen of Game Boy-games. Retrohandhelds hebben over het algemeen een kleiner scherm dan de Nintendo Switch.

Met een retrohandheld speel je altijd en overal klassieke spellen.

Toegangsbewijzen printen

Ga je graag naar concerten of theatervoorstellingen? En bewaar je boardingpassen van de luchtvaartmaatschappij tot dusver altijd op je mobiel? Als je geen smartphone gebruikt, print je dergelijke toegangsbewijzen gewoon uit. Je schaft vanaf een paar tientjes al een volwaardige inkjetprinter aan.

Als je even geen smartphone bezit, dien je concertkaartjes en overige tickets uit te printen.

Tip 11 Navigatie

Een smartphone dient ook als navigatieapparaat. Het toestel heeft namelijk een gps-chip die via satellieten in de ruimte jouw huidige positie bepalen. Of je nu wandelt, fietst of autorijdt, Google Maps of een andere navigatie-app wijst je altijd de juiste weg.

Lees bijvoorbeeld ook dit artikel: Wandelen en fietsen buiten de gebaande paden met Komoot

Als alternatief zijn er allerlei gespecialiseerde navigatie-apparaten verkrijgbaar. Bekende merken als Garmin en TomTom fabriceren uiteenlopende modellen voor auto’s. Ze zijn in verschillende groottes verkrijgbaar. Kleine navigatieapparaten hebben een compact scherm van 5 of 6 inch, maar er bestaan ook exemplaren met een beelddiagonaal van 7, 8 of zelfs 10 inch. Je plaatst het apparaat met een statief op het dashboard of met een zuignap op het raam. Als je regelmatig naar het buitenland rijdt, is de kaartdekking een belangrijke eigenschap.

Voor fietsers bestaan er eveneens navigatieapparaten. Die hebben in de regel een compact scherm, zodat je er op het fietsstuur geen hinder van hebt. Onder andere Garmin, Wahoo en Mio ontwikkelen geschikte producten.

Deze fietsnavigatie van Mio wijst je in heel Europa de juiste weg.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Zelf je elektrische kookplaat aansluiten? Zo doe je dat slim en veilig!
© andrey
Huis

Zelf je elektrische kookplaat aansluiten? Zo doe je dat slim en veilig!

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Na het lezen van dit artikel weet je:
  • Dat er 1-, 2- en 3-fase-aansluitingen en -kookplaten zijn
  • Hoe je met de multimeter bepaalt wat voor aansluiting jij hebt
  • Hoe je de elektrische kookplaat aansluit

Dit vind je vast ook interessant: Wat voor soort kookplaten zijn er?

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Een kookplaat voor 1- en 2-fase

Je kunt ook kiezen voor een kookplaat met powermanagement. Dat is een kookplaat die je op een normaal stopcontact of op een perilex-stopcontact aansluit. Deze kookplaat kun je in de toekomst uitbreiden, als je dat wilt, maar hiervoor hoef je nu nog niet meteen de aanpassingen in de meterkast en aansluiting door te voeren. Als je wel de aanpassingen in de meterkast laat doen, heb je profijt van de kracht van een 2-fase kookplaat.

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Voordat je een kookplaat aanschaft, check je eerst de nismaat van je aanrechtblad. Meet met een rolmaat eerst de nis op in het aanrechtblad. Doe dit voor de breedte, de diepte en de hoogte. Komen de afmetingen niet overeen met de kookplaat die je graag wilt? Kijk dan of je het aanrechtblad kunt aanpassen.

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Houd de stekker op de juiste positie tijdens het meten met de multimeter. Kijk hoe je de stekker in het getekende stopcontact zou steken, zodat je de juiste kleuren van de draden noteert op je tekening.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Het is gebruikelijk dat de pannen een licht tikkend of zoemend geluid maken tijdens het koken. Dit heeft te maken met het magnetisch veld van de kookplaat. Ruik je een vreemde geur na het installeren van de kookplaat? Dit is ook gebruikelijk en de geur trekt uiteindelijk weg.

▼ Volgende artikel
⛈️ Wat te doen bij onweer: thuis, buiten en op de camping
© Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio
Huis

⛈️ Wat te doen bij onweer: thuis, buiten en op de camping

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.


In het kort:

⚡ Onweer & thuis ⚡ Onweer & buiten ⚡ Onweer en kamperen: 🏕️ Tent 🚐 Caravan

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

En hoe zit het met de tentstokken?

Metalen tentstokken zijn niet per definitie gevaarlijk, maar ze kunnen wel extra risico opleveren bij onweer. Omdat tenten vrijwel altijd met metalen haringen in de grond staan, is er al snel sprake van een geleidende verbinding met de bodem. Bij een blikseminslag kan de stroom zich dan via het frame en de haringen verspreiden, met risico voor wie zich in de tent bevindt. Daarom blijft het advies: verlaat bij onweer de tent en zoek een écht veilige plek op.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.

🔦 Voor als de stroom uitvalt

Licht in de duisternis!