Het Noorse bedrijf reMarkable heeft voor zichzelf met de reMarkable 2 de lat heel hoog gelegd. Deze paper tablet heeft uitstekende hardware, maar de software blijft wat beperkt. Al kun je daar wel iets aan doen door extra software van de community te installeren. Het stijlvolle toestel draait namelijk op Linux. Reden genoeg voor een uitgebreide reMarkable 2 review.

Wie veel leest, komt tegenwoordig al snel bij een e-reader uit. En wie veel notities of schetsen maakt, heeft wellicht baat bij een apparaat met een e-paperscherm. De reMarkable 2 belooft je boeken, geprinte documenten en notitieboekjes te vervangen, zonder het gevoel van papier te verliezen.

De hardware is zo ongeveer het beste wat je op de markt kunt vinden. Dat in tegenstelling tot de software van de reMarkable 2. Het is zeker wel prima kwaliteit, maar het biedt slechts de basismogelijkheden. Alle functies die erin zitten, werken snel en intuïtief, maar er ontbreken heel wat functies die je op een apparaat van deze prijsklasse (€ 399,- + marker vanaf € 59,-) wel zou verwachten.

ReMarkable zet zijn reMarkable 2 vooral in de markt als een digitaal notitie- en schetsblok. Daarin excelleert het apparaat dan ook. Je maakt een nieuw notitieboek aan, kiest een achtergrond uit de sjablonen, kiest het type tekenpunt (van balpen tot penseel) en kunt schrijven of schetsen. De (afzonderlijk te kopen) pen maakt zelfs het geluid van een potlood op papier terwijl je hem over het scherm van de reMarkable 2 stuurt. Kies je de Marker Plus (die maar liefst 99 euro kost), dan kun je je notities ook nog eens wissen met de achterkant van de pen, net zoals je met een potlood zou doen.

Schrijven met handigheidjes

De sjablonen waarop je schrijft of schetst zijn vrij divers, van eenvoudige rasters en lijnen tot muziekpartituren, honingraatpatronen (handig voor organische scheikunde), checklists, en dag- en weekplanners. Het is ook mogelijk om je eigen sjablonen toe te voegen, maar daar heeft reMarkable nog geen handige interface voor. Voorlopig is het dan ook behelpen met programma’s van derden, of je moet een duik in het onderliggende Linux-systeem willen nemen.

©PXimport

Als je nu nog vaak met notitieboekjes rondloopt en liever iets op papier opschrijft dan dat digitaal te doen, kan de reMarkable 2 je misschien wel overtuigen. De werking van het apparaat is hetzelfde als wanneer je je notities maakt in een klassiek notitieboekje, maar het heeft net wat meer mogelijkheden. Je kunt eenvoudig extra pagina’s toevoegen, verplaatsen en dupliceren, en elke pagina kan zijn eigen achtergrondsjabloon krijgen. 

Ook handig is de selectietool. Trek je een kader rond een deel van je tekening, dan kun je deze selectie daarna vergroten en verkleinen, roteren en verschuiven. Ook het knippen en op een andere plaats plakken van de selectie is mogelijk. Bovendien kun je elk moment je actie ongedaan maken.

Als e-reader

Als e-reader is de reMarkable 2 vrij beperkt. Voor deze review hebben we meerdere documenten van honderden pagina’s op de reMarkable 2 gelezen. Maar veel wordt goedgemaakt door het scherpe beeld en de vlotte prestaties. Weet ook dat het apparaat alleen pdf en epub ondersteunt.

Wil je aantekeningen in e-books kunnen maken, dan is de reMarkable 2 juist wel heel geschikt. Je kunt onderstrepen, markeren, commentaar en tekeningen toevoegen. Ook handig is de zoekfunctie: typ op het virtuele toetsenbord een zoekterm in en je krijgt onmiddellijk de pagina’s te zien waarop de term voorkomt. Een druk op het zoekresultaat en je gaat naar die pagina. Helaas kun je alleen in een geopend document zoeken, en niet in alle documenten tegelijk.

©PXimport

Om het meeste uit de reMarkable 2 te halen, moet je een account aan te maken op de site van reMarkable. Je e-reader synchroniseert dan al je documenten en notities, zodat ze op elk apparaat beschikbaar zijn. Daarvoor gebruik je de software, te downloaden voor Windows 10, macOS, Android en iOS.

Er bestaat ook een plug-in voor Google Chrome, Read on reMarkable, waarmee je webartikelen met een klik naar het apparaat kunt sturen om ze daarop te kunnen lezen. Ook kun je al je documenten en notities eenvoudig van je reMarkable 2 via de cloud van reMarkable naar wie dan ook e-mailen, optioneel zelfs met toepassing van handschriftherkenning.

Innovatieve community

De beperkingen van de software en de afhankelijkheid van reMarkables cloud zijn voor sommigen zeker een nadeel. Maar het besturingssysteem van de reMarkable 2 is op Linux gebaseerd, en het bedrijf houdt je op geen enkele manier tegen om van de flexibiliteit van het systeem gebruik te maken. Zo vind je het root-wachtwoord in het menu Settings / Help / Copyrights and licenses, en daarmee kun je via ssh inloggen op het Linux-systeem als je de usb-c-kabel op je computer aansluit. 

Je reMarkable 2 maakt via de usb-interface dan een ethernetverbinding aan met het statische ip-adres 10.11.99.1. Zodra je als root-gebruiker bent ingelogd, zijn de mogelijkheden onbegrensd. Daar kijken we tenslotte nog even naar.

Op reMarkableWiki vind je talloze tips om het apparaat naar je hand te zetten. Zo is er het project rmfakecloud waarmee je zelf een synchronisatiedienst voor je documenten opzet. En het project Toltec biedt zelfs een heuse door de community bijgehouden database aan van opensourcesoftware die je op de reMarkable 2 kunt installeren om de mogelijkheden uit te breiden.

De HMD Fusion is een van de opvallendste smartphones van 2024. Je kunt namelijk speciale hoesjes om de telefoon doen om extra functies te gebruiken. Zo kan de budgettelefoon opeens betere selfies maken of draadloos opladen. In deze HMD Fusion-review zoomen we in op de accessoire en de smartphone zelf.

De HMD Fusion is te koop in twee versies, met respectievelijk 6 GB werkgeheugen en 128 GB opslagcapaciteit en 8 GB / 256 GB. Wij hebben het eerste model getest, dat een adviesprijs van 270 euro draagt. Voor dertig euro meer koop je het betere model, wat wij een nette meerprijs vinden.

In de doos vind je naast een usb-c-oplaadkabel ook een stevig transparant hoesje, dat geen functies toevoegt behalve je toestel beschermen tegen krassen en een valpartij. HMD verkoopt het hoesje ook in het blauw, groen en roze.

Speciale hoesjes

Interessanter zijn de accessoires die wél extra’s bieden, via de stroompinnetjes in het hoesje en op de achterkant van de telefoon. HMD presenteerde in september een hoesje met uitklappende ledring voor betere selfies in het donker, een extra stevig hoesje met een SOS-knop en een hoesje dat draadloos opladen mogelijk maakt.

Met de verkrijgbaarheid van die hoesjes schiet het vooralsnog niet op: die met de selfiering en SOS-knop komen volgens de HMD-website 'later dit jaar beschikbaar' en het oplaadhoesje ontbreekt begint november nog op die website. Wat de hoesjes gaan kosten, is ook nog onduidelijk.

Gelukkig kon HMD ons wel al een hoesje met selfiering opsturen om te testen in combinatie met de Fusion. Dat hoesje is stevig en biedt veel grip. De ledring rond de cameramodule op de achterkant is met een vrije hand makkelijk – maar niet té makkelijk – omhoog te klappen en prijkt dan boven het scherm uit. Vervolgens vind je in de camera-app een instelling voor de aparte flitser, die dus stroom krijgt via het toestel. Je kunt in die instelling onder andere de kleurweergave en helderheid van de flitsring aangeven. De flitsring werkt naar behoren.

📱Leestip: Waar voor je geld: 5 uitgebreide smartphones voor max 500 euro

©Rens Blom

Hieronder vind je twee selfies, gemaakt in het donker op straat. Op de linkerfoto gebruikten we de HMD Fusion als een normale smartphone, waarbij het scherm oplicht om je gezicht in beeld te brengen. Op de rechterfoto stond de flitsring boven het scherm. Wij kregen gemengde reacties op het nut en de kwaliteit van de flitsring, met name omdat hij je gezicht minder natuurlijk weergeeft.

©Rens Blom

Interessant initiatief

Hoewel we dus nog niets kunnen zeggen over de prijzen en de kwaliteit van de andere hoesjes, vinden we het initiatief van HMD interessant. Het doet ons terugdenken aan Motorola, dat jaren geleden al smartphonehoesjes met boeiende functies uitbracht. Denk aan een extra accu, krachtige luidspreker of zelfs miniprinter. HMD pakt het vooralsnog minder exotisch aan, maar belooft wel meer speciale hoesjes. Wij zijn benieuwd.

Positief in ieder geval is dat HMD alle benodigde technische informatie opensource gemaakt heeft, waardoor bedrijven en hobbyisten zelf hoesjes en accessoires kunnen maken die werken met de Fusion.

De HMD Fusion als smartphone

Als smartphone is de HMD Fusion ook noemenswaardig. In lijn met HMD's duurzaamheidsfilosofie is het toestel grotendeels zelf uit elkaar te halen met een schroevendraaier. Op die manier kun je het scherm, de accu, usb-c-poort en andere belangrijke onderdelen vervangen.

HMD verkoopt die onderdelen (straks) zelf via zijn website en stelt reparatiehandleidingen beschikbaar. Een mooi pluspunt van het toestel, zeker ten opzichte van concurrerende telefoons die alleen door een professionele partij te repareren zijn. De prijzen van vervangende onderdelen vinden we schappelijk. Een nieuwe accu kost 25 euro, een nieuw scherm 50 euro.

©Rens Blom

Als 270 euro kostende telefoon biedt de HMD Fusion echter minder goede specificaties dan je verwacht in deze prijsklasse. Weliswaar voelt het toestel stevig aan, het 6,56inch-LCD-scherm met lage resolutie van 1612 x 720 pixels maakt het beeld niet scherp. En de Qualcomm Snapdragon 4 Gen 2-processor is oud en eenvoudig, waardoor de telefoon merkbaar trager is dan de concurrentie. Dat belooft weinig goeds voor de prestaties na een jaar gebruik.

Ook op de camera's is bezuinigd. De Fusion mist een groothoekcamera om extra wijde foto’s te schieten, bijvoorbeeld. Daar staat tegenover dat HMD de Fusion wel een prima selfiecamera met een 50megapixel-resolutie geeft. De camera achterop heeft maar liefst 108 megapixels, maar is kwalitatief niet bijzonder.

©Rens Blom

De 5000mAh-accu gaat wel lekker lang mee, geholpen door de eenvoudige processor en lage schermresolutie. Je kunt de HMD Fusion bijna twee dagen gebruiken voordat je de oplader moet pakken.

Mager updatebeleid

Het updatebeleid van de Fusion is helaas mager. HMD belooft upgrades naar Android 15 en 16 en drie jaar beveiligingsupdates. In dit prijssegment kun je telefoons met vier of vijf jaar updates kopen, onder andere van Samsung.

Conclusie: HMD Fusion kopen?

De HMD Fusion is een interessante smartphone omdat je hem kunt uitbreiden met hoesjes vol extra functies. Een bijzonder concept, al hebben we helaas nog niet alle hoesjes kunnen testen. Als toestel zelf maakt de Fusion minder indruk: hij is weliswaar prima te repareren, maar heeft eenvoudige specificaties en krijgt korter updates dan de concurrentie. Zo is de HMD Fusion een opvallende telefoon voor een select publiek.

WhatsApp gebruikt standaard het lettertype Helvetica. Dat is een duidelijk lettertype dat al bestaat sinds 1957, maar de letters zijn wel heel saai. Net als andere socialmediaplatformen, blinkt WhatsApp niet uit in mogelijkheden voor tekstopmaak. Toch kun je je tekst opleuken: als je deze trucjes kent.

Het was in WhatsApp al mogelijk om tekst vet, cursief of doorgehaald te plaatsen. Sinds februari 2024 heeft Meta het in WhatsApp ook mogelijk gemaakt om bullets, genummerde lijsten, blockquotes en inline code toe te voegen. Al deze functies zijn beschikbaar in gesprekken op iOS, Android, web en Mac. Je moet alleen even weten hoe je dat precies doet.

Vet, cursief, doorhalen

In WhatsApp kun je tekst prima vet, cursief en doorgehaald weergeven. Het enige wat je daarvoor hoeft te doen, is je tekst tussen speciale tekens plaatsen. Om een stukje tekst vetgedrukt te maken, plaats je een asterisk/sterretje (*). Deze zet je voor en na de tekst die je vetgedrukt wilt hebben. Tijdens het typen zie je dat de tekst tussen de asterisken vetgedrukt wordt, nog voordat je hem hebt verzonden. De ontvanger ziet de sterretjes natuurlijk niet.

Om een tekst cursief te maken, gebruik je voor en na de tekst die je schuingedrukt wilt hebben, het onderstrepingsteken/underscore (_). Dat is bijvoorbeeld handig als je citaten typt in WhatsApp. Het is ook mogelijk om een stukje tekst door te halen. Hiervoor plaats je een tilde (~) aan beide kanten van de tekst.

Hier passen we zowel de stijlen vet, cursief en doorgehaald toe.

Tekstopmaak combineren

Uiteraard kun je deze teksttrucjes mixen in hetzelfde bericht. Zet bijvoorbeeld het ene woord in cursief en het andere in vet. Het is zelfs mogelijk om stijlen te combineren op hetzelfde stukje tekst. Als je bijvoorbeeld _*tekst*_ typt, dan komt dit woord zowel cursief als vet in beeld. Voeg je voor en achter nog een tilde toe, dus ~_*tekst*_~, dan krijg je dit: tekst.

Het is mogelijk om verschillende stijlen te combineren op hetzelfde stukje tekst.

Monospace

Monospacing is een opmaaktechniek die de focus op een stukje tekst legt. Hierdoor komt er meer ruimte tussen de tekens. Elke letter krijgt daarmee dezelfde verticale en horizontale ruimte, wat bij de meeste lettertypes niet het geval is. De i neemt bijvoorbeeld normaal gesproken minder plaats in dan de w en de m.

Om deze teksttruc te gebruiken, plaats je drie backticks voor en na het stukje tekst waarop je monospace wilt toepassen. De backtick staat ook bekend als backquote en accent grave. Dit is het streepje op een letter dat van linksboven naar rechtsonder wijst, zoals in de woorden carrière en crème.

Met drie backticks zet je een stukje tekst om in monospace.

Snelkoppelingen

Het kan lastig zijn om al deze WhatsApp-opmaaktrucjes te onthouden. De mobiele app heeft gelukkig zelf een aantal ingebouwde snelkoppelingen die je kunt gebruiken tijdens het typen. Tik en houd het gebied vast zodat je een selectietool krijgt. Selecteer het stukje tekst dat je op een speciale manier wilt opmaken. Tik hierop en dan krijg je bij de bekende opdrachten te zien zoals Knip, Kopieer en Plak. Klik nu op het pijltje rechts tot je bij de optie Structuur komt. Daar herken je het kleine menu om de opmaak aan te passen. Als je dit selecteert, krijg je de opties Vet, Cursief, Doorgestreept en Monospace te zien die je vanaf daar rechtstreeks kunt toepassen. Deze mogelijkheid is niet beschikbaar in de desktop-app.

Je kunt de basisstijlen ook uit de opmaaksnelkoppelingen halen.

Opsommingstekens

Wil je een lijstje naar iemand of naar jezelf sturen, dan kun je heel gemakkelijk opsommingstekens of bullets plaatsen. Sommige mensen gebruiken WhatsApp als notitie-app en sturen een bericht naar zichzelf om dingen niet te vergeten. Typ eerst een asterisk of een liggend streepje, dat maakt in dit geval geen verschil. Daarna moet je eraan denken om een spatie te typen en vervolgens typ je het eerste item. Tik vervolgens op Return of Enter. Daar zie je nu direct de tweede bulletpoint die wacht op het volgende item. Vanaf nu hoef je niet meer een liggend streepje met een spatie te typen, WhatsApp doet dit voor je.

Typ een asterisk of een liggend streepje gevolgd door een spatie en WhatsApp maakt er automatisch een opsommingsteken van.

Genummerde lijst

Heb je liever een genummerde lijst? Dat kan ook. Typ een nummer, bijvoorbeeld 1, gevolgd door een punt en een spatie en schrijf daarna het eerste item van je lijst. Wanneer je nu op Enter na het eerste item tikt, verschijnt het volgende nummer dat wacht op het volgende item in de lijst. Als je zou beginnen met een ander getal, bijvoorbeeld 7, gevolgd door een punt, dan plaatst WhatsApp meteen het volgende getal (dus 8) als je op Enter tikt.

Met een cijfer gevolgd door een punt en een spatie krijg je een genummerde lijst.

Quoteblokjes

Een quoteblokje of blockquote gebruik je om een stukje tekst te markeren. Je plaatst hiermee een vette verticale streep voor een stukje tekst. Om deze opmaak te krijgen, typ je eerst > gevolgd door een spatie. De boodschap die je daarna typt, wordt voorafgegaan door een grijs verticaal balkje.

Tot slot kun je ook tekst als inline code opmaken. Je begint en eindigt dan met de backticks. Daartussen zet je de tekst die je wil highlighten (`tekst`).

Net alleen het balkje maar ook de tekst daarachter (de quote) komt in het grijs.

WhatsApp Editor

Wil je je WhatsApp-boodschappen af en toe wat meer glans geven en heb je geen zin om de speciale toetsen te onthouden? Gebruik dan de WhatsApp Editor. Deze online editor werkt op twee manieren.

Je kunt de tekst gewoon in het tekstvak typen. Met de formatteerknoppen zet je stukjes tekst vervolgens in vet, cursief, onderstreept of monospace. In deze editor voeg je ook eenvoudig emoticons toe. Als de boodschap klaar is, klik je op de balk Copy to clipboard. Daarna plak je de opgemaakte boodschap in de app of de webversie van WhatsApp.

Nog interessanter is het als je deze webtoepassing koppelt aan je WhatsApp-id. Daarvoor klik je bovenaan op de knop WhatsApp Link, zodat je op een pagina komt waar je je telefoonnummer ingeeft met de juiste landcode. Daarna komt de blauwe balk Create Link tevoorschijn. Als je daarop klikt, verschijnt er een QR-code die je scant met je smartphone. Er is ook een speciale WhatsApp-link om met je WhatsApp-contacten te delen. Vanuit de webpagina kun nu rechtstreeks WhatsApp openen. Er is verder nog een Speech-To-Text-pagina, maar daarvan viel het resultaat ons dik tegen.

WhatsApp Editor plaatst de speciale tekens voor jou.

Fonts For WhatsApp

Een leuke oplossing voor als je af en toe verrassend uit de hoek wilt komen met een leuke uitnodiging, een stijlvolle invitatie of een fleurige felicitatie, is Fonts For Whatsapp.

Eerst typ je de boodschap in het tekstvak en vervolgens zie je dat er automatisch een heleboel voorbeelden worden gegenereerd. Ze voorzien de tekst niet alleen van een leuk lettertype, er worden ook hartjes, krulletjes, emoticons en ornamenten bij geplaatst. In de linkerbovenhoek kun je de thematische categorieën openen zoals Cute, Crazy, Ugly, Box, Sad, Thankyou, Asian en meer. Heb je de tekst vormgegeven, dan is het weer een kwestie van kopiëren en plakken. Deze combinaties kun je trouwens bij alle sociale-mediasites toepassen.

Naar gelang het thema plaatst Fonts For Whatsapp de juiste versieringen.

Generatieve websites

Om berichten op sociale mediasites nog stijlvoller te maken, is er een aantal generatieve websites beschikbaar. Open zo’n site met de webbrowser. Typ de tekst in het hoofdvak en zie hoe de verschillende lettertypen en stijlen de webpagina vullen. Blader er doorheen en als er een stijl je bevalt, klik je op de knop Kopiëren.

Als generatieve websites tippen we YayText waar het aanbod aan stijlen onuitputtelijk lijkt. Gelukkig zijn er in de linkerbalk de categorieën waardoor de keuze gemakkelijker wordt. Er is ook een bibliotheek met emoji voor de meest uiteenlopende onderwerpen.

Bij Lingojam kom je bij de Fancy TextGenerator. Weer typ je eerst je tekst en rechts verschijnt de fancy text. Hier moet je gewoon door de lange lijst resultaten scrollen, want die zijn niet thematisch geordend.

De laatste generatieve website de we al tip noemen, is Igfonts. De naam komt van de Instagram-lettertypen. Ook deze site creëert een massa verschillende stijlen met behulp van een groot aantal unicode-tekens. Dat betekent dat je niet echt lettertypes kiest, maar verschillende unicode-tekens combineert die de letters op het scherm vormen.

Het aanbod van de generatieve website YayText is overweldigend.

Populaire opmaakapps

Naast de standaardopmaakopties in WhatsApp en de generatieve websites kun je ook talloze mobiele apps van derden gebruiken. Enkele populaire WhatsApp-opmaakapps zijn Blue Words, Font Keyboard, Stylish Texts en Fonts.

Eerst moet je de app downloaden, daarna zorg je via de instellingen van je smartphone dat de app als extra toetsenbord beschikbaar wordt. Wanneer je daarna een boodschap wilt typen, kun je dit extra toetsenbord selecteren en vervolgens kies je uit de honderden stijlen en kant-en-klare sjablonen.

Voor alle apps die we hebben getest, moet je betalen. Ze zijn behoorlijk prijzig, om niet te zeggen te duur, voor wat ze te bieden hebben. Bij sommige gaat er elke maand een bedrag van je rekening, bij andere elke week. Ze hebben allemaal een proefperiode van drie tot zeven dagen, maar dan moet je wel eerst een abonnement afsluiten met je creditcard. Tijdens de proefperiode kun je het abonnement nog annuleren. Alleen we merkten dat er zelfs geld van onze rekening ging nadat we het abonnement hadden geannuleerd bij Fonts. Voel je vrij om deze apps te gebruiken, maar je bent gewaarschuwd.

Dit is de app Fonts die je een extra toetsenbord geeft om je WhatsApp-berichten op te leuken.