De uitstekende beeldschermen van iPad’s (en zeker de iPad Pro’s) maken dit apparaat verrassend geschikt voor bewerking van foto’s. En dat kan al helemaal vanaf het begin dankzij Lightroom.

We focussen ons in dit artikel op Lightroom voor de iPad, omdat het scherm groter is en het duidelijker screenshots oplevert. Maar daarbij moeten we direct melden dat de app ook prima bruikbaar is op zelfs het kleinere scherm van een iPhone! Extra praktisch is dat je desgewenst rechtstreeks van de app in RAW-formaat (DNG om precies te zijn) kunt fotograferen. Heeft als voordeel dat je alles in één app kunt regelen. Maar niets staat je in de weg om je eigen (RAW) foto-app te gebruiken.

RAW is trouwens geen must, maar je haalt er wel het onderste uit de kan mee wat betreft instel- en reparatiemogelijkheden. Laat je trouwens niet ‘afschrikken’ door de mindere kwaliteit die RAW-foto’s soms lijken te hebben. Normaliter bedenkt de iPhone de meest optimale instellingen voor zaken als contrast, helderheid, zwartpunt en veel meer. Nu moet je dat zelf doen. We hebben als voorbeeld eens een foto van een boom tegen een strakblauwe hemel geschoten. Die lucht is lang zo diepblauw niet als je zou verwachten. Gaan we maar eens wat aan doen dus!

Belichting

Eerst even nog wat spelen met belichtings-gerelateerde zaken. In deze foto valt het wel mee, maar in geval van uitgebleekte luchten komt de regelaar achter Hooglichten prima van pas. Schuif hem naar links (soms is zelfs helemaal noodzakelijk) en zie de structuur in (overbe)lichte delen terugkomen. Vergeet niet daarna om het contrast wat omhoog te zetten om een wat vlakke foto te voorkomen. Witte- en Zwarte tinten worden automatisch ingesteld. Je kunt ze aanpassen, maar vaak is dat niet direct nodig.

Kleur

Nu gaan we dan echt wat doen aan het ontbreken van sprankelende kleuren. Tik op Kleur en je ziet een nieuwe set regelaars verschijnen. Het is de regelaar achter Levendigheid waarmee je het snelst meer kleur realiseert. Verzadiging moet je niet of slechts heel spaarzaam gebruiken om een onnatuurlijk geheel te voorkomen (en dat gebeurt nogal snel met die schuif).

Soms – zoals in dit voorbeeld – geeft een heel klein beetje meer verzadiging net dat beetje extra dat een foto nodig heeft. Heb je een foto bij lamplicht gemaakt, dan zul je zien dat alles in een foto vaak wat gelig is.

Om die gelige tint in één klap te verwijderen moet je de Temperatuur-regelaar gebruiken. Of nog beter: tik op het knopje met de pipet en tik vervolgens op een onderdeel in je foto dat normaliter wit of egaal grijs is. Soms moet je nog wat van die plekken uitproberen om het mooiste resultaat te krijgen. De gele tint is dan in ieder geval helemaal weg!

Onder Effecten tref je onder meer de schuifregelaar Nevel verwijderen aan. Die kan van pas komen als je – inderdaad – een wat nevelige (al dan niet smogigge) foto hebt gemaakt en je wilt meer duidelijkheid creëren. De Vignet-regelaar is bij de gemiddelde iPhone of iPad niet direct noodzakelijk, maar soms wel als je RAW-foto’s gemaakt met een stevige telelens hebt geïmporteerd vanaf iets als een spiegelreflex.

©PXimport

Optische zaken

We slaan even een categorie over en gaan naar Optica. Handig is het om hier de schakelaar achter Lenscorrectie inschakelen aan te laten staan. Optische vervorming wordt hiermee volledig glad gestreken. De schakelaar Kleurafwijking rekent af met chromatische aberratie, ook wel bekend als ‘purple fringe’. Die Engelse benaming omschrijft het echter veel beter (al is het niet altijd paars maar vaak ook blauw of zelfs groen). Wat we bedoelen is een blauwe rand langs scherp afgetekende objecten tegen een heldere en egale achtergrond.

Denk aan bijvoorbeeld een antenne tegen een witte lucht of iets dergelijks. Soms zie je daar – na inzoomen – een vervelend gekleurd lijntje bij verschijnen. Dat is een optisch fenomeen en je kunt dit foutje snel verwijderen door de schakelaar Kleurafwijking aan te zetten.

©PXimport

Verscherpen en detail

Dan brengen we tot slot nog een bezoekje aan de categorie Detail. Hier vind je onder meer een regelaar Verscherpen. Die kan – mits niet te enthousiast gebruikt – zorgen voor een scherper ogende foto. Zet je de regelaar teveel naar rechts, dan wordt ruis ook meer zichtbaar. Met mate doen dus. Wazige foto’s (echt) scherp maken met deze regelaar gaat je trouwens niet lukken, daar is ie niet voor bedoeld.

Prettig voor als je een wat oudere iPhone of iPad hebt die een minder lichtgevoelige camera aan boord heeft is de regelaar Ruisreductie. Gebruik deze met mate, teveel ruisreductie levert wazige foto’s zonder detail op. Dat kun je dan weer deels ondervangen met de regelaar Detail en eventueel ook Verscherpen. Vooral de regelaar Reductie kleurruis kan soms flink helpen bij avondfoto’s gemaakt in een stedelijke omgeving.

Perspectiefcorrectie

De categorie Geometrie tot slot komt mooi van pas als je eens een foto van een schilderij hebt gemaakt. Sta je daar niet exact voor, dan ontstaat vertekening. Met de regelaars alhier – al dan niet gebruik makend van hulplijnen – zet je alles weer zo neer alsof je er kaarsrecht voor staat. Zou zouden we onze van beneden naar boven gefotografeerde boom zelfs zo neer kunnen zetten dat ’t lijkt alsof we er met een drone vanaf grotere hoogte een plaatje van gemaakt hebben. Zet in dat geval wel de schakelaar Uitsnijden behouden aan om de nieuwe gecorrigeerde afbeelding netjes te kaderen. In dit voorbeeld hebben we hem juist uitgezet om te laten zien wat er nou precies gebeurt.

©PXimport

Weg met ongewenste zaken

Helemaal rechts – in het verticale knoppenbalkje – vind je nog meer onderdelen die Lightroom te bieden heeft. De pleisterknop kan bijvoorbeeld van pas komen als je een object in beeld hebt staan dat je liever niet zou zien. Zou zou je deze in het gras liggende zonnebril snel weg kunnen halen. Kwestie van op de pleister tikken en dan stapsgewijs steeds een stukje op de zonnebril. Vergroot of verklein het aanpasgebied via de schuifregelaar Grootte.

©PXimport

Is je foto eenmaal bewerkt, dan is het tijd om hem te exporteren naar je filmrol. Dat kan op verschillende manieren. Kies ten eerste op de deelknop rechtsboven in beeld. Voor een snelle opslag klik je op Exporteren naar Filmrol. Of bewaar de foto ergens in een map via de daarvoor bestemde optie. Wil je meer controle over het eindresultaat, dan tik je op Exporteren als. Nu kun je kiezen uit verschillende ondersteunde bestandstypen, de mate van compressie en nog veel meer. Door op Meer opties te tikken zijn bijvoorbeeld ook metagegevens uit een foto te verwijderen. Denk aan bijvoorbeeld locatiegegevens en dergelijke!

Automatisch wasmiddel doseren is een functie die steeds vaker voorkomt op moderne wasmachines. Handig, want je hoeft niet meer zelf af te meten hoeveel wasmiddel je nodig hebt. Maar hoe werkt het precies, wat zijn de voordelen en waar moet je op letten?

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Wat is automatisch wasmiddel doseren?

Automatisch doseren betekent dat de wasmachine zelf bepaalt hoeveel wasmiddel en wasverzachter nodig is voor elke wasbeurt. Dit gebeurt met behulp van sensoren die onder meer kijken naar het gewicht van de was, de textielsoort en soms ook hoe vuil het wasgoed is. Je vult de reservoirs één keer met vloeibaar wasmiddel en eventueel wasverzachter. De machine gebruikt bij elke wasbeurt precies de hoeveelheid die nodig is. Je hoeft dus niet meer voor elke wasbeurt te meten of te gokken of met wasmiddel te knoeien.

Hoe goed werkt automatisch doseren?

In de praktijk werkt automatische dosering over het algemeen goed. Vooral bij normaal bevuilde was levert het een schone was op zonder overdosering. De sensoren stemmen de hoeveelheid nauwkeurig af op de lading. Wel zijn er verschillen tussen systemen. Bij sommige merken kun je bijvoorbeeld zelf de dosering nog bijstellen als je merkt dat de was niet fris genoeg wordt of dat er juist zeepresten achterblijven. Bij sterk bevuilde was of speciale stoffen (zoals sportkleding of babykleding) kan het zijn dat je alsnog handmatig wilt doseren of een ander type wasmiddel nodig hebt.

©AEG

AutoDose van AEG.

Voordelen van automatische dosering

Het grootste voordeel is gemak: je vult één keer het reservoir en daarna hoef je er wekenlang niet naar om te kijken. Daarnaast helpt automatische dosering bij het besparen van wasmiddel. Veel mensen gebruiken onbewust te veel, wat niet alleen slecht is voor het milieu, maar ook zorgt voor zeepresten in kleding en de machine. Verder voorkom je slijtage aan je kleding. Te veel wasmiddel kan stoffen aantasten en zorgt ervoor dat kleding minder lang mooi blijft.

Nadelen van automatische dosering

Niet alles is positief. Automatisch doseren werkt alleen met vloeibaar wasmiddel. Waspoeder of capsules kun je niet gebruiken. Daarnaast moet je erop letten dat je de juiste soort wasmiddel kiest. Sommige systemen werken niet goed met dikkere of schuimende middelen.

Een ander aandachtspunt is geur: omdat je het reservoir lang gebruikt, kan dat na verloop van tijd een muffe geur afgeven. Regelmatig schoonmaken en niet te lang wachten met bijvullen helpt dat voorkomen.

Bij sommige systemen kun je niet zelf bepalen welk vak je voor welk type wasmiddel gebruikt, of kun je geen speciaal wasmiddel apart instellen (bijvoorbeeld voor witte was of wol). Dat maakt je wat beperkter in je mogelijkheden.

©AEG

Hoe vaak moet je bijvullen?

Dat hangt af van de capaciteit van het reservoir en hoe vaak je wast. Gemiddeld gaat een volle tank tussen de 20 en 40 wasbeurten mee. Sommige machines geven een seintje als het wasmiddel bijna op is, bij andere moet je het zelf in de gaten houden.

Welk wasmiddel werkt het best?

Gebruik altijd vloeibaar wasmiddel. Veel fabrikanten raden hun eigen merk aan (zoals bijvoorbeeld Miele UltraPhase). In de praktijk werken veel gangbare A-merken ook goed, zolang ze niet te dik of sterk schuimend zijn. Vermijd ecologische of geconcentreerde wasmiddelen die speciaal zijn ontwikkeld voor handmatige dosering, tenzij het systeem ze aankan. Bij sommige merken slimme wasmachines (zoals Bosch en Siemens) kun je met de app de barcode op je eigen wasmiddelen scannen. De app stuurt dan informatie over de concentratie van je wasmiddel en de waterhardheid automatisch door naar de wasmachine, zodat echt altijd de juiste dosering wordt gebruikt.

Test een wasmiddel een tijdje en kijk hoe de machine reageert: blijft er schuim achter, wordt de was goed schoon, ruikt het fris? Zo ontdek je wat het beste werkt voor jouw situatie.

©Miele

Miele UltraPhase-flacons.

Van i-DOS tot SmartDosing

In onderstaande tabel zie je wat de benaming voor het automatisch-doseersysteem is bij de grootste wasmachine-merken.

Conclusie

Automatische dosering maakt wassen makkelijker en voorkomt verspilling van wasmiddel. Vooral bij regelmatig gebruik is het een handige functie die tijd bespaart en je kleding beschermt. De werking hangt af van het merk en type wasmiddel dat je gebruikt. Kies daarom een machine die bij jouw wasgedrag past (tip: bij (web)winkels die wasmachines verkopen kun je modellen makkelijk met elkaar vergelijken) en experimenteer met verschillende vloeibare wasmiddelen om de beste combinatie te vinden.

Net als alle andere accu's en batterijen gaat ook een thuisbatterij niet oneindig mee. Maar de levensduur moet wel lang genoeg zijn om de investering te rechtvaardigen. We leggen je uit op welke levensduur je gemiddeld mag rekenen en wat je kunt doen om die te verlengen.

De levensduur van een thuisbatterij hangt af van verschillende factoren, zoals het type accu, de opslagomstandigheden en het soort gebruik. Voor thuisbatterijen wordt vaak lithium-ion (Li-ion) gebruikt. Deze accu’s hebben een geschatte levensduur van 10 tot 15 jaar. Het aantal laadcycli van de gemiddelde lithium-ionbatterij ligt tussen de 5000 en 7000 keer. Dit staat voor het aantal keer dat een lege thuisbatterij weer vol kan worden geladen.

Bij sommige batterijtypen ligt het aantal laadcycli hoger. Zo kunnen lithium-ijzerfosfaatbatterijen (LiFePO4) tot 10.000 laadcycli bereiken. Door nieuwe technologieën wordt de levensduur van thuisaccu’s steeds beter. De laadcapaciteit van batterijen neemt na verloop van tijd af, waardoor de hoeveelheid energie die een thuisaccu kan opslaan, geleidelijk aan vermindert.

Omstandigheden beïnvloeden levensduur

Als eigenaar van een thuisbatterij heb je zelf invloed op de uiteindelijke levensduur van de accu. Zo kun je een thuisbatterij het best plaatsen in een omgeving waar de temperatuur binnen de door de fabrikant gespecificeerde richtlijnen valt. Een stabiele omgeving binnen de juiste temperaturen kan de levensduur verlengen. Een thuisbatterij kan net als andere batterijen het best in een koele, maar ook weer niet al te koude omgeving worden gehouden. Plaatsing in de volle zon of in de buurt van andere warmtebronnen kun je beter vermijden. Toch is het handig om te beseffen dat niet alle thuisbatterijen even lang meegaan, het hangt ook af van de kwaliteit van het apparaat en de opslagcapaciteit. Welk merk en model je koopt, heeft dus invloed op de levensduur.

Lees ook: Thuisbatterij kopen: waar moet je op letten?

Ook andere omstandigheden kunnen een rol spelen bij de uiteindelijke levensduur. Zo is het belangrijk om regelmatig onderhoud uit te laten voeren. Verder kun je slijtage verminderen door de thuisbatterij niet volledig tot 100 procent op te laden of helemaal te ontladen. Daarnaast is het niet de bedoeling om de thuisbatterij voortdurend hoog te belasten. Wel is regelmatig gebruik van de accu noodzakelijk om hem in een goede conditie te houden. Het is dan ook niet de bedoeling om de stroom in een thuisaccu voor langere tijd op te sparen, maar om de opgeslagen energie te gebruiken in de avonduren. Dat zijn momenten waarop de stroom van het net duurder is of wanneer je zonnepanelen geen stroom meer opwekken.

Garantie

Bij de aanschaf van een thuisbatterij speelt garantie een belangrijke rol. Fabrikanten bieden doorgaans garanties van 10 jaar, waarbij ze garanderen dat de batterij na die periode nog een bepaald percentage van de oorspronkelijke capaciteit behoudt. Zo biedt LG Chem bijvoorbeeld 10 jaar garantie met de belofte dat de batterij dan nog minstens 60% van haar capaciteit heeft. Ook merken als Tesla, Enphase, Huawei, BYD en Growatt hanteren een garantieperiode van 10 jaar.

Sommige fabrikanten gaan nog een stap verder. Zo geeft GivEnergy 12 jaar garantie en biedt het Duitse Sonnen een garantie van 10 jaar óf 10.000 laadcycli – wat het eerst wordt bereikt. Het is echter wel belangrijk om niet alleen naar de duur van de garantie te kijken, maar ook naar de voorwaarden. Sommige fabrikanten stellen bijvoorbeeld eisen aan de installatie of het gebruik van de batterij om aanspraak te kunnen maken op garantie. Daarnaast kunnen installateurs eigen garantievoorwaarden hanteren die afwijken van die van de fabrikant. Controleer dus altijd goed de details voordat je een keuze maakt.

Levensuur verder verlengen

Slimme laadsystemen kunnen helpen de levensduur van de thuisbatterij te verlengen. De laadcycli kunnen geoptimaliseerd worden door algoritmen die leren van je behoeften en gebruik. De software maakt op basis van jouw verbruikspatronen beslissingen over wanneer er energie moet worden opgeslagen, gebruikt of teruggeleverd aan het net. De algoritmen houden hierbij rekening met de huidige energieprijzen, je verbruikspatronen en de beschikbaarheid van stroom van je zonnepanelen.

©Malp

Is een thuisbatterij de hoge investering waard?

De kosten van een thuisbatterij zijn momenteel nog vrij hoog. In combinatie met een levensduur van 10 tot 15 jaar is het maar de vraag of je de grote investering op tijd kunt terugverdienen. Hoewel veel aanbieders van thuisbatterijen beweren dat de terugverdientijd door hun slimme algoritmen een stuk korter is, stellen onderzoeksbureau CE Delft en andere experts dat het nagenoeg onmogelijk is om de aankoop terug te verdienen. Het zou minstens 15 jaar duren om de kosten eruit te hebben en op dat moment is de thuisaccu alweer aan vervanging toe. In sommige gevallen zal de thuisbatterij het al ruim voor die tijd begeven.

Lees ook: Wat is de terugverdientijd van een thuisbatterij?

Met een dynamisch energiecontract kun je in theorie geld verdienen met een thuisbatterij. Bij deze contractvorm varieert de prijs van stroom per uur. Het ene uur betaal je dus een hoger bedrag voor stroom dan het andere uur. Je kunt echter ook stroom verkopen aan het net. Door hier slim op in te spelen, met behulp van de slimme software van een thuisbatterij, kun je de stroom van je thuisaccu automatisch verkopen op momenten dat je hier het meeste geld voor terugkrijgt. Doordat de energieprijzen inmiddels weer gezakt zijn, zijn de schommelingen tussen tarieven niet zo hoog als de afgelopen jaren. Daardoor is het lastiger om de aanschaf van een thuisbatterij snel terug te verdienen door te handelen op de energiemarkt. De salderingsregeling is bovendien voorlopig nog van kracht.