Kinderen en smartphones: zo help je ze verantwoord op weg
Tegenwoordig krijgen kinderen op steeds jongere leeftijd een eigen smartphone of tablet. De online wereld gaat daardoor een groot deel van hun sociale leven uitmaken. Maar zijn ze daar al klaar voor? En hoe kun je ze het beste begeleiden op weg naar online zelfstandigheid?
In dit artikel lees je onder meer:
-
Wanneer een kind eraan toe is om een eigen smartphone te krijgen
-
Hoe je als ouder duidelijke afspraken maakt over het gebruik
-
Waarom jouw betrokkenheid en open houding zo belangrijk is
-
Hoe je de positieve kanten van een smartphone kunt benutten voor je kind
-
Hoe je verslavingsrisico's herkent en hoe je die aanpakt
-
Hoe je je kind stap voor stap helpt naar meer online zelfstandigheid
-
Ook interessant: Zo doe je jarenlang met je smartphone
Als ouder is het verstandig jezelf eerst een aantal vragen te stellen voordat je besluit je kind een eigen mobieltje te geven. Waarom wil het kind er een en is het daar volwassen genoeg voor? Welke regels en afspraken zijn nodig om overmatig gebruik te voorkomen? En hoe zorg je dat het op een prettige en veilige manier online contact houdt met leeftijdgenoten? Door van tevoren goed stil te staan bij dit soort vragen, kun je een weloverwogen beslissing nemen.
Wanneer is een kind er klaar voor?
Er bestaat geen vaste leeftijdsgrens waarop alle kinderen een telefoon kunnen hebben. Het hangt af van hun persoonlijke ontwikkeling en mate van volwassenheid. Belangrijke graadmeters zijn of het kind al goed zelfstandig taken kan uitvoeren, verantwoordelijkheden kan dragen en de waarde van geld begrijpt. Ook het vermogen om in te schatten wat online gepast is om te delen speelt een rol, net als de bereidheid van het kind om zich aan gemaakte afspraken te houden.
Rond een leeftijd van 10 tot 12 jaar kan voor veel kinderen een geschikt moment zijn. Maar het ene kind is daar eerder aan toe dan het andere. Blijf er als ouder daarom over in gesprek, dan merk je vanzelf wanneer je kind er klaar voor is.
Is jouw kind al zover? 5 vragen om te testen
- Kan je kind minstens een week zonder probleem de telefoon wegleggen?
- Gebruikt het de telefoon voornamelijk op geplande momenten en niet erg lang?
- Houdt het zich goed aan de regels die jullie samen hebben afgesproken?
- Durft je kind open vragen te stellen over dingen die het online ziet?
- Laat je kind op de telefoon ook creatieve en ontwikkelende activiteiten zien, niet alleen gamen en social media?
Als je deze vragen met 'ja' kunt beantwoorden, is je kind waarschijnlijk verantwoord genoeg voor een eigen mobiel!
Maak duidelijke afspraken
Zodra je besluit je kind een telefoon te geven, is het zaak om direct duidelijke regels en afspraken te maken. Leg daarbij uit waarom die belangrijk zijn, zodat je kind ze ook gaat begrijpen en accepteren. Denk bijvoorbeeld aan afspraken over wanneer en hoe lang het op de telefoon mag, welke apps geschikt zijn en waarvoor het de telefoon wel/niet mag gebruiken. Ook is het verstandig afspraken te maken over openheid, zodat je samen kunt bespreken wat je kind allemaal doet op de telefoon.
Met duidelijke 'telefoonregels' leer je je kind stap voor stap verantwoord gebruik. Pas de regels gaandeweg aan als je kind door ervaring volwassener wordt in de omgang met mobieltjes.
Ook lezen: Dit zijn de 10 beste smartphones van het jaar
©Iakov Filimonov
Blijf betrokken
Het is belangrijk dat je als ouder betrokken blijft bij wat je kind allemaal doet op de telefoon. Praat er regelmatig over en houd zicht op het gebruik. Opvoeden gaat tenslotte niet alleen om regels stellen, maar vooral om kinderen leren zelf verstandige keuzes te maken.
Bekijk dus af en toe samen wat je kind zoal op de telefoon doet en bespreek vooral voorbeelden uit het nieuws over de risico's van sociale media. Geef daarnaast ook complimenten als je kind zich verstandig gedraagt en benoem dat een vertekend beeld wordt gegeven door alle filters en ideaalplaatjes die online te zien zijn. Jouw realistische blik is een voorbeeld.
Gebruik de instellingen van iOS en Android De besturingssystemen van smartphones bieden tegenwoordig uitgebreide mogelijkheden voor ouderlijk toezicht. Maak hier als ouder gebruik van:
- Zowel iOS als Android hebben een 'Gezinskoppeling' waarmee je op afstand zicht houdt op het telefoongebruik van je kind. Je kunt schermtijd beperken, content filteren en apps blokkeren.
- Met iOS 'Schermtijd' stel je dagelijkse gebruikslimieten in en zie je waar je kind de meeste tijd aan besteedt op de telefoon. Je kunt het gebruik van bepaalde apps ook tijdelijk blokkeren.
- Android heeft 'Family Link' waar je per kind profielen aanmaakt, schermtijden instelt en de locatie kunt zien. Ook kun je pauzes inschakelen om overmatig gebruik tegen te gaan.
- Gebruik de kindvriendelijke zoekmachines en YouTube-modi om te voorkomen dat je kind ongeschikte content tegenkomt.
- Benut deze ingebouwde mogelijkheden optimaal. Ze geven je meer grip op het telefoongebruik van je kind. In combinatie met je eigen betrokkenheid en afspraken zijn het krachtige hulpmiddelen om je kind te begeleiden naar verantwoord gebruik.
Benut de positieve kanten
Naast risico's biedt een mobieltje gelukkig ook positieve mogelijkheden voor kinderen. Het kan ze zelfstandiger en socialer maken. Stimuleer daarom dat je kind de telefoon ook gebruikt om van alles op te zoeken, eigen foto's en video's te maken en op een leuke manier contact te houden met vriendjes. Zo leer je het dat een mobiel veel meer is dan een speeltje en ook ingezet kan worden voor creatieve en goede doelen.
©alex farnsworth
Pas op voor verslavingsgevaar
Hoewel mobieltjes dus zeker voordelen bieden, is overmatig gebruik en verslaving een reëel risico. Volgens deskundigen spelen apps als TikTok en Instagram hierop in door eindeloos scrollen te stimuleren. Wees daarom alert op signalen als prikkelbaarheid, concentratieproblemen en slecht slapen door de telefoon. Neem dan gerichte maatregelen, maar blijf vooral in gesprek over mogelijke oplossingen.
3 tips om verslaving te voorkomen Verslaving aan de mobiele telefoon ligt op de loer. Voorkom het met deze tips:
- Zet 's avonds alle telefoons minstens een uur voor bedtijd uit. Laat ze niet mee naar de slaapkamer nemen.
- Plan vaste telefoonvrije activiteiten in, zoals een gezinswandeling of spelletjesavond. Dit helpt de aandacht ervan af te houden.
- Beloon je kind als het zich voor langere tijd van de telefoon weet te onthouden. Bijvoorbeeld met een leuk uitje samen. Zo stimuleer je positief gedrag.
Stapsgewijs naar zelfstandigheid
Uiteindelijk is het de bedoeling dat je kind steeds zelfstandiger en verantwoordelijker met mobieltjes leert omgaan. Begeleid dit proces daarom in kleine stapjes. Geef bijvoorbeeld af en toe wat vrijheid zonder toezicht, laat je kind meedenken over de regels en moedig het aan eigen interesses te ontdekken en volgen op de telefoon. Zo groeit het in zijn of haar digitale vaardigheden en leert wijze keuzes te maken, ook zonder jou in de buurt.