Apple verraste vriend en vijand door op de WWDC in juni een speciale versie van iOS aan te kondigen voor de iPad: iPadOS. De public bètaversie is uit, we nemen een kijkje wat er binnenkort allemaal mogelijk is met je iPad
Officieel moet je nog wachten tot het najaar om iPadOS – een speciale versie van iOS 13 voor de iPad – te kunnen gebruiken, maar je kunt je online aanmelden voor de bètaversie. Zorg dat je op je iPad naar de website gaat en doorloop de stappen. iPadOS is beschikbaar voor alle nieuwe iPad-modellen, maar ook een paar oudjes zoals de iPad Air 2 uit 2014 en de iPad mini 4 uit 2015 worden ondersteund. Het gaat hier wel uitdrukkelijk om een bètaversie, onze iPad uit 2018 beleefde een aantal crashes gedurende de testperiode.
iPadOS moet van je iPad op den duur een vervanger maken van je laptop, iets wat voorheen nog niet mogelijk was door het gesloten karakter van iOS. Je merkt bij de eerste start meteen dat iPadOS een verbetering is, de icoontjes zijn een stuk kleiner en je kunt widgets op je beginscherm zien. Handig als je meteen een overzicht van je dag wilt. Welke widgets worden weergegeven, bepaal je zelf. Het werken met twee schermen naast elkaar is ook verbeterd. Zo kun je bijvoorbeeld in Safari twee tabbladen tegelijkertijd gebruiken door een tabblad vast te houden en naar de rechterkant van je scherm te slepen, de weergave is geoptimaliseerd voor je iPad. Slideover is een functie die ervoor zorgt dat je twee verschillende apps naast elkaar kunt zien, maar deze optie wordt nog niet door alle apps ondersteund. Je veegt vanuit een app naar boven totdat je dock verschijnt. Sleep een icoontje naar boven en zet het als een tweede venster rechts in beeld neer.
Deze toevoegingen zorgen ervoor dat je sneller met je iPad kunt werken en de tablet ook echt als een workstation kunt gaan gebruiken. Hierbij hoort natuurlijk ook dat je een betere toegang hebt tot al je bestanden. De app Bestanden is vanaf iPadOS een heuse verkenner, je kunt voorvertoningen van bestanden inzien en sommige documenten meteen draaien of voorzien van annotaties. Druk op een bestand en verander meteen de naam, verplaats het naar een andere map of deel het met anderen. Het is nu ook eindelijk mogelijk om externe opslagmedia te openen vanaf je iPad. Geheel in Apple-stijl moet je hier natuurlijk wel een prijzige adapter voor aanschaffen zodat je een usb-schijf of sd-kaartje op de lightning- of usb-c-poort van je iPad kunt aansluiten. Sommige kaartjes of schijven worden echter nog niet herkend door de app Bestanden, laten we hopen dat Apple dit de komende weken nog verbetert.
Al met al is de workflow een stuk verbeterd en belooft iPadOS van je iPad nu echt een volwaardige computer te maken. Net als in macOS Mojave kies je of je een donkere of lichte achtergrond wilt hebben. Als je bovendien vaak presentaties maakt of bezig bent met vormgeving, weet dan dat je lettertypen kunt downloaden uit de App Store om te gebruiken binnen bepaalde apps. Dit maakt je iPad ook weer een stuk flexibeler. Verder zitten er in iPadOS natuurlijk honderden kleine verbeteringen. Zo verschijnen in iPadOS vaker menu’s met opties zodra je op een afbeelding of stuk tekst tikt, heeft de Apple Pencil in iPadOS een lagere latency zodat je het nog meer als een pen aanvoelt en kun je eindelijk tekst invoeren door over je toetsenbord te vegen, QuickPath noemt Apple dit. Het openen van apps gaat sneller dan in iOS en downloads van apps nemen minder ruimte in doordat ontwikkelaars aparte apps voor de iPad in de App Store zetten. Kortom, laat de herfst maar snel komen!
04-07-2019 08:07
Door: Richard VeenstraGeluidsontwerper, componist, specialist in muziektechnologie en technisch schrijver. Je kunt hem bereiken op redactie AT id.nlMeer van deze auteur >
Veiliger online? Deze (extra) bescherming vind je in Edge
Naast Chrome is Microsoft Edge een van de populairste webbrowsers. Edge bouwt voort op dezelfde basis als Chrome, maar onderscheidt zich vooral met extra functies voor veiligheid en privacy. Daarmee verklein je de kans dat websites je volgen of gevoelige gegevens onderscheppen.
Klik in de rechterbovenhoek op de drie puntjes om het menu te openen. Selecteer Instellingen en kies in de linkerkolom Privacy, zoeken en services. Daar vind je de optie Traceringspreventie. Zorg dat deze bescherming is ingeschakeld. Je kunt kiezen uit drie niveaus van traceringspreventie: Basis, Gebalanceerd en Strikt. Trackers worden meestal gebruikt om je gepersonaliseerde advertenties te sturen, maar ze geven ook andere persoonlijke gegevens door, zelfs aan websites die je nog nooit hebt bezocht. Kies je Basis, dan staat Edge de meeste trackers toe, het andere uiterste is Strikt, dat het merendeel van de trackers blokkeert. De eerste optie lijkt ons niet veilig en Strikt kan ervoor zorgen dat bepaalde websites niet naar behoren werken. Daarom raden we de optie Gebalanceerd aan als standaardinstelling.
Onder deze drie niveaus vind je de lijst van websites waarvan trackers alvast zijn geblokkeerd.
We raden aan om het veiligheidsniveau Gebalanceerd te kiezen.
Scareware-blokker
Sluit het venster Traceringspreventie en open het onderdeel Beveiliging, dat iets lager staat. Daar activeer je de Scareware-blokker. Scareware is een methode waarbij hackers je proberen bang te maken met nepwaarschuwingen. Via deze meldingen stellen ze dan voor om software te downloaden die de zaak kan herstellen of dien je een bepaald nummer te bellen van een zogenaamde Microsoft-helpdesk. Als je de Scareware-blokker activeert, sta je toe dat Microsoft AI gebruikt om dit soort scams te detecteren en te blokkeren.
Schakel zeker de Scareware-blokker in.
Betalingsmethoden
Bij Privacy, zoeken en services / Privacy activeer je ook de optie Niet volgen-verzoeken verzenden. Het effect is afhankelijk van de betreffende website. Websites kunnen beslissen om je browsegegevens toch te blijven verzamelen. Eronder vind je de optie Toestaan dat sites controleren of betalingsmethoden zijn opgeslagen. Hoewel het handig is om je betaalmethoden in een webbrowser op te slaan, raden we dit nooit aan. Ten slotte schakel je bij Privacy, zoeken en services / Privacy de bescherming in: Mogelijk ongewenste apps blokkeren.
Voorkom dat een site kan controleren of de betalingsmethoden zijn opgeslagen.
Geen zin in offline pottenkijkers?
Met een privacyscreen op je laptop kunnen ze niet meekijken
Review Sony Bravia 8 II K-65XR8M2 - Waar voor je geld?
Nu Sony zijn tv-modellen blijkbaar slechts om de twee jaar vernieuwt, keken we des te meer uit naar deze Bravia 8 II. De opvolger van de A95L belooft een mooie verbetering op het gebied van piekhelderheid, maar de concurrentie is genadeloos.
8
Uitstekend
Conclusie
De Sony Bravia 8 II (K-65XR8M2) biedt een uitstekende beeldkwaliteit met een fraaie HDR-weergave, goede schaduwdetails en sterke beeldverwerking. Toch is hij minder helder dan bijvoorbeeld de Samsung S95F die hetzelfde maneer heeft, en het toestel is voor gamers wat beperkt met 4K120 en slechts twee HDMI 2.1-poorten. Pluspunten zijn Google TV, Sony Pictures Core en goed geluid.
Plus- en minpunten
Ruime piekhelderheid
Zeer goede beeldverwerking
Mooie schaduwdetails
Erg ruime kijkhoek
Minder piekhelderheid dan concurrenten
Slechts twee HDMI 2.1-aansluitingen en max 120Hz
Sony K-65XR8M2
Adviesprijs: 3699 euro Wat: Ultra HD 4K 120Hz QD-OLED-tv Schermformaat: 65 inch (164 cm) Aansluitingen: 4x HDMI (2x 48 Gbit/s, 2x 18 Gbit/s, ARC/eARC, ALLM, 4K120, VRR), S-middenspeaker, 1x optisch digitaal uit, 2x usb, 3x antenne, bluetooth, ethernet, wifi 6 (802.11ax) Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision, Dolby Atmos, DTS:X, Google TV (12), Google Cast, AirPlay 2, usb/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, XR-processor Afmetingen: 1443 x 905 x 339 mm (incl. voet) Gewicht: 24,2 kg (incl. voet) Verbruik (per 1000 uur): SDR 87 kWh (F) / HDR 108 kWh (G)
Deze Bravia 8 II (spreek uit: Bravia 8 mark twee) neemt plaats in de lange rij van knappe Sony-designs. Hij is niet alleen stijlvol, maar is ook uitstekend afgewerkt. Het is een echte blikvanger in de woonkamer. Hij is amper 34 mm diep, met een volledig vlakke rug die aan de randen licht gewelfd is voor een nog slankere look. Het vierkantpatroon in de rug is een mooi detail. Het scherm is afgezet met een donkermetalen rand. Hij staat stevig opgesteld op twee volledig metalen poten in dezelfde kleur als de schermrand. Je monteert ze aan het uiteinde van de tv, dus een breed meubel is wel vereist. Je kunt de poten ook monteren in een positie die het scherm voldoende boven het meubel tilt om ruimte te laten voor een soundbar.
Aansluitingen
Haal je deze tv in huis om vooral films, series en televisie te kijken, dan is de selectie aansluitingen uitstekend. Gamers daarentegen zien dat Sony toch wat achterstand oploopt op zijn concurrenten. Van de vier HDMI-poorten leveren er nog steeds maar twee de volledige 48Gbit/s-bandbreedte die nodig is om te kunnen gamen in 4K120Hz. En omdat slechts één van die poorten ARC/eARC biedt, zijn gamers die een soundbar gebruiken beperkt tot slechts één poort voor hun gamebronnen. En terwijl je op modellen van Samsung en LG al tot 4K165Hz kunt gaan (met een pc weliswaar), is 4K120Hz het maximum bij Sony. Er is daarentegen ondersteuning voor ALLM en VRR (NVIDIA G-Sync). De input-lag bedraagt 17,5 ms bij 4K60 en 8,5 ms bij 2K120, en dat is ruim voldoende voor een lekker vlotte game-ervaring.
De achterzijde met de aansluitingen.
Welke aansluitingen biedt Sony je naast de HDMI-poorten? Een digitaal optische audio-uitgang die dubbelt als S-Center-ingang. Met die laatste sluit je de tv aan op een Sony-audiosysteem en doet de tv dienst als center luidspreker. Er is een dubbele tv-tuner aan boord met één CI+-slot en twee usb-poorten. Live-tv opnemen of pauzeren is mogelijk als je een externe usb-opslag aansluit. Bluetooth (voor een hoofdtelefoon), wifi en een ethernetaansluiting maken de lijst compleet.
Google TV
De Mediatek Pentonic MT5897 chipset met quadcore ARM Cortex-A73 CPU, een ruime 6 GB RAM en de Mali-G57 grafische processor vormen het hart van de Sony. Die processor deed ook in vorige modellen al dienst en zorgt voor een vlotte Google TV-beleving. Met Apple AirPlay 2, Google Cast en alle apps die Google TV te bieden heeft, is het entertainment aanbod erg ruim.
De Sony Bravia 8ii K-65XR8M2 is uitgerust met Google TV.
Sony biedt je bovendien toegang tot een eigen streamingdienst: Sony Picture Core. Je krijgt tien credits voor films en twee jaar lang toegang tot een regelmatig aangepaste selectie van 100 films. Onze enige klacht is dat Sony het instellingenmenu te omslachtig heeft gemaakt. Gelukkig kun je via het snelmenu de belangrijkste instellingen zoals de beeld- en geluidspreset aanpassen, zonder dat je door het volledige menu hoeft te navigeren.
Sony Picture Core is de eigen streamingdienst van de fabrikant.
De tv wordt geleverd met een klassieke afstandsbediening én een moderne versie. Die eerste lijkt ons in de meest gevallen overbodig. De moderne afstandsbediening daarentegen is erg handig. Het aantal toetsen is beperkt, maar goed gekozen zodat je de meest gebruikte actie met een minimaal aantal aanslagen kunt uitvoeren. Zo zijn er toetsen voor zes populaire smart-tv-apps, live-tv, HDMI-ingangen, opties en een snelmenu. De aanslag is licht en duidelijk. Het viel ons op dat Sony, hoewel dit een echte premium-tv is, toch heeft beknibbeld op de afstandsbediening. Zo heeft hij geen oplaadbare batterij en zijn de toetsen niet verlicht.
Beeldverwerking
De Sony XR-processor staat garant voor uitstekende beeldverwerking. De upscaling levert scherpe, zuivere beelden en Reality Creation geeft ze wat extra scherpte en diepte. Ook oudere SD-content (zoals dvd) ziet er wat scherper uit, zonder die typisch overmatig bewerkte, uitgevlakte look. Ruisonderdrukking schoont lo-res beelden goed op. De 'Soepele gradatie'-instelling die ontbrak op de XR80 (Bravia 8) is op dit toestel gelukkig weer beschikbaar. Die instelling doet de meeste kleurstroken in zachte gradiënten verdwijnen.
Alleen voor heel zware gevallen blijft dat lastig. Je kunt dan de mediumstand kiezen in plaats van laag, maar weet dat je dan ook wat detail opoffert, dus gebruik het alleen als je het echt storend vindt. Het oledscherm heeft een zeer snelle pixelresponstijd en dat levert uitstekende bewegingsscherpte. Anderzijds zorgt het voor een stotterend effect van snelle camerabewegingen in 24fps-films. Met Motionflow kun je dat compenseren. De motion interpolation-techniek kan die snelle pans vloeiend maken. Het blijft een persoonlijke keuze of je dat wenst; motionflow is instelbaar in stappen, dus experimenteer wat voor jou het aangenaamst is. Bij complexe achtergronden kan het wel wat beeldfouten veroorzaken.
Nieuw QD-OLED-paneel: beperkte helderheidswinst
De Bravia 8ii is uitgerust met het nieuwste QD-oledpaneel, net zoals we dat terugvinden in de Samsung S95F. We meten de piekhelderheid in HDR Professional Mode die de beste kalibratie levert. Op het 10%-venster komen we uit op 1634 nits, op het volledig wit beeld meten we 249 nits. Zeer goede resultaten, maar toch zijn we wat teleurgesteld. Tegenover de voorganger, de A95L, zien we alleen op het 10%-venster een duidelijke verbetering.
De Samsung S95F, een rechtstreekse concurrent, levert respectievelijk 2060 en 391 nits. Vooral dat verschil op het volledig witte beeld valt op. De Sony zal de gemiddeld zeer heldere beelden (denk aan sneeuwlandschappen) duidelijk minder helder weergeven. Waarom Sony het toestel zo inperkt, is onduidelijk. Mogelijk wil de fabrikant elk risico op inbranden van het scherm vermijden. Het paneel heeft echter een erg goede uniformiteit en een uitmuntende kijkhoek. In tegenstelling tot de Samsung is de Sony voorzien van een glossy afwerking in plaats van een matte. Het weert reflecties redelijk goed, maar het is op dat vlak uiteraard niet te vergelijken met de Samsung. Houd er bovendien rekening mee dat sterk omgevingslicht het scherm een lichte magenta glow geeft, waardoor je wat contrast verliest.
De Professional-modus heeft een goede kalibratie. De grijsschaal is iets te koel, de wittinten neigen daardoor naar blauw, maar zonder referentie zal dat niemand storen. De kleurweergave is zeer goed en het beeld levert een uitstekend schaduwdetail. In HDR zien we dezelfde opmerkingen, maar ook hier is het eindresultaat erg goed. Sony gebruikt dynamische tone mapping die zeer goed witdetail bewaart, alleen zeer extreme (en zeldzame) gevallen laten wat witdetail verdwijnen. Met een kleurbereik van 100% P3 en zeer heldere primaire kleuren komen HDR-beelden erg goed tot hun recht. Specifiek voor Netflix, Prime Vieo en Sony Pictures Core heeft de tv zogenoemde Calibrated-beeldmodes. In een doorsnee huiskamer is ook de Cinema-beeldmode een prima keuze.
Geluid
Het Acoustic Surface blijft een exclusieve eigenschap van Sony-toestellen. Het scherm doet dienst als luidsprekermembraan voor de hoge en middentonen, de bassen hebben een woofer in de rug. De 50 watt 2.1-opstelling is wat krap bemeten voor echte filmbeleving, maar scoort in dagelijks gebruik erg goed. De klank is prima gebalanceerd en de bas is duidelijk hoorbaar. Het geluid komt recht uit het scherm en dat helpt het realisme wel wat, zeker omdat ook de stereoscheiding duidelijk hoorbaar is. Alleen bij hoge volumes grijpt de processor in, waarbij de bas wat wegvalt. Het surroundgeluid is nogal beperkt, ook al ondersteunt de tv Dolby Atmos en DTS:X, maar dat mag bij een 2.1-opstelling geen verrassing zijn.
Conclusie
We hebben met veel plezier naar de Sony Bravia 8 II (de K-65XR8M2) gekeken. De beeldkwaliteit is erg goed, met prachtige HDR-beelden, prima schaduwdetail en uitstekende beeldverwerking. En toch… De Sony is duidelijk minder helder dan de Samsung S95F, terwijl ze beiden toch hetzelfde QD-oledpaneel gebruiken. Vooral voor overwegend heldere beelden zal de Sony nog duidelijk moeten dimmen; dat zal zowel in SDR als HDR zichtbaar zijn. Gamers zullen dan weer wat teleurgesteld zijn dat de tv nog steeds 4K120 als maximum hanteert, en dat hij maar twee volwaardige HDMI 2.1-poorten heeft. Toch zijn we overtuigd dat de tv heel wat te bieden heeft. Naast de knappe beeldkwaliteit krijg je Google TV, een extra streamingdienst (Sony Pictures Core), en fijne audio via het Acoustic Surface. De officiële adviesprijs is echter veel te hoog, al zien we af en toe kortingen voorbijkomen die deze Sony wel degelijk aantrekkelijk maken.
11-10-2025 17:10
Door: Eric BeeckmansEric Beeckmans is ingenieur, IT-er, journalist, gamer, Star Trek en Star Wars aficionado. Niet noodzakelijk in die volgorde. Hij schrijft al veertien jaar over televisie, projectoren en algemene displaytechnologie en vraagt zich af hoe lang we nog op een holodeck moeten wachten.Meer van deze auteur >