ID.nl logo
Hoe laden we onze apparatuur in de nabije toekomst op?
© KanawatTH
Huis

Hoe laden we onze apparatuur in de nabije toekomst op?

Zonder elektriciteit geen technologie. De ontdekking van elektriciteit en de uitvindingen die ons in staat stelden het te gebruiken, hebben ertoe geleid dat we met krachtige computers in onze broekzak rondlopen en volledig elektrische auto’s de weg op kunnen sturen. Opladen is daarbij een handeling waar we amper meer bij nadenken. Toch is het interessant om te weten hoe het precies werkt en wat we de komende jaren nog kunnen verwachten op dit gebied.

Elektriciteit is niet meer weg te denken uit ons leven. Over iets opladen denken we bijna niet meer na, het hoort erbij. Maar hoe ziet de toekomst van opladen eruit? We bespreken het in dit artikel voor:

  • smartphones
  • auto's
  • snelladen
  • draadloos opladen

Lees ook: Met deze tips laad je je smartphone veilig en efficiënt op

Tweehonderd jaar geleden zag de voorloper van de elektromotor het levenslicht, een apparaat uit de koker van Michael Faraday. Voor het eerst waren we voor het opwekken van elektriciteit niet meer afhankelijk van statische lading of bliksem, maar konden we zelf stroom opwekken. Met de komst van de dynamo, een paar jaar later, werd dat nog een tikkeltje makkelijker.

Als er één ontwikkeling is die in de laatste twee eeuwen een vlucht heeft genomen, is het wel die rond elektriciteit. Faradays simpele elektromotor is vervangen door enorme energie-installaties, windmolenparken en kernreactoren. We willen stroom in het vliegtuig, in de tuin en onderweg. Maar hoe werkt het? Waarom gaat je telefoon nog steeds maar anderhalve dag mee, aanmerkelijk korter dan de eerste mobiele telefoons? En gaat dat in de nabije toekomst nog veranderen?

Wat is elektriciteit?

Laten we bij het begin beginnen. Alles om ons heen bestaat uit deeltjes. Twee van die deeltjes, het proton en het elektron, hebben van nature een verschillende lading: het proton is positief geladen, het elektron negatief. Als die deeltjes zich op verschillende objecten bevinden ontstaat er een kracht tussen die objecten: ze trekken elkaar aan, of stoten elkaar af.

Leggen we echter een (geleidende) kabel tussen die twee geladen objecten, dan zorgt het verschil in lading ervoor dat er een stroom gaat lopen, tot de twee objecten weer in evenwicht zijn. Je kunt het vergelijken met twee bekers, een lege en een gevuld met water, die je aan de onderkant met een slangetje aan elkaar bevestigt. Zet de slang open, en het water stroomt net zo lang van de volle naar de lege beker tot er geen verschil in volume meer is. De beweging van elektrisch geladen deeltjes noemen we om die reden stroom.

Elektriciteit is de beweging van deeltjes bij een verschil in lading tussen twee objecten.

Elektriciteit in huis

Interessant, maar hoe werkt dat bij jou thuis? Een huis is via een kabel aangesloten op een elektriciteitsnetwerk. Aan de andere kant van de kabel, bij de leverancier van de elektriciteit, wordt een verschil in spanning gecreëerd, die in stand wordt gehouden tot en met het stopcontact bij jou in de muur.

In de vergelijking uit de vorige paragraaf: de beker wordt gevuld, maar de sluis in de slang wordt nog niet opengezet. Dat gebeurt pas als jij een stekker in het stopcontact steekt of als er een elektrisch apparaat wordt aangezet. Het apparaat maakt verbinding tussen de twee aansluitingen van het stopcontact en de deeltjes beginnen te stromen, zodat het apparaat kan werken.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Stekkers zijn er in allerlei soorten en maten.

Batterijen

Een batterij is eigenlijk een mini-versie van een elektriciteitscentrale. Binnen in de batterij zitten chemische stoffen. Die stoffen ondergaan bij gebruik van de batterij een chemische reactie, waardoor er aan de minpool elektronen worden vrijgemaakt en er aan de pluspool elektronen worden gebonden. Op die manier ontstaat er spanning in de batterij die elektrische apparaten kan aandrijven. Er zijn verschillende soorten batterijen met verschillende soorten spanning, die elk hun eigen toepassing hebben.

Een oplaadbare batterij, ook wel accu genoemd, werkt hetzelfde, maar met de toevoeging dat het proces kan worden omgekeerd: als de batterij in een oplader wordt gestopt, keren de chemische processen om en wordt er een spanningsverschil opgebouwd. Afhankelijk van het chemische proces dat wordt gebruikt en de kwaliteit van de batterij, kan dit proces zomaar duizenden keren worden herhaald zonder al te veel verlies van opslagcapaciteit.

De Duracell-batterij kennen we natuurlijk allemaal. Foto: Andrii, stock.adobe.com.

Ruspje nooitgenoeg?

Met een powerbank heb je een heleboel stroom binnen handbereik

Smartphones

De mobiele telefoon die je rond de eeuwwisseling in je broekzak had zitten, kreeg zijn energie uit een zogenaamde nikkel-cadmiumbatterij (NiCd). Dat was voor die tijd en prima oplossing. NiCd-accu’s hebben weliswaar een lage capaciteit, maar dat was niet zo erg: de telefoons uit die tijd hadden nog geen zware processors, grafische kaarten en 4K-schermen om van energie te voorzien. Ja, het duurde even voor hij was opgeladen, maar als je eenmaal vier streepjes had, kon je er zo een week of twee mee door.

Hoe groter en krachtiger onze smartphones werden, des te meer behoefte er kwam aan een stevigere accu. Die werd gevonden in de lithium-ion-batterij, ook wel Li-ion genoemd. Li-ion heeft als voordeel dat er veel meer spanning kan worden opgewekt, en bovendien kan die spanning veel sneller worden gegenereerd via een oplader. Daardoor laadt je telefoon dus veel sneller op dan je oude Nokia deed. Het is dus niet dat je accu minder goed is geworden; je telefoon is tegenwoordig gewoon een stuk krachtiger dan vroeger, waardoor de batterij sneller wordt leeggetrokken.

©ET.

De accu in een smartphone zit tegenwoordig vaak helemaal vastgesoldeerd.

Ontladen Het is een bekend fabeltje: eerst helemaal je telefoon ontladen voor je hem weer in de oplader stopt. Zoals bij veel goede fabels zit ook hier een kern van waarheid in. Oude NiCd-accu’s hebben inderdaad een soort geheugen, waardoor lading die in het apparaat blijft zitten zich als het ware ophoopt. Hoe vaker je dat doet, des te minder capaciteit er overblijft voor je nieuwe lading. Goede batterijopladers uit die tijd trekken de batterij bewust eerst helemaal leeg voor ze aan een nieuwe laadcyclus beginnen.

Li-ion-accu’s hebben dat probleem niet: ze hebben geen geheugen, en er hoopt zich dus niets op. Sterker nog, door de structuur van een Li-ion-batterij is het zelfs niet verstandig om ‘m helemaal leeg te maken. Vaak wordt aangeraden de accu tot zo’n 20 procent te laten leeglopen, en ‘m daarna weer tot zo’n 80 procent op te laten, om het meeste rendement uit de accu te halen. Tegenwoordig zitten er overigens softwarematige handigheidjes in accu’s die ervoor zorgen dat de accu nooit te vol of te leeg raakt.

©Steve Heap

Veel oude batterijladers kunnen ook ontladen, maar tegenwoordig hoeft dat niet meer.

Usb-c

Los van de capaciteit, techniek en kwaliteit van de accu is ook de aansluiting waarmee wordt opgeladen van groot belang. Het stopcontact is daarbij nooit het probleem: dat is krachtig genoeg om een wasmachine van stroom te voorzien, dus een smartphone gaat voorlopig ook wel lukken. De aansluiting op het apparaat zelf is een ander verhaal. Tot een aantal jaar geleden was micro-usb nog de gouden standaard (Apple-smartphones hadden een eigen oplaadsysteem).

Tegenwoordig is usb-c verreweg de beste keuze. Usb-c kan tot wel tien keer zoveel stroom genereren als micro-usb – ideaal dus voor de grotere accu’s die we tegenwoordig gebruiken. Het is niet voor niets dat usb-c vanaf eind 2024 verplicht wordt op alle mobiele apparaten die in de EU worden verkocht. Dat heeft als extra voordeel dat je niet voor ieder apparaat een andere stekker nodig hebt, dus de belasting van het milieu wordt ook een beetje kleiner. Zelfs de komende generatie iPhones wordt uitgerust met usb-c als oplaadstandaard.

Usb-c is al jaren de beste keuze, en binnenkort zelfs wettelijk verplicht.

Snelladen

Alsof usb-c nog niet snel genoeg was, hebben veel duurdere telefoons tegenwoordig een snellaadfunctie. Snelladen is uitermate geschikt om in weinig tijd een flink deel van je accu te vullen, al is het effect beperkt als je batterij voor meer dan de helft vol zit. Dat komt door de extra beveiliging die bij het snelladen is ingebouwd. De eerste helft van het oplaadproces gaat razendsnel, maar oververhitting en overlading te voorkomen, wordt de snelheid van het opladen na verloop van tijd teruggeschroefd. Snelladen is daarom het effectiefst bij een vrijwel lege batterij: binnen een kwartiertje zit je weer op de helft van je accucapaciteit. Het tweede deel gaat dus veel langzamer om je accu te beschermen.

©Paulus N. Rusyanto

Snelladen werkt vooral goed als je accu bijna helemaal leeg is.

Lees ook: Zo kun je zien of je USB-kabel snelladen ondersteunt

Adapters

De oplader die je vroeger vaak standaard bij je telefoon geleverd kreeg (tegenwoordig gebeurt dat steeds minder), bestaat uit een kabel, al dan niet usb-c, en het bekende blokje. Dat blokje is een adapter die de netspanning van 230 volt omzet naar de gewenste laadspanning.

Op de oplader staat aangegeven hoeveel volt en hoeveel ampère er geleverd kan worden. Voor een gemiddelde usb-adapter is dat bijvoorbeeld 5 volt en 1,0 ampère. Netspanning komt doorgaans met 230 volt en 16 ampère uit de muur, dus de adapter gebruikt maar een fractie. Dat is prima, want een smartphone-accu heeft helemaal niet zoveel nodig. Als onze accu’s in de komende jaren nog groter worden en nog meer energie kunnen opslaan, zal het vermogen van adapters ook omhooggaan om dezelfde snelheden te behouden.

Een gloednieuwe smartphone zal met een oude adapter toch relatief langzaam opladen. Andersom is het zo dat een oudere telefoon best met een nieuwe adapter kan worden opgeladen, al zit je wel vast aan de laadsnelheden die de telefoon aankan, hoe groot de adapter ook is.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Verschillende adapters leveren een verschillend vermogen.

Lees ook: Openbaar oplaadpunt? Pas op, je smartphone kan gehackt worden!

Powerbanks Een powerbank is eigenlijk niets meer dan een externe accu. Een powerbank wordt op precies dezelfde manier opgeladen en ontladen als je telefoon. De capaciteit van powerbanks (en ook van accu’s) wordt doorgaans aangegeven in mAh, oftewel milliampère-uur. Populaire powerbanks hebben een gemiddelde capaciteit van zo’n 20.000 mAh. Omdat de accu in je telefoon meestal zo’n 5000 mAh kan bevatten, kun je je telefoon zo’n vier keer opladen met een volle powerbank. Op die manier kun je in veel gevallen wel een week vooruit voor je weer een stopcontact nodig hebt.

Met een powerbank heb je altijd een mini-energiecentrale bij je.

 Draadloos opladen

Toegegeven, écht draadloos opladen bestaat niet. Je hebt nog steeds een apparaat nodig dat je in het stopcontact steekt. Om uit te leggen hoe draadloos opladen precies werkt, gaan we terug naar de elektromotor van Faraday. Faraday wist al dat een magnetisch veld rond een spoel een elektrische stroom genereerde, maar hij wist ook dat dat andersom net zo het geval was: een elektrische stroom door een spoel genereert een magnetisch veld rond die spoel. Dat is precies wat er gebeurt in de elektrische oplader: de stroom uit het stopcontact wordt door de spoel gestuurd, en een magnetisch veld ontwikkelt zich rond de lader.

Je telefoon, of een ander apparaat dat draadloos kan worden opgeladen (denk aan de elektrische tandenborstel, een van de eerste toepassingen), heeft ook een spoel aan boord. Breng je die spoel bij het magnetische veld in de buurt, dan begint er in de spoel van je telefoon een stroom te lopen die de accu oplaadt. Beide toepassingen van Faradays uitvinding zorgen er dus tegelijkertijd voor dat je je apparaten tegenwoordig draadloos kunt opladen, al moet die techniek natuurlijk wel in je telefoon zijn ingebouwd.

Draadloos laden gaat nog niet zo snel, maar het is wel erg handig.

De toekomst

Dat de technologie van het opladen in een stroomversnelling zit, komt mede doordat verschillende branches baat hebben bij snelladende accu’s met hoge capaciteit. Niet alleen voor je smartphone is het fijn, maar fabrikanten van elektrische auto’s en fietsen kampen al sinds het eerste uur met klachten over traag opladen en een lage actieradius. Ruimtevaartbedrijven doen er alles aan om hun accu’s zo efficiënt mogelijk te maken. Nieuwe ontwikkelingen hoeven dus niet alleen van Apple en Samsung te komen, en dat komt de snelheid van de processen ten goede.

Wat we zeker weten, is dat zowel de makers van apparaten als die van hun opladers met elkaar in de pas moeten blijven lopen. Je kunt nog zo’n snelle oplader hebben, als je telefoon die snelheid niet aankan, heb je er niets aan, en andersom is dat ook het geval. Het lijkt echter een kwestie van tijd voor we laadvermogens van ver boven de 100 watt gaan aantikken, waardoor je smartphone-accu met de huidige capaciteit in amper een kwartier volledig kan worden opgeladen. Wat we natuurlijk het liefst zouden zien, is dat je telefoon niet meer elke avond in de lader hoeft, maar daar zullen we nog wel een paar jaar op moeten wachten.

Niet alleen voor je smartphone is snelladen fijn …

▼ Volgende artikel
WhatsApp of Signal: kies je voor meer functies of voor meer privacy?
© Ascannio - stock.adobe.com
Huis

WhatsApp of Signal: kies je voor meer functies of voor meer privacy?

In Nederland stappen steeds meer mensen over van WhatsApp naar Signal. De focus op privacy en anonimiteit trekt een groeiende groep gebruikers aan die bewuster omgaan met hun digitale gegevens. In dit artikel zetten we de verschillen tussen beide apps op een rij, zodat je zelf kunt bepalen welke het beste bij jou past.

Bij WhatsApp blijven of overstappen op Signal? Om te weten welke app het beste bij jou past, hebben we ze vergeleken op onderstaande punten: • Privacy en beveiliging • Anonimiteit • Functionaliteit en gebruiksgemak • Populariteit en bereik • Kosten en verdienmodel

Lees ook: Van Facebook tot TikTok: welk van deze acht diensten past bij jou?

Privacy en beveiliging

Een van de grootste verschillen tussen WhatsApp en Signal ligt in de manier waarop deze diensten met jouw gegevens omgaan. WhatsApp maakt gebruik van end-to-end-encryptie, waardoor alleen jij en de ontvanger je berichten kunnen lezen. Dat is goed, dus. Maar… WhatsApp verzamelt metadata, zoals wie je berichten stuurt en wanneer, en deelt deze gegevens met moederbedrijf Meta (voorheen Facebook). Dit kan worden gebruikt voor advertenties en andere commerciële doeleinden.

Signal kiest een radicaal andere aanpak. Ook hier is alles wat je deelt is end-to-end versleuteld, en zelfs Signal zelf kan jouw berichten niet lezen. In tegenstelling tot WhatsApp verzamelt Signal vrijwel geen metadata en slaat geen informatie op over wie je berichten stuurt of wanneer je dat doet. De app is bovendien volledig open-source, wat betekent dat iedereen de code kan controleren op veiligheid en transparantie.

Anonimiteit

Bij Signal heb je de mogelijkheid om een gebruikersnaam aan te maken. Hiermee kun je communiceren zonder je telefoonnummer te delen. Je telefoonnummer blijft standaard verborgen, tenzij je ervoor kiest om dit weer te geven. Let wel: contacten die jouw nummer al in hun telefoon hebben opgeslagen, blijven dit zien.

WhatsApp werkt volledig op basis van telefoonnummers. Iedereen die jouw nummer heeft, kan je een bericht sturen, tenzij je specifieke blokkades instelt. Signal biedt met gebruikersnamen een extra laag anonimiteit en privacy, wat handig is in situaties waarin je liever niet je nummer deelt, bijvoorbeeld in groepchats of bij zakelijke contacten.

Functionaliteit en gebruiksgemak

WhatsApp is al jaren een van de meest gebruikte berichtenapps en heeft een uitgebreid scala aan functies. Naast tekst- en spraakberichten kun je videobellen, statusupdates plaatsen (vergelijkbaar met Instagram Stories) en eenvoudig bestanden delen. De app biedt ook een koppeling met cloudopslagdiensten zoals Google Drive en iCloud, zodat je back-ups van je gesprekken kunt maken. Let wel: deze back-ups zijn niet altijd versleuteld.

Signal richt zich op eenvoud en privacy. Je kunt er uiteraard mee bellen, berichten sturen en media delen, maar zonder toeters en bellen. Wat Signal uniek maakt, zijn functies zoals verdwijnende berichten en een blur-tool om gezichten in foto’s onherkenbaar te maken. Het ontbreken van uitgebreide opties zoals statusupdates maakt de app minder veelzijdig, maar dat is voor veel gebruikers geen probleem.

🔐Back-ups versleutelen in WhatsApp doe je zo Als je gebruikmaakt van Google Drive of iCloud om een back-up van je WhatsApp-chats op te slaan, worden deze gegevens standaard zonder extra beveiliging opgeslagen. Gelukkig kun je dit zelf aanpassen door end-to-end encryptie in te schakelen. Hiermee zorg je ervoor dat alleen jij toegang hebt tot je back-up, beveiligd met een wachtwoord of een unieke encryptiesleutel. Zo stel je het in:

  1. Ga naar de WhatsApp-instellingen.
  2. Kies Chats en vervolgens Back-up chats.
  3. Activeer de optie voor End-to-end versleutelde back-up.
  4. Stel een wachtwoord of encryptiesleutel in.

Versleutelde back-up WhatsApp

Let op: WhatsApp kan deze gegevens niet herstellen als je ze vergeet. Zorg dus dat je je wachtwoord of sleutel niet kwijtraakt!

Populariteit en bereik

WhatsApp heeft in Nederland ruim 11 miljoen dagelijkse gebruikers en is hier verreweg de populairste app voor berichten. Signal heeft een veel kleiner gebruikersbestand (rond een miljoen), maar zit sinds januari 2025 wel flink in de lift: op moment van schrijven staat het op nummer 1 van de meest gedownloade sociale netwerk-apps in de App Store van Apple en Google Play voor Nederland. Ook op Wikipedia wordt sinds het begin van het jaar flink meer gezocht naar Signal (blauw is WhatsApp, groen is signal).

©Pageviews Analysis

Kosten en verdienmodel

Zowel WhatsApp als Signal zijn gratis te downloaden en te gebruiken. WhatsApp verdient echter geld door zakelijke diensten aan te bieden en door gegevens te delen binnen het Meta-ecosysteem. Signal heeft geen commerciële belangen en wordt gefinancierd door donaties van gebruikers. Dit maakt de app onafhankelijk van adverteerders en andere commerciële partijen.

WhatsApp of Signal?

De keuze tussen WhatsApp en Signal hangt af van jouw prioriteiten. Hecht je vooral waarde aan gebruiksgemak en een groot netwerk van gebruikers, dan is WhatsApp in ieder geval op dit moment nog een logische keuze. Wil je meer controle over je privacy en zoek je een app die zo min mogelijk gegevens verzamelt, dan is Signal een beter alternatief.

Downloaden

Signal

WhatsApp

Ouderwetse versleuteling?

💌 Briefgeheim!

▼ Volgende artikel
Borax: het middel dat je in huis wilt hebben
© JCM - stock.adobe.com
Huis

Borax: het middel dat je in huis wilt hebben

Borax (boorzuurpoeder in het Nederlands) is een natuurlijk en veelzijdig poeder. Het is biologisch afbreekbaar, bevat geen chemische stoffen en is geschikt voor uiteenlopende toepassingen. Zeven schoonmaakklussen waar je dit wondermiddel allemaal voor kunt gebruiken.

Dit artikel in het kort: • Boorzuurpoeder is een natuurlijk mineraal dat wordt gewonnen uit droogstaande zoutmeren. • Toepassingen: allesreiniger, ontvetter, tapijtreiniger, onkruidverdelger, vuilnisbakreinigerwasmiddel, zilverpoets en wasmiddel. • Gebruik handschoenen bij het schoonmaken, want het kan huid en ogen irriteren.

Lees ook: 10x (goedkoop!) je huis schoon met soda, groene zeep en azijn

Wat is boorzuurpoeder?

Boorzuurpoeder, ook wel borax, natriumtetraboraat of dinatriumtetraboraat, wordt gewonnen uit droogstaande zoutmeren. Het mineraal heeft een poedervorm en is gemakkelijk op te lossen in water. Het lijkt op soda, maar is nóg effectiever. Met boorzuurpoeder kun je afscheid nemen van talloze schoonmaakflessen, want het vervangt meerdere producten in je keukenkastje.

VEILIG GEBRUIK VAN BORAX Hoewel boorzuurpoeder een natuurlijk middel is, kan het huid- en oogirritatie veroorzaken. Gebruik daarom altijd handschoenen en spoel oppervlakken grondig na met schoon water. Houd het buiten bereik van kinderen en huisdieren.

Allesreiniger

Maak eenvoudig een krachtige allesreiniger door één eetlepel boorzuurpoeder te mengen met warm water. Giet het mengsel in een sprayflacon en gebruik het om je badkamer, keuken, vloer en meubels schoon te maken. Voor hardnekkige aanslag in het toilet strooi je een kopje boorzuurpoeder in de pot. Laat het intrekken, borstel na en spoel door.

©Brian Jackson

Ontvetten

Boorzuurpoeder werkt ook als een krachtige ontvetter en is dus ideaal om vet en olie te verwijderen. Meng daarvoor het boorzuurpoeder met warm water en maak met het mengsel de oven, het rooster van de barbecue en keukenapparatuur schoon.

Tapijt reinigen

Heb je een mooi tapijt, maar is het door de jaren heen wat minder mooi geworden? Verwijder vlekken uit je tapijt door een mengsel te maken van gelijke delen boorzuurpoeder, warm water en een drupje afwasmiddel. Spray dit op de vlek, laat een uur intrekken en dep daarna met een natte doek. Zuig de restjes op voor een schoon resultaat.

©Andrey Popov

Onkruid verdelgen

Boorzuurpoeder is ook een ideaal middel tegen onkruid. Het doodt effectief onkruid. Het is wel verstandig om maar een kleine hoeveelheid van het poeder op onkruid te strooien. Te veel poeder kan ook andere planten in je tuin laten afsterven.

De vuilnisbak reinigen

Maden, nare geuren of schimmel in je vuilnisbak? Gebruik dan boorzuurpoeder om de vuilnisbak schoon te maken. Je maakt een mengsel van het poeder en warm water en maakt hiermee de vuilnisbak schoon. Het verwijdert vuil, vet en vieze geurtjes.

Zilverpoets

Dof zilveren bestek of sieraden? Breng ze weer tot leven door ze te laten weken in een oplossing van water en boorzuurpoeder. Na het weken spoel je het af en poets je het met een zachte doek weer op. Je sieraden of bestek stralen weer als nieuw.

Wasmiddel

Voor frissere, helderdere was voeg je een half kopje boorzuurpoeder toe aan de wasbeurt. Voor hardnekkige vlekken zou je – op eigen risico — je 'laundry stripping' proberen: laat kleding weken in heet water met een mengsel van soda, boorzuurpoeder en wasmiddel. Spoel goed uit en was de kleding met de wasmachine zonder wasmiddel.