Zelfstandig ondernemer zijn vereist discipline, doorzettingsvermogen en creativiteit. Dat haal je niet uit je iPhone. Maar met behulp van de vele apps en mobiele websites die er zijn, kun je de zaken die je toch al moet doen wel flink vereenvoudigen.

Het leven van een zelfstandige (zzp'er) is niet eenvoudig. Genoeg klussen vinden om de rekeningen te kunnen betalen, alle werkzaamheden inplannen en na de klussen de facturen opstellen. Toch is er één ding dat je altijd wel bij je hebt: je iPhone. Deze kan je met slimme apps helpen om efficiënter te werken. Lees ook: 10 iOS 8-begrippen uitgelegd.

Acquisitie

Het is een van de lastigste onderdelen van het zelfstandig zijn: je bent constant op zoek naar nieuwe klussen. Toch liggen de klussen letterlijk voor het oprapen: je moet ze alleen weten te vinden. LinkedIn is hier een uitermate geschikte app voor. Je gebruikte LinkedIn wellicht al voor het leggen van contacten en het bijwerken van je cv, maar de app of mobiele website is óók heel handig voor het bekijken van vacatures en freelance projecten.

©PXimport

LinkedIn is niet alleen handig voor contacten, je vindt er ook interessante projecten.

Tip: meld je aan voor groepen in je vakgebied, en je ziet dagelijks op je telefoon de meest interessante discussies en projecten voorbijkomen. Een andere app is Elance Job Finder Pro (€ 1,79). Deze app, in combinatie met een gratis Elance-account, geeft je toegang tot de (letterlijk) duizenden freelanceklussen die elke dag worden geplaatst. Het uiteindelijke bieden vindt helaas wel plaats op de (mobiele) site, maar de app is handig om snel het aanbod te doorlopen.

LinkedIn

Prijs Gratis

Omvang 58,5 MB

Score 4 / 5

Elance - Job Finder Pro

Prijs € 1,79

Omvang 1,2 MB

Score 4 / 5

©PXimport

Op het grootste freelancersnetwerk ter wereld vind je zeker een klus die bij je past.

Plannen

Op tijd beginnen en de klus afronden moet je zelf doen, maar er zijn wel apps die je kunnen helpen bij het houden van overzicht. Het is belangrijk dat je voor jezelf bijhoudt hoelang je met bepaalde klussen bezig bent, en dat begint al bij het plannen. ZZP Admin is een eenvoudige app, waarin je klussen kunt aanmaken en vervolgens vanaf het begin kunt bijhouden hoeveel tijd en geld je erin steekt. Dat kun je handmatig doen of via een stopwatch. Deze informatie helpt je volgende klussen efficiënter in te plannen. De app 30/30 kun je zien als je persoonlijke coach. Je plant de taken in die je moet doen op een dag, en vervolgens ken je daar een tijd aan toe, telkens 30 minuten.

©PXimport

ZZP Admin is superhandig om je uren en kosten in kaart te brengen.

Zodra je 30 minuten (onafgeleid) hebt gewerkt, ga je 30 minuten iets anders doen, zoals een stukje lopen, je posts bekijken op Facebook, noem maar op, daarna ga je weer 30 minuten aan de slag. Dat klinkt heel inefficiënt, maar in die 30 minuten dat je écht zonder afleiding bezig bent, zul je merken dat je veel meer gedaan krijgt dan in twee uur met afleiding op de achtergrond. De app Sunrise is een goede digitale agenda. Je kunt al je agenda's combineren en afspraken worden in tijdsblokken weergegeven, die je weer verschillende kleuren kunt geven. Zo zie je in één oogopslag hoe je week eruit ziet, hoelang je ergens mee bezig bent en behoren dubbele afspraken tot het verleden.

©PXimport

Wil je efficiënt werken, gebruik dan 30/30 om een goede balans te vinden tussen rust en werk.

Een fijne todo-app is Wunderlist. Niet alleen omdat de interface fijn werkt, strak eruitziet en takenlijsten met andere gebruikers te synchroniseren zijn, maar vooral ook omdat je Wunderlist op alle platformen kunt gebruiken, van iOS en Android tot web-interface. Ideaal als je je lijsten met anderen wilt delen of ze wilt bekijken of aanpassen, terwijl je je telefoon niet bij de hand hebt.

ZZP Admin

Prijs € 3,99

Omvang 2,5 MB

Score 4 / 5

30/30

Prijs Gratis

Omvang 13,7 MB

Score 5 / 5

Sunrise

Prijs Gratis

Omvang 20,6 MB

Score 5 / 5

©PXimport

Sunrise is de perfecte plan-app, omdat je afspraken in blokken worden weergegeven.

Wunderlist

Prijs Gratis

Omvang 62,2 MB

Score 5 / 5

Produceren

Plannen is een leuke bezigheid, maar uiteindelijk zul je het werk natuurlijk wel moeten verrichten. Eerlijk is eerlijk: je iPhone is niet het ideale apparaat om op te werken. In dat opzicht blijft een desktop of laptop toch redelijk onvervangbaar. Maar als zelfstandige zul je je toch af en toe in situaties bevinden waarin je iets moet opleveren terwijl er geen pc in de buurt is. Dan is het vrij handig dat er toch behoorlijk veel mogelijk is op je iPhone. Afhankelijk van welke applicatie je gebruikt, zijn de apps Word en Pages onmisbaar. Beide apps zijn enigszins uitgeklede versies van hun grote desktop-broers, maar zijn vooral handig omdat ze beide werken in de cloud. Oftewel, de bestanden die je in de desktopvariant gemaakt hebt, kun je zonder enige voorbereiding ook openen (of maken) op je iPhone.

©PXimport

Met Microsoft Word haal je je documenten zo uit de cloud, wel zo handig.

Pages (en de andere productiviteits-apps van Apple) hebben een streepje voor op de app van Microsoft, omdat je met één veegbeweging op je iPhone, eenvoudig verder kunt werken waar je op je Mac mee bezig was. Keynote is ook zo'n app die vreselijk handig is. Het is de enige app waarmee je daadwerkelijk binnen een kwartier een presentatie op je iPhone in elkaar kunt zetten, die oogt alsof je er op je pc uren aan gewerkt hebt. Een app als Documents Free is ook heel nuttig. Het is een volledige productiviteitssuite waarmee je niet alleen tekstdocumenten kunt maken, maar ook spreadsheets en documenten kunt inscannen en om kunt zetten naar tekst. Je hebt dan echt het idee alsof je een kantoor in je iPhone hebt zitten. En extra handig: je kunt je documenten zonder internet naar andere apparaten overzetten (via bluetooth of wifi), wat in noodgevallen ideaal kan zijn.

©PXimport

Pages doet het nóg slimmer, je kunt direct verdergaan waar je op je andere apparaat gebleven was.

Microsoft Word

Prijs Gratis

Omvang 265 MB

Score 4 / 5

Pages

Prijs € 8,99 (gratis bij de aankoop van een nieuw iOS-apparaat)

Omvang 278 MB

Score 5 / 5

Keynote

Prijs € 8,99 (gratis bij de aankoop van een nieuw iOS-apparaat)

Omvang 461 MB

Score 5 / 5

©PXimport

Met Keynote kun je zelfs in de trein nog de meest fantastische presentaties maken.

Documents Free

Prijs Gratis

Omvang 21,1 MB

Score 4 / 5

Communiceren

Communicatie is erg belangrijk, en wanneer je daar de juiste apps voor gebruikt, kan het alleen maar gemakkelijker worden. Gmail of Mail van Apple zijn prima apps, maar toch vooral gericht op consumenten. Triage is een vrij onconventionele mail-app die specifiek is gericht op mensen die veel mail krijgen en daar snel doorheen willen gaan. In plaats van een lange lijst met mails, krijg je je mails gepresenteerd als een stapeltje kaartjes waar je snel doorheen kunt werken. Naar boven vegen is archiveren, naar onder vegen is houden, erop drukken is het hele bericht lezen en reageren. Hyperefficiënt. Een andere mail-app waar zelfstandigen veel aan zullen hebben, is Mailbox. De kracht van deze app is dat je het bekijken van minder urgente mails uit kunt stellen tot later. Je hebt dezelfde veeg-opties als in Triage voor bewaren of archiveren, maar je kunt ook instellen dat een veegbeweging leidt tot het 'uitstellen' van een mailtje tot morgen of tot een uur later, als je er op dat moment even geen tijd voor hebt. Zo kun je heel snel door je belangrijke mail werken, terwijl de net iets minder belangrijke mailtjes later terugkomen.

©PXimport

Je mail weergegeven als stapel kaartjes, je voelt je direct een directeur.

Tot slot nog een laatste mail-app: Inky Mail. Laat je niet foppen door het schattige logo en de even schattige naam, want Inky is een zeer krachtige mail-app, met slimme filters die ervoor zorgen dat je alleen de mail voor ogen krijgt die ertoe doet. Alle mails van social media, nieuwsbrieven en spam worden eruit gefilterd, tenzij je aangeeft dat je dat niet wilt. Zo wordt Inky Mail steeds slimmer naarmate je er langer mee werkt. De handige Mail Today-widget voor in het Berichtencentrum zorgt ervoor dat je nog productiever kunt werken.

©PXimport

De mogelijkheid om mail uit te stellen, maakt Mailbox heel efficiënt.

Triage

Prijs € 2,69

Omvang 2,6 MB

Score 4 / 5

Mailbox

Prijs Gratis

Omvang 23,8 MB

Score 5 / 5

Inky Mail

Prijs Gratis

Omvang 32,1 MB

Score 4 / 5

©PXimport

Inky Mail is vooral krachtig vanwege z'n filters, zodat je alleen nuttige mail onder ogen krijgt.

Factureren

Zelfstandig ondernemer zijn draait niet alleen om werken. Minstens zo belangrijk is dat je op tijd je facturen stuurt, maar ook dat je erbovenop zit als klanten niet betalen. Een site die je bakken met tijd (en geld) kan besparen, is Factuursturen.nl. De site is volledig geoptimaliseerd voor je iPhone en laat je, na het aanmaken van een gratis account, eenvoudig facturen aanmaken en versturen (40 cent per factuur), waarbij er keurig wordt bijgehouden wanneer een factuur niet op tijd betaald is (die termijn bepaal je zelf), zodat je met één druk op de knop een herinnering kunt sturen.

©PXimport

Je lijkt wel gek als je je facturen zelf beheert, met een site als dit is het kinderspel.

Heb je toch liever een app, of wil je het een tijdje helemaal gratis uitproberen, dan is Moneybird een goed alternatief. Deze dienst werkt vrijwel hetzelfde als Factuursturen.nl, maar heeft een iets andere interface, en biedt daarnaast een gratis optie als je minder dan drie facturen per maand stuurt. Kom je boven dat aantal uit, dan betaal je bij Moneybird 10 euro per maand (voor een onbeperkt aantal facturen). Sta je ervoor open om 25 euro per maand te betalen, dan kun je ook nog je bankmutaties importeren. Dergelijke apps zijn ook fantastisch als je maar weinig per maand verdient, omdat ze je een hoop kopzorgen schelen.

©PXimport

Moneybird is een handige app om mee te factureren, mét de mogelijkheid om je afschriften te importeren.

Wil je echt gaan besparen op boekhoudkosten en je boekhouding helemaal zelf doen, dan is Exact Online een goed alternatief. Waar de twee eerder genoemde diensten vooral draaien om factureren, kun je met Exact Online je hele boekhouding in kaart brengen en zelfs bonnen inscannen met de camera van je iPhone. Aan al die extra functionaliteiten hangt ook een forser prijskaartje, voor het pakket waarmee je ook kunt factureren, betaal je 59 euro per maand.

Factuursturen.nl

Prijs Gratis

Omvang NVT

Score 5 / 5

MoneyBird

Prijs Gratis

Omvang 2,4 MB

Score 4 / 5

Exact Online

Prijs Gratis

Omvang 6,3 MB

Score 4 / 5

©PXimport

Wil je je complete boekhouding doen vanaf je iPhone? Kies dan voor Exact Online.

Evalueren

En wat als het werk erop zit en je de klus gefactureerd hebt, is het dan tijd om lekker op de bank te ploffen? In theorie wel, maar je doet er verstandiger aan om te evalueren hoe je het hebt gedaan. Uitgaven - Kosten tracker is een handige app om je financiën in de gaten te houden. Deels doe je dat natuurlijk al in je boekhouding, maar deze app brengt heel visueel in kaart of je meer uitgeeft dan je verdient of andersom.

©PXimport

Houd naast je inkomsten ook je uitgaven in de gaten met Uitgaven - Kosten tracker.

Wil je dat nog wat professioneler aanpakken, dan is een CRM (Customer Relationship Management)-app heel handig om in kaart te brengen hoe je bedrijf ervoor staat. Vaak zijn die tools gekoppeld aan een duur abonnement, maar met de gratis app Base kun je uitproberen of het voor je werkt. Je kunt zien hoeveel klussen je de afgelopen maand 'gescoord' hebt, hoeveel je er had moeten hebben, hoe snel je klanten betalen, hoelang geleden je contact met ze hebt gehad, enzovoort. Zo houd je altijd de volledige controle over je eigen bedrijf.

Uitgaven - Kosten Tracker

Prijs Gratis

Omvang 3 MB

Score 4 / 5

Base

Prijs Gratis

Omvang 26,9 MB

Score 4 / 5

©PXimport

Bekijk je klanten, je klussen, en je prestaties met deze handige CRM-app.

Site toevoegen als 'app'

In dit artikel bespreken we naast apps ook een paar keer een mobiele website die handig is om te gebruiken. Nu kunnen we ons voorstellen dat je het irritant vindt om telkens Safari te openen en de site van je keuze op te zoeken.

Sneller kan het door een snelkoppeling te maken op een Beginscherm. Surf hiervoor in Safari naar de webpagina die je als snelkoppeling wilt opslaan. Druk daar onderin op het pictogram delen (het vierkantje met het pijltje naar boven) en op Zet in beginscherm in het menu dat verschijnt. Vervolgens geef je de snelkoppeling een naam en druk je op Voeg toe. Er wordt nu een pictogram geplaatst naar de betreffende webpagina, zodat je met één druk op de knop de webpagina kunt openen.

©PXimport

Door een snelkoppeling naar een site toe te voegen, maak je een site net zo handig als een app.

Niet alleen het saaie en repetitieve werk wordt vervangen door AI. Je bent óók als kenniswerker niet meer zeker van een baan. Software wordt al grotendeels door AI geschreven. Gelukkig kun je daar als hobbyprogrammeur ook enorm van profiteren. Het brengt naast tijdwinst ook veel gemak. We helpen je op weg met drie praktische tools: ChatGPT, Aider en de Windsurf Editor. We maken enkele eenvoudige voorbeelden, zodat je een helder beeld hebt van je potentiële workflow.

Grote taalmodellen zijn al zo goed dat je comfortabel complete programma’s door AI kunt laten maken, zelfs zonder enige programmeerkennis. Afhankelijk van de tools die je gebruikt, voelt dat toch alsof je samen aan code werkt, ook wel pair-programmeren genoemd. Je houdt dus enige controle en kunt er, als je oplet, veel van leren. Ook al wordt het harde werk door AI gedaan.

Een bijkomend voordeel is dat je heel gericht aanpassingen kunt laten doen of vragen kunt stellen over de code, zonder dat je de documentatie of websites als Stack Overflow hoeft door te spitten. Het is geen verrassing dat laatstgenoemde website met fors dalende bezoekersaantallen te maken heeft. Ook andere taken, zoals het schrijven van de documentatie, zijn snel geregeld.

In dit artikel gaan we een eenvoudig programma maken met AI, zodat je een goed beeld hebt van de workflow. We gebruiken drie verschillende tools. We starten met het vertrouwde ChatGPT, al kun je ook bijvoorbeeld voor Claude of Gemini kiezen. Daarna gaan we met Aider in combinatie met Git aan de slag. Daarmee werk je ‘samen’ aan programmacode via de opdrachtprompt, in ons voorbeeld binnen het vertrouwde Visual Studio Code. Tot slot gaan we met de Windsurf Editor aan de slag, een completere grafische ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI-features, die je van begin tot eind ondersteunt bij het maken van je programma. 

ChatGPT

Chatbot

Grote taalmodellen (LLM’s) vormen de basis voor chatbots als OpenAI’s ChatGPT en Anthropics Claude, maar óók voor de tools die we hierna behandelen. Feitelijk benaderen we de chatbots in dit eerste deel van het artikel rechtstreeks, via een browser of app. De andere tools gebruiken de API van deze bedrijven. Raadpleeg eventueel voor het starten met ChatGPT deze basiscursus.

De nieuwere modellen (we gebruiken overwegend ChatGPT 4o en Claude 3.5 Sonnet) laten heel goede resultaten zien voor programmeertaken. Ze helpen uiteraard niet alleen om programmacode te schrijven maar kunnen code ook uitleggen, fouten oplossen en de documentatie schrijven. Ook kun je uitstekend brainstormen over een project of ideeën. Het is daarom, óók als je andere tools voor programmeren gebruikt, enorm praktisch om erbij te hebben! Toegang tot ChatGPT is gratis met beperkingen. Een abonnement is minder gelimiteerd en geeft vaak toegang tot nieuwere modellen (zoals o1 of o3-mini). Zo’n abonnement is niet bruikbaar voor de andere tools, die gebruiken namelijk de API waarvoor je aparte credits moet aanschaffen.

Een chatbot biedt goede ondersteuning bij al je programmeervragen.

Eerste stappen

We beginnen met een eenvoudig voorbeeld en vragen aan ChatGPT om een spelletje boter-kaas-en-eieren te maken, ook wel bekend als tic-tac-toe. Hoewel het Engels soms betere resultaten kan geven, werken we voor dit artikel volledig in het Nederlands. We starten met deze prompt: “Maak een volledig functionele boter-kaas-en-eieren voor in een browser. Maak de HTML-structuur, voeg CSS-stijlen toe en implementeer de JavaScript-logica. Maak een scheiding tussen HTML, CSS en JavaScript. Zorg dat het programma responsief is zodat het bij elke schermgrootte werkt.”

ChatGPT genereert de gevraagde code. Je kunt individueel de HTML, CSS en JavaScript kopiëren. Om het te proberen, kun je alles plakken op websites als www.jsfiddle.net en www.codepen.io. Voor dit voorbeeld hebben we bij JSFiddle een projectpagina aangemaakt. We gaan dit voorbeeld in de volgende stappen verder verbeteren, steeds met links naar de verbeterde versie.

De eerste versies van het spel boter-kaas-en-eieren.

Geluiden toevoegen

We vragen ChatGPT om het programma aan te passen, zodat er een geluid wordt afgespeeld bij elke zet. ChatGPT voegt daarop een audio-element toe aan de HTML-code. Het past ook het script aan om dit aan te roepen bij elke zet. Je moet nog wel zelf het mp3-bestand plaatsen in de uiteindelijke programmamap of een volledige link naar het mp3-bestand invullen in de HTML-code:

Er zijn overigens veel websites waar je leuke geluidseffecten kunt vinden die je vrij kunt gebruiken, waaronder Pixabay. Op deze pagina zie je onze aangepaste versie.

De aangepaste HTML-code bevat een verwijzing naar een mp3-bestand.

Computertegenstander

We vragen ChatGPT vervolgens om een slimme computertegenstander toe te voegen, waarbij aan het begin van het spel wordt gekozen wie er mag beginnen. Via deze webpagina kun je deze versie zien. De computertegenstander blijkt in eerste instantie overigens helemaal niet zo slim, waardoor je makkelijk je potjes wint. Maar dat is snel opgelost. Na ons verzoek om de computertegenstander slimmer te maken, controleert het programma voortaan eerst op mogelijke winnende zetten en blokkeert het de tegenstander indien nodig. Als er geen direct winnende of blokkerende zetten zijn, kiest het een willekeurige lege cel. Deze slimmere versie kun je hier bekijken.

Het aangepaste script op een canvas in ChatGPT.

Uiterlijk verfraaien

Als laatste hebben we gevraagd het uiterlijk wat mooier te maken. Hierbij wordt voornamelijk de CSS-code aangepast om de visuele stijl van het spel te verbeteren. Het resultaat is geslaagd: ChatGPT geeft de achtergrond een mooi kleurverloop. Ook zijn de stijlen van de knoppen en speelvelden aangepast. Het levert een veel moderner en aantrekkelijker uiterlijk op.

Je kunt ChatGPT uiteraard steeds vragen om het script of een deel daarvan uit te leggen. Ben je het overzicht over de wijzigingen kwijt, dan kun je uiteraard ook vragen om de laatste HTML-code in te zien, of de laatste versie van het script. Eventueel op een canvas. Toch misten wij in ChatGPT soms wat overzicht en is het bovendien lastig om een stapje terug te doen als een aanpassing niet het gewenste resultaat oplevert. Dit zijn zaken die we in het volgende deel gaan aanpakken met Aider.

De gemoderniseerde versie van boter-kaas-en-eieren.

Aider

Opdrachtprompt

Voor grotere programmeerprojecten is het werken met een chatbot al snel vervelend en verwarrend. Veel praktischer is een tool die met jouw eigen projectbestanden werkt en zelf of samen de gewenste aanpassingen maakt. Als je geen moeite hebt met het werken met een opdrachtprompt, is Aider een uitstekende optie. Die tool helpt met het schrijven en aanpassen van code.

Aider is opensource en werkt met heel veel LLM’s samen. Hier gebruiken we de API voor Claude 3.5 Sonnet, maar je kunt ook de API van OpenAI gebruiken of een LLM die je zelf lokaal draait of elders, zoals via OpenRouter. De integratie met Git is enorm praktisch. Voor elke aangebrachte wijziging voert het een ‘commit’ uit, voorzien van een duidelijke omschrijving, zodat je achteraf een goed overzicht met alle veranderingen hebt en ook stapjes terug kunt doen. Niet alle alternatieven bieden dit en dat is vooral een gemis als er iets fout gaat en je geen idee meer hebt hoe je dat moet oplossen.

Aider werkt samen met alle gangbare LLM’s.

Voorbereiding

We willen weer laten zien hoe je het spelletje boter-kaas-en-eieren met Aider zou kunnen maken. We gebruiken het voor velen vertrouwde programma Visual Studio Code onder Windows en installeren Aider via een opdrachtprompt binnen die ontwikkelomgeving. Binnen de editor kun je uiteraard alle gegenereerde bestanden bekijken en handmatig aanpassen. Voor de installatie van Aider heb je Python nodig. Zet tijdens de installatie van Python een vinkje bij Add python.exe to PATH, zodat je Python vanuit elke map kunt aanroepen.

Installeer ook Visual Studio Code als je dat nog niet eerder hebt gedaan. Visual Studio Code biedt een mogelijkheid om Copilot als assistent te gebruiken, maar dat slaan we hier over.

Installeer ook Git, zodat versiebeheer mogelijk is. Kies tijdens de installatie van Git voor het gebruik van Visual Studio Code als standaardeditor. Verder kun je alle standaardinstellingen accepteren. Als je Python, Visual Studio Code en Git hebt geïnstalleerd, kun je door met de installatie van Aider.

Installeer Python onder Windows voordat je met Aider aan de slag gaat.

Installatie Aider

We kunnen nu Aider installeren. Open daarvoor Visual Studio Code en kies in het menu de optie Terminal / New Terminal. Verander de terminal, via de optie rechtsboven in het venster, naar Git Bash. Installeer daarna Aider met de volgende twee opdrachten:

Sluit de terminalvenster via het kruisje rechtsboven. Open dan een nieuwe terminal en wissel weer naar Git Bash. Als je Aider niet kunt aanroepen met aider zul je het PATH moeten uitbreiden met de aangegeven opdracht, zoals in het voorbeeld hieronder:

Zorg dat je in dit voorbeeld voor Claude 3.5 Sonnet een API-sleutel hebt en voldoende credits om mee te beginnen (zie het kader ‘API-sleutel maken voor Claude’). Exporteer deze API-sleutel zodat Aider deze direct kan gebruiken:

Maak nu een nieuwe map voor je toepassing, blader naar die map en maak een Git-repository:

Je kunt nu beginnen met programmeren, met de ondersteuning van Aider!

We installeren Aider om het binnen Visual Studio Code te gebruiken.

Programma maken

We gaan ons eerste programma maken. Zorg dat je een terminalvenster hebt geopend en bent gewisseld naar Git Bash. De assistent start je dan met de volgende opdracht:

Er wordt de eerste keer gevraagd om .aider* en .env toe te voegen aan .gitignore. Dat raden we aan! Hiermee voorkom je dat deze bestanden, vaak met wachtwoorden en dergelijke, per ongeluk in je Git-repository worden opgenomen en daardoor in potentie online komen, als je de repository via GitHub beschikbaar maakt.

Via de prompt kun je nu je opdrachten afvuren. We vragen zoals eerder om een volledig functionele en responsieve boter-kaas-en-eieren voor in een browser met de vereiste HTML-structuur, CSS-stijlen en JavaScript-logica in aparte bestanden.

Aider gaat direct aan de slag en laat heel overzichtelijk alle aanpassingen zien, met een beschrijving van de uiteindelijke functionaliteit. Het vraagt netjes of het de nieuwe bestanden mag maken (index.html, styles.css en script.js) en daarna of het deze mag openen in een browser. Het spel is in deze eerste versie volledig responsief met een duidelijke gebruikersinterface, houdt de speelstatus bij, detecteert wanneer iemand wint of als het een gelijkspel is, heeft een knop om het spel opnieuw te starten en is helemaal in het Nederlands. Een goed begin!

Aider heeft het programma voor ons uitgewerkt.

Aanpassingen maken

We vragen opnieuw in natuurlijke taal om wijzigingen te maken. De workflow is erg prettig. Aider geeft eerst aan welke bestanden waarschijnlijk moeten worden gewijzigd. Voor het geluid stelt het bijvoorbeeld wijzigingen in index.html en script.js voor. Dan vraagt Aider of het deze bestanden mag toevoegen aan de chat.

Als de radartjes zijn uitgedraaid, na interactie met Claude, geeft Aider heel nauwkeurig aan welke regels in welke bestanden moeten worden gewijzigd. Ook geeft Aider aan dat je een mp3-bestand genaamd move.mp3 in dezelfde map moet plaatsen.

We vragen Aider daarna ook om een slimme computertegenstander toe te voegen. Die is meteen heel slim en probeert direct te winnen als dat kan, blokkeert winnende zetten van de tegenstander, probeert het centrum te veroveren en kiest anders voor hoeken of willekeurige zetten.

Tot slot vragen we Aider om het programma te verfraaien met een moderner uiterlijk. Dat levert een flinke metamorfose op. Bekijk hier het resultaat.

Via een comfortabel proces maakt het alle gewenste aanpassingen.

Integratie met Git

De standaard integratie met Git biedt veel voordelen. Als Aider aanpassingen maakt aan een bepaald bestand zal het in Git een heldere beschrijving toevoegen aan de zogeheten commit. In Visual Studio Code kun je deze historische aanpassingen eenvoudig terugzien. Klik daarvoor op een bestand en open in de balk aan de linkerkant Timeline. Zorg dat de filterinstelling is ingesteld op Git History.

Nu zie je de commit-geschiedenis van het geselecteerde bestand. Door op een specifieke commit te klikken, kun je de aangebrachte wijzigingen bekijken. Binnen Aider zijn er ook nog wat trucjes. Zo kun je met /diff zien wat de laatste veranderingen zijn. Met /undo kun je die eenvoudig ongedaan maken.

We hebben de repository op GitHub gezet. Ook hier kun je alle veranderingen bekijken. Open daarvoor een bestand, zoals script.js, en ga dan rechtsboven naar History. Hier zie je de verschillende wijzigingen. Als je op een van de aanpassingen klikt, zie je netjes welke veranderingen in de code zijn gemaakt.

Je kunt handig zien welke historische wijzigingen zijn aangebracht in bestanden.

Git en GitHub

Aider gebruikt een git-repository. Sommige mensen verwarren dit met GitHub. Je kunt met Git prima alleen een lokale repository maken, op het systeem waarop je met Aider werkt. Optioneel kun je deze repository met GitHub verbinden, zodat je in feite een kopie in de cloud hebt. Dat is voor jezelf wel heel praktisch, omdat je veel makkelijker de wijzigingen kunt bijhouden en bestuderen. En je kunt ook met anderen samenwerken aan code.

Ook interessant om te lezen: GitHub Codespaces: altijd de juiste tools bij de hand

We hebben de repository gedeeld met GitHub, zodat je alle veranderingen kunt inzien.

Windsurf Editor

 Complete ontwikkelomgeving

Zoek je een completere ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI, dan zijn Cursor AI en Windsurf Editor twee populaire opties. Cursor AI is een gevestigde speler, maar krijgt steeds meer concurrentie van het nieuwere Windsurf Editor. Beide ontwikkelteams blijven verbeteringen doorvoeren om niet voor elkaar onder te doen.

Beide programma’s zijn bovendien klonen van Visual Studio Code, de bekende editor van Microsoft die we ook voor Aider hebben gebruikt. Daarom lijken ze in veel opzichten op elkaar. Het kan handig zijn om verschillende thema’s te gebruiken als je ze naast elkaar gebruikt, zodat je ze uit elkaar kunt houden.

Windsurf Editor werkt met een ingebouwde assistent genaamd Cascade.

Cascade

We hebben ook in Windsurf geprobeerd om het spelletje boter-kaas-en-eieren uit dit artikel te maken. De assistent in Windsurf Editor heet Cascade; via het Cascade-deelvenster kun je hem direct aan het werk zetten. Een leuk detail is dat niet alleen code wordt gegenereerd, maar dat er ook veel aanvullende acties voor je worden uitgevoerd, zoals het aanmaken van een map voor je project en voor de geluiden, en het maken van een mp3-bestand.

Bij elke stap kun je zien welke bestanden worden aangepast en de voorgestelde wijzigingen controleren en bevestigen. Je hoeft niet, zoals bij Aider, zelf een API-sleutel te regelen voor toegang. Je gebruikt steeds het model van Cascade en de administratieve kant wordt via je account geregeld, op basis van credits (zie volgende paragraaf). Zo’n diepere integratie is heel praktisch. Toch heeft de workflow veel overeenkomsten met Aider.

Via een deelvenster kun je een conversatie met Cascade voeren.

Werken met credits

Windsurf werkt met credits voor verschillende taken. Zo worden User Prompt-credits voor elke interactie met de assistent gebruikt en Flow Action-credits voor alle acties die worden uitgevoerd. Als je de limiet bereikt voor het premiummodel, wordt overgeschakeld naar het basismodel. De proefperiode van 14 dagen geeft je ruim voldoende credits om het voorbeeldprogramma uit dit artikel te maken. Sterker nog, je hebt ongeveer vijftien keer meer credits dan nodig, dus je kunt ook grotere en complexere programma’s proberen te maken.

Buiten die proefperiode is, om het premiummodel te gebruiken, een upgrade naar de Pro-versie bijna onvermijdelijk (ca. 18 euro per maand). Je hebt dan wel elke maand een ruime hoeveelheid credits en kunt vrij voordelig credits bijkopen.

Windsurf Editor werkt met een systeem van credits.

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!