Naast de standaardinstellingen, telt je iPhone onder de motorkap ook allerlei diepgewortelde geheimen. Het is zonde om deze verborgen opties links te laten liggen. We onthullen daarom twintig iPhone-geheimen die het gebruik van je iOS-apparaat een stuk aangenamer maken.

Niet alle functies op je iPhone zijn evengoed zichtbaar. Sommige opties zitten diep geworteld in de instellingen van je toestel, waardoor het lastig is om ze boven water te halen. Daarnaast zijn sommige functies simpelweg onzichtbaar. Voorheen was er in iOS bijvoorbeeld een vergrootglas op het werkblad aanwezig om de zoekfunctie te openen, maar sinds iOS 7 is die nergens meer te bekennen. Niet getreurd, want in dit artikel laten we zien hoe je alsnog een zoekactie uitvoert. Lees ook: iOS 8 review.

Verder zetten we diverse opties in de schijnwerpers die je normaliter niet zo snel tegenkomt. Wat dacht je bijvoorbeeld van de functie AssistiveTouch. Hiermee lukt het om fysieke knoppen van je iPhone te simuleren. Dat is onder meer nuttig wanneer de thuisknop of volumetoets niet meer goed functioneert. Je iPhone draagt echter nog veel meer geheimen met zich mee! We schotelen je twintig handige functies voor die je wellicht nog nooit eerder bent tegengekomen.

01 Emoticons toevoegen

Vind je het leuk om smileys aan chatberichten en e-mails toe te voegen? Standaard staan deze icoontjes op je iPhone uitgeschakeld. Gelukkig haal je ze alsnog tevoorschijn door een specifiek toetsenbord te activeren. Ga achtereenvolgens naar Instellingen / Algemeen / Toetsenbord / Toetsenborden / Voeg toetsenbord toe. Kies in het overzicht voor Emoji. Zodra je via WhatsApp of een e-mail een emoticon naar iemand wilt sturen, open je hiervoor het toetsenbord. Vervolgens druk je naast de spatiebalk op het wereldbolletje.

©PXimport

Via het Emoji-toetsenbord voeg je eenvoudig emoticons toe.

02 Ongedaan maken

Als je tijdens het typen of plakken een foutje hebt gemaakt, keer je wellicht graag weer terug naar de oude situatie. Je kunt natuurlijk de tekst weghalen door meermaals op de Backspace-toets te drukken, maar erg handig werkt dat niet. Efficiënter is door je iPhone kort en krachtig te schudden. Hiermee herstel je namelijk de laatste handeling. Probeer het maar eens uit nadat je een tekst hebt getypt. Schud daarna je iPhone en kies voor Herstel.

©PXimport

Schud je iPhone en maak de laatste handeling ongedaan.

03 Caps Lock

Net als normale toetsenborden beschikt ook je iPhone over een Caps Lock-functie. Handig wanneer je uitsluitend hoofdletters in een zin wilt gebruiken. Open het virtuele toetsenbord van je iPhone en druk tweemaal snel na elkaar op de Shift-toets (pijltje omhoog). Onder het pijltje verschijnt nu een streepje. Typ de gewenste tekst in hoofdletters. Druk nogmaals op de Shift-toets om Caps Lock weer uit te schakelen.

©PXimport

Je doet een beroep op Caps Lock door tweemaal op Shift te tikken.

04 Extra karakters

In het toetsenbord van je iPhone zijn allemaal extra karakters verstopt. Hierdoor kun je bijvoorbeeld meer valutasymbolen en klinkers met een umlaut gebruiken. Open het toetsenbord. Wil je bijvoorbeeld het karakter ë graag toevoegen, dan houd je de letter E enige tijd ingedrukt. Er verschijnt een pop-upvenster waarin je het gewenste karakter kunt kiezen. Beweeg je vinger naar rechts totdat het juiste karakter is geselecteerd. Laat het scherm vervolgens weer los. Extra valutasymbolen voeg je toe door het symbool € ingedrukt te houden.

©PXimport

Apple heeft in zijn toetsenbord allerlei extra karakters verstopt.

05 Telefoonnummers blokkeren

Je iPhone heeft een doeltreffende methode om stalkers te weren. Je kunt namelijk telefoonnummers blokkeren, zodat je voor ongewenste personen onbereikbaar bent. Ga naar Instellingen / Telefoon / Geblokkeerd / Voeg toe. Geef aan wie er geen contact met je mag opnemen. Je zult voortaan geen inkomende oproepen, berichten en FaceTime-gesprekken van deze persoon ontvangen. Ook als het betreffende telefoonnummer niet is gekoppeld aan een contact, kun je dit nummer blokkeren. Open vanuit het beginscherm de app Telefoon. Kijk bij Recent door welk ongewenst nummer je bent gebeld. Druk daarna op het i-pictogram en bevestig onderaan met Blokkeer deze beller / Blokkeer contact.

©PXimport

Zorg ervoor dat stalkers je niet meer kunnen bereiken.

06 Zoekfunctie

In iOS 7 is een krachtige zoekfunctie aanwezig, maar je moet die wel eerst weten te vinden. In tegenstelling tot eerdere versies van het mobiele besturingssysteem is er op het werkblad geen vergrootglas meer te vinden. In plaats daarvan maak je nu in het midden van het scherm een korte veegbeweging omlaag. Typ vervolgens een trefwoord. Tijdens het typen verschijnen er direct zoekresultaten in beeld. Op deze manier zoek je bijvoorbeeld naar contacten, apps, muziek, e-mails, berichten en activiteiten.

©PXimport

De zoekfunctie is een doeltreffende methode om snel iets op je iPhone te vinden.

07 AssistiveTouch

Als er een fysieke knop van je iPhone niet meer functioneert, is het lastig om het toestel nog te bedienen. Zonder de thuisknop lukt het bijvoorbeeld niet om terug te keren naar het beginscherm. Een slimme functie die je in geval van nood kan helpen, is AssistiveTouch. Hiermee kun je bepaalde knoppen simuleren, waardoor je het toestel evengoed nog kunt gebruiken. Ga naar Instellingen / Algemeen / Toegankelijkheid / AssistiveTouch en activeer de schakelaar achter AssistiveTouch. Er verschijnt nu een extra pictogram op het scherm. Druk op het witte rondje om de verschillende opties weer te geven. Via Thuis keer je terug naar het beginscherm. Kies voor Apparaat om meer opties te tonen. Je kunt onder meer het scherm vergrendelen, roteren en het volume regelen.

©PXimport

Gebruik de functie AssistiveTouch wanneer een fysieke knop van je iPhone niet meer goed functioneert.

08 Thuisknop kalibreren

Bij het gebruik van je iPhone kun je niet om de thuisknop heen. Omdat je deze knop vaak gebruikt, komt het weleens voor dat de functie niet meer helemaal goed functioneert. Apps sluiten bijvoorbeeld tergend langzaam af nadat je op de thuisknop hebt gedrukt. Voordat je het toestel naar de reparateur brengt, is het raadzaam om dit onderdeel eerst opnieuw te kalibreren. Veel problemen los je hiermee namelijk op. Open de app Klok op je toestel. Houd de aan/uit-knop ingedrukt en wacht totdat de uit-schakelaar tevoorschijn komt. Druk daarna net zo lang op de thuisknop totdat je iPhone even op zwart springt. Let goed op, want het zwarte scherm verschijnt slechts een fractie van een seconde in beeld. In veel gevallen merk je dat de thuisknop nu een stuk vlotter reageert.

©PXimport

Vanuit de Klok-app kun je de thuisknop opnieuw kalibreren.

09 iMessage

Wanneer je via iMessage berichten met iemand uitwisselt, wil je wellicht weten op welk tijdstip je een berichtje hebt ontvangen. In eerste instantie is deze informatie nergens zichtbaar. Gelukkig haal je deze gegevens met de juiste handelingen alsnog boven water. Start de app Berichten op en open een gesprek. Maak een veegbeweging naar links om de tijdnotatie weer te geven. Handig is dat je in een gesprek afzonderlijke berichten kunt verwijderen. Houd een tekstballon ingedrukt en kies voor Meer. Zet een vinkje voor alle berichten die je wilt wissen en druk op het pictogram met de afvalcontainer.

©PXimport

De tijdnotatie van berichten verschijnt in beeld zodra je naar links veegt.

10 Waterpas

Met je iPhone controleer je gemakkelijk of iets volledig horizontaal of verticaal is. Open de app Kompas. Als je het kompas een tijdje niet hebt gebruikt, dien je dit onderdeel eerst te kalibreren. Je regelt dat door het scherm te kantelen. Zodra het kompas verschijnt, maak je een veegbeweging naar links om de waterpas te openen. Leg je iPhone neer en kijk hoeveel graden de oppervlakte afwijkt. Zodra iets volledig horizontaal of verticaal is, verschijnt er een groene kleur.

©PXimport

Met je iPhone controleer je of iets helemaal recht is.

11 Wachtwoorden genereren

Je iPhone is in staat om nieuwe wachtwoorden te genereren. Schakel eerst iCloud Sleutelhanger in door naar Instellingen / iCloud te navigeren. Log in met je Apple ID en verzin een viercijferige pincode. Je voegt voor de veiligheid daarna een telefoonnummer toe, waarna je bevestigt met Volgende. Open Safari en creëer bij een webdienst een nieuw account. Tik het wachtwoordveld aan en kies voor Suggestie voor wachtwoord / Gebruik wachtwoordsuggestie.

©PXimport

Je iPhone is in staat om sterke wachtwoorden te genereren.

12 Reclametracking

Heb je liever niet dat adverteerders je surfgedrag volgen? Ga dan naar Instellingen / Privacy / Reclame en schakel de optie Beperk reclametracking in. Via Stel advertentie-ID opnieuw / Stel opnieuw in verwijder je opgeslagen data over je surfgedrag van het toestel. Na het activeren van deze instelling verschijnt er overigens nog steeds reclame in beeld. De advertenties zijn nu echter niet meer gebaseerd op jouw interesses.

©PXimport

Zorg ervoor dat online reclamebureaus je surfgedrag niet kunnen opvragen.

13 Toestel resetten

Je zet de iPhone eenvoudig terug naar de fabrieksinstellingen. Bedenk wel dat je iPhone alle gegevens wist. Via Instellingen / iCloud / Opslag en reservekopie / Maak nu reservekopie sla je eerst een back-up op. Ga vanuit het beginscherm naar Instellingen / Algemeen / Stel opnieuw in / Wis alle inhoud en instellingen / Wis iPhone om het apparaat te resetten.

©PXimport

Je zet de iPhone eventueel weer terug naar de fabrieksinstellingen.

14 Omhoog scrollen

Na het lezen van een lang bericht, heb je vaak meerdere veegbewegingen nodig om weer terug te keren naar het begin. Dat is bijvoorbeeld het geval bij uitgebreide webartikelen of e-mails. Er bestaat een vlottere methode om in één keer naar het beginpunt te springen. Tik na het lezen van een lang bericht de bovenste statusbalk maar eens aan. Bij websites is het in veel gevallen nodig om tweemaal kort achter elkaar op de statusbalk te tikken. Het scherm scrolt vervolgens razendsnel omhoog naar het begin.

©PXimport

Druk op de statusbalk om direct terug te keren naar het begin van een artikel.

15 Codeslot met letters

Standaard bestaat het codeslot op je iPhone uit vier cijfers. Hiermee zijn er exact tienduizend combinaties mogelijk. Vind je dat niet veilig genoeg? In plaats van een pincode kun je ook een sterk wachtwoord instellen. Navigeer naar Instellingen / Toegangscode en deactiveer de schakelaar achter Eenvoudige code. Vul daarna via Zet code aan of Wijzig toegangscode het sterke wachtwoord in.

©PXimport

Gebruik in plaats van een pincode een sterk wachtwoord om je toestel te beveiligen.

16 Slim fotograferen

Je gebruikt waarschijnlijk de ronde sluiterknop op het scherm om foto's te schieten. Eigenlijk is dat helemaal niet zo praktisch, bijvoorbeeld wanneer je een selfie maakt of het toestel in horizontale positie houdt. Vaak is het veel handiger om één van de volumetoetsen als sluiterknop te gebruiken, en gelukkig is dit standaard mogelijk. Deze houding voelt een stuk natuurlijker aan. Verder is het lastig om bewegende objecten scherp vast te leggen. Houd de sluiterknop daarom een tijdje ingedrukt om vliegensvlug achter elkaar kiekjes te maken.

©PXimport

Als je de sluiterknop ingedrukt houdt, schiet je snel foto's achter elkaar.

17 Schermafdruk maken

Wanneer je iets op je iPhone-scherm wilt delen of bewaren, kun je simpel een schermafbeelding maken. Houd de thuisknop ingedrukt en druk kort daarna eenmaal op de aan/uit-knop aan de bovenzijde van het toestel. Je merkt aan het sluitergeluid en het knipperende scherm dat de schermafdruk is gemaakt. Open de app Foto's en kies voor Filmrol om de afbeelding te bekijken.

©PXimport

Je vindt alle schermafdrukken terug in de fotobibliotheek van je iPhone.

18 Websites op beginscherm

Niet iedere website heeft een eigen app die je op de iPhone kunt installeren. In plaats daarvan is het mogelijk om favoriete websites aan een van je thuisschermen vast te pinnen. Start de browser op en surf naar een website die je wilt vastpinnen. Druk onderaan op het middelste pictogram (vierkant met pijltje). Kies daarna voor Voeg toe aan beginscherm. Bedenk een logische naam en bevestig met Voeg toe.

©PXimport

Maak favoriete websites bereikbaar vanuit het beginscherm op je iPhone.

19 Afbeeldingen opslaan

Afbeeldingen die je tijdens surfsessies tegenkomt, bewaar je gemakkelijk op je iPhone. Open Safari en zoek een leuke afbeelding op die je wilt bewaren. Zorg dat alleen de afbeelding van de website op je toestel is geopend. Druk ergens op de afbeelding en laat je vinger pas los zodra het menu verschijnt. Kies voor Bewaar afbeelding. Ga naar Foto's / Filmrol om de afbeelding op te zoeken.

©PXimport

Afbeeldingen die je op internet tegenkomt, sla je gemakkelijk op.

20 Lichtalarm

Zodra je een oproep, e-mail of chatbericht ontvangt, maakt je iPhone normaal gesproken geluid en/of gaat trillen. Een derde mogelijkheid is om de zaklamp van het apparaat te laten flitsen bij het ontvangen van een melding. Navigeer naar Instellingen / Algemeen / Toegankelijkheid en activeer de optie Led-flits bij melding. Houd er rekening mee dat je de iPhone met het scherm naar beneden neerlegt, want anders valt het lichtalarm natuurlijk niet op.

©PXimport

Desgewenst waarschuwt de zaklamp van je iPhone voor nieuwe berichten.

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké. 

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.