Schijf weer vol? Ruim je pc op!

Verwijder ongebruikte programma's

Waarom zou je ongebruikte programma’s op je harde schijf laten staan? Ze nemen alleen maar ruimte in en zorgen daarmee voor een volle werkomgeving. Open daarom het instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Apps. Gebruik je een app uit deze lijst niet? Klik erop en kies Verwijderen. De apps worden standaard gesorteerd op naam, maar je kunt de apps ook sorteren op grootte door bij Sorteren op voor Grootte te kiezen.

Als je hebt verwijderd wat je niet meer gebruikt, klik je op Optionele onderdelen. Dit is een ander overzicht. Hierop staan de apps die worden beschouwd als Windows-onderdeel. Zie je een app die je niet gebruikt – bijvoorbeeld Windows Faxen en scannen of Windows Media Player? Klik er dan op en kies Verwijderen.

Nu we toch de smaak te pakken hebben, controleren we ook meteen welke apps standaard door Windows worden geladen bij het starten van de computer. Typ in het zoekvak van de Windows-taakbalk Opstart-apps. In de rechterkolom lees je af hoeveel invloed de app heeft op het opstarten. Zet de schuif op Uit bij de apps die je niet meer wilt laden bij de start.

Slimmer opslaan

Windows 10 heeft een relatief onbekende functie, die niet standaard staat ingeschakeld: Slim opslaan. Hiermee kan Windows automatisch ruimte vrijmaken door bestanden te verwijderen die je niet gebruikt of niet meer nodig hebt. Denk hierbij aan tijdelijke bestanden of de inhoud van de prullenbak. Om deze functie te activeren, kies je in het instellingenvenster voor Systeem. Klik daar op Opslag en zet de schuif op Aan. Kies hierna voor Slim opslaan configureren of nu uitvoeren.

Schakel meteen Opslaginzicht in (als dat niet automatisch is gebeurd). Deze functie haalt de bezem door de harde schijf als er te weinig ruimte is. Kies bij Opslaginzicht uitvoeren wanneer de controle moet plaatsvinden. Standaard staat daar Bij onvoldoende schijfruimte. 

In de sectie Tijdelijke bestanden activeer je de optie Tijdelijke bestanden verwijderen die niet door mijn apps worden gebruikt. Geef aan na hoeveel tijd de bestanden in de prullenbak en de bestanden in de downloadmap mogen worden verwijderd, bijvoorbeeld 14 dagen, 60 dagen of Nooit. Klik tot slot op Nu opruimen.

Opslaginzicht helpt ook bij het vrijmaken van ruimte die door bestanden wordt ingenomen die zijn opgeslagen in de cloud. Zo voorkom je dat er dubbel ruimte wordt ingenomen (lokaal en online). 

Kies bij Lokaal beschikbare cloudinhoud na hoeveel tijd cloudbestanden van de lokale computer mogen worden verwijderd, bijvoorbeeld 14 dagen. De bestanden worden dan pas weer automatisch gedownload als je ze op de lokale computer wilt openen. Dit scheelt schijfruimte.

Grote opruiming

Het welbekende onderdeel Schijfopruiming gaat al talloze Windows-versies mee. Zo ook in Windows 10. Zoek in de Windows-zoekbalk op Schijfopruiming. Kies de schijf die je wilt opschonen (bijvoorbeeld C) en klik op OK. Negeer de lijst met resultaten nog even, want we zijn nog niet tevreden met het resultaat. Klik nu eerst op Systeembestanden opschonen. De analyse wordt nogmaals gemaakt en Schijfopruiming vindt nu nog meer locaties die kunnen worden schoongemaakt.

Bekijk de lijst met locaties die Schijfopruiming kan opschonen. Twijfel je of een bepaalde locatie moet worden opgeschoond? Klik dan op de knop Bestanden weergeven. Schijfopruiming opent de locatie zodat je kunt zien welke inhoud het bevat en op basis daarvan je beslissing kunt nemen. Plaats vinkjes naast de onderdelen die je wilt opschonen en klik op OK.

Automatiseren

Interessant is de mogelijkheid om Schijfopruiming automatisch te laten uitvoeren op gezette tijden. Zo heb je er geen omkijken meer naar. Eerst laat je Windows onthouden welke onderdelen je wilt opschonen. Open het startmenu en typ Cleanmgr.exe /sageset:1 en druk op Enter. Geef de onderdelen op die moeten worden schoongemaakt en voer Schijfopruiming eenmaal uit. Sluit het programma hierna.

We maken vervolgens gebruik van de Taakplanner om het opruimen te automatiseren. Open weer het startmenu en typ Taakplanner. Klik op Basistaak maken en geef een naam aan de taak. Kies Volgende. Bij Trigger kies je wanneer Schijfopruiming moet worden uitgevoerd, bijvoorbeeld Maandelijks. Klik op Volgende. 

Bij Actie kies je Een programma starten, gevolgd door een klik op Volgende. Bij Programma/script typ je C:\Windows\System32\Cleanmgr.exe /sagerun:1. Klik op Volgende en klik op Voltooien. Vanaf nu wordt Schijfopruiming automatisch uitgevoerd.

Locaties onderzoeken

Of het nu gaat om het bureaublad, standaardmappen als Documenten en Downloads of netwerklocaties, ze kunnen allemaal in de loop der tijd vervuild raken met onnodige bestanden en snelkoppelingen. Maak een overzicht van de locaties en verwijder de onderdelen die je niet meer nodig hebt. 

Twijfel je over het nut van een bestand? Verplaats het dan naar een tijdelijke locatie. Heb je het in de komende dertig dagen niet nodig, dan is er waarschijnlijk ook geen reden om het te behouden.

Grote jongens

Bepaalde bestanden nemen in de praktijk flink wat ruimte in. Denk aan een wisselbestand: een bestand waarin Windows tijdelijke gegevens bewaart. Of aan mappen waarin je zowel je originele foto’s als bewerkte foto’s hebt ondergebracht. Wat hulp bij het in kaart brengen van grote bestanden is dan ook geen overbodige luxe. TreeSize Free is daar een prima programma voor. Dat laat op een visuele manier zien wat de grootste bestanden zijn en waar ze zich bevinden.

Klik in het hoofdvenster op Scan, zodat het programma op zoek gaat naar de grote bestanden. Deze worden in het vak eronder getoond. Via de percentagebalk rechts zie je hoeveel ruimte er wordt ingenomen en de Treemap Chart laat een visuele weergave van de verdeling zien. Je kunt nu eenvoudig grote bestanden die je niet meer nodig hebt verwijderen of archiveren.

Alleen online

Werk je met een clouddienst als OneDrive, dan kun je ervoor kiezen om bepaalde bestanden alleen online op te slaan. Wanneer je die bestanden dan weer nodig hebt, worden ze automatisch door Windows gedownload en beschikbaar gemaakt. Heb je een bestand enige tijd niet gebruikt, dan wordt het weer verwijderd van de schijf en is het alleen nog maar online beschikbaar.

Klik met de rechtermuisknop op het pictogram van OneDrive in het systeemvak en kies Instellingen. Op de tab Instellingen activeer je de optie Ruimte besparen door alleen de bestanden te downloaden die u gebruikt. Klik op OK. Open hierna de Verkenner (Windows-toets+E). Klap de OneDrive-mappen uit en klik met de rechtermuisknop op de map die je alleen online wilt bewaren. Kies Ruimte vrijmaken. 

De inhoud van de map wordt van de lokale schijf verwijderd en de ruimte op de schijf komt vrij. Bedenk wel dat die bestanden alleen nog maar toegankelijk zijn via een internetverbinding, en je er dus geen toegang tot hebt als je onderweg bent. Wil je een map of bestand altijd offline hebben staan, dan klik je er met rechts op en kies je voor Altijd behouden op dit apparaat.

Rigoureus

Ben je bereid om met een échte schone lei te beginnen? Zet dan Windows terug naar de fabrieksinstellingen. Een handmatige herinstallatie, zoals je bij voorgaande versies moest doen, is met Windows 10 niet meer nodig.

Open het instellingenvenster en kies Bijwerken en beveiliging / Systeemherstel. Klik op Aan de slag bij Deze pc opnieuw instellen. Windows wordt hiermee hersteld naar de fabrieksinstellingen, maar vraagt van tevoren wel of je je persoonlijke bestanden wilt behouden of deze ook wilt verwijderen. Voor dit doel kies je ervoor om je persoonlijke bestanden te behouden. Windows wordt nu opnieuw geïnstalleerd en dat zorgt voor een opgeruimde omgeving.

Hulp van buitenaf

Hoewel het de afgelopen jaren gelukkig iets minder is geworden, bevat Windows nog steeds onderdelen die je mogelijk niet gebruikt. Deze overbodige software (bloatware) is niet altijd eenvoudig te verwijderen. Wellicht kan wat hulp van buitenaf helpen, in de vorm van Windows10Debloater.

Het programma is even eenvoudig als doeltreffend. Pak het zip-bestand uit en klik met de rechtermuisknop op het bestand Windows10DebloaterGUI. Kies voor Uitvoeren met PowerShell. In het hoofdvenster kies je onder Debloat options welke onderdelen moeten worden opgeschoond. De software maakt gebruik van een zwarte lijst, waarop wordt bijgehouden welke bloatware er in omloop is. Klik op Remove all bloatware.

Verder kun je via de sectie Other changes fixes aanvullende onderdelen onder handen nemen: zo kun je blokkeren dat Windows gebruikersstatistieken met Microsoft deelt of OneDrive uitschakelen. Heb je spijt van een opschoonactie? Met de knop Revert registry changes kun je de gemaakte instellingen ongedaan maken.