ID.nl logo
Schijf weer vol? Ruim je pc op!
© Reshift Digital
Huis

Schijf weer vol? Ruim je pc op!

Je bent de trotse eigenaar van een nieuwe computer, telefoon of tablet en alles werkt als een speer. Vlotte apps, een opgeruimd bureaublad en geordende bestandsmappen. Maar na verloop van tijd raakt het apparaat vervuild en verliest het zijn glans. Stroop daarom nu de mouwen op: hoog tijd voor tips waarmee je je Windows-pc opruimen kunt.

Verwijder ongebruikte programma's

Waarom zou je ongebruikte programma’s op je harde schijf laten staan? Ze nemen alleen maar ruimte in en zorgen daarmee voor een volle werkomgeving. Open daarom het instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Apps. Gebruik je een app uit deze lijst niet? Klik erop en kies Verwijderen. De apps worden standaard gesorteerd op naam, maar je kunt de apps ook sorteren op grootte door bij Sorteren op voor Grootte te kiezen.

Als je hebt verwijderd wat je niet meer gebruikt, klik je op Optionele onderdelen. Dit is een ander overzicht. Hierop staan de apps die worden beschouwd als Windows-onderdeel. Zie je een app die je niet gebruikt – bijvoorbeeld Windows Faxen en scannen of Windows Media Player? Klik er dan op en kies Verwijderen.

Nu we toch de smaak te pakken hebben, controleren we ook meteen welke apps standaard door Windows worden geladen bij het starten van de computer. Typ in het zoekvak van de Windows-taakbalk Opstart-apps. In de rechterkolom lees je af hoeveel invloed de app heeft op het opstarten. Zet de schuif op Uit bij de apps die je niet meer wilt laden bij de start.

©PXimport

Slimmer opslaan

Windows 10 heeft een relatief onbekende functie, die niet standaard staat ingeschakeld: Slim opslaan. Hiermee kan Windows automatisch ruimte vrijmaken door bestanden te verwijderen die je niet gebruikt of niet meer nodig hebt. Denk hierbij aan tijdelijke bestanden of de inhoud van de prullenbak. Om deze functie te activeren, kies je in het instellingenvenster voor Systeem. Klik daar op Opslag en zet de schuif op Aan. Kies hierna voor Slim opslaan configureren of nu uitvoeren.

Schakel meteen Opslaginzicht in (als dat niet automatisch is gebeurd). Deze functie haalt de bezem door de harde schijf als er te weinig ruimte is. Kies bij Opslaginzicht uitvoeren wanneer de controle moet plaatsvinden. Standaard staat daar Bij onvoldoende schijfruimte

In de sectie Tijdelijke bestanden activeer je de optie Tijdelijke bestanden verwijderen die niet door mijn apps worden gebruikt. Geef aan na hoeveel tijd de bestanden in de prullenbak en de bestanden in de downloadmap mogen worden verwijderd, bijvoorbeeld 14 dagen, 60 dagen of Nooit. Klik tot slot op Nu opruimen.

©PXimport

Opslaginzicht helpt ook bij het vrijmaken van ruimte die door bestanden wordt ingenomen die zijn opgeslagen in de cloud. Zo voorkom je dat er dubbel ruimte wordt ingenomen (lokaal en online). 

Kies bij Lokaal beschikbare cloudinhoud na hoeveel tijd cloudbestanden van de lokale computer mogen worden verwijderd, bijvoorbeeld 14 dagen. De bestanden worden dan pas weer automatisch gedownload als je ze op de lokale computer wilt openen. Dit scheelt schijfruimte.

Slim opslaan is een onbekende functie waarmee automatisch bestanden worden verwijderd

-

Grote opruiming

Het welbekende onderdeel Schijfopruiming gaat al talloze Windows-versies mee. Zo ook in Windows 10. Zoek in de Windows-zoekbalk op Schijfopruiming. Kies de schijf die je wilt opschonen (bijvoorbeeld C) en klik op OK. Negeer de lijst met resultaten nog even, want we zijn nog niet tevreden met het resultaat. Klik nu eerst op Systeembestanden opschonen. De analyse wordt nogmaals gemaakt en Schijfopruiming vindt nu nog meer locaties die kunnen worden schoongemaakt.

Bekijk de lijst met locaties die Schijfopruiming kan opschonen. Twijfel je of een bepaalde locatie moet worden opgeschoond? Klik dan op de knop Bestanden weergeven. Schijfopruiming opent de locatie zodat je kunt zien welke inhoud het bevat en op basis daarvan je beslissing kunt nemen. Plaats vinkjes naast de onderdelen die je wilt opschonen en klik op OK.

©PXimport

Automatiseren

Interessant is de mogelijkheid om Schijfopruiming automatisch te laten uitvoeren op gezette tijden. Zo heb je er geen omkijken meer naar. Eerst laat je Windows onthouden welke onderdelen je wilt opschonen. Open het startmenu en typ Cleanmgr.exe /sageset:1 en druk op Enter. Geef de onderdelen op die moeten worden schoongemaakt en voer Schijfopruiming eenmaal uit. Sluit het programma hierna.

We maken vervolgens gebruik van de Taakplanner om het opruimen te automatiseren. Open weer het startmenu en typ Taakplanner. Klik op Basistaak maken en geef een naam aan de taak. Kies Volgende. Bij Trigger kies je wanneer Schijfopruiming moet worden uitgevoerd, bijvoorbeeld Maandelijks. Klik op Volgende

Bij Actie kies je Een programma starten, gevolgd door een klik op Volgende. Bij Programma/script typ je C:\Windows\System32\Cleanmgr.exe /sagerun:1. Klik op Volgende en klik op Voltooien. Vanaf nu wordt Schijfopruiming automatisch uitgevoerd.

©PXimport

Locaties onderzoeken

Of het nu gaat om het bureaublad, standaardmappen als Documenten en Downloads of netwerklocaties, ze kunnen allemaal in de loop der tijd vervuild raken met onnodige bestanden en snelkoppelingen. Maak een overzicht van de locaties en verwijder de onderdelen die je niet meer nodig hebt. 

Twijfel je over het nut van een bestand? Verplaats het dan naar een tijdelijke locatie. Heb je het in de komende dertig dagen niet nodig, dan is er waarschijnlijk ook geen reden om het te behouden.

©PXimport

Grote jongens

Bepaalde bestanden nemen in de praktijk flink wat ruimte in. Denk aan een wisselbestand: een bestand waarin Windows tijdelijke gegevens bewaart. Of aan mappen waarin je zowel je originele foto’s als bewerkte foto’s hebt ondergebracht. Wat hulp bij het in kaart brengen van grote bestanden is dan ook geen overbodige luxe. TreeSize Free is daar een prima programma voor. Dat laat op een visuele manier zien wat de grootste bestanden zijn en waar ze zich bevinden.

Klik in het hoofdvenster op Scan, zodat het programma op zoek gaat naar de grote bestanden. Deze worden in het vak eronder getoond. Via de percentagebalk rechts zie je hoeveel ruimte er wordt ingenomen en de Treemap Chart laat een visuele weergave van de verdeling zien. Je kunt nu eenvoudig grote bestanden die je niet meer nodig hebt verwijderen of archiveren.

©PXimport

Alleen online

Werk je met een clouddienst als OneDrive, dan kun je ervoor kiezen om bepaalde bestanden alleen online op te slaan. Wanneer je die bestanden dan weer nodig hebt, worden ze automatisch door Windows gedownload en beschikbaar gemaakt. Heb je een bestand enige tijd niet gebruikt, dan wordt het weer verwijderd van de schijf en is het alleen nog maar online beschikbaar.

Klik met de rechtermuisknop op het pictogram van OneDrive in het systeemvak en kies Instellingen. Op de tab Instellingen activeer je de optie Ruimte besparen door alleen de bestanden te downloaden die u gebruikt. Klik op OK. Open hierna de Verkenner (Windows-toets+E). Klap de OneDrive-mappen uit en klik met de rechtermuisknop op de map die je alleen online wilt bewaren. Kies Ruimte vrijmaken

De inhoud van de map wordt van de lokale schijf verwijderd en de ruimte op de schijf komt vrij. Bedenk wel dat die bestanden alleen nog maar toegankelijk zijn via een internetverbinding, en je er dus geen toegang tot hebt als je onderweg bent. Wil je een map of bestand altijd offline hebben staan, dan klik je er met rechts op en kies je voor Altijd behouden op dit apparaat.

©PXimport

Rigoureus

Ben je bereid om met een échte schone lei te beginnen? Zet dan Windows terug naar de fabrieksinstellingen. Een handmatige herinstallatie, zoals je bij voorgaande versies moest doen, is met Windows 10 niet meer nodig.

Open het instellingenvenster en kies Bijwerken en beveiliging / Systeemherstel. Klik op Aan de slag bij Deze pc opnieuw instellen. Windows wordt hiermee hersteld naar de fabrieksinstellingen, maar vraagt van tevoren wel of je je persoonlijke bestanden wilt behouden of deze ook wilt verwijderen. Voor dit doel kies je ervoor om je persoonlijke bestanden te behouden. Windows wordt nu opnieuw geïnstalleerd en dat zorgt voor een opgeruimde omgeving.

©PXimport

Hulp van buitenaf

Hoewel het de afgelopen jaren gelukkig iets minder is geworden, bevat Windows nog steeds onderdelen die je mogelijk niet gebruikt. Deze overbodige software (bloatware) is niet altijd eenvoudig te verwijderen. Wellicht kan wat hulp van buitenaf helpen, in de vorm van Windows10Debloater.

Het programma is even eenvoudig als doeltreffend. Pak het zip-bestand uit en klik met de rechtermuisknop op het bestand Windows10DebloaterGUI. Kies voor Uitvoeren met PowerShell. In het hoofdvenster kies je onder Debloat options welke onderdelen moeten worden opgeschoond. De software maakt gebruik van een zwarte lijst, waarop wordt bijgehouden welke bloatware er in omloop is. Klik op Remove all bloatware.

Verder kun je via de sectie Other changes fixes aanvullende onderdelen onder handen nemen: zo kun je blokkeren dat Windows gebruikersstatistieken met Microsoft deelt of OneDrive uitschakelen. Heb je spijt van een opschoonactie? Met de knop Revert registry changes kun je de gemaakte instellingen ongedaan maken.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 e-readers met kleurenscherm voor minder dan 250 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 e-readers met kleurenscherm voor minder dan 250 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

▼ Volgende artikel
Kan je iPhone ook virussen krijgen?
© ID.nl
Huis

Kan je iPhone ook virussen krijgen?

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Dit artikel in het kort

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onkwetsbaar. Toch richten de meeste aanvallen zich niet op iOS zelf, maar op de zwakste schakel. En dat is jouw gedrag: dat ene moment dat je klikt, scant of downloadt zonder nadenken. In dit artikel lees je hoe criminelen te werk gaan, waaraan je kunt merken dat er iets mis is met je iPhone en hoe je je telefoon kunt beschermen tegen malware, phishing en andere digitale risico's.

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Let op met AirDrop

Als AirDrop is ingesteld op Iedereen gedurende 10 minuten, kunnen onbekenden jouw toestel zien en je iets sturen, maar er wordt niets automatisch ontvangen. Je krijgt altijd eerst een melding met een voorbeeld van wat iemand wil delen, bijvoorbeeld een foto of document. Pas wanneer je op Accepteren tikt, wordt het bestand opgeslagen.

Het gevaar zit in de verleiding om tóch te klikken. Aanvallers sturen soms misleidende of schokkende beelden met een naam die je nieuwsgierig maakt. Accepteer je zo'n bestand en open je het daarna, dan kan het een link of document bevatten dat je naar een phishingpagina leidt of schadelijke code uitvoert.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.