We hebben lang moeten wachten op een nieuwe Apple TV, maar hij ligt nu toch echt in de winkel. De vierde generatie Apple TV heeft een A8 chip, nieuwe geavanceerde afstandsbediening en een App Store. Apple noemt het zelf "de toekomst van televisie", maar is dit het ook?

"De toekomst van televisie is begonnen."

Niet de meest terughoudende slogan voor een nieuw product, zeker niet als dit product van Apple komt. Zo'n slogan gebruiken na Steve Jobs voor zijn overlijden al hintte naar een revolutie in de manier waarop we televisie kijken (Jobs "finally cracked it", aldus zijn biografie) is gedurfd. Aan het scheppen van torenhoge verwachtingen dus geen gebrek. Des te meer reden voor Apple om deze verwachtingen waar te maken. Lees ook: De nieuwe Apple TV: Dit zit er allemaal (niet) in de doos.

Tot nu toe heeft vrijwel elke poging om een computer het middelpunt van de woonkamer te maken miserabel gefaald, en concurrenten als Microsoft en Google hebben hierdoor al een paar keer flink spaak gelopen. Als we alles bij elkaar optellen - torenhoge verwachtingen, de kracht van Apple als merk, en de chaos die de huidige entertainment industrie is waar Apple orde in gaat scheppen - is de toekomst van televisie inderdaad begonnen. Toch?

©PXimport

Bevat dit kleine doosje de toekomst van televisie?

Eerste indrukken

Op het eerste gezicht is de nieuwe Apple TV een prima apparaat. Het opstarten en instellen gaat snel en kan met behulp van je iPhone, wat erg handig is. Binnen no-time bevind je je op het startscherm en kun je beginnen. Het menu is overzichtelijk en de afstandsbediening werkt intuïtief. Scrollen door content gaat snel, maar kan ook erg precies dankzij het kleine trackpad van de Apple TV Remote. Alles werkt zoals het zou moeten werken, zoals van Apple mag worden verwacht.

De beste afstandsbediening op de markt

De nieuwe Apple TV Remote werkt als een zonnetje. Het is een slanke zwarte rechthoek met een trackpad aan de bovenkant. Er zijn slechts zes knoppen (Menu, Home, Siri, Play/Pauze, en volume op en neer) wat het heel overzichtelijk maakt. Waar we met de oude Apple Remote door onze content moesten klikken (wat lang kon duren als het een lange lijst betrof), kunnen we nu swipen - zoals we gewend zijn van onze iPhone en iPad. Hierdoor kun je heel snel door je films, muziek, foto's, apps en instellingen scrollen, en tevens heel precies wanneer dit nodig is.

©PXimport

De nieuwe Remote is misschien wel het beste wat deze Apple TV te bieden heeft.

De afstandsbediening heeft een gyroscoop en snelheidsmeter, wat gebruikt kan worden tijdens het gamen. Tevens heeft het twee microfoons die met de Siri-knop kunnen worden gebruikt. Kort samengevat is het alle hardware van een iPhone aangepast voor een beleving op televisie (hij is zelfs op te laden via Lightning).

Door de ingebouwde infraroodsensor kun je de Apple TV Remote ook gebruiken om het volume van je televisie te regelen. Hier was geen extra instelling voor nodig, en het zorgt ervoor dat het de enige afstandsbediening is die je ooit nog hoeft te gebruiken.

tvOS is iOS, maar dan anders

De vorige generaties Apple TV werkten met een vreemde versie van iOS, bijgewerkt voor televisie. Nu draait de settopbox op tvOS, een alleenstaand besturingssysteem dat heel erg lijkt op iOS, maar dan anders. Het grootste voordeel van tvOS op de nieuwe Apple TV is dat het een eigen App Store heeft. De potentie hiervan is enorm: je hebt eigenlijk een computer onder je TV. Het probleem is dat de potentie van de App Store volledig afhankelijk is van ontwikkelaars, en die zijn vaak - terecht - afwachtend.

Ik zou graag een app zien van bijvoorbeeld Ziggo of KPN waarmee ik via mijn Apple TV naar 'normale' televisie kan kijken, uitzending gemist op kan roepen en programma's op kan nemen. Software waardoor mijn Apple TV het huidige kastje dat interactieve TV biedt vervangt. Omdat de Apple TV zich nog moet bewijzen, zijn veel ontwikkelaars terughoudend. Nu zal in de 'toekomst van televisie' vrijwel geen live televisie meer te vinden zijn, maar ook NPO Gemist of RTL XL zien we voorlopig niet op de Apple TV verschijnen. Nu is het mogelijk om via AirPlay deze content toch op je Apple TV te streamen, maar dit voelt nog als een enorme omweg en past niet in iets wat de 'toekomst van televisie' zou moeten zijn.

©PXimport

Aan de 'toekomst van televisie' moet nog even gewerkt worden.

Deze verantwoordelijkheid ligt uiteindelijk bij ontwikkelaars, maar van een bedrijf als Apple verwachtte ik eigenlijk een agressievere push. Al is het enkel in de Verenigde Staten, waarna Nederlandse omroepen en kabelaars dit voorbeeld kunnen volgen. Het is niet alsof Apple hier de financiële middelen niet voor zou hebben.

Gamen

In de App Store op de Apple TV zijn tevens een aantal games te vinden. Hierdoor is de Apple TV ook een game console. Dankzij de A8-chip draaien games erg stabiel en zien de graphics er verrassend goed uit.

Simpele spellen zoals Crossy Road werken prima, maar ook grafisch zwaardere games zoals Disney Infinity 3 zijn uitstekend te spelen. Met de Apple TV Remote bestuurde ik een T-65 X-Wing Starfighter met de missie de Death Star te vernietigen door mijn lasers in de Thermal Exhaust Port te schieten (liefhebbers van Star Wars weten precies waar ik het over heb). De Remote is verbonden via Bluetooth 4.0 en er is bijna geen vertraging tussen de handelingen die ik met de Remote uitvoer en het resultaat op het scherm.

Ook Wii Sports-achtige spellen werken goed met de Apple TV Remote. Nu ben ik niet zo'n ster in tennis - en dat was op het scherm goed te zien - maar dat lag niet aan de techniek. Dankzij het polsbandje vloog m'n afstandbediening niet door het huis, wat een veilig idee was aangezien een nieuwe Remote zo'n negentig euro kost.

Aan de Apple TV kunnen via Bluetooth ook externe controllers worden gekoppeld. Als er wat meer serieuze spellen in de App Store verschijnen kunnen deze hier wel eens baat bij hebben. Ook is het zo mogelijk met meerdere mensen een spel te spelen. Op de Apple TV kun je maximaal drie controllers en/of afstandsbedieningen aansluiten.

Waarom hebben wij geen Siri, Apple?

Eén van de unique-selling-points van de nieuwe Apple TV in voornamelijk engelstalige landen is Siri. Met een druk op de Siri-knop activeer je het en kun je vragen om films met bijvoorbeeld Arnold Schwarzenegger, de aflevering van Doctor Who met Kylie Minogue, of de nieuwste films die leuk zijn om te kijken met kinderen. Dit maakt al het scrollen en klikken overbodig.

©PXimport

'Find me some funny TV shows.'

Als je een film of serie geselecteerd hebt, laat Siri je direct zien waar deze te bekijken is. Hierbij kijkt het naar content in iTunes, maar ook naar Netflix en bijvoorbeeld HBO. Zo kun je zonder na te denken je favoriete films en series zien. Dit klinkt fantastisch (en dat is het ook), maar er is een klein probleem: Siri werkt niet in Nederland. Zelfs niet in het Engels.

Kom op Apple... waarom niet? Dat Siri niet in het Nederlands beschikbaar is op de Apple TV kan ik begrijpen. Het is bijvoorbeeld lastig om in het Nederlands naar Engelse titels te zoeken. Hier moet veel werk in gestopt worden en dat het niet Apple's grootste prioriteit is lijkt me logisch. Nederland is immers niet een enorme markt voor Apple. Op de iPhone duurde het ook een aantal jaar voordat Siri in het Nederlands beschikbaar was, maar het was wel te gebruiken in het Engels.

Ik kan geen reden verzinnen waarom Siri niet in het Engels te gebruiken is op de Nederlandse Apple TV. Een kleine waarschuwing dat Siri momenteel alleen in het Engels te gebruiken is, was voldoende geweest. Gebruikers die dit een probleem vinden, hoeven het niet te gebruiken. Maar geef de rest van ons gewoon toegang tot het - in mijn ogen - grootste voordeel van de nieuwe Apple TV.

Apple schept (te) hoge verwachtingen

Het beoordelen van de nieuwe Apple TV is lastig. Het is een hele goede settopbox, in mijn ogen zelfs de beste die momenteel op de markt is. Alles werkt zoals het zou moeten werken, en ik heb tijdens het gebruik geen enkele keer problemen gehad. Video en audio streamen zonder problemen, bestanden vanaf je Mac of pc zijn eenvoudig via de Apple TV af te spelen, de App Store heeft enorm veel potentie, en de apps en games die beschikbaar zijn werken stuk voor stuk heel goed. De nieuwe afstandsbediening is de beste afstandsbediening die ik ooit gebruikt heb, en ik mis hem als ik 'normaal' televisie kijk.

©PXimport

De Apple TV heeft veel potentie, maar is daardoor lastig te beoordelen.

Maar aan de andere kant voldoet de nieuwe Apple TV niet aan de verwachtingen. Verwachtingen die Apple nota bene zelf geschept heeft. "De toekomst van televisie is begonnen." Als we dit meenemen is de nieuwe Apple TV een enorme teleurstelling. Niet genoeg aanbod van (Nederlandse) kabelaars en omroepen, en geen universele zoekfunctie omdat Siri niet te gebruiken is in Nederland.

Conclusie

Als lijkt het alsof ik de Apple TV tegen een hogere standaard hou dan andere settopboxen, klopt dat. Apple heeft onderdelen van het streamen van media waar het direct invloed op heeft wel degelijk verbeterd. Maar als je denkt aan wat de Apple TV momenteel is wordt het al snel duidelijk dat Apple niet in staat is geweest om de kleine irritaties op te lossen of het verdeelde televisielandschap bijeen te brengen. Er is bijvoorbeeld geen universele log-in voor apps met verschillende abonnementen.

Voordat de toekomst van televisie werkelijkheid kan worden, moet dit soort onzin eerst de wereld uit geholpen zijn. Ik zou zelfs zo ver willen gaan om te stellen dat alleen een bedrijf met zoveel invloed en macht als Apple een kans heeft om het verdeelde en complexe medialandschap daadwerkelijk te veranderen. De toekomst van televisie is in ieder geval (nog) niet begonnen.

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.