ID.nl logo
Huis

12 briljante tips voor iOS 9

iOS 9 is onthuld en het heeft een aantal fantastische nieuwe functies. Deze handleiding met de interessantste en nuttigste nieuwe functies van iOS 9 zal je helpen om het nieuwe besturingssysteem onder de knie te krijgen, en laten een aantal manieren zien waarop iOS 9 de manier waarop je je iPad of iPhone ervaart zal veranderen.

Tip 1: ProActive - Leer iOS je routine kennen

©PXimport

iOS 9 is gearriveerd (in beta vorm althans), en we genieten van de overvloed aan nieuwe functies. Hier leiden we je door een aantal van onze favoriete functies heen. We beginnen met iets wat we ProActive noemen. Lees ook: Apple maakt iOS 9 slimmer en pro-actief.

Ja, het is zo'n beetje van Android's Google Now gekopieerd*, maar ProActive blijft één van de aangenaamste nieuw functies in iOS 9 - en de functie met het grootste potentieel om langzaamaan levens veranderend te zijn.

ProActive (zo noemen we het hier; het lijkt erop dat het Apple's codenaam is in plaats van een officiële benaming) probeert één stap voor te blijven door altijd te proberen erachter te komen wat je vervolgens wilt gaan doen, en een snelkoppeling naar dat gedrag aan te bieden.

Bel je op een vast moment in de week je moeder op? iOS zal haar contact icoon in de Search scherm plaatsen wanneer dat moment nadert, zodat je met één enkele swipe het telefoontje kunt plegen (links vanaf het eerste thuisscherm/paneel, of omlaag vanaf elk ander thuisscherm). Luister je in de sportschool graag naar muziek? Dan komt er op het gebruikelijke tijdstip een Now Playing op het vergrendelscherm te staan, of wanneer je de hoofdtelefoon inplugt.

Hoe krijg je deze handigheden? Gebruik iOS gewoon zo veel als je kunt: het zal het snel leren. En kijk uit naar de snelkoppelingen. Vergeet niet om het Search scherm te bekijken om te zien hoeveel iOS over je gewoontes geleerd heeft.

* Dat gezegd hebbende, we weten van welk bedrijf we het minder erg vinden dat het ons app gebruik in de gaten houdt, en de mensen die we e-mailen en bellen op bepaalde locaties en tijdstippen.

Tip 2: Multitasking deel I - Twee apps tegelijk op het scherm

©PXimport

Deze tip is alleen voor de iPad - en het geavanceerdere deel ervan is alleen voor de iPad Air 2, althans vooralsnog. (Let wel, het zou erg goed bij de iPad Pro passen, dus misschien is er met dat gerucht meer aan de hand dan we dachten...) Maar het is een zo langverwachte en cool uitziende functie dat het voor de mensen die het krijgen een echte traktatie is.

Bij de simpele vorm van multitasking op de iPad - en dit geldt voor alle iPads die compatibel zijn met iOS 9, dus de iPad 2 en later - gaat het om het openen van een willekeurige app waarna je vanaf de rechterkant van het scherm naar binnen toe swipet, waarna er een dunne zijbalk verschijnt. In deze zijbalk kun je een andere app kiezen die in dat deel van het scherm geopend wordt, terwijl de eerste app op de rest van het scherm zichtbaar blijft.

Lees ook: 3 nog niet besproken features van iOS 9.

Dit is handig voor verschillende werk scenario's: het bekijken van een e-mail terwijl je belangrijke elementen in een Notities document plakt dat in het hoofdvenster geopend is, bijvoorbeeld, of het bekijken van een reis in Kaarten terwijl je routebeschrijvingen noteert.

Tip 3: Multitasking deel II - Twee taken tegelijk uitvoeren

©PXimport

Als je een iPad Air 2 hebt, kun je nog verder gaan met de multitasking functies van iOS 9, door twee apps naast elkaar te laten draaien en met allebei tegelijk te interacteren. Apple beschrijft dit als "het werken aan een schilderij met de referentiefoto ernaast, of het schrijven van een paper terwijl je citaten uit een boek in iBooks kopieert".

Deze functie heet Split View. Je kunt ook de schermruimte die aan elke app wordt toegekend veranderen, hoewel de standaardoptie 50/50 lijkt te zijn.

We verwachten ook dat dit op de volgende generatie volledig formaat iPads zal werken, en bovendien wakkert dit het iPad Pro gerucht verder aan.

Tip 4: Multitasking deel III - Video bekijken terwijl je iets anders doet

©PXimport

Het derde aspect van multitasking in iOS 9 heet Picture in Picture. Hiermee kun je een video bekijken terwijl je in andere apps aan het werken bent. Deze video kan in een toegewijde app afgespeeld worden, of het kan een live FaceTime zijn.

Wanneer je een video aan het bekijken bent hoef je alleen maar op de thuisknop te drukken om iOS 9 te vertellen dat het videoscherm verkleind in een hoek van je scherm weergegeven moet worden. Je kunt vervolgens een andere app op de gebruikelijke manier openen en de video zal in zijn eigen kleine venster blijven draaien.

Tip 5: Toetsenbordcursor

©PXimport

Laten we vervolgens naar het systeemtoetsenbord kijken: het is niet betoverend, maar het ligt ten grondslag aan vrijwel alles wat je op een iOS apparaat doet.

Lees ook: 'Speciaal iPad Pro-toetsenbord in iOS 9'.

Ten eerste heeft Apple het systeemtoetsenbord van iOS 9 de mogelijkheid gegeven om een virtuele cursor door een document heen te bewegen. Als je het scherm op een willekeurige plek met twee vingers tegelijk ingedrukt houdt, worden alle toetsen grijs. Van nu af aan beweegt de virtuele cursor als je je twee vingers beweegt, waarbij automatisch alle tekst die tussen het originele punt waar je begonnen bent en de nieuwe plek waar je de cursor naartoe bewogen hebt staat.

Het is even lastig om aan te wennen, hoewel Apple de functie 'Easy text selection' noemt, en in de betaversie van iOS 9 die we gezien hebben zaten vrij veel bugs. Maar we vinden het geweldig dat Apple met het toetsenbord in iOS rare nieuwe dingen uitprobeert.

Tip 6: Shift-toets

©PXimport

We gaan weer even terug naar het alledaagse, maar dit is een belangrijke verbetering. De Shift toets in iOS was altijd erg ambigu - hij veranderde van kleur tussen het wit van de normale toetsen (uit) en het zachte grijs van de speciale toetsen (aan) zonder dat de meeste mensen konden onthouden wat nu wat was.

In plaats van kleur toe te voegen aan de status waarin de knop is ingeschakeld, zoals sommige mensen verwacht hadden, laat Apple de hele set met toetsen van hoofdletters in kleine letters veranderen, zodat je precies kunt zien wat er aan de hand is.

Tip 7: Snelkoppelingenbalk

©PXimport

Verder staan er geweldige nieuwe iconen aan beide kanten van de QuickType suggestiebalk. Dit zijn snelkoppelingen voor veelgebruikte commando's.

De snelkoppelingen zullen variëren afhankelijk van de app die je aan het gebruiken bent, maar je zult altijd Cut (de schaar), Copy (een rechthoek en een gestippelde rechthoek) en Paste (een ingevulde rechthoek en klembord) te zien krijgen. Als er weinig ruimte is, zoals in Notities, kunnen deze drie samen onder één enkel icoon verborgen zitten: de schaar. Druk erop om het volledige palet met opties tevoorschijn te halen.

Notities voegt snelkoppelingen voor opmaakopties toe (een hoofdletter A en een kleine letter a), takenlijsten (een vinkje in een cirkel) en tekeningen (een tilde). Hier zullen we later op doorgaan.

Andere apps kunnen een camera icoon bieden om afbeeldingen en video's toe te voegen; een paperclip om bijlagen toe te voegen' vet/cursief/onderstreepte letters voor opmaakopties; enzovoorts. Zoals je kunt zien spreken de meeste dingen voor zich. Experimenteer als je er eentje tegenkomt die je niet herkent: er is geen icoon voor 'verwijder document zonder bevestiging', voor zover we weten.

Tip 8: Notities deel I - Tekeningen toevoegen

©PXimport

Laten we teruggaan naar de verwaarloosde Notities-app, die in iOS 9 als onderdeel van een algemene opknapbeurt een aantal nieuwe functies gekregen heeft.

Het meest aansprekende (althans voor ons) is de nieuwe ondersteuning voor snelle lijntekeningen. Druk op het tilde icoon waar we het eerder over hadden en er wordt in Notities een nieuw venster geopend waarin je de tekening kunt maken die je aan je document wilt toevoegen. Je kunt langs de onderkant kleuren selecteren, evenals pennen en potloden met verschillende diktes en structuren (er zijn eigenlijk slechts drie opties - van links naar rechts: een eenvoudige dunne pen, een doorschijnende markeerstift en een dun potlood met textuur). Je kunt ook lijnen weghalen met de gum.

Het allerleukste - als dat überhaupt over digitale kantoorbenodigdheden gezegd kan worden - is de liniaal. Als je er één keer op drukt verschijnt hij op de tekening; druk er opnieuw op en hij verdwijnt. Hij kan eenvoudig met één vinger verplaatst worden of met twee vingers geroteerd. Je kunt op ieder moment langs de rand van de liniaal tekenen met de pen of het potlood dat je eerder geselecteerd had (je hoeft de liniaal niet weg te halen om een pen te kiezen).

Bovenaan het venster staan een Undo en een Redo knop; druk op Done om de tekening in je document op te slaan. (Je kunt de tekening ook los delen of opslaan - gebruik het Share icoon rechts bovenaan.) Als je besluit dat je de tekening na dit punt wilt aanpassen, druk er dan eenmalig op in je document en het bewerkingsvenster zal opnieuw geopend worden. Druk op Done om terug te gaan naar je document, compleet met de geüpdatete tekening.

Tip 9: Notities deel II - Takenlijsten toevoegen

©PXimport

Dit zal minder lang duren, maar het kan net zo handig zijn. Aangezien veel iOS gebruikers Notities gebruiken om boodschappenlijstjes en andere vormen van takenlijsten te maken, heeft Apple het eenvoudig gemaakt om aanvinkbare vakjes naast items in een lijst te zetten, zodat je een notitie kunt maken wanneer een bepaalde taak voltooid is zonder dat je hem uit de lijst hoeft te verwijderen. (Dit kan handig zijn voor taken die dagelijks herhaald moeten worden, bijvoorbeeld, of een boodschappenlijst met artikelen die je regelmatig koopt.)

Markeer je lijst via de traditionele methode of de virtuele cursor die we hierboven genoemd hebben en druk op het icoon met het vinkje in de cirkel. Ze veranderen dan meteen in aanvinkbare actiepunten. Druk opnieuw op het icoon om naar een normale lijst terug te gaan.

Als je het liever andersom doet, kun je op Return drukken om een nieuwe regel te beginnen en vervolgens eenmaal op het icoon drukken om één enkel aanvinkbaar veld aan te maken dat je een naam kunt geven.

Tip 10: Notities deel III - Opmaak

©PXimport

Notities heeft nu uitgebreidere opmaakopties. Deze kunnen nu benaderd worden via het hoofdletter A / kleine letter a icoon, in plaats van via de optiebalk die verschijnt wanneer je tekst selecteert.

Notities heeft zeven tekststijlen (evenals het eerder beschikbare vet, cursief en onderstreept), maar hiervan zijn er drie standaard beschikbaar: Title, Heading of Body. Je kunt kiezen welke Notities als standaard gebruikt als je in een nieuw document begint te typen door naar Settings > Notes > New Notes Start With te gaan. Als je Title of Heading selecteert zal Notities voor de tweede paragraaf en daaropvolgende paragrafen terug gaan naar de Body stijl.

Tip 11: OV-informatie in Kaarten

©PXimport

Als je een reis aan het plannen bent en geen auto hebt, zul je in iOS 8 helemaal niets aan Kaarten hebben, omdat het jaren achterloopt op zijn tegenhanger Google Maps. Maar in iOS 9 biedt Kaarten eindelijk OPV-informatie.

Zoek naar een locatie en druk op Directions links bovenaan om dat gedeelte tevoorschijn te halen. Selecteer het tabblad Transport.

Kies de route die je wilt nemen uit de aangeboden opties en druk onderaan de pagina op Start. Kaarten zal je door je reis heen leiden. (We hebben dit nog niet goed kunnen testen, dus we weten niet zeker of Kaarten wel slim genoeg is om de reis in het cache te zetten, zodat je de aanwijzingen niet verliest wanneer je ondergronds gaat en het signaal kwijtraakt.)

Lees ook: 'Kaarten-app toont in iOS 9 ook ov-informatie'.

Als alternatief kun je naar aanwijzingen springen vanaf de speld die tevoorschijn komt wanneer je de originele zoekopdracht uitvoert. Merk op dat de speld een tijd en een wandelicoon naast zich heeft staan; druk hierop en je krijgt looproutes te zien. Druk op het tabblad Transport om weer terug te gaan naar OV-informatie.

Vergeet niet dat de OV-informatie vooralsnog erg beperkt is. De lijst met ondersteunde steden is een beetje surrealistisch: zes steden in de Verenigde Staten, Toronto (en een aantal nabijgelegen steden) in Canada, Londen, Berlijn, Mexico-Stad en meer dan 300 locaties in China. Je kunt zien waar Apple's prioriteiten liggen.

Tip 12: Energiebesparende modus

©PXimport

We eindigen met een kleine maar potentieel zeel belangrijke verandering waar we al jaren om vragen: een energiebesparende modus over het gehele systeem.

Wanneer de batterij van je iPhone (voor zover we weten werkt het tot dusver alleen op de iPhone, maar misschien wordt er in een latere beta ondersteuning voor de iPad toegevoegd) onder de 20 procent komt te zitten, verschijnt er een waarschuwing en wordt de Low Power Mode aangeboden. Druk erop om op het hele systeem animaties te reduceren, de tijd voordat het scherm donker wordt te verkorten en op allerlei andere manieren je batterij langer mee te laten gaan.

Je kunt Low Power Mode ook op andere momenten activeren: zoek naar de optie in het nieuwe Battery gedeelte in Settings. (Het staat in dezelfde groep als het General gedeelte en heeft een groen icoon.)

Je kunt zien dat de Low Power Mode is ingeschakeld door naar de batterij indicator bovenaan het scherm te kijken: normaal gesproken is deze boven de 20 procent groen en daaronder rood, maar in de Low Power Mode is hij oranje.

▼ Volgende artikel
Parfum, eau de parfum of eau de toilette: wat is eigenlijk het verschil?
© OlegDoroshin
Gezond leven

Parfum, eau de parfum of eau de toilette: wat is eigenlijk het verschil?

Als je op zoek bent naar een nieuwe geur, kom je vast de termen parfum, eau de parfum (EDP) en eau de toilette (EDT) tegen. Maar wat betekenen ze precies en wat zijn de verschillen? Hier leggen we het uit.

Na het lezen van dit artikel weet je:

  • Hoe het zit met de concentratie geurstoffen en met de geursterkte
  • Hoe en wanneer je elke variant gebruikt
  • Hoe je vaak aan de grootte van de fles al kunt zien of iets parfum is of niet

Lees ook: Föhn, krultang of multistyler: wanneer gebruik je wat?

De belangrijkste factor die deze drie categorieën onderscheidt, is de concentratie van geurstoffen, ook wel parfumolie genoemd, in de alcoholbasis. Hoe hoger de concentratie, hoe krachtiger de geur en hoe langer deze blijft hangen.

Parfum bevat van deze drie de hoogste concentratie geurstoffen, meestal tussen de 20 procent en 30 procent. Dit zorgt voor een intense geur die urenlang, soms zelfs de hele dag, blijft hangen.

Eau de parfum (EDP) heeft een geurconcentratie van 15 procent tot 20 procent. Eau de parfum blijft doorgaans 6 tot 8 uur goed te ruiken, waardoor het geschikt is voor dagelijks gebruik of speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT) bevat 5 procent tot 15 procent geurstoffen en heeft daardoor een lichtere en frissere geur. Het blijft 3 tot 5 uur aanwezig. Door de lichte samenstelling is EDT ideaal voor overdag of voor de lente en zomer, omdat je dan niet een té zware geur wilt dragen.

Hoe en waar gebruik je parfum, eau de parfum en eau de toilette?

Wanneer je (nog) niet precies weet wat je moet hebben, kun je ook kijken naar waar en wanneer je van plan bent om de geur te dragen. Parfum is, vanwege de intensiteit vooral geschikt voor om ’s avonds te gebruiken of bijvoorbeeld voor feestjes. Een paar druppeltjes op de huid is vaak voldoende om urenlang heerlijk te ruiken. Eau de parfum is veelzijdig en kan zowel overdag als ‘s avonds worden gedragen. Het biedt een goede balans tussen geursterkte en draagbaarheid. Eau de toilette is ideaal voor dagelijks gebruik, vooral op het werk of tijdens casual activiteiten. De lichtere geur is minder overweldigend en gemakkelijk op te frissen gedurende de dag.

Prijsverschil

Hogere concentraties geurstoffen betekenen doorgaans hogere prijzen. Parfum wordt vaak in kleinere flesjes verkocht, omdat een kleine hoeveelheid al voldoende is. Eau de parfum en eau de toilette zit meestal in grotere flacons, omdat je hiervan doorgaans per keer meer gebruikt.

Geur testen? Begin met een eau de toilette

(want die is het voordeligst)

Tips voor het kiezen van de juiste geur

  1. Test de geur op je huid: Geuren ontwikkelen zich anders afhankelijk van je huidtype.

  2. Denk na over wanneer je de geur wilt gebruiken: Kies een lichtere geur zoals eau de toilette voor overdag en een intensere geur zoals parfum voor de avond.

  3. Houd rekening met het seizoen: Warme, zware geuren zijn beter geschikt voor de winter, terwijl frisse, lichte geuren passen bij de zomer.

TypeGeurconcentratieHoudbaarheidGeschikt voor
Parfum20% - 30%8 - 24 uurAvond, speciale gelegenheden
Eau de parfum15% - 20%6 - 8 uurDag en avond
Eau de toilette5% - 15%3 - 5 uurOverdag, warmer weer

▼ Volgende artikel
Review Sony Bravia 9 K-65XR90 - Oogverblindend goed
© Sony
Huis

Review Sony Bravia 9 K-65XR90 - Oogverblindend goed

Sony zet volledig in op miniled voor het topmodel, een plaats die tot vorig jaar nog voorbehouden was voor een qd-qledmodel. De Bravia 9 (K-65XR90) belooft tophelderheid en uitstekend contrast dankzij een hoog aantal dimming zones. De beeldkwaliteit moet die van een studiomonitor benaderen, maar Is dat ook zo?

Fantastisch
Conclusie

Sony heeft voor de Bravia 9 hoge verwachtingen gecreëerd en deze ook kunnen waarmaken. Ondanks wat kleine softwareproblemen zijn we vooral erg onder de indruk van de Sony K-65XR90. De nieuwe miniled-achtergrondverlichting levert niet alleen record-piekhelderheid, maar slaagt er dankzij een hoog aantal dimming zones en uitstekende aansturing ook in om prachtig contrast te tonen. Die combinatie maakt dat de tv uitzonderlijk goed presteert, zowel in donkere als heldere kijkomgeving. Samen met excellente kleurweergave garandeert dat een uitzonderlijke kijkervaring, zowel in SDR als HDR. Het mooie design, de prima audio en Google TV zijn kersen op de taart. Voor dit staaltje technologie betaal je vooralsnog een erg hoge prijs.

Plus- en minpunten
  • Mooi ontwerp
  • Uitmuntende HDR-beelden
  • Goede contrast en piekhelderheid
  • Rijk geluid dankzij Acoustic Multi Audio+, Dolby Atmos en DTS:X
  • Kleine softwareproblemen
  • Slechts twee HDMI 2.1-aansluitingen

Sony K-65XR90

  • Adviesprijs: 3699 euro
  • Wat: Ultra HD 4K 120 Hz miniled qled-lcd-tv met lokale dimming
  • Schermformaat: 65 inch (164 cm)
  • Aansluitingen: 4x HDMI (2x 48Gbps, 2x 18Gbps, ARC/eARC, ALLM, 4K120, VRR), 1x S-middenspeaker, 1x optisch digitaal uit, 2x usb, 3x antenne, bluetooth, ethernet, wifi 6 (802.11ax) Extra's: HDR10, HLG, Dolby Vision, Dolby Atmos, DTS:X, Google TV (12), Chromecast, Airplay 2, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, XR-processor
  • Afmetingen: 1443 x 908 x 349 mm (inclusief voet)
  • Gewicht: 34,8 kg (inclusief voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 80 kWh (E) / HDR 124 kWh (G)

We beginnen meteen maar positief: we hebben zelden een mooier afgewerkte tv gezien dan deze Sony. Ondanks de miniled-achtergrondverlichting is hij nauwelijks vijf centimeter dik. Een kader is er uiteraard niet, maar rondom kreeg de tv een mooie donkerzilveren rand die het profiel mooi accentueert.

De vlakke rug heeft een vierkantmotief en er zijn inzetstukken bijgeleverd, zodat je alle aansluitingen kunt wegwerken voor een perfect vlakke afwerking. De metalen donkerzilveren voeten kun je op vier posities monteren, aan de uiteinden of meer naar het midden, telkens in een hoge of lage positie. Een echt stijlicoon in de woonkamer, maar wel eentje met het nodige gewicht. Want met 32,4 kilo (zonder voet) is dit een van de zwaarste 65inch-modellen die we tot nu toe hebben bekeken.

📺Lees ook: Kieskeurig.nl's grote tv-test: dit zijn de 15 beste televisies van 2024

Aansluitingen

Ondanks zijn topmodel-status moet ook deze Sony het toch stellen met vier HMDI-poorten, waarvan slechts twee HDMI 2.1-poorten met ondersteuning voor ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync Compatible). Op een topmodel verwachten we eigenlijk vier HDMI 2.1-poorten. De tv ondersteunt geen 144Hz verversingsfrequentie, terwijl concurrenten dat wel doen, maar het is geen groot gemis. De meerwaarde is beperkt en dan nog alleen voor pc-gamers. De input-lag scoort geen topresultaat, maar blijft wel goed, we meten 19,7ms in 4K60 en 10,7ms in 2K120.

❔Lees zeker ook: Wat is Dolby Atmos, DTS:X en surroundgeluid?

©Eric Beeckmans | ID.nl

De resterende aansluitingen zijn twee usb-poorten, een dubbele tv-tuner met één CI+-slot, en een optische digitale audio-uitgang die gedeeld wordt met de S-Center speakeraansluiting. Met S-center kun je de tv als centerkanaal gebruiken met een externe Sony audio-oplossing. Live tv opnemen is ook mogelijk, daarvoor sluit je eenvoudig externe usb-opslag aan. Tot slot is de televisie ook voorzien van bluetooth, wifi en een ethernetaansluiting. 

Beeldverwerking en softwareproblemen

We hadden tijdens het testen wat problemen met de televisie. Een keer herkende hij onze HDMI-beeldsignalen niet, een andere keer leek hij vast te zitten in bepaalde beeldinstellingen, waardoor we een overmatig aangescherpt beeld te zien kregen. In beide gevallen waren de problemen opgelost door de televisie te herstarten.

Sony moet dus absoluut nog werken aan de stabiliteit van de software. Los van die problemen levert de XR-processor zeer goede beeldverwerking. De upscaling is prima, met de opmerking dat Reality Creation iets krachtiger te werk gaat dan vroeger, zodat we het vaak uitschakelden om overmatig aangescherpt detail te vermijden. Vooral in dvd-content kon dat een probleem zijn. De ruisonderdrukking levert erg goed werk.

©Sony

De Bravia 9 beschikt nog steeds over de instelling Soepele Gradatie, waarmee je kleurovergangen vloeiend kunt maken zonder hinderlijke strepen. Die instelling was op de Bravia 8 verdwenen. De bewegingsscherpte is goed, maar er gaat duidelijk wat detail verloren in snel bewegende beelden.

Je kunt in MotionFlow de voor die techniek gebruikte helderheidsfunctie aanpassen om dat te verbeteren, maar daardoor krijg je dan een zichtbare dubbele rand rond bewegende voorwerpen en dat is juist veel storender. In de hoogste stand flikkert het beeld bovendien.

Met MotionFlow kun je er ook voor zorgen dat snelle camerabewegingen vloeiend weergegeven worden. We merkten wel dat de aarzelingen en beeldfouten die op de Bravia 8 verdwenen waren, hier wel nog zichtbaar waren.

Prachtig contrast, indrukwekkende helderheid

De Sony XR90 heeft een ambitieus doel, hij moet de prestaties van Sony's nieuwste masteringmonitor benaderen. Die monitor, de BVM-HX3110, wordt gebruikt in filmstudio's en kan een piekhelderheid van 4.000 nits halen. De XR90 kreeg daarvoor een nieuwe miniled-achtergrondverlichting met een hoog aantal zones, op ons 65inch-model waren dat er 54×28 (1512). Daarmee plaatst Sony zich naast de Hisense 65U8NQ (1600 zones) en de TCL 65C855 (1344 zones).

Het lcd-paneel is uitgerust met een anti-reflectiefilm en kijkhoekfilm, en inderdaad is de kijkhoek is bijzonder breed. Zelfs vanuit een stevige hoek bekeken blijven het contrast en kleur goed bewaard. Enkel intense HDR-contrasten kunnen vaag de zones zichtbaar maken. Die lagen storen het contrast wel een beetje, want zonder lokale dimming komen we maar op ongeveer 2.600:1. Niet slecht, maar voor een modern lcd-paneel is het eerder matig.

Met de lokale dimming geactiveerd schiet dat echter naar 19.240:1 of zelfs naar oled-niveaus op eenvoudigere testpatronen. De dimming reageert snel en correct, en Sony vindt een uitstekende balans tussen heldere accenten intens weergeven en diepzwart bewaren. De uniformiteit is top in donkere beelden, maar in heldere beelden hadden we een heel vage donkere vlek centraal in beeld, dat gaf soms wat dirty screen-effect.

©Sony

En ja, deze Sony haalt naast uitstekend contrast ook een record helderheid. Op het 10%-venster meten we in de Professional HDR-beeldmodus een piekhelderheid van 3258 nits, en zelfs op het volledig wit beeld haalde de tv nog 848 nits. Doe er een kleurbereik van 93% P3 bij en de kaarten liggen perfect voor top HDR-beelden. En die levert de XR90 absoluut.

Zowel in Dolby Vision als HDR10 toont deze Sony hoe tastbaar een beeld kan worden met een uitzonderlijk dynamisch bereik. Hij bewaart nagenoeg alle witdetail en levert zelfs in heel heldere delen van het beeld nog duidelijke kleuren. Een echt plezier om naar te kijken. De Professional-beeldmodus is bovendien uitstekend gekalibreerd. In HDR maakt hij de middentinten weliswaar iets te helder, maar dat vergeven we graag. In donkere beelden behoudt hij heel veel zwartdetail, zodat je elke nuance kunt zien.

Geluid

Het zou echt jammer zijn als dit prachtige beeld niet vergezeld zou worden door dito geluid. We zijn dan ook erg blij dat ook de audioprestaties prima zijn. Het Acoustic Multi-Audio+-systeem is een 2.2.2-kanaalsopstelling van 70 watt.

Het systeem bestaat uit twee voorwaarts gerichte luidsprekers, ondersteund door twee woofermodules, twee tweeters in het frame links en rechts op halve hoogte en (nieuw dit jaar) twee beam-tweeters bovenaan achteraan. Die opstelling maakt het mogelijk om geluid te positioneren in het scherm, en de beam-tweeters verbeteren de surround en hoogteplaatsing van geluid.

©Eric Beeckmans | ID.nl

We haalden flink wat volume uit die opstelling, met een erg goede basondersteuning. De bas zakte wat in als je het volume heel hoog zet, maar de vervorming blijft goed onder controle. Muziek klinkt dan ook erg goed op deze tv. En ja, ook surround klinkt naar tevredenheid, de beam-tweeters dragen wezenlijk bij aan de onderdompeling in het geluid. De verbeterde Voice Zoom-functie maakt het mogelijk om dialogen netjes te boosten zonder ook de rest van de soundtrack luider te maken. Een goede soundbar is uiteraard nog steeds beter, maar is voor deze televisie absoluut niet vereist.

Google TV

Net zoals de Bravia 8 gebruikt de Bravia 9 de Mediatek Pentonic MT5897-chipset met quadcore ARM Cortex-A73 CPU, 6GB RAM en de Mali-G57 GPU. De gebruikerservaring in Google TV is vlot. Het blijft bovendien een van onze favoriete smart tv-systemen. Dat heeft alles te maken met het bijzonder ruime app-aanbod, waar je zowel alle internationale als lokale streamingdiensten vindt.

Maar ook de aanwezigheid van Google Cast en Apple Airplay 2 is een fijne bijkomstigheid. Daarnaast biedt het platform heel uitgebreide aanbevelingen, niet per dienst maar per categorie en dat leidt tot een beter aanbod. Meer detail vind je in het artikel over Google TV. Sony heeft nog een extraatje voor je in petto, Sony Picture Core (het vroegere Bravia Core) is een exclusieve streamingdienst waarmee je films kunt huren of kopen.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De tv wordt geleverd met twee afstandsbedieningen. Van de klassieke versie zijn we geen fan, van de moderne des te meer. Die afstandsbediening gebruikt een oplaadbare batterij (op te laden via usb-c), en een eenvoudige maar erg goede lay-out met verlichte toetsen. De toetsaanslag is aangenaam en precies. De instellingen-toets bovenaan rechts brengt je naar het snelmenu voor onder andere beeld- en geluidpresets, en de menu-toets daaronder zet extra functies zoals het on-screen-toetsenbord op het scherm.

Conclusie

Sony heeft voor de Bravia 9 hoge verwachtingen gecreëerd en deze ook kunnen waarmaken. Ondanks wat kleine softwareproblemen zijn we vooral erg onder de indruk van de Sony K-65XR90. De nieuwe miniled-achtergrondverlichting levert niet alleen record-piekhelderheid, maar slaagt er dankzij een hoog aantal dimming zones en uitstekende aansturing ook in om prachtig contrast te tonen. Die combinatie maakt dat de tv uitzonderlijk goed presteert, zowel in donkere als heldere kijkomgeving. Samen met excellente kleurweergave garandeert dat een uitzonderlijke kijkervaring, zowel in SDR als HDR. Het mooie design, de prima audio en Google TV zijn kersen op de taart. Voor dit staaltje technologie betaal je vooralsnog een erg hoge prijs.