iOS 9 is onthuld en het heeft een aantal fantastische nieuwe functies. Deze handleiding met de interessantste en nuttigste nieuwe functies van iOS 9 zal je helpen om het nieuwe besturingssysteem onder de knie te krijgen, en laten een aantal manieren zien waarop iOS 9 de manier waarop je je iPad of iPhone ervaart zal veranderen.

Tip 1: ProActive - Leer iOS je routine kennen

©PXimport

iOS 9 is gearriveerd (in beta vorm althans), en we genieten van de overvloed aan nieuwe functies. Hier leiden we je door een aantal van onze favoriete functies heen. We beginnen met iets wat we ProActive noemen. Lees ook: Apple maakt iOS 9 slimmer en pro-actief.

Ja, het is zo'n beetje van Android's Google Now gekopieerd*, maar ProActive blijft één van de aangenaamste nieuw functies in iOS 9 - en de functie met het grootste potentieel om langzaamaan levens veranderend te zijn.

ProActive (zo noemen we het hier; het lijkt erop dat het Apple's codenaam is in plaats van een officiële benaming) probeert één stap voor te blijven door altijd te proberen erachter te komen wat je vervolgens wilt gaan doen, en een snelkoppeling naar dat gedrag aan te bieden.

Bel je op een vast moment in de week je moeder op? iOS zal haar contact icoon in de Search scherm plaatsen wanneer dat moment nadert, zodat je met één enkele swipe het telefoontje kunt plegen (links vanaf het eerste thuisscherm/paneel, of omlaag vanaf elk ander thuisscherm). Luister je in de sportschool graag naar muziek? Dan komt er op het gebruikelijke tijdstip een Now Playing op het vergrendelscherm te staan, of wanneer je de hoofdtelefoon inplugt.

Hoe krijg je deze handigheden? Gebruik iOS gewoon zo veel als je kunt: het zal het snel leren. En kijk uit naar de snelkoppelingen. Vergeet niet om het Search scherm te bekijken om te zien hoeveel iOS over je gewoontes geleerd heeft.

* Dat gezegd hebbende, we weten van welk bedrijf we het minder erg vinden dat het ons app gebruik in de gaten houdt, en de mensen die we e-mailen en bellen op bepaalde locaties en tijdstippen.

Tip 2: Multitasking deel I - Twee apps tegelijk op het scherm

©PXimport

Deze tip is alleen voor de iPad - en het geavanceerdere deel ervan is alleen voor de iPad Air 2, althans vooralsnog. (Let wel, het zou erg goed bij de iPad Pro passen, dus misschien is er met dat gerucht meer aan de hand dan we dachten...) Maar het is een zo langverwachte en cool uitziende functie dat het voor de mensen die het krijgen een echte traktatie is.

Bij de simpele vorm van multitasking op de iPad - en dit geldt voor alle iPads die compatibel zijn met iOS 9, dus de iPad 2 en later - gaat het om het openen van een willekeurige app waarna je vanaf de rechterkant van het scherm naar binnen toe swipet, waarna er een dunne zijbalk verschijnt. In deze zijbalk kun je een andere app kiezen die in dat deel van het scherm geopend wordt, terwijl de eerste app op de rest van het scherm zichtbaar blijft.

Lees ook: 3 nog niet besproken features van iOS 9.

Dit is handig voor verschillende werk scenario's: het bekijken van een e-mail terwijl je belangrijke elementen in een Notities document plakt dat in het hoofdvenster geopend is, bijvoorbeeld, of het bekijken van een reis in Kaarten terwijl je routebeschrijvingen noteert.

Tip 3: Multitasking deel II - Twee taken tegelijk uitvoeren

©PXimport

Als je een iPad Air 2 hebt, kun je nog verder gaan met de multitasking functies van iOS 9, door twee apps naast elkaar te laten draaien en met allebei tegelijk te interacteren. Apple beschrijft dit als "het werken aan een schilderij met de referentiefoto ernaast, of het schrijven van een paper terwijl je citaten uit een boek in iBooks kopieert".

Deze functie heet Split View. Je kunt ook de schermruimte die aan elke app wordt toegekend veranderen, hoewel de standaardoptie 50/50 lijkt te zijn.

We verwachten ook dat dit op de volgende generatie volledig formaat iPads zal werken, en bovendien wakkert dit het iPad Pro gerucht verder aan.

Tip 4: Multitasking deel III - Video bekijken terwijl je iets anders doet

©PXimport

Het derde aspect van multitasking in iOS 9 heet Picture in Picture. Hiermee kun je een video bekijken terwijl je in andere apps aan het werken bent. Deze video kan in een toegewijde app afgespeeld worden, of het kan een live FaceTime zijn.

Wanneer je een video aan het bekijken bent hoef je alleen maar op de thuisknop te drukken om iOS 9 te vertellen dat het videoscherm verkleind in een hoek van je scherm weergegeven moet worden. Je kunt vervolgens een andere app op de gebruikelijke manier openen en de video zal in zijn eigen kleine venster blijven draaien.

Tip 5: Toetsenbordcursor

©PXimport

Laten we vervolgens naar het systeemtoetsenbord kijken: het is niet betoverend, maar het ligt ten grondslag aan vrijwel alles wat je op een iOS apparaat doet.

Lees ook: 'Speciaal iPad Pro-toetsenbord in iOS 9'.

Ten eerste heeft Apple het systeemtoetsenbord van iOS 9 de mogelijkheid gegeven om een virtuele cursor door een document heen te bewegen. Als je het scherm op een willekeurige plek met twee vingers tegelijk ingedrukt houdt, worden alle toetsen grijs. Van nu af aan beweegt de virtuele cursor als je je twee vingers beweegt, waarbij automatisch alle tekst die tussen het originele punt waar je begonnen bent en de nieuwe plek waar je de cursor naartoe bewogen hebt staat.

Het is even lastig om aan te wennen, hoewel Apple de functie 'Easy text selection' noemt, en in de betaversie van iOS 9 die we gezien hebben zaten vrij veel bugs. Maar we vinden het geweldig dat Apple met het toetsenbord in iOS rare nieuwe dingen uitprobeert.

Tip 6: Shift-toets

©PXimport

We gaan weer even terug naar het alledaagse, maar dit is een belangrijke verbetering. De Shift toets in iOS was altijd erg ambigu - hij veranderde van kleur tussen het wit van de normale toetsen (uit) en het zachte grijs van de speciale toetsen (aan) zonder dat de meeste mensen konden onthouden wat nu wat was.

In plaats van kleur toe te voegen aan de status waarin de knop is ingeschakeld, zoals sommige mensen verwacht hadden, laat Apple de hele set met toetsen van hoofdletters in kleine letters veranderen, zodat je precies kunt zien wat er aan de hand is.

Tip 7: Snelkoppelingenbalk

©PXimport

Verder staan er geweldige nieuwe iconen aan beide kanten van de QuickType suggestiebalk. Dit zijn snelkoppelingen voor veelgebruikte commando's.

De snelkoppelingen zullen variëren afhankelijk van de app die je aan het gebruiken bent, maar je zult altijd Cut (de schaar), Copy (een rechthoek en een gestippelde rechthoek) en Paste (een ingevulde rechthoek en klembord) te zien krijgen. Als er weinig ruimte is, zoals in Notities, kunnen deze drie samen onder één enkel icoon verborgen zitten: de schaar. Druk erop om het volledige palet met opties tevoorschijn te halen.

Notities voegt snelkoppelingen voor opmaakopties toe (een hoofdletter A en een kleine letter a), takenlijsten (een vinkje in een cirkel) en tekeningen (een tilde). Hier zullen we later op doorgaan.

Andere apps kunnen een camera icoon bieden om afbeeldingen en video's toe te voegen; een paperclip om bijlagen toe te voegen' vet/cursief/onderstreepte letters voor opmaakopties; enzovoorts. Zoals je kunt zien spreken de meeste dingen voor zich. Experimenteer als je er eentje tegenkomt die je niet herkent: er is geen icoon voor 'verwijder document zonder bevestiging', voor zover we weten.

Tip 8: Notities deel I - Tekeningen toevoegen

©PXimport

Laten we teruggaan naar de verwaarloosde Notities-app, die in iOS 9 als onderdeel van een algemene opknapbeurt een aantal nieuwe functies gekregen heeft.

Het meest aansprekende (althans voor ons) is de nieuwe ondersteuning voor snelle lijntekeningen. Druk op het tilde icoon waar we het eerder over hadden en er wordt in Notities een nieuw venster geopend waarin je de tekening kunt maken die je aan je document wilt toevoegen. Je kunt langs de onderkant kleuren selecteren, evenals pennen en potloden met verschillende diktes en structuren (er zijn eigenlijk slechts drie opties - van links naar rechts: een eenvoudige dunne pen, een doorschijnende markeerstift en een dun potlood met textuur). Je kunt ook lijnen weghalen met de gum.

Het allerleukste - als dat überhaupt over digitale kantoorbenodigdheden gezegd kan worden - is de liniaal. Als je er één keer op drukt verschijnt hij op de tekening; druk er opnieuw op en hij verdwijnt. Hij kan eenvoudig met één vinger verplaatst worden of met twee vingers geroteerd. Je kunt op ieder moment langs de rand van de liniaal tekenen met de pen of het potlood dat je eerder geselecteerd had (je hoeft de liniaal niet weg te halen om een pen te kiezen).

Bovenaan het venster staan een Undo en een Redo knop; druk op Done om de tekening in je document op te slaan. (Je kunt de tekening ook los delen of opslaan - gebruik het Share icoon rechts bovenaan.) Als je besluit dat je de tekening na dit punt wilt aanpassen, druk er dan eenmalig op in je document en het bewerkingsvenster zal opnieuw geopend worden. Druk op Done om terug te gaan naar je document, compleet met de geüpdatete tekening.

Tip 9: Notities deel II - Takenlijsten toevoegen

©PXimport

Dit zal minder lang duren, maar het kan net zo handig zijn. Aangezien veel iOS gebruikers Notities gebruiken om boodschappenlijstjes en andere vormen van takenlijsten te maken, heeft Apple het eenvoudig gemaakt om aanvinkbare vakjes naast items in een lijst te zetten, zodat je een notitie kunt maken wanneer een bepaalde taak voltooid is zonder dat je hem uit de lijst hoeft te verwijderen. (Dit kan handig zijn voor taken die dagelijks herhaald moeten worden, bijvoorbeeld, of een boodschappenlijst met artikelen die je regelmatig koopt.)

Markeer je lijst via de traditionele methode of de virtuele cursor die we hierboven genoemd hebben en druk op het icoon met het vinkje in de cirkel. Ze veranderen dan meteen in aanvinkbare actiepunten. Druk opnieuw op het icoon om naar een normale lijst terug te gaan.

Als je het liever andersom doet, kun je op Return drukken om een nieuwe regel te beginnen en vervolgens eenmaal op het icoon drukken om één enkel aanvinkbaar veld aan te maken dat je een naam kunt geven.

Tip 10: Notities deel III - Opmaak

©PXimport

Notities heeft nu uitgebreidere opmaakopties. Deze kunnen nu benaderd worden via het hoofdletter A / kleine letter a icoon, in plaats van via de optiebalk die verschijnt wanneer je tekst selecteert.

Notities heeft zeven tekststijlen (evenals het eerder beschikbare vet, cursief en onderstreept), maar hiervan zijn er drie standaard beschikbaar: Title, Heading of Body. Je kunt kiezen welke Notities als standaard gebruikt als je in een nieuw document begint te typen door naar Settings > Notes > New Notes Start With te gaan. Als je Title of Heading selecteert zal Notities voor de tweede paragraaf en daaropvolgende paragrafen terug gaan naar de Body stijl.

Tip 11: OV-informatie in Kaarten

©PXimport

Als je een reis aan het plannen bent en geen auto hebt, zul je in iOS 8 helemaal niets aan Kaarten hebben, omdat het jaren achterloopt op zijn tegenhanger Google Maps. Maar in iOS 9 biedt Kaarten eindelijk OPV-informatie.

Zoek naar een locatie en druk op Directions links bovenaan om dat gedeelte tevoorschijn te halen. Selecteer het tabblad Transport.

Kies de route die je wilt nemen uit de aangeboden opties en druk onderaan de pagina op Start. Kaarten zal je door je reis heen leiden. (We hebben dit nog niet goed kunnen testen, dus we weten niet zeker of Kaarten wel slim genoeg is om de reis in het cache te zetten, zodat je de aanwijzingen niet verliest wanneer je ondergronds gaat en het signaal kwijtraakt.)

Lees ook: 'Kaarten-app toont in iOS 9 ook ov-informatie'.

Als alternatief kun je naar aanwijzingen springen vanaf de speld die tevoorschijn komt wanneer je de originele zoekopdracht uitvoert. Merk op dat de speld een tijd en een wandelicoon naast zich heeft staan; druk hierop en je krijgt looproutes te zien. Druk op het tabblad Transport om weer terug te gaan naar OV-informatie.

Vergeet niet dat de OV-informatie vooralsnog erg beperkt is. De lijst met ondersteunde steden is een beetje surrealistisch: zes steden in de Verenigde Staten, Toronto (en een aantal nabijgelegen steden) in Canada, Londen, Berlijn, Mexico-Stad en meer dan 300 locaties in China. Je kunt zien waar Apple's prioriteiten liggen.

Tip 12: Energiebesparende modus

©PXimport

We eindigen met een kleine maar potentieel zeel belangrijke verandering waar we al jaren om vragen: een energiebesparende modus over het gehele systeem.

Wanneer de batterij van je iPhone (voor zover we weten werkt het tot dusver alleen op de iPhone, maar misschien wordt er in een latere beta ondersteuning voor de iPad toegevoegd) onder de 20 procent komt te zitten, verschijnt er een waarschuwing en wordt de Low Power Mode aangeboden. Druk erop om op het hele systeem animaties te reduceren, de tijd voordat het scherm donker wordt te verkorten en op allerlei andere manieren je batterij langer mee te laten gaan.

Je kunt Low Power Mode ook op andere momenten activeren: zoek naar de optie in het nieuwe Battery gedeelte in Settings. (Het staat in dezelfde groep als het General gedeelte en heeft een groen icoon.)

Je kunt zien dat de Low Power Mode is ingeschakeld door naar de batterij indicator bovenaan het scherm te kijken: normaal gesproken is deze boven de 20 procent groen en daaronder rood, maar in de Low Power Mode is hij oranje.

Vanaf 7 juli krijgt Google Gemini toegang tot apps als WhatsApp, Telefoon en Berichten – zelfs als je dat niet expliciet hebt aangezet. Wat betekent dat voor je privacy? En hoe voorkom je dat de AI méér weet dan jij wilt? Dit moet je weten voordat de verandering ingaat.

Googles AI-assistent Gemini wordt komende maand verweven met een aantal nogal essentiële apps op je Android-toestel. Denk aan Telefoon, Berichten en zelfs WhatsApp. Dat blijkt uit een e-mail die Google eind juni verstuurde naar gebruikers van Gemini, meldt de website Android Authority. De toon van die boodschap riep meteen vragen op: helpt Gemini je straks óók als je tracking hebt uitgeschakeld? En wat betekent dat voor je privacy?

Ook interessant: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

Vage communicatie zorgt voor onrust

In de e-mail staat dat Gemini binnenkort ondersteuning biedt bij basisfuncties zoals bellen en berichten versturen, óók als je de zogeheten Gemini Apps Activity uit hebt staan. Op papier klinkt dat als een handige extra, maar in de praktijk leidde het vooral tot verwarring. Want als Gemini kan helpen zonder dat die activiteit is ingeschakeld, betekent dat dan dat de AI toch nog steeds meeleest of gegevens opslaat?

De formulering was vaag, de impact onduidelijk, en aangezien onze privacy in combinatie met AI sowieso al een heet hangijzer is, ging het nieuws als een lopend vuurtje door de techcommunity. Al snel verschenen er bezorgde reacties op sociale media en in forums, waarin gebruikers zich afvroegen of ze straks ongemerkt data afstaan aan een AI-systeem dat ze zelf niet actief gebruiken.

©Andrea

Google stelt gerust, maar nuanceert niet alles

Gelukkig kwam Google snel met verduidelijking. De kernboodschap: al biedt Gemini straks hulp bij je apps, dat betekent níét dat je persoonlijke gegevens automatisch worden verzameld of opgeslagen. Als je Gemini Apps Activity uit hebt staan, worden je gesprekken niet opgeslagen, niet gebruikt om modellen te trainen en verdwijnen ze na korte tijd automatisch. De AI gebruikt die tijdelijke gegevens alleen om je direct te kunnen helpen, bijvoorbeeld als je zegt 'bel mama' of 'stuur een bericht naar Daan'.

Toch blijft er een nuance hangen. De toegang van Gemini tot deze apps wordt standaard ingeschakeld voor iedereen, tenzij je dat zelf dus actief uitschakelt. Dat betekent dat de AI wel degelijk macht krijgt over je telefoonfuncties, tenzij jij ingrijpt. En hoewel de data niet worden opgeslagen, is er technisch gezien wel sprake van toegang tot privé-interactie, al is het kortstondig en geanonimiseerd.

Ook interessant: Spraakberichten in WhatsApp lezen, zo werkt het

Gebruikers kunnen zelf de stekker eruit trekken

Voor wie zich niet prettig voelt bij deze mate van AI-integratie, is er goed nieuws: je kunt de toegang van Gemini tot je apps volledig intrekken. Dat doe je via de instellingen van de Gemini-app binnen Android of via de speciale webpagina gemini.google.com/apps. Daar bepaal je per app of je Gemini toestemming geeft om ermee te werken. Zet je die toegang uit, dan stopt de AI simpelweg met bellen, berichten sturen of andere app-interacties. Je behoudt dus altijd de controle – als je tenminste weet waar je moet kijken.

Wat belangrijk is om te onthouden: deze wijziging betekent niet dat Gemini een spion wordt op je telefoon. Het is eerder een uitbreiding van de Assistent-functie, zoals we die kennen van eerdere AI-integraties binnen Android. Maar doordat AI steeds meer verweven raakt met je dagelijkse digitale handelingen, is het goed om scherp te blijven op wat wel en niet wordt gedeeld.

©WEI ZHENG

Van slimme assistent naar app‑regisseur

De evolutie van Gemini laat zien waar het naartoe gaat met AI in Android: niet langer een slimme praatpaal in de marge, maar een behoorlijk dominante regisseur van je app-gebruik. Vergelijk het met Siri's vernieuwde integratie in iOS 18 of de opkomende app-functies in Android 16 – allemaal gericht op een AI die niet alleen antwoordt, maar ook handelt.

Die verschuiving is logisch, maar dwingt ontwikkelaars én gebruikers om na te denken over de ethiek van assistentie. Want hoe vriendelijk een AI ook oogt, als die steeds meer kan, moet je ook scherper kijken naar wat je precies weggeeft.

Wat betekent dat concreet voor jou?

Als gebruiker hoef je je voorlopig geen zorgen te maken dat Gemini heimelijk je gesprekken opslaat of meeluistert zonder toestemming. Maar het blijft belangrijk om je instellingen te checken, zeker nu de AI standaard meer bevoegdheden krijgt. De tools om die macht te beperken zijn er gelukkig, je moet ze alleen wel even opzoeken.

Wil je dus de voordelen van Gemini benutten zonder je privacy op het spel te zetten? Check dan vóór 7 juli je instellingen en bepaal zelf hoeveel zeggenschap je de AI geeft. Zo houd je het beste van twee werelden: slimme hulp, zonder ongewenste inmenging.

De Sony ULT Field 3 lijkt op het eerste gezicht wat onopvallend, maar de reflecterende ULT-knop heeft een hoop te bieden. Die belooft een diepe, voelbare bas, wat samen met zijn robuuste, waterdichte bouw de belangrijkste beloftes van dit model zijn.

De Sony ULT Field 3 is een compacte en draagbare bluetoothspeaker met een adviesprijs van 199 euro. Op het eerste gezicht is dit een onopvallende luidspreker, met twee opvallende elementen. Zowel het Sony-logo als de bijzondere ULT-knop zijn voorzien van reflecterend materiaal, waardoor die een andere kleur dan zilver laten zien wanneer het licht erop valt. We zien groene, blauwe, roze en gele tinten voorbijkomen, waardoor het model toch een unieke uitstraling heeft. Om die ULT-knop (ULT staat trouwens voor Ultimate) is overigens een hoop te doen: dit is namelijk een centraal element.

Sony ULT Field 3

Wanneer je die knop indrukt, dan activeer je volgens Sony een diepe en voelbare bas. Daar vertellen we verderop in deze recensie meer over. De speaker beschikt daarnaast over Sound Field Optimization, dat het geluid aanpast aan de omgeving. Ook daar zou dan een betere geluidservaring uit moeten komen. Via de gratis te downloaden Sony Music Connect-app kun je een zevenbands equalizer gebruiken. Dit kun je alleen doen wanneer je de ULT-modus niet geactiveerd hebt, aangezien die de muziekbeleving al grotendeels aanpast voor je.

©Wesley Akkerman

Je kunt de Sony ULT Field 3 zowel binnen als buiten gebruiken, dankzij het IP67-certificaat. Het apparaat is niet alleen stof- en waterdicht, maar ook schokbestendig en roestvrij. De accu gaat tot 24 uur mee, maar dat is mede afhankelijk van het volume en overige instellingen. Voor een dagje weg is de accuduur meer dan prima. Je kunt de speaker bovendien als powerbank inzetten, voor als je onderweg je smartphone moet opladen. Sony levert tot slot een schouderband mee, wat het draagbare karakter van de Field 3 verder benadrukt.

Tweedeling van het geluid

De geluidskwaliteit van de speaker draait om de tweedeling die de ULT-knop creëert. Zodra je die functie activeert, dan hoor je een behoorlijke basversterking en vollere middentonen, zonder dat de zang aan helderheid verliest. Zonder die modus klinkt de muziek gedetailleerd, maar ook merkbaar vlakker. Prima voor op de achtergrond, maar de audio mist dan wel wat impact. Bij sommige genres, zoals hiphop, kan de verhoogde bas de vocalen soms wat overstemmen. De equalizer biedt in die gevallen dan helaas ook niet altijd soelaas.

©Wesley Akkerman

Je kunt het apparaat zowel liggend als staand gebruiken, maar we hebben gemerkt dat horizontaal gebruik fijner klinkt. Het volume kan ook lekker hoog, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit, waardoor je deze speaker prima in een tuin zou kunnen gebruiken. Ondanks dat we ons nooit ondergedompeld voelen in het geluid, zijn we toch positief over de Sony ULT Field 3. Dit is typisch zo'n speaker die je onderweg meeneemt of ergens neerzet waar je geen andere speakers kunt installeren. Denk dan aan de badkamer of misschien wel een slaapkamer.

De speaker bedienen

Je bedient de Sony ULT Field 3 op twee manieren: via de Music Connect-app of via de strip bovenop. Binnen de applicatie regel je diverse instellingen, zoals de bluetoothkwaliteit en geluidsoptimalisatie. We hebben de optimalisatie op een gegeven moment uitgeschakeld en gemerkt dat de speaker dan beter klinkt dan voorheen. Verder is het zo dat je zowel die stand als de ULT-knop moet uitschakelen om de equalizer te kunnen gebruiken. Dat is best jammer, zeker in het geval van ULT. Je eigen instellingen evenaren die van de Sony-geluidsoptie namelijk niet.

©Wesley Akkerman

De meeste functies zijn gelukkig direct toegankelijk via de knoppenstrip bovenop het apparaat. Hier vind je de standaard bediening en de specifieke ULT-toets. Aan de achterzijde bevindt zich een handige usb-c-poort voor het opladen van zowel de speaker als je telefoon. Daarnaast beschikt dit model over bluetooth multipoint (waardoor je gemakkelijk twee apparaten aansluit) en Party Connect. Door die laatste functie sluit je de ULT Field 3 naadloos aan op andere Sony-speakers die over dezelfde functionaliteit beschikken (bijna honderd momenteel).

Sony ULT Field 3 kopen?

Voor 199 euro (online al voor minder te vinden) is de Sony ULT Field 3 zeker een aanrader. De speaker transformeert met de ULT-knop van een subtiele achtergrondspeler naar een krachtpatser met een diepe bas. Gecombineerd met zijn robuuste bouw, lange accuduur en handige multipoint-connectiviteit, biedt hij een zeer compleet pakket. Het voornaamste nadeel is de beperkte equalizer, die je dwingt te kiezen. De luidspreker is minder geschikt voor de audiofielen onder ons – maar voor alle andere mensen is dit echt geen verkeerde aankoop.