iOS 9 is onthuld en het heeft een aantal fantastische nieuwe functies. Deze handleiding met de interessantste en nuttigste nieuwe functies van iOS 9 zal je helpen om het nieuwe besturingssysteem onder de knie te krijgen, en laten een aantal manieren zien waarop iOS 9 de manier waarop je je iPad of iPhone ervaart zal veranderen.

Tip 1: ProActive - Leer iOS je routine kennen

©PXimport

iOS 9 is gearriveerd (in beta vorm althans), en we genieten van de overvloed aan nieuwe functies. Hier leiden we je door een aantal van onze favoriete functies heen. We beginnen met iets wat we ProActive noemen. Lees ook: Apple maakt iOS 9 slimmer en pro-actief.

Ja, het is zo'n beetje van Android's Google Now gekopieerd*, maar ProActive blijft één van de aangenaamste nieuw functies in iOS 9 - en de functie met het grootste potentieel om langzaamaan levens veranderend te zijn.

ProActive (zo noemen we het hier; het lijkt erop dat het Apple's codenaam is in plaats van een officiële benaming) probeert één stap voor te blijven door altijd te proberen erachter te komen wat je vervolgens wilt gaan doen, en een snelkoppeling naar dat gedrag aan te bieden.

Bel je op een vast moment in de week je moeder op? iOS zal haar contact icoon in de Search scherm plaatsen wanneer dat moment nadert, zodat je met één enkele swipe het telefoontje kunt plegen (links vanaf het eerste thuisscherm/paneel, of omlaag vanaf elk ander thuisscherm). Luister je in de sportschool graag naar muziek? Dan komt er op het gebruikelijke tijdstip een Now Playing op het vergrendelscherm te staan, of wanneer je de hoofdtelefoon inplugt.

Hoe krijg je deze handigheden? Gebruik iOS gewoon zo veel als je kunt: het zal het snel leren. En kijk uit naar de snelkoppelingen. Vergeet niet om het Search scherm te bekijken om te zien hoeveel iOS over je gewoontes geleerd heeft.

* Dat gezegd hebbende, we weten van welk bedrijf we het minder erg vinden dat het ons app gebruik in de gaten houdt, en de mensen die we e-mailen en bellen op bepaalde locaties en tijdstippen.

Tip 2: Multitasking deel I - Twee apps tegelijk op het scherm

©PXimport

Deze tip is alleen voor de iPad - en het geavanceerdere deel ervan is alleen voor de iPad Air 2, althans vooralsnog. (Let wel, het zou erg goed bij de iPad Pro passen, dus misschien is er met dat gerucht meer aan de hand dan we dachten...) Maar het is een zo langverwachte en cool uitziende functie dat het voor de mensen die het krijgen een echte traktatie is.

Bij de simpele vorm van multitasking op de iPad - en dit geldt voor alle iPads die compatibel zijn met iOS 9, dus de iPad 2 en later - gaat het om het openen van een willekeurige app waarna je vanaf de rechterkant van het scherm naar binnen toe swipet, waarna er een dunne zijbalk verschijnt. In deze zijbalk kun je een andere app kiezen die in dat deel van het scherm geopend wordt, terwijl de eerste app op de rest van het scherm zichtbaar blijft.

Lees ook: 3 nog niet besproken features van iOS 9.

Dit is handig voor verschillende werk scenario's: het bekijken van een e-mail terwijl je belangrijke elementen in een Notities document plakt dat in het hoofdvenster geopend is, bijvoorbeeld, of het bekijken van een reis in Kaarten terwijl je routebeschrijvingen noteert.

Tip 3: Multitasking deel II - Twee taken tegelijk uitvoeren

©PXimport

Als je een iPad Air 2 hebt, kun je nog verder gaan met de multitasking functies van iOS 9, door twee apps naast elkaar te laten draaien en met allebei tegelijk te interacteren. Apple beschrijft dit als "het werken aan een schilderij met de referentiefoto ernaast, of het schrijven van een paper terwijl je citaten uit een boek in iBooks kopieert".

Deze functie heet Split View. Je kunt ook de schermruimte die aan elke app wordt toegekend veranderen, hoewel de standaardoptie 50/50 lijkt te zijn.

We verwachten ook dat dit op de volgende generatie volledig formaat iPads zal werken, en bovendien wakkert dit het iPad Pro gerucht verder aan.

Tip 4: Multitasking deel III - Video bekijken terwijl je iets anders doet

©PXimport

Het derde aspect van multitasking in iOS 9 heet Picture in Picture. Hiermee kun je een video bekijken terwijl je in andere apps aan het werken bent. Deze video kan in een toegewijde app afgespeeld worden, of het kan een live FaceTime zijn.

Wanneer je een video aan het bekijken bent hoef je alleen maar op de thuisknop te drukken om iOS 9 te vertellen dat het videoscherm verkleind in een hoek van je scherm weergegeven moet worden. Je kunt vervolgens een andere app op de gebruikelijke manier openen en de video zal in zijn eigen kleine venster blijven draaien.

Tip 5: Toetsenbordcursor

©PXimport

Laten we vervolgens naar het systeemtoetsenbord kijken: het is niet betoverend, maar het ligt ten grondslag aan vrijwel alles wat je op een iOS apparaat doet.

Lees ook: 'Speciaal iPad Pro-toetsenbord in iOS 9'.

Ten eerste heeft Apple het systeemtoetsenbord van iOS 9 de mogelijkheid gegeven om een virtuele cursor door een document heen te bewegen. Als je het scherm op een willekeurige plek met twee vingers tegelijk ingedrukt houdt, worden alle toetsen grijs. Van nu af aan beweegt de virtuele cursor als je je twee vingers beweegt, waarbij automatisch alle tekst die tussen het originele punt waar je begonnen bent en de nieuwe plek waar je de cursor naartoe bewogen hebt staat.

Het is even lastig om aan te wennen, hoewel Apple de functie 'Easy text selection' noemt, en in de betaversie van iOS 9 die we gezien hebben zaten vrij veel bugs. Maar we vinden het geweldig dat Apple met het toetsenbord in iOS rare nieuwe dingen uitprobeert.

Tip 6: Shift-toets

©PXimport

We gaan weer even terug naar het alledaagse, maar dit is een belangrijke verbetering. De Shift toets in iOS was altijd erg ambigu - hij veranderde van kleur tussen het wit van de normale toetsen (uit) en het zachte grijs van de speciale toetsen (aan) zonder dat de meeste mensen konden onthouden wat nu wat was.

In plaats van kleur toe te voegen aan de status waarin de knop is ingeschakeld, zoals sommige mensen verwacht hadden, laat Apple de hele set met toetsen van hoofdletters in kleine letters veranderen, zodat je precies kunt zien wat er aan de hand is.

Tip 7: Snelkoppelingenbalk

©PXimport

Verder staan er geweldige nieuwe iconen aan beide kanten van de QuickType suggestiebalk. Dit zijn snelkoppelingen voor veelgebruikte commando's.

De snelkoppelingen zullen variëren afhankelijk van de app die je aan het gebruiken bent, maar je zult altijd Cut (de schaar), Copy (een rechthoek en een gestippelde rechthoek) en Paste (een ingevulde rechthoek en klembord) te zien krijgen. Als er weinig ruimte is, zoals in Notities, kunnen deze drie samen onder één enkel icoon verborgen zitten: de schaar. Druk erop om het volledige palet met opties tevoorschijn te halen.

Notities voegt snelkoppelingen voor opmaakopties toe (een hoofdletter A en een kleine letter a), takenlijsten (een vinkje in een cirkel) en tekeningen (een tilde). Hier zullen we later op doorgaan.

Andere apps kunnen een camera icoon bieden om afbeeldingen en video's toe te voegen; een paperclip om bijlagen toe te voegen' vet/cursief/onderstreepte letters voor opmaakopties; enzovoorts. Zoals je kunt zien spreken de meeste dingen voor zich. Experimenteer als je er eentje tegenkomt die je niet herkent: er is geen icoon voor 'verwijder document zonder bevestiging', voor zover we weten.

Tip 8: Notities deel I - Tekeningen toevoegen

©PXimport

Laten we teruggaan naar de verwaarloosde Notities-app, die in iOS 9 als onderdeel van een algemene opknapbeurt een aantal nieuwe functies gekregen heeft.

Het meest aansprekende (althans voor ons) is de nieuwe ondersteuning voor snelle lijntekeningen. Druk op het tilde icoon waar we het eerder over hadden en er wordt in Notities een nieuw venster geopend waarin je de tekening kunt maken die je aan je document wilt toevoegen. Je kunt langs de onderkant kleuren selecteren, evenals pennen en potloden met verschillende diktes en structuren (er zijn eigenlijk slechts drie opties - van links naar rechts: een eenvoudige dunne pen, een doorschijnende markeerstift en een dun potlood met textuur). Je kunt ook lijnen weghalen met de gum.

Het allerleukste - als dat überhaupt over digitale kantoorbenodigdheden gezegd kan worden - is de liniaal. Als je er één keer op drukt verschijnt hij op de tekening; druk er opnieuw op en hij verdwijnt. Hij kan eenvoudig met één vinger verplaatst worden of met twee vingers geroteerd. Je kunt op ieder moment langs de rand van de liniaal tekenen met de pen of het potlood dat je eerder geselecteerd had (je hoeft de liniaal niet weg te halen om een pen te kiezen).

Bovenaan het venster staan een Undo en een Redo knop; druk op Done om de tekening in je document op te slaan. (Je kunt de tekening ook los delen of opslaan - gebruik het Share icoon rechts bovenaan.) Als je besluit dat je de tekening na dit punt wilt aanpassen, druk er dan eenmalig op in je document en het bewerkingsvenster zal opnieuw geopend worden. Druk op Done om terug te gaan naar je document, compleet met de geüpdatete tekening.

Tip 9: Notities deel II - Takenlijsten toevoegen

©PXimport

Dit zal minder lang duren, maar het kan net zo handig zijn. Aangezien veel iOS gebruikers Notities gebruiken om boodschappenlijstjes en andere vormen van takenlijsten te maken, heeft Apple het eenvoudig gemaakt om aanvinkbare vakjes naast items in een lijst te zetten, zodat je een notitie kunt maken wanneer een bepaalde taak voltooid is zonder dat je hem uit de lijst hoeft te verwijderen. (Dit kan handig zijn voor taken die dagelijks herhaald moeten worden, bijvoorbeeld, of een boodschappenlijst met artikelen die je regelmatig koopt.)

Markeer je lijst via de traditionele methode of de virtuele cursor die we hierboven genoemd hebben en druk op het icoon met het vinkje in de cirkel. Ze veranderen dan meteen in aanvinkbare actiepunten. Druk opnieuw op het icoon om naar een normale lijst terug te gaan.

Als je het liever andersom doet, kun je op Return drukken om een nieuwe regel te beginnen en vervolgens eenmaal op het icoon drukken om één enkel aanvinkbaar veld aan te maken dat je een naam kunt geven.

Tip 10: Notities deel III - Opmaak

©PXimport

Notities heeft nu uitgebreidere opmaakopties. Deze kunnen nu benaderd worden via het hoofdletter A / kleine letter a icoon, in plaats van via de optiebalk die verschijnt wanneer je tekst selecteert.

Notities heeft zeven tekststijlen (evenals het eerder beschikbare vet, cursief en onderstreept), maar hiervan zijn er drie standaard beschikbaar: Title, Heading of Body. Je kunt kiezen welke Notities als standaard gebruikt als je in een nieuw document begint te typen door naar Settings > Notes > New Notes Start With te gaan. Als je Title of Heading selecteert zal Notities voor de tweede paragraaf en daaropvolgende paragrafen terug gaan naar de Body stijl.

Tip 11: OV-informatie in Kaarten

©PXimport

Als je een reis aan het plannen bent en geen auto hebt, zul je in iOS 8 helemaal niets aan Kaarten hebben, omdat het jaren achterloopt op zijn tegenhanger Google Maps. Maar in iOS 9 biedt Kaarten eindelijk OPV-informatie.

Zoek naar een locatie en druk op Directions links bovenaan om dat gedeelte tevoorschijn te halen. Selecteer het tabblad Transport.

Kies de route die je wilt nemen uit de aangeboden opties en druk onderaan de pagina op Start. Kaarten zal je door je reis heen leiden. (We hebben dit nog niet goed kunnen testen, dus we weten niet zeker of Kaarten wel slim genoeg is om de reis in het cache te zetten, zodat je de aanwijzingen niet verliest wanneer je ondergronds gaat en het signaal kwijtraakt.)

Lees ook: 'Kaarten-app toont in iOS 9 ook ov-informatie'.

Als alternatief kun je naar aanwijzingen springen vanaf de speld die tevoorschijn komt wanneer je de originele zoekopdracht uitvoert. Merk op dat de speld een tijd en een wandelicoon naast zich heeft staan; druk hierop en je krijgt looproutes te zien. Druk op het tabblad Transport om weer terug te gaan naar OV-informatie.

Vergeet niet dat de OV-informatie vooralsnog erg beperkt is. De lijst met ondersteunde steden is een beetje surrealistisch: zes steden in de Verenigde Staten, Toronto (en een aantal nabijgelegen steden) in Canada, Londen, Berlijn, Mexico-Stad en meer dan 300 locaties in China. Je kunt zien waar Apple's prioriteiten liggen.

Tip 12: Energiebesparende modus

©PXimport

We eindigen met een kleine maar potentieel zeel belangrijke verandering waar we al jaren om vragen: een energiebesparende modus over het gehele systeem.

Wanneer de batterij van je iPhone (voor zover we weten werkt het tot dusver alleen op de iPhone, maar misschien wordt er in een latere beta ondersteuning voor de iPad toegevoegd) onder de 20 procent komt te zitten, verschijnt er een waarschuwing en wordt de Low Power Mode aangeboden. Druk erop om op het hele systeem animaties te reduceren, de tijd voordat het scherm donker wordt te verkorten en op allerlei andere manieren je batterij langer mee te laten gaan.

Je kunt Low Power Mode ook op andere momenten activeren: zoek naar de optie in het nieuwe Battery gedeelte in Settings. (Het staat in dezelfde groep als het General gedeelte en heeft een groen icoon.)

Je kunt zien dat de Low Power Mode is ingeschakeld door naar de batterij indicator bovenaan het scherm te kijken: normaal gesproken is deze boven de 20 procent groen en daaronder rood, maar in de Low Power Mode is hij oranje.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.