6 tips om je koffiebonen lekker vers te houden
Het zwarte goud dat ons 's ochtends op gang brengt en ons door de dag sleept. Koffie. Gemaakt van lekkere verse koffiebonen. Maar hoe houd je die boontjes eigenlijk vers? In dit artikel delen we enkele praktische tips waarmee je koffiebonen fris en vol van smaak blijven.
☕ In dit artikel leggen we uit wat er gebeurt wanneer koffiebonen in contact komen met licht en zuurstof. Spoiler alert: daar kunnen ze niet zo goed tegen. We geven je tips over hoe je koffiebonen het best kunt bewaren én gebruiken, zodat de smaak het beste blijft.
P.S. Het is eigenlijk gek dat we het hebben over koffiebonen. Het zijn zaden van de vrucht van de koffieplant.
Lees ook: Koffiemolen kiezen: de beste tips om het ideale apparaat te vinden
Waarom is het belangrijk om je koffiebonen op de juiste manier te bewaren?
Het bewaren van koffiebonen is belangrijk wanneer je een lekker kopje koffie wilt zetten dat je smaakpapillen verwent. Na het roosterproces ontwikkelen koffiebonen uiteenlopende smaken en aroma's. En koffiebonen ‘ademen’.
Direct na het roosteren zijn koffiebonen nog niet helemaal klaar om in je koffiemachine te belanden. Gedurende een periode na het roosteren geven ze koolstofdioxide (CO₂) af. Dit proces helpt de bonen om hun versheid en karakteristieke smaken te behouden.
Na een poosje begint die CO₂ langzaam te vervliegen. Daarmee verdwijnt ook wat van de smaak. Als je wilt dat je koffie zijn smaak behoudt, moet je dus weten hoe je deze versheid kunt behouden.
©Olexandr Taranukhin
Tips voor het bewaren van koffiebonen
Je hebt de perfecte zak met vers gebrande koffiebonen gevonden. Die smaken moeten natuurlijk wel goed blijven. Hier zijn zes praktische tips om je koffiebonen zo vers mogelijk te houden.
Tip 1: Bewaar de bonen heel
Het lijkt misschien een goed idee om je bonen meteen allemaal te malen. Ben je maar klaar. Maar voor de smaak van je koffie is het geen goed idee.
Hele koffiebonen behouden hun oorspronkelijke smaak en aroma veel langer dan gemalen koffie. Zodra je bonen maalt, zet het oxidatieproces in. Dat zorgt voor een afname van de smaak. De oliën vervliegen: maar liefst de helft van de smaak gaat verloren binnen een minuut na de maling. Zelfs als je koffie in vacuümverpakte zakken koopt, smaakt eerder gemalen koffie uit de supermarkt nooit zo vers als vers gemalen koffie.
Tip 2: Gebruik een luchtdichte opbergplek
Zuurstof is de aartsvijand van je koffiebonen als het op versheid aankomt. Bewaar ze daarom in een luchtdichte container. Dit is de beste manier om de kostbare smaak en geur van je koffie te beschermen.
Wanneer zuurstof in contact komt met je koffiebonen, begint het oxidatieproces. Hoe dat werkt, leggen we verderop uit. Maar zo'n container doet nog iets anders dan zorgen dat de bonen zo min mogelijk in aanraking komen met zuurstof: het houdt ook andere geuren buiten. Als je koffiebonen bijvoorbeeld gewoon naast de uien legt, dus niet in een luchtdichte pot, dan gaat je koffie naar ui smaken.
Door zuurstof én andere vervuilers buiten te houden, blijven je koffiebonen vers en op smaak.
©Reema
Dit is waarom je koffie luchtdicht moet bewaren Oxidatie is een chemisch proces waarbij een stof reageert met zuurstof. Een bekend voorbeeld is roesten, waarbij metalen reageren met zuurstof. In het geval van koffiebonen en gemalen koffie leidt oxidatie tot het verlies van smaak en aroma. Wanneer koffiebonen in contact komen met zuurstof, bijvoorbeeld wanneer ze worden blootgesteld aan lucht, begint het oxidatieproces. Chemische verbindingen veranderen en daarmee verandert ook de smaak. Het zijn vooral de oliën in de bonen die oxideren. Daar alleen zit ook de smaak in. Maar liefst 7 tot 17 procent van het gewicht van een koffieboon bestaat uit lipiden, oliën. Daarvan gaat al veel verloren tijdens het branden. Maar niet alles. Dark roasts bevatten overigens de meeste vetten. Die kunnen dus ook eerder oxideren en verliezen snel smaak.
Tip 3: Bewaar koffiebonen in het donker
Licht kan de smaak van je koffie aantasten. Ultraviolet licht kan ervoor zorgen dat de moleculen in koffiebonen afbreken of van structuur veranderen. Het kan ook verdamping veroorzaken. Waardevolle bestanddelen die ze aroma en smaak geven, gaan zo verloren. Dit noem je ook wel fotodegradatie.
Als je bonen in een glazen pot of in de originele verpakking zitten, bewaar ze dan in een kast of lade. Koel en donker is hét perfect bewaaradvies voor koffiebonen.
Tip 4: Vermijd de koelkast
Koffiebonen nemen vocht op. Ze zijn namelijk hygroscopisch, ofwel vochtdoorlatend. De koelkast is een vochtige omgeving. Bovendien nemen bonen ook geuren en smaken op (zie tip 2). De koelkast gevuld met allerlei voedingsmiddelen is dus niet de ideale plek. De smaak van je koffie is binnen een paar dagen in de koelkast al verpest. Je proeft kaas in je koffie. Of spruitjes. Ugh.
Tip 5: Vries bonen alleen in als het nodig is
De een zegt dat het echt niet kan, de ander vindt het dé oplossing om je koffiebonen langer te bewaren: invriezen. In principe doet invriezen niets met de smaak. Als het goed gebeurt.
Als je je bonen ongeopend in de vriezer bewaart, blijven ze drie tot vier maanden vers voordat ze smaak verliezen. Maar dan moeten ze wel echt luchtdicht verpakt zitten. Anders komt er lucht en vocht bij je bonen en worden ze alsnog minder lekker. Lang niet alle diepvriesbakjes zijn helemaal luchtdicht. Wil je bonen invriezen, controleer dit dan goed!
Heb je bonen ingevroren? Ontdooi dan steeds maar een kleine hoeveelheid bonen, precies zoveel als je nodig hebt. Daarom kun je beter een aantal kleine bakjes met bonen in je vriezer hebben dan één grote. Wanneer van de grote bak elke keer het deksel open moet omdat je een handje bonen nodig hebt, komt er alsnog lucht bij.
💡 Voordat je bonen gaat malen, moet je ze overigens wel ontdooien.
©Tatarinov Andrey
Tip 6: Maal alleen wat je nodig hebt
Koffiebonen blijven langer vers dan gemalen koffie. We zagen al dat veel van de aroma’s vervliegen na het malen (tip 1). Maal dus per koffieronde de hoeveelheid die je nodig hebt om de kopjes te vullen. Niet meer en niet minder.
Koop koffie ook in hoeveelheden die past bij jouw gebruik. Een grote zak aanschaffen terwijl je in totaal twee bakjes op een dag zet, is zonde. De kwaliteit, en daarmee de smaak, gaat op den duur achteruit. Altijd.
Verder zijn zakken met een ventieltje fijn. Die laten de CO₂ die koffie uitstoot wel uit de zak, maar geen lucht in de zak. Zodra je een pak koffiebonen hebt aangebroken ,komt er wel zuurstof in. Maak de zak dan zo snel mogelijk op. Bij voorkeur heb je dus niet meerdere zakken koffie tegelijk openstaan. En geen grote voorraad.
Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.
De Kieskeurig.nl Koffiewijzer
16 koffiemachines getest door consumenten