Zo verlicht je jouw woonkamer optimaal
Je woonkamer moet natuurlijk sfeervol zijn, maar daarnaast moet je ook kunnen zien wat je doet. Hoe pak je dat aan met verlichting? Je kunt een lichtplan maken om de verlichting af te stemmen op jouw woonstijl en smaak.
Drie soorten verlichting: welke lichtbron en sterkte
Als je een lichtplan maakt voor je woonkamer, kun je onderscheid maken tussen drie soorten verlichting:
Basisverlichting
Sfeerverlichting
Functionele verlichting
Basisverlichting is de verlichting die je gebruikt om de ruimte op een natuurlijke manier te verlichten. Dit is de belangrijkste verlichting in de ruimte en je moet daarom goed zorgen voor voldoende licht. Voor basisverlichting kun je bijvoorbeeld gebruikmaken van plafondlampen, spotjes of wandlampen. Het is aan te raden om voor lichtbronnen met een warm licht te kiezen om een sfeervolle en gezellige ambiance te creëren.
Sfeerverlichting is verlichting die je gebruikt om een bepaalde sfeer te zetten voor in de ruimte. Dit kan bijvoorbeeld een schemerlamp zijn op een dressoir, of kaarsen of lampjes in de vorm van sterren op een bijzettafel. Sfeerverlichting is meestal niet erg fel. Qua kleur is een lichtbron tot 2700 Kelvin ('extra warm wit') in de meeste gevallen geschikt.
Functionele verlichting is verlichting die je gebruikt om bepaalde activiteiten te verlichten. Dit kan bijvoorbeeld een bureaulamp zijn voor het lezen of werken. Functionele verlichting is meestal wat feller dan sfeerverlichting, zodat het voldoende licht geeft om de activiteit uit te kunnen voeren.
© Tom Merton/KOTO - stock.adobe.com
Soort verlichting: LED
In het algemeen is het aan te raden om voor ledverlichting te kiezen, omdat dit energiezuinig is en lang meegaat. Bovendien kun je met ledverlichting gemakkelijk verschillende kleurtemperaturen kiezen (niet meer zoals vroeger, toen alleen wit licht beschikbaar was als led). Zo kun je de juiste sfeer creëren voor de verschillende soorten verlichting in de ruimte.
Powered by
De verlichting in jouw living
Om je woonkamer echt goed te verlichten, is een lichtplan een goed uitgangspunt. Dat geldt overigens voor iedere ruimte in huis, dus naast de woonkamer ook voor bijvoorbeeld de keuken. Zorg ervoor dat de lampen op strategische plekken worden geplaatst, zodat je voldoende licht hebt op de plekken waar je het nodig hebt, zoals bijvoorbeeld bij een eettafel of een leeshoek.
Het is ook aan te raden om verschillende soorten verlichting te combineren, zodat je de verlichting naar behoefte kunt aanpassen. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van dimmers of lampen met verschillende kleurtemperaturen. Zo kun je de verlichting aanpassen aan de activiteit of het moment van de dag.
© Katarzyna Bialasiewicz Photographee.eu
Stappenplan voor een lichtplan
Hoe maak je een lichtplan, om van daaruit je verlichting sfeervol en functioneel te plaatsen? Maak eerst een plattegrond van de ruimte, inclusief meubels, kunstwerken en technische voorzieningen. Ga daarna als volgt te werk:
Geef aan waar de verschillende activiteiten in de ruimte plaatsvinden.
Plaats de basisverlichting op de plattegrond. Zorg hierbij voor een lamp per 10 à 15 vierkante meter.
Plaats de sfeerverlichting op de plattegrond.
Voeg de functionele taakverlichting toe op de plekken waar je dit nodig hebt, bijvoorbeeld in een leeshoek.
Selecteer de uiteindelijke armaturen. Vaak zijn meerdere lampen mogelijk op één armatuur.
Plaats de aansluitpunten indien nodig (vaak staan die al vast).
Bekijk het lichtplan nog eens goed en pas het eventueel aan.
Installeer de verlichting volgens het lichtplan.
Maak gebruik van dimmers en slimme verlichting om het licht naar behoefte aan te passen.
Hoeveel lampen heb je nodig?
Je kunt je vast voorstellen dat er geen standaard formule is voor het aantal lampen dat nodig is om een woonkamer te verlichten. Iedere woonkamer is immers anders, en daarnaast is het kleurgebruik en de inrichting ook nog belangrijk. Vergeet ook niet de leeftijd van de bewoners: iemand van 65 jaar heeft wel 3,5 keer zoveel licht nodig als iemand van 25 jaar. Meestal zijn 5 tot 10 lichtbronnen genoeg, maar dat is een hele grove regel.
Als je voldoende basisverlichting wilt hebben, is het aan te raden om voor elke 10-15 m² een lamp te plaatsen. Dit kan bijvoorbeeld een plafondlamp of wandlamp zijn. Als je de verlichting wilt gebruiken om sfeer te creëren, kun je daarnaast ook nog een paar extra lampen toevoegen, zoals tafellampen of leeslampen.
De Europese Unie adviseert een verlichtingssterkte voor werkplekken en recreatieruimtes. Daaruit afgeleid is het advies 200-300 lux voor woonkamers. 1 lux is gelijk aan 1 lumen per vierkante meter. Dit betekent dat je voor een woonkamer van bijvoorbeeld 30 m² een verlichtingssterkte nodig hebt van minimaal 9.000 lumen, als je 300 lux als richtlijn neemt. Als je 200 lux als richtlijn neemt, heb je minimaal 6.000 lumen nodig.
Houd er rekening mee dat dit alleen richtlijnen zijn en dat het uiteindelijke aantal lumen dat je nodig hebt kan afhangen van de specifieke behoeften van je woonkamer. Het aantal lumen van een lichtbron (de sterkte van het licht dus) staat op de verpakking vermeld.
© Olha - stock.adobe.com
Is slimme verlichting handig (en voordelig)?
Slimme verlichting is verlichting die is verbonden met een smarthome-systeem, zoals bijvoorbeeld Google Nest of Amazon Echo, en kan worden bediend met een smartphone of een spraakassistent. Dit betekent dat je de verlichting kunt in- en uitschakelen, dimmen en de kleurtemperatuur kunt aanpassen met je smartphone of met spraakcommando's.
Er zijn verschillende voordelen aan het gebruik van slimme verlichting:
Gemak. Je kunt de verlichting bedienen vanaf elke plaats met je smartphone of een spraakassistent, zonder dat je naar het lichtpunt hoeft te lopen.
Energiebesparing. Veel slimme verlichting is energiezuinig en kan helpen om het energieverbruik te verminderen. Bovendien kun je de verlichting automatisch laten uitschakelen als je de ruimte verlaat of als je slaapt.
Sfeer. Je kunt gemakkelijk de sfeer in de ruimte aanpassen door de kleurtemperatuur of het lichtniveau te veranderen.
Veiligheid. Sommige slimme verlichting heeft een functie om het licht te laten knipperen als er bijvoorbeeld een inbraakalarm afgaat.
Slimme verlichting kan wel wat duurder zijn in aanschaf dan traditionele verlichting. Maar doordat je het gemakkelijk en van afstand in- en uitschakelt, kun je er energiekosten mee besparen. Of je het waard vindt, is dan ook persoonlijk.
Wil je meer weten over het kiezen van slimme verlichting in huis? Lees dan: Slimme verlichting voor binnen: dit zijn je opties
© Koen Barten
