Je woonkamer moet natuurlijk sfeervol zijn, maar daarnaast moet je ook kunnen zien wat je doet. Hoe pak je dat aan met verlichting? Je kunt een lichtplan maken om de verlichting af te stemmen op jouw woonstijl en smaak.

Drie soorten verlichting: welke lichtbron en sterkte

Als je een lichtplan maakt voor je woonkamer, kun je onderscheid maken tussen drie soorten verlichting:

Basisverlichting is de verlichting die je gebruikt om de ruimte op een natuurlijke manier te verlichten. Dit is de belangrijkste verlichting in de ruimte en je moet daarom goed zorgen voor voldoende licht. Voor basisverlichting kun je bijvoorbeeld gebruikmaken van plafondlampen, spotjes of wandlampen. Het is aan te raden om voor lichtbronnen met een warm licht te kiezen om een sfeervolle en gezellige ambiance te creëren.

Sfeerverlichting is verlichting die je gebruikt om een bepaalde sfeer te zetten voor in de ruimte. Dit kan bijvoorbeeld een schemerlamp zijn op een dressoir, of kaarsen of lampjes in de vorm van sterren op een bijzettafel. Sfeerverlichting is meestal niet erg fel. Qua kleur is een lichtbron tot 2700 Kelvin ('extra warm wit') in de meeste gevallen geschikt.

Functionele verlichting is verlichting die je gebruikt om bepaalde activiteiten te verlichten. Dit kan bijvoorbeeld een bureaulamp zijn voor het lezen of werken. Functionele verlichting is meestal wat feller dan sfeerverlichting, zodat het voldoende licht geeft om de activiteit uit te kunnen voeren.

©Tom Merton/KOTO - stock.adobe.com

Soort verlichting: LED

In het algemeen is het aan te raden om voor ledverlichting te kiezen, omdat dit energiezuinig is en lang meegaat. Bovendien kun je met ledverlichting gemakkelijk verschillende kleurtemperaturen kiezen (niet meer zoals vroeger, toen alleen wit licht beschikbaar was als led). Zo kun je de juiste sfeer creëren voor de verschillende soorten verlichting in de ruimte.

De verlichting in jouw living

Om je woonkamer echt goed te verlichten, is een lichtplan een goed uitgangspunt. Dat geldt overigens voor iedere ruimte in huis, dus naast de woonkamer ook voor bijvoorbeeld de keuken. Zorg ervoor dat de lampen op strategische plekken worden geplaatst, zodat je voldoende licht hebt op de plekken waar je het nodig hebt, zoals bijvoorbeeld bij een eettafel of een leeshoek.

Het is ook aan te raden om verschillende soorten verlichting te combineren, zodat je de verlichting naar behoefte kunt aanpassen. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van dimmers of lampen met verschillende kleurtemperaturen. Zo kun je de verlichting aanpassen aan de activiteit of het moment van de dag.

©Katarzyna Bialasiewicz Photographee.eu

Stappenplan voor een lichtplan

Hoe maak je een lichtplan, om van daaruit je verlichting sfeervol en functioneel te plaatsen? Maak eerst een plattegrond van de ruimte, inclusief meubels, kunstwerken en technische voorzieningen. Ga daarna als volgt te werk:

Hoeveel lampen heb je nodig?

Je kunt je vast voorstellen dat er geen standaard formule is voor het aantal lampen dat nodig is om een woonkamer te verlichten. Iedere woonkamer is immers anders, en daarnaast is het kleurgebruik en de inrichting ook nog belangrijk. Vergeet ook niet de leeftijd van de bewoners: iemand van 65 jaar heeft wel 3,5 keer zoveel licht nodig als iemand van 25 jaar. Meestal zijn 5 tot 10 lichtbronnen genoeg, maar dat is een hele grove regel.

Als je voldoende basisverlichting wilt hebben, is het aan te raden om voor elke 10-15 m² een lamp te plaatsen. Dit kan bijvoorbeeld een plafondlamp of wandlamp zijn. Als je de verlichting wilt gebruiken om sfeer te creëren, kun je daarnaast ook nog een paar extra lampen toevoegen, zoals tafellampen of leeslampen.

De Europese Unie adviseert een verlichtingssterkte voor werkplekken en recreatieruimtes. Daaruit afgeleid is het advies 200-300 lux voor woonkamers. 1 lux is gelijk aan 1 lumen per vierkante meter. Dit betekent dat je voor een woonkamer van bijvoorbeeld 30 m² een verlichtingssterkte nodig hebt van minimaal 9.000 lumen, als je 300 lux als richtlijn neemt. Als je 200 lux als richtlijn neemt, heb je minimaal 6.000 lumen nodig.

Houd er rekening mee dat dit alleen richtlijnen zijn en dat het uiteindelijke aantal lumen dat je nodig hebt kan afhangen van de specifieke behoeften van je woonkamer. Het aantal lumen van een lichtbron (de sterkte van het licht dus) staat op de verpakking vermeld.

©Olha - stock.adobe.com

Is slimme verlichting handig (en voordelig)?

Slimme verlichting is verlichting die is verbonden met een smarthome-systeem, zoals bijvoorbeeld Google Nest of Amazon Echo, en kan worden bediend met een smartphone of een spraakassistent. Dit betekent dat je de verlichting kunt in- en uitschakelen, dimmen en de kleurtemperatuur kunt aanpassen met je smartphone of met spraakcommando's.

Er zijn verschillende voordelen aan het gebruik van slimme verlichting:

Slimme verlichting kan wel wat duurder zijn in aanschaf dan traditionele verlichting. Maar doordat je het gemakkelijk en van afstand in- en uitschakelt, kun je er energiekosten mee besparen. Of je het waard vindt, is dan ook persoonlijk.

Wil je meer weten over het kiezen van slimme verlichting in huis? Lees dan: Slimme verlichting voor binnen: dit zijn je opties

©Koen Barten | Philips

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Minstens eenmaal in je leven ga je klussen en daar hoort goed gereedschap bij. Een degelijke accuboormachine bijvoorbeeld: wij vonden vijf uitgebreide maar handzame exemplaren voor nog geen 250 euro.

Een accuboormachine is eigenlijk doorgaans als multifunctioneel, want naar het boren zijn deze apparaten natuurlijk ook geschikt voor het elektrisch indraaien van schroeven. Belangrijk voor de kracht van de accuboormachine is het koppel, aangegeven in Nm. Hoe hoger dat getal, hoe sterker de boormachine is. Een accuboormachine met 20 Nm is bijvoorbeeld prima voor wat schroefwerk in hout. Maar als je een machine hebt met 60 of 70 Nm, dan kun je er ook zware klussen mee doen, zoals boren in steen of dikke balken.

Black & Decker BDCHD18KB

Als je gewoon een goede, stevige boormachine zoekt voor klusjes in en om het huis, dan zit je met deze Black & Decker helemaal goed. Of je nu een plankje ophangt of door wat stevigere muren wil boren, hij doet het allemaal zonder dat je eerst een spoedcursus techniek hoeft te volgen. Hij ligt lekker in de hand, is niet te zwaar, en je hoeft er niet mee te vechten — gewoon vol vertrouwen aan de slag. Wat ook fijn is: hij is snoerloos, dus je zit niet te klooien met verlengsnoeren. De bijgeleverde koffer en accessoires maken het een lekker compleet pakketje. Een goede keuze voor de doorsnee klusser die af en toe wat werk wil verzetten, zonder daar een fortuin aan uit te geven.

💪 Maximum koppel: 40 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 1.400 rpm
🔋 Accuduur: ongeveer 1 tot 1,5 uur per accu
🧰 Bijgeleverde accessoires: 1 accu + lader + koffer

DeWalt DCD796P2-QW

Deze DeWalt is voor de serieuze klusser. Als je vaker klust en een boormachine wilt waar je jaren mee vooruit kunt, dan is dit echt een topper. Hij voelt solide aan, alsof hij tegen een stootje kan – en dat klopt ook. Je merkt meteen: dit is geen speelgoed. Of je nu een dikke schroef in een houten balk draait of in beton boort, hij doet het met gemak. Dankzij de twee krachtige accu’s zit je bijna nooit zonder stroom, en dat is echt een verademing als je aan een grote klus bezig bent. Hij heeft ook een klopboorfunctie voor de wat zwaardere boorklusjes.

💪 Maximum koppel: 70 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 2.000 rpm
🔋 Accuduur: 2 accu’s van 5.0Ah, elk goed voor urenlang klussen
🧰 Bijgeleverde accessoires: 2 accu’s + lader + koffer

HBM Machines 20V accuboormachine + accessoires

Heb je nog niet veel gereedschap in huis, maar wil je wel meteen goed kunnen starten? Dan is deze set van HBM echt wat voor jou. Je krijgt niet alleen een boormachine, maar meteen een hele lading accessoires erbij — boren, bits, noem maar op. Handig opgeborgen in een mooie kist, zodat je niet hoeft te graaien in een rommella. De machine zelf is krachtig genoeg voor alle standaard klussen in huis en tuin, maar ook eenvoudig te bedienen. Ideaal voor iedereen die af en toe wat doet, maar wel meteen alles in huis willen hebben. En ook de prijs is erg leuk.

💪 Maximum koppel: 55 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 1.650 rpm
🔋 Accuduur: ongeveer 1 uur
🧰 Bijgeleverde accessoires: 100-delige accessoireset + accu + lader + opbergkist

Bosch GSB 185 klop- en schroefboormachine 

Bosch staat bekend om z’n degelijkheid, en dat is bij dit model niet anders. Deze boormachine voelt direct vertrouwd aan. Hij is krachtig genoeg voor de meeste klussen die je thuis tegenkomt: gaten boren in hout, metaal en zelfs in steen dankzij de klopboorfunctie. En toch is hij lekker compact en licht. Fijn als je boven je hoofd werkt of wat minder kracht in je handen hebt. Hij heeft een borstelloze motor die efficiënter werkt en langer meegaat. Geen poespas, gewoon een goed werkend apparaat waar je op kunt rekenen. Let wel: de prijs is laag, maar dat is niet voor niets, want er wordt geen accu meegeleverd, die moet je dus nog wel los kopen.

💪 Maximum koppel: 50 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 1.900 rpm
🔋 Accuduur: afhankelijk van de gekozen accu
🧰 Bijgeleverde accessoires: opbergkist

Makita DHP481ZJ

Voor de echte doe-het-zelver die zwaarder werk niet uit de weg gaat, is deze - al wat langer op de markt zijnde - Makita een dijk van een boormachine. Dit is zo’n apparaat dat je koopt en dan jarenlang met veel plezier gebruikt. Hij is krachtig, robuust en draait z’n hand niet om voor een dikke schroef of een gat in baksteen. Hij heeft zelfs twee versnellingen, zodat je precies het juiste tempo kiest voor wat je doet. Let op: hij wordt geleverd zonder accu en lader, dus als je geen ander Makita-apparaat hebt, moet je die er nog los bij kopen.

💪 Maximum koppel: 115 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 2.100 rpm
🔋 Accuduur: afhankelijk van de gekozen accu
🧰 Bijgeleverde accessoires: wordt geleverd zonder accu, kist of lader

Wil je voor de zomer nog snel een paar kilo kwijt? Daarvoor hoef je echt niet meteen naar de sportschool. Wie thuis flink de handen uit de mouwen steekt, verbrandt namelijk meer calorieën dan je misschien denkt. Schoonmaken, tuinieren, tillen, traplopen en zelfs strijken: elke klus is een mini-workout op zich!

Lees ook: 7 fruitsoorten die je het beste kunt eten als je wilt afvallen

Stofzuigen, dweilen en ramen lappen

Schoonmaken verhoogt je hartslag. Neem bijvoorbeeld stofzuigen. Wat op het eerste gezicht een simpele klus lijkt, vraagt toch flink wat beweging. Je loopt heen en weer, draait je romp, buigt, strekt je armen en soms moet je zelfs de meubels verplaatsen. Al met al ben je dus constant in beweging. Als je dit een half uur volhoudt in een flink tempo, verbruik je al gauw 85 tot 100 calorieën, afhankelijk van je gewicht. Dweilen, waarbij je kracht zet vanuit je schouders en bovenlichaam, kost nog wat meer energie.

Ook ramen lappen is intensiever dan het lijkt. Vooral als je boven je hoofd werkt of telkens naar boven en beneden moet reiken. Wie de binnen- en buitenkant van de ramen op één dag aanpakt, heeft aan het einde van de middag vaak spierpijn in zijn of haar armen. En dat is precies het punt: hoe meer spiergroepen je gebruikt, hoe hoger je verbranding.

Strijken, bedden verschonen en wassen

Er zijn ook klussen die niet direct als 'sportief' voelen, maar wel degelijk bijdragen aan je verbranding. Strijken bijvoorbeeld. Je staat vaak lang op één plek, beweegt constant met je armen, en als je het in een stevig tempo doet, verbrand je tot zo'n 75 calorieën per uur. Dat is weliswaar minder dan bij dweilen of traplopen, maar het telt op. Zeker als je er een gewoonte van maakt om tijdens het strijken lichtjes door je knieën te buigen of steeds kleine stapjes naar links en rechts te zetten.

Ook bedden verschonen is een onderschatte klus. Matrassen optillen, hoeken van hoeslakens strak trekken, dekbedden schudden – het is een kleine workout op zich. Hier werk je met je hele lichaam, en dat merk je ook aan je ademhaling. Haal je drie bedden af en maak je ze opnieuw op? Dan ben je zo twintig tot dertig minuten bezig, goed voor 100 tot 150 calorieën, afhankelijk van hoe vlot je doorwerkt.

Wassen en de was ophangen zijn ook actieve bezigheden. Zeker als je de was buiten aan de lijn hangt. Je tilt, reikt, draait, bukt – beweging zat. De extra inspanning zit 'm vaak in de herhaling: een paar wasjes op één dag betekent veel heen en weer lopen, tillen en ophangen.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Traplopen, sjouwen en tillen

Huishoudelijke taken waarbij je trappen loopt of moet sjouwen, zoals de wasmand naar zolder brengen of boodschappen uitladen, leveren relatief veel verbranding op in korte tijd. Traplopen is zelfs een van de meest intensieve activiteiten binnenshuis. Je tilt bij elke stap je eigen lichaamsgewicht omhoog. Als je meerdere keren per dag de trap op en af gaat, tikken de calorieën ongemerkt aan. Of beter gezegd, af.

Ook het verplaatsen van meubels, dozen of zelfs een volle stofzuiger draagt bij aan je dagelijkse verbranding. Vooral als je zware dingen van beneden naar boven brengt, of vanuit een onhandige hoek moet tillen, activeer je meerdere spiergroepen tegelijk.

In de tuin werken

Zodra het weer het toelaat, lonkt het buitenleven. En ook daar liggen genoeg kansen om te bewegen zonder dat het als sport voelt. Onkruid wieden, snoeien, de heg knippen, bladeren harken of gras maaien met een handmaaier – allemaal activiteiten waarbij je langdurig in beweging bent en je spieren aan het werk zet.

Tuinieren is vooral goed voor je core (je rompstabiliteit), rug en benen. Wie af en toe een kruiwagen vol tuinafval moet verplaatsen of met potgrond aan de slag gaat, zet bovendien kracht. Het voordeel is dat je in de tuin vaak langer doorwerkt dan je van tevoren had gepland. En dan heb je zo ongemerkt al 300 tot 400 calorieën verbrand.

Tempo, houding en afwisseling maken het verschil

Hoeveel energie je verbruikt bij huishoudelijke klussen, hangt sterk af van de manier waarop je ze aanpakt. Werk je rustig of stop je steeds tussendoor, dan ligt het verbruik lager. Maar zet je een muziekje op, verhoog je het tempo en werk je gefocust, dan kan het best pittig zijn.

Ook je houding speelt een rol. Wie uit de rug tilt of verkeerd draait, loopt eerder tegen blessures aan. Buig dus vanuit je knieën, houd je rug recht en span je buikspieren aan tijdens het werk. Dat is niet alleen veiliger, maar zorgt er ook voor dat je meer spiergroepen activeert.

Afwisseling is ook belangrijk. Wissel staan en zitten af, combineer zware taken met lichtere en neem korte pauzes als je langer dan een uur bezig bent. Dat maakt het huishouden fysiek beter vol te houden én leuker.

Weinig extra moeite, wél effect

Het mooie van calorieën verbranden met het huishouden is dat het weinig extra moeite kost. Je moet het toch doen – en met een iets actievere aanpak profiteert je lichaam er ook van. Zeker als je de hele dag achter een bureau zit, zijn deze klusjes een welkome onderbreking. Je komt even in beweging, gebruikt je spieren, en maakt ondertussen ook nog je huis of tuin een stukje netter.

Wie het effect groter wil maken, kan het combineren met lichte extra beweging zoals een dagelijkse wandeling, wat rek- en strekoefeningen of fietsen naar de supermarkt in plaats van met de auto. Alles bij elkaar ben je dan actiever dan je denkt, zonder dat het als sporten voelt.

©Dmytro Vasylenko

Tot slot

Natuurlijk vervangt stofzuigen geen rondje hardlopen en is ramen zemen niet hetzelfde als krachttraining. Maar als je het slim aanpakt, kun je op een dag toch een paar honderd calorieën extra kwijtraken, gewoon door bezig te zijn. De truc zit 'm in bewuster bewegen, klussen afwisselen en jezelf af en toe net wat meer uitdagen.

Dus als je je afvraagt hoe je zonder sportkleding en sportschoolabonnement fitter de zomer ingaat: kijk eens rond in huis. Grote kans dat je schoonmaakdoek, wasmand of kruiwagen je daarbij meer helpen dan je dacht.

In onderstaande tabel zie je hoeveel calorieën je verbrandt met huishoudklussen. *

*Hoeveel je weegt, heeft daar ook invloed op. 72 kilo is het gemiddelde gewicht van vrouwen in Nederland; 85 kilo van mannen. Voor beide gewichtsklassen hebben we het verbruik uitgerekend.