Wat gebruik jij om je kleding kreukvrij in de kast te hangen? Een stoomstrijkijzer en een kledingstomer zijn apparaten die je hiervoor kunt inzetten. We kijken naar de overeenkomsten én de verschillen tussen strijkijzer en kledingstomer, en vertellen je welk apparaat je voor welke kleding gebruikt.

Een strijkijzer (met of zonder stoomfunctie) wordt het meest gebruikt om kleding na het wassen weer netjes kreukvrij te krijgen. Er bestaat ook een ander apparaat dat hiervoor van pas kan komen: een kledingstomer. Beide hebben hun eigen voor- en nadelen én toepassingen.

Stoomstrijkijzer

Een stoomstrijkijzer is, zoals de naam al zegt, een strijkijzer dat ook gebruikmaakt van stoom. Van oorsprong was een strijkijzer een ijzeren bout die op de kachel heet werd gemaakt. Intussen wordt de voet vaak niet meer (alleen) van ijzer gemaakt, en wordt deze elektrisch verwarmd. Je gebruikt een strijkijzer in combinatie met een strijkplank. Door de zool van een strijkijzer tegen de kleding aan te duwen, wordt de stof gladder en kreukvrij. Een stoomstrijkijzer is een upgrade van het gewone strijkijzer, want hiermee voeg je met een druk op een knop stoom toe om de kreukels nog makkelijker glad te strijken.

©Seventyfour

Kledingstomer

Een kledingstomer is een apparaat waarmee je kreukels uit je kleding kunt stomen. Er zijn twee categorieën: handstrijkijzers en varianten met een standaard. De apparaten met standaard hebben vaak een groter waterreservoir en een wat hogere stoomproductie. Hierdoor zijn deze geschikt voor dikkere stoffen. De standaard werkt dan bovendien als een strijkbout en zorgt dat je de stof een beetje helpt om strak en glad te worden.

De overeenkomst: stoom

Een stoomstrijkijzer en kledingstomer hebben een belangrijke overeenkomst: stoom. Een stoomstrijkijzer werkt door water om te zetten in stoom. Dit wordt vervolgens met wat extra kracht via door de platte, hete onderzijde van het apparaat op kleding verspreid. Tijdens het strijken zet je zelf ook wat druk op het strijkijzer. Kreukels worden uit de kleding gehaald door de combinatie van stoom, druk en warmte. Een kledingstomer maakt ook stoom, maar wordt niet op de kleding geduwd om de stoom over een kreukel te verspreiden. Je houdt deze een stukje van het kledingstuk af en verspreidt vanaf een afstandje de hete stoom over het kledingstuk.

Het voordeel van het gebruik van hete stoom is dat bacteriën op deze manier gedood worden. Je kleding komt er dus niet alleen netjes uit te zien, het is ook nog extra hygiënisch.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

Vervangt een kledingstomer een strijkijzer?

Kan een kledingstomer het strijken volledig vervangen? Nee, dat kan niet. Ze kunnen namelijk niet genoeg stoom produceren om daadwerkelijk de meest hardnekkige kreukels eruit te krijgen of dikkere stoffen onder handen te nemen. Tenzij je heel veel tijd hebt, maar het is de vraag of het goed is voor de stof om heel vaak opnieuw over de kreukel heen te gaan. Dan is een strijkijzer toch net even beter. Echter is het nadeel van een strijkijzer dat hij opwarmtijd nodig heeft: een stomer kun je direct gebruiken. Wil je dus een kledingstuk nu aantrekken omdat je over 5 minuten weg moet, dan is de kledingstomer je enige redding als je nog een kreukel ziet of het even wilt opfrissen. 

©Galina Vetertsovskaya - stock.adobe.com

Praktisch voor de kledingkast

Strijk je in één keer een hele was weg om in je kledingkast te hangen, dan kun je het best kiezen voor een strijkijzer. Het is sneller en effectiever, mede omdat je die extra druk kunt zetten op de strijkplank. Heb je echter direct iets nodig, dan is een kledingstomer handiger om je kledingstuk op te frissen en kreukels te verwijderen. Een kledingstomer nemen mensen ook weleens mee op reis om even iets te kunnen opfrissen wanneer het uit de koffer komt.

Er is nog één reden om te kiezen voor de kledingstomer: hij heeft meer mogelijkheden in huis. Zo kun je met een kledingstomer ook kussens of gordijnen opfrissen. Er zijn zelfs mensen die matrassen ermee stomen. Er zijn ook mensen die erbij zweren een stomer te gebruiken om ramen en spiegels te reinigen met een streeploos resultaat. De prijs van de twee apparaten is vergelijkbaar, hierdoor hoef je je dus niet te laten leiden.

©Tan Wei Ming

Verschillende stoffen

Heb je kleding van delicate stoffen? Kijk dan even goed welk apparaat je voor welk kledingstuk inzet. Een strijkijzer kan je kleding beschadigen. Als je hem net even te lang op een stof houdt, dan kunnen er beschadigingen in de stofvezels optreden, of zelfs brandplekken als je het écht heel bont maakt. Je moet dan ook altijd goed kijken in het kledingstuk hoe warm er mag worden gestreken. Een kledingstomer heeft dat probleem minder snel, omdat je die vanaf een afstandje gebruikt. 

Met een stoomapparaat kun je wol, kasjmier, linnen en polyester heel goed stomen, dat zijn stoffen die minder geschikt zijn voor een strijkijzer. Een strijkijzer kan echter weer veel beter overweg met katoen en spijkerstof. Zeker die laatste categorie is met een stomer eigenlijk onmogelijk om te doen: je hebt daar echter de kracht van een strijkijzer voor nodig. Voor leer, suede, plastic en kleding met een wassen laag kun je overigens geen enkel apparaat gebruiken: zowel het strijkijzer als de kledingstomer is hiervoor ongeschikt.

Misschien ook interessant voor jou: Vijf misverstanden over zuinig wassen

Kledingstomer of strijkijzer?

Kies jij voor een kledingstomer of strijkijzer. Als je beide apparaten kunt bekostigen, dan is het zeker geen overbodige luxe om ze allebei te hebben. De stomer gebruik je voor van alles en nog wat in huis en de last-minute stroomnood bij een outfit die je direct aan wilt trekken. Het strijkijzer is wat meer een krachtpatser die kleding strakker kan krijgen en ook op hardnekkige kreukels werkt. Echter is die weer wat minder aantrekkelijk om even last minute te gebruiken, mede omdat je die strijkplank weer moet uitklappen, het apparaat moet opwarmen enzovoort. Wil je er één kiezen, dan is het vooral persoonlijk: wanneer heb je behoefte aan iets kreukvrij kunnen maken?

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.