ID.nl logo
Muggen? Deze planten houden ze op afstand!
© CharMoment
Huis

Muggen? Deze planten houden ze op afstand!

Zeg zomeravond en je zegt (helaas): muggen. Zorgen die zoemende prikkers ervoor dat je niet meer lekker buiten kunt zitten? Door de juiste planten neer te zetten, wordt de overlast een stuk minder. In dit artikel lees je van welke planten muggen (en veel andere) insecten níet houden. En jij dus wel!

Dit artikel in het kort: 🦟 Hierom worden muggen aangetrokken door geur. 🦟 Planten waarvan de geur muggen juist afstoot.

Lees ook: Acht manieren om je tuin te beschermen tegen ongedierte

Muggen en geur: zo zit het

Geuren spelen een belangrijke rol in de interactie tussen muggen en mensen. Muggen hebben een namelijk een erg goed ontwikkeld reukvermogen. Ze pikken geursignalen op die worden uitgezonden door levende wezens, waaronder mensen. Deze signalen helpen hen bij het uitkiezen van hun doelwitten.

Geuren trekken muggen aan, maar kunnen ze ook juist afstoten. Daar kun je dus slim gebruik van maken! Bijvoorbeeld in de tuin, zodat je lekker van dat zomerzonnetje kunt genieten.

Muggen zijn niet alleen bloedirritant, het zijn ook de dodelijkste dieren ter wereld. In Nederland ben je vooralsnog veilig, al gooit klimaatverandering in de toekomst misschien roet in het eten. In tropische gebieden verspreiden muggen ziektes als malaria en knokkelkoorts. In gebieden waar deze ziekten voorkomen moet je dan ook extra voorzorgsmaatregelen nemen om te zorgen dat je niet gestoken wordt.

©ReitNN - stock.adobe.com

Deze planten vinden muggen niet fijn (gelukkig):

Knoflook

Knoflook (Allium sativum) bevat een krachtige verbinding genaamd allicine, die verantwoordelijk is voor de karakteristieke geur. Wanneer knoflookplanten groeien, verspreiden ze deze geur in de omgeving. Voor muggen is deze geur een grote afknapper. Ze blijven weg.

Je kunt knoflook in de tuin (of bak) planten, maar ook bollen in huis hangen (heel Frans) of een paar teentjes laten trekken in heet water en deze afgekoelde ‘knoflookthee’ strategisch neerzetten.

Knoflook planten is makkelijk. Je kiest een paar grote tenen van een bol knoflook en zet ze in de grond, met de punt naar boven. Je kunt dit in november doen, maar ook in het voorjaar. In het voorjaar kunnen ze harder groeien, waardoor de ondergrondse knoflookbol iets minder goed ontwikkelt. Er groeit loof uit (kun je ook eten, smaakt naar knoflook en verjaagt inderdaad muggen). Als het loof bruin wordt, kun je de knoflook oogsten.

Citroenmelisse / citroengras)

Citroengeur op een zomerse avond, nét of je op vakantie bent. De meeste mensen vinden het in elk geval lekker fris ruiken. Aan wasmiddelen wordt bijvoorbeeld ook weleens citroengeur toegevoegd.

De essentiële oliën die in deze planten voorkomen bevatten stoffen als citronellal, geraniol en limoneen, die zorgen voor het kenmerkende citroenachtige aroma. Daar houden muggen dus niet van. Denk maar aan de bekende citronellakaarsen.

Meestal is het neerzetten van de planten genoeg. Voor een extra aroma boost kun je de blaadjes een beetje knijpen of er over wrijven.

Rozemarijn / basilicum / munt

Zet tuinkruiden op je terras en je hebt niet alleen altijd lekkere smaakmakers bij de hand, ook muggen blijven weg. Je kunt wat kruiden butsen om de oliën vrij te laten komen, of even met je handen en armen door de planten heen gaan. Een takje rozemarijn op de barbecue houdt wespen op afstand. De lekkere geur is een bijkomend voordeel.

Ook munt is muggenwerend. Munt is een enorme woekeraar, dus zet deze plant in potten neer. Anders heb je binnen no-time overal munt. Je kunt de munt gebruiken om thee van te zetten, in een lekkere cocktail (hello, mojito) of in een kan koud water.

Tuin? Kruiden!

(ook voor op je balkon natuurlijk)

Lavendel tegen muggen in de tuin

Het ruikt lekker en met zijn paarse bloemetjes fleurt het elke tuin op: lavendel. De plant bevat natuurlijke oliën die muggen niet kunnen uitstaan. De geur van lavendel, die wij zo aangenaam vinden, is voor muggen juist verwarrend en níet lekker. Wanneer lavendel in bloei staat, verspreidt het zijn geur in de omgeving. Het blad zelf heeft ook geur, maar de geur komt vooral vrij wanneer je het kneust. Het is deze geur die muggen afschrikt: ze raken in de war en het verstoort hun vermogen om menselijke geursporen te detecteren. Ze komen minder snel dichterbij om je lastig te vallen.

Om je lavendel mooi te houden, snoei je twee keer per jaar. In maart of april, voordat de lavendel groeit, snoei je het meeste. Als je meerdere lavendelplanten hebt, kun je hier het best een heggenschaar voor gebruiken. Snoei niet in het hout, maar net daarboven. Anders loopt de plant niet meer uit. Na de bloei snoei je de toppen nog eens weg, om je lavendel winterklaar te maken.

©Javier Cabrio Fotografia

Bijen houden gelukkig wel van de geur van lavendel.

Kattenkruid (Nepeta)

Katten zijn er dol op, muggen juist totaal niet: kattenkruid. Kattenkruid, ook wel bekend als Nepeta cataria, is een plant uit de muntfamilie die van nature voorkomt in Europa en Azië. Het is de stof nepetalacton die muggen afschrikt. Het heeft een verwarrend effect op hen en houdt ze op veilige afstand. Er is zelfs muggenwerende spray die kattenkruid als hoofdingrediënt heeft. Sterker nog, in 2001 is er onderzoek gedaan, waaruit bleek dat kattenkruid een sterker muggenwerend middel is dan DEET, een van de effectiefste insectenwerende middelen ter wereld. Op kattenkruid na dus, blijkbaar.

De plant woekert ook nog weleens, dat is iets om rekening mee te houden. Zet de plant in de zon en knip de bloemen weg na de bloei. Waarschijnlijk bloeit hij dan nog eens. Kattenkruid kan ook prima in potten.

Misschien een open deur, maar: als je niet van katten houdt, plant dan geen kattenkruid.

Niet alle katten reageren op dezelfde manier op kattenkruid. Ongeveer 50-75 procent van de katten vertoont een reactie op kattenkruid, terwijl de rest er helemaal niet op reageert. De reactie kan variëren van snuffelen, likken, wrijven, rollen, miauwen, spinnen tot springen en rennen. De stof nepetalacton, die dus muggen verjaagt, zou overeenkomen met feromonen. Dat zijn hormonen die ervoor zorgen dat katten zich tot elkaar aangetrokken voelen. Vandaar dus dat ze erop af komen.

Goudsbloem (Calendula)

Goudsbloemen hebben een sterke en kenmerkende geur die muggen niet kunnen waarderen. Niet alleen muggen, ook andere plaagdiertjes houden helemaal niet van de geur van goudsbloem. Denk aan bladluizen, mieren en witte vliegen. Bijen juist wel. Mooi, voor de bestuiving. En de wereld.

Het kweken van goudsbloemen is vrij eenvoudig. Ze gedijen goed op een zonnige plek en hebben matige waterbehoeften. Je kunt ze in de tuin (in de volle grond) planten, in potten plaatsen of zelfs gedroogde bloemblaadjes gebruiken om een natuurlijk muggenafweermiddel te maken. Goudsbloemen fleuren je tuin in elk geval op!

©Aleksey Patsyuk | Aleks_ei - stock.adobe.com

Waarom muggen altijd net jou weten te vinden

Ben jij ook gezegend met een onweerstaanbare aantrekkingskracht op de vrouwtjes? Muggen, welteverstaan. Alleen vrouwelijke muggen prikken namelijk.

Hoe komt het dat de een ‘s ochtends vol zit met jeukende bultjes (als je al een oog dicht had gedaan door het irritante gezoem) en de ander nergens last van heeft? Ongeveer 20 procent van de mensen blijkt bijzonder aantrekkelijk voor muggen en wordt consequent vaker gebeten.

Er doen veel broodje-aapverhalen de ronde over waarom dat zo is. Wetenschappers hebben wel ideeën over waarom sommigen van ons meer gevoelig zijn voor muggenbeten. Bloedtype, kooldioxide, lichaamsbeweging, huidbacteriën en zwangerschap kunnen allemaal een rol spelen. Muggen komen in eerste instantie af op de kooldioxide die we uitademen. Ligt er één persoon in een kamer, dan wordt diegene gewoon geprikt. Of diegene nu lekker ruikt (in de ogen van de mug) of niet. Zijn er twee personen, dan komt ons persoonlijke geurprofiel om de hoek kijken. Dat geurprofiel heeft een chemische samenstelling die voor iedereen uniek is. Grotendeels is het genetisch bepaald, maar lichaamsgewicht, dieet en je temperatuur hebben er ook wat invloed op. Toch is nooit wetenschappelijk aangetoond dat iets wel of niet eten invloed heeft op muggenbeten.

Binnenshuis kun je het beste een luchtstroom creëren om muggen te verjagen, met een stevige ventilator bijvoorbeeld. Voor buiten raden we de plantjes aan. Je kunt, naast de planten, een goede muggenlamp overwegen. Die werken vooral wanneer je geen andere (buiten)verlichting aan hebt.

Laat die zomeravonden maar komen!

▼ Volgende artikel
Facebook en Instagram gratis blijven gebruiken? Zo houd je grip op wat je ziet
Huis

Facebook en Instagram gratis blijven gebruiken? Zo houd je grip op wat je ziet

Gebruikers die deze week Facebook of Instagram openen, krijgen ineens een keuze voorgeschoteld: wil je betalen om geen advertenties meer te zien, of blijf je het gratis gebruiken mét advertenties? Die keuze is vanaf nu verplicht. Sinds november 2023 bood Meta al de mogelijkheid om een betaald abonnement zonder advertenties te nemen, maar tot nu toe was dat geheel vrijblijvend. Wat betekent die verplichte keuze precies? En kun je, als je niet wilt betalen, nog steeds zelf bepalen wat je te zien krijgt?

Waarom moet je nu ineens kiezen?

Meta voert deze verplichte keuze door vanwege aangescherpte Europese privacyregels. De wetgever stelt strengere eisen aan hoe bedrijven data mogen gebruiken voor advertentiedoeleinden. Een gratis dienst met gepersonaliseerde advertenties mag alleen als de gebruiker daar bewust toestemming voor geeft. Meta zet de gebruiker daarom voor het blok: betalen voor een advertentievrije ervaring, of toestemming geven voor het gebruik van je gegevens.

De betaalde abonnementsvorm: wat houdt het in?

Wie zich abonneert op de advertentievrije versie van Facebook en Instagram betaalt 7,99 euro per maand via de app, of 5,99 euro via een browser. Dit bedrag geldt voor één account in het zogeheten Accountcentrum. Wil je meerdere accounts advertentievrij gebruiken, dan betaal je daar extra voor. Meta belooft dat je gegevens in dat geval niet verwerkt worden voor advertentiedoeleinden. Je gebruikt de platformen dan volledig zonder gepersonaliseerde advertenties.

©Meta

Kritiek op het 'pay or consent'-model

Hoewel Meta stelt dat deze keuze in lijn is met de Europese privacyregels, heeft het 'pay or consent' (betaal of geef toestemming) model veel kritiek gekregen. Tegenstanders noemen het een vorm van privacy blackmail: je betaalt om je privacy te behouden, of je geeft die op in ruil voor gratis gebruik en gepersonaliseerde advertenties. Het is de vraag of een 'keuze' wel echt een keuze is als de alternatieven zo ongelijkwaardig zijn.

Niet betalen? Dit doet Meta dan met je gegevens

Kies je ervoor om Facebook en Instagram gratis te blijven gebruiken, dan geef je Meta toestemming om je gegevens te gebruiken voor advertenties. Het gaat dan om gepersonaliseerde advertenties, gebaseerd op je profiel, gedrag op het platform en je interacties met andere websites en apps. Je huidige ervaring blijft grotendeels hetzelfde, maar de verwerking van je gegevens valt voortaan onder strengere Europese regels.

Je kunt later ook kiezen voor advertenties met minder personalisatie. Deze optie gebruikt minder van je gegevens en is iets privacyvriendelijker, maar laat nog steeds advertenties zien. Meta gebruikt dan geen informatie meer over je gedrag op andere sites of eerdere interacties binnen hun platformen. In plaats daarvan worden alleen basisgegevens gebruikt, zoals je leeftijd, geslacht, locatie en activiteit op dat moment. Deze instelling kun je op elk moment inschakelen via het menu Advertentie-instellingen, onder het kopje dat gaat over personalisatie en gegevensgebruik.

Een bredere trend: betalen voor advertentievrije content

De beslissing van Meta om te kiezen voor een betaalde advertentievrije optie staat niet op zichzelf. Steeds meer bedrijven voegen advertenties toe aan diensten die voorheen gratis of advertentievrij waren, of bieden juist een betaalde versie zonder advertenties. Disney+ heeft bijvoorbeeld de optie Standaard met reclame, Videoland biedt meerdere abonnementen aan met reclames en Netflix heeft in een aantal landen ook een dergelijk abonnement (nog niet in Nederland overigens). Vanaf 26 augustus voegt ook Amazon advertenties toe aan Prime Video in Nederland. En het blijft niet bij videostreaming. Spotify biedt al jaren een gratis versie met advertenties naast zijn Premium-abonnement, net als YouTube. Ook op sociale media zie je dezelfde trend. X, voorheen Twitter, heeft een betaalde variant die minder advertenties belooft, al krijg je zelfs met X Premium nog wel wat advertenties te zijn.

©Videoland

Hoe houd je invloed op wat je te zien krijgt?

Ook als je kiest voor de gratis versie van Facebook of Instagram, kun je nog wel degelijk invloed uitoefenen op de advertenties die je te zien krijgt.

Advertentie-instellingen beheren

Ga naar de instellingen van je Facebook- of Instagram-account en zoek naar Advertentievoorkeuren of Advertentie-instellingen. Hier krijg je een overzicht van de interesses die Meta aan jouw profiel heeft gekoppeld. Je kunt deze interesses bewerken, verwijderen of toevoegen. Door dit te doen, geef je Meta een duidelijker beeld van wat je wel en niet relevant vindt. Je kunt ook instellen dat je geen advertenties meer wilt op basis van je activiteit op andere websites en apps.

Advertenties verbergen, rapporteren of de herkomst begrijpen

Bij elke advertentie verschijnt een menu met de optie Waarom zie ik deze advertentie?. Als je daarop klikt, zie je welke informatie Meta heeft gebruikt om jou die advertentie te tonen. Denk aan je interesses, je leeftijd, locatie of het feit dat je eerder een bepaalde pagina hebt bezocht. Vanuit dat scherm kun je direct instellingen aanpassen of interesses verwijderen die niet (meer) bij je passen. Als je een advertentie ziet die je niet interesseert of ongepast vindt, kun je deze ook verbergen of rapporteren. Klik op de drie puntjes bij de advertentie en kies voor Advertentie verbergen of Deze advertentie rapporteren.

Merken of onderwerpen blokkeren

Daarnaast kun je in je advertentie-instellingen specifieke merken of onderwerpen blokkeren die je liever niet voorbij ziet komen. Dit zorgt er niet voor dat advertenties verdwijnen, maar wel dat ze iets minder willekeurig aanvoelen en beter aansluiten op wat je zelf belangrijk of prettig vindt.

Alternatieven: gratis en advertentievrij?

Als de ontwikkelingen bij Facebook en Instagram je zorgen baren en je liever geen advertenties ziet én niet wilt betalen, zijn er maar weinig alternatieven. Volledig gratis, advertentievrije sociale media zijn zeldzaam. De meeste platformen draaien op advertentie-inkomsten of het gebruik van data. Er zijn wel opties die het anders aanpakken. Mastodon, onderdeel van het Fediverse, werkt bijvoorbeeld met open-sourceprincipes en wordt beheerd door community's. Hier zie je weinig tot geen advertenties, maar het bereik is kleiner en de ervaring anders. Ook kun je specifieke niche-platforms of forums opzoeken die zonder advertenties draaien dankzij donaties of vrijwilligers.

De keuze is aan jou

Betalen, de advertenties voor lief nemen of je account opzeggen: de keuze is aan jou. En dat is geen makkelijke keuze. Blijf je bij de gratis versies van Facebook en Instagram? Met de tips in dit artikel kun je in ieder geval nog een beetje grip op je eigen tijdlijn houden.

Lees ook: Je Facebook-account deactiveren of verwijderen


 

▼ Volgende artikel
Een inbouwoven of -magnetron plaatsen? Zo meet je de nismaten goed op
© RossandHelen
Huis

Een inbouwoven of -magnetron plaatsen? Zo meet je de nismaten goed op

Als je een inbouwoven of magnetron wilt plaatsen, begint alles met het opmeten van de nis, oftewel de uitsparing in je keukenkast waar het apparaat in moet komen. Die afmetingen moeten tot op de millimeter kloppen, anders past je nieuwe oven of magnetron niet. Hoe je dat aanpakt en waar je op moet letten, lees je hier. Geen stress: het is makkelijker dan het lijkt!

In dit artikel lees je:

✔ Wat nismaten zijn en waarom ze belangrijk zijn ✔ Hoe je de hoogte, breedte en diepte van de nis nauwkeurig opmeet ✔ Wat de standaard afmetingen zijn van ovens, magnetrons en combimagnetrons ✔ Welk type inbouwapparaat het best past bij jouw keuken en kookstijl

Wat zijn nismaten eigenlijk?

De nismaten van je keuken zijn de binnenafmetingen van de ruimte waarin je de oven of magnetron wilt inbouwen. Je meet dus niet het apparaat zelf, maar de kast waar hij in moet komen. De nismaten bestaan uit drie onderdelen: hoogte, breedte en diepte. De meeste inbouwapparaten zijn afgestemd op standaardmaten, maar er zijn ook uitzonderingen – vooral als je keuken iets ouder is of als je kiest voor een compact model.

Een oven past meestal in een nis van 60 centimeter breed. De hoogte varieert, afhankelijk van het soort apparaat. Zo zijn inbouwovens meestal 60 centimeter hoog, maar compacte modellen van 45 centimeter komen ook vaak voor. Magnetrons hebben doorgaans een hoogte van 38 of 45 centimeter. Combimagnetrons – de handige alleskunners – vallen meestal in de categorie van 45 centimeter hoog.

Zo meet je de nismaten op

De hoogte van de nis meet je van de bovenkant tot de onderkant van de uitsparing. Gebruik een rolmaat en trek die strak – zo krijg je een nauwkeurige meting. Dit is vooral belangrijk bij het kiezen tussen een compacte oven of een standaardmodel.

De breedte van de nis meet je van de linker- naar de rechterkant. Ook hierbij geldt: strak meten voor een betrouwbaar resultaat. De meeste apparaten hebben een standaardbreedte van 60 centimeter, maar het is altijd slim om te controleren wat jouw keuken precies toelaat.

De diepte van de nis is de afstand van de voorkant van de kast tot de achterwand. Zet je rolmaat dus helemaal achterin de nis en trek hem naar voren toe. De meeste ovens en magnetrons passen met een diepte van zo’n 55 tot 60 centimeter, maar ook hier geldt: meten is weten.

Het opmeten gaat het makkelijkst als de nis leeg is – dus als er geen apparaat meer in zit. Zo weet je zeker dat je met de juiste afmetingen werkt.

©Surachetsh

Wat past het beste bij jou?

Heb je je nismaten eenmaal duidelijk in beeld, dan kun je gericht gaan zoeken. Kook en bak je graag en wil je graag taarten, ovenschotels of braadstukken maken? Dan is een volwaardige inbouwoven precies wat je nodig hebt. Gebruik je de oven vooral voor opwarmen, ontdooien of simpele gerechten, dan is een magnetron waarschijnlijk voldoende.

Wil je het beste van beide werelden in één apparaat? Dan is een combimagnetron een slimme keuze. Die heeft de functies van zowel een oven als een magnetron en bespaart je daarmee ruimte – handig, zeker in kleinere keukens.

Klaar om te kiezen?

Als je de afmetingen van je nis goed hebt gemeten én weet welk type apparaat het best bij jouw kookstijl past, kan het eigenlijk niet meer misgaan. Je bent klaar om een oven of magnetron uit te zoeken die niet alleen perfect in je keuken past, maar ook perfect bij jou.