Zeg zomeravond en je zegt (helaas): muggen. Zorgen die zoemende prikkers ervoor dat je niet meer lekker buiten kunt zitten? Door de juiste planten neer te zetten, wordt de overlast een stuk minder. In dit artikel lees je van welke planten muggen (en veel andere) insecten níet houden. En jij dus wel!

Lees ook: Acht manieren om je tuin te beschermen tegen ongedierte

Muggen en geur: zo zit het

Geuren spelen een belangrijke rol in de interactie tussen muggen en mensen. Muggen hebben een namelijk een erg goed ontwikkeld reukvermogen. Ze pikken geursignalen op die worden uitgezonden door levende wezens, waaronder mensen. Deze signalen helpen hen bij het uitkiezen van hun doelwitten.

Geuren trekken muggen aan, maar kunnen ze ook juist afstoten. Daar kun je dus slim gebruik van maken! Bijvoorbeeld in de tuin, zodat je lekker van dat zomerzonnetje kunt genieten.

©ReitNN - stock.adobe.com

Deze planten vinden muggen niet fijn (gelukkig):

Knoflook

Knoflook (Allium sativum) bevat een krachtige verbinding genaamd allicine, die verantwoordelijk is voor de karakteristieke geur. Wanneer knoflookplanten groeien, verspreiden ze deze geur in de omgeving. Voor muggen is deze geur een grote afknapper. Ze blijven weg.

Je kunt knoflook in de tuin (of bak) planten, maar ook bollen in huis hangen (heel Frans) of een paar teentjes laten trekken in heet water en deze afgekoelde ‘knoflookthee’ strategisch neerzetten.

Knoflook planten is makkelijk. Je kiest een paar grote tenen van een bol knoflook en zet ze in de grond, met de punt naar boven. Je kunt dit in november doen, maar ook in het voorjaar. In het voorjaar kunnen ze harder groeien, waardoor de ondergrondse knoflookbol iets minder goed ontwikkelt. Er groeit loof uit (kun je ook eten, smaakt naar knoflook en verjaagt inderdaad muggen). Als het loof bruin wordt, kun je de knoflook oogsten.

Citroenmelisse / citroengras)

Citroengeur op een zomerse avond, nét of je op vakantie bent. De meeste mensen vinden het in elk geval lekker fris ruiken. Aan wasmiddelen wordt bijvoorbeeld ook weleens citroengeur toegevoegd.

De essentiële oliën die in deze planten voorkomen bevatten stoffen als citronellal, geraniol en limoneen, die zorgen voor het kenmerkende citroenachtige aroma. Daar houden muggen dus niet van. Denk maar aan de bekende citronellakaarsen.

Meestal is het neerzetten van de planten genoeg. Voor een extra aroma boost kun je de blaadjes een beetje knijpen of er over wrijven.

Rozemarijn / basilicum / munt

Zet tuinkruiden op je terras en je hebt niet alleen altijd lekkere smaakmakers bij de hand, ook muggen blijven weg. Je kunt wat kruiden butsen om de oliën vrij te laten komen, of even met je handen en armen door de planten heen gaan. Een takje rozemarijn op de barbecue houdt wespen op afstand. De lekkere geur is een bijkomend voordeel.

Ook munt is muggenwerend. Munt is een enorme woekeraar, dus zet deze plant in potten neer. Anders heb je binnen no-time overal munt. Je kunt de munt gebruiken om thee van te zetten, in een lekkere cocktail (hello, mojito) of in een kan koud water.

Lavendel tegen muggen in de tuin

Het ruikt lekker en met zijn paarse bloemetjes fleurt het elke tuin op: lavendel. De plant bevat natuurlijke oliën die muggen niet kunnen uitstaan. De geur van lavendel, die wij zo aangenaam vinden, is voor muggen juist verwarrend en níet lekker. Wanneer lavendel in bloei staat, verspreidt het zijn geur in de omgeving. Het blad zelf heeft ook geur, maar de geur komt vooral vrij wanneer je het kneust. Het is deze geur die muggen afschrikt: ze raken in de war en het verstoort hun vermogen om menselijke geursporen te detecteren. Ze komen minder snel dichterbij om je lastig te vallen.

Om je lavendel mooi te houden, snoei je twee keer per jaar. In maart of april, voordat de lavendel groeit, snoei je het meeste. Als je meerdere lavendelplanten hebt, kun je hier het best een heggenschaar voor gebruiken. Snoei niet in het hout, maar net daarboven. Anders loopt de plant niet meer uit. Na de bloei snoei je de toppen nog eens weg, om je lavendel winterklaar te maken.

©Javier Cabrio Fotografia

Kattenkruid (Nepeta)

Katten zijn er dol op, muggen juist totaal niet: kattenkruid. Kattenkruid, ook wel bekend als Nepeta cataria, is een plant uit de muntfamilie die van nature voorkomt in Europa en Azië. Het is de stof nepetalacton die muggen afschrikt. Het heeft een verwarrend effect op hen en houdt ze op veilige afstand. Er is zelfs muggenwerende spray die kattenkruid als hoofdingrediënt heeft. Sterker nog, in 2001 is er onderzoek gedaan, waaruit bleek dat kattenkruid een sterker muggenwerend middel is dan DEET, een van de effectiefste insectenwerende middelen ter wereld. Op kattenkruid na dus, blijkbaar.

De plant woekert ook nog weleens, dat is iets om rekening mee te houden. Zet de plant in de zon en knip de bloemen weg na de bloei. Waarschijnlijk bloeit hij dan nog eens. Kattenkruid kan ook prima in potten.

Misschien een open deur, maar: als je niet van katten houdt, plant dan geen kattenkruid.

Goudsbloem (Calendula)

Goudsbloemen hebben een sterke en kenmerkende geur die muggen niet kunnen waarderen. Niet alleen muggen, ook andere plaagdiertjes houden helemaal niet van de geur van goudsbloem. Denk aan bladluizen, mieren en witte vliegen. Bijen juist wel. Mooi, voor de bestuiving. En de wereld.

Het kweken van goudsbloemen is vrij eenvoudig. Ze gedijen goed op een zonnige plek en hebben matige waterbehoeften. Je kunt ze in de tuin (in de volle grond) planten, in potten plaatsen of zelfs gedroogde bloemblaadjes gebruiken om een natuurlijk muggenafweermiddel te maken. Goudsbloemen fleuren je tuin in elk geval op!

©Aleksey Patsyuk | Aleks_ei - stock.adobe.com

Waarom muggen altijd net jou weten te vinden

Ben jij ook gezegend met een onweerstaanbare aantrekkingskracht op de vrouwtjes? Muggen, welteverstaan. Alleen vrouwelijke muggen prikken namelijk.

Hoe komt het dat de een ‘s ochtends vol zit met jeukende bultjes (als je al een oog dicht had gedaan door het irritante gezoem) en de ander nergens last van heeft? Ongeveer 20 procent van de mensen blijkt bijzonder aantrekkelijk voor muggen en wordt consequent vaker gebeten.

Er doen veel broodje-aapverhalen de ronde over waarom dat zo is. Wetenschappers hebben wel ideeën over waarom sommigen van ons meer gevoelig zijn voor muggenbeten. Bloedtype, kooldioxide, lichaamsbeweging, huidbacteriën en zwangerschap kunnen allemaal een rol spelen. Muggen komen in eerste instantie af op de kooldioxide die we uitademen. Ligt er één persoon in een kamer, dan wordt diegene gewoon geprikt. Of diegene nu lekker ruikt (in de ogen van de mug) of niet. Zijn er twee personen, dan komt ons persoonlijke geurprofiel om de hoek kijken. Dat geurprofiel heeft een chemische samenstelling die voor iedereen uniek is. Grotendeels is het genetisch bepaald, maar lichaamsgewicht, dieet en je temperatuur hebben er ook wat invloed op. Toch is nooit wetenschappelijk aangetoond dat iets wel of niet eten invloed heeft op muggenbeten.

Binnenshuis kun je het beste een luchtstroom creëren om muggen te verjagen, met een stevige ventilator bijvoorbeeld. Voor buiten raden we de plantjes aan. Je kunt, naast de planten, een goede muggenlamp overwegen. Die werken vooral wanneer je geen andere (buiten)verlichting aan hebt.

Laat die zomeravonden maar komen!

Gaat je kind na de zomervakantie naar de middelbare school? Dan heeft hij of zij waarschijnlijk een laptop nodig. Als ouder wil je natuurlijk een laptop kiezen die past bij wat de school vraagt én bij de manier waarop je kind ermee werkt. Maar waar let je dan op?

Lees ook: Van powerbank tot adapter: dit zijn de handigste accessoires voor je laptop

Een laptop is best een uitgave; wanneer je schoolgaande kind er een nodig heeft, is het dus zaak dat je er eentje koopt waarmee hij of zij een aantal jaar vooruit kan (sterker nog: het liefst de hele schooltijd). Door vooraf goed te kijken naar wat de school aanraadt en specificaties te vergelijken, weet je zeker dat je de juiste laptop voor je kind vindt. 

Chromebook of Windows?

De eerste keuze die je vaak moet maken is die tussen een Chromebook en een Windows-laptop. Veel scholen werken met Google Workspace, zoals Google Docs, Drive en Classroom. In dat geval is een Chromebook een logische keuze: snel, betaalbaar en makkelijk in gebruik.

Werkt de school met specifieke software zoals Office of educatieve programma's die alleen op Windows draaien? Dan is een Windows-laptop een betere optie. Die kan bovendien zwaardere toepassingen aan, zoals fotobewerking of programmeren – handig als je kind in de bovenbouw zit of een technisch profiel kiest.

Snelheid en geheugen

Een laptop moet vlot reageren, ook als er meerdere tabbladen openstaan. Kijk daarom naar de processor en het werkgeheugen. Voor een Chromebook volstaat een eenvoudige chip, maar ook daar is 8 GB werkgeheugen aan te raden – 4 GB is eigenlijk te krap. Bij een Windows-laptop is een i3 of Ryzen 3 het minimum, maar voor soepel multitasken is een i5 of Ryzen 5 verstandiger.

Ook het type opslag maakt verschil: kies voor een SSD in plaats van een traditionele harde schijf. Een SSD is stiller, sneller en minder kwetsbaar. Met 256 GB heb je voldoende ruimte voor schoolwerk, documenten en af en toe een download.

Formaat en gewicht

Een laptop voor school gaat dagelijks mee in de tas. Hij moet dus niet te zwaar zijn. Een scherm van 13 tot 15 inch is een goede keuze: dat is groot genoeg om prettig op te kunnen werken, klein genoeg om mee te nemen. Let ook op het gewicht. Alles onder de 1,7 kilo is prima voor dagelijks vervoer. Sommige modellen zijn 2-in-1: ze hebben een touchscreen en kunnen ook als tablet worden gebruikt. Dat is handig bij creatieve opdrachten, maar niet per se nodig voor iedereen.

Batterijduur

De batterij moet een hele schooldag meegaan, want opladen in de klas is vaak geen optie. Reken op minimaal zes uur, maar meer is beter. Chromebooks scoren hier vaak goed, met accuduur tot tien uur of meer. Bij Windows-laptops verschilt het sterk per model. Kijk daarom niet alleen naar de opgegeven accuduur, maar ook naar ervaringen van andere gebruikers.

©ID.nl

Lees ook: Zo geef je je laptop een langere adem

Degelijkheid

Scholieren gaan niet altijd even voorzichtig met hun spullen om. Het is daarom slim om te letten op de bouwkwaliteit van de laptop. Modellen met een stevige behuizing kunnen beter tegen een stootje in een volle schooltas. In dat opzicht zijn zogeheten 'zakelijke laptops' interessant. Denk aan laptopseries zoals de HP EliteBook, Dell Latitude of Lenovo ThinkPad. Die zijn oorspronkelijk bedoeld voor intensief gebruik op kantoor, maar juist daardoor zijn ze vaak robuuster dan vergelijkbare consumentenmodellen.

Als ouder ga je waarschijnlijk niet direct op zoek naar een zakelijke laptop voor je kind, maar in het aanbod van refurbished laptops kom je dit soort modellen veel tegen. Ze zijn dan professioneel opgeknapt, opnieuw geïnstalleerd en meestal voorzien van garantie. Voor een bedrag van 200 à 300 euro heb je dan een laptop die beter gebouwd is dan veel nieuwe modellen in die prijsklasse. Je betaalt niet voor uiterlijk of overbodige functies, maar voor een betrouwbaar apparaat dat tegen een stootje kan.

Handige extra's

Naast de laptop zelf zijn er nog wat dingen die het gebruik makkelijker maken. Een stevige hoes of laptoptas is natuurlijk een must: het is niet slim om de laptop los in een schooltas of rugzak mee te nemen. Een extra toetsenbord of losse muis kan thuis handig zijn, bijvoorbeeld als je kind huiswerk maakt aan een bureau. Een laptopstandaard helpt om rechter te zitten en voorkomt dat je kind lang in een verkeerde houding werkt.

Veiligheid en updates

Het is de bedoeling dat de schoollaptop die je koopt jarenlang meegaat, dus het is verstandig om te controleren hoe lang het besturingssysteem nog updates krijgt. Zeker bij Chromebooks kun je per model opzoeken tot welk jaar er beveiligingsupdates worden aangeboden. Omdat Google een updatebeleid heeft waarbij Chromebooks van na 2021 10 jaar updates krijgen, zit je hiermee dus eigenlijk altijd goed. Heb je een model op het oog? Dan kun je online opzoeken wat de AUE-datum (Auto Update Expiration) is.

Ook voor Windows krijg je jarenlang updates. Belangrijk is wel dat je kiest voor de meest recente versie – op dit moment is dat Windows 11. Kom je ergens een goedkope laptop met Windows 10 tegen? Let dan goed op of de hardware geschikt is voor een upgrade naar Windows 11. Is dat niet het geval, dan kun je die laptop maar beter niet kopen, want de ondersteuning voor Windows 10 stopt op 14 oktober 2025.

Let er ook op of je de aanwezige opslag of het werkgeheugen eventueel nog kunt uitbreiden – dat maakt het apparaat toekomstbestendiger. Extra beveiligingsopties zoals een vingerafdrukscanner of webcamcover zijn geen noodzaak, maar kunnen wel prettig zijn.

Zorg er ook voor dat bestanden automatisch worden opgeslagen in de cloud, bijvoorbeeld via Google Drive of OneDrive. Afhankelijk van de leeftijd kan het ook nog slim zijn om ouderlijk toezicht in te stellen, bijvoorbeeld via een beheerd Google-account of de instellingen van Windows.

Connectiviteit en aansluitingen

De meeste laptops zijn standaard uitgerust met wifi, maar het loont om te letten op ondersteuning voor wifi 6. Daarmee is de verbinding sneller en stabieler, wat handig is op drukke schoolnetwerken. Een USB-C-poort is aan te raden voor opladen, randapparatuur en accessoires. Een HDMI-aansluiting is handig als je kind presentaties moet geven of thuis een groter scherm wil aansluiten. En hoewel steeds minder laptops er standaard mee komen, kan een ethernetpoort soms handig zijn als wifi tijdelijk niet werkt. De laptop kan dan met een kabel rechtstreeks op de router worden aangesloten.

Kosten en regelingen

Een goede laptop hoeft niet extreem duur te zijn, maar je moet toch al snel rekenen op een bedrag van minimaal 400 euro voor een geschikt Chromebook. Voor een nieuwe Windows-laptop ben je al snel 550 euro of meer kwijt. Kies je voor refurbished, dan ben je goedkoper uit. Kun je het zelf niet betalen, kijk dan of de school een regeling heeft. Informeer ook bij je gemeente: vaak bieden die een vergoeding of tegemoetkoming voor mensen met een minimum inkomen die een laptop voor hun kind moeten kopen

Sommige ouders kiezen ervoor om een laptop te verzekeren, wat zeker iets is om te overwegen bij jongere kinderen. Schade of diefstal komt helaas regelmatig voor. Daarnaast bieden bedrijven als Microsoft en Adobe korting aan wanneer hun software wordt aangeschaft voor leerlingen (én ouders).  Kijk ook eens op Surfspot; daar is veel software waarvoor je korting kunt krijgen verzameld.

Tot slot

Voor de meeste middelbare scholieren is een Chromebook met 8 GB werkgeheugen een goede, betaalbare keuze, zeker als de school volledig met Google werkt. Wordt er intensiever met software gewerkt of wil je dat de laptop ook in de bovenbouw nog voldoet? Kies dan voor een Windows-model met een snellere processor en meer opslag. Wat je ook kiest: let op het gewicht, de batterijduur en hoe lang het apparaat nog updates krijgt. Dan weet je zeker dat je kind er niet alleen dit schooljaar, maar ook daarna goed mee uit de voeten kan.

Je oven kan veel meer dan je denkt. Toch gebruiken veel mensen alleen de heteluchtstand – ook al is dat niet altijd de beste keuze. Boven- en onderwarmte, grill en hetelucht: ze doen allemaal iets anders. Wat je waarvoor gebruikt, lees je hier.

Onder- en bovenwarmte: langzaam en zeker

Bij onder- en bovenwarmte komt de warmte van twee verwarmingselementen die los of samen gebruikt kunnen worden. De oven verwarmt gelijkmatig van boven en beneden, maar zonder ventilator. Daardoor is dit een wat tragere maar stabiele manier van garen, ideaal voor gerechten die tijd nodig hebben om te rijzen of die niet mogen uitdrogen. Denk aan cakes, appeltaarten of ovenschotels. Ook als je werkt met meerdere lagen bladerdeeg of deeg met gist, helpt deze stand om alles rustig en gelijkmatig te laten garen.

Wil je juist een knapperige onderkant, zoals bij quiches of pizza's? Dan kun je alleen onderwarmte gebruiken, zodat de bodem stevig en bruin wordt zonder dat de bovenkant te snel kleurt. Let er wel op dat deze stand minder geschikt is voor het tegelijk bakken van meerdere gerechten, omdat de warmte zich niet vanzelf verspreidt zoals bij hetelucht.

©Povozniuk Olha & Max

Hetelucht: snel en gelijkmatig

De heteluchtstand gebruikt een ventilator om warme lucht gelijkmatig door de oven te blazen. Daardoor is de temperatuur overal ongeveer gelijk, wat ideaal is als je meerdere bakplaten tegelijk wilt gebruiken. Denk aan koekjes, ovenfriet of groenten die je op twee niveaus tegelijk wilt garen.

Hetelucht is ook efficiënter: je gebruikt minder energie omdat je de temperatuur 10 tot 20 graden lager kunt instellen dan bij boven- en onderwarmte, terwijl het gerecht even snel klaar is. Maar daar schuilt ook het risico: door de circulerende lucht droogt je gerecht sneller uit. Bij bijvoorbeeld brood of cake kan het resultaat daardoor minder luchtig zijn dan bij boven- en onderwarmte. Gebruik bij baksels dus liever onder- en bovenwarmte, tenzij je ervaring hebt met aanpassen van de temperatuur en baktijd.

©Daisy Daisy

Grillstand: bruinen en gratineren

De grillstand gebruik je wanneer je snel een korstje of bruine bovenkant wilt creëren. De bovenste verwarmingselementen worden extra heet, waardoor kaas smelt, paneerlagen krokant worden en vlees een mooie kleur krijgt krijgt. Denk aan gegratineerde gerechten, tosti's of het afbakken van een lasagne.

De grill is minder geschikt voor volledige bereidingen: de hitte is te eenzijdig en te sterk om iets gelijkmatig te garen. Gebruik deze functie daarom alleen voor korte bereidingen of als afmaker. Houd je gerecht goed in de gaten; de grill werkt razendsnel en je wilt natuurlijk voorkomen dan je gerechten aanbranden.

©Monkey Business Images

Combinatiestanden: het beste van twee

Veel moderne ovens bieden combinaties van de bovengenoemde functies, zoals hetelucht met grill of onderwarmte met ventilator. Die kun je slim inzetten voor specifieke gerechten. Bij vleesgerechten bijvoorbeeld zorgt hetelucht-grill voor een sappige binnenkant én een krokante buitenlaag. Bij het bakken van ovenschotels zorgt onderwarmte met ventilatie dat de inhoud gelijkmatig warm wordt, terwijl de bovenkant niet uitdroogt.

Tot slot

Welke ovenstand je kiest, maakt een groter verschil dan je misschien denkt. Wie blind op hetelucht vertrouwt, loopt het risico op droge cake, slappe frietjes of mislukte pizza's. Door te begrijpen hoe elke functie werkt, kies je gericht de stand die past bij jouw gerecht. Zo haal je meer uit je oven én uit je kookinspanningen. Wanneer je op zoek bent naar een nieuwe oven, loont het dan ook zeker de moeite om na te denken over welke standen je nodig hebt en ovens uitgebreid te vergelijken, online of bij de keukenspecialist. Want heb je de ovenstanden eenmaal in de vingers, dan wil je misschien wel meer: wie weet heb je dan ook wel behoefte aan extra's als een warmhoud- of stoomfunctie!