ID.nl logo
De stofzuiger: je geheime wapen tegen allergieën
© zinkevych - stock.adobe.com
Huis

De stofzuiger: je geheime wapen tegen allergieën

Een schoon huis is goed voor je. Niet alleen geeft het rust in je hoofd, het is ook beter voor je gezondheid. Helemaal als je gevoelig bent voor allergieën. De beste manier om stof en allergenen uit je huis te krijgen, is met de stofzuiger. Daarom kijken we naar de rol van de stofzuiger bij het bestrijden van allergieën én welke stofzuiger je dan het beste kunt kiezen.

In dit artikel ontdek je het volgende:

  • Een goede stofzuiger verwijdert tot wel 99,97% van stof en allergenen uit je huis. Dat zorgt voor minder allergieklachten.
  • Er zijn verschillende filters waaruit je kunt kiezen, zoals een HEPA-filter, motorfilter, uitblaasfilter en koolstoffilter.
  • Heb je last van allergieën, dan is een HEPA-filter een goede keuze. Deze hebben verschillende klassen. Probeer een HEPA 13-filter of hoger (14 of 15) te kiezen. Stofzuig ook regelmatig!

Meteenaan het stofzuigen? Lees ook: Dit zijn de 7 meest gemaakte fouten bij het stofzuigen

Stofzuigen tegen allergieën

Een stofzuiger zuigt het stof op. De naam verklapt het eigenlijk al. Hij neemt daarbij gelukkig ook allergenen mee; microscopisch kleine deeltjes die allergische klachten kunnen veroorzaken. Alleen stoten sommige stofzuigers stoten ook best wat van die stof weer uit. Dat is zonde en slecht voor je gezondheid als je last hebt van allergieën.

Kies daarom een stofzuiger met stofzak als je allergisch bent. Er bestaan ook zakloze stofzuigers, waarbij je een reservoir leeg klopt. Je komt dan, direct of indirect, in contact met het stof en allergenen. Stofzakken houden het stof beter binnen, wat de allergenen ook beter opsluit. Vervang de stofzuigerzak regelmatig, leeg hem bijvoorbeeld in een afgesloten vuilniszak. Een stofzuigerzak met vol-indicator kan een handig geheugensteuntje zijn.

HEPA-filters houden stof tegen

Het filter in de stofzuiger is belangrijk, zeker wanneer je door allergieën geplaagd wordt. Het filtertype van een stofzuiger is niet alleen belangrijk voor het soort vuil dat hij aankan, maar het heeft ook invloed op hoe goed hij dat vuil kan opvangen in de stofzak en het interne filtersysteem. De meest bekende is ongetwijfeld het HEPA-filter.

HEPA staat voor high efficiency particulate air. Deze filters zijn ontworpen om minstens 99,97 procent van die zwevende deeltjes in de lucht te vangen, inclusief schimmel, huidschilfers en stof.

Een HEPA-filter is een krachtpatser op het gebied van filtratie en kan deeltjes opvangen met een diameter van 0,3 micron. Dat is heel erg klein. Dus terwijl je stofzuigt, vangt dat HEPA filter al die minuscuul kleine deeltjes op, in plaats van ze gewoon weer in de lucht van je huis te blazen. Een HEPA-filter moet je regelmatig vervangen, ongeveer elke 6 maanden.

HEPA-filtera zijn meestal voorzien van een indicatie die aangeeft hoeveel procent stof het filter tegenhoudt, zoals 12 of 13. Hoe hoger het HEPA-filter (13, 14 of 15), hoe beter hij filtert. Een allergiefilter, dat op sommige stofzuigers zit, is meestal ook een HEPA-filter.

©Georgy Dzyura - stock.adobe.com

Download nu het Stofzuigerwijzer Eindrapport 2024

Door het invullen van jouw naam en e-mailadres meld je je aan voor ontvangst van de Kieskeurig.nl Stofzuigerwijzer-resultaten. Tevens ben je ingeschreven voor de Kieskeurig.nl nieuwsbrief.

Andere filters

Een HEPA-filter wordt meestal aangeraden tegen allergenen, maar er zijn andere filters die ook erg effectief zijn. Soms worden ze ook samen met een HEPA-filter toegepast.

  • Zo kun je kiezen voor een motorfilter. Dit filter zit meestal achter de stofzak of het stofreservoir en zorgt ervoor dat stofdeeltjes die daar voorbij zijn gekomen de motor niet kunnen beschadigen. Het kan een simpel velletje van fleece zijn dat je in een houder klikt, of zelfs een HEPA-filter. Het motorfilter voorkomt dat de motor verstopt raakt en de zuigkracht van de stofzuiger afneemt. Je moet een motorfilter regelmatig schoonmaken of vervangen, zoals aangegeven in de handleiding van je stofzuiger.

  • Een uitblaasfilter zit voor het rooster waardoor de stofzuiger de opgezogen lucht weer naar buiten blaast. Het heeft als taak om de kleinste stofdeeltjes tegen te houden die ontsnappen na het opzuigen. Net als het motorfilter moet je ook het uitblaasfilter regelmatig schoonmaken of vervangen. Een vuilfilter haalt minder stofdeeltjes uit de lucht dan een schoon filter. Sommige uitblaasfilters kunnen worden uitgeklopt en hergebruikt, terwijl andere moeten worden vervangen volgens de instructies in de handleiding.

  • Bij stofzuigers met een waterfilter gaat de vuile luchtstroom door een waterreservoir, waar stofdeeltjes worden opgenomen. Hoewel vaak wordt beweerd dat stofzuigers met waterfilters goed zijn voor mensen met allergieën, nemen ze in werkelijkheid minder stofdeeltjes uit de opgezogen lucht op dan stofzuigers met gewone filters. Bovendien kan er schimmel vormen in het filterwater. Dat is juist niet handig als je allergieën hebt.

  • Een koolstoffilter neutraliseert vooral geur. Het zuivert de uitgeblazen lucht van onaangename geurtjes. Dat is vooral handig als je huisdieren hebt, of rookt. Omdat beide meestal niet populair zijn bij mensen met allergieën, heeft een koolstoffilter over het algemeen niet veel toegevoegde waarde op het gebied van allergieën. Het wordt overigens vaak samen met een ander filter in de stofzuiger gebruikt, dus sommige stofzuigers hebben zowel een HEPA- als een koolstoffilter.

Even wat kleins opzuigen?

De kruimelzuiger is je beste vriend

Voor alle filters geldt dat regelmatig schoonmaken enorm belangrijk is. Ze nemen dan de meeste stof en allergenen op, waardoor je minder last hebt van allergieën. Over het algemeen geldt dat een HEPA-filter met een hoge klasse, of een speciaal allergiefilter, je allergieklachten minimaliseert. Mits je de filters goed schoonhoudt, natuurlijk.

Zuigkracht van je stofzuiger

Vuil en stof kunnen zich behoorlijk hardnekkig nestelen op meubels en tapijten. Soms heb je echt een krachtige stofzuiger met veel zuigkracht, nodig om ze goed op te zuigen. Sommige stofzuigers hebben instelbare zuigkrachtinstellingen of zelfs automatische aanpassing. Hiermee kun je de zuigkracht aanpassen aan het soort oppervlak dat je aan het schoonmaken bent.

Je kunt beter niet te veel zuigkracht gebruiken op een hoogpolig tapijt, want dan kan de stofzuiger behoorlijk lastig te hanteren zijn. Aan de andere kant, als je te weinig zuigkracht hebt op tegel- of laminaatvloeren, neemt de stofzuiger het vuil niet goed op. Daarom is het handig als je het per oppervlakte kunt aanpassen.

De zuigkracht van een stofzuiger is gebaseerd op het vermogen van de motor, uitgedrukt in watt. Maar een sterke motor staat niet altijd gelijk aan een goede zuigkracht. De efficiëntie van de motor is ook belangrijk. Het kan namelijk maar zo zijn dat een deel van het vermogen verloren gaat, bijvoorbeeld omdat er lucht ontsnapt of doordat het stof een lange weg moet afleggen. Dat gaat ten koste van de zuigkracht.

Een cyclonische stofzuiger is een zakloze stofzuiger waarbij het opgezogen stof in het stofreservoir ronddraait (als een cycloon), waardoor de stofdeeltjes effectief uit de lucht worden verwijderd voordat schone lucht weer wordt uitgestoten. Vaak zijn deze stofzuigers heel efficiënt. Toch is deze niet per se geschikt voor allergische huisgenoten, want ze zijn meestal zakloos. Eerder zagen we al dat dat niet ideaal is.

Het filter heeft ook invloed op de zuigkracht. We weten al dat de stofzuiger minder goed werkt als de filters vuil zijn, maar een extra filter kan ook wat zuigkracht kosten. De motor moet dan harder werken, waardoor minder vermogen naar het daadwerkelijke stofzuigen gaat. Maak de filters schoon en controleer ook de stofzuigerslang en de opzetstukken. Opgehoopt vuil gaat ook op die plekken ten koste van de zuigkracht.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Opzetstuk en zuigmond

De zuigmond die je kiest, heeft invloed op de zuigkracht omdat deze moet passen bij de ondergrond. Door een parketborstel te kiezen op een houten vloer of laminaat en combiborstel op tapijt benut je de zuigkracht zo goed mogelijk.

Denk ook aan opzetstukken voor meubels en plinten. Hier hoopt stof zich op, wat iemand met een allergie dwars kan zitten. Beperk je dus niet alleen tot het stofzuigen van het vloeroppervlak.

Hoe zit het met die allergieën door stof?

In huis zijn verschillende allergenen aanwezig die allergische reacties kunnen veroorzaken. Die allergenen komen hoe dan ook binnen, aan je schoenen, kleding en door openstaande ramen. Je kunt ze niet voorkomen, maar wel opruimen, met een stofzuiger.

Verschillende allergenen waar mensen gevoelig op kunnen reageren (niezen, rode jeukende ogen, benauwdheid en hoesten) zijn bijvoorbeeld:

  • Huisstofmijt. Deze microscopisch kleine beestjes leven in stof en textiel, zoals beddengoed, tapijten en gestoffeerde meubels. Ze voeden zich met huidschilfers van mensen en huisdieren.

  • Pollen zijn de microscopisch kleine korrels die vrijkomen uit bloemen, bomen en gras. Ze kunnen via open ramen en deuren naar binnen waaien en zich verspreiden in huis.

  • Schimmels groeien in vochtige omgevingen, zoals badkamers, kelders en keukens. Ze verspreiden sporen in de lucht, die allergische reacties kunnen veroorzaken.

  • Huisdieren zoals honden en katten kunnen allergenen produceren die zich verspreiden via hun huidschilfers, haren en vuil aan de vacht.

Als reactie op deze allergenen kunnen mensen allergische symptomen ervaren, variërend van milde tot ernstige reacties, afhankelijk van de individuele gevoeligheid. Ook mensen met luchtwegaandoeningen als astma of bronchitis zijn hier vaak extra gevoelig voor.

Een goede stofzuiger met een goed filtersysteem en voldoende zuigkracht verwijdert deze allergenen minimaliseert daarmee de blootstelling en allergische symptomen. Het filter vangt de allergenen op en voorkomt dat ze opnieuw in de lucht terechtkomen tijdens het stofzuigen, waardoor de luchtkwaliteit in huis verbetert. Fijn voor iedereen, bittere noodzaak als je allergisch bent.

Stofzuigers speciaal voor allergieën

Met een stevig HEPAfilter kom je al een heel eind in de strijd tegen allergenen. Maar er zijn stofzuigers die speciaal ontwikkeld zijn voor mensen met allergieën.

De Miele Complete C3 Allergy is daar één van. Deze stofzuiger heeft een HEPA 13-filter, dat de lucht goed zuivert. De Samsung Jet 75 Pro blinkt uit in zuigkracht en is hét wapen tegen huisdierharen. De AEG 6000 Allergy heeft daarnaast nog een wasbaar anti-allergiefilter. De Dyson Big Ball Allergy 2 heeft een zuigmond die de kracht automatisch aanpast aan de ondergrond.

©didesign - stock.adobe.com

Wat kun je verder doen in huis als je allergisch bent?

Hopelijk heb je een fijne, geschikte stofzuiger gekozen. Gebruik ‘m vaak. Als je erg last hebt van allergische symptomen, bijvoorbeeld in het voorjaar, stofzuig dan iedere dag. Dweil ook regelmatig, bijvoorbeeld één keer per week. Ben je van plan om te gaan stofzuigen en wil je je ook nog verkleden. Verkleed je dan eerst. Daar komt namelijk veel huisstofmijt bij vrij. Doe het bij het raam of, als je woning zich daarvoor leent, op het balkon of in de tuin.

Zet je ramen elke dag open om je huis lekker te laten luchten. Was beddengoed, kussens op de bank en eventuele plaids of dekentjes regelmatig en, als ze daartegen kunnen, heet. Hierdoor gaan de huisstofmijten dood.

Er zijn ook sprays te koop tegen huisstofmijt. Deze werken alleen niet tegen schimmels en pollen.


▼ Volgende artikel
De lente komt eraan! Dit doe je in februari in de tuin
© Olga Seyfutdinova
Huis

De lente komt eraan! Dit doe je in februari in de tuin

De winter loopt op zijn eind, ook al voelt dat niet altijd zo aan de temperatuur. Maar kijk om je heen: het eerste groen verschijnt weer in de tuin. Winterklokjes en krokussen laten zich zien en aan sommige bomen en struiken zie je al de eerste knoppen verschijnen. Tijd dus om de handen uit de mouwen te steken – de tuin roept!

Dit doe je in februari is het tijd om: 🪻 Eenjarige zomerbloemen voorzaaien 🪻 Kale plekken in het gazon inzaaien 🪻 Groene aanslag van de bestratingverwijderen 🪻 Bepaalde (fruit)bomen snoeien

Weten wat je de rest van het jaar in de tuin kunt doen? Kijk dan op onze jaarkalender!

Voorzaaien, planten en verpotten

Zaai eenjarige zomerbloemen alvast binnen voor, zodat je later in het seizoen sterke planten hebt. Buiten kun je bomen en struiken verplaatsen, zolang het niet vriest. Kuipplanten die in de garage of schuur overwinteren, hebben nu wat meer water nodig. Ook potplanten buiten kunnen wel een scheut gebruiken als ze lange tijd droog staan.

Omdat de nachten nog koud kunnen zijn, is het verstandig om bloeiende bollen in potten en bakken te beschermen met vliesdoek. Een camelia kun je 's nachts afdekken met noppenfolie, maar haal die er overdag weer af zodra de temperatuur boven nul komt.

Wil je wat extra kleur in de tuin? Zet viooltjes en primula's neer. Ze kunnen goed tegen de kou en zorgen meteen voor een lente-achtig gevoel.

©MaÅgosia Karniewska

Aandacht voor je gazon

Strooi in de eerste twee weken van februari kalk over het gazon en de borders. Wil je een nieuw gazon aanleggen? Dan is het tijd om aan de slag te gaan. Spit en egaliseer de grond, zodat die klaar is voor het inzaaien of leggen van gras. Als je gazon vol molshopen ligt, kun je de aarde met een bezem over het gras verspreiden. Is het droog en vorstvrij? Dan kun je de graskanten bijwerken en kale plekken opnieuw inzaaien. Vermijd lopen over het gazon tijdens de vorst, want dat kan het gras beschadigen.

Onkruid wieden en groene aanslag wegvegen

Laat de schoffel voorlopig nog even staan, want daarmee kun je vaste planten beschadigen die nog onder de grond zitten. Pluk het onkruid liever met de hand, zodat je de jonge planten niet verstoort. Een groen laagje op het terras veeg je weg met zand en een bezem. Wil je het grondiger aanpakken? Er zijn verschillende manieren om groene aanslag te verwijderen. Zeg maar dag tegen die gladde laag met deze tips 🢱

Zo verwijder je groene aanslag van je terras en tegels

©Vely

Snoeien (maar niet alles en met mate)

In februari kun je bepaalde bomen en struiken snoeien, zolang het niet vriest en er geen vorstperiode wordt voorspeld. Is dat wel het geval, wacht dan op een warmere periode. Begin bij de dakplataan en snoei de takken die recht omhoog groeien. Heb je de leilinde nog niet gesnoeid? Knip de takken dan nu terug tot een paar centimeter vanaf de hoofdtakken. Ook heesters kunnen een snoeibeurt gebruiken. Ontstaan er grote wonden bij bomen? Dek ze af met wondbalsem om infecties te voorkomen.

Haal bij klimplanten, zoals klimop, wilde wingerd en trompetklimmer, het oude blad weg. Verwijder ook de ranken op plekken waar ze niet moeten groeien, zoals onder de dakrand en rondom kozijnen.

Februari is daarnaast een goede maand om fruitbomen te snoeien. Wacht wel met het snoeien van fruitbomen met steenvruchten, zoals de kersenboom of perzikboom. De druif en kiwi moeten nu wél gesnoeid worden, want zodra de sapstromen op gang komen, ben je te laat.

▼ Volgende artikel
Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?
© ryanking999 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?

Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In dit artikel vertellen we je over de online dreigingen anno 2025: • Ransomware • Phishing • Deepfakes • IoT-aanvallen Lees hierna zeker ook: Veilig downloaden: hier moet je op letten

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Cybersecurity Woordenboek

Cybersecurity is net als de hele tech-sector, gek op afkortingen en moeilijke woorden. Op www.cyberveilignederland.nl/woordenboek vind je het Cybersecurity Woordenboek dat zo’n 650 cybersecurity-termen in begrijpelijke taal uitlegt. Het woordenboek is een samenwerking van ruim 70 organisaties en Nederlandse cybersecurity-professionals in samenwerking met de Cybersecurity Alliantie. De actuele online versie is de derde druk en behalve online te raadplegen ook als pdf te downloaden.

Het Cybersecurity Woordenboek verduidelijkt cybersecuritytermen en -begrippen.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Nederland bedreigd

Ook landen denken na over dreigingen en risico’s. Voor Nederland doen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dit. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), dat onderdeel is van het NCTV, richt zich specifiek op digitale dreigingen. Zij publiceert bijvoorbeeld het Cybersecuritybeeld Nederland. CSBN 2023 is de meest recente versie. De overheid voorziet burgers niet specifiek van digitale dreigingsinformatie, wel kun je op sites als Alert Online en Veiliginternetten.nl algemene tips voor digitale veiligheid lezen.

De overheid publiceert regelmatig rapporten over de digitale bedreigingen voor Nederland.

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

De top 10 van Peter Stelzhammer

Wij vroegen Peter Stelzhammer, oprichter en malware-onderzoeker bij antivirus-lab AV-Comparatives, naar zijn top 10 van verwachte bedreigingen voor 2025.

  • Phishing: mensen verleiden gevoelige informatie te verstrekken.
  • Deepfakes en desinformatie: mensen manipuleren en oplichten met AI-nep-video’s en audio.
  • Ransomware: bestanden versleutelen en alleen tegen betaling ontsleutelen.
  • Malvertising: malware verspreiden via besmette advertenties.
  • Identiteitsdiefstal: gestolen persoonsgegevens misbruiken voor fraude.
  • Fakeshops: frauduleuze webshops die persoonlijke en betalingsgegevens verzamelen of namaakgoederen verkopen.
  • IoT-aanvallen: IoT-apparatuur hacken voor toegang tot diensten, of gecoördineerde criminele aanvallen.
  • Man-in-the-Middle (MitM)-aanvallen: (bank)communicatie onderscheppen en misbruiken.
  • Cryptojacking: ongeautoriseerd gebruik van computers maken om crypto te minen.
  • Zero-day-exploits: kwetsbaarheden in software misbruiken voordat er een patch is.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Gehackt

In 2021 was het Brabantse bedrijf Hoppenbrouwers slachtoffer van een ransomwareaanval door de beruchte REvil-cybercrimegroep. Het bedrijf wil graag dat anderen ervan leren en heeft een e-book gepubliceerd van de gebeurtenissen voor, tijdens en na de hack. Het e-book is gratis te downloaden.

Het ransomware-verhaal van het Brabantse Hoppenbrouwers maakt de impact van een ransomware-incident invoelbaar.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

De top 10 van Marc Vos

Ook Marc Vos, senior PR-manager bij McAfee, leverde zijn belangrijkste bedreigingen voor 2025:

  • Dating-fraude (pig butchering): iemand verleiden en het vertrouwen misbruiken voor crypto-scams.
  • Beleggingsfraude: advertenties met bekende personen voor malafide investeringen.
  • WhatsApp-fraude (“Hoi mam”) nep-gezinslid in nood vraagt via WhatsApp om geld.
  • Recovery-fraude: slachtoffer van fraude wordt door nep bank-/helpdeskmedewerker nogmaals oplicht.
  • E-mail-/sms-phishing: nep-mail lokt je naar site die gegevens steelt.
  • Nepberichten van pakketbezorgers: mail of app over invoerkosten om gegevens te stelen.
  • Nepwebshop of ticketsites: site verkoopt goederen of tickets maar levert niet en steelt betalingsgegevens.
  • Deepfakes: met AI gemaakte video’s/foto’s ingezet voor misinformatie, cyberpesten, oplichting.
  • Vishing/voicephishing: via de telefoon inlog- of betaalgegevens bemachtigen. AI maakt deze voiceberichten superrealistisch.
  • Quishing: QR-code aanbieden die naar phishingwebsite leidt.

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

De top 10 van Peter Hendriks

Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET is duidelijk. “Awareness is altijd belangrijk, maar goed nadenken over risico’s ook.”

  • Phishing/smishing: oplichting via mail en WhatsApp.
  • Vishing/Voicephishing: criminelen die zich via AI voordoen als iemand anders om gegevens of geld los te maken.
  • Malware: vooral infostealers en andere malware, onverminderd een groot probleem.
  • Social engineering: alles van een “Hoi mama” tot deepfake-video bedoeld om je om de tuin te leiden. Kan zeker bij offline stalking veel impact hebben op een slachtoffer.
  • Identiteitsfraude via datalekken: criminelen die gelekte data met accountgegevens kopen en misbruiken.
  • IoT-apparaten: slecht beveiligde slimme apparaten die verbonden met het internet je aanvalsoppervlak enorm vergroten.
  • Nepwebshop: een shop beginnen is steeds makkelijker, ook als die malafide is.
  • Sextortion: chantage met naaktbeelden van het slachtoffer. Soms met gemanipuleerde beelden.
  • Ransomware: onverminderd een groot probleem.
  • Besmette downloads: onofficiële software die malware bevat.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.

De wereld achter ransomware

Bij Project Melissa werken enkele overheden en security-organisaties, onder wie het NCSC, Fox IT en de politie, samen tegen ransomware. De samenwerking heeft enkele succesvolle acties tegen ransomwarebendes opgeleverd, maar ook twee lezenswaardige whitepapers. Eén geeft inzicht in de werking van ransomware en de criminelen erachter, de tweede gaat dieper in op de afpersingsmethode van data-exfiltratie. Beide documenten zijn te downloaden via deze webpagina van het Nationaal Cyber Security Centrum.

De ransomware-whitepapers van Project Melissa geven veel inzicht in de werking van ransomware en de criminele groepen erachter.