In Home Assistant kun je alle mogelijke apparaten en diensten toevoegen om je smarthome aan te sturen. Al snel wordt dat onoverzichtelijk, maar gelukkig biedt het smarthomepakket talloze mogelijkheden om aangepaste dashboards te maken, zodat alles op een handige plaats staat. En voor wie het uiterlijk wil aanpassen, zijn er ook allerlei mogelijke thema’s.

Wanneer je je op de webinterface van Home Assistant aanmeldt, krijg je standaard het dashboard Overzicht te zien. Home Assistant maakt ook een tweede dashboard aan, Energie (zie het kader ‘Energiedashboard’). Een dashboard bevat allerlei zogenoemde kaarten: dit zijn types visualisaties van entiteiten in je smarthome. Zo wordt het weerbericht op een andere manier gevisualiseerd dan sensoren of knoppen. Home Assistant bevat zo’n dertig kaarten en je kunt dit aantal nog uitbreiden.

Home Assistant maakt standaard een kaart aan voor elke ruimte waaraan je minstens één apparaat hebt toegekend. Dat geeft al een overzicht, maar nadat je veel apparaten hebt toegevoegd, krijg je per ruimte een kader met een lange lijst van entiteiten. Dat is waarschijnlijk niet het overzicht dat je wenst. Gelukkig kun je de dashboards volledig naar je hand zetten. 

Dashboard configureren

De eerste stap om je dashboard te configureren, is om de controle over te nemen van Home Assistant. Het programma vult het dashboard dan niet meer automatisch met de entiteiten van toegevoegde apparaten, maar geeft je de mogelijkheid om dat zelf te doen. Klik daarvoor rechts bovenaan op de drie puntjes en kies dan Configureer UI.

Standaard behoudt Home Assistant de bestaande inhoud van het dashboard als je de controle overneemt. Klik op Begin met een leeg dashboard als je met een wit blad wilt beginnen. Klik vervolgens op Controle nemen. Je bent nu in de bewerkingsmodus.

Kaarten toevoegen

Klik in de bewerkingsmodus rechts onderaan rechts op Voeg kaart toe. Je krijgt nu een visueel overzicht van de dertig soorten kaarten die Home Assistant standaard ondersteunt. Voor elk type kaart waarvoor Home Assistant een compatibele entiteit kent in je systeem, zie je een voorbeeld.

Er zijn kaarten voor een knop, voor één entiteit, of een lijst of kleine blokjes met entiteiten, een graadmeter, een geschiedenisgrafiek, een lamp inclusief schuifregelaar om te dimmen, een sensorgrafiek, de weersverwachting enzovoort. Klik op de kaart die je wilt gebruiken en kies dan de entiteit die je wilt tonen uit de uitklaplijst.

Kaart configureren

In de kaartconfiguratie stel je het uiterlijk van de kaart in. Home Assistant vult standaard al de naam van de entiteit in en toont het standaardicoontje van het type entiteit, bijvoorbeeld van een lamp. Beide kun je hier nog aanpassen.

Voor het icoontje typ je in het tekstveld Icoon een omschrijving in, waarna je de namen van ondersteunde icoontjes te zien krijgt, zoals mdi:desk-lamp of mdi:floor-lamp. Deze komen uit de lijst Material Design Icons. Rechts krijg je onmiddellijk een voorbeeldweergave te zien op de kaart.

Je kunt hier ook een thema kiezen en dat thema geldt dan alleen voor deze kaart. Verderop in dit artikel gaan we verder in op die thema’s, ze geven je dashboard of individuele kaarten een ander uiterlijk.

Je kunt ook instellen wat er gebeurt als je de kaart in de mobiele interface vasthoudt of erop dubbeltikt. Zo kun je dan meer informatie tonen, naar een ander onderdeel van Home Assistant navigeren of zelfs een specifieke url openen. Klik tot slot op Opslaan, waarna je kaart in je dashboard te zien is. Klik bovenaan rechts op Klaar wanneer je alle gewenste kaarten hebt toegevoegd.

Lees ook het artikel: Automatisch energie besparen met Home Assistant

Meerdere entiteiten

Sommige kaarten ondersteunen meerdere entiteiten. De eenvoudigste manier om die in een kaart te tonen, is om in de bewerkingsmodus op Voeg kaart toe te klikken en dan op het tabblad Per entiteit in plaats van het standaard geselecteerde Per kaart. Vink nu de entiteiten aan die je samen wilt tonen. Je kunt hier ook zoeken op naam. Klik op Doorgaan om op basis van deze entiteiten een kaart te maken.

Home Assistant kiest nu een kaarttype dat meerdere entiteiten ondersteunt en toont je het resultaat van de suggestie. Kies Toevoegen aan dashboard als je dit goed vindt of klik op Kies een andere kaart als je de informatie toch op een andere manier wilt visualiseren. Dan kies je het gewenste kaarttype uit de lijst. Daarna kun je de kaart configureren, waarbij je altijd ook het resultaat van je wijzigingen onmiddellijk te zien krijgt.

De volgorde van de entiteiten verander je door ze te verslepen. En in het kaarttype Entiteiten kun je ook bij elke entiteit de weergavenaam instellen.

Kaarten stapelen

Verder zijn er ook kaarten waarmee je van meerdere kaarten een groep maakt. Dat is handig als je bijvoorbeeld enkele sensorgrafieken onder elkaar wilt tonen, zodat je aan de hand van de tijd-as hun waarden altijd met elkaar kunt vergelijken op hetzelfde moment. Voeg daarvoor een Verticale stapel toe. In de configuratie kies je de eerste kaart die je wilt toevoegen. Nadat je die hebt geconfigureerd, klik je op het plusteken om een volgende kaart aan de stapel toe te voegen. De verschillende kaarten die je aan een stapel toevoegt, hoeven niet van hetzelfde type te zijn.

Met een Horizontale stapel toon je overigens kaarten op een rij naast elkaar en met een Raster toon je meerdere kaarten in een matrix met rijen en kolommen. Het zijn allemaal manieren om wat meer structuur in je kaarten te brengen, wat zeker nuttig is op het kleinere scherm van je telefoon. Dan verzeker je je ervan dat wat onder elkaar hoort te staan, ook altijd onder elkaar zichtbaar is.

Voorwaardelijke kaart

Een andere nuttige complexere kaart is de voorwaardelijke kaart. Hiermee toon je alleen een andere kaart wanneer een of meerdere gegeven entiteiten een specifieke waarde hebben. Dat is handig om bijvoorbeeld informatie van een apparaat zoals een printer alleen te tonen wanneer het apparaat is ingeschakeld. Voeg daarvoor in de bewerkingsmodus de kaart Voorwaardelijk toe.

Kies bij Voorwaarden de entiteit die beschikbaar moet zijn, kies eronder Status is niet gelijk aan en voor de status unavailable. Je kunt meerdere entiteiten bij de voorwaarden toevoegen. Die moeten dan allemaal de gevraagde status hebben.

In het tabblad Kaart kies je de kaart die wordt getoond als aan de voorwaarden is voldaan. Overigens kun je hier ook een stapel plaatsen, waarin dan meerdere kaarten komen.

Entiteiten filteren

Nog een interessante kaart is het entiteitsfilter. Hierin definieer je een lijst met entiteiten die je alleen wilt tonen in een bepaalde status. Zo toon je eenvoudig een lijst met lampen die nog aan zijn, zodat je voor het slapengaan of het verlaten van je huis in één oogopslag ziet welke lampen je vergeten bent uit te schakelen.

Voor het entiteitsfilter is er helaas nog geen visuele editor beschikbaar. In de kaartconfiguratie krijg je daarom YAML-code te zien, met daarnaast gelukkig wel het resultaat zoals het in je dashboard te zien zal zijn. Bij entities vul je voor elke entiteit een regel zoals de volgende in:

Achter - entity: staat de ID van de entiteit. Die ID vind je via Instellingen / Apparaten & Diensten en dan in het tabblad Entiteiten in de kolom Entiteits-ID bij de gewenste entiteit. Tot slot vul je bij state_filter bijvoorbeeld - 'on' in als je lampen wilt tonen die nog aan zijn.

Extra weergaven

Tot nu toe heb je in je dashboard alles op één pagina toegevoegd. Maar als je in de bewerkingsmodus op het plusteken bovenaan bij Home klikt, voeg je een tabblad toe. Dit tabblad kun je een titel en een icoontje geven. Met een icoontje erbij wordt de titel overigens niet getoond. Bij Zichtbaarheid stel je in welke gebruikers deze weergave kunnen zien (zie ook het kader ‘Aangepaste weergave voor elke gebruiker’). Zodra je je weergave hebt aangemaakt, voeg je hier kaarten aan toe.

Ook van de standaardweergave pas je met een klik op het potloodicoontje de eigenschappen aan, zoals de naam, het icoontje en de zichtbaarheid.

Extra dashboard toevoegen

Naast de standaard aangemaakte dashboards Overzicht en Energie kun je zelf nog extra dashboards aanmaken (via de zijbalk krijg je hier toegang tot). Open Instellingen / Dashboards en klik rechts onderaan op Dashboard toevoegen. Geef het dashboard een titel en icoontje. Nadat je het dashboard hebt aangemaakt, krijg je de titel en het icoontje in de zijbalk te zien.

Standaard wordt ook dit dashboard gevuld met alle apparaten die Home Assistant kent, maar ook hier kun je de controle over het dashboard overnemen en dit vullen met je eigen kaarten.

Uitbreidingen met HACS

Je kunt Home Assistant nog uitbreiden met extra kaarten en thema’s. Vele daarvan zijn te installeren vanuit HACS: de Home Assistant Community Store. Die biedt een gestroomlijnde manier om allerlei aanpassingen voor Home Assistant te installeren. Om HACS te installeren, dien je eerst enkele stappen te doorlopen. Open je profiel door op je naam linksonder te klikken en schakel de Geavanceerde modus in. Open dan Instellingen / Add-ons en klik rechtsonder op Add-on winkel. Klik op Terminal & SSH en installeer die. Dat duurt even en daarna klik je op Starten.

Als je Weergeven in zijbalk inschakelt, kun je links op Terminal klikken om een webterminal te openen. Hier vul je de volgende opdracht in om HACS te installeren:

Herstart nu Home Assistant: klik op Instellingen, klik rechts bovenaan op het menu (met de drie puntjes), klik daarna nog twee keer op Home Assistant herstarten en tot slot nog eens op Herstarten.

Wanneer Home Assistant is herstart, klik je op Instellingen / Apparaten & Diensten en dan rechts onderaan op Integratie toevoegen. Zoek op HACS, vink alles aan en klik op Opslaan. Volg dan de instructies. Je hebt hiervoor een (gratis) account bij GitHub nodig. Klik tot slot op Voltooien.

Kaarten en thema’s toevoegen

Nu de integratie van HACS is geïnstalleerd, vind je in de linkerzijbalk het nieuwe onderdeel HACS. Als je hierop klikt, vind je extra kaarten en thema’s onder Frontend. Klik rechts onderaan op Repositories verkennen en downloaden. Standaard krijg je nu alle uitbreidingen te zien voor het uiterlijk van Home Assistant. Vink je alleen Lovelace aan, dan krijg je alleen kaarten en andere visuele elementen te zien. Vink je alleen Thema aan, dan beperkt de lijst zich tot thema’s.

Als je iets ziet dat je interesseert, klik er dan op om een pagina met extra informatie te zien. Wil je het installeren, klik dan rechts onderaan op Download. Wanneer het om een thema gaat, kun je nu in de bewerkingsmodus van je dashboard het thema instellen in je weergave of zelfs in een individuele kaart.

En als je een extra kaart hebt geïnstalleerd, komt die beschikbaar in de lijst met kaarten wanneer je in de bewerkingsmodus op Voeg kaart toe klikt.

Scènes en scripts

Zoals je ziet, is Home Assistant helemaal naar je hand te zetten. Verder kent het smarthomesysteem ook nog scènes. Een scène is een toestand van enkele apparaten. Stel dat je tijdens het tv-kijken de grote lamp van de woonkamer wilt dimmen of uitzetten, maar juist de ledstrip achter de tv wilt inschakelen, dan voeg je beide apparaten aan een scène Tv kijken toe en stel je hun toestand in. Scènes zijn ook via het dashboard te activeren.

Tot slot kun je ook nog scripts aanmaken. Een script is een opeenvolging van acties, maar met extra’s zoals tests, vertragingen en herhalingen. Een script is vanuit het dashboard te activeren, maar kun je ook in een automatisering als actie uitvoeren.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.