In 2004 voorspelde Bill Gates het einde van het wachtwoordgebruik, maar vijftien jaar later worstelen we nog steeds met talrijke accounts die elk een gebruikersnaam en een wachtwoord vereisen. Die zijn lastig te onthouden en dus noteren we die ijverig op post-itjes of kiezen we gemakshalve voor dezelfde wachtwoorden. Veilig is dat allemaal niet, maar gelukkig bieden goede wachtwoordbeheerders een uitweg.

Het heeft iets paradoxaals: hoe langer en complexer een wachtwoord, hoe veiliger het meestal is, maar tegelijk ook hoe groter het risico dat we het vergeten. En omgekeerd: hoe makkelijker zo’n wachtwoord te onthouden is, hoe minder veilig het doorgaans is. Om te vermijden dat je je inloggegevens dan maar ergens opschrijft, bestaan er verschillende workarounds (zie kader). Het blijft echter maar wat aanmodderen op deze manier, écht veilig worden je wachtwoorden vaak niet en je moet nog steeds van alles zelf onthouden.

Onthoudhulp

Een betere oplossing is een wachtwoordbeheerder: een applicatie die je inloggegevens in een versleutelde database bewaart. De meeste browsers hebben weliswaar een ingebouwde functie die wachtwoorden kan opslaan en synchroniseren, maar die functie is niet altijd erg gebruiksvriendelijk en de functionaliteit is doorgaans ook beperkt. Zo ontbreekt vaak een degelijke wachtwoordgenerator.

Toegegeven: ook de veiligheid van een wachtwoordwoordbeheerder staat of valt vaak met het geheim houden van het ‘masterpassword’ … maar in afwachting van solide en makkelijk te gebruiken biometrische oplossingen, bieden wachtwoordbeheerders vooralsnog de handigste en veiligste uitweg.

©PXimport

Workarounds

©PXimport

Basiscriteria

Als je inloggegevens uitsluitend nodig hebt op je pc of hooguit binnen je thuisnetwerk, dan volstaat lokale opslag van de wachtwoorddatabase, zoals op je schijf of nas. We gaan er echter van uit dat je op zijn minst een aantal van die login-id’s ook onderweg nodig hebt, op meerdere computers én op mobiele apparaten. In dat geval bewaart een wachtwoordbeheerder je login-gegevens dus bij voorkeur in de cloud – of laat bijvoorbeeld via webDAV externe toegang tot je nas toe – wat synchronisatie mogelijk maakt. Uiteraard moeten zowel de overdracht van gegevens als de opslag ervan versleuteld gebeuren, minimaal met aes-256-bit of een evenwaardig encryptieprotocol. Voor gebruik onderweg dient tevens een mobiele app beschikbaar te zijn, minimaal voor Android en iOS.

Voor pc’s en laptops kan in principe een desktopapplicatie volstaan, maar een browserextensie biedt doorgaans extra voordelen die je al snel als onmisbaar gaat beschouwen. Immers, zo’n extensie kan bijvoorbeeld volautomatisch het vereiste id invullen zodra je op de betreffende website belandt. En vul je hier een nieuw id in, dan zal de extensie die automatisch (na bevestiging van jou) aan de database toevoegen.

©PXimport

Zinvolle extra’s

©PXimport

Het kan ook handig zijn als je in de tool extra informatie kunt toevoegen, die dan samen met de login-gegevens versleuteld wordt bewaard. Denk daarbij aan gegevens als hotelboekingen, verzekeringspolissen enzovoort. En het is helemaal handig als het programma niet alleen inlogdata maar ook adres- en betaalgegevens kan opslaan en automatisch voor je kan invullen.

Wie voor rampscenario’s vreest, zoals het vergeten van het masterpassword, zal het aanmaken van noodcontacten ongetwijfeld zinvol vinden. Zo’n contact krijgt dan een eigen wachtwoord waarmee hij, na je expliciete vraag en goedkeuring, tijdelijk bij je database kan.

Verder is ook een geïntegreerde wachtwoordgenerator best nuttig, evenals een functie die aangeeft hoe (on)veilig een door jezelf voorgesteld wachtwoord is. Uiteraard vind je voor beide functies ook online gratis tools (zoals hier en hier) maar netjes geïntegreerd werkt dat toch wat handiger.

Tot slot, gezien een gekraakt masterpassword zware consequenties kan hebben, vinden we ondersteuning van tweefactor-authenticatie verstandig. Hoewel dit geen essentieel onderdeel van een wachtwoordbeheerder is, is het wel een belangrijk pluspunt. Bij tweefactor-authenticatie heb je voor toegang tot de database niet alleen een wachtwoord nodig, maar is ook een andere verificatiemethode vereist, zoals een sms of een YubiKey-token.

Dashlane

Bij het installeren van Dashlane krijg je de gelegenheid aan te geven welke wachtwoorden van welke browser(s) je wilt laten importeren. Dashlane tracht die meteen zelf al in zinvolle categorieën onder te brengen, zoals Winkelen en Amusement, maar dat is aan te passen als je er niet tevreden mee bent.

Het is duidelijk dat Dashlane veel aandacht schenkt aan veiligheid. Je krijgt direct een analyserapport waarin je leest hoeveel (geïmporteerde) wachtwoorden worden hergebruikt, welke zwak zijn en welke eventueel al misbruikt zijn. In de betaalde Premium-versie wordt hiervoor zelfs Darknet uitgeplozen en krijg je er een vpn-service bovenop. Jammer genoeg voorziet alleen deze betaalde versie ook in synchronisatie met meerdere apparaten. Je kunt met die premium-versie ook gebruikmaken van een handige ‘password changer’: die laat je toe in één keer een reeks zwakke wachtwoorden naar sterke exemplaren om te zetten, althans voor een paar honderd ondersteunde sites. Een nuttig extra die de gratis versie ook bevat, is de rubriek Ontvangstbewijzen: hier kun je allerlei online aankoopbewijzen bewaren, zowel automatisch als handmatig.

©PXimport

Dashlane

Prijs
Gratis; Premium: € 39,99 per jaar
Taal
Nederlands
Websitewww.dashlane.com/nl9Score90

Enpass

Enpass valt op omdat je de tool ook zonder registratie kunt gebruiken, althans zolang je de database lokaal bewaart en dus geen behoefte hebt aan synchronisatie. Wat dit laatste betreft: je kunt zelf aangeven via welke cloudprovider of -methode die synchronisatie moet gebeuren. Je kunt wachtwoorden uit diverse andere wachtwoordbeheerders importeren, en helaas alleen uit de browser Google Chrome.

Enpass beschikt over een ingebouwde functie die automatisch naar dubbele, verouderde of zwakke wachtwoorden zoekt. Handig is ook dat je aan alle toegevoegde items, zoals wachtwoorden en notities, tags kunt koppelen. Dat maakt het wat makkelijker om specifieke items snel terug te vinden.

In Enpass kun je overigens niet alleen inloggegevens bewaren, maar ook heel wat andere informatie, zoals reserveringen, recepten en meer. Hiervoor zijn enkele tientallen sjablonen beschikbaar. In de betaalde Premium-versie kun je bovendien eigen categorieën en sjablonen ontwerpen. Echter, terwijl je met de gratis desktopversie een heel eind vooruit kunt, geldt dat niet voor de gratis versie van de mobiele apps: die beperkt je tot twintig items. Bovendien botsten we op het internet op klachten van enkele gebruikers die blijkbaar plots moesten betalen voor updates van Enpass.

©PXimport

Enpass

Prijs
Gratis; Premium: $ 11,99 eenmalig (ca. € 10,60) per OS
Taal
Nederlands
Websitewww.enpass.io6Score60

KeePass

KeePass is niet alleen een opensource-programma, het is ook nog eens helemaal gratis, er zit zelfs geen betaalde variant in het aanbod. Dankzij een actieve community zijn er bovendien tal van plug-ins en extensies beschikbaar. Meer zelfs, het is de community die ook voor mobiele apps, macOS- en Linux-varianten, browserextensies en synchronisatiefuncties heeft gezorgd. Al deze plug-ins en aanverwanten zorgen natuurlijk voor een uitgebreide functionaliteit, maar maken de tool meteen een stuk complexer.

De interface van de tool getuigt van een ietwat klassieke maar in elk geval no-nonsense aanpak. Er zijn diverse menu’s en submenu’s, maar ook vanuit het contextmenu zijn allerlei opties beschikbaar, waaronder het toekennen van eigen tags en het indelen in rubrieken. Dit laatste moet je dus wel zelf afhandelen – een behoorlijke klus als je bijvoorbeeld een hele reeks gegevens uit je browser importeert. De versleutelde database van KeePass laat zich vergrendelen zowel met een masterpassword als met een sleutelbestand.

©PXimport

KeePass

Prijs
Gratis
Taal
Nederlands
Websitewww.keepass.info7Score70

LastPass

Het eerste wat opvalt bij LastPass is dat je geen programma downloadt, maar een browserplug-in installeert. Een desktopapplicatie ontbreekt bij deze tool namelijk. LastPass blijkt gelukkig wel gebruiksvriendelijk en overzichtelijk. Geïmporteerde id’s, zoals uit de browser zelf, worden automatisch gerubriceerd. Dat valt niet meteen op, maar dat merk je wel als je in de zoekbalk termen als social of travel intikt. Vanuit het contextmenu kun je deze rubricering overigens nog wel zelf wijzigen.

Je kunt items als logingegevens ook met andere LastPass-gebruikers delen, waarbij je aangeeft of die het bijhorende wachtwoord te zien mogen krijgen. Mappen delen is eveneens mogelijk, maar dan alleen via LastPass Families (48 dollar per jaar, maximaal 6 gebruikers). Een ingebouwde veiligheidstest checkt de kwaliteit van je wachtwoordbeleid en wijst je onder meer op zwakke, oude, dubbele of misbruikte login-gegevens. Je kunt de wachtwoorden voor ondersteunde sites ook automatisch door een sterker exemplaar laten vervangen. Een automatische back-up en herstelfunctie ontbreekt, dus je doet er wellicht goed aan de wachtwoordkluis af en toe te exporteren en op een veilige locatie te bewaren.

©PXimport

LastPass

Prijs
Premium: $ 36,- per jaar (ca. € 32,-)
Taal
Nederlands
Websitewww.lastpass.com8Score80

RoboForm

Tijdens de installatie van RoboForm viel ons al meteen de optie Fill and Save Forms in Windows Applications op. RoboForm blijkt zich inderdaad niet te beperken tot invulformulieren in browsers, maar pikt die ook netjes in allerlei andere toepassingen op. In tegenstelling tot de andere wachtwoordbeheerders kun je nieuwe login-id’s wel alleen toevoegen door die in de browser in te vullen en aan te geven dat je die in RoboForm wilt bewaren. Het bewerken van toegevoegde id’s blijft overigens wel mogelijk.

Iets wat beginnende gebruikers wellicht afschrikt, is dat RoboForm heel wat instellingen en opties herbergt.

De tool laat je tevens toe offline te werken: synchronisatie via de cloud is dus geen verplichting. Wil je dat toch, dan kun je eigenlijk nauwelijks anders dan voor de betaalde Everywhere-formule te kiezen, aangezien de gratis versie geen synchronisatie tussen meerdere apparaten ondersteunt. Wel beschikbaar in de gratis versie is de mogelijkheid om mappen met items als log-ins en notities met medegebruikers te delen, waarbij je zelf de machtigingen vastlegt.

Vanuit het ingebouwde Security Center kun je zwakke of dubbele wachtwoorden laten opsporen, maar daar houdt het ongeveer bij op. Het automatisch (in batch) laten vervangen van zwakke door sterke wachtwoorden zit er bijvoorbeeld niet bij.

©PXimport

RoboForm

Prijs
Gratis; Everywhere: € 23,88 per jaar
Taal
Nederlands
Websitewww.roboform.com/nl6Score60

SafeInCloud

We konden ons meteen vinden in de uitnodigende interface van de desktopapplicatie. Geïmporteerde logingegevens en aanverwanten belanden in een of andere rubriek, maar je kunt ook eigen categorieën creëren en items naar willekeur verplaatsen of kopiëren. Vanuit de browserextensie kun je overigens weinig meer dan login-id’s oproepen en nieuwe exemplaren bewaren.

Vanuit de desktopapplicatie kun je ook zelf items toevoegen, waarbij je uit diverse sjablonen kunt selecteren, zoals Bankrekening, Creditcard, E-mail account en Login/wachtwoord. Eigen sjablonen voor deze items creëren is eveneens mogelijk. Aan elk item kun je meerdere labels koppelen, wat het makkelijker maakt om die terug te vinden en te sorteren. Eigen notities bewaren kan ook, inclusief afbeeldingen en databestanden (maximaal 150 kB). Houd er evenwel rekening mee dat de synchronisaties hierdoor flink kunnen vertragen. Overigens is het ook mogelijk SafeInCloud alleen lokaal (offline) te gebruiken: een back-up- en terugzetfunctie zorgen voor extra gemoedsrust.

©PXimport

SafeInCloud

Prijs
Gratis; Mobiele apps: € 5,49
Taal
Nederlands
Websitewww.safe-in-cloud.com8Score80

Conclusie

Wachtwoordbeheerders zijn een prima oplossing om je vele logingegevens op een veilige manier te beheren, ook vanaf mobiele apparaten. De meeste browsers voorzien weliswaar in een ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie, maar die bieden niet de functionaliteit van de meer gespecialiseerde tools uit dit artikel aan.

Geen enkele van de zes besproken toepassingen stelt teleur, maar Dashlane vinden we alles bij elkaar toch net het betere programma. Het is zeer gebruiksvriendelijk en bevat zeer veel functies. Jammer genoeg is het meteen ook de duurste tool. Iets goedkoper en ook met een zeer goede kwaliteit of gebruiksvriendelijkheid is LastPass, met als extra pluspunt dat de gratis versie hiervan ook synchronisatie met mobiele apps ondersteunt. SafeinCloud vinden we overigens ook een prima keuze, maar dan moet je wel een afzonderlijke cloudopslagservice aanspreken en bereid zijn tot een eenmalige (erg betaalbare) aankoop van de mobiele app.

©PXimport

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbaar sporthorloge? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Xiaomi Smart Band 9

De onlangs verschenen Xiaomi Smart Band 9 is goedkoop en kent ook nog eens verrassend veel functies. Dit langwerpige sporthorloge is in de kleurstellingen zilver-wit, zwart en roze verkrijgbaar. Het amoledscherm van 1,62 inch biedt voldoende ruimte om diverse gegevens te tonen. Dankzij een respectabele resolutie van 192 × 490 pixels verschijnt alle informatie scherp in beeld – denk daarbij aan stappen, verbrande calorieën, weersverwachting en natuurlijk de tijd. Alle functies zijn via het aanraakscherm bereikbaar, want de Smart Band 9 heeft geen fysieke knoppen. De waterdichte behuizing weegt maar 15,8 gram (zonder bandje).

Kies in het menu tussen ruim 150 sportmodi en start vervolgens de training. Tijdens de inspanning kun je jouw hartslag in de gaten houden. Je koppelt de Smart Band 9 via bluetooth eenvoudig aan een smartphone. Laat het mobiele toestel vervolgens in je broek- of jaszak zitten, want inkomende notificaties verschijnen rechtstreeks op je pols. Een prettige eigenschap is dat je het scherm ook op zonovergoten plekken nog prima kunt lezen. Aan de hand van een lichtsensor kiest deze smartwatch automatisch de juiste helderheid. Ten slotte is de beschikbaarheid van meer dan tweehonderd wijzerplaten een leuk extraatje.

Garmin Instinct 2

Met deze relatief goedkope smartwatch van Garmin houd je nauwlettend jouw sportieve prestaties in de gaten. Je kunt de Instinct 2 zowel binnen als buiten dragen, want de robuuste behuizing is waterdicht tot een diepte van honderd meter. Op het ronde display van 176 × 176 pixels zie je onder meer de actuele hartslag, het aantal gezette stappen en de huidige snelheid. Er zijn ook een hoogtemeter en elektrisch kompas geïntegreerd. Onder leiding van diverse sport-apps doe je uiteenlopende trainingen. Je kunt bovendien na elke nacht de uitgebreide slaapmonitor bekijken.

Wanneer het sporthorloge met een smartphone is verbonden, zie je inkomende pushnotificaties voorbijkomen. De Instinct 2 bevat een energiezuinig zwart-witscherm. Dat komt de accuduur ten goede! De fabrikant claimt dan ook een batterijduur van zo'n 28 dagen in de smartwatchmodus. Het hier besproken model heeft een horlogekast van 45 millimeter. Als alternatief kun je een vergelijkbaar sporthorloge met een horlogekast van 40 millimeter kopen, de Garmin Instinct 2S.

Garmin Forerunner 255 Music

Ren, wandel of fiets je met een lekker muziekje nét wat steviger door? De Garmin Forerunner 255 Music is hiervoor bij uitstek geschikt. Je kunt namelijk nummers van Spotify, Deezer of YouTube Music downloaden en in het geheugen van deze smartwatch opslaan. Laat dus tijdens trainingen voortaan je smartphone thuisliggen en bedien de muziek vanaf je pols. Je hebt voor deze functie trouwens wel een betaald abonnement bij een van de genoemde muziekdiensten nodig. De Forerunner 255 Music heeft een horlogekast van 46 millimeter. Kies tussen een zwarte en witte uitvoering.

Op het ruime 1,3inch-kleurenscherm van 260 × 260 pixels zijn er een heleboel functies toegankelijk. Denk onder andere aan een calorieënteller, hartslagmeter, bloedzuurstofmeter, slaapmonitor, snelheidsmeter, stappenteller en stopwatch. De Forerunner 255 Music toont ook meldingen van een verbonden smartphone. Krijg je bijvoorbeeld een WhatsApp-bericht, dan gaat de weerbestendige behuizing kortstondig trillen. Tot slot gebruik je deze veelzijdige smartwatch ook om contactloos te betalen.

Lees ook: Dit zijn de 9 sporten waarmee je het makkelijkst afvalt

Polar Pacer Pro

Zoek je een licht sporthorloge met zéér veel functies? Kijk dan eens naar de Polar Pacer Pro. Wegens het gewicht van 41 gram voel je dit apparaatje amper zitten. In de horlogekast van 45 millimeter is er een 1,2inch-kleurenscherm van 240 × 240 pixels verwerkt. Het display is voorzien van Gorilla Glass en gaat dus niet zomaar stuk. Verder is de behuizing waterdicht tot een diepte van vijftig meter. In het menu staan er ruim 150 sportprofielen voor je klaar. Fijn is dat deze smartwatch ook allerlei 'exotische' sporten ondersteunt, zoals (kite)surfen, rolschaatsen en skiën. Zodra je een keuze hebt gemaakt, monitort de Pacer Pro diverse sportieve prestaties.

Onder de motorkap bevindt zich een gps-chip, zodat deze smartwatch overal ter wereld je locatie kan bepalen. Handig is dat je routes van de bekende app Komoot kunt synchroniseren. Kijk voor routeaanwijzingen voortaan op je pols. Verder werkt de Pacer Pro ook naadloos met de veelgebruikte sport-app Strava samen. Hoewel Polar in zijn eigen webwinkel een tarief van 349,90 euro hanteert, vragen diverse andere bekende webshops minder dan tweehonderd euro. Kies tussen de kleurstellingen zwart, wit en goud.

Samsung Galaxy Fit3

De Samsung Galaxy Fit3 schaf je voor minder dan zes tientjes aan! Dit goedkope sporthorloge is te koop in de kleurstellingen zwart, zilver-wit en roze. Ondanks zijn lage prijskaartje toont het langwerpige 1,6inch-amoledscherm van 256 × 402 pixels diverse gegevens. Zo zie je hoeveel stappen je hebt gezet. De achterzijde van de horlogekast heeft ook nog sensoren om je bloedzuurstof en hartslag te meten. Druk aan de zijkant op de homeknop en kies uit ruim honderd sportoefeningen. De Galaxy Fit3 analyseert desgewenst ook je slaapgedrag. Maak je onverhoopt een lelijke uitglijder? Dankzij valdetectie schakelt de polsassistent jouw SOS-contactpersonen in.

Dit lichtgewicht sporthorloge van 18,5 gram neem je overal mee naartoe. De IP68-gecertificeerde behuizing is namelijk volledig waterdicht. Verbind de Galaxy Fit3 via bluetooth met een smartphone voor nog meer functies. Je kunt dan bijvoorbeeld de muziekweergave bedienen en zien wie er belt. De smartwatch toont ook inkomende berichten. De oplaadbare batterij van 208 mAh gaat op een enkele acculading volgens Samsung tot dertien dagen mee.