Een browser gebruik je om te surfen. Adres intikken en gaan met die banaan. Zo’n minimalistische aanpak werkt, maar dan ga je wel voorbij aan een aantal ingebouwde mogelijkheden en opties die je surfomgeving prettiger, efficiënter of veiliger kunnen maken.

Tip 01: Chromium-thema’s

Met thema’s kun je je browser een ander uiterlijk geven. Open een nieuw tabblad in Chrome en selecteer onderaan Chrome aanpassen. Aan de rechterkant kun je kleuren wijzigen en zelfs specifieke schermkleuren kiezen met een pipet. Je kunt ook op Thema wijzigen klikken en een thema selecteren uit de beschikbare categorieën. Indien gewenst, schakel je rechtsboven Dagelijks vernieuwen in. Kies Een afbeelding uploaden als je een eigen afbeelding aan het thema wilt toevoegen. Onderaan kun je op Chrome Web Store drukken of direct de themabibliotheek bezoeken. Selecteer Toev. aan Chrome om een thema te gebruiken.

De mogelijkheden in andere Chromium-browsers zijn soortgelijk. In Edge bijvoorbeeld kun je thema’s aanpassen via Instellingen / Uiterlijk. Klik hier onderaan op Meer thema’s ontdekken of op Chrome Web Store voor meer thema’s in online bibliotheken.

Je kunt in Chromium-browsers ook per gebruikersprofiel een ander thema installeren, bijvoorbeeld een voor thuis en een voor het werk.

Tip 02: Firefox-thema’s

In Firefox kun je ook je eigen thema’s gebruiken. Open het Toepassingsmenu, selecteer Add-ons en thema’s, ga naar Thema’s en kies een geschikt thema of bezoek deze webpagina voor meer opties. Hier vind je ook de link Bouw uw eigen thema met Firefox Color, waarmee je de extensie kunt downloaden en installeren om snel je eigen thema’s te ontwerpen en aan Firefox toe te voegen.

Op tabbladen als Custom colors,Advanced colors en Custom backgrounds kun je verschillende ontwerpelementen aanpassen, inclusief een eigen afbeelding als achtergrond. Sla het thema op met Save als je klaar bent.

Tip 03: Chromium-profielen

Browserprofielen kunnen handig zijn bij meerdere gebruikers of verschillende projecten. In Chrome klik je rechtsboven op het profielpictogram. Kies Gast als je tijdens deze sessie geen cookies, zoek- of surfgeschiedenis wilt bewaren.

Voor een echt profiel kies je +Toevoegen. Klik op Inloggen om met een Google-account dit profiel te koppelen of op Doorgaan zonder account om bladwijzers, wachtwoorden en surfgeschiedenis alleen lokaal in dit profiel te bewaren. Het nieuwe profiel wordt toegevoegd; klik erop om het te activeren.

Ga naar Instellingen / Jij en Google en kies Synchronisatie aanzetten als je gegevens wilt synchroniseren met andere computers via je Google-account. Klik op Je Chrome-profiel aanpassen om onder meer de themakleur en de avatar van je profiel te wijzigen. Vroeger kon je in Chrome een profiel met een wachtwoord beveiligen, maar nu heb je daar helaas een extensie voor nodig: LockPW. Edge biedt vergelijkbare mogelijkheden, inclusief dezelfde LockPW-extensie.

Tip 04: Firefox-profielen

Firefox heeft een eigen profielbeheerder, hoewel deze minder uitgebreid is dan in Chromium-browsers. Als de browser is opgestart, typ je about:profiles in de adresbalk en klik je op Een nieuw profiel aanmaken. Klik in de wizard op Volgende, voer een profielnaam in en kies eventueel een (lege) map om alle profielgegevens in op te slaan. Klik op Voltooien om het profiel toe te voegen. Je kunt dit profiel dan opstarten in een nieuw browservenster, of het hernoemen of verwijderen.

Als Firefox nog niet is geopend, start je de profielbeheerder door op Windows-toets+R te drukken en firefox.exe -p in te voeren. Ook hier kun je gebruikersprofielen aanmaken, hernoemen en verwijderen. Als je wilt dat Firefox bij het opstarten altijd vraagt met welk profiel je wilt starten, verwijder je het vinkje bij Geselecteerd profiel gebruiken zonder te vragen bij het opstarten.

Je kunt ook zelf een snelkoppeling op je bureaublad maken om Firefox met een specifiek profiel te starten. Klik met de rechtermuisknop op je bureaublad en kies Nieuw / Snelkoppeling. Vul bij Geef de locatie van het item op het volgende in:

Bevestig met Volgende en Voltooien.

Tip 05 Beveiliging (Chrome)

Je browser is een vaak gebruikte toegangspoort tot het internet en daarmee een doelwit voor hackers en malware. Browsers nemen daarom steeds meer veiligheidsmaatregelen. We kijken in Chrome naar enkele minder bekende functies op dit gebied, meestal te vinden via Instellingen / Privacy en beveiliging.

Het is aan te raden om af en toe op de blauwe Nu checken-knop te drukken, zeker als Chrome je wachtwoorden opslaat. Google controleert dan of je opgeslagen wachtwoorden ook voorkomen in bekende datalekken. Als dat zo is, verander deze wachtwoorden dan zo snel mogelijk. Handig om weten: om opgeslagen wachtwoorden te exporteren naar een csv-bestand, ga je naar Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden, klik je op Wachtwoordmanager en op het knopje met de drie puntjes naast Opgeslagen wachtwoorden, waar je Wachtwoorden exporteren selecteert.

Bij Privacy en Beveiliging vind je onder Beveiliging de functie Safe Browsing. Hiermee kun je laten controleren op mogelijke wachtwoordlekken en kwaadaardige url’s. Hoewel dit handig is, deel je hierdoor wel extra informatie zoals webadressen, paginasegmenten, extensiegebruik, downloads en meer met Google. Je zult dus moeten afwegen of je dit wilt. Wijzelf houden het hier bij Standaardbeveiliging, met ingeschakelde wachtwoordwaarschuwing.

Tip 06: Privacy (Chrome)

De balans tussen veiligheid, surfcomfort en privacy kan dus soms delicaat zijn. Neem bijvoorbeeld de Chrome-wizard bij Privacy en beveiliging / Privacygids. Het activeren van functies voor zoek- en browsekwaliteit, synchronisatie van surfgeschiedenis, Safe Browsing (zie tip 5) en cookies van derden kan je veiligheid of surfcomfort verhogen, maar tegelijkertijd ten koste gaan van je privacy. Dit vraagt om een persoonlijke afweging.

Het kan ook zijn dat je het niet prettig vindt dat je internetprovider je DNS-verzoeken kan zien en zo kan achterhalen welke sites je bezoekt, zelfs via een versleutelde https-verbinding. Om dit te omzeilen, kun je DoH (DNS over https) in je browser inschakelen om ook de eigenlijke DNS-verzoeken te versleutelen.

In Chrome doe je dit via Privacy en beveiliging / Beveiliging, waar je de optie Beveiligde DNS gebruiken inschakelt. Je kunt kiezen voor Met je huidige serviceprovider, mits je provider standaard DoH ondersteunt. Of je kiest voor Met en selecteert een DoH-provider zoals Cloudflare of (Cisco) OpenDNS. Deze functie is trouwens ook te vinden in andere Chromium-browsers.

Sinds Windows 10 21H2 kun je DoH via de instellingen van Windows ook op systeemniveau activeren (zie onder meer dit artikel, voor Windows 11).

Tip 07 Beveiliging (Firefox)

Firefox is vaak de favoriete browser van gebruikers die veel waarde hechten aan maatwerk, veiligheid en privacy. Een manier om je beveiliging tegen malware en phishing-sites te verhogen in Firefox is door naar Privacy & Beveiliging te gaan en vervolgens alle drie de vakjes aan te vinken onder Beveiliging / Bescherming tegen misleidende inhoud en gevaarlijke software.

Het klopt dat voor deze beveiligingsfuncties bepaalde informatie naar Mozilla en sommige partners, zoals de Google Safe Browsing-service, kan worden gestuurd, maar deze omvat niet het volledige webadres (stringparameters worden bijvoorbeeld uitgesloten), en ook voor de controle van potentiële downloads wordt niet het volledige bestand verzonden. Je kunt de werking van deze functie zelf uittesten door te surfen naar https://www.itisatrap.org/firefox/its-a-trap.html, https://www.itisatrap.org/firefox/its-an-attack.html en https://www.itisatrap.org/firefox/unwanted.html.

Tip 08 Privacy (Firefox)

Firefox bevat heel wat interessante privacyinstellingen, die we hier helaas niet allemaal kunnen bespreken.

Stuur je liever geen persoonlijke data richting Mozilla, dan verwijder je het best de vier vinkjes bij Privacy en Beveiliging / Firefox-gegevensverzameling en -gebruik; standaard staan deze opties namelijk ingeschakeld.

Als je geen specifieke extensie zoals uBlock Origin of een DNS-filter zoals AdGuard Home gebruikt, kan het nuttig zijn om Firefox zo in te stellen dat het zelf zoveel mogelijk trackers en gerelateerde items blokkeert. Je kunt bijvoorbeeld Privacy & Beveiliging / Browserprivacy instellen op Streng in plaats van Standaard. Sommige websites zullen hierdoor mogelijk niet goed werken, maar je kan dit per geval aanpassen door op het (blauwe) schildje links van de adresbalk van de betreffende website te klikken en Verbeterde bescherming tegen volgen is AAN voor deze website uit te schakelen.

In deze sectie vind je ook de categorie DNS over HTTPS (DoH), met vier opties variërend van Uit (als je de standaard ingestelde DNS-resolver wilt gebruiken) tot Max. bescherming (waarbij Firefox altijd DoH gebruikt, bijvoorbeeld van aanbieders als Cloudflare of NextDNS).

Tip 09 Chrome zoekmachines

Als je in Chrome een andere zoekmachine dan Google wilt instellen, ga je naar Instellingen/Zoekmachine/Zoekmachines en Site Search beheren.

Hier zie je al een aantal alternatieven, zoals Bing en DuckDuckGo. Klik naast het gewenste alternatief op de drie puntjes en kies Instellen als standaard. Als de gewenste zoekmachine er niet tussen staat, klik dan op Toevoegen en vul een geschikte naam in, evenals een (korte) snelkoppeling en de exacte url.

Stel, je wilt de privacyvriendelijke zoekmachine Qwant toevoegen. Surf dan naar www.qwant.com, voer een zoekterm in (bijvoorbeeld test) en plak de resulterende url in het veld, maar vervang je zoekterm door %s, bijvoorbeeld: https://www.qwant.com/?q=%s&t=web. Je kunt op een vergelijkbare manier ook allerlei sites met een eigen zoekfunctie toevoegen. Het is goed mogelijk dat de url van eerder bezochte sites met een zoekfunctie al in de lijst met Inactieve Snelkoppelingen staat, waar je alleen maar op Activeren hoeft te klikken.

Over de werking van een snelkoppeling: stel dat je bij Qwant qw als snelkoppeling hebt ingetikt, dan hoef je voortaan op de adresbalk alleen maar qw in te tikken, gevolgd door de Tab-toets en een zoekterm om op die site meteen naar dat trefwoord te laten zoeken.

Vergelijkbare mogelijkheden zijn te vinden bij andere Chromium-browsers als Edge en Brave. Firefox is op dit vlak (standaard) minder flexibel.

Tip 10 Experimenteel

In de meeste browsers kun je ook met nieuwe functies experimenteren. In Chromium-browsers tik je hiervoor <browsernaam>://flags op de adresbalk, bijvoorbeeld chrome://flags, waarna honderden functies inclusief omschrijving verschijnen. In Firefox doe je dit door about:config in te voeren en op Het risico aanvaarden en doorgaan en Alles tonen te klikken.

In beide browsers kun je bovenaan een zoekterm invoeren om naar een specifieke functie te zoeken. Om de status van een functie te wijzigen, selecteer je in een Chromium-browser Enabled of Disabled. Met Reset all stel je alle functies in op de oorspronkelijke status. In Firefox wijzig je de status met de knop Omschakelen of je klikt op het potloodicoon voor een andere waarde. Handig is wel dat je hier een vinkje kunt plaatsen bij Alleen gewijzigde voorkeuren tonen om te zien wat je hebt aangepast.

Daarnaast kun je de meeste browsers ook aansturen met opdrachtregelparameters. Via deze pagina vind je een overzicht voor Chromium-browsers. Hier kun je terecht voor Firefox-parameters.

Houd er rekening mee dat zulke opties bij elke nieuwe browserversie kunnen veranderen of zelfs niet meer werken. Je kunt ook overwegen om naast je stabiele versie een bètaversie te installeren, met experimentele functies die in stabiele edities vaak nog niet beschikbaar zijn. Je vindt deze via Chrome Bèta, Microsoft Edge Beta, Brave Beta en Firefox Beta.

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.