Een browser gebruik je om te surfen. Adres intikken en gaan met die banaan. Zo’n minimalistische aanpak werkt, maar dan ga je wel voorbij aan een aantal ingebouwde mogelijkheden en opties die je surfomgeving prettiger, efficiënter of veiliger kunnen maken.

Tip 01: Chromium-thema’s

Met thema’s kun je je browser een ander uiterlijk geven. Open een nieuw tabblad in Chrome en selecteer onderaan Chrome aanpassen. Aan de rechterkant kun je kleuren wijzigen en zelfs specifieke schermkleuren kiezen met een pipet. Je kunt ook op Thema wijzigen klikken en een thema selecteren uit de beschikbare categorieën. Indien gewenst, schakel je rechtsboven Dagelijks vernieuwen in. Kies Een afbeelding uploaden als je een eigen afbeelding aan het thema wilt toevoegen. Onderaan kun je op Chrome Web Store drukken of direct de themabibliotheek bezoeken. Selecteer Toev. aan Chrome om een thema te gebruiken.

De mogelijkheden in andere Chromium-browsers zijn soortgelijk. In Edge bijvoorbeeld kun je thema’s aanpassen via Instellingen / Uiterlijk. Klik hier onderaan op Meer thema’s ontdekken of op Chrome Web Store voor meer thema’s in online bibliotheken.

Je kunt in Chromium-browsers ook per gebruikersprofiel een ander thema installeren, bijvoorbeeld een voor thuis en een voor het werk.

Tip 02: Firefox-thema’s

In Firefox kun je ook je eigen thema’s gebruiken. Open het Toepassingsmenu, selecteer Add-ons en thema’s, ga naar Thema’s en kies een geschikt thema of bezoek deze webpagina voor meer opties. Hier vind je ook de link Bouw uw eigen thema met Firefox Color, waarmee je de extensie kunt downloaden en installeren om snel je eigen thema’s te ontwerpen en aan Firefox toe te voegen.

Op tabbladen als Custom colors,Advanced colors en Custom backgrounds kun je verschillende ontwerpelementen aanpassen, inclusief een eigen afbeelding als achtergrond. Sla het thema op met Save als je klaar bent.

Tip 03: Chromium-profielen

Browserprofielen kunnen handig zijn bij meerdere gebruikers of verschillende projecten. In Chrome klik je rechtsboven op het profielpictogram. Kies Gast als je tijdens deze sessie geen cookies, zoek- of surfgeschiedenis wilt bewaren.

Voor een echt profiel kies je +Toevoegen. Klik op Inloggen om met een Google-account dit profiel te koppelen of op Doorgaan zonder account om bladwijzers, wachtwoorden en surfgeschiedenis alleen lokaal in dit profiel te bewaren. Het nieuwe profiel wordt toegevoegd; klik erop om het te activeren.

Ga naar Instellingen / Jij en Google en kies Synchronisatie aanzetten als je gegevens wilt synchroniseren met andere computers via je Google-account. Klik op Je Chrome-profiel aanpassen om onder meer de themakleur en de avatar van je profiel te wijzigen. Vroeger kon je in Chrome een profiel met een wachtwoord beveiligen, maar nu heb je daar helaas een extensie voor nodig: LockPW. Edge biedt vergelijkbare mogelijkheden, inclusief dezelfde LockPW-extensie.

Tip 04: Firefox-profielen

Firefox heeft een eigen profielbeheerder, hoewel deze minder uitgebreid is dan in Chromium-browsers. Als de browser is opgestart, typ je about:profiles in de adresbalk en klik je op Een nieuw profiel aanmaken. Klik in de wizard op Volgende, voer een profielnaam in en kies eventueel een (lege) map om alle profielgegevens in op te slaan. Klik op Voltooien om het profiel toe te voegen. Je kunt dit profiel dan opstarten in een nieuw browservenster, of het hernoemen of verwijderen.

Als Firefox nog niet is geopend, start je de profielbeheerder door op Windows-toets+R te drukken en firefox.exe -p in te voeren. Ook hier kun je gebruikersprofielen aanmaken, hernoemen en verwijderen. Als je wilt dat Firefox bij het opstarten altijd vraagt met welk profiel je wilt starten, verwijder je het vinkje bij Geselecteerd profiel gebruiken zonder te vragen bij het opstarten.

Je kunt ook zelf een snelkoppeling op je bureaublad maken om Firefox met een specifiek profiel te starten. Klik met de rechtermuisknop op je bureaublad en kies Nieuw / Snelkoppeling. Vul bij Geef de locatie van het item op het volgende in:

Bevestig met Volgende en Voltooien.

Tip 05 Beveiliging (Chrome)

Je browser is een vaak gebruikte toegangspoort tot het internet en daarmee een doelwit voor hackers en malware. Browsers nemen daarom steeds meer veiligheidsmaatregelen. We kijken in Chrome naar enkele minder bekende functies op dit gebied, meestal te vinden via Instellingen / Privacy en beveiliging.

Het is aan te raden om af en toe op de blauwe Nu checken-knop te drukken, zeker als Chrome je wachtwoorden opslaat. Google controleert dan of je opgeslagen wachtwoorden ook voorkomen in bekende datalekken. Als dat zo is, verander deze wachtwoorden dan zo snel mogelijk. Handig om weten: om opgeslagen wachtwoorden te exporteren naar een csv-bestand, ga je naar Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden, klik je op Wachtwoordmanager en op het knopje met de drie puntjes naast Opgeslagen wachtwoorden, waar je Wachtwoorden exporteren selecteert.

Bij Privacy en Beveiliging vind je onder Beveiliging de functie Safe Browsing. Hiermee kun je laten controleren op mogelijke wachtwoordlekken en kwaadaardige url’s. Hoewel dit handig is, deel je hierdoor wel extra informatie zoals webadressen, paginasegmenten, extensiegebruik, downloads en meer met Google. Je zult dus moeten afwegen of je dit wilt. Wijzelf houden het hier bij Standaardbeveiliging, met ingeschakelde wachtwoordwaarschuwing.

Tip 06: Privacy (Chrome)

De balans tussen veiligheid, surfcomfort en privacy kan dus soms delicaat zijn. Neem bijvoorbeeld de Chrome-wizard bij Privacy en beveiliging / Privacygids. Het activeren van functies voor zoek- en browsekwaliteit, synchronisatie van surfgeschiedenis, Safe Browsing (zie tip 5) en cookies van derden kan je veiligheid of surfcomfort verhogen, maar tegelijkertijd ten koste gaan van je privacy. Dit vraagt om een persoonlijke afweging.

Het kan ook zijn dat je het niet prettig vindt dat je internetprovider je DNS-verzoeken kan zien en zo kan achterhalen welke sites je bezoekt, zelfs via een versleutelde https-verbinding. Om dit te omzeilen, kun je DoH (DNS over https) in je browser inschakelen om ook de eigenlijke DNS-verzoeken te versleutelen.

In Chrome doe je dit via Privacy en beveiliging / Beveiliging, waar je de optie Beveiligde DNS gebruiken inschakelt. Je kunt kiezen voor Met je huidige serviceprovider, mits je provider standaard DoH ondersteunt. Of je kiest voor Met en selecteert een DoH-provider zoals Cloudflare of (Cisco) OpenDNS. Deze functie is trouwens ook te vinden in andere Chromium-browsers.

Sinds Windows 10 21H2 kun je DoH via de instellingen van Windows ook op systeemniveau activeren (zie onder meer dit artikel, voor Windows 11).

Tip 07 Beveiliging (Firefox)

Firefox is vaak de favoriete browser van gebruikers die veel waarde hechten aan maatwerk, veiligheid en privacy. Een manier om je beveiliging tegen malware en phishing-sites te verhogen in Firefox is door naar Privacy & Beveiliging te gaan en vervolgens alle drie de vakjes aan te vinken onder Beveiliging / Bescherming tegen misleidende inhoud en gevaarlijke software.

Het klopt dat voor deze beveiligingsfuncties bepaalde informatie naar Mozilla en sommige partners, zoals de Google Safe Browsing-service, kan worden gestuurd, maar deze omvat niet het volledige webadres (stringparameters worden bijvoorbeeld uitgesloten), en ook voor de controle van potentiële downloads wordt niet het volledige bestand verzonden. Je kunt de werking van deze functie zelf uittesten door te surfen naar https://www.itisatrap.org/firefox/its-a-trap.html, https://www.itisatrap.org/firefox/its-an-attack.html en https://www.itisatrap.org/firefox/unwanted.html.

Tip 08 Privacy (Firefox)

Firefox bevat heel wat interessante privacyinstellingen, die we hier helaas niet allemaal kunnen bespreken.

Stuur je liever geen persoonlijke data richting Mozilla, dan verwijder je het best de vier vinkjes bij Privacy en Beveiliging / Firefox-gegevensverzameling en -gebruik; standaard staan deze opties namelijk ingeschakeld.

Als je geen specifieke extensie zoals uBlock Origin of een DNS-filter zoals AdGuard Home gebruikt, kan het nuttig zijn om Firefox zo in te stellen dat het zelf zoveel mogelijk trackers en gerelateerde items blokkeert. Je kunt bijvoorbeeld Privacy & Beveiliging / Browserprivacy instellen op Streng in plaats van Standaard. Sommige websites zullen hierdoor mogelijk niet goed werken, maar je kan dit per geval aanpassen door op het (blauwe) schildje links van de adresbalk van de betreffende website te klikken en Verbeterde bescherming tegen volgen is AAN voor deze website uit te schakelen.

In deze sectie vind je ook de categorie DNS over HTTPS (DoH), met vier opties variërend van Uit (als je de standaard ingestelde DNS-resolver wilt gebruiken) tot Max. bescherming (waarbij Firefox altijd DoH gebruikt, bijvoorbeeld van aanbieders als Cloudflare of NextDNS).

Tip 09 Chrome zoekmachines

Als je in Chrome een andere zoekmachine dan Google wilt instellen, ga je naar Instellingen/Zoekmachine/Zoekmachines en Site Search beheren.

Hier zie je al een aantal alternatieven, zoals Bing en DuckDuckGo. Klik naast het gewenste alternatief op de drie puntjes en kies Instellen als standaard. Als de gewenste zoekmachine er niet tussen staat, klik dan op Toevoegen en vul een geschikte naam in, evenals een (korte) snelkoppeling en de exacte url.

Stel, je wilt de privacyvriendelijke zoekmachine Qwant toevoegen. Surf dan naar www.qwant.com, voer een zoekterm in (bijvoorbeeld test) en plak de resulterende url in het veld, maar vervang je zoekterm door %s, bijvoorbeeld: https://www.qwant.com/?q=%s&t=web. Je kunt op een vergelijkbare manier ook allerlei sites met een eigen zoekfunctie toevoegen. Het is goed mogelijk dat de url van eerder bezochte sites met een zoekfunctie al in de lijst met Inactieve Snelkoppelingen staat, waar je alleen maar op Activeren hoeft te klikken.

Over de werking van een snelkoppeling: stel dat je bij Qwant qw als snelkoppeling hebt ingetikt, dan hoef je voortaan op de adresbalk alleen maar qw in te tikken, gevolgd door de Tab-toets en een zoekterm om op die site meteen naar dat trefwoord te laten zoeken.

Vergelijkbare mogelijkheden zijn te vinden bij andere Chromium-browsers als Edge en Brave. Firefox is op dit vlak (standaard) minder flexibel.

Tip 10 Experimenteel

In de meeste browsers kun je ook met nieuwe functies experimenteren. In Chromium-browsers tik je hiervoor <browsernaam>://flags op de adresbalk, bijvoorbeeld chrome://flags, waarna honderden functies inclusief omschrijving verschijnen. In Firefox doe je dit door about:config in te voeren en op Het risico aanvaarden en doorgaan en Alles tonen te klikken.

In beide browsers kun je bovenaan een zoekterm invoeren om naar een specifieke functie te zoeken. Om de status van een functie te wijzigen, selecteer je in een Chromium-browser Enabled of Disabled. Met Reset all stel je alle functies in op de oorspronkelijke status. In Firefox wijzig je de status met de knop Omschakelen of je klikt op het potloodicoon voor een andere waarde. Handig is wel dat je hier een vinkje kunt plaatsen bij Alleen gewijzigde voorkeuren tonen om te zien wat je hebt aangepast.

Daarnaast kun je de meeste browsers ook aansturen met opdrachtregelparameters. Via deze pagina vind je een overzicht voor Chromium-browsers. Hier kun je terecht voor Firefox-parameters.

Houd er rekening mee dat zulke opties bij elke nieuwe browserversie kunnen veranderen of zelfs niet meer werken. Je kunt ook overwegen om naast je stabiele versie een bètaversie te installeren, met experimentele functies die in stabiele edities vaak nog niet beschikbaar zijn. Je vindt deze via Chrome Bèta, Microsoft Edge Beta, Brave Beta en Firefox Beta.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!