Door de coronacrisis zijn we veel meer videoconferentietools gaan gebruiken, zoals MS Teams, Google Meet en Zoom. Minder bekend is Jami die toch heel wat in zijn mars heeft. Deze tool is een multiplatform, een openbron en gratis. Je kunt versleuteld communiceren via tekst, audio en video. En als eenmaal de connectie er is, verloopt alles zonder centrale server.

Jami heeft zijn wortels in de Linux-wereld, het is ook de opvolger van Gnu Ring. Maar inmiddels is Jami beschikbaar voor bijna alle andere platformen, zowel Windows, macOS, Android als iOS. De makers gaan vooral prat op het gedistribueerde concept. Dat houdt in dat de eigenlijke communicatie niet over een centrale server loopt en dat heeft enkele voordelen. Zo is er onder andere meer garantie op privacy (zeker in combinatie met de end-to-end-versleuteling op basis van tls 1.3), zijn er geen bandbreedtebeperkingen (hoogstens je eigen internetsnelheid) en geen limieten op het doorsturen van documenten. Wil je hier het fijne van weten? Kijk dan op www.jami.net voor de nodige feedback. Enige tijd geleden voegden de ontwikkelaars ook de ondersteuning voor high efficiency video coding toe. Die koppelt nu een hogere compressiegraad aan een betere kwaliteit. Kortom, Jami heeft best wel enige troeven in huis.

Installatie (Windows)

Op de website van Jami vind je de knop Download Jami. Die brengt je naar een pagina met links voor diverse platformen. In dit artikel richten we ons op Jami voor Windows en Android. We beginnen met de eerste en dat blijkt een 64-bitsversie te zijn. Controleer of je Windows over de juiste systeemarchitectuur beschikt: open de verkenner, klik met rechts op Deze pc en kies Eigenschappen. Als je bij Type systeem 64-bits besturingssysteem afleest, zit je goed.

De installatie van de tool vergt nauwelijks meer dan één druk op de knop Install. Klik wel eerst even op Advanced als je een ander installatiepad wilt hebben dan het standaardpad \Program Files\Savoir-Faire\Linux\Jami. Tja, de tool weet zijn geprefereerde origine niet helemaal te verloochenen.

Het kan even duren voor de tool lijkt te reageren, maar als het goed is kun je die even later alsnog opstarten. Op een van onze testtoestellen verscheen wel de melding dat een herstart van het systeem nodig was.

©PXimport

Account

Wanneer je Jami voor de eerste keer opstart, moet je eerst een account creëren. Kik dus maar op Create local account en vul een profielnaam in. Via het camera- of het map-icoon kun je meteen een profielfoto toevoegen. Tenzij je alleen binnen je eigen netwerk wil communiceren laat je het vinkje staan bij Registreer een openbare gebruikersnaam. Vul ook hier een gebruikersnaam in en plaats veiligheidshalve een vinkje bij Choose a password for enhanced security. Vul twee keer een stevig wachtwoord in en druk op Volgende. In het daaropvolgende venster druk je op de knop Export, daarmee maak je een veiligheidskopie van je accountgegevens.

Er zijn nog andere opties in het startvenster. Import from device, hiermee kun je een eerder gecreëerd account op een ander toestel kunt importeren. Import from backup, hiermee haal je je accountgegevens van de eerder gemaakte back-up op.

©PXimport

Instellingen

Je kunt nu in principe al meteen naar contacten speuren, maar je kunt beter eerst de instellingen controleren en finetunen via het tandwielpictogram. Zorg alvast dat de knop bij Jami-account op Inschakelen staat. Hier lees je naast je geregistreerde (openbare) gebruikersnaam je zogenoemde ring-ID af. Met deze laatste kun je je eveneens bij gesprekspartners identificeren.

In de rubriek Algemeen zet je de schakelknop bij Run on Startup uit als je niet wilt dat Jami automatisch mee met Windows opstart. Via een andere schakelknop is het mogelijk om bureaubladmeldingen voor Jami in- of uit te schakelen en de tool bij het sluiten te laten minimaliseren. Ben je van plan om documenten uit te wisselen, klik dan op het map-icoon om jeDownloadmap in te stellen.

Enigszins verrassend: wanneer je   Always record calls inschakelt, wordt je gesprek opgenomen en bewaard in de map die je bij Opslaan in hebt ingesteld. Met een schuifknop leg je de opnamekwaliteit vast, van 0,1 tot 5 Mbps.

In de rubriek Audio/video kies je tot slot de microfoon en de luidspreker voor je audiogesprekken en de webcam en het gewenste formaat, bijvoorbeeld 1280x720 [30 fps]. Eventueel zet je de schakelknop aan bij Enable hardware acceleration, zodat je Jami ook van hevc kan gebruikmaken, als je hardware dit ondersteunt natuurlijk.

©PXimport

Installatie (Android)

Net als bij iOS vind je de Jami-app ook voor Android in de officiële appstore, in dit geval de Play Store. De installatie heb je zo voor elkaar en net als bij Windows moet je eerst een account creëren. Tik op Een Jami-account aanmaken en vul bij voorkeur een nog niet eerder geregistreerde gebruikersnaam in.

Bevestig met Choose username. Voor meer veiligheid zet je de schakelknop aan bij Choose a password to encrypt the account key on this device en vul je twee keer een wachtwoord. Bevestig met Account aanmaken.

Een alternatief is dat je je account importeert vanuit een ander mobiel apparaat (Connect from another device) of dat je dat uit een geïmporteerd back-upbestand (standaard export.gz) ophaalt via Verbinden uit back-up.

Het instellingenvenster in Android bereik je via het knopje met de drie puntjes waarna jeInstellingen kiest. De meeste opties spreken voor zich. Bij Geavanceerde video-instellingen kun je onder meer de gewenste videobitrate en -resolutie instellen. Standaard is Jami zo ingesteld dat de app automatisch op de achtergrond actief is zodra je systeem opstart, maar dat kun je hier ook uitschakelen.

Chatgesprek

Je hebt nu alles naar wens ingesteld en kunt het instellingenvenster sluiten. Wil je een ander account aan je Jami-installatie toevoegen? Klik hiervoor op je eigen profielfoto linksboven en op Account toevoegen+. Je belandt dan weer in het startvenster.

Op Android tik je hiervoor op je gebruikersnaam bovenaan en kies je de gewenste methode. Via het pijltje bovenaan kun je vervolgens makkelijk schakelen tussen je accounts. Tik op Gesprek beginnen om je (eerste) gesprek te starten.

Je kunt weliswaar willekeurige namen invullen in het zoekvenster tot je bij een geregistreerde naam uitkomt, maar dat lijkt ons niet de handigste manier. We gaan ervan uit dat je contacten liever wat meer gericht toevoegt en dat je dus de gebruikersnaam of het ring-ID van een kennis kent. Overigens kun je ook met je mobiele Jami-app de qr-code scannen om zo een gebruiker aan je contactenlijst toe te voegen. Tik hiervoor op het qr-icoon en kies Code scannen.

De toegevoegde contacten verschijnen in een lijst. Je hoeft zo’n contact alleen maar te selecteren en je boodschap in te tikken. De andere partij ziet het contactverzoek verschijnen (bij Uitnodigingen of bij Contactverzoeken) en kan dat verzoek accepteren, weigeren of blokkeren.

©PXimport

Bestandsuitwisseling

Zoals aangegeven is het ook mogelijk om met Jami bestanden uit te wisselen. In Android tik je hiervoor op het knopje met de drie puntjes naast de invoerbalk en kies je   Bestand versturen en navigeer je naar het bestand. In Windows klik je onderaan op het papierklemmetje en verwijs je ook hier naar het beoogde bestand.

In principe zou het op een desktop ook mogelijk moeten zijn om je scherm te delen. Volgens www.jami.net/help moet dat lukken door met rechts op een gespreksvenster te klikken en Scherm delen te kiezen, maar die optie bleek op onze testtoestellen vreemd genoeg niet beschikbaar.

©PXimport

Opgenomen berichten

Verderop in dit artikel hebben we het over realtime audio- en videogesprekken, maar je kunt ook audio- en videoberichten achterlaten, wanneer bijvoorbeeld de gesprekspartner niet thuis geeft. In Windows vind je de knoppen hiervoor links van de invoerbalk, bij Android tik je het knopje met de drie puntjes aan en kies je   Geluidsbericht opnemen of Videobericht opnemen, in respectievelijk m4a en webm.

Er verschijnt in beide gevallen een klein opnamevenster dat je na afloop meteen kunt versturen. Op een mobiel apparaat moet je Jami de eerste keer nog wel even je toestemming geven voor het gebruik van de apparaataudio- en video. De ontvanger van het videobericht hoeft dan alleen nog maar op het groene vinkje te klikken om de transfer te starten. De transfersnelheid op onze testtoestellen bleek wisselend.

©CIDimport

Audio- en videogesprekken

Maar met Jami kun je dus ook realtime audio- en videogesprekken houden. Hiervoor vind je zowel in Windows als in Android twee pictogrammen rechtsboven: een telefoon en een camera.

Bij een audiogesprek krijg je standaard de profielfoto van de gesprekspartner te zien. Onderaan vind je knopjes om de andere partij in wacht te zetten, om te chatten, om de microfoon te dempen, om het audiogesprek op te nemen of om ook andere contacten uit te nodigen voor je audiogesprek. Bij een videogesprek krijg je vergelijkbare knoppen te zien. Je eigen beeld verschijnt standaard in miniatuur, terwijl het beeld van je gesprekspartner in vol ornaat te zien is.

We ondervonden zelf dat het doorsturen van beeld in de Windows-versies niet altijd even betrouwbaar verliep. Blijkbaar is Jami voor bepaalde onderdelen net iets te zeer verknocht aan het Linux-platform en dus indirect ook aan Android. De Windows-editie vraagt dan ook nog om enig sleutelwerk. Een mooie uitdaging voor de eerstvolgende versie.

©CIDimport

Als je alles uit je staafmixer wilt halen, moet je wel weten hoe je ermee om moet gaan. Met deze tips krijg je niet alleen de beste (lees: lekkerste) resultaten, maar gaat je staafmixer ook langer mee. Win-win! 

Lees ook: Dit kun je allemaal (nog meer) met een staafmixer

Tip 1: Ingrediënten voorsnijden

Hoewel staafmixers erg krachtig kunnen zijn, hebben ze ook relatief kleine mesjes. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een blender kan het voor een staafmixer daarom lastig zijn om grote stukken goed en gelijkmatig te verpulveren. Je kunt je staafmixer dus een handje helpen door je ingrediënten van tevoren in kleinere stukken te snijden. Hiermee verklein je de kans op klonten of stukjes in je soep of saus én raken de messen minder snel overbelast. 

Tip 2: Let op het vermogen

Het is altijd belangrijk om rekening te houden met het vermogen van je staafmixer, want dat bepaalt welke ingrediënten het apparaat kan pureren. Het pureren van harde ingrediënten zoals noten of ongekookte groenten met een staafmixer met een laag vermogen gaat hoogstwaarschijnlijk niet lukken. Of het lukt wel, maar met een overbelaste motor tot gevolg. Voor harde ingrediënten is vaak een vermogen van minstens 600 watt nodig. Wil je vaak en veel gaan pureren, kies dan voor een vermogen van minstens 1000 watt. Maar let ook op het toerental, oftewel het aantal rotaties per minuut (RPM). Een staafmixer kan namelijk een laag vermogen hebben, maar wél een toerental van minstens 10.000 RPM. Dan is hij alsnog krachtig genoeg om harde ingrediënten te pureren. 

©Khaletski Siarhei | goffkein.pro

Tip 3: Niet te lang pureren

Lang achter elkaar pureren is funest voor de messen en de motor van een staafmixer. Beter is om in pulsen te pureren, waarbij je de motor tussen het pureren door steeds een paar seconden laat rusten. Vooral bij dikkere mengsels, zoals notenpasta, smoothies en dikke soepen, is dit belangrijk. Het is afhankelijk van het vermogen van een staafmixer hoe lang hij achter elkaar kan pureren. Vaak staat dit aangegeven bij de specificaties. Heb je geen idee? Pureer zachte ingrediënten dan niet langer dan 1,5 minuut en harde ingrediënten niet langer dan 45 seconden. Maakt je staafmixer een raar geluid of wordt hij erg warm, stop dan meteen met pureren. Dit zijn signalen dat het apparaat overbelast is. 

Tip 4: De juiste snelheid

De meeste staafmixers hebben meerdere snelheidsstanden en dat is niet zonder reden. Zo heb je voor het fijn pureren van dikkere mengsels en harde ingrediënten vaak een hogere snelheid nodig dan voor lichte bereidingen. En de turbostand kan handig zijn om harde ingrediënten kort maar krachtig te verpulveren of om een extra gladde soep te maken. Soms wil je een combi van snelheden gebruiken. Je begint bijvoorbeeld met een lage snelheid om spatten in de keuken te voorkomen en bouwt vervolgens geleidelijk op naar een hogere snelheid voor een glad resultaat. 

Tip 5: Ronddraaiende beweging

Beweeg je je staafmixer tijdens het pureren altijd gewoon op en neer? Op zich niks mis mee, want pureren doet het apparaat toch wel. Maar wil je zeker weten dat je geen plekken overslaat, maak dan tijdens het op en neer gaan óók een cirkelvormige beweging. Want op een mayonaise met klontjes zit natuurlijk niemand te wachten. 

©VI Studio

Tip 6: Schoonmaken

Een staafmixer neemt je veel werk uit handen, maar daar moet je wel iets voor terugdoen. Een staafmixer die niet goed schoongemaakt wordt, zal sneller vastlopen door aangekoekte etensresten. De motor moet dan tijdens het pureren harder werken en zal waarschijnlijk sneller overbelast raken. Daarnaast is een vieze staafmixer natuurlijk niet zo hygiënisch. Wil je geen bacteriën en nare geurtjes in je verse soep, maak je staafmixer dan na elk gebruik goed schoon. Dat kost je nauwelijks moeite: laat het apparaat even draaien in een maatbeker met warm water en wat afwasmiddel of doe hem, als dat kan, in de vaatwasser.

Tijdens het persevent van Sony op het Europese hoofdkwartier in Weybrigde in het Verenigd Koninkrijk werden de nieuwe soundbars en tv's van 2025 aangekondigd. Het bedrijf zegt het misschien niet met zoveel woorden, maar de boodschap is duidelijk: minder frequente updates van alle modellen, en miniled blijft de technologie voor het topmodel.

 De 2023 A95L qd-oled-tv heeft twee jaar in het aanbod gestaan, ondanks het feit dat er vorig jaar wel degelijk een nieuw paneel beschikbaar was. In 2025 krijgt het model wel een update. De Bravia 8 II - te lezen als Bravia 8 Mark 2 - zal uitgerust zijn met het nieuwste (3e generatie) qd-oled-paneel van Samsung Display. Sony claimt dat dit paneel een 25% hogere piekhelderheid zal leveren ten opzichte van de A95L. Als we kijken naar wat Samsung Display (de panelfabrikant) claimde op CES, dan kan dit paneel tot 4.000 nits piekhelderheid leveren. We vermoeden dat Sony daar onder zal blijven, het merk is over het algemeen wat voorzichtiger en pusht zijn oled-panelen niet tot het uiterste op het gebied van piekhelderheid. Opmerkelijk genoeg vermeldde Sony expliciet dat de Bravia 8 II goedkoper zal zijn dan de A95L, maar concrete prijzen zijn er nog niet. De Bravia 8 II zal beschikbaar zijn in 55 en 65 inch.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De Bravia 5 en Bravia 3

Verder naar onder in de line-up worden de Bravia 5 en Bravia 3 aangekondigd, ze vervangen respectievelijk de X90L en de X75WL. De Bravia 5 wordt uitgerust met de XR-processor (ook te vinden op de hogere modellen) en een XR Backlight Master Drive, een miniled-achtergrondverlichting die zes keer meer zones zal gebruiken dan de X90L. Hij zal beschikbaar zijn in 55, 65, 75,85, en 98 inch. De Bravia 3 is een instap 4K-model met direct led-achtergrondverlichting en de X1-processor. Dit model zal beschikbaar zijn in 43, 50, 55, 65, 75, en 85 inch. Beide modellen ondersteunen Dolby Vision en Dolby Atmos.

Demo's van nieuwe modellen

Sony toonde een aantal demonstraties van de nieuwe modellen, in vergelijking met een aantal concurrenten (dat waren uiteraard 2024-modellen). De Bravia 8 II stond opgesteld naast de voorganger de A95L, een Sony referentie studiomonitor, en een LG G4 en Samsung S95D. Zowel in Vivid Mode als de Filmmaker Mode (of vergelijkbaar want Sony gebruikt geen Filmmaker Mode) liet de Bravia 8 II een sterke indruk na. Zijn beelden leunen erg dicht tegen de studioreferentie aan. Kleuren in zeer heldere accenten zijn beter, en donkere gradaties worden nauwkeuriger weergegeven.

De Bravia 5 stond opgesteld naast een X85L (wat overigens een ietwat vreemde vergelijking is, want het toestel vervangt de X90L) en een Samsung QN85D. De XR Backlight Master Drive geeft de Sony flink wat extra helderheid en een duidelijke verbetering in contrast. Sony toonde ook een nieuwe techniek voor ruisonderdrukking bij oude bronnen (SD-content zoals Friends). Dat presteerde in sommige gevallen goed, maar liet in andere gevallen meer ruis zien. Mogelijk verfijnt Sony dit nog voordat het model op de markt komt. Het feit dat de testen in Vivid beeldmode gedaan werden, maakt de vergelijking ook moeilijk, vermits fabrikanten daar vaak veel vrijheid nemen.

Audioverwerking, beeldverwerking en Studio Calibrated

Op het gebied van beeldverwerking liet Sony dit keer geen belangrijke nieuwigheden zien. Ons oordeel over het nieuwe ruisonderdrukkingsalgoritme dat tijdens de Bravia 5 demo getoond werd, laten we nog even achterwege totdat we het zelf kunnen testen. De Bravia 3 heeft een nieuw algoritme voor beeldkwaliteit, maar dat werd alleen in Vivid-mode getoond en dat is een test waaruit weinig op te maken valt.  

©Eric Beeckmans | ID.nl

Sony benadrukte verder nog de aanwezigheid van Voice Zoom 3 op de Bravia 8 II en Bravia 5. Daarmee kan de processor nauwkeurig stem of dialogen isoleren van de rest van de audio. Zo kun je die selectief versterken (voor film kijken ’s avonds) of verzwakken (om de commentator bij sport wat stiller te maken).

De tagline van Sony, ‘Cinema is coming home', wil de fabrikant garanderen met een aantal Studio Calibrated beeldmodes: Netflix Adaptive Calibrated Mode, Prime Video Calibrated Mode en Sony Pictures Core Calibrated Mode. Die modi zijn specifiek in samenwerking met de respectievelijke streamingdienst opgezet. Voor alle andere content is er de ‘Professional’-beeldmode.

Tweejaarlijkse cyclus en miniled als toptechnologie

Net als vorig jaar heeft Sony alleen een deel van line-up vernieuwd. Dat is een aanpak die we toejuichen, want het maakt de verbeteringen die een nieuw model krijgt veel duidelijker. Sony kan daar eventueel nog wel van afwijken, bijvoorbeeld als een model het slecht doet in de markt. Maar we hopen dat dit voorbeeld navolging krijgt.

De 2024 Bravia 9 - een miniled-model - geldt nog steeds als het topmodel, ondanks de vernieuwde Bravia 8 II QD-OLED. Sterker nog, Sony kondigde voor volgend jaar een RGB-miniled technologie aan die duidelijk voorbestemd is om het nieuwe topmodel te worden.

Wat is een rgb-miniled achtergrondverlichting?

De achtergrondverlichting is het onderdeel van een lcd-tv dat licht produceert. Dat kunnen witte leds zijn, maar een moderne premium lcd-tv gebruikt doorgaans talloze minileds die blauw licht produceren, dat via een quantum dot-folie wordt omgezet naar wit licht. De leds worden onderverdeeld in zones die de processor individueel kan aansturen om het contrast te verbeteren. In donkere zones dimt hij het licht, in heldere zones kan hij de leds sterker aansturen. Om kleur te produceren wordt elke pixel met behulp van een kleurfilter opgedeeld in een rode, groene en blauwe subpixel.

©Sony

RGB-miniled technologie vervangt dit systeem door trio's van rode, groene en blauwe minileds te gebruiken die samen wit licht creëren, waardoor de quantum dot-laag overbodig wordt. Omdat er nog steeds veel minder leds dan pixels zijn, blijft het kleurenfilter nodig om per pixel de juiste kleuren te creëren. Net zoals bij een huidige miniled-tv worden de leds onderverdeeld in zones om het contrast te verbeteren.

©Sony

Maar deze technologie kan nog een stapje verder gaan. Als de processor detecteert dat er in een bepaalde zone enkel groen licht nodig, dan kan hij de rode en blauwe leds uitschakelen. Dat is alvast veel efficiënter dan het overbodige licht weg te filteren.

Wachten tot 2026 voor nog rijkere, helderdere kleuren

Sony claimt dat dit soort achtergrondverlichting een piekhelderheid van 4.000 nits en kleurbereik van 99 % P3 kan bereiken en 90% Rec.2020. Dat is een flinke upgrade ten opzichte van de beste tv’s die momenteel wel 4000 nits halen, maar eerder 95% P3 en 75% Rec.2020 leveren. Concreet kan een rgb-miniled veel helderdere kleuren tonen, die toch erg intens zijn.

©Sony

Daarnaast zijn ook meer nauwkeurige kleurgradaties mogelijk, en dat zowel in heel donkere als heel heldere tinten. Een aangezien meer en meer filmmakers vaak erg donkere scènes gebruiken, zou dat een welkome verbetering zijn. De technologie heeft nog twee extra voordelen. Ze is schaalbaar naar grote tv-maten. En een rgb-miniled tv zou ook een betere kijkhoek hebben, al liet Sony niet weten hoe dat gerealiseerd wordt. Sony zal een eerste model vermoedelijk in 2026 lanceren.

Ook bij audio een beperkt aantal nieuwe modellen

Net als bij de televisies worden ook de audioproducten niet meer elk jaar vernieuwd zo blijkt. Vorig jaar kreeg de top van het aanbod een make-over, dit jaar is de onderste helft aan de beurt. De Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2 soundbar met subwoofer. De Bravia Theatre System 6 is een 5.1 soundbar met bijgeleverde surroundluidsprekers en subwoofer. Beide ondersteunen Dolby Atmos, DTS:X, Voice Zoom 3. We kregen een korte demo van de vernieuwde Bravia Bar 6, die een duidelijk vollere en stevigere klank produceerde dan de voorganger.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Daarnaast zijn er ook twee optionele accessoires. De Bravia Theatre Rear 8 bestaat uit één paar draadloze surroundluidsprekers die je kunt gebruiken om de Bar 6 uit te breiden. De Bravia Theatre Sub 7 is een compacte draadloze subwoofer van 100W.

Bekijk andere Sony-tv's op Kieskeurig.nl: