Door de coronacrisis zijn we veel meer videoconferentietools gaan gebruiken, zoals MS Teams, Google Meet en Zoom. Minder bekend is Jami die toch heel wat in zijn mars heeft. Deze tool is een multiplatform, een openbron en gratis. Je kunt versleuteld communiceren via tekst, audio en video. En als eenmaal de connectie er is, verloopt alles zonder centrale server.

Jami heeft zijn wortels in de Linux-wereld, het is ook de opvolger van Gnu Ring. Maar inmiddels is Jami beschikbaar voor bijna alle andere platformen, zowel Windows, macOS, Android als iOS. De makers gaan vooral prat op het gedistribueerde concept. Dat houdt in dat de eigenlijke communicatie niet over een centrale server loopt en dat heeft enkele voordelen. Zo is er onder andere meer garantie op privacy (zeker in combinatie met de end-to-end-versleuteling op basis van tls 1.3), zijn er geen bandbreedtebeperkingen (hoogstens je eigen internetsnelheid) en geen limieten op het doorsturen van documenten. Wil je hier het fijne van weten? Kijk dan op www.jami.net voor de nodige feedback. Enige tijd geleden voegden de ontwikkelaars ook de ondersteuning voor high efficiency video coding toe. Die koppelt nu een hogere compressiegraad aan een betere kwaliteit. Kortom, Jami heeft best wel enige troeven in huis.

Installatie (Windows)

Op de website van Jami vind je de knop Download Jami. Die brengt je naar een pagina met links voor diverse platformen. In dit artikel richten we ons op Jami voor Windows en Android. We beginnen met de eerste en dat blijkt een 64-bitsversie te zijn. Controleer of je Windows over de juiste systeemarchitectuur beschikt: open de verkenner, klik met rechts op Deze pc en kies Eigenschappen. Als je bij Type systeem 64-bits besturingssysteem afleest, zit je goed.

De installatie van de tool vergt nauwelijks meer dan één druk op de knop Install. Klik wel eerst even op Advanced als je een ander installatiepad wilt hebben dan het standaardpad \Program Files\Savoir-Faire\Linux\Jami. Tja, de tool weet zijn geprefereerde origine niet helemaal te verloochenen.

Het kan even duren voor de tool lijkt te reageren, maar als het goed is kun je die even later alsnog opstarten. Op een van onze testtoestellen verscheen wel de melding dat een herstart van het systeem nodig was.

©PXimport

Account

Wanneer je Jami voor de eerste keer opstart, moet je eerst een account creëren. Kik dus maar op Create local account en vul een profielnaam in. Via het camera- of het map-icoon kun je meteen een profielfoto toevoegen. Tenzij je alleen binnen je eigen netwerk wil communiceren laat je het vinkje staan bij Registreer een openbare gebruikersnaam. Vul ook hier een gebruikersnaam in en plaats veiligheidshalve een vinkje bij Choose a password for enhanced security. Vul twee keer een stevig wachtwoord in en druk op Volgende. In het daaropvolgende venster druk je op de knop Export, daarmee maak je een veiligheidskopie van je accountgegevens.

Er zijn nog andere opties in het startvenster. Import from device, hiermee kun je een eerder gecreëerd account op een ander toestel kunt importeren. Import from backup, hiermee haal je je accountgegevens van de eerder gemaakte back-up op.

©PXimport

Instellingen

Je kunt nu in principe al meteen naar contacten speuren, maar je kunt beter eerst de instellingen controleren en finetunen via het tandwielpictogram. Zorg alvast dat de knop bij Jami-account op Inschakelen staat. Hier lees je naast je geregistreerde (openbare) gebruikersnaam je zogenoemde ring-ID af. Met deze laatste kun je je eveneens bij gesprekspartners identificeren.

In de rubriek Algemeen zet je de schakelknop bij Run on Startup uit als je niet wilt dat Jami automatisch mee met Windows opstart. Via een andere schakelknop is het mogelijk om bureaubladmeldingen voor Jami in- of uit te schakelen en de tool bij het sluiten te laten minimaliseren. Ben je van plan om documenten uit te wisselen, klik dan op het map-icoon om jeDownloadmap in te stellen.

Enigszins verrassend: wanneer je   Always record calls inschakelt, wordt je gesprek opgenomen en bewaard in de map die je bij Opslaan in hebt ingesteld. Met een schuifknop leg je de opnamekwaliteit vast, van 0,1 tot 5 Mbps.

In de rubriek Audio/video kies je tot slot de microfoon en de luidspreker voor je audiogesprekken en de webcam en het gewenste formaat, bijvoorbeeld 1280x720 [30 fps]. Eventueel zet je de schakelknop aan bij Enable hardware acceleration, zodat je Jami ook van hevc kan gebruikmaken, als je hardware dit ondersteunt natuurlijk.

©PXimport

Installatie (Android)

Net als bij iOS vind je de Jami-app ook voor Android in de officiële appstore, in dit geval de Play Store. De installatie heb je zo voor elkaar en net als bij Windows moet je eerst een account creëren. Tik op Een Jami-account aanmaken en vul bij voorkeur een nog niet eerder geregistreerde gebruikersnaam in.

Bevestig met Choose username. Voor meer veiligheid zet je de schakelknop aan bij Choose a password to encrypt the account key on this device en vul je twee keer een wachtwoord. Bevestig met Account aanmaken.

Een alternatief is dat je je account importeert vanuit een ander mobiel apparaat (Connect from another device) of dat je dat uit een geïmporteerd back-upbestand (standaard export.gz) ophaalt via Verbinden uit back-up.

Het instellingenvenster in Android bereik je via het knopje met de drie puntjes waarna jeInstellingen kiest. De meeste opties spreken voor zich. Bij Geavanceerde video-instellingen kun je onder meer de gewenste videobitrate en -resolutie instellen. Standaard is Jami zo ingesteld dat de app automatisch op de achtergrond actief is zodra je systeem opstart, maar dat kun je hier ook uitschakelen.

Chatgesprek

Je hebt nu alles naar wens ingesteld en kunt het instellingenvenster sluiten. Wil je een ander account aan je Jami-installatie toevoegen? Klik hiervoor op je eigen profielfoto linksboven en op Account toevoegen+. Je belandt dan weer in het startvenster.

Op Android tik je hiervoor op je gebruikersnaam bovenaan en kies je de gewenste methode. Via het pijltje bovenaan kun je vervolgens makkelijk schakelen tussen je accounts. Tik op Gesprek beginnen om je (eerste) gesprek te starten.

Je kunt weliswaar willekeurige namen invullen in het zoekvenster tot je bij een geregistreerde naam uitkomt, maar dat lijkt ons niet de handigste manier. We gaan ervan uit dat je contacten liever wat meer gericht toevoegt en dat je dus de gebruikersnaam of het ring-ID van een kennis kent. Overigens kun je ook met je mobiele Jami-app de qr-code scannen om zo een gebruiker aan je contactenlijst toe te voegen. Tik hiervoor op het qr-icoon en kies Code scannen.

De toegevoegde contacten verschijnen in een lijst. Je hoeft zo’n contact alleen maar te selecteren en je boodschap in te tikken. De andere partij ziet het contactverzoek verschijnen (bij Uitnodigingen of bij Contactverzoeken) en kan dat verzoek accepteren, weigeren of blokkeren.

©PXimport

Bestandsuitwisseling

Zoals aangegeven is het ook mogelijk om met Jami bestanden uit te wisselen. In Android tik je hiervoor op het knopje met de drie puntjes naast de invoerbalk en kies je   Bestand versturen en navigeer je naar het bestand. In Windows klik je onderaan op het papierklemmetje en verwijs je ook hier naar het beoogde bestand.

In principe zou het op een desktop ook mogelijk moeten zijn om je scherm te delen. Volgens www.jami.net/help moet dat lukken door met rechts op een gespreksvenster te klikken en Scherm delen te kiezen, maar die optie bleek op onze testtoestellen vreemd genoeg niet beschikbaar.

©PXimport

Opgenomen berichten

Verderop in dit artikel hebben we het over realtime audio- en videogesprekken, maar je kunt ook audio- en videoberichten achterlaten, wanneer bijvoorbeeld de gesprekspartner niet thuis geeft. In Windows vind je de knoppen hiervoor links van de invoerbalk, bij Android tik je het knopje met de drie puntjes aan en kies je   Geluidsbericht opnemen of Videobericht opnemen, in respectievelijk m4a en webm.

Er verschijnt in beide gevallen een klein opnamevenster dat je na afloop meteen kunt versturen. Op een mobiel apparaat moet je Jami de eerste keer nog wel even je toestemming geven voor het gebruik van de apparaataudio- en video. De ontvanger van het videobericht hoeft dan alleen nog maar op het groene vinkje te klikken om de transfer te starten. De transfersnelheid op onze testtoestellen bleek wisselend.

©CIDimport

Audio- en videogesprekken

Maar met Jami kun je dus ook realtime audio- en videogesprekken houden. Hiervoor vind je zowel in Windows als in Android twee pictogrammen rechtsboven: een telefoon en een camera.

Bij een audiogesprek krijg je standaard de profielfoto van de gesprekspartner te zien. Onderaan vind je knopjes om de andere partij in wacht te zetten, om te chatten, om de microfoon te dempen, om het audiogesprek op te nemen of om ook andere contacten uit te nodigen voor je audiogesprek. Bij een videogesprek krijg je vergelijkbare knoppen te zien. Je eigen beeld verschijnt standaard in miniatuur, terwijl het beeld van je gesprekspartner in vol ornaat te zien is.

We ondervonden zelf dat het doorsturen van beeld in de Windows-versies niet altijd even betrouwbaar verliep. Blijkbaar is Jami voor bepaalde onderdelen net iets te zeer verknocht aan het Linux-platform en dus indirect ook aan Android. De Windows-editie vraagt dan ook nog om enig sleutelwerk. Een mooie uitdaging voor de eerstvolgende versie.

©CIDimport

Denk je net goed bezig te zijn met een A+++-wasdroger, blijkt die vanaf juli 2025 opeens een magere C te scoren. Wat is hier aan de hand? Geen paniek: je apparaat is niet plotseling minder efficiënt geworden, het energielabel wordt een stuk strenger. In dit artikel lees je waarom de regels zijn veranderd, wat het nieuwe label precies meet en hoe je wél de juiste conclusies trekt bij je volgende aankoop.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Vanaf 1 juli 2025 – morgen dus! – verandert het energielabel van wasdrogers in heel Europa. De bekende klassen als A+, A++ en A+++ verdwijnen en maken plaats voor een overzichtelijker schaal van A tot en met G. Hierdoor krijgen veel huidige A+++-drogers voortaan een label C. Niet omdat ze slechter presteren, maar omdat de normering strenger en toekomstbestendiger wordt.

Waarom een nieuw energielabel nodig was

Het oude systeem was zijn doel voorbijgeschoten. Doordat fabrikanten steeds energiezuinigere apparaten ontwikkelden, werden er voortdurend plussen aan de A-klasse toegevoegd. Daardoor ontstond een wildgroei aan energielabels die de consument eerder in verwarring bracht dan hielp. Met het nieuwe label keert de rust terug: één heldere schaal die opnieuw ruimte laat aan de top. De zuinigste klasse A blijft voorlopig zelfs leeg, zodat alleen uitzonderlijk efficiënte apparaten die plek mogen innemen.

©Bemmel & Kroon

Wat je ziet op het nieuwe label

Het nieuwe energielabel bevat veel meer informatie dan alleen een letter. Naast de energieklasse geeft het label nu ook inzicht in het verbruik per honderd droogbeurten, gemeten volgens een gestandaardiseerd Eco-programma. Ook de programmaduur, het maximale vulgewicht van de trommel, het geluidsniveau in decibel en de condensatie-efficiëntie staan erop vermeld. Via een QR-code kun je bovendien extra technische details opzoeken in de Europese EPREL-database. Deze toevoegingen zorgen ervoor dat je als consument beter kunt inschatten welk apparaat past bij jouw huishouden en gebruik. Meer informatie vind je op deze pagina.

©Bemmel & Kroon

1. QR-code met link naar de EU database
2. Energie-efficiëntieklasse
3. Energieverbruik in kWh/100 droogcycli*
4. Condensatie-efficiëntieklasse en -percentage

5. Geluidklasse en geluidemissie in dB(A)**
6. Maximale laadcapaciteit (nominale capaciteit in kg)**
7. Duur in uren en minuten**

* Waarden gelden voor een gewogen gemiddelde van halve en volle ladingen met een verhouding van 0,62 (24x volle lading, 76x halve lading).
** Droogcyclus van katoen eco-programma bij volle lading.

Het lastige van vergelijken

Oude en nieuwe energielabels kun je niet zomaar naast elkaar leggen. Een A+++-droger uit 2024 kan volgens de nieuwe testmethodes een label C krijgen, terwijl het apparaat in de praktijk nog steeds even zuinig is. Dat verschil komt puur door de aangescherpte meetnormen, en niet door een verandering in prestaties. Laat je dus niet misleiden door een ogenschijnlijke 'verslechtering' van het label, maar kijk naar de echte verbruiksgegevens en technische kenmerken van jouw wasdroger.

Wat dit voor jouw keuze betekent

Bij het kopen van een nieuwe droger is het dus belangrijk om verder te kijken dan alleen de letter op het label. De vermelding van het energieverbruik per honderd droogcycli geeft je een veel concreter beeld van de stroomkosten op jaarbasis. Ook het geluidsniveau, de capaciteit van de trommel en de duur van het droogprogramma bepalen in sterke mate hoe comfortabel en efficiënt het apparaat in de praktijk is. Dankzij de QR-code kun je bovendien snel en eenvoudig controleren of de technische gegevens aansluiten bij je verwachtingen.

©Viktoria

Slim kiezen met het nieuwe label

De vernieuwde energielabels maken het makkelijker om een slimme, bewuste keuze te maken. Niet alleen zie je in één oogopslag hoe energiezuinig een apparaat is volgens de nieuwste normen, je hebt ook toegang tot de details die er écht toe doen. Zo kun je jouw keuze afstemmen op wat je belangrijk vindt: lage kosten, weinig geluid, korte droogtijd of een groot vulgewicht. Door te letten op de werkelijke prestaties in plaats van alleen op een letter, maak je een duurzame keuze die ook op de lange termijn rendeert.

Wil je hulp bij het kiezen van een energiezuinige droger of persoonlijk advies over welk type het best bij jouw huishouden past? Laat je dan informeren door een specialist, zodat je met vertrouwen de juiste keuze maakt voor nu én de toekomst.

Een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser kiezen begint niet bij het design of de functies – het begint met een meetlint. Want hoe mooi of geavanceerd een apparaat ook is, als het nét niet past, zit je met een kostbare misser. Een paar millimeter speling kan het verschil maken tussen een perfect passende keuken en een frustrerende inbouwervaring. Met deze meetinstructies weet je zeker dat je straks niet voor verrassingen komt te staan.

Goed meten is het halve werk

Voordat je aan de slag gaat met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik altijd een betrouwbare rolmaat en eventueel een digitale schuifmaat voor extra precisie. Meet de binnenafmetingen van de nis (dus niet de buitenkant van je keukenkast) en noteer breedte, hoogte én diepte.

Houd daarnaast rekening met de ventilatieruimte: meestal is 2 tot 5 cm aan de achterkant en zijkanten nodig. En check of er ruimte is voor stopcontacten, wateraansluitingen en kabeldoorvoeren – die bepalen vaak óók of het apparaat goed kan worden geplaatst.

©Andrey Sinenkiy

Waar moet je op letten per apparaat?

Elk soort inbouwapparaat heeft zijn eigen eisen en aandachtspunten. Hieronder lees je per type waar je bij het opmeten en installeren specifiek op moet letten. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Inbouwkoelkast of -vriezer

De hoogte van de nis is hier allesbepalend. Veelvoorkomende maten voor inbouwkoelkasten en -vriezers zijn 88, 140 en 178 cm, maar afwijkingen komen vaak voor. Let op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme vraagt meestal om iets meer ruimte in de breedte. Diepte is vaak 55 cm, maar modellen met een ventilator achterop kunnen richting de 60 cm gaan.

Inbouwoven of -magnetron

Standaard? Niet helemaal. De nisbreedte is meestal 56 cm, terwijl het frontpaneel iets breder is (ca. 59,5 cm) voor een nette aansluiting. Hoogtes verschillen: compacte ovens zijn 45 cm hoog, standaardmodellen 60 cm. Magnetrons vragen soms extra ruimte aan de bovenkant voor uitstekende bedieningspanelen.

Inbouwvaatwasser

Hier draait het vooral om hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 cm, met verstelbare poten voor wat speling. Meet ook de plinthoogte (van vloer tot onderkant kast), en vergeet de watertoevoer niet – reken op zo’n 5 cm extra ruimte in de diepte voor de slang.

Inbouw-espressomachine

Kleiner apparaat, maar niettemin precisiewerk. De breedte is vaak rond de 56 cm, maar de diepte varieert sterk. Let vooral op het waterreservoir (dat tot 55 cm diep kan zijn) en op kleppen of deurtjes die naar voren openen: die hebben extra werkruimte nodig.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Veelgemaakte fouten die je makkelijk voorkomt

Zelfs met zorgvuldige metingen kan het misgaan, vaak doordat kleine details worden vergeten. Denk aan ventilatieruimte, uitstekende stekkers of leidingen die net in de weg zitten. Een handige tip: plak een strook tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het apparaat komt, en markeer waar stekkers en leidingen zitten. Zo zie je snel of er iets in de weg zit.

Ook niet onbelangrijk: controleer of de nis waterpas is! Zeker bij koelkasten met uitschuiflades kan een scheve ondergrond voor problemen zorgen. Pas waar nodig je kast of ondervloer aan voordat je installeert.

Bij renovaties gelden vaak afwijkende maten. Oudere keukens hebben soms dikkere wanden of ongebruikelijke dieptes. Meet dus altijd de huidige situatie én de specificaties van je nieuwe apparaat. Twijfel je? Schakel een keukenexpert in, zeker bij combinaties zoals een oven met magnetron, waarbij elk detail telt.

En tot slot: de allerbelangrijkste stap

Het klinkt als een open deur, maar het voorkomt de meeste problemen: meet altijd twee keer! Schrijf je maten op en leg ze naast de officiële productspecificaties. Let daarbij op details als verstelbare voetjes, uitsparingen voor de deur of een uitschuifbaar bedieningspaneel. Zo weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparaat niet alleen technisch past, maar ook mooi aansluit bij de rest van je keuken. Want uiteindelijk draait het om één ding: alles moet kloppen – tot op de millimeter.