Gepersonaliseerde afspeellijsten, een gestroomlijnde videobibliotheek en slimme opties om eigen video’s te uploaden: haal jij alles uit YouTube? Het videoplatform biedt meer dan je denkt.

Spendeer je ook vele uren aan het kijken naar interessante YouTube-video’s? Je bent niet de enige. Het videoplatform is mateloos populair en steeds meer ‘creators’ maken volwaardige producties die ze vervolgens via YouTube verspreiden. Gelukkig kun je zelf grip houden op de stroom aan video’s en hoe je ze organiseert, zodat je zeker weet dat je geen interessante content over het hoofd ziet.

Later bekijken

Mogelijk kom je een interessante video tegen, maar heb je op dat moment niet de tijd om deze (volledig) te kijken. Maak dan slim gebruik van de functie om de video op te slaan. Klik op de knop Opslaan. De video wordt toegevoegd aan de lijst Later bekijken. In de webversie kun je ook direct voor een andere afspeellijst kiezen. Gebruik je de mobiele app, dan kies je na Opslaan in de pop-up onder in je scherm voor Wijzigen om de video in een andere afspeellijst op te slaan.

Interessant is de mogelijkheid om zelf afspeellijsten te maken. Gebruik hiervoor de mobiele app van YouTube op je Android-toestel, iPhone of iPad. Tik op je profielfoto en kies Alles bekijken bij Playlists. Kies voor Nieuwe playlist maken als je een nieuwe lijst wilt opzetten. YouTube presenteert een overzicht van recent bekeken video’s. Selecteer de gewenste video’s en kies Volgende. Vervolgens geef je de lijst een naam en bepaal je of de lijst ook voor anderen te zien is. Kies Privé als je dat niet op prijs stelt. Een middenweg is ook mogelijk: kies Verborgen als je de afspeellijst alleen wilt delen met personen die de directe link naar de lijst hebben. Mag iedereen de lijst zien, dan kies je voor Openbaar. Gebruik je liever de desktopversie? Je ziet de afspeellijsten in de sectie Jij (links in het venster).

Lekker opschonen

De mobiele versie van YouTube geeft je de mogelijkheid om de geschiedenis op regelmatige tijden te verwijderen, bijvoorbeeld na elke 90 dagen. Tik op je profielfoto en op Instellingen (herkenbaar aan het tandwiel). Kies Alle geschiedenis beheren /Opties. Standaard zie je dat automatisch verwijderen uitgeschakeld is. Tik op Kies een optie voor automatisch verwijderen en activeer de optie Automatisch activiteit verwijderen die ouder is dan. In het menu kies je de gewenste periode en tik je op Volgende. Bovendien vind je in deze sectie de optie om ook je zoektermen in de zoekbalk te bewaren, zodat je ziet waarnaar je in het verleden op zoek bent geweest. Plaats een vinkje bij Inclusief je zoekopdrachten op YouTube.

Ondertitelen maar

De ondertiteling van video’s komt vaak goed van pas, bijvoorbeeld als je de video wilt bekijken zonder geluid. Uiteraard kun je de ondertiteling telkens handmatig inschakelen, maar handiger is het om deze automatisch te laten verschijnen. Open de instellingen van YouTube en kies Afspelen en prestaties. In de sectie Ondertiteling plaats je een vinkje bij Altijd ondertiteling tonen. Als er geen ondertiteling beschikbaar is, kan YouTube de ondertiteling vaak ook automatisch genereren. Wil je hiervan gebruikmaken, dan activeer je Inclusief automatisch gegenereerde ondertiteling.

Meldingen onder controle

Als videofanaat ben je mogelijk geabonneerd op een flinke hoeveelheid kanalen en wellicht ben je ook actief met het plaatsen van reacties. Om van alle nieuwigheden en veranderingen op de hoogte te blijven, toont YouTube verschillende meldingen, zowel op desktop als mobiel. Ook kun je op de hoogte blijven via e-mailmeldingen. Je betaalt zelf welke meldingen relevant zijn. Open de instellingen op de website en kies voor Meldingen. We beginnen bij de sectie Algemeen. Wil je meldingen ontvangen, ook buiten YouTube om? Zet in dat geval Meldingen ontvangen in deze browser aan. Ongeacht of YouTube is geopend, toont de browser dan een bericht bij nieuwe items. Vervolgens werp je een blik op Je voorkeuren. Hier vind je een overzicht van de onderwerpen waarvoor je een melding kunt krijgen, bijvoorbeeld wanneer er aanbevolen video’s verschijnen of wanneer je naam in een reactie wordt vermeld. Controleer tot slot bij E-mailmeldingen welke berichten per mail mogen worden gestuurd.

De meldingen kun je op elk moment terugzien. Rechtsboven vind je de knop Meldingen, herkenbaar aan het pictogram van een alarmbel. Klik hierop voor het overzicht.

Clip maken

Kom je een interessant segment tegen in een video of in een live-video? Je kunt hiervan een clip maken. Zo’n clip kun je vervolgens delen in je netwerk. YouTube onthoudt hierbij van wie de originele video is en blijft de ‘credits’ aan de oorspronkelijke maker geven, inclusief de afspeelstatistieken. Klik onder de video op de knop met de drie puntjes (...) en kies Fragment. Bepaal met de schuif welk segment van de video je wilt uitlichten. Onderin lees je hoelang het fragment wordt. Wil je preciezer te werk gaan, dan kun je de tijdcode in de vakken erboven opgeven. Geef de clip een naam en klik tot slot op Fragment delen. De clips worden bewaard in een aparte sectie. Je opent deze door links te klikken op Jij. Een overzicht van alle playlists verschijnt. Blader nu naar beneden. Hier vind je de sectie Je clips met alle eerder gemaakte clips.

Wil je geen nieuwe clip maken, maar de volledige video delen en deze laten starten vanaf een specifiek punt? Speel de video af en pauzeer deze op het punt voordat het interessant wordt. Klik nu met de rechtermuisknop op de video en kies Video-URL kopiëren vanaf huidig tijdstip.

Downloaden maar

Heb je een mooie vliegreis in het vooruitzicht of ben je in een omgeving waar je mogelijk geen (snelle) internettoegang hebt? Met een Premium-account kun je YouTube-video’s downloaden, zodat je ze offline kunt bekijken. Onder de video klik je op de knop met de drie puntjes (...), waarna je kiest voor Downloaden. Klik in het statusvenster op Bekijken om de voortgang te zien. Rechtsboven in het venster vind je de optie Downloadinstellingen. Hiermee bepaal je de downloadkwaliteit (en daarmee bestandsgrootte) van de video’s. Video’s worden op een standaardkwaliteit (van 480p) binnengehaald, maar je kunt hier ook kiezen voor een Full HD-resolutie (van 1080p) of een teruggeschaalde resolutie van 144p. Bepaal je het liever per video, kies dan voor Altijd vragen. YouTube verwijdert automatisch gedownloade video’s als je langer dan 30 dagen offline bent. Zelf kun je ook schoon schip maken door te klikken op de knop Alle downloads verwijderen.

Meer controle

Onder in de videospeler vind je de optie Autoplay. Die zorgt ervoor dat automatisch een nieuwe video wordt gestart zodra de huidige is afgerond. YouTube kiest hierbij de video die volgens het algoritme gerelateerd is aan de huidige versie. Het automatisch schakelen naar een volgende video stopt vanzelf na 4 uur inactiviteit als je gebruikmaakt van een draadloos netwerk. Maak je gebruik van een mobiele dataverbinding, dan stopt Autoplay er na 30 minuten inactiviteit mee. Goed om te weten: bij kinderen van 13 tot 17 jaar is Autoplay standaard uitgeschakeld. Je kunt Autoplay bovendien per apparaat in- of uitschakelen. De optie is specifiek voor het gebruikte apparaat.

Handig! YouTube zonder advertenties op je Android-telefoon? Zo doe je dat!

Even pauzeren

De app van YouTube biedt een aantal opties die je niet aantreft in de desktopvariant. Een van de belangrijkste is de mogelijkheid om je te helpen bij het onder controle houden van je schermtijd. Klik op je profielfoto en vervolgens op de knop Instellingen (herkenbaar aan het tandwiel). Kies Algemeen. Om regelmatig te pauzeren en lange kijksessies te voorkomen, activeer je de optie Herinner me eraan pauze te nemen. Verder vind je hier de optie Stuur me een herinnering als het bedtijd is. Die kun je koppelen aan een eventuele bedtijdmodus van de telefoon: kies dan de eerste optie. In plaats hiervan kun je ook een aangepaste planning gebruiken en zelf de begin- en eindtijd instellen. Wil je niet tussendoor worden gestoord, plaats dan een vinkje bij Herinnering pas tonen als de geopende video is afgelopen.

Benieuwd naar de tijd die je gemiddeld aan YouTube besteedt? In de app vind je een aparte sectie met gedetailleerde informatie. Tik op je profielfoto en vervolgens onderin op Kijktijd. Bovenin zie je hoeveel minuten je gemiddeld per dag kijkt. Er wordt onderscheid gemaakt tussen vandaag en de afgelopen week.

Studiobaas

Je kunt natuurlijk volop kijken naar video’s, maar je kunt ook je steentje bijdragen met eigen content. In het hoofdvenster van de app zie je onderaan, in het midden, een plus-knop: Maken. Wil je een eigen video uploaden en voor anderen zichtbaar maken, dan kies je uit het vervolgmenu Video uploaden. Gebruik je de desktopversie van YouTube, dan kun je eenvoudig video’s naar het browservenster slepen. Bij zowel de desktopversie als mobiele versie kun je de bestanden selecteren via een bestandskiezer. Onder de knop Maken vind je ook de optie Een post maken. Hiermee kun je korte aankondigingen doen, bijvoorbeeld door alvast te verwijzen naar een video die je binnenkort online zet.

Lees ook: Stappenplan: een eigen YouTube-kanaal beginnen

Live gaan

Behalve een vooraf opgenomen video, kun je ook een live-video maken (optie Maken /Live gaan). Hierbij gebruik je bijvoorbeeld de optie Webcam en kun je een live-uitzending maken. Je geeft vervolgens aan wanneer je live wilt gaan (kies tussen Nu en Later). Dat is ook de aanbevolen route voor wie als beginner aan de slag gaat. Ben je meer gevorderd, kies dan voor Streamen. Daarmee krijg je extra functies tot je beschikking. Zo kun je titels toevoegen, beelden samenvoegen en visuele effecten gebruiken. Kies je voor Webcam, dan geef je in drie hoofdstappen de details op. Je kiest onder meer de titel en videocategorie, en configureert de instellingen van de webcam. Aan het einde van het stappenplan ben je klaar voor de stream.

Aanvullende opties

Kies je voor een live-video, dan wordt YouTube Studio geopend. Die omgeving biedt nog meer opties voor je videomateriaal. Klik op de knop Maken rechtsboven op de pagina. Naast de bekende opties, zoals het uploaden van een video of het streamen van een live-uitzending, kun je hier ook een podcast opzetten. Klik op Nieuwe podcast. Een wizard wordt geopend waarmee je een nieuwe podcast kunt maken. Maar je kunt ook een bestaande afspeellijst gebruiken als podcast.

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.