Waarschijnlijk surf je nu met Chrome, Edge of Firefox, en dat is begrijpelijk want deze browsers bieden een comfortabele ervaring. Maar als je je online privacy heel serieus neemt, is het wellicht verstandig om ook eens te kijken naar de nieuwe Mullvad Browser.

Mullvad betekent mol en is de naam van een Zweeds bedrijf dat een VPN-dienst aanbiedt. Maar maak je geen zorgen: het bedrijf graaft niet illegaal ondergronds. In plaats daarvan beschermt het de online privacy van gebruikers door hun internetverkeer in een soort virtuele tunnel te versleutelen en via een externe server om te leiden. Deze constructie bemoeilijkt het volgen van online activiteiten door derden.

In april 2023 lanceerde Mullvad bovendien de Mullvad Browser, die privacy en veiligheid van gebruikers centraal stelt. We stellen je deze nieuwe browser voor en laten ook zien hoe je deze eventueel samen met Mullvad VPN kunt gebruiken.

Traceringstechnieken

Mullvad Browser is gebaseerd op Firefox en mede ontwikkeld door het Tor Project Team. Als je bekend bent met Firefox en Tor, begrijp je meteen dat de focus op privacy ligt. Dit geldt ook als je de browser niet in combinatie met Mullvad VPN of een andere VPN-dienst gebruikt.

Om te begrijpen hoe de browser je beschermt, is het belangrijk om te weten hoe webservers proberen je online activiteiten te traceren. Zo maken ze doorgaans (nog) gebruik van klassieke methoden als traceercookies. Hierbij plaatst een derde partij een stukje code op de door jou bezochte webpagina (via een advertentie of een onzichtbaar plaatje) om ongemerkt een cookie (een tekstbestand met gecodeerde gegevens) op je pc te plaatsen. Wanneer je later een andere pagina bezoekt waar dezelfde partij zo’n ‘tracker’ heeft geplaatst, kan deze partij het cookie lezen en weten dat je ook die pagina hebt bezocht. Besef daarbij dat grote advertentienetwerken zoals Google trackers op vele miljoenen websites hebben geplaatst.

Maar er zijn nog slimmere methodes, zoals browser fingerprinting. Je browser geeft namelijk zonder enige beperking informatie door aan bezochte webservers, zoals je gebruikte besturingssysteem, lettertypen, schermgrootte, tijdzone, standaardtaal en browserplug-ins. Op basis van al deze metadata kunnen webservers een ‘vingerafdruk’ van je browser samenstellen, die vaak uniek is en dus identificeerbaar, zelfs als je in de incognitomodus surft.

Je kunt naar websites als www.amiunique.org/fingerprint of https://coveryourtracks.eff.org (klik op Test your browser) gaan om te zien hoe uniek jouw browser is.

Verdedigingsmiddelen

Cookies en fingerprinting zijn dus twee frequent gebruikte traceermiddelen, en dat werpt gelijk de vraag op hoe Mullvad daarmee tracht af te rekenen.

Om te beginnen is de privémodus standaard ingeschakeld, waardoor cookies, je invoer in zoek- en formuliervelden, je browsercache en surfgeschiedenis automatisch worden verwijderd bij het afsluiten van de browser. Ook andere trackers worden normaliter geblokkeerd door de twee standaard meegeïnstalleerde browserextensies: uBlock Origin en NoScript (zie de paragraaf 'Plug-ins').

Het tegengaan van browser fingerprinting is complexer, hierbij zijn in feite twee tegenovergestelde methodes mogelijk. Of de browser wijzigt bij elke sessie een deel van de metadata, zodat de vingerafdruk telkens anders is. Of de browser probeert over verschillende pc’s heen (met hetzelfde besturingssysteem) zo veel mogelijk dezelfde metadata door te geven, zodat je browser dezelfde vingerafdruk heeft als browsers op heel veel andere systemen, waardoor je niet identificeerbaar bent. Browser Brave gebruikt de eerste methode, terwijl Tor Browser en Mullvad Browser voor de tweede aanpak kiezen. Je kunt dit zelf testen op de website van EFF (Electronic Frontier Foundation).

Voor aan privacy gehechte gebruikers biedt Mullvad Browser nog een mooie bonus. Terwijl Firefox nog steeds een aantal telemetrische gegevens naar Mozilla (de maker van deze browser) stuurt, is dit bij Mullvad Browser niet het geval. Alle telemetrie is hier geblokkeerd.

Installatie

Je weet nu het een en ander over de privacybescherming van Mullvad Browser, maar je wilt natuurlijk ook weten hoe je de browser in de praktijk optimaal instelt, gebruikmaakt van de standaardextensies en deze combineert met een VPN-dienst, zoals die van Mullvad zelf.

Surf naar www.mullvad.net/browser en klik op Download Mullvad Browser. Je kunt kiezen uit een versie voor Windows, macOS en Linux. Wij werken hier met de Windows-versie. De installatie is eenvoudig en vereist slechts enkele muisklikken.

Weergave

Niet alleen bevat deze browser weinig balken en knoppen, met het standaardthema oogt het ook wat saai. Wellicht kom je dan ook in de verleiding om een vrolijker thema te installeren, maar het risico wordt zo wel iets groter dat je browser een opvallender vingerafdruk krijgt.

Wil je toch een extern thema installeren, dan kan dit als volgt. Surf naar de Firefox Thema's en selecteer het gewenste thema. Klik op Install Theme, bevestig met Continue to Installation (wanneer je de bron helemaal vertrouwt) en bevestig met Add. Het nieuwe thema wordt meteen toegevoegd. Je merkt dit wanneer je rechtsboven op het menuknopje drukt, Add-ons and themes selecteert en het onderdeel Themes opent. Je kunt hier bij een thema op Enable of Disable klikken of via het knopje met de drie stippen Remove selecteren bij een extern thema.

Je kunt ook de kleuren aanpassen via Settings / General (via Manage Colors) en het standaardlettertype wijzigen (via Advanced), maar doe dit alleen als je dit echt nodig acht.

Talen, bestanden en meer

Je hebt inmiddels gemerkt dat de interfacetaal Engels is. De makers hebben hier bewust voor gekozen om het risico op een unieke vingerafdruk niet te vergroten. De optie om dit aan te passen is zelfs uitgeschakeld (zie Settings / General / Language / Set Alternatives). Je kunt hier met de knop Choose eventueel wel een andere voorkeurstaal instellen voor de weergave van webpagina’s, als deze tenminste beschikbaar is voor de betreffende pagina. Maar typerend voor Mullvad Browser is hier de optie Request English versions of web pages for enhance privacy. Anders gezegd: is Engels beschikbaar, stuur dan bij voorkeur een Engelstalige pagina door.

In de rubriek General, bij Applications, kun je instellen wat de browser moet doen wanneer je een specifiek bestandstype downloadt tijdens het browsen. Standaard worden pdf-documenten bijvoorbeeld geopend in Mullvad Browser. Als je dit anders wilt, selecteer dan dit item, klik op het pijlknopje en kies bijvoorbeeld voor Always ask, Save File of Use Windows default application.

Om privacyredenen gebruikt de browser DuckDuckGo als standaardzoekmachine, en dat is een prima keuze. Via Settings / Search kun je weliswaar de nieuwe zoekmachine Mullvad Leta instellen, maar deze is alleen beschikbaar voor wie over een Mullvad VPN-account beschikt.

Cookies en sitedata

De belangrijkste weergave-instellingen hebben we inmiddels behandeld, maar de privacyinstellingen zijn natuurlijk van groter belang. Gelukkig staat Mullvad Browser standaard al goed ingesteld, maar we willen je wel op een paar nuttige opties wijzen. Deze zijn voornamelijk te vinden bij Settings / Privacy & Security.

Zoals eerder gezegd, surf je standaard in de privémodus met Mullvad Browser, wat we zeker aanraden. Als je hier toch problemen mee ondervindt, kun je het vinkje bij Always use private browsing mode verwijderen en kiezen voor Restart Mullvad Browser now. Je kunt nu de optie Delete cookies and site data when Mullvad Browser is closed uitschakelen, maar dit is niet aan te raden. Wel kun je via Manage Exceptions aangeven welke websites of domeinen altijd (Allow for Session of eventueel Allow) of nooit (Block) cookies en andere sitegegevens mogen gebruiken. Bevestig met Save Changes. Opgeslagen items kun je in één keer verwijderen met Clear Data / Clear of selectief verwijderen via Manage data.

Bij History kun je aangeven of je je surfgeschiedenis en formulierdata wilt bewaren (Remember history) of liever niet (Never remember history). Of je kiest voor Use custom settings for history en bijvoorbeeld Clear history when Mullvad Browser closes selecteren.

Veiligheid en identiteit

We blijven nog even bij het onderdeel Privacy & Security. Hier vind je de rubriek Security, waarin drie verschillende modi beschikbaar zijn. Mullvad Browser staat ingesteld op Standard. Dit is niet de veiligste optie, maar vaak wel de prettigst werkbare. De modi Safer en Safest zijn namelijk restrictiever. Ze schakelen bepaalde websitefunctionaliteit uit, waardoor sommige sites niet meer optimaal zullen functioneren. Als je een van deze modi selecteert, kun je lezen om welke functies het precies gaat. Bij Safer wordt bijvoorbeeld JavaScript geblokkeerd op http-sites, terwijl dit bij Safest ook gebeurt op beveiligde https-sites. Je zult zelf moeten ontdekken welke veiligheidsinstelling voor jou acceptabel is.

We willen je ook wijzen op het veegborstelpictogram New Identity in de knoppenbalk van Mullvad Browser. Wanneer je hierop klikt en bevestigt met Restart Mullvad Browser, worden alle geopende tabbladen en vensters gesloten, alle lopende downloads gestopt, en alle bewaarde cookies en de surfgeschiedenis verwijderd. Hierdoor kan een webserver je volgende browseractiviteiten niet langer aan je vorige activiteiten koppelen. Alweer goed voor je privacy.

Plug-ins

Zoals eerder vermeld komt Mullvad Browser standaard met drie plug-ins, die voornamelijk bedoeld zijn om de veiligheid en privacy te verhogen. Hoewel het mogelijk is om extra plug-ins te installeren (surf naar Firefox Add-ons, selecteer een plug-in, klik op Add to Firefox of op Download file en bevestig met Continue to Installation / Add), moet je dit alleen doen als je de plug-in echt nodig acht, omdat dit het risico op een unieke vingerafdruk vergroot. Je kunt dit ook weer testen met de vingerafdruktest van EFF.

Een van de standaard geïnstalleerde plug-ins is NoScript, dat de eerder genoemde veiligheidsmodi mogelijk maakt. Standaard is er geen knop zichtbaar voor deze plug-in. Wil je dit wel, klik dan op het menuknopje, kies More tools / Customize toolbar, en versleep het NoScript-pictogram naar de knoppenbalk. Druk op deze knop en klik op Options om de plug-in naar wens in te stellen, maar je moet ook hier goed weten wat je doet. Op deze pagina vind je extra informatie en enkele links naar online handleidingen.

Een tweede plug-in is het bekende uBlock Origin, een opensource-blocker van advertenties en andere ongewenste inhoud. Je kunt deze plug-in finetunen via de bijbehorende knop. Klik onder in het uitklapmenu op More voor nog meer opties. Een uitgebreide gids is hier te vinden.

Mullvad VPN

Tot slot is er nog de plug-in Mullvad Browser Extension, maar deze kun je alleen gebruiken in combinatie met Mullvad VPN. Hier laten we kort zien hoe je deze installeert en configureert. Houd er rekening mee dat je deze en andere browsers ook met andere VPN-diensten kunt gebruiken, zoals de gratis editie van ProtonVPN.

Surf naar Mullvad VPN en klik hier op Get started en Generate account number. Onthoud het nummer goed, want je hebt dit nodig voor je abonnement. Klik vervolgens op Add time to your account, kies de gewenste betaalwijze (bij Other vind je onder andere Bancontact en iDEAL), selecteer de tijdsduur (bijvoorbeeld 5 euro voor een abonnement van één maand), vul je naam in en bevestig met Submit. Zodra de betaling is afgerond, kun je de gewenste VPN-app downloaden voor zowel desktop als mobiel. We gebruiken Windows als voorbeeld.

Installeer de app, start deze op en voer je accountnummer in. Dit nummer kun je gelijktijdig op maximaal vijf apparaten gebruiken. Kies de gewenste VPN-server (uit meer dan veertig landen) en maak verbinding. Wanneer je nu Mullvad Browser (of een andere browser) start en bijvoorbeeld naar www.whatismyip.com surft, zul je merken dat je verbonden bent met de gekozen VPN-server.

Via het (groene) sloticoontje in het systeemvak van Windows kun je de verbinding altijd onderbreken of een andere VPN-server selecteren. Dit kan ook via de bijbehorende extensie-knop in Mullvad Browser, via Switch location. Klik op het tandwielpictogram en vul nogmaals je accountnummer in als je automatisch wilt kunnen inloggen bij de zoekmachine Mullvad Leta.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.