Waarschijnlijk surf je nu met Chrome, Edge of Firefox, en dat is begrijpelijk want deze browsers bieden een comfortabele ervaring. Maar als je je online privacy heel serieus neemt, is het wellicht verstandig om ook eens te kijken naar de nieuwe Mullvad Browser.

Mullvad betekent mol en is de naam van een Zweeds bedrijf dat een VPN-dienst aanbiedt. Maar maak je geen zorgen: het bedrijf graaft niet illegaal ondergronds. In plaats daarvan beschermt het de online privacy van gebruikers door hun internetverkeer in een soort virtuele tunnel te versleutelen en via een externe server om te leiden. Deze constructie bemoeilijkt het volgen van online activiteiten door derden.

In april 2023 lanceerde Mullvad bovendien de Mullvad Browser, die privacy en veiligheid van gebruikers centraal stelt. We stellen je deze nieuwe browser voor en laten ook zien hoe je deze eventueel samen met Mullvad VPN kunt gebruiken.

Traceringstechnieken

Mullvad Browser is gebaseerd op Firefox en mede ontwikkeld door het Tor Project Team. Als je bekend bent met Firefox en Tor, begrijp je meteen dat de focus op privacy ligt. Dit geldt ook als je de browser niet in combinatie met Mullvad VPN of een andere VPN-dienst gebruikt.

Om te begrijpen hoe de browser je beschermt, is het belangrijk om te weten hoe webservers proberen je online activiteiten te traceren. Zo maken ze doorgaans (nog) gebruik van klassieke methoden als traceercookies. Hierbij plaatst een derde partij een stukje code op de door jou bezochte webpagina (via een advertentie of een onzichtbaar plaatje) om ongemerkt een cookie (een tekstbestand met gecodeerde gegevens) op je pc te plaatsen. Wanneer je later een andere pagina bezoekt waar dezelfde partij zo’n ‘tracker’ heeft geplaatst, kan deze partij het cookie lezen en weten dat je ook die pagina hebt bezocht. Besef daarbij dat grote advertentienetwerken zoals Google trackers op vele miljoenen websites hebben geplaatst.

Maar er zijn nog slimmere methodes, zoals browser fingerprinting. Je browser geeft namelijk zonder enige beperking informatie door aan bezochte webservers, zoals je gebruikte besturingssysteem, lettertypen, schermgrootte, tijdzone, standaardtaal en browserplug-ins. Op basis van al deze metadata kunnen webservers een ‘vingerafdruk’ van je browser samenstellen, die vaak uniek is en dus identificeerbaar, zelfs als je in de incognitomodus surft.

Je kunt naar websites als www.amiunique.org/fingerprint of https://coveryourtracks.eff.org (klik op Test your browser) gaan om te zien hoe uniek jouw browser is.

Verdedigingsmiddelen

Cookies en fingerprinting zijn dus twee frequent gebruikte traceermiddelen, en dat werpt gelijk de vraag op hoe Mullvad daarmee tracht af te rekenen.

Om te beginnen is de privémodus standaard ingeschakeld, waardoor cookies, je invoer in zoek- en formuliervelden, je browsercache en surfgeschiedenis automatisch worden verwijderd bij het afsluiten van de browser. Ook andere trackers worden normaliter geblokkeerd door de twee standaard meegeïnstalleerde browserextensies: uBlock Origin en NoScript (zie de paragraaf 'Plug-ins').

Het tegengaan van browser fingerprinting is complexer, hierbij zijn in feite twee tegenovergestelde methodes mogelijk. Of de browser wijzigt bij elke sessie een deel van de metadata, zodat de vingerafdruk telkens anders is. Of de browser probeert over verschillende pc’s heen (met hetzelfde besturingssysteem) zo veel mogelijk dezelfde metadata door te geven, zodat je browser dezelfde vingerafdruk heeft als browsers op heel veel andere systemen, waardoor je niet identificeerbaar bent. Browser Brave gebruikt de eerste methode, terwijl Tor Browser en Mullvad Browser voor de tweede aanpak kiezen. Je kunt dit zelf testen op de website van EFF (Electronic Frontier Foundation).

Voor aan privacy gehechte gebruikers biedt Mullvad Browser nog een mooie bonus. Terwijl Firefox nog steeds een aantal telemetrische gegevens naar Mozilla (de maker van deze browser) stuurt, is dit bij Mullvad Browser niet het geval. Alle telemetrie is hier geblokkeerd.

Installatie

Je weet nu het een en ander over de privacybescherming van Mullvad Browser, maar je wilt natuurlijk ook weten hoe je de browser in de praktijk optimaal instelt, gebruikmaakt van de standaardextensies en deze combineert met een VPN-dienst, zoals die van Mullvad zelf.

Surf naar www.mullvad.net/browser en klik op Download Mullvad Browser. Je kunt kiezen uit een versie voor Windows, macOS en Linux. Wij werken hier met de Windows-versie. De installatie is eenvoudig en vereist slechts enkele muisklikken.

Weergave

Niet alleen bevat deze browser weinig balken en knoppen, met het standaardthema oogt het ook wat saai. Wellicht kom je dan ook in de verleiding om een vrolijker thema te installeren, maar het risico wordt zo wel iets groter dat je browser een opvallender vingerafdruk krijgt.

Wil je toch een extern thema installeren, dan kan dit als volgt. Surf naar de Firefox Thema's en selecteer het gewenste thema. Klik op Install Theme, bevestig met Continue to Installation (wanneer je de bron helemaal vertrouwt) en bevestig met Add. Het nieuwe thema wordt meteen toegevoegd. Je merkt dit wanneer je rechtsboven op het menuknopje drukt, Add-ons and themes selecteert en het onderdeel Themes opent. Je kunt hier bij een thema op Enable of Disable klikken of via het knopje met de drie stippen Remove selecteren bij een extern thema.

Je kunt ook de kleuren aanpassen via Settings / General (via Manage Colors) en het standaardlettertype wijzigen (via Advanced), maar doe dit alleen als je dit echt nodig acht.

Talen, bestanden en meer

Je hebt inmiddels gemerkt dat de interfacetaal Engels is. De makers hebben hier bewust voor gekozen om het risico op een unieke vingerafdruk niet te vergroten. De optie om dit aan te passen is zelfs uitgeschakeld (zie Settings / General / Language / Set Alternatives). Je kunt hier met de knop Choose eventueel wel een andere voorkeurstaal instellen voor de weergave van webpagina’s, als deze tenminste beschikbaar is voor de betreffende pagina. Maar typerend voor Mullvad Browser is hier de optie Request English versions of web pages for enhance privacy. Anders gezegd: is Engels beschikbaar, stuur dan bij voorkeur een Engelstalige pagina door.

In de rubriek General, bij Applications, kun je instellen wat de browser moet doen wanneer je een specifiek bestandstype downloadt tijdens het browsen. Standaard worden pdf-documenten bijvoorbeeld geopend in Mullvad Browser. Als je dit anders wilt, selecteer dan dit item, klik op het pijlknopje en kies bijvoorbeeld voor Always ask, Save File of Use Windows default application.

Om privacyredenen gebruikt de browser DuckDuckGo als standaardzoekmachine, en dat is een prima keuze. Via Settings / Search kun je weliswaar de nieuwe zoekmachine Mullvad Leta instellen, maar deze is alleen beschikbaar voor wie over een Mullvad VPN-account beschikt.

Cookies en sitedata

De belangrijkste weergave-instellingen hebben we inmiddels behandeld, maar de privacyinstellingen zijn natuurlijk van groter belang. Gelukkig staat Mullvad Browser standaard al goed ingesteld, maar we willen je wel op een paar nuttige opties wijzen. Deze zijn voornamelijk te vinden bij Settings / Privacy & Security.

Zoals eerder gezegd, surf je standaard in de privémodus met Mullvad Browser, wat we zeker aanraden. Als je hier toch problemen mee ondervindt, kun je het vinkje bij Always use private browsing mode verwijderen en kiezen voor Restart Mullvad Browser now. Je kunt nu de optie Delete cookies and site data when Mullvad Browser is closed uitschakelen, maar dit is niet aan te raden. Wel kun je via Manage Exceptions aangeven welke websites of domeinen altijd (Allow for Session of eventueel Allow) of nooit (Block) cookies en andere sitegegevens mogen gebruiken. Bevestig met Save Changes. Opgeslagen items kun je in één keer verwijderen met Clear Data / Clear of selectief verwijderen via Manage data.

Bij History kun je aangeven of je je surfgeschiedenis en formulierdata wilt bewaren (Remember history) of liever niet (Never remember history). Of je kiest voor Use custom settings for history en bijvoorbeeld Clear history when Mullvad Browser closes selecteren.

Veiligheid en identiteit

We blijven nog even bij het onderdeel Privacy & Security. Hier vind je de rubriek Security, waarin drie verschillende modi beschikbaar zijn. Mullvad Browser staat ingesteld op Standard. Dit is niet de veiligste optie, maar vaak wel de prettigst werkbare. De modi Safer en Safest zijn namelijk restrictiever. Ze schakelen bepaalde websitefunctionaliteit uit, waardoor sommige sites niet meer optimaal zullen functioneren. Als je een van deze modi selecteert, kun je lezen om welke functies het precies gaat. Bij Safer wordt bijvoorbeeld JavaScript geblokkeerd op http-sites, terwijl dit bij Safest ook gebeurt op beveiligde https-sites. Je zult zelf moeten ontdekken welke veiligheidsinstelling voor jou acceptabel is.

We willen je ook wijzen op het veegborstelpictogram New Identity in de knoppenbalk van Mullvad Browser. Wanneer je hierop klikt en bevestigt met Restart Mullvad Browser, worden alle geopende tabbladen en vensters gesloten, alle lopende downloads gestopt, en alle bewaarde cookies en de surfgeschiedenis verwijderd. Hierdoor kan een webserver je volgende browseractiviteiten niet langer aan je vorige activiteiten koppelen. Alweer goed voor je privacy.

Plug-ins

Zoals eerder vermeld komt Mullvad Browser standaard met drie plug-ins, die voornamelijk bedoeld zijn om de veiligheid en privacy te verhogen. Hoewel het mogelijk is om extra plug-ins te installeren (surf naar Firefox Add-ons, selecteer een plug-in, klik op Add to Firefox of op Download file en bevestig met Continue to Installation / Add), moet je dit alleen doen als je de plug-in echt nodig acht, omdat dit het risico op een unieke vingerafdruk vergroot. Je kunt dit ook weer testen met de vingerafdruktest van EFF.

Een van de standaard geïnstalleerde plug-ins is NoScript, dat de eerder genoemde veiligheidsmodi mogelijk maakt. Standaard is er geen knop zichtbaar voor deze plug-in. Wil je dit wel, klik dan op het menuknopje, kies More tools / Customize toolbar, en versleep het NoScript-pictogram naar de knoppenbalk. Druk op deze knop en klik op Options om de plug-in naar wens in te stellen, maar je moet ook hier goed weten wat je doet. Op deze pagina vind je extra informatie en enkele links naar online handleidingen.

Een tweede plug-in is het bekende uBlock Origin, een opensource-blocker van advertenties en andere ongewenste inhoud. Je kunt deze plug-in finetunen via de bijbehorende knop. Klik onder in het uitklapmenu op More voor nog meer opties. Een uitgebreide gids is hier te vinden.

Mullvad VPN

Tot slot is er nog de plug-in Mullvad Browser Extension, maar deze kun je alleen gebruiken in combinatie met Mullvad VPN. Hier laten we kort zien hoe je deze installeert en configureert. Houd er rekening mee dat je deze en andere browsers ook met andere VPN-diensten kunt gebruiken, zoals de gratis editie van ProtonVPN.

Surf naar Mullvad VPN en klik hier op Get started en Generate account number. Onthoud het nummer goed, want je hebt dit nodig voor je abonnement. Klik vervolgens op Add time to your account, kies de gewenste betaalwijze (bij Other vind je onder andere Bancontact en iDEAL), selecteer de tijdsduur (bijvoorbeeld 5 euro voor een abonnement van één maand), vul je naam in en bevestig met Submit. Zodra de betaling is afgerond, kun je de gewenste VPN-app downloaden voor zowel desktop als mobiel. We gebruiken Windows als voorbeeld.

Installeer de app, start deze op en voer je accountnummer in. Dit nummer kun je gelijktijdig op maximaal vijf apparaten gebruiken. Kies de gewenste VPN-server (uit meer dan veertig landen) en maak verbinding. Wanneer je nu Mullvad Browser (of een andere browser) start en bijvoorbeeld naar www.whatismyip.com surft, zul je merken dat je verbonden bent met de gekozen VPN-server.

Via het (groene) sloticoontje in het systeemvak van Windows kun je de verbinding altijd onderbreken of een andere VPN-server selecteren. Dit kan ook via de bijbehorende extensie-knop in Mullvad Browser, via Switch location. Klik op het tandwielpictogram en vul nogmaals je accountnummer in als je automatisch wilt kunnen inloggen bij de zoekmachine Mullvad Leta.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.