Drivers vormen een belangrijk onderdeel van je computer: ze zorgen ervoor dat de interne en externe hardware optimaal werkt en dat je computer op volle snelheid functioneert. Wanneer heb jij voor het laatst naar ze omgekeken?

Drivers zorgen ervoor dat je besturingssysteem, bijvoorbeeld Windows, kan communiceren met je hardware. Dat kan bijvoorbeeld een videokaart zijn of een scanner die je via usb hebt aangesloten. Een driver wordt specifiek voor de hardware ontwikkeld en zorgt ervoor dat je alle functies van het onderdeel kunt gebruiken. Is er geen driver? Dan kan het besturingssysteem gebruikmaken van een generieke driver. Alleen halen zulke drivers in de regel niet het onderste uit de kan.

Drivers zijn belangrijk voor een soepele werking van de computer.

Bij de tijd

Het is belangrijk dat je je drivers actueel houdt. Een nieuwere driver kan zorgen voor een stabieler systeem, betere compatibiliteit met het apparaat, nieuwe functies die eerst niet beschikbaar waren en uiteraard: bugs verhelpen uit eerdere driverversies. De noodzaak verschilt wel per apparaat. Een stuurprogramma voor de printer wordt waarschijnlijk minder frequent vernieuwd dan een stuurprogramma voor je high-end-videokaart, waarvoor vaak nieuwe updates verschijnen. In die laatste categorie kan een nieuwe driver daadwerkelijk zorgen voor betere prestaties.

Waar te vinden?

Je kunt op verschillende manieren aan de nieuwste drivers komen. Goedgekeurde drivers worden door Microsoft via Windows Update verspreid. In de praktijk betekent dit wel dat de drivers vaak enkele versies achterlopen ten opzichte van de recentste drivers. Wil je gebruikmaken van de nieuwste versies, dan kun je beter terecht bij de makers zelf.

Je hebt hierbij in de praktijk twee keuzes: heb je een kant-en-klare computer gekocht, bijvoorbeeld een laptop? Bezoek dan de website van de maker (bijvoorbeeld HP, ASUS of Dell) en controleer daar op de beschikbaarheid van nieuwe drivers. Maak je gebruik van een samengestelde computer, dan controleer je op nieuwe drivers op de website van de fabrikanten van de individuele onderdelen. Denk hierbij aan videokaart, geluidskaart en randapparaten.

Controleer bij de fabrikant op specifieke drivers.

Via Windows Update

Zoals je hebt gelezen, houdt Windows bij voor welke drivers nieuwe versies beschikbaar zijn. Deze worden via Windows Update binnengehaald. Open de Windows-instellingen (Windows-toets+I) en kies Windows Update. Klik op Naar updates zoeken. Windows Update laat niet alle updates zien. Kies voor Geavanceerde opties en klik op Optionele updates. In deze sectie vind je ook stuurprogramma’s die niet via het hoofdvenster worden aangeboden. Ben je benieuwd welke drivers in het verleden zijn geïnstalleerd? Kies dan voor Geschiedenis van updates en blader naar de sectie Stuurprogramma-updates.

Door Microsoft goedgekeurde stuurprogramma’s worden via Windows Update verspreid.

Handmatig bijwerken

Heb je behoefte aan meer controle, dan kun je de drivers ook per apparaat handmatig bijwerken. We maken hiervoor gebruik van het onderdeel Apparaatbeheer, dat je sinds jaar en dag in Windows kunt terugvinden. Open het Startmenu en typ Apparaatbeheer. Een overzicht van alle apparaten verschijnt, waaronder beeldschermen, videokaarten, camera’s en randapparaten, zoals printers.

Klap de sectie uit van het apparaat waarover je meer informatie wilt. Dubbelklik op het apparaat om het detailvenster te openen. Op de tab Stuurprogramma vind je de details van het stuurprogramma. Klik op Details van stuurprogramma om te zien welke driverbestanden worden gebruikt. De rijen Datum en Stuurprogrammaversie geven je informatie over de versie. Om handmatig de driver voor het apparaat bij te werken, klik je op Stuurprogramma bijwerken.

Meer controle? Werk specifieke stuurprogramma’s handmatig bij.

Zoeken

Vervolgens geef je aan op welke manier je de driver wilt installeren. Wil je dat Windows zelf zoekt naar de geschiktste versie van de driver, dan kies je voor Automatisch zoeken naar stuurprogramma's. Heb je het stuurprogramma zelf (bijvoorbeeld gedownload van de website van de fabrikant), dan kies je voor Op mijn computer naar stuurprogramma’s zoeken. Kies je voor de eerste optie en kan Windows geen betere driver vinden, dan kies je in In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's. Kies je voor de tweede optie, dan geef je in het volgende scherm aan waar Windows de stuurprogramma's kan vinden. Je kunt ook een stuurprogramma aanwijzen in een lijst met stuurprogramma’s. Kies dan voor Ik wil kiezen uit een lijst met stuurprogramma's op mijn computer. Selecteer dan het merk en het type apparaat waarvoor je de drivers wilt installeren.

Hulp van buitenaf

Voor het beheren van de drivers kun je ook externe ondersteuning inzetten. Een goed voorbeeld hiervan is het gratis Driver Genius. Met dit programma kun je onder meer een back-up maken van alle drivers en deze back-up in de toekomst gebruiken om in een keer alle juiste drivers terug te plaatsen, bijvoorbeeld nadat je een schone installatie van Windows hebt uitgevoerd. Vooral als je specifieke hardware gebruikt of zelf de computer hebt samengesteld, kan dit je de nodige tijd besparen. Verder biedt Driver Genius de optie om terug te zetten naar eerdere drivers en kun je in een keer controleren of er nieuwe versies van alle aanwezige drivers beschikbaar zijn.

Driver Genius helpt je bij het beheren van de drivers.

Aan de slag

Links in het hoofdvenster van Driver Genius vind je de verschillende secties. In de sectie Thuis lees je welke driverupdates voor het systeem beschikbaar zijn. Klik op de knop Start Scannen om de machine te controleren. Wil je dat de drivers automatisch worden bijgewerkt, dan zet je de schuif op Aan bij Automatisch stuurprogramma-update. Klik op Bekijken om de lijst van drivers te bekijken.

Verder vind je in hetzelfde venster een overzicht van drivers die niet meer worden gebruikt en die je kunt verwijderen om ruimte vrij te maken. Driver Genius controleert ook op de aanwezigheid van oude hardwaregegevens, bijvoorbeeld van apparaten die je niet meer gebruikt. Een overzicht hiervan en de mogelijkheid om deze te verwijderen, vind je in de sectie Ongeldigeapparaatgegevens.

Drivers bijwerken

Met Driver Genius kun je in een keer controleren of er voor alle drivers updates beschikbaar zijn en deze installeren. Die aanpak bespaart je tijd ten opzichte van handmatig bijwerken. Klik op de knop Alle bijwerken om alle drivers bij te werken. Zie je een update staan die je liever niet installeert, dan klik je op Update verbergen. Als je je later bedenkt, haal je met een klik op Herstel verborgen driver updates alle beschikbare stuurprogramma’s weer tevoorschijn.

Ben je van plan om Windows opnieuw te installeren en heb je met veel zorg de juiste drivers geïnstalleerd? Dan kun je gebruikmaken van de functie Backupstuurprogramma op het gelijknamige tabblad. Hiermee stel je alle drivers of een specifieke set drivers veilig en na een herinstallatie van Windows kun je deze makkelijk herstellen. De functie komt vooral van pas als je specifieke drivers gebruikt (bijvoorbeeld van verouderde hardware), die inmiddels niet meer breed beschikbaar zijn. Plaats vinkjes naast de drivers waarvan je een reservekopie wilt maken.

De sectie Originele Windows Drivers is wat ons betreft overbodig: bij een schone installatie van Windows willen we graag dat Windows voor de eigen drivers de recentste versies gebruikt. Klik op Volgende. Sla de drivers op een externe locatie op, bijvoorbeeld op een netwerkschijf of usb-stick.

Een reservekopie van je stuurprogramma's.

Drivers herstellen

Heb je Windows opnieuw geïnstalleerd, dan kun je de drivers herstellen. In Driver Genius kies je voor Stuurprogramma Herstel. Geef vervolgens de locatie van de back-up aan. Kies voor Stuurprogramma’s herstellen van vorige back-up en klik op Bladeren. Blader naar de back-uplocatie. Wil je helemaal geen omkijken hebben naar het installeren van drivers, dan kun je gebruikmaken van de Driver Auto Installer. Deze wizard installeert de drivers automatisch achter elkaar en neemt hiermee het handwerk uit handen. Plaats een vinkje naast de drivers in de lijst rechts. De drivers zijn gesorteerd op hardwareonderdeel, zoals beeldschermadapters en bluetooth. Tevreden met de selectie? Klik op Herstel starten.

Zekerheid voor alles

Een vlotter of soepeler werkend systeem nadat je de drivers hebt bijgewerkt, is uiteraard prettig. Maar andersom kan ook: een driverinstallatie die meer kwaad dan goed doet. In dat geval is het verstandig om de nodige maatregelen te nemen zodat je de situatie kunt herstellen. Je maakt hiervoor slim gebruik van Systeemherstel. Dit ingebouwde herstelmechanisme in Windows laat je naar een punt in het verleden terugkeren. Levert een driver vervelende problemen op, dan zet je de computer terug.

Maak een herstelpunt voordat je de driver aanpast. Open Startmenu en typ Herstelpunt. Klik op Een herstelpunt maken. Selecteer het lokale station en kies Configureren. Kies voor de optie Systeembeveiliging inschakelen en klik op OK. Klik hierna op de knop Maken. Geeft de installatie van een driver in de toekomst problemen, dan kun je terugkeren naar de eerdere situatie. Open het eerdergenoemde venster. Op de tab Systeembeveiliging kies je voor Systeemherstel en klik je op Volgende. Kies het herstelpunt dat je hebt gemaakt voorafgaand aan de installatie van de drivers en rond de wizard af. De computer wordt teruggebracht naar de eerdere staat.

Opletten geblazen: Systeemherstel is niet altijd ingeschakeld.

Problemen oplossen

Werkt een onderdeel niet naar behoren of vermoed je problemen, dan kun je Apparaatbeheer gebruiken om hierop te controleren. Open Startmenu en typ Apparaatbeheer. Bekijk de lijst met geïnstalleerde hardware. Geeft een apparaat problemen of ontbreekt de juiste driver, dan klapt Windows de hardwarelijst automatisch uit bij het betreffende onderdeel en verschijnt er een uitroepteken. Klik met de rechtermuisknop op het onderdeel, kies Eigenschappen en controleer de tab Stuurprogramma. Afhankelijk van het probleem kun je hier de drivers bijwerken.

Windows beschikt ook over een handige ingebouwde hulp waarmee je de systeemprestaties in kaart brengt en op de hoogte wordt gebracht van eventuele fouten. Open wederom Startmenu en typ Opdracht. Kies voor Opdrachtprompt. Typ de volgende opdracht, gevolgd door Enter: Perfmon /report. Windows analyseert het systeem en geeft in een rapport de bevindingen weer. Hier lees je ook of bepaalde onderdelen een fout geven.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!