Benieuwd naar hoe het met uw auto is gesteld? Dan hoeft u zich niet langer – helemaal – te verlaten op uw garage. Met een OBD II-bluetooth-connector en de app Torque Pro op uw smartphone/tablet kunt u zelf een diagnose stellen. Waarbij een beetje technische kennis natuurlijk wel handig is …

©CIDimport

Het is zo’n opmerking die het op verjaardagen nog wel eens goed doet: die monteurs van tegenwoordig hebben helemaal geen technische kennis meer. Ze sluiten een auto aan op de computer, en die leest alle foutcodes uit en vertelt de monteur wat hij moet bijstellen of vervangen, wat in negen van de tien gevallen neerkomt op vervangen. Een dure grap, die moderne auto’s. Nee, vroeger, toen men een auto nog met een schroevendraaier kon repareren, was alles beter!

Voor het laatste valt veel te zeggen, zullen vooral wereldreizigers beamen. Want je moet maar net een garage met de juiste uitleesapparatuur en vervangende onderdelen treffen als je met panne staat, en dat is in bijvoorbeeld donker Afrika of zelfs Oost-Europa niet altijd even makkelijk. Maar de meeste automobilisten reizen nooit met eigen vervoer buiten Nederland, laat staan West-Europa, en laten we niet vergeten dat de moderne elektronica in de auto heel wat heeft betekend voor bijvoorbeeld het rendement van moderne motoren. Sinds auto’s zijn voorzien van elektronische injectiesystemen zijn deze aanmerkelijk zuiniger en betrouwbaarder geworden, en bovendien veel schoner. En – niet te vergeten – makkelijker te repareren, want de elektronica geeft zelf haarfijn aan wat er mis is, zodra deze wordt gekoppeld aan een computer met diagnostische software.

Werd en wordt een storing in de elektronica aan de bestuurder alleen geopenbaard door het bekende gele ‘check engine’-lampje, tegenwoordig kunnen we ook nog uitlezen wat het betekent – én de storing verwijderen als het loos alarm blijkt te zijn.

Plugins

- Track Recorder. Voorziet de film van een meelopende videocamera van gewenste OBD-gegevens. Erg leerzaam op een vast traject. Foto’s en video op Google Play

- Shift Lights. Laat met behulp van een reeks gekleurde lampjes zien wanneer geschakeld moet worden. Ook leverbaar als live achtergrond.

- Quick OBD2 Scanning Tool. Geeft nog uitgebreider dan het standaard geleverde CHECK Fault Codes informatie over foutcodes.

Check Engine!

De eerste stap op weg naar een groter begrip van dat onooglijke metalen ding onder de motorkap is de aanschaf van een OBD II-connector. Deze zijn er te kust en te keur, als stand-alone apparaat voor honderden euro’s, als usb-kabel naar een (laptop)computer (ongeveer 60 euro), in wifi voor de iDingen, maar ook in een bluetooth-versie. Wij kiezen voor de ELM 327 Interface, die we razend goedkoop (17,32 dollar respectievelijk 21,90 dollar) vinden bij de Chinese webshops Toptop en DealExtreme en voor 29,98 euro bij het Nederlandse AutoWolf.

©CIDimport

We proberen DealExtreme en AutoWolf en in beide gevallen ploft de connector binnen een week op de deurmat, netjes voorzien van een cd’tje met diagnostische software waarmee een monteur fijn uit de voeten kan. We installeren EasyOBDII, OBD2Spy, ScanMaster-ELM en ScanToolnet om te constateren dat we daar – want: niet zijnde monteur – weinig mee kunnen. Maar dat wisten we ook al. Eigenlijk wilden we namelijk contact met de auto om leuke gegevens op te diepen, en niet om te zoeken naar foutmeldingen. Daartoe downloaden we voor onze Android-telefoon en -tablet de app Torque Pro. Deze vinden we bij Google Play voor een miezerige 3,55 euro.

Na installatie vinden we in het hoofdmenu de opties Realtime Information, CHECK Fault Codes, Map View, Torque Scan, Test Results, Graphing, Adapter Status en Help. Om die eerste is het ons in eerste instantie te doen. Na het invoeren van het voertuigprofiel – in deze testcase een Audi A4 2.0 TDI met een tankinhoud van 70 liter, maar er passen meer auto’s in – klikken we Realtime Information aan, om tot de ontdekking te komen dat we hier verdeeld over niet minder dan zeven schermen een schier oneindige lijst aan metertjes kunnen toevoegen. Deze meters kunnen in grootte variëren van Tiny tot Groot en kunnen zogenaamd analoog zijn (met wijzertjes, halve cirkel of hele), maar ook digitaal (cijfertjes) of in grafiekvorm.

Sommige van de in Torque Pro geïntegreerde meters hebben helemaal niets te maken met gegevens van de onboard diagnostics van de motor, maar zitten verborgen in de smartphone of tablet zelf. We hebben het dan over bijvoorbeeld hellingshoekmeters en een kompas. Wat ze dan toch in Torque Pro doen? Het zijn gegevens die van pas kunnen komen in de auto, maar standaard niet worden weergegeven in het dashboard. Een hellingshoekmeters en kompas kunnen best handig zijn in bijvoorbeeld terreinwagens. Een kompas is hoe dan ook een welkome aanvulling naast gps, dat ook van de tablet wordt geleend en weergegeven in Torque Pro, maar dan voor realistische informatie over de snelheid, om die bijvoorbeeld te vergelijken met de snelheidsgegevens van de OBD. Op die manier valt bijvoorbeeld te constateren dat de weergegeven snelheid in het dashboard afwijkt van de doorgegeven snelheid van de OBD, die heel aardig overeenkomt met de gps-snelheid. (Ter informatie: snelheidsmeters in auto’s hebben altijd een afwijking naar boven; een veiligheid die fabrikanten inbouwen om zichzelf te beschermen tegen rechtszaken van automobilisten die menen dat de schuld voor een overtreding ligt bij de fabrikant.)

©CIDimport

Aansluiten

De OBD-connector in onze test-Audi – OBD-connectoren vinden we pas standaard in benzineauto’s vanaf 2001 en in diesels vanaf 2003 – is onder het stuur snel gevonden, want lief roze. We pluggen de ELM 327 in en vinden deze vrijwel direct terug in de lijst bluetooth-apparaten van de tablet. Even code verifiëren – 6789, moeilijk te vinden in de informatie bij de ELM – en draaien maar. De motor van de auto dan, want zonder lopende motor geeft de ELM logischerwijs geen data door. Welke data geeft de Audi wel door? Toerental, snelheid, olie/koelvloeistoftemperatuur, vermogen, koppel, turbodruk, motorbelasting en uitvoerige gegevens over verbruik en vervuiling (uitstoot CO2 in g/km). Als gezegd biedt Torque Pro de mogelijkheid om eindeloos veel meer gegevens – bijvoorbeeld temperatuur uitlaatgassen 1 en 2, katalysator 1 en 2, voltages all over the car, positie gaspedaal, versnellingsbaktemperatuur! – tevoorschijn te toveren, maar daar moet de auto dan net wel sensors voor hebben.

Het slimste is gewoon alle beschikbare sensors van Torque Pro op de zeven scrollschermen te installeren, en dan maar een rondje te rijden en kijken wat werkt en wat niet. Wat wel werkt, zet je vervolgens in de meters op de gewenste grootte op de gewenste plek – desnoods in twee weergavevarianten naast elkaar – en klaar is kees: een uitgebreider dashboard dan de standaard auto ooit had! Een virtueel dashboard dat desgewenst ook weergeeft wat de snelste acceleratietijd was van 0 naar 100 km/u, op de achtste mijl, de quarter mile en zo voorts. Kom daar eens om bij een normale auto!

Andere besturingssystemen

OBD-software is niet voor alle mobiele besturingssystemen in ruime mate voorhanden. Een kleine selectie van de interessantste (voor de leek).

Windows Phone:  ScanXL (vanaf € 70,-). (www.scantool.net/software).

iPhone/iPad: DashCommand (€ 39,99) (itunes.apple.com/app/dashcommand-obd-ii-gauge-dashboards/id321293183?mt=8).

LogWorks (gratis). (itunes.apple.com/us/app/logworks/id351896392?mt=8).

Rev Lite (gratis) (itunes.apple.com/us/app/rev-lite/id288215322?mt=8)

Symbian: OBDScope (€ 9,95) (www.obdscope.com).

De lol ervan

Mag dit alles voorlopig klinken als een gadget die alleen leuk is voor jongelieden met auto’s met heel veel vleugels en dikke uitlaatpijpen en ICE (In Car Entertainment) ter waarde van tien keer de auto, juist serieuzere automobilisten kunnen zich laven aan Torque Pro. Het programma laat onder Torque Scan alle gegevens van de laatste rit zien, en zal onder Graphing (indien geactiveerd) zelfs uitgebreid alle data gaan loggen en deze desgewenst (live!) uploaden naar een website of publiceren via Twitter of Facebook of versturen via e-mail.

In combinatie met Map View kan aan de hand van gelogde gegevens bovendien precies worden uitgelezen hoe hard de gebruiker reed op welk punt in een route (met hulp van gps), met welk toerental, hoeveel brandstof hij daar verbruikte, wat het gemiddelde verbruik was, de lengte van de rit, de tijdsduur et cetera. Alles bij elkaar opgeteld gegevens die niet alleen interessant zijn voor aspirant-coureurs, maar ook voor bijvoorbeeld mensen die het beste voorhebben met het milieu of hun eigen portemonnee en willen onderzoeken hoe het nog zuiniger kan.

Torque Pro heeft daartoe nog een widget die op geen virtueel dashboard mag ontbreken: de Eco Widget. Deze laat een boom zien met veel blaadjes, die kaler wordt naarmate er verkwistender wordt gereden. De kwalificatie van de bestuurder verandert aldus van Mum and Dads Taxi tot Average Commuter en (vermoedelijk) erger. Dat laatste probeert Computer Idee uiteraard niet, want: milieubewust en geen zin in post van het CJIB.

Tekst: Michiel Heemskerk

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 16, jaargang 2012

Een gazon is meer dan een stukje groen. Het kan een speelplek zijn voor kinderen of juist vooral de blikvanger zijn in een strak aangelegde tuin. Soms ligt het vol in de zon, soms grotendeels in de schaduw. Voor elke situatie is er een passend graszaadmengsel. Wat past het best bij jouw tuin?

Lees ook: Groener gras? Maaien en onderhouden doe je zo

Wat voor graszaad je nodig hebt, hangt helemaal af van het soort grasveld dat je wilt. Voor een veldje waarop je kinderen lekker kunnen ravotten en een balletje trappen heb je ander gras nodig dan voor een gazon dat vooral bedoeld is voor de sier. Hieronder lees je per toepassing welke grassoorten het meest geschikt zijn.

Speelveld: stevig en snel herstellend

Een gazon waarop gespeeld, gelopen of gevoetbald wordt, moet vooral sterk zijn. Het gras moet tegen een stootje kunnen én zich snel herstellen. Daarvoor heb je een mengsel nodig met veel Engels raaigras (Lolium perenne). Dit gras kiemt snel en vormt stevige sprieten. Het is goed bestand tegen intensief gebruik en groeit snel terug als het beschadigd raakt. Vaak wordt het aangevuld met veldbeemdgras (Poa pratensis), dat ondergronds uitlopers vormt en zo kale plekken opvult. Samen zorgen deze soorten voor een duurzaam speelgazon dat veel belasting aankan.

Siergazon: fijn, traag groeiend en egaal

Voor een siergazon gelden weer andere zaken. Het moet vooral fijn van structuur zijn, gelijkmatig groeien en een egaal, verzorgd beeld geven. Voor dit type gazon zijn roodzwenkgras (Festuca rubra) en struisgras (Agrostis capillaris) geschikt. Deze grassoorten groeien langzaam en blijven laag, waardoor je minder vaak hoeft te maaien. Ze vormen een dichte mat van fijne sprietjes die er netjes uitziet, vooral bij regelmatig onderhoud. Een siergazon vergt wel iets meer zorg, want het is minder sterk en herstelt trager bij schade.

Schaduwgazon: licht nodig, maar minder zon

In tuinen met veel schaduw, bijvoorbeeld door bomen, heeft gras het moeilijk. De meeste grassoorten groeien slecht zonder zon, wat ruimte geeft aan mos. Een schaduwgazon moet daarom vooral weinig licht nodig hebben en toch stevig genoeg zijn om een dichte mat te vormen. Mengsels voor schaduw bevatten vaak fijne vormen van roodzwenkgras en soms bosgras (Festuca heterophylla), een soort die beter groeit bij weinig licht. Een kleine hoeveelheid Engels raaigras zorgt voor stevigheid, maar alleen als er dagelijks toch wat zonlicht aanwezig is. Let op: ook schaduwgazon heeft minimaal 2 tot 4 uur daglicht nodig om goed te blijven groeien.

Droge (zand)grond: diep wortelend en hittebestendig

Op lichte zandgrond of op plekken waar je weinig sproeit, heb je gras nodig dat tegen droogte kan. Dit soort gras moet diep kunnen wortelen en niet te snel verdrogen. Mengsels voor droge omstandigheden bevatten vaak een aangepaste selectie van veldbeemdgras en speciaal geselecteerde varianten van Engels raaigras die minder water nodig hebben. Soms wordt er ook hard zwenkgras aan toegevoegd, dat goed bestand is tegen droogte en hitte. Deze soorten wortelen dieper dan gemiddeld, waardoor ze vocht uit lagere lagen kunnen opnemen. Zo blijft je gazon ook bij warme zomers langer groen.

©Elena Elisseeva | Elenathewise

Wanneer en hoe zaai je gras?

De ideale periode om gras te zaaien is in het voorjaar (maart tot mei) of het najaar (september tot half oktober). Dan is de bodem warm genoeg en valt er meestal voldoende regen. Ook tussentijds bijzaaien is mogelijk – bijvoorbeeld als je last hebt van kale plekken of na het verwijderen van mos – zolang de bodemtemperatuur boven de 10 °C ligt en de grond vochtig blijft.

Begin altijd met een goede voorbereiding. Maai het bestaande gras kort, en verwijder mos en dood materiaal door het gazon te verticuteren. Dat kan met een verticuteerhark of een verticuteermachine.

Bij het herstellen van kale plekken hark je de grond los, zodat het zaad goed contact maakt met de aarde. Zaai vervolgens het juiste graszaadmengsel voor jouw situatie. Druk het zaad licht aan, bijvoorbeeld met een plank of de achterkant van een hark. Belangrijk: houd de bodem vochtig tot het gras begint te kiemen. Dat duurt gemiddeld 7 tot 14 dagen, afhankelijk van de soort en temperatuur. Wil je extra bescherming bieden? Strooi dan een dun laagje potgrond of compost over het zaad. Dat helpt tegen uitdroging en beschermt tegen vogels.

Wacht met maaien tot het gras minstens 8 cm hoog is, en gebruik dan een hoge maaihoogte bij de eerste maaibeurt. Zo geef je jonge sprietjes de kans om zich goed te wortelen.

Lees ook: Gras vol mos? Dit wil je weten over het verticuteren van je gazon

Tabel: deze grassoorten heb je nodig

De markt voor koffiemachines is breed en beweegt snel. Veel apparaten bieden steeds meer functies, van eenvoudige espresso’s tot uitgebreide melk- en cold brew-specialiteiten. De Ninja Café Luxe-serie belooft precies dat: barista-kwaliteit, eindeloze mogelijkheden en gebruiksgemak in één apparaat. Maar maakt dit model die belofte waar in de praktijk?

De Ninja Café Luxe combineert een espressomachine, filterkoffiezetter en cold brew-maker in één apparaat. Met de geïntegreerde koffiemolen (25 maalstanden) en tamper stel je de koffie volledig naar wens af.

De machine biedt vijf espresso-opties, vier koffiestijlen en vier melkopschuimstanden – geschikt voor zowel dierlijke als plantaardige melk. Je kiest uit zeven drankformaten, van espresso tot cold brew-specialiteiten zoals iced latte of espresso martini.

Er zijn twee uitvoeringen:

De Essential kost 449,99 euro, de Premier 549,99 euro. De machine is groot en zwaar (34,4 x 33,6 x 37,2 cm) en weegt 16,65 kilo.

©Ninja

Eerste indruk: wat veel!

Wat fijn is aan huishoudelijke apparaten van Ninja, is dat ze doorgaans gebruiksvriendelijk en intuïtief te bedienen zijn, zo bleek uit eerdere ervaringen. Gebruiksvriendelijk blijkt – na enige tijd – zeker waar, maar intuïtief kunnen we dit apparaat zeker niet noemen direct na het uitpakken. De uitgebreide handleiding, verkorte snelstartgids en een inspiratiegids met allerlei recepten voor de verschillende koffievarianten komen dan ook direct van pas.

©Saskia van Weert

Uit de doos oogt de Ninja Café Luxe direct stevig en professioneel. De afwerking is netjes en het apparaat maakt een solide indruk op het aanrecht. Bij het uitpakken valt op hoeveel accessoires en onderdelen erbij zitten: van filterhouders en melkopschuimer tot een geïntegreerde molen.

Voordat er überhaupt koffie kan worden gezet, dient er een stapsgewijze kalibratie en watermeting te worden gedaan om te bepalen hoe hard het kraanwater is in de eigen regio. De stappen staan duidelijk beschreven in de gids, alle benodigdheden (behalve koffiebonen) zitten bijgesloten in de doos. Dat alles neemt een halfuurtje in beslag, daarna is de machine klaar voor het eerste gebruik.

©Ninja

De functies op een rij

De koffiemachine heeft allerlei onderdelen die een eigen plekje hebben in of op de machine. Er zitten drie filterbakjes bij om de gemalen koffie in te doen: eentje voor een enkele hoeveelheid, een wat grotere voor een dubbele hoeveelheid drank en een grote mand voor filterkoffie.

Dan is er het portafilter, oftewel het gedeelte waarin de gemalen koffie plus het gewenste filterbakje gaan, en dat je vastklikt onder de wateruitlaat.

Er is een losse trechter die je gebruikt tijdens het malen van de koffie, en een stamper om de koffie in het bakje samen te drukken. Tot slot is er nog het melkkannetje.

©Saskia van Weert

Links van de machine kun je de trechter en de stamper bewaren, het portafilter kan onder de koffiemaler en het kannetje heeft een vaste plek rechts onder het melktuitje.

Het bedieningspaneel verdient ook wat aandacht. Aan de linkerzijde zit een draaischijf waarmee je de maalgraad van de koffiebonen instelt. Dan is er nog het display met allerlei opties en een draai-/drukknop, en een gedeelte om het soort melkschuim in te stellen. Het bedieningspaneel is duidelijk vormgegeven, maar door het grote aantal opties is het niet direct intuïtief.

Boven op het apparaat is er een warmhoudplaat voor koffiebekers. Aan de achterzijde zit het waterreservoir, bovenin zit een dekseltje om toegang te krijgen tot het bonenreservoir, en geheel rechts zit een klein deurtje waar je de metalen filterbakjes in kunt opbergen.

Kortom: een hoop opties en een hoop uitzoekwerk!

©Saskia van Weert

In gebruik: goed resultaat (na even oefenen)

Bij het apparaat zit een dikke zwart-witte gebruikshandleiding. Het is aan te raden die goed door te nemen en bij de hand te hebben tijdens het leren kennen van het apparaat en de mogelijkheden. Na enige keren wat proberen wordt duidelijk dat de basishandelingen vrij overzichtelijk zijn. Een doorgewinterde thuisbarista zal deze machine vermoedelijk sneller weten te doorgronden.

Allereerst moet het gewenste filterbakje in het portafilter. Je zet de trechter op het filterbakje en zet de machine aan. Je kiest het gewenste programma, bijvoorbeeld espresso. De standaardinstelling is een dubbele shot; dat is eventueel aan te passen in het menu.

Vervolgens hang je het portafilter onder de koffiemaler. Er verschijnen twee getallen in beeld: de ideale maalgraad en de huidige instelling. Via de draaischijf links aan de machine zorg je dat de twee getallen identiek zijn. Je start de maler en neemt het portafilter met gemalen koffie uit de machine. Je stampt de boel aan met de stamper, verwijdert de trechter en bevestigt het portafilter onder de wateruitlaat. Dat doe je door de oranje stip op het filter gelijk te houden met de stip op de machine en het filter stevig naar rechts te bewegen om het te vergrendelen. Dat gaat vrij zwaar.

©Ninja

Dan is het tijd om het koffiezetten te starten met een druk op de draai-/drukknop. Vergeet niet om een passende kop of mok onder het filter te zetten. Er komt een beetje geconcentreerde koffie uit de machine, die wordt aangevuld met heet water om de gewenste sterkte te verkrijgen. Deze stappen zijn gelijk voor vrijwel alle koffiebereidingen – alleen filterkoffie gaat iets anders.

Melkschuim maken

Mocht je cappuccino willen maken, dan doe je dierlijke of plantaardige melk in de melkkan tot aan de streep, kies je de gewenste dikte en laat je de melk warm worden en opschuimen tot een pieptoon aangeeft dat de melk klaar is. Je hoort het kleine mixertje onder in de kan flink tekeergaan en dat levert een prima resultaat op. Na het leeggieten van de kan start een automatisch schoonmaakprogramma.

De smaak van de geteste koffievarianten is prima. De exacte uitkomst hangt uiteraard af van de gebruikte bonen.

©Saskia van Weert

Schoonmaken en onderhoud

Een deel van de accessoires en onderdelen mag gewoon in de vaatwasser. Zoals wel vaker is het vaak beter voor de duurzaamheid om alles op de hand af te wassen. Metalen onderdelen blijven daardoor langer glanzend. De melkopschuimer heeft een eigen reinigingsprogramma voor het binnenwerk en het tuitje, al moet het kannetje natuurlijk wel goed afgewassen worden.

Ninja Café Luxe kopen?

De Ninja Café Luxe is een krachtige en veelzijdige koffiemachine die de serieuze thuisbarista veel te bieden heeft. Met uitgebreide instellingen voor koffie, melk en formaat, en de mogelijkheid om zowel espresso als filterkoffie en cold brews te zetten, is dit apparaat een echte allrounder. De bouwkwaliteit is stevig en professioneel, en het apparaat wordt geleverd met handige accessoires en een eigen reinigingsprogramma voor de melkopschuimer.

Tegelijk vraagt de machine om tijd en aandacht. Het is geen instapmodel voor wie snel en zonder nadenken een kopje koffie wil zetten. De bediening is uitgebreid en vergt oefening, vooral in het begin. Ook neemt het apparaat de nodige ruimte in beslag en zijn er veel onderdelen om mee te werken.

De Ninja Café Luxe is vooral geschikt voor koffieliefhebbers die graag zelf de controle houden over het volledige zetproces, bereid zijn om het apparaat goed te leren kennen en de ruimte hebben voor een grotere machine. Wie dat ziet als een leuke uitdaging, haalt met de Ninja Café Luxe een complete koffie-oplossing in huis.