Smartphone als boordcomputer: Onder de motork-app

Het is zo’n opmerking die het op verjaardagen nog wel eens goed doet: die monteurs van tegenwoordig hebben helemaal geen technische kennis meer. Ze sluiten een auto aan op de computer, en die leest alle foutcodes uit en vertelt de monteur wat hij moet bijstellen of vervangen, wat in negen van de tien gevallen neerkomt op vervangen. Een dure grap, die moderne auto’s. Nee, vroeger, toen men een auto nog met een schroevendraaier kon repareren, was alles beter!

Voor het laatste valt veel te zeggen, zullen vooral wereldreizigers beamen. Want je moet maar net een garage met de juiste uitleesapparatuur en vervangende onderdelen treffen als je met panne staat, en dat is in bijvoorbeeld donker Afrika of zelfs Oost-Europa niet altijd even makkelijk. Maar de meeste automobilisten reizen nooit met eigen vervoer buiten Nederland, laat staan West-Europa, en laten we niet vergeten dat de moderne elektronica in de auto heel wat heeft betekend voor bijvoorbeeld het rendement van moderne motoren. Sinds auto’s zijn voorzien van elektronische injectiesystemen zijn deze aanmerkelijk zuiniger en betrouwbaarder geworden, en bovendien veel schoner. En – niet te vergeten – makkelijker te repareren, want de elektronica geeft zelf haarfijn aan wat er mis is, zodra deze wordt gekoppeld aan een computer met diagnostische software.

Werd en wordt een storing in de elektronica aan de bestuurder alleen geopenbaard door het bekende gele ‘check engine’-lampje, tegenwoordig kunnen we ook nog uitlezen wat het betekent – én de storing verwijderen als het loos alarm blijkt te zijn.

Plugins

- Track Recorder. Voorziet de film van een meelopende videocamera van gewenste OBD-gegevens. Erg leerzaam op een vast traject. Foto’s en video op Google Play

- Shift Lights. Laat met behulp van een reeks gekleurde lampjes zien wanneer geschakeld moet worden. Ook leverbaar als live achtergrond.

- Quick OBD2 Scanning Tool. Geeft nog uitgebreider dan het standaard geleverde CHECK Fault Codes informatie over foutcodes.

Check Engine!

De eerste stap op weg naar een groter begrip van dat onooglijke metalen ding onder de motorkap is de aanschaf van een OBD II-connector. Deze zijn er te kust en te keur, als stand-alone apparaat voor honderden euro’s, als usb-kabel naar een (laptop)computer (ongeveer 60 euro), in wifi voor de iDingen, maar ook in een bluetooth-versie. Wij kiezen voor de ELM 327 Interface, die we razend goedkoop (17,32 dollar respectievelijk 21,90 dollar) vinden bij de Chinese webshops Toptop en DealExtreme en voor 29,98 euro bij het Nederlandse AutoWolf.

We proberen DealExtreme en AutoWolf en in beide gevallen ploft de connector binnen een week op de deurmat, netjes voorzien van een cd’tje met diagnostische software waarmee een monteur fijn uit de voeten kan. We installeren EasyOBDII, OBD2Spy, ScanMaster-ELM en ScanToolnet om te constateren dat we daar – want: niet zijnde monteur – weinig mee kunnen. Maar dat wisten we ook al. Eigenlijk wilden we namelijk contact met de auto om leuke gegevens op te diepen, en niet om te zoeken naar foutmeldingen. Daartoe downloaden we voor onze Android-telefoon en -tablet de app Torque Pro. Deze vinden we bij Google Play voor een miezerige 3,55 euro.

Na installatie vinden we in het hoofdmenu de opties Realtime Information, CHECK Fault Codes, Map View, Torque Scan, Test Results, Graphing, Adapter Status en Help. Om die eerste is het ons in eerste instantie te doen. Na het invoeren van het voertuigprofiel – in deze testcase een Audi A4 2.0 TDI met een tankinhoud van 70 liter, maar er passen meer auto’s in – klikken we Realtime Information aan, om tot de ontdekking te komen dat we hier verdeeld over niet minder dan zeven schermen een schier oneindige lijst aan metertjes kunnen toevoegen. Deze meters kunnen in grootte variëren van Tiny tot Groot en kunnen zogenaamd analoog zijn (met wijzertjes, halve cirkel of hele), maar ook digitaal (cijfertjes) of in grafiekvorm.

Sommige van de in Torque Pro geïntegreerde meters hebben helemaal niets te maken met gegevens van de onboard diagnostics van de motor, maar zitten verborgen in de smartphone of tablet zelf. We hebben het dan over bijvoorbeeld hellingshoekmeters en een kompas. Wat ze dan toch in Torque Pro doen? Het zijn gegevens die van pas kunnen komen in de auto, maar standaard niet worden weergegeven in het dashboard. Een hellingshoekmeters en kompas kunnen best handig zijn in bijvoorbeeld terreinwagens. Een kompas is hoe dan ook een welkome aanvulling naast gps, dat ook van de tablet wordt geleend en weergegeven in Torque Pro, maar dan voor realistische informatie over de snelheid, om die bijvoorbeeld te vergelijken met de snelheidsgegevens van de OBD. Op die manier valt bijvoorbeeld te constateren dat de weergegeven snelheid in het dashboard afwijkt van de doorgegeven snelheid van de OBD, die heel aardig overeenkomt met de gps-snelheid. (Ter informatie: snelheidsmeters in auto’s hebben altijd een afwijking naar boven; een veiligheid die fabrikanten inbouwen om zichzelf te beschermen tegen rechtszaken van automobilisten die menen dat de schuld voor een overtreding ligt bij de fabrikant.)

Aansluiten

De OBD-connector in onze test-Audi – OBD-connectoren vinden we pas standaard in benzineauto’s vanaf 2001 en in diesels vanaf 2003 – is onder het stuur snel gevonden, want lief roze. We pluggen de ELM 327 in en vinden deze vrijwel direct terug in de lijst bluetooth-apparaten van de tablet. Even code verifiëren – 6789, moeilijk te vinden in de informatie bij de ELM – en draaien maar. De motor van de auto dan, want zonder lopende motor geeft de ELM logischerwijs geen data door. Welke data geeft de Audi wel door? Toerental, snelheid, olie/koelvloeistoftemperatuur, vermogen, koppel, turbodruk, motorbelasting en uitvoerige gegevens over verbruik en vervuiling (uitstoot CO2 in g/km). Als gezegd biedt Torque Pro de mogelijkheid om eindeloos veel meer gegevens – bijvoorbeeld temperatuur uitlaatgassen 1 en 2, katalysator 1 en 2, voltages all over the car, positie gaspedaal, versnellingsbaktemperatuur! – tevoorschijn te toveren, maar daar moet de auto dan net wel sensors voor hebben.

Het slimste is gewoon alle beschikbare sensors van Torque Pro op de zeven scrollschermen te installeren, en dan maar een rondje te rijden en kijken wat werkt en wat niet. Wat wel werkt, zet je vervolgens in de meters op de gewenste grootte op de gewenste plek – desnoods in twee weergavevarianten naast elkaar – en klaar is kees: een uitgebreider dashboard dan de standaard auto ooit had! Een virtueel dashboard dat desgewenst ook weergeeft wat de snelste acceleratietijd was van 0 naar 100 km/u, op de achtste mijl, de quarter mile en zo voorts. Kom daar eens om bij een normale auto!

Andere besturingssystemen

OBD-software is niet voor alle mobiele besturingssystemen in ruime mate voorhanden. Een kleine selectie van de interessantste (voor de leek).

Windows Phone:  ScanXL (vanaf € 70,-). (www.scantool.net/software).

iPhone/iPad: DashCommand (€ 39,99) (itunes.apple.com/app/dashcommand-obd-ii-gauge-dashboards/id321293183?mt=8).

LogWorks (gratis). (itunes.apple.com/us/app/logworks/id351896392?mt=8).

Rev Lite (gratis) (itunes.apple.com/us/app/rev-lite/id288215322?mt=8)

Symbian: OBDScope (€ 9,95) (www.obdscope.com).

De lol ervan

Mag dit alles voorlopig klinken als een gadget die alleen leuk is voor jongelieden met auto’s met heel veel vleugels en dikke uitlaatpijpen en ICE (In Car Entertainment) ter waarde van tien keer de auto, juist serieuzere automobilisten kunnen zich laven aan Torque Pro. Het programma laat onder Torque Scan alle gegevens van de laatste rit zien, en zal onder Graphing (indien geactiveerd) zelfs uitgebreid alle data gaan loggen en deze desgewenst (live!) uploaden naar een website of publiceren via Twitter of Facebook of versturen via e-mail.

In combinatie met Map View kan aan de hand van gelogde gegevens bovendien precies worden uitgelezen hoe hard de gebruiker reed op welk punt in een route (met hulp van gps), met welk toerental, hoeveel brandstof hij daar verbruikte, wat het gemiddelde verbruik was, de lengte van de rit, de tijdsduur et cetera. Alles bij elkaar opgeteld gegevens die niet alleen interessant zijn voor aspirant-coureurs, maar ook voor bijvoorbeeld mensen die het beste voorhebben met het milieu of hun eigen portemonnee en willen onderzoeken hoe het nog zuiniger kan.

Torque Pro heeft daartoe nog een widget die op geen virtueel dashboard mag ontbreken: de Eco Widget. Deze laat een boom zien met veel blaadjes, die kaler wordt naarmate er verkwistender wordt gereden. De kwalificatie van de bestuurder verandert aldus van Mum and Dads Taxi tot Average Commuter en (vermoedelijk) erger. Dat laatste probeert Computer Idee uiteraard niet, want: milieubewust en geen zin in post van het CJIB.

Tekst: Michiel Heemskerk

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 16, jaargang 2012