Beveiligingsexperts hebben ernstige kwetsbaarheden in processors van Intel, AMD en ARM gevonden waardoor gevoelige informatie als wachtwoorden gestolen kunnen worden. De bugs in het ontwerp van de processors hebben de namen Meltdown en Spectre gekregen.

Beveiligingsonderzoekers hebben twee soorten kwetsbaarheden in moderne processors ontdekt en deze namen Meltdown en Spectre meegegeven. De onderzoekers hebben papers over zowel Meltdown (pdf) als Spectre (pdf) gepubliceerd.

Kwetsbaarheden

Meltdown dat ook bekendstaat als CVE-2017-5754 is alleen van toepassing op Intel-processors en is een bug in de in Intel-processors gebruikte techniek speculative excecution. Hiermee proberen processors te voorspellen welke instructies mogelijk in de toekomst uitgevoerd worden en deze instructies voor tijdswinst alvast uit te voeren. De bug zorgt ervoor dat de isolatie tussen gebruikersapplicaties en het besturingssysteem doorbroken kan worden waardoor programma’s toegang hebben tot het kernelgeheugen van het besturingssysteem. Hierdoor hebben programma’s in het geheugen toegang tot informatie die niet toegankelijk zou moeten zijn zoals wachtwoorden.

De tweede ontdekte kwetsbaarheid Spectre, die ook bekendstaat als CVE-2017-5753 en CVE-2017-5715, is aanwezig in processors van Intel, AMD en ARM. Niet alleen computers, maar ook mobiele apparaten als smartphones en tablets worden getroffen door Spectre. De kwetsbaarheid maakt net als Meltdown gebruik van speculative execution. Spectre stelt applicaties in staat om informatie uit het geheugen van andere applicaties uit te lezen. Spectre is volgens beveiligingsonderzoekers lastiger om uit te buiten, maar is tegelijkertijd ook lastiger op te lossen.

Voor zover bekend zijn zowel Meltdown als Spectre nog niet in het wild misbruikt. Wel zijn de kwetsbaarheden in zogenoemde proof of concepts door bijvoorbeeld onderzoekers van Google aangetoond. Behalve voor individuele systemen hebben de kwetsbaarheden ook invloed op bijvoorbeeld cloudproviders waarbij verschillende gebruikers één processor delen. In theorie zou data van een andere gebruiker gestolen kunnen worden.

Patches

Fabrikanten werken momenteel aan oplossingen voor Meltdown en Spectre. Voor Linux-besturingsystemen is inmiddels een update voor Meltdown beschikbaar. Ook voor macOS is inmiddels een update tegen Meltdown beschikbaar.

Microsoft heeft vandaag beveiligingsupdates voor Windows 7, 8.1 en 10 vrijgegeven die systemen beschermt tegen Meltdown. Op Windows 10 worden deze updates automatisch uitgerold, terwijl de patch op Windows 7 en 8.1 vooralsnog handmatig geïnstalleerd moet worden. Microsoft meldt dat sommige antivirusproducten niet compatibel zijn met de patch die Meltdown verhelpt. In een Google-spreadsheet kun je precies zien welke antivirussoftware compatibel is. De beveiligingsupdates worden daarom alleen geïnstalleerd op systemen waarop compatibele antivirussoftware staat. Microsoft heeft een PowerShell-script gemaakt waarmee je na installatie kunt controleren of de kwetsbaarheid is opgelost.

De patches zouden de prestaties van een processor wel verlagen, afhankelijk van de toepassing kan een processor 5 tot 30 procent langzamer worden. Mogelijk zijn voor een sluitende beveiliging ook firmwarepatches voor je systeem noodzakelijk. Spectre is lastiger op te lossen en hier zijn nog geen patches voor beschikbaar.

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!