Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Anoniem delen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Wil je bestanden delen met iemand, maar zeker weten dat er niemand stiekem meekijkt, dan is OnionShare een goeie oplossing. Het programma maakt gebruik van het Tor-netwerk dat je anoniem gebruik laat maken van het web. Het werkt heel simpel: je opent het programma en sleept het bestand dat je wilt delen ernaar toe. Vervolgens klik je op Start server, waarna een directe versleutelde verbinding gemaakt wordt tussen jouw computer en die van de ontvanger. Je krijgt een link die je aan de ontvanger kunt geven, waarmee hij of zij naar een tijdelijke site wordt gestuurd waar het bestand kan worden gedownload. Die link kan echter alleen met de Tor-webbrowser worden geopend. Zodra het bestand is gedownload verdwijnt de site en ieder spoor van de verzending.

Tip 02: Netflix-marathon

Geschikt voor: Chrome

“Kijk je nog steeds?” Het is een goed bedoelde vraag van Netflix, maar ontzettend vervelend om steeds mee te worden geconfronteerd als je lekker een avondje Lord of the Rings aan het kijken bent. Je krijgt er meteen een schuldgevoel van! Flix Assist rekent daar gelukkig mee af. De Chrome-extensie zorgt ervoor dat Netflix niet meer vraagt of je nog steeds kijkt als je een filmmarathon houdt via je browser of Chromecast. En nog een voordeel: ook de twintig seconden durende timer naar een volgende aflevering is er niet meer. De nieuwe aflevering begint meteen. Het enige dat nog mist is het automatisch overslaan van de intro. Veel gebruikers vragen inmiddels om die toevoeging, maar of Flix Assist ook die functie zal krijgen is nog niet duidelijk.

©PXimport

Tip 03: Ongestoord surfen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Slimjet is een snelle internetbrowser die op hetzelfde platform is gebouwd als Google’s Chrome, maar met een aantal extra functies ingebouwd. Eentje daarvan is het automatisch blokkeren van alle advertenties. Geen knipperende balkjes, kleurrijke banners of pop-ups meer die de aandacht afleiden. Je krijgt websites nu helemaal schoon voorgeschoteld. Je kunt natuurlijk een extensie installeren in Chrome, om hetzelfde effect te bereiken. Maar het handige van Slimjet is nu juist dat je niets hoeft te doen, de browser blokkeert advertenties automatisch. Daarnaast heeft de browser nog een voordeel: het stuurt geen informatie door naar derden. Chrome stuurt namelijk steeds informatie over je surfgedrag door naar Google. Slimjet doet dat niet, en zorgt er voor dat adverteerders je niet kunnen volgen. Als bonus heeft Slimjet ook nog een programma ingebouwd waarmee je video’s kunt downloaden van YouTube.

©PXimport

Tip 04: In stukjes hakken

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Soms wil je een bestand delen of meenemen, dat simpelweg te groot is voor een blu-ray of usb-stick. Wat dan? Je kunt een oud trucje toepassen dat al zo lang bestaat als de diskette: het bestand opdelen in meerdere stukken. Dat kan gemakkelijk met het programma KFK File Splitter. Het doet eigenlijk precies wat het zegt: het splitst een groot bestand in meerdere delen. Je selecteert het bestand dat je wilt splitsen, geeft aan hoe groot ieder deel mag zijn, en klikt op Nu splitsen. Je kunt ook een van de standaard ingestelde groottes kiezen, zoals DVD, 512 MB usb-stick of 99 minuten cd. KFK weet dan precies hoe groot de delen moeten zijn en gaat aan de slag. Zet je een vinkje bij de optie Automatisch herbouw-bestand maken, dan levert KFK bij de gesplitste delen ook een batch-bestand dat automatisch de delen weer kan samensmelten tot het originele geheel.

©PXimport

Tip 05: Redder in nood

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Ultimate Boot CD is een redder in nood. Het kan je uit de brand helpen als plotseling je pc niet meer opstart, het beeld vreemde tekens begint te vertonen of een hardnekkig virus ervoor zorgt dat bepaalde programma’s niet meer werken. Ultimate Boot CD zit boordevol gratis programma’s die je pc helemaal kunnen doorlichten om problemen op te sporen en op te lossen. Onlangs is aan die (lange) lijst het programma CPUID toegevoegd, dat allerlei informatie over je processor, moederbord, geheugen, videokaart en alle andere hardware kan geven. Ultimate Boot CD wordt als iso-bestand aangeboden. Die kun je op een cd-rom branden door in Windows 10 het bestand te selecteren, op de rechtermuisknop te klikken en Branden te kiezen. Begint een pc kuren te vertonen, stop dan de cd in de cd/dvd-lade en start de pc op. Welke stappen je daarna moet nemen kun je lezen in een handleiding van onze collega’s bij Computer Idee.

©PXimport

Tip 06: Vrij tekenen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Inkscape is een bijzonder uitgebreid tekenprogramma waarmee je schaalbare vectorbestanden kunt maken. Je kunt vrij tekenen met penselen en pennen, of cirkels, sterren en teksten toevoegen. En natuurlijk kun je ook een bestaande tekening bewerken. Net als met het prijzige Adobe Illustrator kun je werken met lagen, stempels en templates. Inkscape biedt ongelooflijk veel mogelijkheden voor een gratis programma, zeker als je het vergelijkt met de programma’s van Adobe die soms honderden euro’s kosten. Ben je een beginnende tekenaar, of heb je altijd al eens willen kijken of digitale kunst iets voor je is, dan is Inkscape zeker het proberen waard.

©PXimport

Tip 07: Type asssistent

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Een van de voordelen van het typen op je smartphone is autocomplete. Je kent het wel, tijdens het typen van een berichtje op je telefoon geeft het toetsenbord je suggesties, hertstelt tikfouten of zet automatisch een hoofdletter op de juiste plek. Het kan je enorm veel tijd besparen als je veel moet typen. Je kan hetzelfde doen op je pc met Phrase Express. Dit programma vult automatisch zinnen aan of herstelt fouten terwijl je op je computer typt. Het werkt in alle programma’s, zoals Word, Chrome, Skype of Outlook. Je moet Phrase Express alleen eerst wel trainen. Veelgebruikte zinnen kun je zelf toevoegen aan de database. Maar het is ook mogelijk om plug-ins te installeren. Voor het automatisch corrigeren van Nederlandse typefouten, kun je dit bestand importeren. Open daarvoor het tabblad Phrases, klik op het pijltje onder Import en kies File Import. Kies vervolgens het gedownloade bestand.

©PXimport

Tip 08: Handig hulpje

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Ellp is een moderne assistent voor je pc, die taken kan uitvoeren op het gebied van productiviteit, beveiliging en prestatie. Iedere categorie heeft een aantal kaarten met ingestelde taken die je kunt kiezen. Ellp kan je bijvoorbeeld een waarschuwing geven als je te veel op Facebook, Twitter of YouTube zit. Of je op de hoogte stellen als je e-mailadres voorkomt in een lijst van gehackte gegevens. En als je favoriete site een nieuwe foto plaatst, kan Ellp hem als achtergrond instellen op je bureaublad. Het werkt eigenlijk precies als Iftt.com, de populaire site waarmee je “slimme” online diensten aan elkaar kunt koppelen. Alleen werkt Ellp lokaal op je pc. Het programma ziet er gelikt uit, en werkt heel gebruiksvriendelijk. Je kiest een kaart, vult de gevraagde gegevens in (bijvoorbeeld het tijdstip waarop je de weersvoorspelling wilt horen) en klikt op Activate Card. Het werkt handig en snel, en kan je computergebruik een stuk aangenamer maken.

©PXimport

Tip 09: Google Images knop

Geschikt voor: Chrome

Google besloot onlangs vanwege een auteursrechtelijke kwestie een handige knop uit Google Images te halen. Kon je eerder een afbeelding die je met de zoekdienst had gevonden direct volledig bekijken door op Afbeelding weergeven te drukken, nu is dat niet meer mogelijk. Google stuurt je nu door naar de site waarop de afbeelding staat. Pas daar kun je de foto aanklikken. Gelukkig is er nu een manier om de oude situatie terug te brengen. De Chrome-extensie Afbeelding weergeven voegt de knop weer toe. En dat niet alleen, je kunt de knop ook aanpassen. Je hebt bijvoorbeeld de mogelijkheid om de tekst van de knop te veranderen, en je kunt kiezen of je de afbeelding in een nieuw tabblad of in het huidige wilt openen.

Tip 10: Het oog wil ook wat

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Reddit is een enorme bron van informatie. Maar ook een enorm onoverzichtelijke website. Reddit werd weliswaar opgericht in 2005, maar ziet eruit alsof het in de jaren negentig werd gebouwd. Met schreeuwerige kleuren, talloze links en veel te veel tekst. Toegegeven, het design – of gebrek daaraan – is ook de charme van Reddit. Maar het maakt het soms bijna onmogelijk om niet verdwaald te raken. Redditting maakt aan dat laatste een einde. De app maakt van het forum een moderne interface, waarin je je favoriete subreddits kunt organiseren, de volgorde van onderwerpen kunt aanpassen en je eigen homepage kunt kiezen. Verder kun je via het programma ook berichten posten, je inbox beheren en je profiel bekijken.

©PXimport

Hoewel het steeds lastiger wordt om AI-gegeneerde content te herkennen, zijn er nog altijd signalen waaraan je door kunstmatige intelligentie gemaakte teksten, afbeeldingen en video's kunt herkennen. In dit artikel lees je hoe je echt van AI kunt onderscheiden.

Lees ook: Dit zijn de populairste AI-tools voor het creëren van video's

Teksten

De makkelijkste manier om erachter te komen dat een tekst door een mens is geschreven (of op zijn minst is aangepast), is door te kijken naar de spelling. Hoewel AI-chatbots op inhoudelijk vlak vaak de mist in gaan, zul je ze zelden spel- of grammaticafouten zien maken. Online posts barsten vaak van de taalfouten*, dus een volledig correct geschreven post is al verdacht.

*tenzij er natuurlijk nog een goede eindredacteur van vlees en bloed naar heeft gekeken.

Hoewel er weinig taalfouten worden gemaakt, wil dat niet zeggen dat AI-teksten altijd mooi geschreven zijn. Zonder specifieke instructies hebben bots er namelijk een handje van om nogal wollig te zijn. Ze gebruiken vaak veel tekst om iets uit te leggen en herhalen dezelfde punten in andere bewoordingen.

Ook volgen ze uit zichzelf vaak een vast stramien. Eerst herhalen ze de vraag, dan geven ze een opsomming (bijna altijd met deelonderwerpen of bulletpoints) en tot slot komt er een conclusie (ingeleid door kortom of iets in dezelfde trant). De meeste AI-modellen zijn ook getraind om zo onpartijdig en neutraal mogelijk te zijn. Zelfs als ze gevraagd worden om een bepaald standpunt te verdedigen, is de beantwoording doorgaans voorzichtig en afstandelijk (sommige mensen vinden dat...).

Kortom (😉), als je ziet dat een online gebruiker een lange, opsommende reactie geeft zonder taalfouten, moeten de alarmbellen afgaan. Je kunt een chatbot echter instructies geven als 'hou het antwoord kort', of 'gebruik geen opsomming', waarmee je zulke signalen eenvoudig kunt verdoezelen. Bovendien is het ook zo moeilijk niet om expres een taalfoutje toe te voegen aan een AI-tekst, dus deze vorm van generatieve AI is momenteel waarschijnlijkst het moeilijks om betrouwbaar te herkennen.

Chatbots hebben de neiging om opsommingen te gebruiken.

Afbeeldingen

AI-afbeeldingen zagen er een paar jaar geleden nog heel nep uit, maar inmiddels moet je goed je best doen om ze te onderscheiden van echte afbeeldingen. Vooral AI-afbeeldingen van mensen blijven echter vooralsnog relatief eenvoudig te herkennen. De meeste AI-modellen hebben namelijk moeite met het weergeven van gezichtsuitdrukkingen, waardoor mensen vaak of emotieloos uit hun ogen kijken, of juist overdreven expressief zijn. Let ook altijd op de handen, want het gebeurt geregeld dat iemand er een zesde vinger bij krijgt. 👇

Verder zien teksten op afbeeldingen er vaak vervormd uit of ontbreken er zelfs complete letters, wat leidt tot onleesbare wartaal. Ook andere details ogen, als je inzoomt, vaak wat vervormd. Daarnaast voegt AI aan realistische beelden meestal een overdreven gloed en onnatuurlijke belichting toe, waardoor ze er wat té perfect uitzien.

Bedenk je bij het zien van een afbeelding tot slot of het logisch is wat je ziet. In het onderstaand plaatje zie je een leeuw en een lammetje gebroederlijk naast elkaar liggen. In het echte leven zou het lammetje allang lamsbout zijn. Wat doet de koning van de jungle trouwens in een herfstbos in plaats van op de savanne? En sinds wanneer lijkt een leeuw (gemiddelde gewicht rond de 150 kilo) maar een heel klein beetje groter dan een babyschaapje (dat een paar maanden na zijn geboorte misschien 25 kilo weegt)? Wie wat beter kijkt, ziet dus dat deze foto niet echt is, maar door AI gemaakt is.

©Activision

Video's

Naast dat de herkenningspunten die we bij de afbeeldingen genoemd hebben ook gelden voor video's, zorgt bewegend beeld ervoor dat AI nog vaker (en duidelijker) de mist in gaat. AI-gegenereerde animaties zijn namelijk vaak nog niet heel realistisch. Zo bewegen objecten en mensen meestal onnatuurlijk en 'zweverig', vaak in slow-motion.

AI-video's hebben er ook moeite mee om consequent te blijven. Hoe langer een video duurt, hoe meer deze uit elkaar valt. Zo zie je nog vaak dat een gezicht gaandeweg vervormt, of dat mensen en objecten op de achtergrond ineens verdwijnen. Daarom zul je in AI-video's ook zelden een shot zien die langer dan 10 seconden duurt. In deze video worden veel eigenaardigheden van AI-video's op grappige wijze uitgebeeld.

Dat AI logica niet begrijpt, uit zich tot slot ook duidelijk in video's. AI-gegenereerde eetvideo's zijn daar notoire voorbeelden van, aangezien mensen (of, zoals in dit voorbeeld, pandaberen) hun bestek vaak niet wegleggen voordat ze een slok drinken nemen. En dat er na het drinken nog net zoveel sap in het glas zit als voor het drinken verraadt ook dat een video AI is, zoals je hieronder kunt zien.

Met een NUC of Raspberry Pi zet je snel een thuisserver op, bijvoorbeeld door allerlei services in Docker-containers te draaien en bestanden op je netwerk te delen. CasaOS maakt dit wel heel eenvoudig dankzij een toegankelijk dashboard waarmee je diensten kunt installeren en beheren.

Een thuisserver draaien is nog nooit zo eenvoudig geweest. Een Raspberry Pi of NUC kosten niet veel en draaien relatief energiezuinig 24/7 in je thuisnetwerk. Je installeert er een Linux-distributie op en deelt de bestanden die op de aangesloten schijf staan met je netwerk. Daarbovenop draai je dan allerlei opensource-services, bijvoorbeeld als Docker-containers. Het is een beproefd recept met mooie resultaten.

CasaOS maakt dit proces nog eenvoudiger om te realiseren. Het biedt een gebruiksvriendelijke webinterface aan waarmee je met één klik allerlei services op een Linux-server installeert. In dit artikel doen we dat op een Intel NUC met Debian 12 (codenaam Bookworm), het door CasaOS aanbevolen besturingssysteem. Raadpleeg het kader ‘Systeemeisen’ voor andere opties.

1 CasaOS installeren

In dit artikel gaan we ervan uit dat je al Debian 12, of een van de andere aanbevolen besturingssystemen, op ondersteunde hardware hebt geïnstalleerd. Je dient op je besturingssysteem ook een gewoon gebruikersaccount (zonder beheerrechten) te hebben, die het commando sudo kan uitvoeren. Raadpleeg de documentatie van je besturingssysteem voor de instructies hiervoor.

Update daarna de pakketbronnen en upgrade de geïnstalleerde pakketten:

Daarna start je de installatie van CasaOS met de volgende regel, waarmee je het installatiescript downloadt en vervolgens met rootrechten uitvoert:

Het installatiescript controleert allerlei systeemvereisten en installeert ook pakketten die nodig zijn voor CasaOS. Dat kan enige tijd duren. Als alles naar behoren verloopt, krijg je op het einde in je terminalvenster het ip-adres te zien waarop de webinterface van CasaOS bereikbaar is.

Installeer CasaOS in Debian 12.

2 Eerste keer inloggen

Wanneer je dit ip-adres in je browser bezoekt, krijg je de vraag om een account aan te maken. Klik op Go, kies een gebruikersnaam en wachtwoord, en klik daarna op Create. Je ziet daarna het dashboard. Dat toont standaard de huidige datum en tijd, de systeemstatus (CPU en RAM), de gebruikte opslag, netwerkstatistieken en enkele knoppen om extra apps te installeren of te activeren.

De icoontjes linksboven geven je toegang tot je account (naam en wachtwoord aanpassen, en uitloggen), de instellingen, en de terminal en logs. De terminal laat je toe om via je browser met SSH in te loggen op de computer waarop CasaOS draait. Vul de gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord in van een geldig account op de computer en klik dan op Connect om een inlogsessie te starten. Doorgaans zul je dit niet vaak nodig hebben: CasaOS is juist ontworpen om zoveel mogelijk via de gebruiksvriendelijke webinterface te gebruiken.

Via het dashboard van CasaOS heb je toegang tot allerlei apps en widgets.

3 Instellingen

Als je op het instellingenicoontje klikt, kun je een reeks algemene instellingen aanpassen. Zo kies je hier of je de zoekbalk wilt zien en welke zoekmachine je daarin gebruikt, en configureer je de taal van CasaOS (Nederlands behoort tot de opties). Ook de achtergrondafbeelding is te wijzigen naar een van de andere meegeleverde afbeeldingen of een bestand dat je zelf uploadt.

Als je bovenaan geen aanbevelingen voor apps te zien wilt krijgen, schakel dit hier dan uit. Het automatisch aankoppelen van usb-schijven die je aansluit, is hier ook uit te schakelen. Daarnaast zie je hier of je de nieuwste versie van CasaOS draait en kun je de computer herstarten of uitschakelen.

Onderaan heb je een widget met de naam Widgetinstellingen. Hier kun je de widgets met de tijd, systeemstatus, opslagstatus en netwerkstatus individueel in- en uitschakelen. De meeste van die widgets laten ook nog lichte aanpassingen toe. Klik je bijvoorbeeld op de widget met de tijd, dan schakel je over van 24- naar 12-uursnotatie. Bij Opslag en Netwerkstatus schakel je over naar een andere schijf of netwerkkaart.

De instellingen van CasaOS zijn beperkt, maar bieden de belangrijkste configuratiemogelijkheden.

4 Bestanden

CasaOS biedt diverse apps aan, weergegeven als tegels in het dashboard. Standaard zijn er al twee apps geïnstalleerd: App Store en Files. Als je op die laatste klikt, kom je in een interface van een bestandsbeheerder, die standaard de inhoud van de map DATA toont, die CasaOS in de Root-directory van het bestandssysteem heeft gemaakt.

Daarin zijn ook de volgende subdirectory’s gemaakt: AppData (waarin de gegevens van de containers terechtkomen), Documents, Downloads, Gallery en Media. Overigens krijg je ook gewoon toegang tot het hele bestandssysteem van je Linux-distributie via deze app: links bovenaan brengt het menu-item Root je naar de Root-directory.

In elke map kun je bovenaan op Uploaden of aanmaken klikken om een bestand of map te uploaden, of een nieuw bestand of nieuwe map aan te maken. In een lege map krijg je deze mogelijkheden ook wat zichtbaarder te zien als icoontjes in het midden van de mapweergave.

Een klik op een bestand geeft een voorvertoning, zodat je bijvoorbeeld een Word- of pdf-document rechtstreeks in je browser kunt bekijken. Uiteraard kun je de bestanden ook downloaden. Bij een map klik je op de drie puntjes rechts bovenaan en dan op Downloaden om een zip-bestand met de volledige inhoud van de map te downloaden.

De webgebaseerde bestandsbeheerder van CasaOS geeft je toegang tot het hele bestandssysteem.

5 Mappen delen

Verder maakt CasaOS het delen van mappen op het netwerk heel eenvoudig. Klik op de drie puntjes rechts bovenaan de gewenste map en kies dan Delen in het contextmenu dat verschijnt. De map wordt onmiddellijk gedeeld en je krijgt te zien via welk netwerkpad de map toegankelijk is in Verkenner (Windows) of in Finder (macOS).

Merk op dat CasaOS nu zonder enige authenticatie mappen op je netwerk deelt. Iedereen op je netwerk kan dus als anonieme gebruiker toegang krijgen tot de gedeelde map. De app Files toont een groen icoontje over de rechteronderhoek van het icoontje van de map om aan te duiden dat hij gedeeld is. Onder Gedeeld (helemaal linksonder van de webpagina) krijg je een overzicht van alle gedeelde mappen. Je stopt het delen met een klik op de drie puntjes bij de map en dan Delen stoppen.

CasaOS maakt bestanden op het netwerk delen heel eenvoudig.

6 App Store

Wanneer je de app Files afsluit met een klik op het kruisje helemaal rechts bovenaan, keer je terug naar het dashboard. Klik vervolgens op App Store om de applicatiewinkel van CasaOS te openen. Je krijgt hier een honderdtal apps te zien, die je eenvoudig installeert. Bovenaan loopt een slideshow van enkele aanbevolen apps.

Je kunt de hele lijst met apps doorbladeren of links bovenaan de lijst All veranderen naar een specifieke categorie waarvoor je de apps wilt zien. En ernaast kun je de apps filteren tot de door CasaOS of de community aangeboden apps. Uiteraard kun je ook eenvoudig zoeken door een naam of term uit de beschrijving in te typen in het zoekveld.

In de App Store vind je een honderdtal apps en diensten die je in CasaOS kunt installeren.

7 App installeren

Klik je op een van de apps in de lijst, dan krijg je een korte beschrijving, en een of meerdere screenshots te zien. Vaak staat er ook bij hoeveel MB geheugen de app nodig heeft. Klik op de blauwe knop Installeren om de app met de standaardconfiguratie te installeren. Op de achtergrond downloadt CasaOS dan een Docker-image van de app en installeert deze als een container op je Linux-server.

Dit gebeurt allemaal transparant op de achtergrond. Wil je meer flexibiliteit, klik dan op het pijltje-omlaag helemaal rechts in de knop Installeren en kies dan de optie Aangepaste installatie. Je krijgt nu alle mogelijke eigenschappen van de container te zien en kunt deze individueel aanpassen. Zo kun je een ander Docker-image of andere tag kiezen, en omgeleide poorten, volumes en omgevingsvariabelen configureren. Je kunt de container ook toegang tot specifieke apparaten geven, een specifieke opdracht laten uitvoeren en een limiet instellen op de hoeveelheid geheugen die de container mag innemen.

Installatie van een app start op de achtergrond een container op.

8 Apps gebruiken

Na de installatie van een app draait de software in een Docker-container en toont het dashboard van CasaOS onder App een extra icoontje. Klik hierop om de webinterface van de app in een nieuw tabblad van je browser te openen. Zowel het icoontje als de url van de webinterface zijn instellingen die via de optie Aangepaste installatie te vinden waren.

De meeste apps zullen de eerste keer vragen een account aan te maken. De container slaat zijn data overigens op in een submap van de map /DATA/AppData met de naam van de container.

Klik je op de drie puntjes rechts bovenaan van het icoontje van een geïnstalleerde app, dan open je een contextmenu met meer mogelijkheden. Zo kun je de app hier verwijderen, herstarten of afsluiten. Ook kun je controleren of er een nieuwe versie van de container beschikbaar is en deze bijwerken. En als je op Instellingen klikt, krijg je dezelfde containereigenschappen te zien als bij de optie Aangepaste installatie. Je kunt deze eigenschappen nu ook aanpassen, opslaan, en dan de container opnieuw aanmaken.

Via CasaOS pas je allerlei containerinstellingen van een app aan.

9 Containerbeheer

Als je in het contextmenu van een app op Instellingen klikt, zie je rechts bovenaan ook twee icoontjes links van het kruisje om het instellingenvenster te sluiten. Met het meest linkse icoontje open je een terminal in de container. Op deze manier kun je Linux-opdrachten in de container uitvoeren, bijvoorbeeld om problemen op te lossen. Het tabblad Logboeken daarnaast toont je de loguitvoer van de container.

Met het meest rechtse icoontje in het instellingenvenster exporteer je de huidige containerconfiguratie naar een yaml-bestand voor Docker Compose. Hiermee kun je op elke andere Linux-machine met Docker Compose de app opstarten. Eventueel moet je dan wel het pad met de data voor de container aanpassen.

Op deze manier kun je de app ook naar een andere computer met CasaOS verplaatsen. Klik daar in CasaOS op App Store, vervolgens bovenaan rechts op Aangepaste installatie en daarna op het icoontje bovenaan rechts naast het kruisje. Upload je Docker Compose-bestand van de app en bevestig. Daarna worden de containereigenschappen ingevuld en kun je deze nog wijzigen voordat de container geïnstalleerd wordt.

Importeer een app in CasaOS via een Docker Compose-bestand.

10 Willekeurige containers installeren

Op dezelfde manier kun je in CasaOS willekeurige containers installeren, ook als CasaOS daarvoor geen app aanbiedt, door in de App Store bovenaan op Aangepaste installatie te klikken en dan op het importeerknopje. Als de documentatie van de software een Docker Compose-bestand beschrijft, kun je dit op dezelfde manier als in de vorige paragraaf uploaden, of de Docker Compose-code in het tekstveld plakken. En als de documentatie een Docker-opdracht beschrijft om de container te starten, plak die dan in het tekstveld van het tabblad Docker CLI.

Na een klik op Bevestigen worden alle containereigenschappen ingevuld en kun je deze nog aanpassen. Als de documentatie geen Docker Compose-code of Docker-opdracht beschrijft, vul dan al deze eigenschappen handmatig in. De belangrijkste zijn het Docker-image en de tag, die bepalen welk image er wordt uitgevoerd. Vul ook de titel in, want die wordt getoond in de lijst met apps. Na een klik op Installeren wordt de container geïnstalleerd en verschijnt hij bij je andere apps in het dashboard van CasaOS.

Kopieer en plak een Docker-opdracht om een container in CasaOS te importeren.

11 Andere appstores

Als een app niet in de officiële appstore van CasaOS beschikbaar is, betekent dat niet dat je onmiddellijk zelf een Docker-container hoeft aan te maken. CasaOS ondersteunt namelijk ook andere appstores. Open hiervoor de App Store, klik rechts bovenaan de lijst met apps op het aantal apps en kies dan Meer apps. Vul de url van de extra appstore in en klik op Toevoegen.

Deze zogenoemde third-party-appstores voor CasaOS worden door communityleden beheerd. Zo is er de Big Bear CasaOS-appstore met allerlei interessante apps, of de CasaOS LinuxServer-appstore met meer dan honderd containerimages van de populaire site LinuxServer.io.

Installeer containerimages van LinuxServer.io in CasaOS.

12 En verder

CasaOS heeft zijn beperkingen. Zo is de ondersteuning voor aangepaste netwerken voor de apps beperkt. Wil je een completer platform om containers te draaien, kies dan voor Portainer of Proxmox Virtual Environment. Maar beide oplossingen zijn ook complexer om te gebruiken.

Wat CasaOS aantrekkelijk maakt, is de gebruiksvriendelijke interface: de eenvoud waarmee je zonder dat je Linux-opdrachten hoeft in te typen allerlei diensten op een Raspberry Pi of Intel NUC kunt draaien. Bovendien ben je niet beperkt tot de apps die CasaOS aanbiedt. Je kunt zelf Docker-containers toevoegen en er bestaan meerdere third-party-appstores met extra apps.

Ook interessant: Overal toegang tot je Pi: ontdek Raspberry Pi Connect