Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Hier vind je de beste gratis freeware van 2020.

Tip 01: Ruimtelijk

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

In Windows is het eenvoudig om de bestanden in een map te sorteren op grootte, maar mappen op een schijf kun je niet sorteren op grootte. Om ruimtevreters op te sporen, zonder zelf door al je mappen te moeten struinen, zijn door de jaren heen dan ook allerlei programma’s door derden gemaakt. Een van de beste is WizTree.

Je kunt WizTree een overzicht laten maken van alle bestanden op een schijf, van een map met alle onderliggende mappen of slechts van bepaalde bestandstypen als mp3. Al is dit laatste meestal niet eens nodig, omdat WizTree de complete schijf ook weergeeft als zogeheten ‘visual treemap’. De hele schijf wordt dan weergegeven als een rechthoek waarin alle bestanden en mappen kleinere rechthoekjes zijn. Omdat deze per type van een kleurtje zijn voorzien, zie je direct om wat voor soort bestanden het gaat. Zowel binnen de visual treemap als binnen het gewone bestandsoverzicht kun je eenvoudig navigeren en de gebruikelijke bestandsoperaties uit te voeren.

Desgewenst kun je een overzicht opvragen van de duizend grootste bestanden op je pc. Dit overzicht, en alle andere rapporten over de bestandsgrootte van bestanden, mappen en/of schijven, kun je exporteren als csv-bestand.

©PXimport

Tip 02: Retro

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Foto’s maken we genoeg tegenwoordig. Maar wil je dat iets echt een herinnering blijft, dan is het mooi om die foto af te laten drukken. Iedereen die de jaren 60 of 70 bewust heeft meegemaakt, kent het bestaan van polaroidcamera’s. Camera’s waarbij de foto direct uit het apparaat kwam rollen. Maar wie denkt dat direct-klaar-fotografie iets uit het verleden is, vergist zich; dergelijke apparaten worden nog steeds gemaakt. Wie heimwee heeft naar deze tijd, kan de aloude instant-camera eenvoudig nabootsen met Poladroid.

Het programma zet een polaroidcamera op je bureaublad zodat je je digitale foto’s om kunt zetten in een polaroid-versie ervan. Sleep een foto naar het programma, hoor het nostalgische zoemgeluid van de foto die naar buiten komt en zie hoe dan tergend langzaam het beeld van de foto verschijnt. Het resultaat lijkt sprekend op die aloude vierkante polaroidfoto’s.

©PXimport

Tip 03: Mooi weer

Geschikt voor: elk systeem, iOS, Android

Vergeet Gerrit Hiemstra, Piet Paulusma en Willemijn Hoebert. Windy weet veel meer te vertellen dan de dagelijkse weersvoorspelling op radio en tv en biedt dan ook het ideale gereedschap voor iedereen die zijn eigen weerbeeld wil vormen. Je kunt de informatie van Windy bekijken via de website www.windy.com, of je downloadt de app voor iOS of Android.

Waar de gemiddelde site of app zich beperkt tot de meest gangbare informatie zoals wind, temperatuur, neerslag en eventueel luchtdruk, gaat Windy veel verder. Zo kun je zeer gedetailleerd het actuele weer van over de hele wereld bekijken en de voorspellingen van meerdere weermodellen opvragen. Al die gegevens worden op zeer fraaie wijze gepresenteerd.

Watersporters vinden bij Windy gegevens over de stroming en hoogte van golven, terwijl hobby-piloten er informatie kunnen vinden over verschillende wolkenlagen. Voor mensen met luchtwegaandoeningen is er een gedetailleerd overzicht van de luchtkwaliteit en voor wie graag een frisse neus haalt met de benenwagen, is er een gedetailleerde wandelkaart.

Uiteraard ontbreken de nodige alarmen en waarschuwingen niet. Bovendien biedt Windy zelfs toegang tot een flinke collectie webcams met de mogelijkheid zelf nieuwe toe te voegen.

©PXimport

Tip 04: Sterrenkijken

Geschikt voor: elk systeem

Programma’s en apps die ons laten zien wat er aan de hemel is waar te nemen, bestaan al tientallen jaren. Tegenwoordig kunnen we de sterrenhemel ook online bestuderen met de WorldWide Telescope (WWT). Op de webpagina van de WWT kun je een locatie opgeven om een exact beeld te krijgen van de posities van sterren en planeten op een bepaald moment. Ook kun je voor- en achteruit gaan in de tijd om de hemel op andere momenten te bekijken.

Van veel belangrijke objecten bevat het programma foto’s. Zoom je bijvoorbeeld in op de maan, dan verschijnt deze daarna in al haar pracht in beeld. Uiteraard blijven er genoeg plekken over waar geen foto van beschikbaar is, maar vanuit WWT kun je direct naar ESASky, wat een fotografisch beeld heeft van de volledige hemel van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.

Wanneer je met rechts klikt op een object, kan WWT dat voor je identificeren. Ook kun je in het menu Explore allerlei objecten vinden, zoals planeten en melkwegstelsels. Wie meer uitleg wil, kan terecht bij Guided Tours. Hierin kun je je laten rondleiden door het heelal, compleet met Engelstalig commentaar.

©PXimport

Tip 05: Plaatwerk

Geschikt voor: elk systeem

Iedereen die weleens drukwerk maakt, weet dat afbeeldingen onmisbaar zijn om de aandacht te trekken. Of het nu gaat om een zelfgemaakte wenskaart, een affiche voor een evenement of een nieuwsbrief, met alleen maar tekst valt het niet op. Niet iedereen beschikt echter over het benodigde grafische talent om dat soort uitingen zelf te maken, en dus zijn ze afhankelijk van afbeeldingsbibliotheken. Pas dan wel op dat je geen werk gebruikt dat auteursrechtelijk beschermd is, want voor je het weet valt er een rekening op de mat.

De collectie van Clipart Library is gratis voor niet-commercieel gebruik en bevat enorm veel clipart-beelden. Nadeel is wel dat er een zoekboom met categorieën ontbreekt waardoor je er niet lekker in rond kunt neuzen. De startpagina van de site biedt namelijk maar een beperkt aantal rubrieken en alles wat daarbuiten valt, kun je alleen vinden via de zoekfunctie. Maar gebruik je die zoekfunctie (Engelse zoektermen), dan word je rijkelijk beloond met honderden afbeeldingen die aan het opgegeven criterium voldoen, ongeacht of het een object, emotie, kleur, jaargetijde of land is.

©PXimport

Tip 06: Gespreksloze radio

Geschikt voor: elk systeem, iOS, Android

Het mooie van Spotify is dat je precies de muziek af kunt spelen die je wilt horen. Het mooie van radio is dat je verrast kunt worden door iets nieuws. Houd je wel van radio, maar niet van al die gesprekken tussen de muziek door, dan is er AccuRadio; een zeer geslaagde poging om de voordelen van Spotify en radio te combineren.

Ben je een liefhebber van het Nederlandse repertoire, of dat nu piratenmuziek of kleinkunst is, dan vind je bij AccuRadio niets van je gading en ook Duitse schlagermuziek en Franse chansons zijn er niet of nauwelijks, maar voor alle andere genres is de dienst een waar feest. Je kunt AccuRradio beluisteren via de browser of via apps voor iOS en Android. De muziek is onderverdeeld in genres en binnen de genres vind je vaak weer een verdere onderverdeling. Zo kun je bijvoorbeeld bij klassieke muziek kiezen voor complete werken, verschillende componisten, periodes, soorten werken, enzovoort.

Het aardige van AccuRadio is dat je nummers die je niet leuk vindt niet af hoeft te luisteren, je kunt gewoon het volgende nummer selecteren. Probeer dat maar eens bij een gewone radiozender!

©PXimport

Tip 07: Chaotisch

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Al in de jaren 60 hield de Amerikaan Edward Lorenz zich bezig met manieren om de computer in te schakelen bij het voorspellen van het weer. Hij ontdekte daarbij iets bijzonders: een piepkleine wijziging in de beginwaarden van het systeem kon al heel snel tot enorme verschillen in de eindtoestand leiden (de reden waarom we het weer slechts enkele dagen vooruit kunnen voorspellen). Dit inzicht leidde tot de chaostheorie, die op allerlei gebieden een rol blijkt te spelen. Om zulke zaken te verduidelijken, maken wetenschappers van die gegevens vaak grafieken en afbeeldingen. Omdat die afbeeldingen er niet verkeer uitzagen, zorgde het toentertijd voor een stortvloed aan programma’s waarmee liefhebbers van dergelijke graphics ook zulke plaatjes konden maken.

Fractal Zoomer is zo’n programma. Je kunt er niet alleen heel veel verschillende plaatjes mee maken, maar er daarna ook nog allerlei effecten op loslaten. Zo kun je de mooiste bureaubladachtergronden maken, zonder dat je ook maar iets af hoeft te weten van de theorie die erachter schuilgaat.

©PXimport

Tip 08: Altijd feest

Geschikt voor: iOS, Android

Al twintig jaar lang stemt Nederland tussen kerst en oud en nieuw massaal af op Radio 2 om te luisteren naar de Top 2000. En ook de bijbehorende tv-show Top 2000 à Go-Go trekt jaarlijks vele kijkers. Wie niet kan wachten tot het weer zo ver is, vindt alles wat hij maar wil in de app Top2000 Database. Deze app(ook voor Android) bevat lijsten van alle jaargangen die bovendien op allerlei manieren te doorzoeken zijn. Ook kun je statistieken opvragen, bijvoorbeeld van de grootste stijgers of de bands die het meest in de lijst vertegenwoordigd zijn. Zou het alleen een naslagwerk zijn van wat er ooit is uitgezonden, dan zou de lol er snel vanaf zijn, maar gelukkig kunnen liefhebbers met deze app ook het hele jaar door naar hun favoriete nummers luisteren, omdat de nummers gekoppeld zijn aan Spotify en YouTube. Wie elk jaar weer geniet van de mini-documentaires in de tv-uitzendingen vindt bovendien links naar alle onlinefilmpjes.

©PXimport

Tip 09: Dubbel

Geschikt voor: Windows XP, Vista, Windows 7, 8.x, 10

Vroeger was schijfruimte schaars en duur, en dus was er voldoende reden om te jagen op dubbele bestanden. Met de huidige prijzen voor opslagcapaciteit en de grootte van de hedendaagse schijven is die reden vervallen, maar dat betekent niet dat het opruimen van dubbele bestanden zinloos is. Is je schijf namelijk goed geordend, dan kun je dingen ook veel gemakkelijker terugvinden. Er zijn dan ook nog altijd programma’s om dubbele bestanden op te ruimen. CloneSpy vergelijkt bestanden op basis van de naam of een controlegetal. Het kan alle bestanden binnen een map (en onderliggende mappen) testen, maar je kunt ook twee groepen mappen opgeven die het programma met elkaar moet vergelijken. Een vergelijking op basis van naam gaat razendsnel, maar de diepgravende vergelijking aan de hand van een controlegetal duurt vaak wat langer. De dubbele bestanden die CloneSpy vindt, kan het op basis van verschillende criteria automatisch verwijderen, maar je kunt het uiteraard ook zelf doen.

©PXimport

Tip 10: Boek

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, MacOS, Linux

Als je een boek geschreven hebt en dat wilt laten publiceren, moet je op zoek naar een uitgever. Maar wordt je boek keer op keer afgewezen, dan kun je altijd nog bij de online wereld terecht. Ontwikkel bijvoorbeeld je eigen e-book met Sigil. Begin met een blanco document, vul dit met jouw verhaal en maak het op. Hierna is het klaar voor publicatie, en omdat het gepubliceerd wordt in het epub-formaat, kan het op de meeste e-readers probleemloos geopend worden.

Wie echt alle remmen los wil gooien, hoeft zich niet te beperken tot tekst met eventueel een aantal afbeeldingen, want de epub-bestanden die je met Sigil kunt maken, kunnen zelfs ook video- en audiofragmenten bevatten.

©PXimport

Tip 11: In beeld

Geschikt voor: elk systeem

Wie regelmatig nieuwe websites bezoekt, wordt voortdurend geconfronteerd met allerlei vragen over het al dan niet mogen plaatsen van cookies. Deze worden gebruikt om een schat aan gegevens over je systeem en je surfgedrag op te slaan. Dat er wetgeving is gemaakt met betrekking tot cookies lijkt dan ook een goede zaak. Helaas vormt dit digitale gebak slechts één van de manieren waarmee je geïdentificeerd kunt worden. Je browser geeft namelijk – als je geen aanvullende maatregelen hebt genomen – ook allerlei informatie door over je hardware, browser, eventuele plug-ins, ip-adres, internetsnelheid, enzovoort. Omdat deze zaken nooit voor iedereen hetzelfde zijn, kunnen ze gebruikt worden om van bezoekers aan een website toch een uniek profiel op te slaan. Door dit op te slaan in de zogeheten noodzakelijke cookies (die je niet kunt afwijzen) kan men je bewegingen op internet alsnog volgen.

Op de site webkay.robinlinus.com (waarbij webkay staat voor What Every Browser Knows About You) kun je precies zien wat je browser allemaal aan informatie prijsgeeft en ook biedt de site (Engelstalige) informatie over wat je daartegen kunt doen.

©PXimport

Tip 12: Venstertekst

Geschikt voor: Windows XP, Vista, Windows 7, 8.x, 10

Soms geeft je computer een foutmelding, maar heb je geen idee wat de oorzaak is, laat staan de oplossing. Zoeken op internet naar de naar de foutmelding, levert meestal een schat aan informatie op waarmee je probleem snel opgelost kan zijn. Het probleem is alleen: hoe krijg je zo’n foutmelding in de zoekmachine? Je kunt ze immers niet kopiëren.

Het programmaatje GetWindowText kan hierbij uitkomst bieden. Zoals de naam al doet vermoeden, maakt het allerlei vensterteksten toegankelijk om te kopiëren en elders te kunnen plakken. Helaas zijn er altijd wel uitzonderingen waarmee het programma niet uit de voeten kan.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.