Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Hier vind je de beste gratis freeware van 2020.

Tip 01: Ruimtelijk

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

In Windows is het eenvoudig om de bestanden in een map te sorteren op grootte, maar mappen op een schijf kun je niet sorteren op grootte. Om ruimtevreters op te sporen, zonder zelf door al je mappen te moeten struinen, zijn door de jaren heen dan ook allerlei programma’s door derden gemaakt. Een van de beste is WizTree.

Je kunt WizTree een overzicht laten maken van alle bestanden op een schijf, van een map met alle onderliggende mappen of slechts van bepaalde bestandstypen als mp3. Al is dit laatste meestal niet eens nodig, omdat WizTree de complete schijf ook weergeeft als zogeheten ‘visual treemap’. De hele schijf wordt dan weergegeven als een rechthoek waarin alle bestanden en mappen kleinere rechthoekjes zijn. Omdat deze per type van een kleurtje zijn voorzien, zie je direct om wat voor soort bestanden het gaat. Zowel binnen de visual treemap als binnen het gewone bestandsoverzicht kun je eenvoudig navigeren en de gebruikelijke bestandsoperaties uit te voeren.

Desgewenst kun je een overzicht opvragen van de duizend grootste bestanden op je pc. Dit overzicht, en alle andere rapporten over de bestandsgrootte van bestanden, mappen en/of schijven, kun je exporteren als csv-bestand.

©PXimport

Tip 02: Retro

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Foto’s maken we genoeg tegenwoordig. Maar wil je dat iets echt een herinnering blijft, dan is het mooi om die foto af te laten drukken. Iedereen die de jaren 60 of 70 bewust heeft meegemaakt, kent het bestaan van polaroidcamera’s. Camera’s waarbij de foto direct uit het apparaat kwam rollen. Maar wie denkt dat direct-klaar-fotografie iets uit het verleden is, vergist zich; dergelijke apparaten worden nog steeds gemaakt. Wie heimwee heeft naar deze tijd, kan de aloude instant-camera eenvoudig nabootsen met Poladroid.

Het programma zet een polaroidcamera op je bureaublad zodat je je digitale foto’s om kunt zetten in een polaroid-versie ervan. Sleep een foto naar het programma, hoor het nostalgische zoemgeluid van de foto die naar buiten komt en zie hoe dan tergend langzaam het beeld van de foto verschijnt. Het resultaat lijkt sprekend op die aloude vierkante polaroidfoto’s.

©PXimport

Tip 03: Mooi weer

Geschikt voor: elk systeem, iOS, Android

Vergeet Gerrit Hiemstra, Piet Paulusma en Willemijn Hoebert. Windy weet veel meer te vertellen dan de dagelijkse weersvoorspelling op radio en tv en biedt dan ook het ideale gereedschap voor iedereen die zijn eigen weerbeeld wil vormen. Je kunt de informatie van Windy bekijken via de website www.windy.com, of je downloadt de app voor iOS of Android.

Waar de gemiddelde site of app zich beperkt tot de meest gangbare informatie zoals wind, temperatuur, neerslag en eventueel luchtdruk, gaat Windy veel verder. Zo kun je zeer gedetailleerd het actuele weer van over de hele wereld bekijken en de voorspellingen van meerdere weermodellen opvragen. Al die gegevens worden op zeer fraaie wijze gepresenteerd.

Watersporters vinden bij Windy gegevens over de stroming en hoogte van golven, terwijl hobby-piloten er informatie kunnen vinden over verschillende wolkenlagen. Voor mensen met luchtwegaandoeningen is er een gedetailleerd overzicht van de luchtkwaliteit en voor wie graag een frisse neus haalt met de benenwagen, is er een gedetailleerde wandelkaart.

Uiteraard ontbreken de nodige alarmen en waarschuwingen niet. Bovendien biedt Windy zelfs toegang tot een flinke collectie webcams met de mogelijkheid zelf nieuwe toe te voegen.

©PXimport

Tip 04: Sterrenkijken

Geschikt voor: elk systeem

Programma’s en apps die ons laten zien wat er aan de hemel is waar te nemen, bestaan al tientallen jaren. Tegenwoordig kunnen we de sterrenhemel ook online bestuderen met de WorldWide Telescope (WWT). Op de webpagina van de WWT kun je een locatie opgeven om een exact beeld te krijgen van de posities van sterren en planeten op een bepaald moment. Ook kun je voor- en achteruit gaan in de tijd om de hemel op andere momenten te bekijken.

Van veel belangrijke objecten bevat het programma foto’s. Zoom je bijvoorbeeld in op de maan, dan verschijnt deze daarna in al haar pracht in beeld. Uiteraard blijven er genoeg plekken over waar geen foto van beschikbaar is, maar vanuit WWT kun je direct naar ESASky, wat een fotografisch beeld heeft van de volledige hemel van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.

Wanneer je met rechts klikt op een object, kan WWT dat voor je identificeren. Ook kun je in het menu Explore allerlei objecten vinden, zoals planeten en melkwegstelsels. Wie meer uitleg wil, kan terecht bij Guided Tours. Hierin kun je je laten rondleiden door het heelal, compleet met Engelstalig commentaar.

©PXimport

Tip 05: Plaatwerk

Geschikt voor: elk systeem

Iedereen die weleens drukwerk maakt, weet dat afbeeldingen onmisbaar zijn om de aandacht te trekken. Of het nu gaat om een zelfgemaakte wenskaart, een affiche voor een evenement of een nieuwsbrief, met alleen maar tekst valt het niet op. Niet iedereen beschikt echter over het benodigde grafische talent om dat soort uitingen zelf te maken, en dus zijn ze afhankelijk van afbeeldingsbibliotheken. Pas dan wel op dat je geen werk gebruikt dat auteursrechtelijk beschermd is, want voor je het weet valt er een rekening op de mat.

De collectie van Clipart Library is gratis voor niet-commercieel gebruik en bevat enorm veel clipart-beelden. Nadeel is wel dat er een zoekboom met categorieën ontbreekt waardoor je er niet lekker in rond kunt neuzen. De startpagina van de site biedt namelijk maar een beperkt aantal rubrieken en alles wat daarbuiten valt, kun je alleen vinden via de zoekfunctie. Maar gebruik je die zoekfunctie (Engelse zoektermen), dan word je rijkelijk beloond met honderden afbeeldingen die aan het opgegeven criterium voldoen, ongeacht of het een object, emotie, kleur, jaargetijde of land is.

©PXimport

Tip 06: Gespreksloze radio

Geschikt voor: elk systeem, iOS, Android

Het mooie van Spotify is dat je precies de muziek af kunt spelen die je wilt horen. Het mooie van radio is dat je verrast kunt worden door iets nieuws. Houd je wel van radio, maar niet van al die gesprekken tussen de muziek door, dan is er AccuRadio; een zeer geslaagde poging om de voordelen van Spotify en radio te combineren.

Ben je een liefhebber van het Nederlandse repertoire, of dat nu piratenmuziek of kleinkunst is, dan vind je bij AccuRadio niets van je gading en ook Duitse schlagermuziek en Franse chansons zijn er niet of nauwelijks, maar voor alle andere genres is de dienst een waar feest. Je kunt AccuRradio beluisteren via de browser of via apps voor iOS en Android. De muziek is onderverdeeld in genres en binnen de genres vind je vaak weer een verdere onderverdeling. Zo kun je bijvoorbeeld bij klassieke muziek kiezen voor complete werken, verschillende componisten, periodes, soorten werken, enzovoort.

Het aardige van AccuRadio is dat je nummers die je niet leuk vindt niet af hoeft te luisteren, je kunt gewoon het volgende nummer selecteren. Probeer dat maar eens bij een gewone radiozender!

©PXimport

Tip 07: Chaotisch

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Al in de jaren 60 hield de Amerikaan Edward Lorenz zich bezig met manieren om de computer in te schakelen bij het voorspellen van het weer. Hij ontdekte daarbij iets bijzonders: een piepkleine wijziging in de beginwaarden van het systeem kon al heel snel tot enorme verschillen in de eindtoestand leiden (de reden waarom we het weer slechts enkele dagen vooruit kunnen voorspellen). Dit inzicht leidde tot de chaostheorie, die op allerlei gebieden een rol blijkt te spelen. Om zulke zaken te verduidelijken, maken wetenschappers van die gegevens vaak grafieken en afbeeldingen. Omdat die afbeeldingen er niet verkeer uitzagen, zorgde het toentertijd voor een stortvloed aan programma’s waarmee liefhebbers van dergelijke graphics ook zulke plaatjes konden maken.

Fractal Zoomer is zo’n programma. Je kunt er niet alleen heel veel verschillende plaatjes mee maken, maar er daarna ook nog allerlei effecten op loslaten. Zo kun je de mooiste bureaubladachtergronden maken, zonder dat je ook maar iets af hoeft te weten van de theorie die erachter schuilgaat.

©PXimport

Tip 08: Altijd feest

Geschikt voor: iOS, Android

Al twintig jaar lang stemt Nederland tussen kerst en oud en nieuw massaal af op Radio 2 om te luisteren naar de Top 2000. En ook de bijbehorende tv-show Top 2000 à Go-Go trekt jaarlijks vele kijkers. Wie niet kan wachten tot het weer zo ver is, vindt alles wat hij maar wil in de app Top2000 Database. Deze app(ook voor Android) bevat lijsten van alle jaargangen die bovendien op allerlei manieren te doorzoeken zijn. Ook kun je statistieken opvragen, bijvoorbeeld van de grootste stijgers of de bands die het meest in de lijst vertegenwoordigd zijn. Zou het alleen een naslagwerk zijn van wat er ooit is uitgezonden, dan zou de lol er snel vanaf zijn, maar gelukkig kunnen liefhebbers met deze app ook het hele jaar door naar hun favoriete nummers luisteren, omdat de nummers gekoppeld zijn aan Spotify en YouTube. Wie elk jaar weer geniet van de mini-documentaires in de tv-uitzendingen vindt bovendien links naar alle onlinefilmpjes.

©PXimport

Tip 09: Dubbel

Geschikt voor: Windows XP, Vista, Windows 7, 8.x, 10

Vroeger was schijfruimte schaars en duur, en dus was er voldoende reden om te jagen op dubbele bestanden. Met de huidige prijzen voor opslagcapaciteit en de grootte van de hedendaagse schijven is die reden vervallen, maar dat betekent niet dat het opruimen van dubbele bestanden zinloos is. Is je schijf namelijk goed geordend, dan kun je dingen ook veel gemakkelijker terugvinden. Er zijn dan ook nog altijd programma’s om dubbele bestanden op te ruimen. CloneSpy vergelijkt bestanden op basis van de naam of een controlegetal. Het kan alle bestanden binnen een map (en onderliggende mappen) testen, maar je kunt ook twee groepen mappen opgeven die het programma met elkaar moet vergelijken. Een vergelijking op basis van naam gaat razendsnel, maar de diepgravende vergelijking aan de hand van een controlegetal duurt vaak wat langer. De dubbele bestanden die CloneSpy vindt, kan het op basis van verschillende criteria automatisch verwijderen, maar je kunt het uiteraard ook zelf doen.

©PXimport

Tip 10: Boek

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, MacOS, Linux

Als je een boek geschreven hebt en dat wilt laten publiceren, moet je op zoek naar een uitgever. Maar wordt je boek keer op keer afgewezen, dan kun je altijd nog bij de online wereld terecht. Ontwikkel bijvoorbeeld je eigen e-book met Sigil. Begin met een blanco document, vul dit met jouw verhaal en maak het op. Hierna is het klaar voor publicatie, en omdat het gepubliceerd wordt in het epub-formaat, kan het op de meeste e-readers probleemloos geopend worden.

Wie echt alle remmen los wil gooien, hoeft zich niet te beperken tot tekst met eventueel een aantal afbeeldingen, want de epub-bestanden die je met Sigil kunt maken, kunnen zelfs ook video- en audiofragmenten bevatten.

©PXimport

Tip 11: In beeld

Geschikt voor: elk systeem

Wie regelmatig nieuwe websites bezoekt, wordt voortdurend geconfronteerd met allerlei vragen over het al dan niet mogen plaatsen van cookies. Deze worden gebruikt om een schat aan gegevens over je systeem en je surfgedrag op te slaan. Dat er wetgeving is gemaakt met betrekking tot cookies lijkt dan ook een goede zaak. Helaas vormt dit digitale gebak slechts één van de manieren waarmee je geïdentificeerd kunt worden. Je browser geeft namelijk – als je geen aanvullende maatregelen hebt genomen – ook allerlei informatie door over je hardware, browser, eventuele plug-ins, ip-adres, internetsnelheid, enzovoort. Omdat deze zaken nooit voor iedereen hetzelfde zijn, kunnen ze gebruikt worden om van bezoekers aan een website toch een uniek profiel op te slaan. Door dit op te slaan in de zogeheten noodzakelijke cookies (die je niet kunt afwijzen) kan men je bewegingen op internet alsnog volgen.

Op de site webkay.robinlinus.com (waarbij webkay staat voor What Every Browser Knows About You) kun je precies zien wat je browser allemaal aan informatie prijsgeeft en ook biedt de site (Engelstalige) informatie over wat je daartegen kunt doen.

©PXimport

Tip 12: Venstertekst

Geschikt voor: Windows XP, Vista, Windows 7, 8.x, 10

Soms geeft je computer een foutmelding, maar heb je geen idee wat de oorzaak is, laat staan de oplossing. Zoeken op internet naar de naar de foutmelding, levert meestal een schat aan informatie op waarmee je probleem snel opgelost kan zijn. Het probleem is alleen: hoe krijg je zo’n foutmelding in de zoekmachine? Je kunt ze immers niet kopiëren.

Het programmaatje GetWindowText kan hierbij uitkomst bieden. Zoals de naam al doet vermoeden, maakt het allerlei vensterteksten toegankelijk om te kopiëren en elders te kunnen plakken. Helaas zijn er altijd wel uitzonderingen waarmee het programma niet uit de voeten kan.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.