Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Hier vind je de beste gratis freeware van 2020.

Tip 01: Ruimtelijk

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

In Windows is het eenvoudig om de bestanden in een map te sorteren op grootte, maar mappen op een schijf kun je niet sorteren op grootte. Om ruimtevreters op te sporen, zonder zelf door al je mappen te moeten struinen, zijn door de jaren heen dan ook allerlei programma’s door derden gemaakt. Een van de beste is WizTree.

Je kunt WizTree een overzicht laten maken van alle bestanden op een schijf, van een map met alle onderliggende mappen of slechts van bepaalde bestandstypen als mp3. Al is dit laatste meestal niet eens nodig, omdat WizTree de complete schijf ook weergeeft als zogeheten ‘visual treemap’. De hele schijf wordt dan weergegeven als een rechthoek waarin alle bestanden en mappen kleinere rechthoekjes zijn. Omdat deze per type van een kleurtje zijn voorzien, zie je direct om wat voor soort bestanden het gaat. Zowel binnen de visual treemap als binnen het gewone bestandsoverzicht kun je eenvoudig navigeren en de gebruikelijke bestandsoperaties uit te voeren.

Desgewenst kun je een overzicht opvragen van de duizend grootste bestanden op je pc. Dit overzicht, en alle andere rapporten over de bestandsgrootte van bestanden, mappen en/of schijven, kun je exporteren als csv-bestand.

©PXimport

Tip 02: Retro

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Foto’s maken we genoeg tegenwoordig. Maar wil je dat iets echt een herinnering blijft, dan is het mooi om die foto af te laten drukken. Iedereen die de jaren 60 of 70 bewust heeft meegemaakt, kent het bestaan van polaroidcamera’s. Camera’s waarbij de foto direct uit het apparaat kwam rollen. Maar wie denkt dat direct-klaar-fotografie iets uit het verleden is, vergist zich; dergelijke apparaten worden nog steeds gemaakt. Wie heimwee heeft naar deze tijd, kan de aloude instant-camera eenvoudig nabootsen met Poladroid.

Het programma zet een polaroidcamera op je bureaublad zodat je je digitale foto’s om kunt zetten in een polaroid-versie ervan. Sleep een foto naar het programma, hoor het nostalgische zoemgeluid van de foto die naar buiten komt en zie hoe dan tergend langzaam het beeld van de foto verschijnt. Het resultaat lijkt sprekend op die aloude vierkante polaroidfoto’s.

©PXimport

Tip 03: Mooi weer

Geschikt voor: elk systeem, iOS, Android

Vergeet Gerrit Hiemstra, Piet Paulusma en Willemijn Hoebert. Windy weet veel meer te vertellen dan de dagelijkse weersvoorspelling op radio en tv en biedt dan ook het ideale gereedschap voor iedereen die zijn eigen weerbeeld wil vormen. Je kunt de informatie van Windy bekijken via de website www.windy.com, of je downloadt de app voor iOS of Android.

Waar de gemiddelde site of app zich beperkt tot de meest gangbare informatie zoals wind, temperatuur, neerslag en eventueel luchtdruk, gaat Windy veel verder. Zo kun je zeer gedetailleerd het actuele weer van over de hele wereld bekijken en de voorspellingen van meerdere weermodellen opvragen. Al die gegevens worden op zeer fraaie wijze gepresenteerd.

Watersporters vinden bij Windy gegevens over de stroming en hoogte van golven, terwijl hobby-piloten er informatie kunnen vinden over verschillende wolkenlagen. Voor mensen met luchtwegaandoeningen is er een gedetailleerd overzicht van de luchtkwaliteit en voor wie graag een frisse neus haalt met de benenwagen, is er een gedetailleerde wandelkaart.

Uiteraard ontbreken de nodige alarmen en waarschuwingen niet. Bovendien biedt Windy zelfs toegang tot een flinke collectie webcams met de mogelijkheid zelf nieuwe toe te voegen.

©PXimport

Tip 04: Sterrenkijken

Geschikt voor: elk systeem

Programma’s en apps die ons laten zien wat er aan de hemel is waar te nemen, bestaan al tientallen jaren. Tegenwoordig kunnen we de sterrenhemel ook online bestuderen met de WorldWide Telescope (WWT). Op de webpagina van de WWT kun je een locatie opgeven om een exact beeld te krijgen van de posities van sterren en planeten op een bepaald moment. Ook kun je voor- en achteruit gaan in de tijd om de hemel op andere momenten te bekijken.

Van veel belangrijke objecten bevat het programma foto’s. Zoom je bijvoorbeeld in op de maan, dan verschijnt deze daarna in al haar pracht in beeld. Uiteraard blijven er genoeg plekken over waar geen foto van beschikbaar is, maar vanuit WWT kun je direct naar ESASky, wat een fotografisch beeld heeft van de volledige hemel van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.

Wanneer je met rechts klikt op een object, kan WWT dat voor je identificeren. Ook kun je in het menu Explore allerlei objecten vinden, zoals planeten en melkwegstelsels. Wie meer uitleg wil, kan terecht bij Guided Tours. Hierin kun je je laten rondleiden door het heelal, compleet met Engelstalig commentaar.

©PXimport

Tip 05: Plaatwerk

Geschikt voor: elk systeem

Iedereen die weleens drukwerk maakt, weet dat afbeeldingen onmisbaar zijn om de aandacht te trekken. Of het nu gaat om een zelfgemaakte wenskaart, een affiche voor een evenement of een nieuwsbrief, met alleen maar tekst valt het niet op. Niet iedereen beschikt echter over het benodigde grafische talent om dat soort uitingen zelf te maken, en dus zijn ze afhankelijk van afbeeldingsbibliotheken. Pas dan wel op dat je geen werk gebruikt dat auteursrechtelijk beschermd is, want voor je het weet valt er een rekening op de mat.

De collectie van Clipart Library is gratis voor niet-commercieel gebruik en bevat enorm veel clipart-beelden. Nadeel is wel dat er een zoekboom met categorieën ontbreekt waardoor je er niet lekker in rond kunt neuzen. De startpagina van de site biedt namelijk maar een beperkt aantal rubrieken en alles wat daarbuiten valt, kun je alleen vinden via de zoekfunctie. Maar gebruik je die zoekfunctie (Engelse zoektermen), dan word je rijkelijk beloond met honderden afbeeldingen die aan het opgegeven criterium voldoen, ongeacht of het een object, emotie, kleur, jaargetijde of land is.

©PXimport

Tip 06: Gespreksloze radio

Geschikt voor: elk systeem, iOS, Android

Het mooie van Spotify is dat je precies de muziek af kunt spelen die je wilt horen. Het mooie van radio is dat je verrast kunt worden door iets nieuws. Houd je wel van radio, maar niet van al die gesprekken tussen de muziek door, dan is er AccuRadio; een zeer geslaagde poging om de voordelen van Spotify en radio te combineren.

Ben je een liefhebber van het Nederlandse repertoire, of dat nu piratenmuziek of kleinkunst is, dan vind je bij AccuRadio niets van je gading en ook Duitse schlagermuziek en Franse chansons zijn er niet of nauwelijks, maar voor alle andere genres is de dienst een waar feest. Je kunt AccuRradio beluisteren via de browser of via apps voor iOS en Android. De muziek is onderverdeeld in genres en binnen de genres vind je vaak weer een verdere onderverdeling. Zo kun je bijvoorbeeld bij klassieke muziek kiezen voor complete werken, verschillende componisten, periodes, soorten werken, enzovoort.

Het aardige van AccuRadio is dat je nummers die je niet leuk vindt niet af hoeft te luisteren, je kunt gewoon het volgende nummer selecteren. Probeer dat maar eens bij een gewone radiozender!

©PXimport

Tip 07: Chaotisch

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Al in de jaren 60 hield de Amerikaan Edward Lorenz zich bezig met manieren om de computer in te schakelen bij het voorspellen van het weer. Hij ontdekte daarbij iets bijzonders: een piepkleine wijziging in de beginwaarden van het systeem kon al heel snel tot enorme verschillen in de eindtoestand leiden (de reden waarom we het weer slechts enkele dagen vooruit kunnen voorspellen). Dit inzicht leidde tot de chaostheorie, die op allerlei gebieden een rol blijkt te spelen. Om zulke zaken te verduidelijken, maken wetenschappers van die gegevens vaak grafieken en afbeeldingen. Omdat die afbeeldingen er niet verkeer uitzagen, zorgde het toentertijd voor een stortvloed aan programma’s waarmee liefhebbers van dergelijke graphics ook zulke plaatjes konden maken.

Fractal Zoomer is zo’n programma. Je kunt er niet alleen heel veel verschillende plaatjes mee maken, maar er daarna ook nog allerlei effecten op loslaten. Zo kun je de mooiste bureaubladachtergronden maken, zonder dat je ook maar iets af hoeft te weten van de theorie die erachter schuilgaat.

©PXimport

Tip 08: Altijd feest

Geschikt voor: iOS, Android

Al twintig jaar lang stemt Nederland tussen kerst en oud en nieuw massaal af op Radio 2 om te luisteren naar de Top 2000. En ook de bijbehorende tv-show Top 2000 à Go-Go trekt jaarlijks vele kijkers. Wie niet kan wachten tot het weer zo ver is, vindt alles wat hij maar wil in de app Top2000 Database. Deze app(ook voor Android) bevat lijsten van alle jaargangen die bovendien op allerlei manieren te doorzoeken zijn. Ook kun je statistieken opvragen, bijvoorbeeld van de grootste stijgers of de bands die het meest in de lijst vertegenwoordigd zijn. Zou het alleen een naslagwerk zijn van wat er ooit is uitgezonden, dan zou de lol er snel vanaf zijn, maar gelukkig kunnen liefhebbers met deze app ook het hele jaar door naar hun favoriete nummers luisteren, omdat de nummers gekoppeld zijn aan Spotify en YouTube. Wie elk jaar weer geniet van de mini-documentaires in de tv-uitzendingen vindt bovendien links naar alle onlinefilmpjes.

©PXimport

Tip 09: Dubbel

Geschikt voor: Windows XP, Vista, Windows 7, 8.x, 10

Vroeger was schijfruimte schaars en duur, en dus was er voldoende reden om te jagen op dubbele bestanden. Met de huidige prijzen voor opslagcapaciteit en de grootte van de hedendaagse schijven is die reden vervallen, maar dat betekent niet dat het opruimen van dubbele bestanden zinloos is. Is je schijf namelijk goed geordend, dan kun je dingen ook veel gemakkelijker terugvinden. Er zijn dan ook nog altijd programma’s om dubbele bestanden op te ruimen. CloneSpy vergelijkt bestanden op basis van de naam of een controlegetal. Het kan alle bestanden binnen een map (en onderliggende mappen) testen, maar je kunt ook twee groepen mappen opgeven die het programma met elkaar moet vergelijken. Een vergelijking op basis van naam gaat razendsnel, maar de diepgravende vergelijking aan de hand van een controlegetal duurt vaak wat langer. De dubbele bestanden die CloneSpy vindt, kan het op basis van verschillende criteria automatisch verwijderen, maar je kunt het uiteraard ook zelf doen.

©PXimport

Tip 10: Boek

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, MacOS, Linux

Als je een boek geschreven hebt en dat wilt laten publiceren, moet je op zoek naar een uitgever. Maar wordt je boek keer op keer afgewezen, dan kun je altijd nog bij de online wereld terecht. Ontwikkel bijvoorbeeld je eigen e-book met Sigil. Begin met een blanco document, vul dit met jouw verhaal en maak het op. Hierna is het klaar voor publicatie, en omdat het gepubliceerd wordt in het epub-formaat, kan het op de meeste e-readers probleemloos geopend worden.

Wie echt alle remmen los wil gooien, hoeft zich niet te beperken tot tekst met eventueel een aantal afbeeldingen, want de epub-bestanden die je met Sigil kunt maken, kunnen zelfs ook video- en audiofragmenten bevatten.

©PXimport

Tip 11: In beeld

Geschikt voor: elk systeem

Wie regelmatig nieuwe websites bezoekt, wordt voortdurend geconfronteerd met allerlei vragen over het al dan niet mogen plaatsen van cookies. Deze worden gebruikt om een schat aan gegevens over je systeem en je surfgedrag op te slaan. Dat er wetgeving is gemaakt met betrekking tot cookies lijkt dan ook een goede zaak. Helaas vormt dit digitale gebak slechts één van de manieren waarmee je geïdentificeerd kunt worden. Je browser geeft namelijk – als je geen aanvullende maatregelen hebt genomen – ook allerlei informatie door over je hardware, browser, eventuele plug-ins, ip-adres, internetsnelheid, enzovoort. Omdat deze zaken nooit voor iedereen hetzelfde zijn, kunnen ze gebruikt worden om van bezoekers aan een website toch een uniek profiel op te slaan. Door dit op te slaan in de zogeheten noodzakelijke cookies (die je niet kunt afwijzen) kan men je bewegingen op internet alsnog volgen.

Op de site webkay.robinlinus.com (waarbij webkay staat voor What Every Browser Knows About You) kun je precies zien wat je browser allemaal aan informatie prijsgeeft en ook biedt de site (Engelstalige) informatie over wat je daartegen kunt doen.

©PXimport

Tip 12: Venstertekst

Geschikt voor: Windows XP, Vista, Windows 7, 8.x, 10

Soms geeft je computer een foutmelding, maar heb je geen idee wat de oorzaak is, laat staan de oplossing. Zoeken op internet naar de naar de foutmelding, levert meestal een schat aan informatie op waarmee je probleem snel opgelost kan zijn. Het probleem is alleen: hoe krijg je zo’n foutmelding in de zoekmachine? Je kunt ze immers niet kopiëren.

Het programmaatje GetWindowText kan hierbij uitkomst bieden. Zoals de naam al doet vermoeden, maakt het allerlei vensterteksten toegankelijk om te kopiëren en elders te kunnen plakken. Helaas zijn er altijd wel uitzonderingen waarmee het programma niet uit de voeten kan.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Als er één plek in huis is waar stof zich graag verzamelt, dan is het wel op de luxaflex. En hangen ze in de keuken, dan worden ze niet alleen stoffig, maar ook nog eens vettig. Gelukkig hoef je niet uren te schrobben om ze weer schoon te krijgen: met de tips uit dit artikel zijn ze zo weer blinkend schoon.

Luxaflex schoon? Lees dan: De 5 beste tips om snel en simpel je ramen te lappen

Regelmatig doen: even afstoffen

Regelmatig afstoffen voorkomt dat vuil zich ophoopt. Een plumeau of microvezeldoek werkt prima. Draai de lamellen open zodat je overal bij kunt en werk van boven naar beneden. Een oude sok over je hand schuiven is een handige manier om elke lamel afzonderlijk schoon te vegen.

Wil je tijd besparen?* Gebruik dan een speciale lamellenborstel. Hiermee kun je in één beweging meerdere lamellen tegelijk afnemen. Druk niet te hard, om beschadigingen te voorkomen. Stofzuigen kan ook, maar gebruik dan een meubelmondstuk op de laagste stand en ondersteun de luxaflex met je andere hand.

* Wie niet eigenlijk...?

©africaimages.com (Olga Yastremsk

Als stoffen alleen niet meer genoeg is, moet je een stapje verder gaan. Hoe je dat doet, hangt af van het materiaal waarvan de luxaflex gemaakt zijn.

Grondig schoonmaken: aluminium en kunststof

Gebruik het bad…

Haal de luxaflex voorzichtig uit het kozijn en leg in een bad met lauwwarm water en een scheutje allesreiniger. Laat kort weken en veeg de lamellen schoon met een zachte spons. Spoel goed af en laat de luxaflex hangend drogen. Zorg ervoor dat metalen onderdelen niet te lang nat blijven om roestvorming te voorkomen en droog aluminium luxaflex direct af om oxidatie te vermijden.

…of de douche

Als de luxaflex te groot is voor een bad, kan afspoelen in de douche een alternatief zijn. Gebruik een plantenspuit met een sopje voor hardnekkige vlekken en spoel daarna grondig af. Let op dat kunststof koorden niet te nat worden (want dan kunnen ze hun stevigheid verliezen of verkleuren). Laat goed drogen en ventileer de ruimte goed om schimmelvorming te voorkomen.

Met stoom

Soms is weken in bad of afspoelen in de douche geen optie. Een stoomreiniger kan dan uitkomst bieden, vooral bij aluminium en kunststof luxaflex. Gebruik de stoom op lage stand en houd voldoende afstand om schade te voorkomen. Een andere methode is een sopje met een plantenspuit op de luxaflex vernevelen en daarna droogwrijven met een microvezeldoek.

Grondig schoonmaken: houten luxaflex

Hout is gevoelig voor vocht, dus in bad leggen of onder de douche afspoelen is geen goed idee. Gebruik een licht vochtige doek met een mild schoonmaakmiddel en test nieuwe middelen altijd eerst op een onopvallende plek. Je kunt ook speciale houtzeep gebruiken. Doe dat wel met mate en kies bij voorkeur een variant die geen vettig laagje achterlaat, omdat sommige houtzepen een dun laagje vormen dat stof kan aantrekken.

Je kunt ook een doek met een klein beetje afwasmiddel gebruiken, maar zorg dat deze nauwelijks vochtig is. Droog de lamellen direct na met een schone doek om watervlekken te voorkomen. Behandel ze eventueel met een verzorgende houtolie of was, maar alleen als het materiaal daar geschikt voor is. Laat ze na behandeling open drogen en voorkom direct zonlicht om kromtrekken en verkleuring te vermijden.

©Rafael Ben-Ari

Bedieningskoorden schoonmaken

De koorden van luxaflex worden vaak vergeten bij het schoonmaken, maar kunnen door stof en vet behoorlijk groezelig worden. Wikkel een vochtige doek met mild schoonmaakmiddel om het koord en trek het koord er voorzichtig doorheen. Herhaal indien nodig en laat goed drogen.

Luxaflex langer mooi houden

Regelmatig afstoffen voorkomt dat vuil zich ophoopt. Maak ze in keukens vaker schoon. Vermijd overmatig watergebruik, vooral bij houten luxaflex. Laat ze open drogen na een schoonmaakbeurt en houd ze, als je ze niet gebruikt, opgetrokken om stofophoping te verminderen. Zo blijven je luxaflex langer mooi en schoon.

Misschien heb je er wel een: een beveiligingscamera of videodeurbel waarmee je je woning via een online-verbinding in de gaten kunt houden. Dat kan handig zijn, maar er zijn ook privacyrisico's. Als je niet voorzichtig bent, kunnen onbevoegden namelijk toegang krijgen tot jouw camerabeelden. In dit artikel geven we wat tips om dat te voorkomen.

Kies een betrouwbaar merk

Er zijn natuurlijk heel veel soorten beveiligingscamera's voor consumenten, maar de privacyrisico's die wij bespreken spelen zich vooral af bij videodeurbellen en zogenoemde IP-camera's. Deze hebben als overeenkomst dat ze de opgenomen beelden online opslaan, zodat je via een website of app altijd toegang hebt tot de camerafeeds.

Mocht je op zoek zijn naar zo'n apparaat, zorg er dan voor dat het merk betrouwbaar en privacyvriendelijk is. Zo adviseren experts om op te passen met Chinese merken als Dahua en Hikvision, en Chinese smarthomeplatformen als Tuya (waar onder meer de camera's van Action, Woox en Marmitex gebruik van maken). Hoewel het niet is bewezen, is het goed mogelijk dat de software een achterdeurtje bevat waardoor de fabrikant met de beelden kan meekijken. De lokale wetgeving dwingt fabrikanten namelijk om data te verzamelen en af te staan aan de overheid.

Ook andere bekende merken hebben in het verleden te maken gehad met beveiligingsproblemen. Zo belandden in 2019 duizenden inloggegevens van Ring-klanten op het darkweb en hadden Amazon-medewerkers jarenlang toegang tot de camerafeeds. Verder kwam Wyze vorig jaar in opspraak doordat sommige klanten ineens de camerabeelden van anderen in hun app te zien kregen.

De LSC Smart Connect-beveiligingscamera van de Action maakt gebruik van Chinese software.

Stel een eigen wachtwoord in

Het klinkt misschien als een open deur, maar het niet instellen van een eigen wachtwoord is de meest voorkomende oorzaak waardoor onbevoegden kunnen meekijken met camerabeelden. Veel fabrikanten leveren hun camera’s met een standaardgebruikersnaam en -wachtwoord, zoals 'admin' of '1234'. Er bestaan zelfs complete websites waarop lijsten circuleren met de standaardinloggegevens van tientallen cameramerken.

Hoewel het niet legaal is, kunnen pottenkijkers zo met wat trial-and-error relatief makkelijk toegang krijgen tot camerabeelden. Er zijn zelfs websites die deze onbeveiligde feeds verzamelen en openbaar op hun website plaatsen. Een bekend voorbeeld hiervan is Insecam, die hier in 2014 wereldwijd het nieuws mee haalde.

Na alle ophef heeft die website alle privacy-schendende streams van bijvoorbeeld deurbelcamera's of webcams in woningen verwijderd, maar er zijn nog andere plekken online waarop zulke beelden wél te zien zijn. Toegegeven, deze websites zijn niet makkelijk te vinden (het delen van deze beelden is immers illegaal), maar als je een beetje weet waar je moet zoeken, kom je ze zeker tegen.

Er zijn gelukkig steeds meer camerafabrikanten die klanten verplichten een uniek wachtwoord te gebruiken, waaronder Panasonic, maar als dat niet het geval is, is het dus ten zeerste aan te raden om meteen een nieuw wachtwoord te verzinnen en (mits die mogelijkheid er is) tweestapsverificatie te activeren.

Insecam stond tien jaar geleden vol met links naar onbeveiligde webcams.

Voorkom hacks

Hoewel het veel minder vaak voorkomt, is het mogelijk om beveiligingscamera's te 'hacken' en op die manier bij de beelden te komen. Voor sommige IP-camera's moet je namelijk bepaalde TCP-poorten op je router/modem openzetten, zoals 80 of 443, om van buitenaf met deze camera's te kunnen verbinden.

Als je dat handmatig (en zorgvuldig) doet, hoeft dat geen probleem te zijn. Het wordt pas echt gevaarlijk als je de camera deze poorten zelfstandig laat openzetten via uPnP (Universal Plug and Play). Deze functie vereist geen enkele vorm van authenticatie. Onbevoegden kunnen met malware daardoor eenvoudig allerlei poorten openen. Je kunt dus beter ver uit de buurt van uPNP blijven.

Zorg er tot slot ook voor dat je de firmware van de camera regelmatig bijwerkt, voor het geval er een kritieke kwetsbaarheid is gedicht. Malware als Mirai heeft in het verleden veel schade aangericht door kwetsbaarheden van slecht beveiligde camera's te misbruiken. Het is daarom ook een risico om je camera's en deurbellen met het internet te (laten) verbinden als de fabrikant geen updates meer uitbrengt.