ID.nl logo
Gemakkelijk videomontages maken met ClipChamp
© Jacob Ammentorp Lund
Huis

Gemakkelijk videomontages maken met ClipChamp

Even een filmpje monteren zonder dat het ingewikkeld wordt? ClipChamp werkt lekker eenvoudig en heb je zo in de vingers, heerlijk toch? Daarnaast bevat het programma meer dan voldoende functies voor zowel beginners, gevorderden als doorgewinterde filmliefhebbers om in een mum van tijd de mooiste resultaten neer te zetten. 

We filmen wat af met onze smartphones, en om er echt wat moois van te maken, heb je software nodig. Na het lezen van die artikel weet je: De basis van ClipChamp | Hoe je filmpjes inlaadt, knipt en plakt | Welke extra features je kunt toevoegen | Hoe je geluid onder de video zet | Hoe je je film exporteert.

Ook interessant voor jou:
Gratis films monteren in Windows 10 met DaVinci Resolve
Gratis films monteren met DaVinci Resolve (deel 2)

Om van een plukje losse filmpjes een leuk en samenhangend geheel te maken dat je makkelijk kunt afspelen, of delen op bijvoorbeeld YouTube of sociale media, heb je een videomontage-programma nodig. Er was een tijd dat je het populaire programma Windows Movie Maker bij Microsoft kon downloaden, maar helaas is dat al een hele tijd niet meer beschikbaar. Gelukkig is in Windows 11 recentelijk een prima alternatief verschenen: ClipChamp. Meteen ook handig om een reeks foto’s te presenteren, of maak een mix van bewegend en stilstaand beeld. Voor de volledigheid: dat beeldmateriaal mag natuurlijk ook met een andere digitale camera gemaakt zijn dan die van je telefoon.  

De nieuwe Windows Movie Maker 

De kans is groot dat het programma al op jouw computer te vinden is. Dit controleer je eenvoudig via Zoeken op de taakbalk, of klik op Start en gebruik het zoekveld daar. Een alternatief is klikken op Start, daarna op Alle apps en dan omlaag bladeren tot je de app ClipChamp – Video-editor tegenkomt. Niet aanwezig? Geen nood, dan ga je naar de Microsoft Store en haal je het daar op. 

Op het hoofdscherm van de app ClipChamp vind je straks onder het kopje Je video’s al jouw videomontages. Voor nu klik je op Een nieuwe video maken om aan de eerste montage te beginnen, of toch in ieder geval de eerste die je met ClipChamp maakt. Mocht je niet met eerder opgenomen filmpjes willen werken, dan zou je ook op Iets opnemen kunnen klikken, maar omdat je op nagenoeg dezelfde plek uitkomt, is dat een beetje lood om oud ijzer. Straks laten wij zien wat je allemaal rechtstreeks vanuit ClipChamp kunt opnemen. En dat is best indrukwekkend! 

Vanaf het beginscherm start je een nieuwe montage of pakt een eerdere op. 

Premiumopties

ClipChamp bevat een aantal zogeheten premiumopties. Je herkent ze makkelijk aan het pictogram van een diamantje. Je mag zo’n functie gerust gebruiken, alleen krijgt de gemonteerde film dan wel een watermerkje, tenzij die premiumfunctie onder je abonnement valt. Heb je een abonnement op Microsoft 365? Dan zijn de meeste premiumfuncties daar al bij inbegrepen, een leuke meevaller. Verder bestaat er nog een mobiele ClipChamp-app. Vooralsnog alleen voor iOS en de app staat ook nog los van de Windows-versie, dus je ziet je projecten en bewerkingen niet over en weer. 

Filmpjes inladen 

Eenmaal gekozen voor Een nieuwe video maken kun je meteen aan de slag met de montage. Dat begint met het inladen van de filmpjes die je aan elkaar wilt plakken door op de paarse knop Media importeren te klikken. Let op dat links ernaast dan wel Jouw media geselecteerd moet zijn (dit licht wit op). Gaat het om filmmateriaal dat bij een clouddienst is ondergebracht en niet rechtsreeks via Windows Verkenner te benaderen is? Klik dan op het pijltje achter Media importeren, kies de betreffende dienst en volg de aanwijzingen. Gedurende de montage is het nodig dat je online bent, want niet alle verwerking vindt lokaal plaats. 

Zodra je aan de linker vensterzijde miniaturen van de filmpjes ziet, kun je deze in de gewenste volgorde naar de tijdlijn onder in het programmavenster slepen. Dit is de plek waar je de montage maakt. Vergis je je, dan kun je een filmpje in de tijdlijn eenvoudig vervangen door er een ander filmpje bovenop te slepen. Dat kleurt dan tijdelijk groen en de tekst Vervangen verschijnt. Wat ook kan, is iets naar de scheiding tussen twee filmpjes slepen om het daar in te voegen. De volgorde van de montage kun je trouwens altijd nog aanpassen door filmpjes door de tijdlijn te verslepen. 

Laad enkele filmpjes in en sleep ze in de gewenste volgorde naar de tijdlijn. 

Knippen en plakken 

Je wilt natuurlijk alleen de leukste fragmenten terugzien in de eindfilm. Bijsnijden kan eenvoudig door het beginpunt of eindpunt te verslepen. Daarnaast kun je via het schaartje Splitsen een filmpje in meerdere fragmenten knippen, waarna je deze afzonderlijk kunt gebruiken in de montage, bijvoorbeeld door ze te verplaatsen. De ongewenste stukjes verwijder je met het prullenbakje Verwijderen, de Backspace-knop, of de Delete-knop. Gooi je een tussenliggend fragment weg, dan blijft er een gat over. Houd de muis erboven en klik op het prullenbakje dat verschijnt, en de loze ruimte verdwijnt als sneeuw voor de zon. 

Via de zoomknoppen rechts boven de tijdlijn regel je dat je goed zicht hebt op het montagestuk waaraan je momenteel werkt. De volledige tijdlijn in beeld brengen kan ook als je een totaaloverzicht wilt hebben. Met de knoppen Home en End spring je lekker snel naar de uiteinden van de montage. Om naar een willekeurig punt te gaan, versleep je de witte verticale balk. Wil je meer ruimte hebben voor de voorbeeldweergave en de tijdlijn eronder? De deelvensters aan de zijkanten kun je inklappen via het tabje in de randen. 

Zwart beeld? Een gat tussen twee filmpjes haal je makkelijk weg via het prullenbakje. 

Muziek en geluidseffecten 

Het draait bij video’s niet alleen om beeld, maar ook om geluid. Elk filmpje in de tijdlijn heeft een luidsprekersymbool waarmee je het geluid eventueel kunt uitschakelen. Wil je de geluidssterkte regelen, dan klik je uiterst rechts op Audio en gebruik je de schuifregelaar Volume: ideaal als het geluid van de filmpjes sterk wisselt. Verder kun je op de bekende manier (eigen) muziek en geluidseffecten inladen en naar de tijdlijn slepen. Houd wel altijd rekening met auteursrechten mocht je de gemonteerde video niet alleen voor jezelf houden. Via Muziek en SFX (linker vensterrand) vind je allerlei voorgeselecteerde muziekjes en geluidseffecten. Zodra je hier de muis boven een clip houdt, verschijnt een groen plustekentje waarmee je het op de huidige positie in de tijdlijn toevoegt op een (nieuw) geluidsspoor. 

Alles in verhouding 

We moeten het wel even hebben over de optimale beeldverhouding. Die hangt namelijk af van waar je de gemonteerde film voor wilt gaan gebruiken. Standaard is hij 16:9, maar je kunt ook kiezen voor bijvoorbeeld 9:16 of 1:1 of 4:5. Dat doe je met het knopje rechts naast de voorbeeldweergave, waar standaard 16:9 staat. Handig is dat zodra je de muisaanwijzer boven de keuzes laat zweven, je meteen een aanbeveling ziet voor welke videoplatformen dit het meest geschikt is. Deze verandering geldt voor de volledige montage, dus voor alle filmpjes die je in de tijdlijn plaatst. 

Is de montage-beeldverhouding anders dan die van een ingeladen filmpje? Dan wordt het beeld niet bijgesneden, maar passend gemaakt. Hoe zit dat? Kies je bijvoorbeeld 1:1 voor de montage, terwijl de originele video 16:9 is? Dan krijgt het videofragment zwarte balken langs de zijden waardoor het fragment zowel past als vierkant is. Overigens kun je het omzetten van de beeldverhouding ook aan het (online) videoplatform overlaten, alleen heb je er dan geen grip op. 

Je kunt een andere beeldverhouding kiezen voor de gemonteerde video. 

Standaard worden filmpjes met zwarte balken binnen het beeldkader getoond. 

Beeldvullend maken 

Wil je liever geen zwarte balken zien? Klik dan links naast de voorbeeldweergave op Vullen om alleen het middelste gedeelte van het materiaal beeldvullend te tonen. Daarna kun je het beeld eventueel opzij slepen als je iets anders wilt zien dan het exacte midden. Klik nogmaals (Passen, dat is dezelfde knop) om terug te keren naar de vorige weergave. 

Deze acties moet je dan wel voor ieder filmpje met een afwijkende beeldverhouding uitvoeren. Daarnaast is dit enorm handig als je horizontaal en verticaal gefilmd materiaal wilt combineren in één montage. Wordt een filmpje per abuis ondersteboven of gekanteld getoond? Dan kun je dit via Draaien altijd nog rechtzetten. 

De knopjes links van de voorbeeldweergave waarmee je de beeldweergave aanpast, verschijnen trouwens alleen wanneer je het betreffende filmpje in de tijdlijn selecteert én de witte verticale afspeelbalk erbovenop zet.

Optioneel kun je het materiaal ‘oprekken’ om de zwarte balken kwijt te raken. 

Picture in Picture (PIP) 

Een leuk visueel trucje is twee filmpjes tegelijk afspelen. Eentje beeldvullend en een andere daar verkleind bovenop. Dat doe je door eerst een extra filmpje boven een ander filmpje te plaatsen in de tijdlijn. Zodra je het erheen sleept, wordt automatisch een extra videospoor toegevoegd. Klik op dat bovenste filmpje, kies links van de weergavevoorbeeld Afbeelding in afbeelding en geef aan in welke hoek van het beeld het vertoond moet worden. 

Een variant die jou nog veel meer mogelijkheden geeft, is door opnieuw twee video’s boven elkaar te zetten en vervolgens de weergave van één of beide te verkleinen door de witte hoekpunten van het groene kader te verslepen. Nu kun je helemaal zelf de grootte bepalen, net als waar welk filmpje te zien moet zijn door het te verslepen. Je mag nu zelfs meer dan twee video’s tegelijk tonen, zoals een raster van vier. 

Erg leuk is dat je twee of meer filmpjes tegelijk kunt afspelen. 

Foto’s en andere afbeeldingen 

Behalve video’s kun je ook foto’s en andere afbeeldingen of illustraties in de montage gebruiken. Bijvoorbeeld om een flitsende diavoorstelling te maken, of om foto’s en filmpjes te combineren tot een afwisselende video. Al dan niet met hier en daar het afbeelding-in-afbeelding-effect. Inladen en op de tijdlijn plaatsen werkt precies hetzelfde als met filmpjes. Sleep met het beginpunt of eindpunt van een foto om de afspeelduur te bepalen. 

Vers van de pers 

In plaats van eerder opgenomen materiaal gebruiken, of als aanvulling hierop, kun je gloednieuw beeld- en geluidsmateriaal opnemen, rechtstreeks vanuit ClipChamp. Om dit te doen, schakel je op het montagescherm over naar Opnemen en maken. Hier zie je vier keuzes, die we voor het gemak in een iets gewijzigde volgorde doorlopen. Allereerst gebruik je Camera-opname om een nieuw filmpje te maken via de ingebouwde camera van je computer, of liever nog met een losse webcam, omdat die bijna altijd een betere beeldkwaliteit heeft. 

Webcam stuk of nergens te vinden?

Shop snel de beste camera's voor gezellige gesprekken of werk-calls!

Wil je een presentatie opnemen of iets anders op je computer laten zien? Kies dan voor Schermopnames, druk op de rode knop, geef aan of je het volledige bureaublad of een specifiek venster wilt vastleggen en klik op Delen. Zodra je klaar bent met opnemen klik je op Delen beëindigen. Daarna kies je Opslaan en bewerken als je er tevreden over bent. Ging er iets mis en wil je een nieuwe poging wagen, dan ga je voor Opname opnieuw maken. De nieuwe video wordt op een extra track geplaatst en je kunt hem daarna bewerken of verplaatsen zoals je inmiddels gewend bent. 

Vers materiaal met ClipChamp zelf opnemen kan ook altijd nog. 

Maak een schermopname van het bureaublad of een venster. 

Scherm en geluid 

Let erop dat tijdens een schermopname ook het omgevingsgeluid wordt vastgelegd via de microfoon van je computer of webcam. Wees je daarom bewust van wat je hoort of zegt gedurende de opname. Of schakel de microfoon uit vóórdat je aan de schermopname begint. Dat kan door naast de rode opnameknop op het microfoonpictogram te klikken en Geen te kiezen. Wil je muziek of (systeem)geluiden van de computer wel horen in de opname? Kies dan na het klikken op de rode opnameknop voor Volledig scherm en schakel de optie Systeemgeluid delen in. 

Stel in welke geluiden je wel en niet wilt horen in de opname. 

Scherm, camera en commentaarstem 

Dan is er nog een leuke variant die de twee opnamemogelijkheden combineert, en dat is Scherm en camera. Hiermee kun je het volledige scherm of een venster opnemen terwijl je ook zelf in beeld te zien bent als verkleinde afbeelding binnen de schermafbeelding. Zo geef je de opname een persoonlijk tintje. 

Heb je een voice-over nodig, maar kan of wil je liever niet zelf iets inspreken? Gebruik dan de vierde en laatste optie Tekst-naar-spraak. Dit werkt echt wonderbaarlijk goed. Tik een stukje tekst in of kopieer dit uit een document, kies een stem uit en laat het tekstfragment voor je uitspreken. Vervolgens kun je dat mediafragment boven of onder een videoclip in de tijdlijn plaatsen, waarmee je het als een echte voice-over gebruikt. 

Kies een stem uit en laat een stukje tekst natuurgetrouw voor je uitspreken. 

Video exporteren 

Zodra je tevreden bent over de videomontage is het tijd om de definitieve video te genereren. Dat doe je met Exporteren rechtsboven in beeld. Kies de gewenste kwaliteit (resolutie). Zodra de video gereed is, wordt deze automatisch lokaal opgeslagen in de downloadmap van jouw computer. Aanvullend kun je aangeven of je de video bij een online-videoplatform of in je cloudopslag wilt plaatsen. 

Om vanuit het montagescherm terug te keren naar het beginscherm van ClipChamp klik je op het bovenste pictogram (een klapbord) en kies je Terug naar Home. Hier vind je deze en eventuele eerdere montages netjes terug onder het kopje Je video’s

Genereer de video en bewaar of plaats hem eventueel online of in je cloudopslag. 

▼ Volgende artikel
Laptop nodig voor school? Zo kies je de juiste voor je kind
© Svitlana
Huis

Laptop nodig voor school? Zo kies je de juiste voor je kind

Gaat je kind na de zomervakantie naar de middelbare school? Dan heeft hij of zij waarschijnlijk een laptop nodig. Als ouder wil je natuurlijk een laptop kiezen die past bij wat de school vraagt én bij de manier waarop je kind ermee werkt. Maar waar let je dan op?

💻 🎒 Schoollaptop kopen? Hier moet je op letten

Bij het kiezen van een schoollaptop zijn er een aantal zaken die belangrijk zijn: • Besturingssysteem – Chrome of Windows? • Snelheid en geheugen – Voldoende RAM en snelle SSD • Formaat en gewicht – Licht en handzaam voor in de schooltas • Batterijduur – Moet een hele schooldag meegaan • Degelijkheid – Moet tegen een stootje kunnen • Handige extra's – Denk aan laptophoes of los toetsenbord. • Veiligheid en updates – Van updatebeleid tot vingeradrukscanner • Connectiviteit en aansluitingen – Wifi, USB en HDMI. • Kosten en regelingen – Check schoolopties en gemeentelijke hulp

Lees ook: Van powerbank tot adapter: dit zijn de handigste accessoires voor je laptop

Een laptop is best een uitgave; wanneer je schoolgaande kind er een nodig heeft, is het dus zaak dat je er eentje koopt waarmee hij of zij een aantal jaar vooruit kan (sterker nog: het liefst de hele schooltijd). Door vooraf goed te kijken naar wat de school aanraadt en specificaties te vergelijken, weet je zeker dat je de juiste laptop voor je kind vindt. 

Chromebook of Windows?

De eerste keuze die je vaak moet maken is die tussen een Chromebook en een Windows-laptop. Veel scholen werken met Google Workspace, zoals Google Docs, Drive en Classroom. In dat geval is een Chromebook een logische keuze: snel, betaalbaar en makkelijk in gebruik.

Werkt de school met specifieke software zoals Office of educatieve programma's die alleen op Windows draaien? Dan is een Windows-laptop een betere optie. Die kan bovendien zwaardere toepassingen aan, zoals fotobewerking of programmeren – handig als je kind in de bovenbouw zit of een technisch profiel kiest.

Snelheid en geheugen

Een laptop moet vlot reageren, ook als er meerdere tabbladen openstaan. Kijk daarom naar de processor en het werkgeheugen. Voor een Chromebook volstaat een eenvoudige chip, maar ook daar is 8 GB werkgeheugen aan te raden – 4 GB is eigenlijk te krap. Bij een Windows-laptop is een i3 of Ryzen 3 het minimum, maar voor soepel multitasken is een i5 of Ryzen 5 verstandiger.

Ook het type opslag maakt verschil: kies voor een SSD in plaats van een traditionele harde schijf. Een SSD is stiller, sneller en minder kwetsbaar. Met 256 GB heb je voldoende ruimte voor schoolwerk, documenten en af en toe een download.

Formaat en gewicht

Een laptop voor school gaat dagelijks mee in de tas. Hij moet dus niet te zwaar zijn. Een scherm van 13 tot 15 inch is een goede keuze: dat is groot genoeg om prettig op te kunnen werken, klein genoeg om mee te nemen. Let ook op het gewicht. Alles onder de 1,7 kilo is prima voor dagelijks vervoer. Sommige modellen zijn 2-in-1: ze hebben een touchscreen en kunnen ook als tablet worden gebruikt. Dat is handig bij creatieve opdrachten, maar niet per se nodig voor iedereen.

Batterijduur

De batterij moet een hele schooldag meegaan, want opladen in de klas is vaak geen optie. Reken op minimaal zes uur, maar meer is beter. Chromebooks scoren hier vaak goed, met accuduur tot tien uur of meer. Bij Windows-laptops verschilt het sterk per model. Kijk daarom niet alleen naar de opgegeven accuduur, maar ook naar ervaringen van andere gebruikers.

©ID.nl

Lees ook: Zo geef je je laptop een langere adem

Degelijkheid

Scholieren gaan niet altijd even voorzichtig met hun spullen om. Het is daarom slim om te letten op de bouwkwaliteit van de laptop. Modellen met een stevige behuizing kunnen beter tegen een stootje in een volle schooltas. In dat opzicht zijn zogeheten 'zakelijke laptops' interessant. Denk aan laptopseries zoals de HP EliteBook, Dell Latitude of Lenovo ThinkPad. Die zijn oorspronkelijk bedoeld voor intensief gebruik op kantoor, maar juist daardoor zijn ze vaak robuuster dan vergelijkbare consumentenmodellen.

Als ouder ga je waarschijnlijk niet direct op zoek naar een zakelijke laptop voor je kind, maar in het aanbod van refurbished laptops kom je dit soort modellen veel tegen. Ze zijn dan professioneel opgeknapt, opnieuw geïnstalleerd en meestal voorzien van garantie. Voor een bedrag van 200 à 300 euro heb je dan een laptop die beter gebouwd is dan veel nieuwe modellen in die prijsklasse. Je betaalt niet voor uiterlijk of overbodige functies, maar voor een betrouwbaar apparaat dat tegen een stootje kan.

Handige extra's

Naast de laptop zelf zijn er nog wat dingen die het gebruik makkelijker maken. Een stevige hoes of laptoptas is natuurlijk een must: het is niet slim om de laptop los in een schooltas of rugzak mee te nemen. Een extra toetsenbord of losse muis kan thuis handig zijn, bijvoorbeeld als je kind huiswerk maakt aan een bureau. Een laptopstandaard helpt om rechter te zitten en voorkomt dat je kind lang in een verkeerde houding werkt.

Laptop veilig mee naar school?

Gebruik een laptophoes

Veiligheid en updates

Het is de bedoeling dat de schoollaptop die je koopt jarenlang meegaat, dus het is verstandig om te controleren hoe lang het besturingssysteem nog updates krijgt. Zeker bij Chromebooks kun je per model opzoeken tot welk jaar er beveiligingsupdates worden aangeboden. Omdat Google een updatebeleid heeft waarbij Chromebooks van na 2021 10 jaar updates krijgen, zit je hiermee dus eigenlijk altijd goed. Heb je een model op het oog? Dan kun je online opzoeken wat de AUE-datum (Auto Update Expiration) is.

Ook voor Windows krijg je jarenlang updates. Belangrijk is wel dat je kiest voor de meest recente versie – op dit moment is dat Windows 11. Kom je ergens een goedkope laptop met Windows 10 tegen? Let dan goed op of de hardware geschikt is voor een upgrade naar Windows 11. Is dat niet het geval, dan kun je die laptop maar beter niet kopen, want de ondersteuning voor Windows 10 stopt op 14 oktober 2025.

Let er ook op of je de aanwezige opslag of het werkgeheugen eventueel nog kunt uitbreiden – dat maakt het apparaat toekomstbestendiger. Extra beveiligingsopties zoals een vingerafdrukscanner of webcamcover zijn geen noodzaak, maar kunnen wel prettig zijn.

Zorg er ook voor dat bestanden automatisch worden opgeslagen in de cloud, bijvoorbeeld via Google Drive of OneDrive. Afhankelijk van de leeftijd kan het ook nog slim zijn om ouderlijk toezicht in te stellen, bijvoorbeeld via een beheerd Google-account of de instellingen van Windows.

Connectiviteit en aansluitingen

De meeste laptops zijn standaard uitgerust met wifi, maar het loont om te letten op ondersteuning voor wifi 6. Daarmee is de verbinding sneller en stabieler, wat handig is op drukke schoolnetwerken. Een USB-C-poort is aan te raden voor opladen, randapparatuur en accessoires. Een HDMI-aansluiting is handig als je kind presentaties moet geven of thuis een groter scherm wil aansluiten. En hoewel steeds minder laptops er standaard mee komen, kan een ethernetpoort soms handig zijn als wifi tijdelijk niet werkt. De laptop kan dan met een kabel rechtstreeks op de router worden aangesloten.

Kosten en regelingen

Een goede laptop hoeft niet extreem duur te zijn, maar je moet toch al snel rekenen op een bedrag van minimaal 400 euro voor een geschikt Chromebook. Voor een nieuwe Windows-laptop ben je al snel 550 euro of meer kwijt. Kies je voor refurbished, dan ben je goedkoper uit. Kun je het zelf niet betalen, kijk dan of de school een regeling heeft. Informeer ook bij je gemeente: vaak bieden die een vergoeding of tegemoetkoming voor mensen met een minimum inkomen die een laptop voor hun kind moeten kopen

Sommige ouders kiezen ervoor om een laptop te verzekeren, wat zeker iets is om te overwegen bij jongere kinderen. Schade of diefstal komt helaas regelmatig voor. Daarnaast bieden bedrijven als Microsoft en Adobe korting aan wanneer hun software wordt aangeschaft voor leerlingen (én ouders).  Kijk ook eens op Surfspot; daar is veel software waarvoor je korting kunt krijgen verzameld.

Tot slot

Voor de meeste middelbare scholieren is een Chromebook met 8 GB werkgeheugen een goede, betaalbare keuze, zeker als de school volledig met Google werkt. Wordt er intensiever met software gewerkt of wil je dat de laptop ook in de bovenbouw nog voldoet? Kies dan voor een Windows-model met een snellere processor en meer opslag. Wat je ook kiest: let op het gewicht, de batterijduur en hoe lang het apparaat nog updates krijgt. Dan weet je zeker dat je kind er niet alleen dit schooljaar, maar ook daarna goed mee uit de voeten kan.

▼ Volgende artikel
Bovenwarmte, onderwarmte, hetelucht of grill: zo kies je de juiste ovenstand
© Dejan Krsmanovic
Huis

Bovenwarmte, onderwarmte, hetelucht of grill: zo kies je de juiste ovenstand

Je oven kan veel meer dan je denkt. Toch gebruiken veel mensen alleen de heteluchtstand – ook al is dat niet altijd de beste keuze. Boven- en onderwarmte, grill en hetelucht: ze doen allemaal iets anders. Wat je waarvoor gebruikt, lees je hier.

Als je weet wanneer je welke stand gebruikt, zijn mislukte cakes, uitgedroogde lasagne en slappe pizzabodems verleden tijd. In dit artikel leggen we per stand uit wat het effect is, wanneer je hem gebruikt en hoe je je oven slimmer benut.

Onder- en bovenwarmte: langzaam en zeker

Bij onder- en bovenwarmte komt de warmte van twee verwarmingselementen die los of samen gebruikt kunnen worden. De oven verwarmt gelijkmatig van boven en beneden, maar zonder ventilator. Daardoor is dit een wat tragere maar stabiele manier van garen, ideaal voor gerechten die tijd nodig hebben om te rijzen of die niet mogen uitdrogen. Denk aan cakes, appeltaarten of ovenschotels. Ook als je werkt met meerdere lagen bladerdeeg of deeg met gist, helpt deze stand om alles rustig en gelijkmatig te laten garen.

Wil je juist een knapperige onderkant, zoals bij quiches of pizza's? Dan kun je alleen onderwarmte gebruiken, zodat de bodem stevig en bruin wordt zonder dat de bovenkant te snel kleurt. Let er wel op dat deze stand minder geschikt is voor het tegelijk bakken van meerdere gerechten, omdat de warmte zich niet vanzelf verspreidt zoals bij hetelucht.

©Povozniuk Olha & Max

Hetelucht: snel en gelijkmatig

De heteluchtstand gebruikt een ventilator om warme lucht gelijkmatig door de oven te blazen. Daardoor is de temperatuur overal ongeveer gelijk, wat ideaal is als je meerdere bakplaten tegelijk wilt gebruiken. Denk aan koekjes, ovenfriet of groenten die je op twee niveaus tegelijk wilt garen.

Hetelucht is ook efficiënter: je gebruikt minder energie omdat je de temperatuur 10 tot 20 graden lager kunt instellen dan bij boven- en onderwarmte, terwijl het gerecht even snel klaar is. Maar daar schuilt ook het risico: door de circulerende lucht droogt je gerecht sneller uit. Bij bijvoorbeeld brood of cake kan het resultaat daardoor minder luchtig zijn dan bij boven- en onderwarmte. Gebruik bij baksels dus liever onder- en bovenwarmte, tenzij je ervaring hebt met aanpassen van de temperatuur en baktijd.

©Daisy Daisy

Grillstand: bruinen en gratineren

De grillstand gebruik je wanneer je snel een korstje of bruine bovenkant wilt creëren. De bovenste verwarmingselementen worden extra heet, waardoor kaas smelt, paneerlagen krokant worden en vlees een mooie kleur krijgt krijgt. Denk aan gegratineerde gerechten, tosti's of het afbakken van een lasagne.

De grill is minder geschikt voor volledige bereidingen: de hitte is te eenzijdig en te sterk om iets gelijkmatig te garen. Gebruik deze functie daarom alleen voor korte bereidingen of als afmaker. Houd je gerecht goed in de gaten; de grill werkt razendsnel en je wilt natuurlijk voorkomen dan je gerechten aanbranden.

©Monkey Business Images

Combinatiestanden: het beste van twee

Veel moderne ovens bieden combinaties van de bovengenoemde functies, zoals hetelucht met grill of onderwarmte met ventilator. Die kun je slim inzetten voor specifieke gerechten. Bij vleesgerechten bijvoorbeeld zorgt hetelucht-grill voor een sappige binnenkant én een krokante buitenlaag. Bij het bakken van ovenschotels zorgt onderwarmte met ventilatie dat de inhoud gelijkmatig warm wordt, terwijl de bovenkant niet uitdroogt.

Tot slot

Welke ovenstand je kiest, maakt een groter verschil dan je misschien denkt. Wie blind op hetelucht vertrouwt, loopt het risico op droge cake, slappe frietjes of mislukte pizza's. Door te begrijpen hoe elke functie werkt, kies je gericht de stand die past bij jouw gerecht. Zo haal je meer uit je oven én uit je kookinspanningen. Wanneer je op zoek bent naar een nieuwe oven, loont het dan ook zeker de moeite om na te denken over welke standen je nodig hebt en ovens uitgebreid te vergelijken, online of bij de keukenspecialist. Want heb je de ovenstanden eenmaal in de vingers, dan wil je misschien wel meer: wie weet heb je dan ook wel behoefte aan extra's als een warmhoud- of stoomfunctie!