Even een filmpje monteren zonder dat het ingewikkeld wordt? ClipChamp werkt lekker eenvoudig en heb je zo in de vingers, heerlijk toch? Daarnaast bevat het programma meer dan voldoende functies voor zowel beginners, gevorderden als doorgewinterde filmliefhebbers om in een mum van tijd de mooiste resultaten neer te zetten. 

We filmen wat af met onze smartphones, en om er echt wat moois van te maken, heb je software nodig. Na het lezen van die artikel weet je: De basis van ClipChamp | Hoe je filmpjes inlaadt, knipt en plakt | Welke extra features je kunt toevoegen | Hoe je geluid onder de video zet | Hoe je je film exporteert.

Ook interessant voor jou:
Gratis films monteren in Windows 10 met DaVinci Resolve
Gratis films monteren met DaVinci Resolve (deel 2)

Om van een plukje losse filmpjes een leuk en samenhangend geheel te maken dat je makkelijk kunt afspelen, of delen op bijvoorbeeld YouTube of sociale media, heb je een videomontage-programma nodig. Er was een tijd dat je het populaire programma Windows Movie Maker bij Microsoft kon downloaden, maar helaas is dat al een hele tijd niet meer beschikbaar. Gelukkig is in Windows 11 recentelijk een prima alternatief verschenen: ClipChamp. Meteen ook handig om een reeks foto’s te presenteren, of maak een mix van bewegend en stilstaand beeld. Voor de volledigheid: dat beeldmateriaal mag natuurlijk ook met een andere digitale camera gemaakt zijn dan die van je telefoon.  

De nieuwe Windows Movie Maker 

De kans is groot dat het programma al op jouw computer te vinden is. Dit controleer je eenvoudig via Zoeken op de taakbalk, of klik op Start en gebruik het zoekveld daar. Een alternatief is klikken op Start, daarna op Alle apps en dan omlaag bladeren tot je de app ClipChamp – Video-editor tegenkomt. Niet aanwezig? Geen nood, dan ga je naar de Microsoft Store en haal je het daar op. 

Op het hoofdscherm van de app ClipChamp vind je straks onder het kopje Je video’s al jouw videomontages. Voor nu klik je op Een nieuwe video maken om aan de eerste montage te beginnen, of toch in ieder geval de eerste die je met ClipChamp maakt. Mocht je niet met eerder opgenomen filmpjes willen werken, dan zou je ook op Iets opnemen kunnen klikken, maar omdat je op nagenoeg dezelfde plek uitkomt, is dat een beetje lood om oud ijzer. Straks laten wij zien wat je allemaal rechtstreeks vanuit ClipChamp kunt opnemen. En dat is best indrukwekkend! 

Vanaf het beginscherm start je een nieuwe montage of pakt een eerdere op. 

Premiumopties

ClipChamp bevat een aantal zogeheten premiumopties. Je herkent ze makkelijk aan het pictogram van een diamantje. Je mag zo’n functie gerust gebruiken, alleen krijgt de gemonteerde film dan wel een watermerkje, tenzij die premiumfunctie onder je abonnement valt. Heb je een abonnement op Microsoft 365? Dan zijn de meeste premiumfuncties daar al bij inbegrepen, een leuke meevaller. Verder bestaat er nog een mobiele ClipChamp-app. Vooralsnog alleen voor iOS en de app staat ook nog los van de Windows-versie, dus je ziet je projecten en bewerkingen niet over en weer. 

Filmpjes inladen 

Eenmaal gekozen voor Een nieuwe video maken kun je meteen aan de slag met de montage. Dat begint met het inladen van de filmpjes die je aan elkaar wilt plakken door op de paarse knop Media importeren te klikken. Let op dat links ernaast dan wel Jouw media geselecteerd moet zijn (dit licht wit op). Gaat het om filmmateriaal dat bij een clouddienst is ondergebracht en niet rechtsreeks via Windows Verkenner te benaderen is? Klik dan op het pijltje achter Media importeren, kies de betreffende dienst en volg de aanwijzingen. Gedurende de montage is het nodig dat je online bent, want niet alle verwerking vindt lokaal plaats. 

Zodra je aan de linker vensterzijde miniaturen van de filmpjes ziet, kun je deze in de gewenste volgorde naar de tijdlijn onder in het programmavenster slepen. Dit is de plek waar je de montage maakt. Vergis je je, dan kun je een filmpje in de tijdlijn eenvoudig vervangen door er een ander filmpje bovenop te slepen. Dat kleurt dan tijdelijk groen en de tekst Vervangen verschijnt. Wat ook kan, is iets naar de scheiding tussen twee filmpjes slepen om het daar in te voegen. De volgorde van de montage kun je trouwens altijd nog aanpassen door filmpjes door de tijdlijn te verslepen. 

Laad enkele filmpjes in en sleep ze in de gewenste volgorde naar de tijdlijn. 

Knippen en plakken 

Je wilt natuurlijk alleen de leukste fragmenten terugzien in de eindfilm. Bijsnijden kan eenvoudig door het beginpunt of eindpunt te verslepen. Daarnaast kun je via het schaartje Splitsen een filmpje in meerdere fragmenten knippen, waarna je deze afzonderlijk kunt gebruiken in de montage, bijvoorbeeld door ze te verplaatsen. De ongewenste stukjes verwijder je met het prullenbakje Verwijderen, de Backspace-knop, of de Delete-knop. Gooi je een tussenliggend fragment weg, dan blijft er een gat over. Houd de muis erboven en klik op het prullenbakje dat verschijnt, en de loze ruimte verdwijnt als sneeuw voor de zon. 

Via de zoomknoppen rechts boven de tijdlijn regel je dat je goed zicht hebt op het montagestuk waaraan je momenteel werkt. De volledige tijdlijn in beeld brengen kan ook als je een totaaloverzicht wilt hebben. Met de knoppen Home en End spring je lekker snel naar de uiteinden van de montage. Om naar een willekeurig punt te gaan, versleep je de witte verticale balk. Wil je meer ruimte hebben voor de voorbeeldweergave en de tijdlijn eronder? De deelvensters aan de zijkanten kun je inklappen via het tabje in de randen. 

Zwart beeld? Een gat tussen twee filmpjes haal je makkelijk weg via het prullenbakje. 

Muziek en geluidseffecten 

Het draait bij video’s niet alleen om beeld, maar ook om geluid. Elk filmpje in de tijdlijn heeft een luidsprekersymbool waarmee je het geluid eventueel kunt uitschakelen. Wil je de geluidssterkte regelen, dan klik je uiterst rechts op Audio en gebruik je de schuifregelaar Volume: ideaal als het geluid van de filmpjes sterk wisselt. Verder kun je op de bekende manier (eigen) muziek en geluidseffecten inladen en naar de tijdlijn slepen. Houd wel altijd rekening met auteursrechten mocht je de gemonteerde video niet alleen voor jezelf houden. Via Muziek en SFX (linker vensterrand) vind je allerlei voorgeselecteerde muziekjes en geluidseffecten. Zodra je hier de muis boven een clip houdt, verschijnt een groen plustekentje waarmee je het op de huidige positie in de tijdlijn toevoegt op een (nieuw) geluidsspoor. 

Alles in verhouding 

We moeten het wel even hebben over de optimale beeldverhouding. Die hangt namelijk af van waar je de gemonteerde film voor wilt gaan gebruiken. Standaard is hij 16:9, maar je kunt ook kiezen voor bijvoorbeeld 9:16 of 1:1 of 4:5. Dat doe je met het knopje rechts naast de voorbeeldweergave, waar standaard 16:9 staat. Handig is dat zodra je de muisaanwijzer boven de keuzes laat zweven, je meteen een aanbeveling ziet voor welke videoplatformen dit het meest geschikt is. Deze verandering geldt voor de volledige montage, dus voor alle filmpjes die je in de tijdlijn plaatst. 

Is de montage-beeldverhouding anders dan die van een ingeladen filmpje? Dan wordt het beeld niet bijgesneden, maar passend gemaakt. Hoe zit dat? Kies je bijvoorbeeld 1:1 voor de montage, terwijl de originele video 16:9 is? Dan krijgt het videofragment zwarte balken langs de zijden waardoor het fragment zowel past als vierkant is. Overigens kun je het omzetten van de beeldverhouding ook aan het (online) videoplatform overlaten, alleen heb je er dan geen grip op. 

Je kunt een andere beeldverhouding kiezen voor de gemonteerde video. 

Standaard worden filmpjes met zwarte balken binnen het beeldkader getoond. 

Beeldvullend maken 

Wil je liever geen zwarte balken zien? Klik dan links naast de voorbeeldweergave op Vullen om alleen het middelste gedeelte van het materiaal beeldvullend te tonen. Daarna kun je het beeld eventueel opzij slepen als je iets anders wilt zien dan het exacte midden. Klik nogmaals (Passen, dat is dezelfde knop) om terug te keren naar de vorige weergave. 

Deze acties moet je dan wel voor ieder filmpje met een afwijkende beeldverhouding uitvoeren. Daarnaast is dit enorm handig als je horizontaal en verticaal gefilmd materiaal wilt combineren in één montage. Wordt een filmpje per abuis ondersteboven of gekanteld getoond? Dan kun je dit via Draaien altijd nog rechtzetten. 

De knopjes links van de voorbeeldweergave waarmee je de beeldweergave aanpast, verschijnen trouwens alleen wanneer je het betreffende filmpje in de tijdlijn selecteert én de witte verticale afspeelbalk erbovenop zet.

Optioneel kun je het materiaal ‘oprekken’ om de zwarte balken kwijt te raken. 

Picture in Picture (PIP) 

Een leuk visueel trucje is twee filmpjes tegelijk afspelen. Eentje beeldvullend en een andere daar verkleind bovenop. Dat doe je door eerst een extra filmpje boven een ander filmpje te plaatsen in de tijdlijn. Zodra je het erheen sleept, wordt automatisch een extra videospoor toegevoegd. Klik op dat bovenste filmpje, kies links van de weergavevoorbeeld Afbeelding in afbeelding en geef aan in welke hoek van het beeld het vertoond moet worden. 

Een variant die jou nog veel meer mogelijkheden geeft, is door opnieuw twee video’s boven elkaar te zetten en vervolgens de weergave van één of beide te verkleinen door de witte hoekpunten van het groene kader te verslepen. Nu kun je helemaal zelf de grootte bepalen, net als waar welk filmpje te zien moet zijn door het te verslepen. Je mag nu zelfs meer dan twee video’s tegelijk tonen, zoals een raster van vier. 

Erg leuk is dat je twee of meer filmpjes tegelijk kunt afspelen. 

Foto’s en andere afbeeldingen 

Behalve video’s kun je ook foto’s en andere afbeeldingen of illustraties in de montage gebruiken. Bijvoorbeeld om een flitsende diavoorstelling te maken, of om foto’s en filmpjes te combineren tot een afwisselende video. Al dan niet met hier en daar het afbeelding-in-afbeelding-effect. Inladen en op de tijdlijn plaatsen werkt precies hetzelfde als met filmpjes. Sleep met het beginpunt of eindpunt van een foto om de afspeelduur te bepalen. 

Vers van de pers 

In plaats van eerder opgenomen materiaal gebruiken, of als aanvulling hierop, kun je gloednieuw beeld- en geluidsmateriaal opnemen, rechtstreeks vanuit ClipChamp. Om dit te doen, schakel je op het montagescherm over naar Opnemen en maken. Hier zie je vier keuzes, die we voor het gemak in een iets gewijzigde volgorde doorlopen. Allereerst gebruik je Camera-opname om een nieuw filmpje te maken via de ingebouwde camera van je computer, of liever nog met een losse webcam, omdat die bijna altijd een betere beeldkwaliteit heeft. 

Wil je een presentatie opnemen of iets anders op je computer laten zien? Kies dan voor Schermopnames, druk op de rode knop, geef aan of je het volledige bureaublad of een specifiek venster wilt vastleggen en klik op Delen. Zodra je klaar bent met opnemen klik je op Delen beëindigen. Daarna kies je Opslaan en bewerken als je er tevreden over bent. Ging er iets mis en wil je een nieuwe poging wagen, dan ga je voor Opname opnieuw maken. De nieuwe video wordt op een extra track geplaatst en je kunt hem daarna bewerken of verplaatsen zoals je inmiddels gewend bent. 

Vers materiaal met ClipChamp zelf opnemen kan ook altijd nog. 

Maak een schermopname van het bureaublad of een venster. 

Scherm en geluid 

Let erop dat tijdens een schermopname ook het omgevingsgeluid wordt vastgelegd via de microfoon van je computer of webcam. Wees je daarom bewust van wat je hoort of zegt gedurende de opname. Of schakel de microfoon uit vóórdat je aan de schermopname begint. Dat kan door naast de rode opnameknop op het microfoonpictogram te klikken en Geen te kiezen. Wil je muziek of (systeem)geluiden van de computer wel horen in de opname? Kies dan na het klikken op de rode opnameknop voor Volledig scherm en schakel de optie Systeemgeluid delen in. 

Stel in welke geluiden je wel en niet wilt horen in de opname. 

Scherm, camera en commentaarstem 

Dan is er nog een leuke variant die de twee opnamemogelijkheden combineert, en dat is Scherm en camera. Hiermee kun je het volledige scherm of een venster opnemen terwijl je ook zelf in beeld te zien bent als verkleinde afbeelding binnen de schermafbeelding. Zo geef je de opname een persoonlijk tintje. 

Heb je een voice-over nodig, maar kan of wil je liever niet zelf iets inspreken? Gebruik dan de vierde en laatste optie Tekst-naar-spraak. Dit werkt echt wonderbaarlijk goed. Tik een stukje tekst in of kopieer dit uit een document, kies een stem uit en laat het tekstfragment voor je uitspreken. Vervolgens kun je dat mediafragment boven of onder een videoclip in de tijdlijn plaatsen, waarmee je het als een echte voice-over gebruikt. 

Kies een stem uit en laat een stukje tekst natuurgetrouw voor je uitspreken. 

Video exporteren 

Zodra je tevreden bent over de videomontage is het tijd om de definitieve video te genereren. Dat doe je met Exporteren rechtsboven in beeld. Kies de gewenste kwaliteit (resolutie). Zodra de video gereed is, wordt deze automatisch lokaal opgeslagen in de downloadmap van jouw computer. Aanvullend kun je aangeven of je de video bij een online-videoplatform of in je cloudopslag wilt plaatsen. 

Om vanuit het montagescherm terug te keren naar het beginscherm van ClipChamp klik je op het bovenste pictogram (een klapbord) en kies je Terug naar Home. Hier vind je deze en eventuele eerdere montages netjes terug onder het kopje Je video’s. 

Genereer de video en bewaar of plaats hem eventueel online of in je cloudopslag. 

Niet alleen het saaie en repetitieve werk wordt vervangen door AI. Je bent óók als kenniswerker niet meer zeker van een baan. Software wordt al grotendeels door AI geschreven. Gelukkig kun je daar als hobbyprogrammeur ook enorm van profiteren. Het brengt naast tijdwinst ook veel gemak. We helpen je op weg met drie praktische tools: ChatGPT, Aider en de Windsurf Editor. We maken enkele eenvoudige voorbeelden, zodat je een helder beeld hebt van je potentiële workflow.

Grote taalmodellen zijn al zo goed dat je comfortabel complete programma’s door AI kunt laten maken, zelfs zonder enige programmeerkennis. Afhankelijk van de tools die je gebruikt, voelt dat toch alsof je samen aan code werkt, ook wel pair-programmeren genoemd. Je houdt dus enige controle en kunt er, als je oplet, veel van leren. Ook al wordt het harde werk door AI gedaan.

Een bijkomend voordeel is dat je heel gericht aanpassingen kunt laten doen of vragen kunt stellen over de code, zonder dat je de documentatie of websites als Stack Overflow hoeft door te spitten. Het is geen verrassing dat laatstgenoemde website met fors dalende bezoekersaantallen te maken heeft. Ook andere taken, zoals het schrijven van de documentatie, zijn snel geregeld.

In dit artikel gaan we een eenvoudig programma maken met AI, zodat je een goed beeld hebt van de workflow. We gebruiken drie verschillende tools. We starten met het vertrouwde ChatGPT, al kun je ook bijvoorbeeld voor Claude of Gemini kiezen. Daarna gaan we met Aider in combinatie met Git aan de slag. Daarmee werk je ‘samen’ aan programmacode via de opdrachtprompt, in ons voorbeeld binnen het vertrouwde Visual Studio Code. Tot slot gaan we met de Windsurf Editor aan de slag, een completere grafische ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI-features, die je van begin tot eind ondersteunt bij het maken van je programma. 

ChatGPT

Chatbot

Grote taalmodellen (LLM’s) vormen de basis voor chatbots als OpenAI’s ChatGPT en Anthropics Claude, maar óók voor de tools die we hierna behandelen. Feitelijk benaderen we de chatbots in dit eerste deel van het artikel rechtstreeks, via een browser of app. De andere tools gebruiken de API van deze bedrijven. Raadpleeg eventueel voor het starten met ChatGPT deze basiscursus.

De nieuwere modellen (we gebruiken overwegend ChatGPT 4o en Claude 3.5 Sonnet) laten heel goede resultaten zien voor programmeertaken. Ze helpen uiteraard niet alleen om programmacode te schrijven maar kunnen code ook uitleggen, fouten oplossen en de documentatie schrijven. Ook kun je uitstekend brainstormen over een project of ideeën. Het is daarom, óók als je andere tools voor programmeren gebruikt, enorm praktisch om erbij te hebben! Toegang tot ChatGPT is gratis met beperkingen. Een abonnement is minder gelimiteerd en geeft vaak toegang tot nieuwere modellen (zoals o1 of o3-mini). Zo’n abonnement is niet bruikbaar voor de andere tools, die gebruiken namelijk de API waarvoor je aparte credits moet aanschaffen.

Een chatbot biedt goede ondersteuning bij al je programmeervragen.

Eerste stappen

We beginnen met een eenvoudig voorbeeld en vragen aan ChatGPT om een spelletje boter-kaas-en-eieren te maken, ook wel bekend als tic-tac-toe. Hoewel het Engels soms betere resultaten kan geven, werken we voor dit artikel volledig in het Nederlands. We starten met deze prompt: “Maak een volledig functionele boter-kaas-en-eieren voor in een browser. Maak de HTML-structuur, voeg CSS-stijlen toe en implementeer de JavaScript-logica. Maak een scheiding tussen HTML, CSS en JavaScript. Zorg dat het programma responsief is zodat het bij elke schermgrootte werkt.”

ChatGPT genereert de gevraagde code. Je kunt individueel de HTML, CSS en JavaScript kopiëren. Om het te proberen, kun je alles plakken op websites als www.jsfiddle.net en www.codepen.io. Voor dit voorbeeld hebben we bij JSFiddle een projectpagina aangemaakt. We gaan dit voorbeeld in de volgende stappen verder verbeteren, steeds met links naar de verbeterde versie.

De eerste versies van het spel boter-kaas-en-eieren.

Geluiden toevoegen

We vragen ChatGPT om het programma aan te passen, zodat er een geluid wordt afgespeeld bij elke zet. ChatGPT voegt daarop een audio-element toe aan de HTML-code. Het past ook het script aan om dit aan te roepen bij elke zet. Je moet nog wel zelf het mp3-bestand plaatsen in de uiteindelijke programmamap of een volledige link naar het mp3-bestand invullen in de HTML-code:

Er zijn overigens veel websites waar je leuke geluidseffecten kunt vinden die je vrij kunt gebruiken, waaronder Pixabay. Op deze pagina zie je onze aangepaste versie.

De aangepaste HTML-code bevat een verwijzing naar een mp3-bestand.

Computertegenstander

We vragen ChatGPT vervolgens om een slimme computertegenstander toe te voegen, waarbij aan het begin van het spel wordt gekozen wie er mag beginnen. Via deze webpagina kun je deze versie zien. De computertegenstander blijkt in eerste instantie overigens helemaal niet zo slim, waardoor je makkelijk je potjes wint. Maar dat is snel opgelost. Na ons verzoek om de computertegenstander slimmer te maken, controleert het programma voortaan eerst op mogelijke winnende zetten en blokkeert het de tegenstander indien nodig. Als er geen direct winnende of blokkerende zetten zijn, kiest het een willekeurige lege cel. Deze slimmere versie kun je hier bekijken.

Het aangepaste script op een canvas in ChatGPT.

Uiterlijk verfraaien

Als laatste hebben we gevraagd het uiterlijk wat mooier te maken. Hierbij wordt voornamelijk de CSS-code aangepast om de visuele stijl van het spel te verbeteren. Het resultaat is geslaagd: ChatGPT geeft de achtergrond een mooi kleurverloop. Ook zijn de stijlen van de knoppen en speelvelden aangepast. Het levert een veel moderner en aantrekkelijker uiterlijk op.

Je kunt ChatGPT uiteraard steeds vragen om het script of een deel daarvan uit te leggen. Ben je het overzicht over de wijzigingen kwijt, dan kun je uiteraard ook vragen om de laatste HTML-code in te zien, of de laatste versie van het script. Eventueel op een canvas. Toch misten wij in ChatGPT soms wat overzicht en is het bovendien lastig om een stapje terug te doen als een aanpassing niet het gewenste resultaat oplevert. Dit zijn zaken die we in het volgende deel gaan aanpakken met Aider.

De gemoderniseerde versie van boter-kaas-en-eieren.

Aider

Opdrachtprompt

Voor grotere programmeerprojecten is het werken met een chatbot al snel vervelend en verwarrend. Veel praktischer is een tool die met jouw eigen projectbestanden werkt en zelf of samen de gewenste aanpassingen maakt. Als je geen moeite hebt met het werken met een opdrachtprompt, is Aider een uitstekende optie. Die tool helpt met het schrijven en aanpassen van code.

Aider is opensource en werkt met heel veel LLM’s samen. Hier gebruiken we de API voor Claude 3.5 Sonnet, maar je kunt ook de API van OpenAI gebruiken of een LLM die je zelf lokaal draait of elders, zoals via OpenRouter. De integratie met Git is enorm praktisch. Voor elke aangebrachte wijziging voert het een ‘commit’ uit, voorzien van een duidelijke omschrijving, zodat je achteraf een goed overzicht met alle veranderingen hebt en ook stapjes terug kunt doen. Niet alle alternatieven bieden dit en dat is vooral een gemis als er iets fout gaat en je geen idee meer hebt hoe je dat moet oplossen.

Aider werkt samen met alle gangbare LLM’s.

Voorbereiding

We willen weer laten zien hoe je het spelletje boter-kaas-en-eieren met Aider zou kunnen maken. We gebruiken het voor velen vertrouwde programma Visual Studio Code onder Windows en installeren Aider via een opdrachtprompt binnen die ontwikkelomgeving. Binnen de editor kun je uiteraard alle gegenereerde bestanden bekijken en handmatig aanpassen. Voor de installatie van Aider heb je Python nodig. Zet tijdens de installatie van Python een vinkje bij Add python.exe to PATH, zodat je Python vanuit elke map kunt aanroepen.

Installeer ook Visual Studio Code als je dat nog niet eerder hebt gedaan. Visual Studio Code biedt een mogelijkheid om Copilot als assistent te gebruiken, maar dat slaan we hier over.

Installeer ook Git, zodat versiebeheer mogelijk is. Kies tijdens de installatie van Git voor het gebruik van Visual Studio Code als standaardeditor. Verder kun je alle standaardinstellingen accepteren. Als je Python, Visual Studio Code en Git hebt geïnstalleerd, kun je door met de installatie van Aider.

Installeer Python onder Windows voordat je met Aider aan de slag gaat.

Installatie Aider

We kunnen nu Aider installeren. Open daarvoor Visual Studio Code en kies in het menu de optie Terminal / New Terminal. Verander de terminal, via de optie rechtsboven in het venster, naar Git Bash. Installeer daarna Aider met de volgende twee opdrachten:

Sluit de terminalvenster via het kruisje rechtsboven. Open dan een nieuwe terminal en wissel weer naar Git Bash. Als je Aider niet kunt aanroepen met aider zul je het PATH moeten uitbreiden met de aangegeven opdracht, zoals in het voorbeeld hieronder:

Zorg dat je in dit voorbeeld voor Claude 3.5 Sonnet een API-sleutel hebt en voldoende credits om mee te beginnen (zie het kader ‘API-sleutel maken voor Claude’). Exporteer deze API-sleutel zodat Aider deze direct kan gebruiken:

Maak nu een nieuwe map voor je toepassing, blader naar die map en maak een Git-repository:

Je kunt nu beginnen met programmeren, met de ondersteuning van Aider!

We installeren Aider om het binnen Visual Studio Code te gebruiken.

Programma maken

We gaan ons eerste programma maken. Zorg dat je een terminalvenster hebt geopend en bent gewisseld naar Git Bash. De assistent start je dan met de volgende opdracht:

Er wordt de eerste keer gevraagd om .aider* en .env toe te voegen aan .gitignore. Dat raden we aan! Hiermee voorkom je dat deze bestanden, vaak met wachtwoorden en dergelijke, per ongeluk in je Git-repository worden opgenomen en daardoor in potentie online komen, als je de repository via GitHub beschikbaar maakt.

Via de prompt kun je nu je opdrachten afvuren. We vragen zoals eerder om een volledig functionele en responsieve boter-kaas-en-eieren voor in een browser met de vereiste HTML-structuur, CSS-stijlen en JavaScript-logica in aparte bestanden.

Aider gaat direct aan de slag en laat heel overzichtelijk alle aanpassingen zien, met een beschrijving van de uiteindelijke functionaliteit. Het vraagt netjes of het de nieuwe bestanden mag maken (index.html, styles.css en script.js) en daarna of het deze mag openen in een browser. Het spel is in deze eerste versie volledig responsief met een duidelijke gebruikersinterface, houdt de speelstatus bij, detecteert wanneer iemand wint of als het een gelijkspel is, heeft een knop om het spel opnieuw te starten en is helemaal in het Nederlands. Een goed begin!

Aider heeft het programma voor ons uitgewerkt.

Aanpassingen maken

We vragen opnieuw in natuurlijke taal om wijzigingen te maken. De workflow is erg prettig. Aider geeft eerst aan welke bestanden waarschijnlijk moeten worden gewijzigd. Voor het geluid stelt het bijvoorbeeld wijzigingen in index.html en script.js voor. Dan vraagt Aider of het deze bestanden mag toevoegen aan de chat.

Als de radartjes zijn uitgedraaid, na interactie met Claude, geeft Aider heel nauwkeurig aan welke regels in welke bestanden moeten worden gewijzigd. Ook geeft Aider aan dat je een mp3-bestand genaamd move.mp3 in dezelfde map moet plaatsen.

We vragen Aider daarna ook om een slimme computertegenstander toe te voegen. Die is meteen heel slim en probeert direct te winnen als dat kan, blokkeert winnende zetten van de tegenstander, probeert het centrum te veroveren en kiest anders voor hoeken of willekeurige zetten.

Tot slot vragen we Aider om het programma te verfraaien met een moderner uiterlijk. Dat levert een flinke metamorfose op. Bekijk hier het resultaat.

Via een comfortabel proces maakt het alle gewenste aanpassingen.

Integratie met Git

De standaard integratie met Git biedt veel voordelen. Als Aider aanpassingen maakt aan een bepaald bestand zal het in Git een heldere beschrijving toevoegen aan de zogeheten commit. In Visual Studio Code kun je deze historische aanpassingen eenvoudig terugzien. Klik daarvoor op een bestand en open in de balk aan de linkerkant Timeline. Zorg dat de filterinstelling is ingesteld op Git History.

Nu zie je de commit-geschiedenis van het geselecteerde bestand. Door op een specifieke commit te klikken, kun je de aangebrachte wijzigingen bekijken. Binnen Aider zijn er ook nog wat trucjes. Zo kun je met /diff zien wat de laatste veranderingen zijn. Met /undo kun je die eenvoudig ongedaan maken.

We hebben de repository op GitHub gezet. Ook hier kun je alle veranderingen bekijken. Open daarvoor een bestand, zoals script.js, en ga dan rechtsboven naar History. Hier zie je de verschillende wijzigingen. Als je op een van de aanpassingen klikt, zie je netjes welke veranderingen in de code zijn gemaakt.

Je kunt handig zien welke historische wijzigingen zijn aangebracht in bestanden.

Git en GitHub

Aider gebruikt een git-repository. Sommige mensen verwarren dit met GitHub. Je kunt met Git prima alleen een lokale repository maken, op het systeem waarop je met Aider werkt. Optioneel kun je deze repository met GitHub verbinden, zodat je in feite een kopie in de cloud hebt. Dat is voor jezelf wel heel praktisch, omdat je veel makkelijker de wijzigingen kunt bijhouden en bestuderen. En je kunt ook met anderen samenwerken aan code.

Ook interessant om te lezen: GitHub Codespaces: altijd de juiste tools bij de hand

We hebben de repository gedeeld met GitHub, zodat je alle veranderingen kunt inzien.

Windsurf Editor

 Complete ontwikkelomgeving

Zoek je een completere ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI, dan zijn Cursor AI en Windsurf Editor twee populaire opties. Cursor AI is een gevestigde speler, maar krijgt steeds meer concurrentie van het nieuwere Windsurf Editor. Beide ontwikkelteams blijven verbeteringen doorvoeren om niet voor elkaar onder te doen.

Beide programma’s zijn bovendien klonen van Visual Studio Code, de bekende editor van Microsoft die we ook voor Aider hebben gebruikt. Daarom lijken ze in veel opzichten op elkaar. Het kan handig zijn om verschillende thema’s te gebruiken als je ze naast elkaar gebruikt, zodat je ze uit elkaar kunt houden.

Windsurf Editor werkt met een ingebouwde assistent genaamd Cascade.

Cascade

We hebben ook in Windsurf geprobeerd om het spelletje boter-kaas-en-eieren uit dit artikel te maken. De assistent in Windsurf Editor heet Cascade; via het Cascade-deelvenster kun je hem direct aan het werk zetten. Een leuk detail is dat niet alleen code wordt gegenereerd, maar dat er ook veel aanvullende acties voor je worden uitgevoerd, zoals het aanmaken van een map voor je project en voor de geluiden, en het maken van een mp3-bestand.

Bij elke stap kun je zien welke bestanden worden aangepast en de voorgestelde wijzigingen controleren en bevestigen. Je hoeft niet, zoals bij Aider, zelf een API-sleutel te regelen voor toegang. Je gebruikt steeds het model van Cascade en de administratieve kant wordt via je account geregeld, op basis van credits (zie volgende paragraaf). Zo’n diepere integratie is heel praktisch. Toch heeft de workflow veel overeenkomsten met Aider.

Via een deelvenster kun je een conversatie met Cascade voeren.

Werken met credits

Windsurf werkt met credits voor verschillende taken. Zo worden User Prompt-credits voor elke interactie met de assistent gebruikt en Flow Action-credits voor alle acties die worden uitgevoerd. Als je de limiet bereikt voor het premiummodel, wordt overgeschakeld naar het basismodel. De proefperiode van 14 dagen geeft je ruim voldoende credits om het voorbeeldprogramma uit dit artikel te maken. Sterker nog, je hebt ongeveer vijftien keer meer credits dan nodig, dus je kunt ook grotere en complexere programma’s proberen te maken.

Buiten die proefperiode is, om het premiummodel te gebruiken, een upgrade naar de Pro-versie bijna onvermijdelijk (ca. 18 euro per maand). Je hebt dan wel elke maand een ruime hoeveelheid credits en kunt vrij voordelig credits bijkopen.

Windsurf Editor werkt met een systeem van credits.

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!