ID.nl logo
Geen talenknobbel (meer)? Deze (ver)taaltools helpen je uit de brand
© TarikVision - stock.adobe.com
Huis

Geen talenknobbel (meer)? Deze (ver)taaltools helpen je uit de brand

Je hebt al een aardige talenkennis, maar het vlot omzetten van teksten naar een andere taal kan soms een uitdaging vormen. Om je talenkennis verder te vergroten of je boodschap te vertalen, kun je gebruikmaken van diverse (gratis) apps en diensten die je hierbij ondersteunen.

Dit artikel geeft een overzicht van tools en diensten die je ondersteunen in het vertalen van teksten tot helpen met realtime communiceren. Ook bieden we je enkele apps die je talenkennis stapsgewijs kunnen verbeteren. We bespreken onder andere:

  • Linguee
  • DeepL
  • 50Languages
  • Drops

Lees ook: Handig: laat je PowerPoint-presentatie realtime vertalen!

Als je een nieuwe taal wilt leren, heb je volop keuze: er zijn wereldwijd meer dan zevenduizend levende talen, verdeeld over meer dan honderd taalfamilies. Het beheersen van een taal is een uitdagende taak. Je moet niet alleen duizenden nieuwe woorden leren met de juiste spelling en uitspraak, maar ook rekening houden met structurele en grammaticale verschillen. Bovendien wordt het nog ingewikkelder wanneer context en betekenis een rol spelen bij het correct interpreteren van zinnen. Bedenk maar eens wat er aan context nodig is om zinnen als ‘Hij liep tegen een dikke stam aan’ versus ‘Hij liep tegen een vijandige stam’ correct te interpreteren.

Dit maakt automatische machinevertaling erg complex. In eerste instantie gebruikte men hiervoor vooral complexe regelsets (rule based machine translation), gevolgd door statistische methodes met grote hoeveelheden professioneel vertaalde paralleltekst (statistical machine translation). Tegenwoordig ligt de focus op artificiële intelligentie met deep learning en transformer-modellen als GPT (Generative Pre-trained Transformer). Deze AI-systemen trainen zichzelf, wat ze voortdurend beter maakt.

Formele context

Linguee is van dezelfde makers als DeepL. Het gaat eigenlijk om een online woordenboek, maar de dienst put daarbij uit miljoenen onlinevertalingen die door mensen (professioneel) werden geproduceerd. In een uitklapmenu geef je de gewenste vertaalrichting van bron- naar doeltaal aan, maar via de optie Meer talen kun je ook je eigen talenpaar selecteren, met keuze uit zo’n 25 talen. Je krijgt de mogelijke vertalingen niet allen als losse woorden, maar ook in een betekenisvolle context. Voor extra contextuele vertalingen klik je op het info-pictogram achter het vertaalde woord. Bij Engels kun je ook de juiste uitspraak beluisteren, zowel in een Amerikaanse als Britse variant.

Linguee is ook beschikbaar als mobiele app voor Android en iOS. Momenteel zijn er negen woordenboeken verwerkt, waarbij Engels telkens bron- of doeltaal is (op het woordenboek Duits-Frans na) en verder zijn er nog zes woordenboeken in aanbouw. Je kunt ze allemaal installeren voor offline gebruik. Deze woordenboeken zijn erg uitgebreid. Zo bevat bijvoorbeeld het woordenboek Duits-Engels bijna 1,4 miljoen trefwoorden (450 MB). Andere talen(combinaties) zijn vooralsnog beperkt tot (online)vertalingen-in-context.

Linguee biedt gratis uitgebreide woordenboeken.

Informeler context

Net als Linguee ligt de focus bij Reverso Context voornamelijk op contextuele woordenboeken. Deze site is wel minder selectief qua bronmateriaal en de voorbeeldzinnen zijn meestal korter en eenvoudiger, wat het geschikter maakt voor informeler gebruik. Reverso ondersteunt momenteel 26 talen, waarvan sommige (nog) niet beschikbaar zijn op Linguee, en biedt daardoor een handig alternatief. Net als bij Linguee kun je de uitspraak van woorden beluisteren.

De mobiele app (iOS, Android) van Reverso biedt meer mogelijkheden dan die van Linguee, zoals gepersonaliseerde leerspelletjes en offline leren. Na een proefperiode is de iOS-app helaas niet meer gratis (3,99 euro per maand). Er is ook een Windows-app beschikbaar waar je zelf woorden kunt invoeren voor vertaling en synoniemen kunt opvragen. Je kunt ook vertalingen van grote stukken tekst rechtstreeks vanuit webpagina’s of Windows-applicaties laten uitvoeren met de sneltoets Ctrl+C+C. Met een gratis registratie verwijder je de beperking tot vertalingen van maximaal 450 woorden in één keer, maar hiermee betreden we volop het terrein van machinevertaling.

Reverso Context is ook geschikt voor informeel taalgebruik, in diverse talen.

Themazinnen

Op www.50languages.com kun je terecht voor een uitgebreide collectie taalgidsen die zich richten op het verwerven en verbeteren van je woordenschat en veelvoorkomende uitdrukkingen. Kies eerst je bron- en doeltaal uit bijna zestig beschikbare talen en selecteer vervolgens uit ongeveer honderd korte lessen over uiteenlopende onderwerpen zoals autopech, afspraken maken, doktersbezoeken en grammaticale aspecten zoals verleden tijd, imperatief en voegwoorden.

Elke les bestaat uit ongeveer twintig korte zinnen waarbij in de doeltaal alleen de eerste letters van elk woord zichtbaar zijn. Luister naar de ontbrekende woorden en vul ze aan. Je hebt ook de mogelijkheid om de uitgesproken uitdrukkingen als mp3-bestanden te downloaden. Daarnaast biedt de website voor elk talenpaar een geheugenspel waarbij de woorden op omgedraaide kaarten ook uitgesproken kunnen worden.

Verder is er nog een mobiele app beschikbaar (Stappen in 50 talen) voor zowel Android als iOS. Download eerst het woordenschatbestand in de gekozen doeltaal en voer vervolgens een test uit, zodat de app je kennisniveau beter kan inschatten. Daarna kun je diverse woordenschat-, uitspraak- en (beperkte) grammaticaoefeningen uitvoeren. De website en app zijn vooral geschikt voor wie net is gestart met het leren van een nieuwe taal.

50Languages: vooral geschikt voor beginners die typische woorden en uitdrukkingen willen kennen.

Geheugentraining

De mobiele app Drops is er voor Android en iOS en richt zich voornamelijk op het uitbreiden van je woordenschat. De gratis basisversie biedt je dagelijkse oefeningen van 5 minuten, maar er is ook een uitgebreidere Premium-editie voor ongeveer 90 euro per jaar.

Geef eerst je kennisniveau van de doeltaal aan (geen, beperkt, behoorlijk goed) en selecteer je gewenste taalniveau via informele categorieën zoals ‘een film kunnen bekijken’ of ‘indruk maken op mijn collega’s’. Stel vervolgens in hoeveel minuten per dag je wilt oefenen, welke thema’s je aanspreken evenals je leeftijdscategorie.

Op basis van je aanpasbare profiel krijg je een reeks woorden voorgeschoteld, inclusief uitspraak en een bijbehorende afbeelding. Kies zelf of je een woord wilt leren of niet. Je ontvangt dan gevarieerde oefeningen rondom de woorden en foutieve woorden worden vaker in andere oefeningen aangeboden. Je hoort dus telkens wel de uitspraak, maar de app bevat geen spreekoefeningen.

Woordenschat leren en consolideren: simple comme bonjour.

Al surfend

Apps zoals Stappen in 50 talen en Drops kunnen je woordenschat aanzienlijk verbeteren, maar vereisen wel discipline. De browserextensie Toucan pakt het anders aan. Toucan is beschikbaar voor Firefox en Chromium-browsers in de officiële webstores. Na installatie en aanmelding kies je de taal waarvan je de woordenschat wilt oefenen. Helaas is het aantal ondersteunde talen beperkt, Nederlands is bijvoorbeeld niet beschikbaar als moedertaal, maar Engels, Frans en Duits wel.

Als je bijvoorbeeld Engels kiest, zal Toucan tijdens het surfen op Engelstalige webpagina’s automatisch bepaalde woorden vervangen door woorden uit de geselecteerde doeltaal (keuze uit elf talen). Deze woorden worden standaard gemarkeerd. Via een schuifbalk bepaal je zelf je kennisniveau (Beginner, Intermediate of Advanced) en het aantal gewenste woorden (vier gradaties).

Je hoeft verder weinig te doen; de vervangen woorden worden automatisch gemarkeerd en je kunt de uitspraak beluisteren. Je kunt ook aangeven of Toucan zo’n woord moet bewaren. Zodra je minstens tien woorden hebt opgeslagen, genereert Toucan extra woordenschatoefeningen rond deze woorden.

Al slapend (nou ja, surfend) woordenschat leren. Handig!

Over spelen met taal gesproken

Ga lekker een potje scrabbelen!

Talen leren Natuurlijk zijn er ook tal van diensten en apps die je stap voor stap helpen een taal te leren, maar het zal je waarschijnlijk niet verbazen dat de meeste daarvan betaald zijn, meestal volgens het freemium-model. Dit betekent dat je een aantal basiscomponenten (vaak bedoeld voor beginners) gratis kunt uitproberen, maar zodra je verder wilt, moet je betalen.

Een van de bekendste is Duolingo, dat je kunt gebruiken via de browser, een Windows-app of mobiel. Je kunt allerlei interactieve oefeningen doen met eenvoudige grammaticaregels, je woordenschat uitbreiden en naar teksten luisteren. De betaalde versie is ook offline beschikbaar.

Duolingo biedt de meeste talen aan voor mensen die al Engels beheersen (vanuit het Nederlands is er alleen Engels, Frans of Duits), en helaas geldt dit ook voor veel andere apps, zoals Memrise, Lingvist, Rosetta Stone en het daarop geïnspireerde Babbel. Al deze apps zijn zowel beschikbaar voor Android als iOS.

Het talenaanbod van Duolingo voor Nederlandstaligen is helaas beperkt.

Machinevertaling (DeepL)

Wil je anderstalige teksten degelijk kunnen vertalen, maar zie je ertegenop de doeltaal zelf (beter) onder de knie te krijgen, dan kun je een dienst voor automatische machinevertaling aanspreken. We hebben het hier al even over gehad met de tool Reverso Context, die zich van NMT (Neural Machine Translation) bedient, maar er zijn er nog andere.

Een van de betere is het Duitse DeepL, die ondersteuning biedt voor 29 talen. Je kunt vertalingen rechtstreeks vanuit de website laten uitvoeren of je installeert de Windows-app. Met deze laatste voer je vertalingen uit via een sneltoets (standaard Ctrl+C+C) of je selecteert een documentbestand en kiest Vertalen met DeepL uit het contextmenu. Je kunt de (vertaalde) tekst ook beluisteren en zelf een lijst met vaste vertalingen voor specifieke uitdrukkingen aanleggen.

In de gratis versie ben je wel beperkt tot maximaal 3 bestanden per maand van maximaal 5 MB elk of tot vertalingen van 5000 tekens. Je kunt natuurlijk je teksten wel zelf opsplitsen en in behapbare brokken aan de vertaaldienst doorspelen. DeepL Pro verlost je van dergelijke beperkingen, maar kost je wel 7,49 euro per maand.

DeepL is een van de betere vertaaldiensten en biedt ook een Windows-app aan.

Andere vertaaldiensten

Andere gerenommeerde vertaaldiensten die (bijna) net zo goed presteren als DeepL zijn Google Translate (ongeveer 130 talen) en Microsoft (Bing) Translator (ongeveer 120 talen). Beide diensten ondersteunen aanzienlijk meer talen dan DeepL. Houd er wel rekening mee dat je, net als bij DeepL, in de gratis versie beperkt bent tot een maximaal aantal tekens per vertaling: 5000 bij Google en slechts 1000 bij Bing.

Bij zowel Microsoft als Google kun je de originele tekst en de vertaling beluisteren. Google biedt echter meer flexibiliteit qua brontekst: naast ingevoerde of geplakte tekst, ondersteunt het ingesproken tekst, website-URL’s, Office-documenten (docx, pptx, xlsx en pdf) en zelfs afbeeldingen waarbij tekst via OCR automatisch herkend en vertaald wordt (met dank aan Google Lens). Bovendien kun je bij beide diensten een virtueel toetsenbord oproepen om bijvoorbeeld minder gebruikelijke diakritische tekens in te voeren.

Aan jou de keuze welke vertaaldienst je wilt gebruiken. Niets hoeft je er ervan te weerhouden meerdere diensten te gebruiken, zelfs voor dezelfde tekst.

Google Translate kan zelfs handgeschreven (en geroteerde) tekst herkennen en vertalen.

Chatbot

Naast bekende vertaaldiensten zijn er de AI-chatbots als potentiële vertaalkandidaten. Het begon allemaal met de introductie van ChatGPT door OpenAI. Sindsdien heeft Microsoft deze technologie geïntegreerd in zoekmachine Bing (klik op Nu chatten) en in andere Microsoft-diensten en applicaties, zoals Office. Ook Google heeft inmiddels een eigen chatbot, Bard genaamd, gelanceerd.

ChatGPT presteert uitstekend op het gebied van Natural Language Processing (NLP)-taken, zoals het maken van samenvattingen, beantwoorden van vragen en machinevertaling. Uit onderzoek blijkt dat de kwaliteit van vertalingen afhankelijk is van de formulering van de instructie, oftewel prompt. Dit heeft geleid tot de term ‘prompt engineering’. Een optimale prompt voor een vertaalopdracht luidt: ‘Geef de [doeltaal] vertaling voor deze [of: de volgende] tekst’.

Overigens kun je de prompt direct in de gewenste doeltaal formuleren, eventueel aangevuld met de instructie ‘Formuleer je antwoord in [deze taal]’, maar aangezien de chatbot voornamelijk met Engelstalige datasets is getraind, krijg je vaak betere resultaten door eerst in het Engels te vragen en daarna de chatbot te verzoeken het resultaat in de gewenste doeltaal te vertalen. Als alternatief kun je het antwoord plakken in een vertaaldienst zoals DeepL, Google of Bing, aangezien deze diensten doorgaans (vooralsnog) net iets beter presteren.

ChatGPT (Plus, met GPT-4) naarstig aan het werk om een tekst te vertalen.

Office

Om tekstfragmenten te vertalen, hoef je niet altijd je browser of een externe app te gebruiken. Deze functionaliteit is bijvoorbeeld standaard geïntegreerd in Microsoft Office.

In Word navigeer je naar het tabblad Controleren en klik je in de sectie Taal op de knop Vertalen. Je kunt kiezen tussen Selectie vertalen en Document vertalen. In beide gevallen opent het deelvenster Vertalen. Bij selectievertaling verschijnt de vertaling in het deelvenster, en je kunt de originele tekst direct vervangen door op Invoegen te klikken. De vertaler herkent meestal de brontaal, maar je kunt dit indien nodig aanpassen. Bij documentvertaling maakt Word automatisch een tweede document met de vertaalde tekst, waarbij de originele lay-out, inclusief afbeeldingen, behouden blijft.

In Outlook kun je een e-mail in een andere taal laten vertalen. Open het bericht, klik op de knop met de drie puntjes en kies Bericht vertalen. Met Oorspronkelijk bericht weergeven keer je altijd terug naar de brontaal. Let op bij Vertaalvoorkeuren: hier kun je instellen hoe Outlook omgaat met anderstalige berichten en welke doeltaal standaard voor de vertaling wordt gekozen. Je kunt ook een tekstfragment in het bericht markeren en dit via het contextmenu laten vertalen.

In PowerPoint is het zelfs mogelijk om tijdens een presentatie ingesproken tekst in realtime op je dia’s te laten vertalen. Open je presentatie, ga naar Diavoorstellingen en vink Altijd ondertitels gebruiken aan. Stel de bron- en doeltaal in bij Instellingen voor ondertitels en pas de ondertitelweergave aan bij Meer instellingen (Windows).

Microsoft Office heeft een eigen vertaalfunctie op diverse manieren geïntegreerd (hier: Word).

Chatten (mobiel)

Online woordenboeken en vertaaldiensten zijn uiteraard nuttig, maar ze schieten soms tekort wanneer je een gesprek wilt voeren met iemand wiens taal je onvoldoende beheerst. Gelukkig zijn er enkele tools die in dergelijke situaties van pas kunnen komen. We bespreken er een paar.

Zo biedt de app van Google Translate een gespreksmodus. Selecteer eerst beide talen en tik vervolgens op Gesprek. Als je alles wat in beide talen wordt gezegd meteen naar de andere taal wilt vertalen, tik je op Automatisch. Om het vertalen in één taal te starten of te stoppen, tik je op het microfoonicoon Spreken bij de gewenste taal. Om opnieuw naar een vertaling te luisteren, tik je op het tekstvak bovenaan. De conversatie stopzetten doe je door linksboven op de pijlknop Terug te tikken.

De app Microsoft Vertaler (Translator) biedt nog meer mogelijkheden. Zo is het mogelijk om een gesprek te voeren op meerdere apparaten door een gesprekscode te delen met je gesprekspartner(s). Hierdoor ziet elke deelnemer de ingesproken tekst in zijn eigen taal verschijnen. Als je een lezing of presentatie geeft, schakel je best de inschakelende weergavemodus in het deelvenster Instellingen voor meerdere apparaten in, zodat de microfoon tijdens je presentatie niet wordt gedempt.

Ook handig om weten: deze app bevat ook een cameramodus waarmee je tekst op afbeeldingen of objecten, zoals verkeersborden of menukaarten, meteen kunt laten vertalen. Je hoeft alleen de bron- en doeltaal in te stellen. Een vergelijkbare mogelijkheid zit trouwens ook ingebouwd in de app Google Translate: je talen instellen, en de camera op het object met tekst richten volstaat om in realtime de vertaling te zien verschijnen.

Met Microsoft Vertaler kun je een meertalig gesprek voeren met meerdere deelnemers, elk op hun eigen apparaat.

Chatten (pc)

Ook wanneer je zelf achter je computer zit, heb je de mogelijkheid om meertalige gesprekken te voeren. Ga hiervoor naar https://translator.microsoft.com en voer de vijfletterige code in die je van je gesprekspartner (via zijn Microsoft Translator-app) hebt ontvangen. Vul je naam in, kies je eigen taal en druk op Join conversation. Je kunt nu met elkaar praten via het toetsenbord en/of de microfoon. Alle deelnemers zien de conversatie automatisch in hun eigen taal op het scherm. Na afloop kun je bovendien een transcript van het gesprek downloaden.

Daarnaast kun je meertalige gesprekken voeren via de Skype-app, die standaard bij Windows wordt geleverd. Ga naar Instellingen / Algemeen in de app en stel bij Vertaalinstellingen de gewenste taal in voor het vertalen van berichten en gesprekken, evenals de vertalerstem (Man of Vrouw). Klik vervolgens met de rechtermuisknop op de naam van je gesprekspartner en selecteer Profiel weergeven. Scrol naar Gesprek vertalen en klik op Vertalingsaanvraag verzenden. Zodra je partner het verzoek accepteert, kun je een tweetalig gesprek starten.

Ook via de Translator-site kun je anderstalige reacties meteen in je eigen taal laten omzetten.

Spelling en stijl

Spellingscheckers zijn al jaren ingebouwd in verschillende applicaties, maar met krachtige tekstverwerkers zoals Word krijg je tegenwoordig nog meer, dankzij AI-ontwikkelingen. Word heeft namelijk een handige ‘editor’, die ook als browserextensie voor Chromium-browsers beschikbaar is. Met deze tool kun je teksten, zoals Word-documenten of e-mails, verbeteren in meer dan twintig talen. De gratis dienst richt zich op basisbeginselen van grammatica en spelling, maar als je een Microsoft 365-abonnement hebt, krijg je ook geavanceerdere verbeteringen voor grammatica en stijl, zoals helderheid, beknoptheid, woordkeuze en taalgebruik.

Je opent het deelvenster van de editor in Word via Controleren / Editor of met de sneltoets F7. Je ziet dan een algemene score en bij Correcties lees je het aantal opmerkingen over Spelling en Grammatica. Bij Verfijningen krijg je diverse woord- en stijlsuggesties aangeboden.

Natuurlijk zijn er ook externe tools, zoals Grammarly en de opensource LanguageTool. Deze tools kun je in een basisversie gratis gebruiken.

Je kunt ook een AI-chatbot als ChatGPT inzetten. Met de juiste prompts kan zo’n bot je taal en stijl verbeteren en zelfs aanpassen naar een bepaalde schrijfstijl. Probeer gerust prompts als ‘Controleer deze tekst op mogelijke spelling-, grammatica- en stijlfouten’, ‘Herschrijf deze tekst in een formele stijl’ of ‘Herschrijf deze tekst zodat 10-jarigen deze ook goed begrijpen’.

ChatGPT kan ook als taal- en stijlcorrector optreden.

▼ Volgende artikel
Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd
Huis

Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

Fantastisch
Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De LG OLED EVO 65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit. De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Plus- en minpunten
  • Alpha11-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Fantastische HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • WebOS 25, met vijf jaar lang nieuwe versies
  • Advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Voorlopig weinig meerwaarde met AI

 

LG OLED EVO 65G56LS (2025)

  • Adviesprijs: 3,299 euro
  • Wat: Ultra HD 4K 165 Hz W-OLED-tv
  • Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x usb, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, Wifi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3, WiSA
  • Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, webOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 11 gen2 processor
  • Afmetingen: 1.441 x 910 x 263 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 26,6 kg (incl. voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 85 kWh (E) / HDR 222 kWh (G) 

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Lees ook: Zo testen we televisies

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

▼ Volgende artikel
Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android
Huis

Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Wat gaan we doen?

In dit artikel leggen we uit hoe kopiëren en plakken in Android precies werkt. Dat geldt voor zowel Android-smartphones en Android-tablets.

  • Zo werkt kopiëren, knippen en plakken
  • Knippen en plakken vanuit toetsenbord
  • Verbeteringen dankzij Android 13

Wil je meer weten over de veiligheid van Android? Lees dan het artikel Alles wat je moet weten over Android-beveiliging

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.