ID.nl logo
Geen lelijk eendje meer: dit zijn de innovaties van Paint in Windows 11
© MclittleStock - stock.adobe.com
Huis

Geen lelijk eendje meer: dit zijn de innovaties van Paint in Windows 11

Paint is een van de oudste grafische editors van Windows. Dat was het programma eerlijk gezegd ook aan te zien. Met de recente update van Windows 11 heeft de tool een facelift ondergaan. Er zijn interessante nieuwe functies bijgekomen. Bovendien hebben we de indruk dat we in de nabije toekomst nog meer innovaties van Paint mogen verwachten.

Paint heeft met de komst van Windows 11 een upgrade gekregen, in dit artikel bekijken wat dat allemaal behelst, zoals:

  • Meer pictogrammen, minder woorden
  • Transparant is ook echt transparant
  • Eenvoudig de achtergrond verwijderen
  • Werken met lagen

Vind je Paint nog steeds niks? Lees dan dit artikel: Foto bewerken? Tips voor 22 gratis programma's

Met een elegantere gebruikersinterface en moderne pictogrammen sluit Paint nu aan bij het design van Windows 11. Het programma neemt automatisch het thema over dat je voor het systeem hebt ingesteld. Werk je bijvoorbeeld in de donkere modus, dan laat ook Paint zijn duistere kant zien. Je kunt het thema altijd nog handmatig wijzigen. Open hiervoor allereerst Instellingen, waar drie mogelijkheden te zien zijn: Licht, Donker en Systeeminstelling. Standaard is de derde optie actief.

Inzoomen doe je nog steeds onderaan in de statusbalk met het schuifje of door rechtsbeneden een percentage in te geven. Je kunt ook de toetscombinatie Windows-toets+Plusteken en Windows-toets+Minteken gebruiken. Nieuw is de knop voor de Venstervullende weergave. Die staat naast het zoompercentage in de statusbalk. Hiermee zoom je in op het canvas, zodat de volledige afbeelding netjes in het geopende Paint-venster past.

Je kunt Paint voortaan in de donkere modus laten werken.

Minder woorden nodig

Het uiterlijk van Paint heeft nieuwe pictogrammen gekregen die duidelijker zijn. In de uitgevouwen knoppenbalk stonden voorheen twintig woorden. In het beter georganiseerde Windows 11-ontwerp staan er slechts zeven. De pictogrammen zelf zijn ook makkelijker te begrijpen.

Aan de collectie lettertypen zijn nieuwe fonts toegevoegd. Alles ziet er afgerond uit. Nieuw is verder dat het werkvlak, het canvas, gecentreerd op het scherm komt. In de vroegere versie sloot het canvas tegen de linker- en bovenkant van het werkvlak aan.

De nieuwe werkbalk is mooier en heeft minder woorden nodig.

Opties voor weergave

De opties onder Weergave, het vroegere Beeld, zijn handiger opgesteld. Via dit menu kun je nog steeds in- en uitzoomen. Bovendien kun je ook van hieruit, of met Ctrl+1, de weergave aanpassen aan de ingestelde venstergrootte. Er is daarnaast een optie om de afbeelding honderd procent weer te geven. Dat lukt trouwens ook met Ctrl+0.

De weergave op honderd procent is belangrijk om de scherpte van een foto te kunnen beoordelen. Als een foto verkleind op het scherm wordt weergegeven, weet je namelijk nooit zeker of de afdruk ook haarscherp is. In de honderd procent-weergave komt één beeldpunt van de afbeelding overeen met één pixel van het computerscherm. Als de weergave in deze modus aanvaardbaar is, dan kun je er gerust op zijn dat de foto op de afdruk scherp is.

In Paint kun je ook de rasterlijnen, de linialen en de statusbalk in beeld brengen. Om de afbeelding zonder al die balken op schermgrootte te bewonderen, druk je op F11 of kies je voor Volledig scherm. Een nieuwkomer is het Zwevend venster waarin een miniatuur van de afbeelding is te zien. Het nut van deze functie is ons een raadsel.

Je kunt de weergave aanpassen aan de venstergrootte.

Echte transparantie

In de vorige versie kon je al png-bestanden bekijken en bewerken. De png-bestandsindeling is interessant, omdat deze transparantie ondersteunt. Je kunt dus zones in de afbeelding doorzichtig maken. Helaas kon de oude versie van Paint slecht overweg met png. De transparante zones van de afbeelding werden altijd met een witte achtergrond opgeslagen.

De nieuwe versie van de app neemt transparantie wel serieus. Je krijgt een schaakbordpatroon op het canvas te zien dat aangeeft welke zone transparant is. Als je iets uitwist, verdwijnt het echt. Het wordt dus niet vervangen door wit. Als je met meerdere lagen werkt, kun je door een zone transparant te maken op de bovenliggende laag, zien wat eronder zit.

Transparantie wordt aangegeven met een schaakbordpatroon.

Transparante selectie

Een andere manier om met transparantie om te gaan is de optie Transparante selectie. Nadat je een bestand hebt geopend, klik je op de knop Selecteren en daar vink je het vakje Transparante selectie aan. Blijf in het menu Selecteren en klik op de optie Vrije selectie. Daarna trek je een vrije selectielijn rond het object dat je uit de afbeelding wilt halen. In dit voorbeeld is dat het hoofd van de parkiet.

Zodra je klaar bent, verschijnt er een gestippelde rechthoek rond het geselecteerde gebied. Klik daar met de rechtermuisknop op en selecteer Knippen in het menu. Daarmee verdwijnt de selectie en zie je het schaakbordpatroon dat aangeeft dat dit gebied transparant is. Open vervolgens een nieuwe afbeelding in Paint. Gebruik de toetscombinatie Ctrl+V om het geselecteerde object te plakken binnen deze nieuwe afbeelding.

Nadat je het hoofd nauwkeurig hebt geselecteerd, verschijnt er selectierechthoek.

Je creativiteit liever op papier uiten?

De benodigdheden vind je bij bol

Formaat wijzigen

Heb je een afbeelding waarvan je de afmetingen wilt wijzigen? Kies dan in de groep Afbeelding voor de knop Formaat wijzigen en hellen of gebruik Ctrl+W. Hiermee kun je de grootte van de afbeeldingen aanpassen met Percentage of met Pixels.

Met Percentage vergroot of verklein je de afbeelding ten opzichte van de oorspronkelijke afmetingen. Als je bijvoorbeeld 50 procent invoert, dan wordt de afbeelding de helft kleiner.

Gebruik je Pixels dan kun je de exacte breedte en hoogte aanpassen op basis van beeldpuntjes. Door het kettinkje tussen Horizontaal en Verticaal actief te maken, zorg je dat de hoogte-breedteverhouding bij de aanpassing behouden blijft.

Je kunt de afmetingen van een afbeelding wijzigen in percentage en in pixelwaarden.

Verwijderen achtergrond

Paint kan nu ook met één muisklik de achtergrond van afbeeldingen verwijderen met behulp van AI. Dat lukt op twee manieren. Je klikt bijvoorbeeld op het gereedschap Achtergrond verwijderen. Het programma probeert dan zelf uit te vinden welk element je uit de achtergrond wilt halen.

We vinden dat je een beter resultaat krijgt als je eerst met het Rechthoekig selectiegereedschap het object selecteert dat je uit de achtergrond wilt halen. Klik daarna op Achtergrondverwijderaar. Hiermee maak je het gemakkelijker voor het programma, want je geeft aan welk element op de afbeelding moet verdwijnen. Deze optie beschikt alleen niet over extra tools om de randen van de overgebleven selectie te verfijnen. Als je hier en daar toch een restant wilt wegpoetsen, dan ben je op het gummetje aangewezen.

Met één muisklik halen we de vlinder uit de achtergrond.

Lagen

Het principe van lagen is dat je meerdere afbeeldingen op elkaar kunt stapelen om montages te maken. In combinatie met de Achtergrondverwijderaar kun je dus objecten uit zijn oorspronkelijke achtergrond halen en via een laag op een nieuwe achtergrond plaatsen. Dankzij lagen is het mogelijk om de positie van dat geplakte object te wijzigen.

De vlinder die we zojuist uit de achtergrond hebben gehaald, willen we nu op een nieuwe achtergrond aanbrengen. Met de knop Lagen openen we een nieuw zijvenster. We dupliceren die laag. Op die manier krijgen we twee vlinders te zien. We schalen de vlinder op de bovenste laag, zodat deze kleiner lijkt.

Wie gewend is om met een andere foto-editor te werken, moet er aan denken om in Paint elke keer een nieuwe laag te maken om daarop het vrijgemaakte object te plakken. Het is niet zo dat wanneer je iets plakt automatisch een nieuwe laag wordt gecreëerd. Bovendien is het (nog) niet mogelijk om de dekking van de lagen aan te passen.

We schalen de vlinder op de bovenste laag.

Lagen beheren

Op iedere laag kun je werken met behulp van de penselen, vormen en kleuren. Als je een extra laag wilt toevoegen, dan klik je in het deelvenster Lagen op de plusknop of je gebruikt de toetscombinatie Ctrl+Shift+N. Het is altijd mogelijk om de volgorde van de lagen te wijzigen.

Klik op de laag die je wilt verplaatsen en sleep deze naar een hogere of lagere positie. Als je met meerdere lagen werkt, kan het helpen om bepaalde lagen te verbergen. Op die manier word je niet afgeleid door de inhoud die daarop staat. Verbergen regel je met de rechtermuisknop. Klik met rechts op zo’n laag en kies Laag verbergen. Via het contextmenu kun je ook een laag tevoorschijn halen, dupliceren en verwijderen.

Om de inhoud van twee lagen samen te voegen, klik je op de bovenste laag en kies je Samenvoegen naar beneden. Op het moment dat je zo’n afbeelding opslaat als een jpg- of een png-bestand, worden direct alle lagen samengevoegd. Beide bestandsindelingen ondersteunen namelijk geen lagen.

De afbeelding bestaat nu uit drie lagen.

Importeren op lagen In het menu Bestand vind je voortaan ook de opdracht Importeren naar canvas. Daar moet je een keuze maken. Wil je importeren uit een bestand? Of wil je rechtstreeks importeren vanaf een scanner of camera? Met deze opdracht haal je een nieuwe afbeelding binnen die bovenop de huidige afbeelding wordt aangebracht. Je ziet dat ook in het venster Lagen. Die nieuwe afbeelding komt automatisch op een nieuwe laag, die bovenop de achtergrond ligt.

Door een afbeelding te importeren, komt deze direct op een nieuwe laag.

Tekst

Om tekst aan een afbeelding toe te voegen klik je op de knop A in de toolset van het hoofdmenu. Er verschijnt een extra balkje waar je het lettertype, de lettergrootte en de opmaakopties selecteert, zoals vet, cursief, onderstrepen en doorhalen. Met de nieuwe uitlijningsopties laat je de tekst links, gecentreerd of rechts uitlijnen. Dat was gek genoeg in eerdere versies niet mogelijk.

Nu kun je zelfs de tekst transparant maken of aan de tekst een achtergrond toevoegen. Dit doe je door een selectievakje aan te vinken. Onthoud ook hier dat je beter eerst een nieuwe transparante laag aanmaakt. Daar kun je dan de tekst aan toevoegen. Daarmee kun je de positie van de tekst gemakkelijk aanpassen. Als je de tekst direct plaatst, wordt dus niet automatisch een nieuwe laag aangemaakt.

Plaats tekst bij voorkeur op een nieuwe laag.

Kleuren

Om de tekst kleur te geven, selecteer je eerst de tekst en daarna gebruik je de kleuren in de Knoppenbalk. De basiskleuren staan in de ronde knoppen, maar voor deze kleurstalen staan twee ronde kleurknoppen die iets groter zijn. De bovenste kleurknop is Kleur 1, dat is de kleur van de voorgrond. Daaronder staat de achtergrondkleur: Kleur 2. De tekst krijgt automatisch Kleur 1. Als je liever een andere tint wilt, dan selecteer je een andere kleur, die wordt dan Kleur 1.

Naast de kleurstalen vind je verder de knop Kleuren bewerken. Die opent de nieuwe kleurenkiezer waar je een set basiskleuren vindt. Het is ook mogelijk om nieuwe kleuren aan de set toe te voegen. Dat doe je met de grote kleurenkiezer of door een hexadecimale code te typen. Deze hexadecimale kleurcodes worden vaak gebruikt bij webdesign. Je kunt ook een RGB-waarde ingeven (rood, groen, blauw) of een KVW-waarde (tint, intensiteit, waarde). Wil je de achtergrond van het tekstvak eveneens van een kleur voorzien? Plaats dan een vinkje bij Opvulling voor achtergrond en gebruik Kleur 2 om ook een tint te selecteren.

Je kunt ook aangepaste kleuren toevoegen. 

Samenwerken met AI Paint krijgt ook een eigen afbeeldingsgenerator op basis van AI. Cocreator is vergelijkbaar met de Image Creator-functie van Bing. Op het moment dat we dit artikel schrijven, wordt deze functie uitgerold in de Verenigde Staten, Frankrijk, Groot-Brittannië, Australië, Canada, Italië en Duitsland. Deze mogelijkheid werkt momenteel ook nog uitsluitend in het Engels.

Naast de knop Lagen komt er een knop Cocreator waar je in een tekstvenster een beschrijving typt van wat je bedoelt. Hoe meer gegevens je aan de beschrijving toevoegt, hoe nauwkeuriger de afbeelding wordt. Daarna kies je een stijl, zoals houtskool, inktschets, waterverf, olieverf of fotorealistisch. Klik vervolgens op de knop Maken. De functie geeft je drie afbeeldingen. Jij maakt een keuze door op een van de drie te klikken die vervolgens op het canvas verschijnt.

Het genereren van afbeeldingen via AI vergt heel wat kracht. Daarom ontvang je als gebruiker alvast vijftig gratis credits die je kunt inwisselen voor het maken van afbeeldingen. Iedere set afbeeldingen kost één credit. Daarna kun je extra credits aanschaffen. Wij hebben Cocreator nog niet kunnen testen. We zijn benieuwd wat het precies te bieden heeft.

Binnenkort mogen we ook hier Cocreator verwachten.

Bestandsformaten

Paint ondersteunt de gangbare bestandsformaten om afbeeldingen te openen en op te slaan, zelfs het heic-formaat dat wordt gebruikt voor iPhone-foto’s. Heic is een recente indeling die een veel betere compressie biedt dan de vergelijkbare jpg-indeling. Een foto in heic is soms wel tweemaal kleiner dan dezelfde foto in jpg.

Bovendien ondersteunt heic transparantie, wat jpg niet doet. Je hoeft dus geen conversiesoftware te gebruiken als je heic-bestanden ontvangt. Je kunt alle heic-bestanden gewoon in Paint openen en eventueel via Bestand / Opslaan wegschrijven als png- of jpg-bestand. Andersom is ook mogelijk; elke afbeeldingsbestand kun je met Bestand / Opslaan als / Andere indeling opslaan in de heic-indeling.

Paint opent moeiteloos heic-bestanden.

Er is meer veranderd in de 23H2-update van Windows 11, in dit artikel lees je er meer over: Windows 11 is weer geüpdatet: wat is er nieuw in 23H2?

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden
© Rens Blom
Huis

Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Uitstekend
Conclusie

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Plus- en minpunten
  • Fantastische accuduur
  • Bloedsnel
  • Goedkoper dan veel andere vlaggenschepen
  • Minder goede camera's
  • Korter updatebeleid
  • Snelladen alleen met OnePlus-gadgets

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

▼ Volgende artikel
MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?
© ID.nl
Huis

MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Dit gaan we doen

We bekijken welke Linux-versies geschikt zijn nu Windows 10 niet langer wordt ondersteund. Je leest welke distributies soepel draaien op oudere computers, hoe je ze installeert en uitprobeert, en welke verschillen er zijn in uiterlijk, functies en systeemeisen. Ook laten we zien hoe je via Flathub extra software toevoegt en je Linux-omgeving naar wens inricht.

Lees ook: Het einde van Windows 10: wat zijn je opties?

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

MX Linux stelt niet al te hoge eisen aan de computer.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Stel de omgeving naar je eigen smaak in.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Een Linux-installatie proberen zonder te installeren.

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

Elementary OS is gebruiksvriendelijk én ziet er overzichtelijk uit.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Installeren maar!

Wil je aan de slag met een Linux-distributie, dan kun je deze relatief eenvoudig installeren. Je hebt hiervoor een usb-stick nodig. Gebruik een stick van minstens 4 GB. Download het installatiebestand van de website van de makers. Vaak gaat het hier om een iso-bestand. Vervolgens maak je van de usb-stick een opstartbaar medium. Een goed programma dat je hiervoor kunt gebruiken is Etcher. Klik eerst op Select Image en wijs het installatiebestand aan. Klik hierna op Select Drive en wijs de usb-stick aan. Klik op Flash om de stick te maken.

Usb-stick nodig

Voor je Linux-installatie?

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Linux Mint is een veelgebruikte vervanger voor Windows.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Je vindt veel aanpassingsmogelijkheden in Linux Mint.

Linux-software

Stap je van Windows over op Linux en ben je benieuwd welke Linux-programma's een goed alternatief zijn voor eerdere Windows-programma's? Hier vind je een overzicht van Linux-programma's die je Windows-software vervangen.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Zorin OS is beschikbaar in verschillende uitvoeringen.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Probleemloos proberen

Prettig aan een besturingssysteem zoals Linux Mint is de mogelijkheid om het in een live sessie te gebruiken. Je start hiermee het besturingssysteem op en kunt ermee werken, maar hoeft het niet permanent te installeren. Zo'n live sessie geeft je de mogelijkheid om de functies te verkennen en te bepalen of Linux in de smaak valt. Op het bureaublad van Linux Mint vind je de snelkoppeling Install Linux Mint. Gebruik deze om het besturingssysteem daadwerkelijk te installeren.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

Flathub is een rijke bron voor Linux-software.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.