Geconcentreerd werken terwijl je gedachten als motten rond een buitenlamp fladderen, is lastig. Toch willen we allemaal efficiënter werken, ook al worden we voortdurend afgeleid door de omgeving, sociale media of het internet waar we leuke dingen ontdekken. Deze Chrome-toevoegingen zetten je in een niet-storen-modus en helpen je sowieso om een hogere productiviteit te bereiken.

Een extensie is een toevoeging die de browser extra mogelijkheden geeft. Vooral voor Google Chrome is het aanbod extensies overweldigend. Ze worden in verschillende categorieën verzameld in de Chrome Web Store. Sommige zijn slechts een kort leven beschoren, andere hebben ondertussen een stevige reputatie opgebouwd. Met slechts een paar klikken is zo’n extensie geïnstalleerd. Heb je geen idee waar je de toegevoegde extensies kunt bekijken en beheren? Klik dan op het grijze puzzelstukje rechtsboven in de browserbalk of typ in het adresvak chrome://extensions. Dan kun je elke geïnstalleerde extensie nog steeds uitschakelen of verwijderen.

Sider: AI in de zijbalk

Iedereen kent ondertussen wel ChatGPT en Bard. Sider is een alles-in-één-tool die verschillende AI-toepassingen bundelt in de zijbalk. Om een van deze AI-tools aan te spreken hoef je dus niet meer te schakelen tussen verschillende tabbladen. Sider bestaat als extensie voor Safari, Chrome en Edge, maar je kunt ook de zelfstandige app installeren op de desktop (macOS en Windows) en mobiel (iOS en Android).

De tool heeft zelfs een Painter-module om de achtergrond van een foto te verwijderen. Wanneer je tekst op een webpagina markeert, verschijnt het Sider AI-pictogram waarmee je verschillende opdrachten op de inhoud loslaat. Je vraagt Sider om tekstfragmenten samen te vatten of om tekst te vertalen. Bovendien kun je vragen stellen over de inhoud en de reacties van de verschillende AI-bots vergelijken.

De tool bevat een eigen chatbot om mee te communiceren en het is mogelijk om naadloos te schakelen tussen het zijvenster en de volledige schermweergave. Met de gratis versie mag je dertig opdrachten per dag geven. Wil je meer, dan betaal 8 euro per maand.

Sider verwerkt zowel afbeeldingen als tekst.

Tablerone: Tabbladbeheer

Hoe vaak gebeurt het dat je tien of meer tabbladen in één Chrome-venster hebt openstaan, omdat je er nog iets mee moet? Door veel openstaande tabjes vertraagt je computer onherroepelijk en als je het browservenster door onachtzaamheid sluit, ben je alle tabbladen kwijt. Tablerone organiseert de tabbladen die je gebruikt, zodat je ze niet kwijtraakt. Je blijft daarmee veel beter zicht houden op alle webpagina’s die je later opnieuw wilt bekijken.

Door tabbladen op te slaan in een Chrome-pagina kun je ze snel sorteren. Het is zelfs mogelijk om de tabbladen thematisch te bundelen. Tablerone werkt met opgeslagen sessies in de tijdlijn en met werkruimten zodat je met één muisklik alle tabbladen opent waar je gisteren mee bezig was. Er is ook een knop om alle geopende sessies op te slaan.

Alle tabbladen worden in een tijdlijn en in sessies bewaard.

Split Screen: Meer schermen

Niet iedereen heeft de luxe om verschillende schermen op zijn bureau te hebben . Met Split Screen splits je een browservenster op in twee of meer vensters. Als je over een groot computerscherm beschikt, kun je op die manier de inhoud van verschillende websites volgen.

Wie bijvoorbeeld een presentatie geeft in Google Meet of Zoom, kan dan met een gesplitst scherm de presentatie volgen en de gezichten van de aanwezigen zien. Dit is een kleine eenvoudige extensie waarbij je een keuze maakt uit verschillende verhoudingen. Zelfs drie of vier schermen zijn mogelijk.

Op welke manier wil je het browservenster verdelen?

PawBlock: Geen afleiding

Je kent de websites waardoor je je veel te lang laat afleiden maar al te goed. PawBlock geeft je een duwtje in de rug om deze sites te vermijden. Als je toch naar een webadres gaat dat je eerder op de no-go-lijst hebt gezet, dan krijg je een schattige dierenfoto te zien die je aanmoedigt om bij de les te blijven. Het droevige snoetje ontmoedigt je om je te laten afleiden en het blije poezensnoetje zie je als je weer op het juiste spoor bent. Een luchtige manier om je productiviteit te verhogen. PawBlock werkt ook op Firefox.

Een kitten moedigt je aan om door te gaan.

LeechBlock NG: Tijdslimiet

Ook LeechBlock NG is een gratis oplossing om je weg te houden bij de websites waarmee je je tijd verprutst. Maar deze tool is geavanceerder. Je beschikt over uitgebreide opties waarmee je bijvoorbeeld tijdslimieten en planningen vastlegt. Zo kun je bijvoorbeeld instellen dat je iedere ochtend tussen elf en twaalf uur toch op YouTube mag.

Ook deze uitbreiding is beschikbaar voor Firefox. Het is mogelijk om een wachtwoord in te stellen, zodat je in een moment van zwakte niet zomaar op de foute link klikt. En je kunt volledige domeinen blokkeren met wildcards.

In LeechBlock leg je verschillende blokkeersets vast.

Google Keep: Notebook

Tijdens het surfen krijg je vaak briljante ideeën of denk je aan domme dingen die je zeker niet mag vergeten. Via Google Keep maak je snel een notitie waarmee je de zaken vastlegt die in je chaotische geest opduiken. Je klikt op de knop Keep, geeft de notitie een titel en dan maak je de aantekening.

Google Keep is als een notebook dat je altijd bij de hand hebt. Je kunt de aantekeningen een kleurcode geven, van labels voorzien en het is zelfs mogelijk om afbeeldingen toe te voegen. Keep integreert zich in het Google-ecosysteem, synchroniseert op meerdere apparaten en is gratis als je een Google-account hebt.

Microsoft-geörienteerd? Lees dan dit artikel: Van herinneringen tot to do, met OneNote zul je niets meer vergeten

Alle notities worden samengehouden in Google Keep.

Just Read: Alleen lezen

Het lijkt wel de mode om webpagina’s vol te proppen met banners, pop-ups, advertenties, animaties, knipperende oproepen om allerlei dingen te doen en schreeuwerige opmaak. Met Just Read op Chrome en Firefox maak je daar een einde aan. Deze toevoeging ruimt de webpagina die je wilt lezen nog efficiënter op dan Marie Kondo.

Het resultaat is een gemakkelijk leesbare, schone leeszone waar alles draait om de inhoud zonder allerlei rommelige chaos. De basisversie is gratis, maar er is ook een Pro-variant (2 dollar per maand) waarmee je pagina’s deelt in een aangepast formaat. Dan kun je tekst markeren en genieten van automatisch scrollen.

Aan de linkerkant zonder Just Read, aan de rechterkant met.

Todoist: Leven organiseren

Mis geen enkele afspraak of deadline meer. Todoist is een app die beschikbaar is voor alle platformen. De gegevens worden ook voortdurend gesynchroniseerd tussen alle apparaten. Dus het boodschappenlijstje dat je gisteravond op de pc hebt samengesteld kun je vanmiddag afstrepen op je smartphone. De extensie zorgt dat je vanuit de browser items kunt toevoegen aan de lijst.

Er zijn drie serviceniveaus: gratis, Premium (3 dollar per maand) en Business (5 dollar per persoon per maand). Dit timemanagementsysteem werkt met projecten zodat je de lijst taken kunt organiseren in bijvoorbeeld een project Boodschappen, een project Werk en een project Netflix-tips. Elke taak verbind je aan een bepaald moment en het is mogelijk om rechtstreeks websites aan een item te koppelen. De extensie bespaart je tijd, doordat je niet voortdurend heen en weer hoeft te klikken tussen de apps.

Tijdens het surfen kun je de to-do-lijst aanvullen.

Noisli: Achtergrondgeluid

We kenden Noisli al lang als generator van soundscapes, maar toch zijn we verrast hoe sterk deze tool is verbeterd. Noisli is een aanpasbare achtergrondruisgenerator. Achtergrondgeluid kan je aandacht sterk beïnvloeden, vooral als je buiten of op een openbare plaats werkt. Op dit moment hoor ik door mijn koptelefoon het zachte ruisen van de wind en de rustige golfslag. Elk element van de geluidscombo kun je finetunen en opslaan bij je favorieten. Je stelt zo zelfs afspeellijsten samen op basis van verschillende stemmingen. Standaard staan de stemmingen Productiviteit en Relax al klaar, maar het is mogelijk om audiobehang te creëren voor elke stemming die bij je opkomt.

Omdat onze geest niet gemaakt is om acht uur na elkaar te focussen, volgt Noisli de natuurlijke aandachtsboog bij volwassenen die rond de twintig minuten ligt. De timer van deze toepassing verdeelt daarom je werkdag in sessies waarbij je concentratie op scherp moet staan en daartussen staan telkens korte pauzes. Het basisabonnement is gratis, en een Pro-lidmaatschap kost 10 dollar per maand. Met de Pro-versie kun je bijvoorbeeld achtergrondruis wegfilteren.

Elke element van de soundscape kun je finetunen.

ClickUp: Projectmanagement

ClickUp brengt vijf losstaande functies van projectmanagement samen in één app. De extensie creëert taken en houdt de tijd bij die je aan zo’n taak besteedt. Het is ook mogelijk om schermafbeeldingen te maken en te bewerken. Je kunt e-mail (via Outlook of Gmail) aan taken koppelen en je beschikt over een notitieblok. ClickUp is bovendien gratis zolang je minder dan 100 MB opslagruimte gebruikt.

Eerst moet je inloggen en bevestigen via e-mail. Daarna doorloop je een heleboel schermen om allerlei opties in te stellen, maar dat kan later ook nog. Eventueel kun je de teammodule activeren om met anderen samen te werken. Daarna selecteer je een werkruimte waarin je taken onderbrengt die je koppelt aan een kalender. ClickUp is een bijzonder uitgebreide projectmanager die je ook kunt inzetten voor tijdsregistratie.

ClickUp is een projectmanager met zeer uitgebreide mogelijkheden.

OneTab: Tabbladen in één

Door steeds meer tabbladen open te houden spreekt de browser ook meer werkgeheugen aan. OneTab converteert alle tabbladen naar een lijst op een nieuwe tabbladpagina. De informatie over welke tabbladen je hebt vastgelegd wordt nooit gedeeld met de OneTab-ontwikkelaars. Er is wel de optie Delen als tabblad, waarbij je de lijst uploadt om die daarna te delen met anderen. Doordat er minder open tabbladen actief zijn, kun je sneller browsen.

Gebruik OneTab om alle tabbladen in een lijst weer te geven.

TextCortex: Tekstassistent

Wie niet gemakkelijk uit zijn woorden komt, kan zich laten helpen door een AI-tekstassistent. TextCortex is een hulpmiddel voor wie e-mails voor persoonlijke of professionele doeleinden maakt. De tool versnelt het schrijfproces voor je website, je online shop en socialmediaplatforms. Je stelt deze copilot in de juiste taal in en daarna geef je Zeno, de assistent, opdrachten. De tool kan ook je gedachten herformuleren en de tekst herschrijven.

Heb je het gevoel dat je een beetje kort van stof bent of zit je in tijdsnood? Dan laat je je zinnen automatisch aanvullen en uitbreiden. Je speekt hiervoor Zeno aan om je te helpen, of je markeert een zin of een paragraaf. Daarna gebruik je het TextCortex-pictogram om de uitvoer te selecteren die je nodig hebt. TextCortex heeft een gratis proefabonnement en twee Premium-abonnementen: Onbeperkt en Lite-abonnementen vanaf 5,59 dollar.

Zeno, de tekstassistent van TextCortex, helpt om bijvoorbeeld een bedankbriefje te schrijven.

Zoom Chrome Extension: Plan

Werk je met Google Agenda, dan kun je met Zoom Chrome Extension snel vanuit de agenda zoomvergaderingen plannen. Je hoeft dan de taak niet te verlaten. Met één enkele klik start je onmiddellijk een gesprek of regel je een toekomstig gesprek. Je geeft aan of de deelnemers over een wachtwoord moeten beschikken en of het een audio- of video-gesprek wordt. Dit is een gratis extensie.

Geef de opties voor het Zoom-gesprek aan. 

LanguageTool: Assistent

Schrijf je regelmatig via de browser in Twitter, Facebook, Google Docs of Gmail? Laat je creativiteit de vrije loop en daarna controleert Language Tool de tekst. De tool haalt er natuurlijk de spelfouten uit, maar hij ziet ook eventuele stijlfouten, zoals dubbele ontkenningen, pleonasmen of foutieve bijzinnen. Bij spelfouten verschijnt er een rode streep onder de tekst en bij stijlfouten is de markering paars. Als je op zo’n markering klikt, geeft LanguageTool suggesties voor de verbetering.

LanguageTool verbetert ook je schrijfstijl.

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.

Met slimme stekkers verander je je huis eenvoudig in een smart home: steek ze in een gewoon stopcontact, sluit er lampen of je televisietoestel op aan en regel via een app of met je stem bijvoorbeeld dat ze automatisch worden uitgeschakeld. Zo voorkom je onnodig stroomverbruik doordat apparaten niet meer op stand-by blijven staan. Maar slimme stekkers gebruiken zélf ook stroom. Welke zijn zuinig genoeg om écht geld te besparen?

Ook lezen: Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Slimme stekker of slim stopcontact?

De termen slimme stekker en slim stopcontact worden door elkaar gebruikt. Dat is een beetje verwarrend, maar wel begrijpelijk: het is een apparaat met aan de ene kant een stekker (voor je 'domme' stopcontact) en aan de andere kant een slim stopcontact. In dit artikel hanteren we de benaming slimme stekker.

Zo bespaart een slimme stekker stroom

Een slimme stekker helpt je stroom besparen door apparaten automatisch uit te schakelen, bijvoorbeeld 's nachts. Zo verbruikt je televisie geen stroom meer in de stand-bymodus. Je kunt instellen dat alle apparatuur op vaste tijden uitschakelt, bijvoorbeeld zodra je gaat slapen. Je kunt ook met één druk op de knop alle lampen en andere apparaten uitschakelen, zodat je niets vergeet. Slimme stekkers uit een hogere prijsklasse bieden bovendien inzicht in je stroomverbruik. Daardoor kun je gerichter energie besparen.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Verbruik van een slimme stekker

Tegenover de besparing staat het eigen stroomverbruik van slimme stekkers. Dat begint bij zo'n 0,3 watt en loopt op tot 2 watt. Niet veel, maar ze staan wel 24 uur per dag en 365 dagen per jaar aan. De zuinigste modellen verbruiken daardoor op jaarbasis 2,6 kWh (0,3 watt × 24 uur × 365 dagen ÷ 1000). Bij een stroomprijs van 0,30 euro per kWh komt dat neer op 0,79 euro per jaar. Een slimme stekker die 2 watt verbruikt kost op jaarbasis 5,26 euro. In een slim huis gebruik je al snel 10 slimme stekkers, waardoor je op jaarbasis aardig wat geld kunt besparen door de zuinigste modellen uit te kiezen.

Denk aan de compatibiliteit

Alleen letten op het stroomverbruik van een slimme stekker is niet genoeg. Het is minstens zo belangrijk dat de stekker goed samenwerkt met jouw slimme netwerk. De meeste modellen werken met Google Home en Amazon Alexa, terwijl Apple HomeKit selectiever is. Check daarom altijd de productbeschrijving om zeker te weten dat de slimme stekker bij jou thuis werkt.

Stroomverbruik en verbindingstype

Waar komt het grote verschil in stroomverbruik tussen slimme stekkers vandaan? Dat heeft alles te maken met de verbinding met je thuisnetwerk. De meeste stekkers gebruiken wifi om bereikbaar te blijven, zodat jij ze op afstand kunt bedienen. Maar wifi verbruikt relatief veel energie – het signaal is eigenlijk krachtiger dan nodig is voor dit soort toepassingen.

Een zuiniger alternatief is een hub die het wifisignaal omzet naar een lichter protocol, zoals Zigbee of Z-Wave. Die vormen een soort schakel tussen je netwerk en de slimme stekkers. Het grote voordeel: dit soort verbindingen verbruiken vaak minder dan 0,5 watt.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Zigbee en Z-Wave

De zuinige protocollen die gebruikt worden zijn Zigbee en Z-Wave en die werken allebei prima. Maar ze zijn niet verenigbaar met elkaar. Je zult dus één systeem moeten kiezen. Daarnaast heb je een centrale hub nodig om alles aan elkaar te koppelen. Dat is een kleine investering die zich, door de lagere stroomkosten, snel terugverdient.

Verbruik van hubs voor Zigbee en Z-Wave

Voor een compleet beeld moeten we ook kijken naar het stroomverbruik van een Zigbee- of Z-Wave-hub. Zigbee-hubs verbruiken doorgaans tussen de 0,5 en 3 watt. Sluit je meerdere slimme stekkers of andere apparaten aan, dan verdien je dat al snel terug ten opzichte van wifi. Z-Wave-hubs verbruiken wat meer, meestal tussen de 2 en 10 watt.

Ook qua veelzijdigheid zijn er verschillen. De Philips Hue Bridge (Zigbee) is bijvoorbeeld erg zuinig, met een verbruik tussen de 0,5 en 1 watt. Maar deze werkt uitsluitend met Philips Hue-apparaten.

Een slimme start is het halve werk

Zoals je ziet, zijn er heel wat factoren om rekening mee te houden. Breng daarom vooraf in kaart wat je nu nodig hebt én wat je in de toekomst verwacht te gebruiken. Zo voorkom je onnodige kosten en bespaar je op de lange termijn, vooral als je ook let op het energieverbruik per apparaat.

Nog meer energie besparen? ⤵️