ID.nl logo
Effectief googelen doe je met deze opdrachten
© Andreas Prott - stock.adobe.com
Huis

Effectief googelen doe je met deze opdrachten

Eigenlijk houdt googelen veel meer in dan het domweg invoeren van trefwoorden. De webdienst heeft namelijk allerlei slimme opties in huis. Het is zonde om die niet te gebruiken, want hiermee speur je voortaan gerichter op het web. Pas bijvoorbeeld het gedrag van Google aan door leestekens en opdrachten te gebruiken.

Na het lezen van dit artikel weet je welke opdrachten je kunt gebruiken om écht goed op internet te zoeken:

  • Zoekperiode instellen
  • Zoeken naar bestanden
  • Zoeken ín een website
  • Woorden uitsluiten
  • Zoeken met datum

Lees ook: Weet jij alles uit je browser te halen? Met deze tips is het antwoord: ja!

Waarschijnlijk typ je niet zo vaak de volledige url van een website in de adresbalk. Het gebruik van Google is handiger, omdat je ook bij een klein tikfoutje meestal op de beoogde website terechtkomt. Veel mensen hebben dan ook elke dag met deze zoekmachine te maken. Dat blijkt ook wel uit recente cijfers. Volgens online marktonderzoeker Statcounter gebruikt maar liefst 92,72 procent (oktober 2023) van de Nederlanders Google. Daarmee blijft deze techgigant alternatieven als Bing, DuckDuckGo, Yandex en Ecosia mijlenver voor. Het percentage van het wereldwijde marktaandeel is slechts een fractie lager. Kortom, Google blijft naar verwachting ook de komende jaren aan de macht. Genoeg reden om je eens grondig te verdiepen in de geavanceerde zoekfuncties van deze overbekende webdienst.

1 Zoekperiode instellen

Het web staat vol met gedateerde informatie. Er komen dan ook geregeld zoekresultaten met ‘oude’ webpagina’s bovendrijven. Daar kun je iets aan doen. Voer in Google een zoekopdracht uit en klik rechtsboven op Tools. Kies nu Elke periode, waarna er een keuzemenu opent. Je kunt bijvoorbeeld zoekresultaten van de afgelopen 24 uur, week of maand weergeven. Ben je op zoek naar het laatste nieuws, dan klik je op Afgelopen uur. Nadat je een keuze hebt gemaakt, past Google meteen zijn zoekresultaten aan.

Via Aangepaste periode kun je als alternatief ook een begin- en einddatum opgeven. Bevestig vervolgens met Zoeken. Deze optie is nuttig voor het geval je een artikel uit een specifieke periode wilt terugvinden.

Met de opties van het Tools-menu haal je verwijzingen naar gedateerde webartikelen eenvoudig eruit.

2 Taal wijzigen

Bij internationale zoektermen bevatten de resultaten wellicht buitenlandse webpagina’s. Geen zin om Engelse of anderstalige teksten te lezen? Stel dan in dat je uitsluitend naar Nederlandstalige content wilt speuren. Je navigeert hiervoor naar Tools / Elke taal en kiest Zoeken in pagina’s in het Nederlands. Google onthoudt tijdelijk deze instelling, zodat je tijdens de surfsessie desgewenst meerdere Nederlandstalige zoekopdrachten achter elkaar uitvoert.

Het is ook mogelijk om naast Nederlands andere talen in te stellen. Klik rechtsboven op het tandwielpictogram. Er verschijnt een deelvenster met enkele instellingen. Kies Taal / Taalfilter voor resultaten. Je gebruikt het zoekveld of het keuzemenu om één of meerdere talen te selecteren. Klik op Bevestigen en vervolgens bovenaan op het pijltje om naar de zoekmachine terug te keren. Via Tools / Elke taal kun je de zojuist gekozen taal of talen activeren.

Je laat Google eventueel naar webartikelen in een andere taal zoeken.

Privacyvriendelijke zoekmachines Critici hekelen de Big Brother-praktijken van Google. De zoekmachinegigant kijkt namelijk continu mee over je digitale schouder. Het bedrijf verdient tenslotte een groot deel van zijn inkomsten met gepersonaliseerde advertenties. Wie daar bezwaar tegen heeft, kan een privacyvriendelijk alternatief gebruiken. Die zijn er in overvloed! Probeer bijvoorbeeld MetaGer, Startpage of DuckDuckGo maar eens uit. De makers van laatstgenoemde zoekdienst beheren zelfs een privacyvriendelijke browser. Die blokkeert standaard trackingcookies van online adverteerders. Belangrijk om te weten is dat elke zoekmachine zijn eigen algoritme gebruikt. Je krijgt dus ten opzichte van Google hoogstwaarschijnlijk andere resultaten te zien.

DuckDuckGo belooft geen zoekprofielen van gebruikers te bewaren.

Lees ook: DuckDuckGo-browser komt met speciale privacytool voor tracking

3 Zoeken in een website

Een heleboel websites hebben een belabberde zoekfunctie. Om die reden komen lang niet altijd relevante treffers bovendrijven. Dat kan Google beter. Handig voor het geval je zeker weet dat een bepaalde tekst op pakweg een nieuwsdienst of forum heeft gestaan. Gebruik hiervoor de opdracht site: gevolgd door de naam van de website. Typ je bijvoorbeeld zonnepanelen site:id.nl, dan toont Google webpagina’s over zonnepanelen die op de informatieve website ID.nl zijn gepubliceerd. Typ na de dubbele punt overigens geen spatie, want anders werkt het niet.

Verder laat je Google eenvoudig zoeken naar websites met een extensie. Voeg maar eens site:.nl aan je zoekopdracht toe en merk op dat alle websites in de resultaten eindigen op .nl. Hetzelfde kun je natuurlijk doen met .eu, .com, .org. en elke andere extensie.

Met de toevoeging site: laat je ’s werelds bekendste digitale speurhond binnen een specifieke website zoeken.

4 Zoeken in bestanden

Op het web wemelt het van de documenten. Denk aan handleidingen, persberichten, presentaties, rapporten en tijdschriftartikelen. Dit zijn vaak pdf’jes of Word-bestanden. Ben je op zoek naar een specifiek document, dan komt de opdracht filetype: goed van pas. We illustreren deze zoekoptie aan de hand van een voorbeeld.

Typ maar eens rapport klimaat filetype:pdf in het zoekveld. Google toont vervolgens online pdf-documenten van onder andere het KNMI, de Rijksoverheid en het Planbureau voor de Leefomgeving. Kortom, met dit hulpje spoor je eenvoudig officiële publicaties van allerlei instanties op. Klik op een zoekresultaat om het online bestand in de browser te openen. Naast pdf’jes kun je op deze wijze ook naar andere webdocumenten zoeken, zoals doc, rtf, txt, ppt en xls.

5 Aanhalingstekens en puntjes

Als je meerdere trefwoorden in het zoekveld tikt, zoekt Google naar alle ingevoerde termen. De woordvolgorde maakt hierbij niet zo gek veel uit. Je kunt de webdienst ook naar een exacte woordgroep laten zoeken. Zet hierbij de tekst tussen dubbele aanhalingstekens. Deze optie leent zich bijvoorbeeld goed voor het vinden van een gedicht, liedtekst of citaat. Google speurt namelijk naar websites die de woordgroep letterlijk bevatten.

Over een gedicht gesproken

Waarom niet eens een keer poëzie lezen?

Daarnaast gebruik je aanhalingstekens om jezelf te googelen. De zoekopdracht “jouw voor- en achternaam” levert waarschijnlijk andere treffers op dan wanneer je de leestekens achterwege zou laten. Google zoekt zo tenslotte naar je volledige en correcte naam.

Een ander leesteken dat je voor zoeksessies kunt gebruiken, is de punt. Of eigenlijk twee puntjes. Je geeft daarmee een getallenbereik op. Met de zoekopdracht smart-tv €500..€1000 bekijk je webshoppagina’s van televisies die binnen deze prijsrange vallen. Je gebruikt deze optie ook om specifieke informatie te vinden. Dat kan bijvoorbeeld met zoektermen als isolatie woningen 1980..1990 of historische gebeurtenissen 1880..1890.

Plaats een zin van een liedje tussen dubbele aanhalingstekens om de bijbehorende artiest te achterhalen.

Speelse Google-functies Google heeft veel meer opties dan het sobere uiterlijk in eerste instantie doet vermoeden. De makers hebben zelfs een aantal speelse snufjes in de zoekmachine verstopt. Typ maar eens Do a Barrel roll en klik vervolgens op het eerste resultaat. Na even wachten maakt de internetpagina een heuse looping. Verder werp je met kop of munt een virtueel muntstuk, terwijl je met roll a dice een dobbelsteen laat rollen. Daarnaast bevat Google allerlei eenvoudige spelletjes. Tik hiervoor Pacman, Patience, Snake, Boter, kaas en eieren of Mijnenveger in het zoekveld en klik op Spelen.

Zelfs voor een potje Pacman ben je bij Google aan het juiste adres.

6 Wel of niet uitsluiten

Soms is het zinvol om een bepaald woord van een zoekactie uit te sluiten. Dat doe je met het minteken. Ben je bijvoorbeeld op zoek naar een smaakvol eenpansgerecht, maar wil je een recept zonder eieren? Typ dan eenpansgerecht -eieren -ei. Deze optie is overigens ook nuttig om websites uit te sluiten. Wie weet kom je bij het zoeken naar producten wel erg veel op Marktplaats terecht. Lastig wanneer je voornamelijk naar nieuwe spullen zoekt. Voeg in dat geval -site:marktplaats.nl aan de zoekopdracht toe.

Wat eten we vandaag?

Een kookboek is je redding

Andersom kan trouwens ook. Zet een plusteken voor een woord dat per se in de zoekresultaten moet voorkomen. Soms is dat nodig, want Google negeert nogal eens veelvoorkomende zoektermen. Met een plusteken geef je aan dat een cijfer of woord belangrijk is.

Gebruik het minteken om recepten zonder ongewenste ingrediënten te vinden.

7 Omgekeerd zoeken via foto

Wie graag door allerlei weblogs struint, komt logischerwijs uiteenlopende afbeeldingen en foto’s tegen. Zie je bijvoorbeeld een interessant product en wil je weten of het ergens te koop is? Of wil je jouw foto checken op plagiaat? Geen probleem, want onder de noemer Google Lens bestaat er een functie om op basis van een afbeelding op internet te zoeken.

Het werkt eenvoudig. Klik aan de rechterkant van het Google-zoekveld op Zoeken op afbeelding (pictogram met gekleurde camera). Je hebt nu twee mogelijkheden. Via Upload een bestand selecteer je een foto op de computer. Bevestig daarna met Openen. De resultaten verschijnen aan de rechterkant. Overigens toont Google mogelijk ook verwante afbeeldingen van andere fotografen, bijvoorbeeld van bekende gebouwen. Klik op Afbeeldingsbron zoeken om een complete lijst met webpagina’s weer te geven.

De tweede mogelijkheid is om een url van een afbeelding in het invoerveld te plakken. Gebruik deze functie wanneer de foto al ergens online staat. Vaak kun je de juiste weblink achterhalen door met de rechtermuisknop op het beeld te klikken. Gebruik je Chrome als browser, dan kies je in het contextmenu Adres van afbeelding kopiëren of Afbeelding zoeken met Google.

Ben je de rechtmatige eigenaar van een foto? Controleer op welke websites hetzelfde of een soortgelijk beeld is gepubliceerd.

Geavanceerde plaatjeszoeker Dit artikel bespreekt diverse opties om relevante webpagina’s op te sporen. Zoals je waarschijnlijk wel weet, gebruik je Google net zo makkelijk voor het vinden van foto’s. Dankzij verschillende filters zijn de zoekmogelijkheden zeer uitgebreid. Open de plaatjeszoeker door in Google op Afbeeldingen te klikken. Je voert nu een zoekopdracht uit, waarna je via Tools extra opties opent. Je kunt de afbeeldingen filteren op grootte, kleur, type en tijd.

Je gebruikt Google Afbeeldingen ook voor gerichte speuracties. Op die manier kun je bijvoorbeeld naar foto’s in een hoge resolutie of specifieke bestandsindeling zoeken. Klik hiervoor rechtsboven op het tandwielpictogram en daarna op Geavanceerd zoeken. Neem alle opties zorgvuldig door. Zo selecteer je achter afbeeldingsformaat de beoogde fotoresolutie. Via type afbeelding kun je bijvoorbeeld uitsluitend naar gezichten of animaties speuren. Tot slot zijn de opties achter bestandstype de moeite waard. Hier kies je de gewenste bestandsindeling, bijvoorbeeld jpg, png, gif of raw. Bevestig onderaan met Geavanceerd zoeken.

Staat de juiste foto er niet tussen? Gebruik het onderdeel Geavanceerd zoeken om de zoekinstellingen te finetunen.

8 Offline webpagina opvragen

Google maakt voortdurend momentopnamen van websites. Die bewaart het techbedrijf op zijn eigen servers. Is een webpagina (tijdelijk) offline? Je kunt daardoor vaak alsnog de inhoud van dit webadres bekijken, mits de pagina door Google is opgeslagen.

Voer eerst een zoekopdracht uit zoals je normaal gewend bent en klik achter de weigerende link op het pictogram met de drie verticale puntjes. Je vouwt nu via het pijltje omlaag het menu open, waarna je klikt op In cache. Vervolgens komt direct de door Google bewaarde webpagina tevoorschijn.

Houd er rekening mee dat de opmaak soms overhoop ligt. Je klikt in dat geval bovenaan op Tekstversie, zodat je alsnog het artikel kunt lezen. Overigens bereik je hetzelfde resultaat door in Google de opdracht cache: te gebruiken. Je vult dan direct na de dubbele punt de juiste url in.

Bovenaan zie je op welke datum de webpagina in het cachegeheugen van Google is opgeslagen.

Wayback Machine De webdienst Wayback Machine geeft je toegang tot een archief van miljarden opgeslagen webpagina’s. Zodra je bijvoorbeeld www.computertotaal.nl invoert, verschijnt er een tijdlijn van 1997 tot en met 2023. Zo kun je informatie die wellicht niet meer online staat, tóch nog opsporen. Je kunt zelfs op links klikken om oude artikelen te lezen. Gebruik de pijltjes rechtsboven om naar de vorige of volgende momentopname van de opgegeven url te gaan. Overigens ziet de online omgeving van Computer!Totaal er vanaf eind 2022 heel anders uit. De website is toen namelijk opgegaan in ID.nl.

Zo zag de website van Computer!Totaal er twintig jaar geleden uit.

9 Zoekopdracht met datum

Zoek je naar informatie die lang geleden is gepubliceerd? Voeg dan een datum aan de zoekopdracht toe. Gebruik hiervoor de opdracht before: gevolgd door de datum, zoals before:2000-01-01. Tik je bijvoorbeeld Big Brother before:2000-01-01 in, dan schotelt Google je webpagina’s uit het vorige millennium van dit populaire tv-programma voor.

Voor recente webcontent gebruik je de opdracht after: met een datum. Hiermee sluit je oude artikelen juist uit. Je kunt beide commando’s ook combineren. We laten aan de hand van een voorbeeld zien hoe dat werkt. Met de zoekopdracht selectie Ajax after:2008-01-01 before:2014-01-01 bekijk je webpagina’s van de spelersselectie van de Amsterdamse voetbalclub tussen 2008 en 2014.

Met de opdracht before: kom je eenvoudig stokoude webpagina’s op het spoor.

10 Geavanceerd zoeken

Misschien vind je het lastig om alle zoektips uit deze basiscursus te onthouden. Begrijpelijk, want het zijn er best veel. Gelukkig komen diverse besproken opties terug in het Google-onderdeel Geavanceerd zoeken. In het bovenste gedeelte kun je onder meer naar een exacte woordgroep zoeken en woorden uitsluiten. Vul verder optioneel een getallenbereik in. Achter elk invoerveld staat een korte uitleg over hoe je de volgende keer rechtstreeks in Google gericht kunt zoeken.

In het onderste deel selecteer je de taal, regio en tijd. Je kunt daarnaast een specifieke website doorzoeken of een domeinextensie selecteren, zoals id.nl of .nl. Bepaal ook waar de trefwoorden idealiter worden weergegeven. Standaard is dat op elke willekeurige plek in de webpagina. Je kunt Google als alternatief ook enkel in titels en url’s speuren naar de trefwoorden. Wanneer je bepaalde documenten wilt vinden, selecteer je het beoogde bestandstype. Je kiest onder meer tussen pdf, doc, rtf en xls. Bevestig ten slotte met Geavanceerd zoeken.

Het onderdeel Geavanceerd zoeken bestaat uit een uitgebreid formulier waarin je je zoekwensen kenbaar kunt maken.

Rekenmachine Voor berekeningen kun je eveneens bij Google terecht. Typ Rekenmachine en druk op Enter. Boven de zoekresultaten duikt er een digitale calculator op. Je gebruikt voor de invoer de virtuele knoppen of het fysieke toetsenbord. Rechtstreeks binnen het zoekveld rekenen kan trouwens ook. Typ gewoon de som en druk op Enter.

Een andere bruikbare functie is dat Google valuta’s kan omrekenen. Typ je 100 euro in dollars, dan komt de actuele wisselkoers tevoorschijn. Via de uitrolmenu’s pas je de valuta’s eenvoudig aan. Tot slot kun je ook eenheden omrekenen, zoals met de zoekopdracht 55 inch in centimeters of 10 kilometer in mijlen. Probeer soortgelijke zoekopdrachten uit en wie weet geeft Google meteen antwoord.

Voor rekensommen hoef je niet meer de rekenmachine-app op je computer, tablet of smartphone te openen.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 betaalbare pizzarettes voor minder dan 100 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 betaalbare pizzarettes voor minder dan 100 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

▼ Volgende artikel
Slim wachtwoordbeheer: zo houd je je accounts écht veilig
© Queenmoonlite Studio - stock.adobe.com
Huis

Slim wachtwoordbeheer: zo houd je je accounts écht veilig

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Dit gaan we doen

Sterke wachtwoorden en tweestapsverificatie blijven voorlopig onmisbaar, ook nu toegangssleutels opkomen. In dit artikel lees je hoe je veilig en praktisch met wachtwoorden omgaat. Je ontdekt welke gratis tools je helpen – zoals Bitwarden voor cloudbeheer of KeePassXC voor lokale opslag – en hoe je 2FA en authenticatie-apps toevoegt voor extra bescherming. Verder komt aan bod hoe je datalekken opspoort, phishing voorkomt, herstelcodes bewaart en aparte browserprofielen instelt voor gevoelige accounts. Tot slot lees je hoe toegangssleutels werken, de toekomst van wachtwoordloos inloggen.

Lees ook: Bescherm je data: voorkom digitale beveiligingslekken

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

De webversie van Bitwarden is nog handiger als je ook de browserextensie installeert.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

KeePassXC is een volwaardige wachtwoordmanager, weliswaar offline.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

LessPass: veiliger, maar het luistert nauw en is omslachtiger.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

In onder meer Chrome kun je wachtwoorden (en meer) via je account laten synchroniseren.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Een uitgebreide lijst met diensten die 2FA ondersteunen.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Export van TOTP-codes in Google Authenticator (voor gebruik op een ander apparaat).

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Bij Microsoft kun je slechts één herstelcode tegelijk activeren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Een weinig opbeurend rapport: zestien datalekken gevonden.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

De EU biedt nu ook eigen publieke DNS-filters aan.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Je gebruikt bij voorkeur een afzonderlijk adres voor het wachtwoordherstel.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Overweeg een afzonderlijk browserprofiel voor privacygevoelige online diensten.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Ook bij Google kun je de recentste sessies (en gekoppelde diensten) bekijken.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Voortaan is deze wachtwoordkluis alleen toegankelijk met wachtwoord en token.

Yubikey kopen?

Dan kan gewoon

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Je browserlogins op een presenteerblaadje.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Je kunt meerdere toegangssleutels maken voor diverse apparaten.

View post on TikTok