ID.nl logo
Effectief googelen doe je met deze opdrachten
© Andreas Prott - stock.adobe.com
Huis

Effectief googelen doe je met deze opdrachten

Eigenlijk houdt googelen veel meer in dan het domweg invoeren van trefwoorden. De webdienst heeft namelijk allerlei slimme opties in huis. Het is zonde om die niet te gebruiken, want hiermee speur je voortaan gerichter op het web. Pas bijvoorbeeld het gedrag van Google aan door leestekens en opdrachten te gebruiken.

Na het lezen van dit artikel weet je welke opdrachten je kunt gebruiken om écht goed op internet te zoeken:

  • Zoekperiode instellen
  • Zoeken naar bestanden
  • Zoeken ín een website
  • Woorden uitsluiten
  • Zoeken met datum

Lees ook: Weet jij alles uit je browser te halen? Met deze tips is het antwoord: ja!

Waarschijnlijk typ je niet zo vaak de volledige url van een website in de adresbalk. Het gebruik van Google is handiger, omdat je ook bij een klein tikfoutje meestal op de beoogde website terechtkomt. Veel mensen hebben dan ook elke dag met deze zoekmachine te maken. Dat blijkt ook wel uit recente cijfers. Volgens online marktonderzoeker Statcounter gebruikt maar liefst 92,72 procent (oktober 2023) van de Nederlanders Google. Daarmee blijft deze techgigant alternatieven als Bing, DuckDuckGo, Yandex en Ecosia mijlenver voor. Het percentage van het wereldwijde marktaandeel is slechts een fractie lager. Kortom, Google blijft naar verwachting ook de komende jaren aan de macht. Genoeg reden om je eens grondig te verdiepen in de geavanceerde zoekfuncties van deze overbekende webdienst.

1 Zoekperiode instellen

Het web staat vol met gedateerde informatie. Er komen dan ook geregeld zoekresultaten met ‘oude’ webpagina’s bovendrijven. Daar kun je iets aan doen. Voer in Google een zoekopdracht uit en klik rechtsboven op Tools. Kies nu Elke periode, waarna er een keuzemenu opent. Je kunt bijvoorbeeld zoekresultaten van de afgelopen 24 uur, week of maand weergeven. Ben je op zoek naar het laatste nieuws, dan klik je op Afgelopen uur. Nadat je een keuze hebt gemaakt, past Google meteen zijn zoekresultaten aan.

Via Aangepaste periode kun je als alternatief ook een begin- en einddatum opgeven. Bevestig vervolgens met Zoeken. Deze optie is nuttig voor het geval je een artikel uit een specifieke periode wilt terugvinden.

Met de opties van het Tools-menu haal je verwijzingen naar gedateerde webartikelen eenvoudig eruit.

2 Taal wijzigen

Bij internationale zoektermen bevatten de resultaten wellicht buitenlandse webpagina’s. Geen zin om Engelse of anderstalige teksten te lezen? Stel dan in dat je uitsluitend naar Nederlandstalige content wilt speuren. Je navigeert hiervoor naar Tools / Elke taal en kiest Zoeken in pagina’s in het Nederlands. Google onthoudt tijdelijk deze instelling, zodat je tijdens de surfsessie desgewenst meerdere Nederlandstalige zoekopdrachten achter elkaar uitvoert.

Het is ook mogelijk om naast Nederlands andere talen in te stellen. Klik rechtsboven op het tandwielpictogram. Er verschijnt een deelvenster met enkele instellingen. Kies Taal / Taalfilter voor resultaten. Je gebruikt het zoekveld of het keuzemenu om één of meerdere talen te selecteren. Klik op Bevestigen en vervolgens bovenaan op het pijltje om naar de zoekmachine terug te keren. Via Tools / Elke taal kun je de zojuist gekozen taal of talen activeren.

Je laat Google eventueel naar webartikelen in een andere taal zoeken.

Privacyvriendelijke zoekmachines Critici hekelen de Big Brother-praktijken van Google. De zoekmachinegigant kijkt namelijk continu mee over je digitale schouder. Het bedrijf verdient tenslotte een groot deel van zijn inkomsten met gepersonaliseerde advertenties. Wie daar bezwaar tegen heeft, kan een privacyvriendelijk alternatief gebruiken. Die zijn er in overvloed! Probeer bijvoorbeeld MetaGer, Startpage of DuckDuckGo maar eens uit. De makers van laatstgenoemde zoekdienst beheren zelfs een privacyvriendelijke browser. Die blokkeert standaard trackingcookies van online adverteerders. Belangrijk om te weten is dat elke zoekmachine zijn eigen algoritme gebruikt. Je krijgt dus ten opzichte van Google hoogstwaarschijnlijk andere resultaten te zien.

DuckDuckGo belooft geen zoekprofielen van gebruikers te bewaren.

Lees ook: DuckDuckGo-browser komt met speciale privacytool voor tracking

3 Zoeken in een website

Een heleboel websites hebben een belabberde zoekfunctie. Om die reden komen lang niet altijd relevante treffers bovendrijven. Dat kan Google beter. Handig voor het geval je zeker weet dat een bepaalde tekst op pakweg een nieuwsdienst of forum heeft gestaan. Gebruik hiervoor de opdracht site: gevolgd door de naam van de website. Typ je bijvoorbeeld zonnepanelen site:id.nl, dan toont Google webpagina’s over zonnepanelen die op de informatieve website ID.nl zijn gepubliceerd. Typ na de dubbele punt overigens geen spatie, want anders werkt het niet.

Verder laat je Google eenvoudig zoeken naar websites met een extensie. Voeg maar eens site:.nl aan je zoekopdracht toe en merk op dat alle websites in de resultaten eindigen op .nl. Hetzelfde kun je natuurlijk doen met .eu, .com, .org. en elke andere extensie.

Met de toevoeging site: laat je ’s werelds bekendste digitale speurhond binnen een specifieke website zoeken.

4 Zoeken in bestanden

Op het web wemelt het van de documenten. Denk aan handleidingen, persberichten, presentaties, rapporten en tijdschriftartikelen. Dit zijn vaak pdf’jes of Word-bestanden. Ben je op zoek naar een specifiek document, dan komt de opdracht filetype: goed van pas. We illustreren deze zoekoptie aan de hand van een voorbeeld.

Typ maar eens rapport klimaat filetype:pdf in het zoekveld. Google toont vervolgens online pdf-documenten van onder andere het KNMI, de Rijksoverheid en het Planbureau voor de Leefomgeving. Kortom, met dit hulpje spoor je eenvoudig officiële publicaties van allerlei instanties op. Klik op een zoekresultaat om het online bestand in de browser te openen. Naast pdf’jes kun je op deze wijze ook naar andere webdocumenten zoeken, zoals doc, rtf, txt, ppt en xls.

5 Aanhalingstekens en puntjes

Als je meerdere trefwoorden in het zoekveld tikt, zoekt Google naar alle ingevoerde termen. De woordvolgorde maakt hierbij niet zo gek veel uit. Je kunt de webdienst ook naar een exacte woordgroep laten zoeken. Zet hierbij de tekst tussen dubbele aanhalingstekens. Deze optie leent zich bijvoorbeeld goed voor het vinden van een gedicht, liedtekst of citaat. Google speurt namelijk naar websites die de woordgroep letterlijk bevatten.

Over een gedicht gesproken

Waarom niet eens een keer poëzie lezen?

Daarnaast gebruik je aanhalingstekens om jezelf te googelen. De zoekopdracht “jouw voor- en achternaam” levert waarschijnlijk andere treffers op dan wanneer je de leestekens achterwege zou laten. Google zoekt zo tenslotte naar je volledige en correcte naam.

Een ander leesteken dat je voor zoeksessies kunt gebruiken, is de punt. Of eigenlijk twee puntjes. Je geeft daarmee een getallenbereik op. Met de zoekopdracht smart-tv €500..€1000 bekijk je webshoppagina’s van televisies die binnen deze prijsrange vallen. Je gebruikt deze optie ook om specifieke informatie te vinden. Dat kan bijvoorbeeld met zoektermen als isolatie woningen 1980..1990 of historische gebeurtenissen 1880..1890.

Plaats een zin van een liedje tussen dubbele aanhalingstekens om de bijbehorende artiest te achterhalen.

Speelse Google-functies Google heeft veel meer opties dan het sobere uiterlijk in eerste instantie doet vermoeden. De makers hebben zelfs een aantal speelse snufjes in de zoekmachine verstopt. Typ maar eens Do a Barrel roll en klik vervolgens op het eerste resultaat. Na even wachten maakt de internetpagina een heuse looping. Verder werp je met kop of munt een virtueel muntstuk, terwijl je met roll a dice een dobbelsteen laat rollen. Daarnaast bevat Google allerlei eenvoudige spelletjes. Tik hiervoor Pacman, Patience, Snake, Boter, kaas en eieren of Mijnenveger in het zoekveld en klik op Spelen.

Zelfs voor een potje Pacman ben je bij Google aan het juiste adres.

6 Wel of niet uitsluiten

Soms is het zinvol om een bepaald woord van een zoekactie uit te sluiten. Dat doe je met het minteken. Ben je bijvoorbeeld op zoek naar een smaakvol eenpansgerecht, maar wil je een recept zonder eieren? Typ dan eenpansgerecht -eieren -ei. Deze optie is overigens ook nuttig om websites uit te sluiten. Wie weet kom je bij het zoeken naar producten wel erg veel op Marktplaats terecht. Lastig wanneer je voornamelijk naar nieuwe spullen zoekt. Voeg in dat geval -site:marktplaats.nl aan de zoekopdracht toe.

Wat eten we vandaag?

Een kookboek is je redding

Andersom kan trouwens ook. Zet een plusteken voor een woord dat per se in de zoekresultaten moet voorkomen. Soms is dat nodig, want Google negeert nogal eens veelvoorkomende zoektermen. Met een plusteken geef je aan dat een cijfer of woord belangrijk is.

Gebruik het minteken om recepten zonder ongewenste ingrediënten te vinden.

7 Omgekeerd zoeken via foto

Wie graag door allerlei weblogs struint, komt logischerwijs uiteenlopende afbeeldingen en foto’s tegen. Zie je bijvoorbeeld een interessant product en wil je weten of het ergens te koop is? Of wil je jouw foto checken op plagiaat? Geen probleem, want onder de noemer Google Lens bestaat er een functie om op basis van een afbeelding op internet te zoeken.

Het werkt eenvoudig. Klik aan de rechterkant van het Google-zoekveld op Zoeken op afbeelding (pictogram met gekleurde camera). Je hebt nu twee mogelijkheden. Via Upload een bestand selecteer je een foto op de computer. Bevestig daarna met Openen. De resultaten verschijnen aan de rechterkant. Overigens toont Google mogelijk ook verwante afbeeldingen van andere fotografen, bijvoorbeeld van bekende gebouwen. Klik op Afbeeldingsbron zoeken om een complete lijst met webpagina’s weer te geven.

De tweede mogelijkheid is om een url van een afbeelding in het invoerveld te plakken. Gebruik deze functie wanneer de foto al ergens online staat. Vaak kun je de juiste weblink achterhalen door met de rechtermuisknop op het beeld te klikken. Gebruik je Chrome als browser, dan kies je in het contextmenu Adres van afbeelding kopiëren of Afbeelding zoeken met Google.

Ben je de rechtmatige eigenaar van een foto? Controleer op welke websites hetzelfde of een soortgelijk beeld is gepubliceerd.

Geavanceerde plaatjeszoeker Dit artikel bespreekt diverse opties om relevante webpagina’s op te sporen. Zoals je waarschijnlijk wel weet, gebruik je Google net zo makkelijk voor het vinden van foto’s. Dankzij verschillende filters zijn de zoekmogelijkheden zeer uitgebreid. Open de plaatjeszoeker door in Google op Afbeeldingen te klikken. Je voert nu een zoekopdracht uit, waarna je via Tools extra opties opent. Je kunt de afbeeldingen filteren op grootte, kleur, type en tijd.

Je gebruikt Google Afbeeldingen ook voor gerichte speuracties. Op die manier kun je bijvoorbeeld naar foto’s in een hoge resolutie of specifieke bestandsindeling zoeken. Klik hiervoor rechtsboven op het tandwielpictogram en daarna op Geavanceerd zoeken. Neem alle opties zorgvuldig door. Zo selecteer je achter afbeeldingsformaat de beoogde fotoresolutie. Via type afbeelding kun je bijvoorbeeld uitsluitend naar gezichten of animaties speuren. Tot slot zijn de opties achter bestandstype de moeite waard. Hier kies je de gewenste bestandsindeling, bijvoorbeeld jpg, png, gif of raw. Bevestig onderaan met Geavanceerd zoeken.

Staat de juiste foto er niet tussen? Gebruik het onderdeel Geavanceerd zoeken om de zoekinstellingen te finetunen.

8 Offline webpagina opvragen

Google maakt voortdurend momentopnamen van websites. Die bewaart het techbedrijf op zijn eigen servers. Is een webpagina (tijdelijk) offline? Je kunt daardoor vaak alsnog de inhoud van dit webadres bekijken, mits de pagina door Google is opgeslagen.

Voer eerst een zoekopdracht uit zoals je normaal gewend bent en klik achter de weigerende link op het pictogram met de drie verticale puntjes. Je vouwt nu via het pijltje omlaag het menu open, waarna je klikt op In cache. Vervolgens komt direct de door Google bewaarde webpagina tevoorschijn.

Houd er rekening mee dat de opmaak soms overhoop ligt. Je klikt in dat geval bovenaan op Tekstversie, zodat je alsnog het artikel kunt lezen. Overigens bereik je hetzelfde resultaat door in Google de opdracht cache: te gebruiken. Je vult dan direct na de dubbele punt de juiste url in.

Bovenaan zie je op welke datum de webpagina in het cachegeheugen van Google is opgeslagen.

Wayback Machine De webdienst Wayback Machine geeft je toegang tot een archief van miljarden opgeslagen webpagina’s. Zodra je bijvoorbeeld www.computertotaal.nl invoert, verschijnt er een tijdlijn van 1997 tot en met 2023. Zo kun je informatie die wellicht niet meer online staat, tóch nog opsporen. Je kunt zelfs op links klikken om oude artikelen te lezen. Gebruik de pijltjes rechtsboven om naar de vorige of volgende momentopname van de opgegeven url te gaan. Overigens ziet de online omgeving van Computer!Totaal er vanaf eind 2022 heel anders uit. De website is toen namelijk opgegaan in ID.nl.

Zo zag de website van Computer!Totaal er twintig jaar geleden uit.

9 Zoekopdracht met datum

Zoek je naar informatie die lang geleden is gepubliceerd? Voeg dan een datum aan de zoekopdracht toe. Gebruik hiervoor de opdracht before: gevolgd door de datum, zoals before:2000-01-01. Tik je bijvoorbeeld Big Brother before:2000-01-01 in, dan schotelt Google je webpagina’s uit het vorige millennium van dit populaire tv-programma voor.

Voor recente webcontent gebruik je de opdracht after: met een datum. Hiermee sluit je oude artikelen juist uit. Je kunt beide commando’s ook combineren. We laten aan de hand van een voorbeeld zien hoe dat werkt. Met de zoekopdracht selectie Ajax after:2008-01-01 before:2014-01-01 bekijk je webpagina’s van de spelersselectie van de Amsterdamse voetbalclub tussen 2008 en 2014.

Met de opdracht before: kom je eenvoudig stokoude webpagina’s op het spoor.

10 Geavanceerd zoeken

Misschien vind je het lastig om alle zoektips uit deze basiscursus te onthouden. Begrijpelijk, want het zijn er best veel. Gelukkig komen diverse besproken opties terug in het Google-onderdeel Geavanceerd zoeken. In het bovenste gedeelte kun je onder meer naar een exacte woordgroep zoeken en woorden uitsluiten. Vul verder optioneel een getallenbereik in. Achter elk invoerveld staat een korte uitleg over hoe je de volgende keer rechtstreeks in Google gericht kunt zoeken.

In het onderste deel selecteer je de taal, regio en tijd. Je kunt daarnaast een specifieke website doorzoeken of een domeinextensie selecteren, zoals id.nl of .nl. Bepaal ook waar de trefwoorden idealiter worden weergegeven. Standaard is dat op elke willekeurige plek in de webpagina. Je kunt Google als alternatief ook enkel in titels en url’s speuren naar de trefwoorden. Wanneer je bepaalde documenten wilt vinden, selecteer je het beoogde bestandstype. Je kiest onder meer tussen pdf, doc, rtf en xls. Bevestig ten slotte met Geavanceerd zoeken.

Het onderdeel Geavanceerd zoeken bestaat uit een uitgebreid formulier waarin je je zoekwensen kenbaar kunt maken.

Rekenmachine Voor berekeningen kun je eveneens bij Google terecht. Typ Rekenmachine en druk op Enter. Boven de zoekresultaten duikt er een digitale calculator op. Je gebruikt voor de invoer de virtuele knoppen of het fysieke toetsenbord. Rechtstreeks binnen het zoekveld rekenen kan trouwens ook. Typ gewoon de som en druk op Enter.

Een andere bruikbare functie is dat Google valuta’s kan omrekenen. Typ je 100 euro in dollars, dan komt de actuele wisselkoers tevoorschijn. Via de uitrolmenu’s pas je de valuta’s eenvoudig aan. Tot slot kun je ook eenheden omrekenen, zoals met de zoekopdracht 55 inch in centimeters of 10 kilometer in mijlen. Probeer soortgelijke zoekopdrachten uit en wie weet geeft Google meteen antwoord.

Voor rekensommen hoef je niet meer de rekenmachine-app op je computer, tablet of smartphone te openen.
Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?
© ER | ID.nl
Huis

Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

▼ Volgende artikel
Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is
© ID.nl
Huis

Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

In dit artikel

In dit artikel lees je wat QD-OLED precies is en waarom deze schermtechniek vooral bij gamen zichtbaar voordeel biedt. We leggen uit hoe QD-OLED verschilt van traditionele lcd-panelen, wat je merkt bij snelle actie en donkere scènes, en hoe het zit met helderheid, HDR en reflecties. Ook besteden we aandacht aan burn-in en de beschermingsmechanismen die moderne QD-OLED-monitoren gebruiken. Tot slot lees je voor welk type gamer QD-OLED het meest geschikt is en wanneer een Mini-LED-monitor een logisch alternatief kan zijn.

Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

QD-OLED versus Mini-LED

QD-OLED en Mini-LED worden vaak naast elkaar genoemd, maar het zijn fundamenteel verschillende technieken. QD-OLED is zelflichtend: elke pixel geeft zijn eigen licht en kan volledig uit. Dat levert perfect zwart, zeer snelle pixelreacties en sterk contrast op, wat vooral bij games met veel beweging en donkere scènes zichtbaar voordeel geeft.

Mini-LED is een verfijnde vorm van LCD. Het paneel gebruikt duizenden kleine leds als achtergrondverlichting die in zones worden gedimd. Daardoor kan een Mini-LED-scherm hoge helderheid over grote delen van het scherm vasthouden, wat prettig is in fel verlichte kamers en bij HDR met veel lichtaccenten. Zwart is hierbij wel afhankelijk van lokale dimming en nooit volledig uitgeschakeld zoals bij OLED.

Kort gezegd blinkt QD-OLED uit in contrast, snelheid en beeldrust in donkere omgevingen, terwijl Mini-LED praktischer is bij veel omgevingslicht, wanneer dezelfde elementen of onderdelen langdurig in beeld staat en als hoge helderheid belangrijk is.

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

Wat is het?Wat doet het?
Screensaver (schermbeveiliging)Dimt het scherm bij langdurig stilstaand beeld en herstelt de helderheid automatisch zodra er weer beweging is, om inbranden te voorkomen.
Pixel orbiting (pixelverschuiving)Verschuift het beeld continu minimaal op pixelniveau zodat vaste elementen nooit exact op dezelfde plek blijven staan.
Pixel refresh (pixelverversing)Start een onderhoudscyclus waarbij het paneel zichzelf corrigeert om slijtage en beginnende inbranding te verminderen.
Auto Warning (automatische waarschuwing)Geeft na een bepaalde gebruiksduur automatisch een melding om een pixel refresh uit te voeren.
Logos protection (logobescherming)Herkent vaste logo's in beeld en verlaagt daar lokaal de helderheid om inbranden te beperken.
Boundary dimmer (randdimming)Dimt automatisch delen van het scherm met zwarte balken of sterke helderheidsverschillen, bijvoorbeeld bij afwijkende beeldverhoudingen.
Taskbar dimmer (taakbalkdimming)Verlaagt specifiek de helderheid van de taakbalk om langdurige statische weergave op die plek te beperken.
Thermal protection (thermische beveiliging)Past de helderheid automatisch aan wanneer de monitor te warm wordt, om oververhitting en paneelslijtage te voorkomen.

©AGON by AOC

AGON by AOC PRO OLED AG276QKD2

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Techniek ⬇ / Model ➡AG276QKD2AG276UZDAG346UCDAG276QZD2
Screen saverJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / Fast
Pixel orbitingJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / Strong
Pixel refreshJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Auto WarningJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Logos ProtectionJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2
Boundary dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Taskbar dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Thermal protectionJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / On

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

QD, OLED en QD-OLED

OLED
Elke pixel geeft zelf licht. Daardoor zijn zwartwaarden diep en schakelt het beeld snel. Geschikt voor gaming en films, met aandacht voor burn-in bij langdurig statisch beeld.

QD (Quantum Dots)
Quantum dots zetten licht om in pure, heldere kleuren. Ze worden ingezet om kleurvolume en helderheid te verbeteren.

QD-OLED
Combineert de zelflichtende OLED-pixelstructuur met een quantum-dot-laag. Je krijgt diepe zwarttinten, snelle reactie en een breed kleurbereik. Het is een balans tussen snelheid, helderheid en kleurprecisie die goed aansluit bij moderne games.