Op een website met een content management systeem kunt u eenvoudig pagina's, menu's, teksten en foto's toevoegen. In dit artikel behandelen we alle stappen die nodig zijn: van het aanmaken van een domeinnaam tot het samenstellen van een complete website. Hierbij maken we gebruik van Website Baker.

1. CMS

In dit artikel passeren enkele technische termen de revue, daar ontkomen we helaas niet aan bij dit onderwerp. De eerste term waar u mee te maken krijgt is CMS, wat staat voor Content Management Systeem. Alle bedrijfspagina's op internet werken met een CMS. Als een CMS wordt vergeleken met een statische websitepagina (html-pagina), zien we een aantal belangrijke verschillen. Een statische pagina staat op een webserver en wordt simpelweg aan de bezoeker getoond. Ook een CMS draait op een webserver, maar zodra een bezoeker een pagina opvraagt wordt die aangemaakt volgens een vooraf ingesteld stramien. Bij een CMS zijn zaken als vormgeving en kleuren vooraf ingesteld en de inhoud kunt u eenvoudig bewerken zonder dat de vormgeving daarbij verandert. Om de site te bewerken hebt u na installatie geen extra software meer nodig. Een webbrowser is voldoende om aanpassingen te verrichten. Dat werkt ongeveer hetzelfde als een advertentie plaatsen op Marktplaats, maar dan uiteraard wat uitgebreider.

2. Benodigdheden

Voor een eigen professionele website op basis van een CMS hebt u een aantal zaken nodig. De meeste CMS-systemen zijn gratis. Wij kiezen voor Website Baker omdat dit pakket redelijk eenvoudig is te installeren. Website Baker heeft schijfruimte nodig op een webserver. Verder moet de server de programmeertaal PHP en databasetoegang via MySQL ondersteunen. We leiden u in dit artikel door de stappen heen, technische kennis over deze technologieën is niet vereist. De webruimte die u standaard bij uw internetabonnement krijgt voldoet meestal niet aan de basiseisen. Om daar wel aan te voldoen hebt u een hostingpakket nodig. Zo'n pakket kunt u op allerlei plekken op internet aanschaffen. Als u de domeinnaam en webhosting bij één aanbieder onderbrengt, is dit het eenvoudigst in te stellen. We kiezen in dit artikel voor Strato. Om Website Baker op de webserver te installeren, hebt u een gratis ftp-programma nodig, zoals FileZilla.

©PXimport

Website Baker is een goed CMS-systeem voor uw eerste 'echte' website.

3. Voorbereiding

Download en installeer het ftp-programma FileZilla. Kies voor FileZilla Client voor Windows. Haal ook het installatiebestand van Website Baker binnen. U vindt de meest recente versie via Download, Laatste versie. Ten tijde van schrijven was dit versie 2.8.1, het bijbehorende bestand heet WebsiteBaker_2.8.1.zip. Klik met rechts op het zip-bestand en pak de inhoud uit. Als u een andere Website Baker-versie binnenhaalt, kunnen de beschreven stappen in dit artikel iets afwijken. Bij een echte website hoort uiteraard ook een domeinnaam: www.mijndomeinnaam.nl. Ga naar http://whois.domaintools.com en controleer of de domeinnaam die u wilt hebben nog beschikbaar is. Als u de melding 'This domain name is not registered' krijgt, betekent dit dat de naam vrij is. Met 'Status active' wordt aangegeven dat de naam al door iemand anders is geclaimd. Voor Nederlandse domeinen (.nl) kunt u terecht op www.sidn.nl. Laat u niet verleiden om de domeinnaam alvast te registreren. In tip 5 leggen we namelijk uit hoe u hem vastlegt bij een hostingprovider die alle benodigdheden 'onder één dak' aanbiedt.

©PXimport

Controleer bij Domain Tools of SIDN of de door u gewenste websitenaam nog vrij is.

4. hosting bij Strato

De hostingaanbieder Strato biedt alles onder één dak: webruimte, PHP/MySQL-ondersteuning, domeinnaam en e-mail (bijvoorbeeld info@uwdomeinnaam.nl). Voor deze diensten betaalt u net als bij andere webhosting-aanbieders een bedrag per maand (of per jaar). Er zijn veel 'cowboys' op de markt die voor webhoster spelen, en de prijzen die worden gerekend variëren van heel goedkoop tot extreem duur. 'Goedkoop' betekent vaak een tragere website of dure ondersteuning als u hulp nodig hebt bij een technisch probleem. Voor de keuze van een hostingprovider is het goed om eerst veldonderzoek te doen. Bel of mail met de helpdesk voordat u een product aanschaft. Let hierbij op eventuele telefoonkosten, op de bereikbaarheid en op de reactietijd bij uw vragen. Voor een volledig pakket betaalt u rond de 70 euro per jaar, inclusief een goed bereikbare helpdesk. In dit artikel gebruiken we het hostingpakket PowerWeb van Strato als voorbeeld.

Joomla & co

Naast Website Baker bestaan er nog vele andere CMS-systemen. We hebben in dit artikel voor Website Baker gekozen vanwege de Nederlandse taal en de eenvoudige installatieprocedure. Daarnaast is het een goed pakket om kennis te kunnen maken met een website op basis van een CMS. Andere CMS-en die interessant zijn om uit te proberen zijn Joomla, Drupal en CMS Made Simple. Deze pakketten stellen dezelfde eisen aan de webserver als Website Baker. Voor wie een CMS te hoog gegrepen vindt, kan ook gebruikmaken van een zogenaamde 'site builder'. Hiermee bouwt u binnen een paar muisklikken een eenvoudige website. De meeste hostingproviders bieden zo'n sitebuilder als onderdeel van het hostingpakket. Bij een PowerWeb-abonnement van Strato kunt u ook gebruikmaken van een sitebuilder. Het onderdeel heet LivePages en u vindt het terug in de beheermodule van het PowerWeb-pakket.

5. Aanmelden bij Strato

Het goedkoopste webhostingpakket bij Strato dat voldoet aan de PHP/MySQL-eisen die Website Baker stelt, heet PowerWeb en kost 5,99 euro per maand. Strato hanteert een 'niet-goed-geld-terug'-garantie van dertig dagen. Ga naar Strato en open Hosting, Hosting pakketten. Klik bij onder PowerWeb op Bestellen. Geef de domeinnaam op die u tijdens de voorbereiding (in tip 3) hebt uitgezocht en bevestig met Controleer beschikbaarheid. Zorg ervoor dat de domeinnaam is aangevinkt en klik op Selectie overnemen en doorgaan. Doorloop de registratie door uw gegevens op te geven. Na de registratie ontvangt u een activeringsmail van Strato en een link om uw wachtwoord in te kunnen stellen. De registratie van de domeinnaam kan even op zich laten wachten.

©PXimport

De registratieprocedure voor een Strato PowerWeb-abonnement is heel eenvoudig.

6. Ftp-gegevens opzoeken

Om de installatiebestanden van Website Baker op de webserver te krijgen, hebt u ftp-toegang nodig. De gegevens hiervoor krijgt u via uw webhosting-aanbieder. Bij Strato kunt u de informatie eenvoudig opzoeken. Meldt u aan op Strato via Klantenlogin en kies onder Hosting voor Login. Klik achter Strato PowerWeb op de knop Naar pakket. Open Instellingen, FTP Management. Maak nu eerst een Master-wachtwoord aan (hoofdwachtwoord), via de gelijknamige knop. Gebruik vervolgens de knop Nieuw FTP-account aanmaken en stel een loginnaam en wachtwoord in. Noteer deze gebruikersnaam en het wachtwoord, u hebt ze namelijk nodig bij tip 8.

©PXimport

Klik op Nieuw FTP-account aanmaken en stel een gebruikersnaam en wachtwoord in.

7. Databasegegevens opzoeken

Website Baker bewaart al uw website-aanpassingen (denk onder andere aan teksten en beeldmateriaal) in een database. De benodigde gegevens om verbinding te maken met deze database (ook wel MySQL-gegevens genoemd) krijgt u van uw webhosting-aanbieder. Bij Strato kunt u de informatie als volgt vinden: meldt u aan op Strato via Klantenlogin en kies onder Hosting voor Login. Klik achter Strato PowerWeb op de knop Naar pakket. Ga naar Instellingen, Databasebeheer en klik op Database aanmaken. Vervolgens komt u in het scherm MYSQL-databasebeheer terecht. Noteer de gebruikersnaam (username), de naam van de database (Database Name) en gebruik de knop Wachtwoord om een wachtwoord in te stellen. Noteer deze informatie voor gebruik in tip 12.

©PXimport

Noteer de gegevens van uw database (MySQL).

E-mail ontvangen

Een website-domein is ook leuk om een professioneel mailadres te krijgen, zoals info@uwdomeinnaam.nl of voornaam@uwdomeinnaam.nl. Dit kan op twee manieren: als mailforward of in de vorm van een nieuwe mailbox. Bij een forward maakt u een mailadres aan dat automatisch wordt doorgestuurd naar uw huidige mailadres. Zo hoeft u in eerste instantie niets aan te passen in uw mailprogramma. Bij een nieuwe mailbox moet u in de instellingen van uw e-mailprogramma duiken om de berichten op te halen. De plek waar u nieuwe mailadressen kunt aanpassen en aanmaken, verschilt per webhoster. Bij Strato vindt u de instellingen door u aan te melden op Strato (zie tip 7). Open Instellingen, E-mailbeheer. Als u een forward wilt aanmaken, plaatst u een vinkje bij Bestaande forward-adressen. Geef aan welk adres u wilt doorsturen, bijvoorbeeld info@uwdomeinnaam.nl, en het mailadres waarop u de berichten wilt ontvangen. Voor een echte mailbox activeert u POP/IMAP-postvak, waarna u een wachtwoord kunt opgeven.

©PXimport

Een mailforward is handig, omdat u daarbij uw mailprogramma niet hoeft aan te passen om berichten te ontvangen.

8. FileZilla verbinden

Voordat we de website kunnen inrichten, moet het CMS-systeem Website Baker eerst worden geïnstalleerd op de webserver. De bestanden die u bij tip 3 hebt uitgepakt, kopiëren we daarvoor naar de webserver, met het ftp-programma FileZilla. Start FileZilla en geef bij Hosts het adres op van uw ftp-server. Soms is dit de domeinnaam. Strato gebruikt het serveradres ftp.strato.com. Geef ook uw gebruikersnaam en wachtwoord in op de gelijknamige invoervelden en bevestig met Snelverbinden. Bewaar de verbindingsinstellingen voor een volgende keer via het menu Bestand, Huidige verbinding naar sitebeheer kopiëren. Via Bestand, Sitebeheer kunt u voortaan snel verbinding maken met de bestanden op uw webruimte. Gebruikt u bestaande webruimte? Maak hem eerst leeg voordat u Website Baker op de server installeert.

©PXimport

Gebruik FileZilla om verbinding te maken met uw webserver, en bewaar de instellingen voor de volgende keer.

9. Website Baker kopiëren

FileZilla toont een soort verkenner met twee schermen. Links ziet u uw eigen computer, rechts de bestanden van uw webruimte. Blader links naar de map op uw computer waar u het installatiebestand van Website Baker (WebsiteBaker_2.8.1.zip) hebt uitgepakt. Hierin vindt u een map genaamd 'wb'. Kopieer de inhoud van deze map (dus NIET de map zelf!) naar uw webruimte. Alles selecteren doet u eenvoudig door met rechts te klikken op een willekeurig bestand in de map wb (bijvoorbeeld op index.php) en vervolgens de toetscombinatie Ctrl+A te gebruiken. Sleep nu de selectie naar de basismap in uw webruimte. Deze basismap is de 'hoogste' map, soms heet hij 'www' of 'httpdocs'. Het uploaden kan enkele minuten in beslag nemen.

©PXimport

Kopieer met FileZilla de installatiebestanden van Website Baker naar uw webruimte.

10. Bestandsrechten instellen

Voordat u Website Baker kunt installeren, moet u eerst de bestandsrechten op de webserver instellen. Dit is eenvoudiger dan het klinkt. Maak in FileZilla verbinding met uw webruimte. Klik met de rechtermuisknop op het bestand config.php en kies Bestandsrechten. Geef het bestand de numerieke waarde 666 en bevestig met Ok. Nu hebt u de bestandsrechten van config.php ingesteld. Herhaal dit proces voor de volgende mappen: modules, pages, languages, media, temp en templates. Als u een fout maakt bij het instellen van de bestandsrechten, komt u hier vanzelf achter tijdens de automatische controle die we in de volgende tip bespreken.

©PXimport

Stel de juiste bestandsrechten in voor specifieke Website Baker-onderdelen.

11. Installatie-wizard

Open uw webbrowser en surf naar uw domeinnaam. Website Baker wordt nu op de webserver geïnstalleerd, met behulp van een eenvoudige Engelstalige wizard die zes stappen telt. Het beheer van uw site verloopt overigens Nederlandstalig. Bij stap 1 en stap 2 worden de serverinstellingen en bestandsrechten gecontroleerd. Als er iets niet klopt wordt dit in rood aangegeven. De meeste problemen die hier kenbaar worden, kunt u oplossen door de stappen van tip 10 te herhalen. Verander bij stap 3 de tijdzone van GMT naar GMT + 1. Kies bij Default Language (Standaard Taal) voor Nederlands.

©PXimport

Website Baker controleert de bestandsrechten en vraagt u om de juiste tijdzone in te tellen.

12. Database instellen

Website Baker bewaart de teksten en andere gegevens die u straks aanpast in uw site in een database. Tijdens de installatie moet u verbinding maken met deze database. Hiervoor zijn bij stap 4 van de installatiewizard de MySQL-gegevens nodig (zie tip 7). U vult nu het volgende in:

Host Name: localhost

Database Name: de naam van uw database

Table Prefix: WB

Username: uw database-gebruikersnaam

Password: uw database-wachtwoord

©PXimport

Vul bij stap 4 de databasegegevens in die u bij tip 7 van dit artikel hebt verzameld.

13. Website-titel

Geef bij stap 5 van de Website Baker installatie-wizard een titel op voor uw website. Deze kunt u later eenvoudig aanpassen via het CMS. Om straks toegang te krijgen tot uw website, moet u een wachtwoord instellen bij stap 6. De standaard-gebruikersnaam (username) is admin, die hoeft u dus niet aan te passen. Geef bij Password en Re-password een goed wachtwoord op om het beheergedeelte van uw website mee te beveiligen. Geef bij E-mail uw mailadres op.

©PXimport

Stel een wachtwoord in voor het beheergedeelte van uw website.

14. Installatie afronden

Sluit de installatiewizard van Website Baker af met de knop Install Website Baker. Als de installatie mislukt, maakt Website Baker hier direct melding van. U bent mogelijk een paar gegevens vergeten of u hebt ze incorrect ingevuld. Meestal heeft dit te maken met verkeerde bestandsrechten (tip 10), maar het kan ook zo zijn dat de verbinding met de database niet klopt. Als alles goed is gegaan, wordt Website Baker nu op uw webruimte geïnstalleerd en kunt u aan de slag. Wel is het goed om de installatiebestanden van Website Baker te verwijderen. Start FileZilla op en verwijder de map install van uw webruimte.

15. Beheermodule

Uw Website Baker-site is direct actief en bereikbaar op www.uwdomeinnaam.nl, maar uiteraard is er nog niets te zien. Kortom: hoog tijd om uw website te vullen! Aanpassingen aan uw website voert u door via een eenvoudige beheermodule. Surf naar www.mijnweb­adres.nl/admin. Meldt u aan met de gebruikersnaam (admin) en het wachtwoord dat u hebt ingesteld bij het doorlopen van de wizard (zie tip 13). De beheermodule heeft handige tabbladen. Onder Pagina's kunt u nieuwe pagina's toevoegen aan uw website. Foto's zijn eenvoudig te uploaden via het onderdeel Media. Het kopje Extra biedt geavanceerde functies. Zo kunt u modules toevoegen, bijvoorbeeld voor een fotogalerie, of het uiterlijk van uw site aanpassen door een ander Template (sjabloon) te kiezen. Nieuwe modules en templates vindt u op WebsiteBaker, onder Add-ons. Hier is ook goede documentatie te vinden over het gebruik van Website Baker in het algemeen.

©PXimport

Na het opgeven van uw gebruikersnaam (admin) en wachtwoord, komt u in de beheermodule van Website Baker terecht.

16. Uw eerste pagina

Klik in de beheermodule op Pagina's. Geef bij Titel een omschrijving voor uw eerste pagina op, bijvoorbeeld 'Home'. Bevestig met Toevoegen, waarna een WYSIWYG ('What You See Is What You Get')-editor wordt geopend. Dit is een soort minitekstverwerker waarmee u teksten kunt intypen. Geef een tekst op als 'Dit is de homepage' en bewaar de pagina met Opslaan. Surf nu naar www.uwdomeinnaam.nl om het resultaat te bekijken. Uw website is nu actief. Keer terug naar de beheeromgeving van uw website en maak een vervolgpagina aan, bijvoorbeeld Contact. Herhaal dit voor alle pagina's, waarbij u ze steeds op deze manier opent en bewerkt.

©PXimport

Maak met de WYSIWYG-editor een nieuwe websitepagina aan.

17. Uiterlijk aanpassen

Website Baker werkt met sjablonen, in web-termen ook wel 'templates' genoemd. U vindt dit onderdeel in de Website Baker-beheermodule in het menu Instellingen, Standaardinstellingen, Template. De standaard-template heet Round. U kunt een ander template kiezen in het drop-downmenu, maar de keuze is beperkt. Kijk op WebsiteBaker onder Add-ons, Templates voor meer mogelijkheden. De templates zijn verpakt in een zip-archief en u kunt ze - zonder ze eerst uit te pakken - installeren via Extra's, Toevoegen template in de Website Baker-beheermodule. Voor techneuten is het eenvoudig om via CSS zelf een template in elkaar te sleutelen, of om een bestaand template aan te passen.

18. Experiment

Website Baker is een flexibel CMS waarmee u 'eindeloos' kunt experimenteren. Alles wat met uw pagina's te maken heeft vindt u onder de knop Pagina's in de beheermodule. Wandel door de menu's, maak pagina's aan en speel met de verschillende onderdelen. Op deze manier leert u het systeem het beste kennen. Het CMS is goed gedocumenteerd op WebsiteBaker. Hier vindt u ook leuke extra's ('modules') waarmee u nog meer functies aan het CMS geeft. Download modules en bewaar ze bijvoorbeeld op uw bureaublad. Vervolgens kunt u de modules via het menu Extra, Modules installeren in de Website Baker-beheermodule.

©PXimport

Met één muisklik voegt u een nieuwe pagina toe aan uw website.

Woordenlijst

[list]CMS (Content Management Systeem): Flexibele beheeromgeving om een website te onderhouden.

CMS Made Simple: Eenvoudig gratis CMS.

CSS (Cascading Style Sheets): Standaardtaal voor opmaak, vaak gebruikt in templates.

Database: Geordende opslag van gegevens, bijvoorbeeld teksten van een website.

Domeinnaam: Naam, bijvoorbeeld rietjesfabriek.nl, die gekoppeld kan worden aan uw webruimte en e-mail.

Drupal: Eenvoudig gratis CMS.

Ftp: Techniek om bestanden te kopiëren naar een server op internet.

Ftp-programma: Programma als FileZilla, om via ftp verbinding te maken met uw webruimte.

Hostingpakket: Combinatie van webruimte, domeinnaam en meestal ook PHP en MySQL.

Html-pagina: Algemeen formaat voor standaard webpagina's.

Joomla: Geavanceerd en veelzijdig gratis CMS, lastiger voor beginners.

Mailforward: Instelling om berichten gekoppelde aan het ene mailadres door te sturen naar een ander mailadres.

MySQL: Databasesysteem voor webpagina's en internetapplicaties.

PHP: Programmeertaal voor websites, wordt in de praktijk in één adem genoemd met MySQL.

Sitebuilder: Programma, meestal van webhosting-aanbieder, om zelf een website in elkaar te sleutelen.

Template/Sjabloon: Opmaak van een website volgens een vooraf ingesteld stramien.

Webhosting: Ruime op internet waar u een website kunt 'parkeren'.

Website Baker: Eenvoudig gratis CMS.

WYSIWYG-editor: What You See Is What You Get; een soort minitekstverwerker om teksten mee aan een website toe te voegen.[/list]

Wat hebben organisaties als KRO-NCRV, NS, Bits of Freedom en Oxfam Novib met elkaar gemeen? Dat ze niet langer actief zijn op het socialmediaplatform X. Waarom willen ze dat niet meer? Wat speelt er bij X? Welke alternatieven zijn er?

Sinds juli 2023 voegden veel media maandenlang ‘Twitter’ toe achter elke vermelding van X. Velen moesten namelijk nog wennen aan de nieuwe naam. Elon Musk, die Twitter in oktober 2022 voor 44 miljard dollar kocht, vond dat X beter paste bij zijn visie om het microblogging-platform om te vormen tot een allesomvattend digitaal ecosysteem, vergelijkbaar met WeChat in China. Musk lijkt trouwens een opvallende affiniteit te hebben met de letter X, wat ook zichtbaar is in projecten als SpaceX, Tesla Model X en xAI. Veel gebruikers waren niet gerust op deze overname, en niet geheel onterecht, want Musk heeft inmiddels ingrijpende veranderingen doorgevoerd.

X: aanpassingen

Kort na de overname herstelde Musk eerder geschorste accounts, waaronder die van controversiële figuren als Donald Trump, Andrew Tate en Kanye West. Het platform stopte bovendien met het handhaven van het beleid tegen desinformatie rond Covid-19. En waar vroeger een gratis verificatiesysteem was, waarbij Twitter invloedrijke personen en organisaties een blauw vinkje gaf, is dat nu puur commercieel: wie betaalt, krijgt een vinkje. Het staat niet langer voor authenticiteit, maar toont enkel aan dat een gebruiker betaalt voor X Premium en zo extra functionaliteit en zichtbaarheid krijgt.

Daarnaast introduceerde X de For You-feed, een sectie met aanbevelingen op basis van gebruikersvoorkeuren en -gedrag, maar ook beïnvloed door strategische beleidsbeslissingen. Dit gebeurt via een AI-gestuurd algoritme, waarvan slechts delen openbaar zijn gemaakt, wat vragen oproept over transparantie en mogelijke bias.

Het moderatiebeleid veranderde eveneens. Tweets die de richtlijnen schenden, worden niet meer verwijderd, maar zijn enkel minder zichtbaar (‘Freedom of Speech, Not Reach’). Daarnaast is er een verschuiving naar gemeenschapsgestuurde moderatie (‘Community Notes’), waardoor factchecking minder centraal en vaak trager verloopt.

De algoritmen van X roepen bij velen vragen op over de transparantie en mogelijke bias.

Fediverse

Musk zelf noemt deze aanpassingen democratischer, maar voor veel gebruikers hebben deze aanpassingen geleid tot een meer toxische inhoud. Daarbij worden specifieke groepen kritisch bekeken en beoordeeld, onder wie liberalen en de LGBTQ+-gemeenschap.

De cijfers lopen uiteen, maar de meeste bronnen zijn het er wel over eens dat heel wat gebruikers en organisaties het platform hebben verlaten sinds de overname door Musk.

Twee jaar geleden leek er maar één echt alternatief te zijn: Fediverse, dat gebruikers meer controle gaf over hun data en de moderatie.

Fediverse is een samentrekking van ‘federated’ en ‘universe’ en kun je zien als een netwerk van onderling verbonden platformen en servers, die onafhankelijk worden beheerd door organisaties of individuen. Bij traditionele socialmediaplatforms ben je afhankelijk van één centrale organisatie. Daardoor kun je met bijvoorbeeld een Instagram-account niet zomaar gebruikers van X bereiken. De gemeenschappelijke protocollen binnen het Fediverse, zoals het populaire ActivityPub, maken onderlinge communicatie juist wel mogelijk. Je kunt dus een account aanmaken op een server en vervolgens communiceren en gegevens uitwisselen met gebruikers op andere platformen. Binnen het Fediverse beweeg je dus vrijelijk tussen verschillende servers en platformen.

Het Fediverse-netwerk bevat talrijke platformen, waarvan de meeste door het ActivityPub-protocol zijn verbonden (afbeelding: Per Axbom, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons).

Mastodon

Mastodon was – en is nog steeds – het populairste Fediverse-platform, maar dat bleek helaas niet geschikt voor het grote publiek. Veel (mainstream) gebruikers vonden het namelijk verwarrend dat ze zelf een server moesten kiezen bij registratie. Ook de interface en gebruikerservaring waren minder gestroomlijnd dan bij Twitter/X. Door de decentrale structuur werkten sommige servers ook traag of werden ze slecht beheerd.

Daarnaast bood Mastodon slechts beperkte ondersteuning voor video en live-updates en ontbraken universeel doorzoekbare inhoud en trending topics, waardoor populaire discussies moeilijker te volgen waren. Bekende personen waren er ook nauwelijks actief, en veel gebruikers hadden moeite om hun sociale netwerk opnieuw op te bouwen. Eind 2023 bereikte Mastodon een piek in regelmatige bezoekers, maar de groei vlakte al snel af.

De interface van Mastodon, met vertrouwde ingrediënten als tijdlijn, meldingen en favorieten.

Threads

Mastodon behoudt weliswaar een niche bij privacybewuste en opensource-enthousiastelingen, maar bleek dus te ingewikkeld en gefragmenteerd voor de doorsneegebruiker. Vanaf eind 2023 zochten velen daarom hun toevlucht tot traditionelere sociale netwerken als LinkedIn, Instagram en vooral Threads.

Dit laatste platform werd medio 2023 door Meta (Mark Zuckerberg) gelanceerd als reactie op de groeiende kritiek op Twitter/X. Het is direct gekoppeld aan Instagram, waardoor gebruikers hun bestaande account kunnen gebruiken.

De interactiemogelijkheden binnen Threads lijken sterk op die van X, met opties als liken, citeren, posten en reageren. Ook doet het veel denken aan het oude Twitter: je volgt zelf mensen of vertrouwt op het algoritme. Volgens veel gebruikers is dit algoritme vooral ontworpen om politieke discussies en nieuwsverwijzingen te mijden. Al kun je zelf wel bepaalde mensen volgen. Het platform toont daarnaast vaak berichten die reacties willen uitlokken (‘engagement bait’). Op dit platform vind je veel beroemdheden en influencers, en de meeste content is vrij luchtig.

Threads werkt trouwens ook aan ondersteuning voor het ActivityPub-Fediverse, wat de dienst compatibel maakt met onder meer Mastodon.

Ook bij Threads kun je zelf bepalen wie je wilt volgen.

Bluesky

Hoewel Threads momenteel veel meer maandelijkse gebruikers heeft (circa 275 miljoen), trekt ook het microblogging-platform Bluesky tegenwoordig een groeiend aantal voormalige X-gebruikers aan (circa 30 miljoen). Ter vergelijking: X zou nu nog zo’n 500 miljoen maandelijkse gebruikers tellen, terwijl Mastodon er ongeveer 15 miljoen heeft.

Bluesky wordt gerund door Bluesky Social. Het werd begin 2023 officieel gelanceerd, maar ontstond al in 2021, opgericht door Jack Dorsey, medeoprichter van Twitter.

Net als Mastodon is Bluesky een gedistribueerd netwerk, maar het is wel gebruiksvriendelijker, mede dankzij het modernere, open protocol AT (Authenticated Transfer). Het platform streeft naar transparantie en wil ook gebruikers zelf hun eigen algoritme laten maken en verfijnen.

Er zijn nog geen advertenties en de tijdlijn toont berichten in chronologische volgorde, zonder verborgen algoritme. In principe kun je ook zelf een server kiezen, al is dat in de praktijk nagenoeg altijd hostingprovider bsky.social. Gevorderde gebruikers kunnen zelfs een eigen server hosten (PDS, personal data server).

Bluesky wordt momenteel vooral bevolkt door Amerikaanse gebruikers, en het valt nog af te wachten in welke mate ook het aantal actieve Nederlandse en Vlaamse gebruikers zal toenemen. In het vervolg van dit artikel maken we grondiger kennis met Bluesky, waarbij we vooral focussen op hoe je volgaccounts en berichtgeving meer naar eigen hand kunt zetten, met onder meer migratie, startpakketten, lijsten, feeds en ook extra diensten.

Meer dan Threads verwelkomt Bluesky ook politieke discussies.

Account

Je kunt Bluesky gebruiken via je browser of de app, beschikbaar in de officiële appstores van Android en Apple. Na installatie kies je de interface-taal (waaronder Nederlands) en registreer je je met een e-mailadres, wachtwoord, geboortedatum en ‘gebruikershandle’. Vervolgens upload je een profielafbeelding of kies je een avatar, en na het aanduiden van je interesse(s) kun je direct aan de slag. Je moet nog wel even een verificatiecode invullen die je via e-mail krijgt.

Bluesky: na een snelle registratie ben je er klaar voor.

Ontdekken en volgen

Wanneer je de startpagina opent, zie je twee secties: Discover en Following. In Discover verschijnen direct berichten, gebaseerd op de interesses die je bij registratie hebt opgegeven. Je ziet hier ook trending topics en populaire posts binnen de gemeenschap. Je kunt deze feed personaliseren via aangepaste feeds, door er zelf een te creëren of een passend algoritme te kiezen.

In de sectie Following zie je berichten van accounts die je volgt. Aanvankelijk is deze leeg, behalve het Bluesky-account. Om iemand te volgen, houd je de muis boven de post header (met accountnaam, tijdstip en berichttitel) en klik je op +Volgen. Dit verandert in Volgend; klik hierop als je het account niet langer wilt volgen. Berichten van gevolgde accounts verschijnen vervolgens in de sectie Following.

Het vergt slechtsr een muisklik om iemand te (ont)volgen.

Zoeken en migreren

Er zijn verschillende manieren om snel extra accounts aan je volglijst toe te voegen. Open de rubriek Zoeken (tik in de mobiele app op het pictogram met drie streepjes) en vul in de zoekbalk een onderwerp in, zoals Artificial intelligence. Selecteer een geschikt account en klik op +Volgen.

Wil je accounts van Twitter/X ook op Bluesky volgen, dan gaat dit het snelst met de browserextensie Sky Follower Bridge, beschikbaar in de officiële Chrome- en Firefox-webstores. Na installatie start je de extensie en meld je je aan met je Bluesky-handle of e-mailadres en een app-wachtwoord.

Om zo’n wachtwoord (met beperkte machtigingen) te maken, ga je in Bluesky naar Instellingen, kies je Privacy en beveiliging, selecteer je App-wachtwoorden en klik je op +App-wachtwoord toevoegen. Geef het een naam, bijvoorbeeld SkyFollowerBridge, bevestig met Volgende, kopieer of noteer het wachtwoord en klik pas daarna op Gereed.

Na aanmelding open je je lijst met gevolgde accounts op X via www.x.com/<je_accountnaam>/following. Klik op de extensieknop en kies Find Bluesky Users. De extensie zoekt naar actieve Bluesky-accounts in je lijst. Klik op View Detected Users en daarna op Follow on Bluesky om de gewenste accounts te volgen.

Sky Follower Bridge automatiseert het migratieproces van gevolgde accounts van X naar Bluesky.

Startpakketten

Een andere handige manier om je volglijst uit te breiden is met startpakketten. Als je een interessant account vindt, klik je erop om de profielpagina te openen en ga je naar het onderdeel Startpakketten. Met wat geluk heeft deze persoon al pakketten aangemaakt: dit zijn verzamelingen accounts rond een specifiek onderwerp. Open zo’n pakket, bekijk de tabbladen Personen en Berichten en volg gewenste accounts via de knop +Volgen.

Je kunt ook zelf startpakketten maken. Ga naar Profiel en open het tabblad Startpakketten. Klik op Aanmaken, geef je pakket een naam en voeg een beschrijving toe. Druk op Volgende en voeg minstens acht accounts toe die relevante berichten posten. Klik weer op Volgende om eventueel feeds toe te voegen of kies voor Overslaan. Daarna kun je anderen uitnodigen via een QR-code of door de link te kopiëren.

Je kunt ook je eigen startpakketten creëren en deze met anderen delen.

Lijsten en feeds

Je kunt zelf ook een reeks gebruikers opsommen en deze lijsten eventueel delen. Open hiervoor de rubriek Lijsten en klik op +Nieuw. Vul een naam en omschrijving in en bevestig met Opslaan. Voeg gebruikers toe en bekijk hun berichten vanuit de lijst. Klik op Vastzetten op startpagina om de lijst als aparte feed naast Discover en Following te tonen.

Je beheert feeds rechtstreeks via de rubriek Feeds. Onder Ontdek nieuwe feeds kun je voorgestelde feeds toevoegen of zelf zoeken via de zoekbalk. Klik op een feed bij Mijn feeds om de berichten te bekijken.

Gebruik het tandwielpictogram bij Feeds om feeds via het pinicoon op je startpagina vast te zetten of hieruit weg te halen. Niet-vastgezette feeds kun je hier ook verwijderen.

Je kunt eigen feeds creëren, bijvoorbeeld met een no-code tool als Skyfeed.app. Meld je aan met je Bluesky-account en een app-wachtwoord (zie ook de paragraaf ‘Zoeken en migreren’). Klik op Create your first feed en voeg in de Visual Editor (of JSON Editor) de gewenste blokken toe, zoals Input, Remove, RegEx, Sort by en Limit. Bevestig met Publish Feed.

Kopieer de feed-ID achteraan de gegenereerde link en deel deze met anderen. Zij hoeven alleen de rubriek Feeds in Bluesky te openen en het ID in de zoekbalk Search feeds te plakken om je feed toe te voegen.

Met een app als Skyfeed kun je ook eigen feeds creëren en deze met anderen delen.

Vandaag zijn het vooral Odido-abonnees die te kampen hebben met storing, maar ook als je klant bent bij bijvoorbeeld KPN, VodafoneZiggo, Ben, Simpel of Delta komt het voor: je kunt niet bellen en/of internetten. Als zo'n storing wat langer duurt, kun je recht hebben op compensatie. In dit artikel lees je wanneer je waar recht op hebt en hoe je die compensatie kunt aanvragen.

Een landelijke storing bij je internet, tv of telefoon is niet alleen vervelend, maar kan ook financiële gevolgen hebben. Gelukkig is in Nederland wettelijk vastgelegd dat je in sommige gevallen recht hebt op een vergoeding. Maar hoe werkt dat precies? Wanneer heb je recht op compensatie, hoe hoog is die vergoeding en waar kun je terecht bij jouw provider?

Volgens de Telecommunicatiewet heb je als consument of kleinzakelijke gebruiker recht op compensatie als er sprake is van een volledige netwerkstoring die twaalf uur of langer duurt. Dat betekent dat alle onderdelen van je abonnement uitvallen: dus bijvoorbeeld zowel internet als televisie en telefonie. Regionale storingen vallen ook onder deze regeling, zolang je binnen het getroffen gebied woont of werkt. Sommige providers hanteren uit zichzelf een iets soepelere norm en keren al bij acht uur storing een vergoeding uit, maar dat is niet verplicht. De wettelijke grens ligt op twaalf uur.

De hoogte van de vergoeding is gekoppeld aan de maandelijkse kosten van je abonnement. Bij een storing van twaalf tot vierentwintig uur ontvang je één dertigste van je maandbedrag. Duurt de storing langer, dan loopt het bedrag op met telkens nog een dertigste per extra dag. Voor prepaid-gebruikers geldt een vergoeding van vijftig cent per dag. De vergoeding wordt meestal verrekend op je volgende factuur. Je hoeft er als klant wel iets voor te doen: in de meeste gevallen moet je zelf een aanvraag indienen via de website of app van je provider.

Verzamel bewijs

Heb je last gehad van een storing, controleer dan altijd eerst hoe lang die precies heeft geduurd. De meeste providers publiceren actuele storingsmeldingen op hun website. Noteer de begindatum en -tijd en maak eventueel een screenshot als bewijs. Zodra de storing voorbij is, kun je je aanvraag indienen. Meestal kan dat nog tot enkele maanden na de storing, maar wacht niet te lang. Het aanvragen van compensatie gaat soms via een speciale pagina, in andere gevallen moet je daarvoor contact opnemen met de klantenservice. Hieronder staan handige links naar de grootste providers om je verder te helpen.

©Website Odido

Bron: Odido

Compensatie aanvragen doe je zo:

Bij KPN kun je een compensatieverzoek indienen via je persoonlijke KPN-pagina, waar je moet inloggen met je KPN ID.
👉 Meer lezen/aanvragen compensatie KPN

Vodafone-klanten kunnen hun aanvraag doen via de Vodafone-app of de klantenservice.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Vodafone

Ziggo heeft een aparte compensatiepagina, waar je een storing kunt melden en direct je vergoeding kunt aanvragen. Die staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ziggo

Ook bij Odido geldt de wettelijke grens van twaalf uur. Op de veelgestelde vragen-pagina lees je hoe je een claim kunt indienen. Odido zegt zelf een formulier online te zetten wanneer een storing langer dan twaalf uur geduurd heeft.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Odido

Ben, dat gebruikmaakt van het netwerk van Odido, heeft dezelfde regeling. Informatie over compensatie vind je op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ben

Simpel, dat ook gebruikmaakt van het Odido-netwerk, verwijst je naar je persoonlijke accountomgeving voor het melden van een storing. De klantenservicepagina staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Simpel

Bij Delta kun je compensatie aanvragen via MijnDELTA of per brief. Uitleg staat op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Delta

Dus: meer dan twaalf uur storing? Compensatie!

Samengevat: bij een volledige uitval van je netwerk van twaalf uur of meer heb je recht op een vergoeding van minimaal één dertigste van je maandbedrag. Bij sommige providers kun je al eerder compensatie krijgen, maar dat is geen wettelijke verplichting. De meeste providers maken het aanvragen makkelijk via hun eigen omgeving of app. Heb je geen toegang tot je account, dan kun je altijd contact opnemen met de klantenservice. De verwerking duurt meestal een paar weken. Laat je niet afschepen als je recht hebt op compensatie. De regeling is wettelijk vastgelegd!