ID.nl logo
Hét alternatief voor Twitter: aan de slag met Mastodon
© Juan Roballo
Huis

Hét alternatief voor Twitter: aan de slag met Mastodon

Goed nieuws voor wie helemaal klaar is met Twitter: je hoeft niet uit te wijken naar een ander sociaal netwerk beheerd door een rijke techmiljardair, maar kunt er gewoon eentje starten vanaf je zolderkamer. Met je eigen Mastodon kun je berichten uitwisselen met al je vrienden op andere servers. We leggen uit hoe dat zit en hoe je begint.

Met Mastodon kun jij je eigen sociale netwerk opzetten. Dit artikel vertelt je er alles over. In een notendop:

  • Hoe werkt Mastodon?
  • Wat is een instance?
  • Wat heb je aan hard- en software nodig?

Lees ook: Social media verandert razendsnel door AI

Twitter staat al maanden in brand. Sinds techmiljardair Elon Musk het bedrijf heeft gekocht, is het er complete chaos. Van de 7500 werknemers bij het sociale platform zijn er nog 2000 over, waarbij zelfs hele teams zijn gedecimeerd. Journalisten kunnen al maandenlang geen vragen meer stellen aan het bedrijf, omdat de persafdeling is opgeheven. Belangrijke infrastructuur wordt niet langer gemonitord, wat leidt tot storingen. Tegelijkertijd neemt Musk de ene na de andere rare beslissing, zoals het vergrendelen van simpele beveiligingsopties achter een betaald abonnement. Experts vrezen ook voor een vloedgolf aan nepnieuws en verwarring, omdat iedereen voortaan een verificatievinkje kan kopen op de site – een middel dat tot op heden werd gebruikt om onder andere beroemdheden en journalisten te onderscheiden van nepaccounts.

Dit alles heeft er toe geleid dat het vertrouwen in Twitter fors is afgenomen en velen hun accounts hebben verlaten of zelfs verwijderd. De zoektocht naar een goed alternatief is dan ook in volle gang. Nieuwe apps schieten als paddenstoelen uit de grond, maar verreweg het populairst is Mastodon: een dienst die belooft het nét iets anders te doen dan we van sociale netwerken gewend zijn.

©cryptoFX - stock.adobe.com

Mastodon is een alternatief voor Twitter, dat het net even anders doet.

Gemaakt in Duitsland

Mastodon is gemaakt door de in Duitsland gevestigde Rus Eugen Rochko. Hij wilde een sociaal netwerk bouwen dat niet werd beheerd door de grote techbobo’s uit Silicon Valley, maar dat een inherent onderdeel van het internet is. In 2016 bracht hij een eerste testversie uit en inmiddels beheert Rochko Mastodon fulltime als een non-profit-project. In eerdere interviews zei de Rus het allemaal niet voor het geld te doen; advertenties of andere verdienmodellen vind je er dan ook niet. Mastodon gebruiken is helemaal gratis, zonder dat jij als gebruiker zelf het product wordt. Je kunt wel geld doneren, zodat Rochko de ontwikkeling kan voortzetten en de kosten voor zijn eigen Mastodon-servers kan blijven betalen, want die lopen natuurlijk op naarmate de dienst populairder wordt. Op moment van schrijven wordt er door gebruikers samen ruim 30.000 euro per maand gedoneerd.

Het platform telt nog lang niet de gebruikersaantallen van Twitter of Facebook, maar groeit wel gestaag. Ter illustratie: Mastodon had voor de Twitter-overname door Musk minder dan een half miljoen gebruikers, inmiddels zijn dat er iedere maand ruim 1,5 miljoen.

Qua interface lijkt Mastodon precies op zijn grote concurrenten, inclusief een eindeloos lange tijdlijn met berichten van iedereen die je op het platform volgt.

Lees ook: Zo verwijder je je Twitter-account

Verspreid over het internet

Waar je bij de meeste socialmedia-platformen één centrale website bezoekt die wordt beheerd door een techbedrijf met grote investeerders, bestaat Mastodon uit talloze kleine onderdeeltjes, die ook wel instances worden genoemd. Iedereen kan zo’n instance starten en zo een ‘eigen’ Mastodon-site beginnen. Die instances zijn geen individuele eilandjes, maar kunnen met elkaar communiceren. Een gebruiker op de instance https://mastodon.social kan een gebruiker op https://mastodon.nl volgen en privéberichten sturen naar weer iemand anders op https://mstdn.social. Je aanmelden voor zo’n instance is een kwestie van de betreffende website bezoeken en een account aanmaken.

Mocht het allemaal een beetje vaag klinken, vergelijk Mastodon dan eens met e-mail. Je kunt bijvoorbeeld een mailadres openen bij Gmail, waarmee je vervolgens berichten kunt uitwisselen met Yahoo, Outlook of welke maildienst dan ook. Net als bij e-mail hangt tussen iedere Mastodon-server een protocol dat ervoor zorgt dat berichten worden uitgewisseld. Het is mail, maar dan voor je ‘toots’ (zoals berichten op Mastodon worden genoemd) in plaats van digitale brievenpost.

Maakt het dan nog uit op welke instance je gaat zitten? Niet héél veel. Je instance bepaalt bij wie je data in handen is, dus mensen die veel waarde hechten aan hun privacy zullen wellicht willen weten of de server in een land staat met goede privacywetgeving. En een grote, goed beheerde server zal wat minder storingen hebben dan eentje beheerd door een hobbyist. Maar waar je ook zit, je kunt altijd met dezelfde mensen kletsen.

Beheerders kunnen er overigens voor kiezen om een instance te blokkeren, zodat je daar niet meer mee kunt communiceren. Grote servers deden dat eerder bij extreemrechtse instances en communities waarin het alleen over complottheorieën ging. Op die manier kunnen Mastodon-gebruikers gezamenlijk proberen om extremistische onderwerpen buiten de deur te houden, iets waar Twitter en Facebook al langer mee worstelen.

©xiaoliangge - stock.adobe.com

Iedereen kan een eigen instance voor Mastodon maken, waarna al die sites met elkaar verbinden.

Andere instances Wie geen zin heeft om een eigen instance op te zetten, kan ook een account maken op de instance van een ander. Hieronder een drietal suggesties.

  • Mastodon.social - De grootste Mastodon-instance met ruim 173.000 leden. Wordt beheerd door het bedrijf achter de software en is daarom altijd up-to-date.
  • Mastodon.nl - Een Nederlandstalige server met zo’n 11.000 leden.
  • Mstdn.social - Deze server wordt ook door een Nederlander beheerd, maar is internationaler ingestoken. Is met 41.000 bezoekers ook iets groter.

Privacy

Iedereen met een beetje technische kennis kan een eigen Mastodon-instance opzetten. Het kost best even tijd, maar de voordelen zijn groot. In de eerste plaats omdat alle data in je eigen beheer blijven. Je toots met foto’s en video’s komen op je eigen server terecht, in plaats van dat ze, zoals bij Twitter, door een groot conglomeraat worden opgeslagen.

Het betekent tevens dat je gegevens niet zomaar kunnen worden misbruikt. Dat gebeurde afgelopen jaren meermaals bij grote sociale netwerken: databedrijf Cambridge Analytica bemachtigde bijvoorbeeld gebruikersdata van Facebook, waarmee ze psychologische profielen maakten, en zo persoonlijk toegesneden politieke advertenties toonden, om de verkiezingscampagne van Trump en het Brexit-referendum te beïnvloeden.

©Valerio Rosati

Er is een officiële app, maar je kunt ook door anderen gemaakte applicaties gebruiken om Mastodon te bezoeken. Foto: rarrarorro – stock.adobe.com.

Let op je DM’s! Hoewel Mastodon veel privacyvriendelijker is dan de grote socialmediabedrijven, is er één ding waar je goed op moet letten: je privéberichten. Die worden namelijk niet door Mastodon versleuteld, waardoor de beheerder van een instance ze in theorie kan meelezen. Dat lijkt een klein probleem als je zelf een servertje beheert, maar als jij berichten uitwisselt met een gebruiker op een andere instance, dan komen die berichten ook binnen bij die beheerder. Zelfs op je eigen server moet je dus goed nadenken over wie je een bericht stuurt, om te voorkomen dat de gedeelde informatie ineens in foute handen komt.

Voor een vlotte babbel zal dat zelden problemen opleveren, maar voor gesprekken met gevoelige inhoud kun je nog steeds het beste terecht bij chat-apps zoals Signal of WhatsApp. Die versleutelen je gesprekken automatisch.

De juiste hardware

Wie zelf een Mastodon-server wil opzetten, moet daar wel de juiste hardware voor in huis hebben. Wat je nodig hebt, hangt af van je ambities. Als je instance alleen voor jezelf en een of twee vrienden bedoeld is, dan is een oude computer of zelfs een Raspberry Pi (verkrijgbaar bij bijvoorbeeld Bol.com of Conrad) ruim voldoende. Zorg wel dat er veel opslag aanwezig is voor alle foto’s en video’s die je op het sociale netwerk gaat posten. En onthoud: zelfs als alleen jij en je vrienden op de server zitten, kunnen jullie nog gewoon met iedereen op alle Mastodon-servers praten.

Wil je de instance voor iedereen openstellen, dan heb je zwaarder geschut nodig. Je kunt er dan voor kiezen om een Virtual Private Server (VPS) af te nemen bij een hostingbedrijf als TransIP. Dat is een computer in de cloud, waar je op afstand bij kunt inloggen om van alles op te doen. Groot voordeel van een VPS is dat je hem altijd kunt upgraden, zodat je snel meer capaciteit kunt krijgen als dat nodig is.

Grootse plannen met Mastodon?

Dan kun je wel een eigen server gebruiken

Domein, maildienst en Linux

Naast een server of VPS heb je nog een paar dingen nodig, zoals een domeinnaam waarop je instance online bereikt kan worden. Daarnaast is het verstandig een account te maken bij een mailprovider, zoals Mailgun of Postmark, waarmee bevestigingsmailtjes naar je Mastodon-gebruikers worden gestuurd. Je kunt ook proberen zelf een mailserver te hosten, maar dat maakt het project vele malen complexer.

In dit artikel gaan we ervan uit dat je Mastodon op een Linux-machine probeert te installeren, gezien dat bij de meeste servers het geval is. Enige kennis over hoe je zo’n server beheert, is vereist. Zorg ervoor dat je de laatste packages hebt geïnstalleerd en op afstand kunt inloggen met een key in plaats van met een wachtwoord.

Zelf opzetten

Op https://docs.joinmastodon.org vind je een uitgebreide gids met uitleg hoe je zelf een instance kunnen opzetten. Hier wordt stap voor stap uiteengezet hoe je een SQL-server opzet, webhosting regelt en de juiste certificaten vastlegt, waarna je de software van Mastodon zelf installeert.

De mate van aanwezige kennis bepaalt hoe goed je server straks in elkaar steekt. Een goede zoekmachine voor je Mastodon-server vereist bijvoorbeeld dat je ElasticSearch installeert en configureert, een projectje dat al snel een middag in beslag neemt.

Het meeste werk gaat zitten in dit soort externe software, want het configureren van Mastodon zelf is relatief simpel. Je installeert de software, configureert de instellingen naar wens en start de boel op. Maar je kunt ervan uit gaan dat het een paar dagen prutsen is voor je hier aan toe bent.

©Tee11 - stock.adobe.com

Voor het zelf opzetten van een instance is de nodige kennis vereist.

Een externe partij

Je kunt ook kiezen voor de makkelijke route. Websites zoals Masto.host, Hostdon, Spacebear en Cloudplane bieden speciale hostingabonnementen, waarbij ze jou een kant-en-klare Mastodon-server leveren. Je hoeft alleen maar een domein te koppelen en de juiste abonnementsvorm te kiezen.

Je moet dan wel bereid zijn iets meer te betalen. De goedkoopste abonnementen vind je bij Cloudplane en Masto.host, die je al voor zes euro per maand een instance leveren. Bouw je de server zelf op een goedkope VPS, dan ben je met vergelijkbare hardware ongeveer de helft kwijt. Een verschil van drie euro is niet veel, maar houd rekening met stijgende prijzen naarmate je server drukker bezocht wordt. Dan moet je immers upgraden naar een krachtigere server met een duurder abonnement en kan het verschil oplopen naar tientallen euro per maand. Als je zelf een sterke machine hebt staan die al bijvoorbeeld je website host, is dat een nog veel voordeligere plek voor je instance.

Omdat deze hostingpartijen zelf de server voor je configureren, heb je ook minder de touwtjes in handen. Zij bepalen wanneer updates worden geïnstalleerd en hebben in theorie toegang tot de data van je gebruikers. Daarnaast kan de server misschien wel in een land staan waar je de privacyregels niet van kent of vertrouwt. Vind je dat belangrijk? Onderzoek dan goed waar je Mastodon-server precies komt te staan, voordat je een abonnement afsluit.

Wie niet bereid of in staat is om zelf een volledige server op te bouwen, kan ook een externe partij betalen om dat te doen.

Een goede app is het halve werk Omdat Mastodon een open platform is, kunnen ontwikkelaars heel makkelijk zelf apps maken om het sociale netwerk mee te bezoeken. We zetten de beste opties op een rij.

  • Mastodon (gratis, iOS en Android) – Tja, de officiële app van het bedrijf achter Mastodon is gewoon prima. Omdat hij door hetzelfde team wordt gemaakt, vind je hierin vaak ook als eerste nieuwe functies.
  • Ivory (18 euro per jaar, iOS) - Verreweg de duurste Mastodon-app. Ivory is ontwikkeld door Tapbots, het bedrijf dat jarenlang de Twitter-app Tweetbot beheerde. Dat was verreweg de beste manier om Twitter op je iPhone of Mac te gebruiken, en qua interface is Ivory grotendeels gelijk gebleven.
  • Ice Cubers (gratis, iOS) - Deze iOS-app voor Mastodon krijgt constant updates met nieuwe functies, wat het een van de meest complete opties maakt.
  • Tusky (gratis, Android) - Verreweg de populairste Android-app voor Mastodon. De app is helemaal gratis en reclameloos, al kun je geld doneren om de ontwikkeling te ondersteunen.
  • Elk (gratis, web) - Deze web-app, te vinden op www.elk.zone, giet Mastodon in een mooier, minimalistisch ontwerp dat een beetje lijkt op de website van Twitter.

De makers van populaire Twitter-app Tweetbot hebben ook een versie gemaakt speciaal voor op Mastodon.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 ijsmachines voor een koude versnapering
© Grandbrothers
Huis

Waar voor je geld: 5 ijsmachines voor een koude versnapering

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. Dit keer: ijsmachines voor thuis om het lekkerste verfrissende ijs mee te maken.

Een ijsmachine voor thuis maakt het mogelijk om snel en eenvoudig softijs, sorbet of yoghurtijs te produceren. Je plaatst het reservoir met het ijsmengel eerst een tijdje in de vriezer en na een tijd kun je het ijs gaan maken met de machine. De aangegeven bereidingstijd bij de afzonderlijke ijsmachines hebben betrekking op het bereiden van het ijs in de machine, de invriesperiode komt daar nog bij. Wij vonden vijf aantrekkelijk geprijsde ijsmachines voor je.

Magimix Glacier 1.5

Met de van Italiaanse makelij Magimix Glacier maak je thuis makkelijk je roomijs, sorbet of vruchtenijs. De ijsemmer (1,5 liter) moet je vooraf 10 tot 12 uur in de vriezer zetten. Daarna doet de machine in 20 tot 30 minuten de rest. Door het doorzichtige deksel kun je zien hoe het ijs wordt, en via de opening voeg je extra’s toe zoals fruit of chocolade. De roestvrijstalen kom en onderdelen zijn eenvoudig schoon te maken. Hij wordt geleverd met een receptenboek en staat ook nog eens leuk op het aanrecht.

Inhoud: 1.5 Liter
Bereidingstijd: ca. 30 minuten
Ijssoorten: Hard ijs | Softijs | Sorbetijs | Yoghurtijs

MEDION MD 10169

Met de MEDION MD 10169 maak je eenvoudig tot 1 liter ijs per keer, ideaal voor een zomerse middag, kinderfeestje of tuinfeest. Je bepaalt zelf de ingrediënten en kunt volop variëren met smaken en toppings. Door het compacte formaat past hij ook in kleinere keukens. De bediening gaat via een simpele draaischakelaar, waarmee je de bereidingstijd aanpast voor de gewenste structuur. De aluminium container is uitneembaar en snel schoon te maken.

Inhoud: 1 Liter
Bereidingstijd: ca. 60 minuten
Ijssoorten: Frozen yoghurt | Sorbet | Fruitijs

Domo D02309I

De Domo D02309L ijsmachine is een compact apparaat waarmee je ongeveer 1 liter zacht roomijs kunt maken. Plaats de uitneembare vrieskom enkele uren in de vriezer, zet hem daarna in het apparaat en voeg via de vulopening je ingrediënten toe. Met slechts één knop is de bediening heel eenvoudig: drukken en draaien maar. De machine heeft een oververhittingsbeveiliging voor veilig gebruik en is na afloop makkelijk uit elkaar te halen en schoon te maken. Dankzij het compacte formaat berg je hem ook gemakkelijk op.

Inhoud: 1 Liter
Bereidingstijd: ca. 40 minuten
Ijssoorten: Sorbetijs | Hard ijs | Yoghurtijs

Princess 282605

Met de Princess 282605 IJsmachine maak je eenvoudig tot 1,5 liter ijs, genoeg voor het hele gezin. Zet de uitneembare kom minstens 8 uur in de vriezer en binnen 20 minuten verander je een mengsel in romig roomijs, frisse sorbet of frozen yogurt. Via de vulopening kun je tijdens het draaien extra ingrediënten toevoegen, zoals fruit of chocolade. Dankzij het compacte formaat neem je hem makkelijk mee, zelfs op vakantie. De losse onderdelen, waaronder de kom, zijn vaatwasserbestendig, waardoor schoonmaken weinig moeite kost.

Inhoud: 1.5 Liter
Bereidingstijd: ca. 20 minuten
Ijssoorten: Softijs | Sorbetijs | Yoghurtijs | Hard ijs

Nedis KAIM110CWT12 ijsmachine

Met de Nedis ijsmaker zet je in zo'n 30 minuten je eigen ijs op tafel. Vul de voorgekoelde kom met je favoriete ingrediënten en laat het apparaat rustig mengen tot je vers, zelfgemaakt ijs hebt. Je kunt alle kanten op: van romige ijsdesserts en fris yoghurtijs tot fruitige sorbets. Gebruikers van deze ijsmachine geven aan dat de aangegeven vriestijd van 12 uur te kort lijkt om het ijs goed te kunnen bereiden, het goedje een extra dagje in de vriezer bewaren wordt dan ook aangeraden.

Inhoud: 1.2 Liter
Bereidingstijd: ca. 30 minuten
Ijssoorten: Yoghurtijs | Sorbetijs

▼ Volgende artikel
Review Samsung Galaxy Z Flip 7 – Klaptelefoon maakt inhaalslag
© Rens Blom
Huis

Review Samsung Galaxy Z Flip 7 – Klaptelefoon maakt inhaalslag

De Samsung Galaxy Z Flip 7 is een smartphone die je verticaal dichtklapt, waardoor hij compacter in je broekzak of handtas zit. Leuk, maar de meerwaarde zit 'm vooral in het extra scherm op de achterkant van de smartphone. In deze review lees je alles over deze bijzondere smartphone.

Uitstekend
Conclusie

De Samsung Galaxy Z Flip 7 is – niet geheel verrassend – Samsungs beste klapsmartphone tot dusver. Het is ook een goede koop, mits je rekening houdt met de kortere accuduur. Samsung kennende zal de dure Z Flip 7 snel in prijs dalen, dus loont het zeker om aanbiedingen in de gaten te houden.

Plus- en minpunten
  • Verfijnd klapontwerp
  • Handige cameramodus
  • Complete specificaties
  • Zeven jaar updates
  • Kortere accuduur
  • Traag opladen
  • Hoge adviesprijs

Zoals de naam doet vermoeden, is Samsung al heel wat generaties bezig met klapsmartphones. Andere merken, zoals Motorola en Oppo, zijn dat ook. Die nieuwste toestellen voelden completer en moderner aan dan de Z Flip 6 van Samsung, onder andere door een groter scherm op de achterkant. Goed nieuws: Samsung maakt met de Z Flip 7 een inhaalslag.

Betere foto's dankzij klapmodus

Ten opzichte van de Z Flip 6 heeft de Z Flip 7 een groter scherm achterop, wat het gebruiksgemak vergroot. Het scherm is gegroeid van 3,4 inch naar 4,1 inch. Meldingen, het weerbericht en andere mini-apps komen prettiger over en ook de cameramodus profiteert van het gegroeide scherm. Zet je de smartphone half uitgeklapt neer op bijvoorbeeld een tafel, dan zie je op het buitenste scherm hoe je in beeld bent.

©Rens Blom

Door je hand voor de camera op te steken, start de timer met aftellen en word je handsfree vastgelegd. Dat is al handig en cool, maar helemaal prettig is dat je gefotografeerd wordt door de primaire camera's van de Z Flip 7. Die zijn een stuk beter dan de selfiecamera. Je staat dus echt goed op de foto (of video). Samsung prijst de Z Flip 7 mede om deze reden onder meer aan bij jongeren en vrouwen.

©Rens Blom

Verfijnde klapper

De Z Flip 7 voelt sowieso aan als een verfijnde, premium klapsmartphone. Het toestel is dunner dan zijn voorganger en heeft een vouwscharnier dat minder opvalt, waardoor je de horizontale vouw op het grote beeldscherm minder ziet en voelt. Wie sceptisch is, kan de Z Flip 7 het best zelf uitproberen in een winkel om te ervaren of die terughoudendheid terecht is. In het begin voelden we de vouw duidelijk, maar na een week gebruik waren we zo gewend dat we de vouw vaak vergaten. Volgens Samsung is het scharnier ook sterker dan dat van de Z Flip 6, wat wij zelf niet zomaar kunnen testen.

©Rens Blom

Het 6,9inch-scherm aan de binnenkant is kwalitatief erg goed, maar wel groot en daarom moeilijk met één hand te bedienen. Het blijft niettemin knap dat zo'n normaal ogend scherm gewoon dichtklapt, en dat jarenlang moet volhouden.

©Rens Blom

Een ontwerpkeuze waar wij minder blij mee zijn, is de aan- en uitknop. Die is nogal verzonken in de rechterkant van de behuizing, waardoor je hem moeilijker op de tast vindt. Dat is extra jammer omdat de vingerafdrukscanner in deze knop zit, en je die snel op de tast wilt kunnen aanraken.

Specificaties

Samsung vraagt een adviesprijs van 1199 euro voor de Z Flip 7. Dat is een hoop geld, dus mag je goede specificaties in de telefoon verwachten. Niet alles draait immers om het bijzondere ontwerp. Samsung weet dat ook en voorziet de smartphone van een zelfontwikkelde snelle Exynos-processor. Het werkgeheugen is met 12 GB ook lekker groot. De opslagcapaciteit bedraagt standaard 256 GB, of meer als je een duurder model koopt. Wij denken dat veel mensen prima af zijn met de 256GB-variant.

©Rens Blom

Geen accumonster

Een aandachtspunt van deze vouwbare smartphone is zijn accuduur. Hoewel de accu van de Z Flip 7 wat groter is dan die van de Z Flip 6, blijft de accucapaciteit (4300 mAh) klein ten opzichte van een reguliere smartphone (die tegenwoordig om en nabij de 5000 mAh zitten). Het is dus niet gek dat de accuduur korter is. Wij moeten de Z Flip 7 echt elke avond bij het slapengaan aan de oplader leggen en bij intensief gebruik zoals navigeren al na het avondeten. Opladen kan alleen via de usb-c-poort en met maximaal 25 watt. Dat is niet zo rap.

Zeven jaar updates

Laten we positief afsluiten, namelijk met de software. Samsungs softwareschil over Android 15 geeft je een duidelijke uitleg over hoe je het vouwbare scherm zo lang mogelijk mooi houdt. De software zelf werkt prima en krijgt zeven jaar updates, zowel Android-updates (met nieuwe functies) als beveiligingsupdates.

©Rens Blom

Conclusie: Samsung Galaxy Z Flip 7 kopen?

De Samsung Galaxy Z Flip 7 is – niet geheel verrassend – Samsungs beste klapsmartphone tot dusver. Het is ook een goede koop, mits je rekening houdt met de kortere accuduur. Samsung kennende zal de dure Z Flip 7 snel in prijs dalen, dus loont het zeker om aanbiedingen in de gaten te houden. De Motorola razr 60 ultra is een interessant alternatief.