ID.nl logo
Alle ins-en-outs van Google Maps
© PXimport
Huis

Alle ins-en-outs van Google Maps

Google Maps lijkt zowat iedere maand wat slimmer te worden! Zowel de desktopversie als mobiele versies bevatten ondertussen zoveel handigheidjes dat je bijna een navigatietool nodig hebt om alle functies van de navigatietool te benutten. Bij wijze van spreken dan. We wijzen je de weg in de minder bekende mogelijkheden van Google Maps.

Tip 01: Offline kaarten

Ga je op reis naar een plaats waar het internet traag of onbereikbaar is of waar een databundel duur is? Dan kun je beter een kaart van Google Maps opslaan op je telefoon of tablet om daarna offline te gebruiken. Vergeet de kaart niet te downloaden voor je van huis weggaat. Open de Google Maps-app en zorg dat je verbinding hebt met het internet en bent ingelogd bij Google Maps. Daarna zoek je een plaats, bijvoorbeeld Madrid. Tik onderaan op de naam en kies Downloaden. Google zal zelf een zone afbakenen op het scherm en voorstellen om dit gebied te downloaden. Na de download is de kaart offline beschikbaar. Je raadpleegt de offline kaart door simpelweg naar de locatie te navigeren.

Kaarten op sd-kaartje

Offline kaarten komen standaard op de interne opslag van het mobiel toestel, maar je kunt ze ook opslaan op een sd-kaartje als je Android-toestel daarvan is voorzien. In dat geval tik je in het menu op Instellingen en tik je bij Opslagvoorkeuren op Apparaat / SD-apparaat. Via het menu (de drie streepjes) kun je trouwens een lijst opvragen van alle offline kaarten die je hebt binnengehaald. In deze lijst kun je ook kaarten verwijderen.

Tip 02: Multi-stops

Zelden verloopt een lange rit rechtstreeks van punt A naar punt B. Vaak wil je onderweg bijvoorbeeld ergens stoppen omdat daar wat te beleven valt of om uit rusten. In de Google Maps-app voer je eerst het vertrekpunt en de uiteindelijke bestemming in. Daarna gebruik je de drie stippen in de rechterbovenhoek zodat je bij de knop Extra stop toevoegen komt. Je kunt op die manier meerdere stops toevoegen, waarbij je de volgorde wijzigt door de adresvelden te slepen en neer te zetten. Je zult zien dat de totale reisduur zich vanzelf aanpast aan de extra stops die je hebt toegevoegd.

©PXimport

Tip 03: Ommetjes

In de desktopversie is het mogelijk de gevonden route eenvoudig aan te passen. Hiervoor klik je op een punt van de blauwe lijn die de route aangeeft, je grijpt de lijn vast en daarna sleept die naar een ander punt zodat de route zich aanpast.

Met de app kun je tijdens een actieve navigatie een omleiding laten zoeken naar een plaats om bijvoorbeeld te eten of om te tanken. Daarvoor moet je de onderste rij die de geschatte reistijd aangeeft naar omhoog slepen en dan tik je op Zoeken langs route. Typ wat je zoekt zodat Maps een omleiding kan voorstellen zonder de oorspronkelijke bestemming uit het oog te verliezen.

Tijdlijn en locatiegeschiedenis

Google onthoudt wat je in Maps hebt opzocht. Surf hiernaartoe en klik vervolgens op de knop Maps. Op deze plek kun je ook je eerdere zoekopdrachten verwijderen. Daarnaast heeft Google Maps een tijdlijnfunctie waarmee je door de plaatsen en routes bladert die je ooit hebt aangedaan. Om bij de locatiegeschiedenis in de Maps-app te komen klik je op de knop Meer, dat zijn de drie horizontale lijntjes in de bovenhoek die men soms ook het hamburgermenu noemt. Tik op Mijn tijdlijn en daarna op het Kalenderpictogram rechtsboven om een bepaalde dag te bekijken. Veeg naar links of naar rechts om van maand te veranderen en tik op een datum om je locatiegeschiedenis te bekijken. Je ziet de afgelegde routes, samen met de duur en de lengte van de reis.

Volgen uitschakelen

Vind je het eng dat Google je locatie bijhoudt (zie kader Tijdlijn en locatiegeschiedenis) en wil je dat dit ophoudt? Tik in de Maps-app op je mobiel op de knop Meer en daarna op Instellingen. Tik op Persoonlijke content. Bij Locatie-instellingen lees je dat de Locatiegeschiedenis is ingeschakeld. Tik je daarop, dan kun je via een schakelaar bij elk apparaat met jouw Google-account afzonderlijk aangeven of je de locaties wilt bijhouden. Het is zelfs mogelijk om het volgen volledig te af te breken door de Locatiegeschiedenis compleet uit te schakelen.

Tip 04: Rechtermuisknop

In de webversie van Google Maps start je meestal een routebeschrijving door in het zoekvak te typen waar je naartoe wilt. Als je al op de kaart naar de locatie aan het kijken bent, dan kan het ook eenvoudiger. Rechtsklik op een aangeduide locatie op de kaart zodat het contextmenu met een vervolgkeuzelijst tevoorschijn floept. Die keuzelijst kun je dan gebruiken om een routebeschrijving naar of vanaf die locatie te vinden.

©PXimport

Tip 05: Afstand meten

Met de rechtsklik-truc bereken je ook de afstand tussen verschillende punten. Selecteer in het contextmenu de optie Afstand meten. Hierdoor moet je een vertrekpunt neerzetten op de kaart. Dat punt wordt een witte stip, daarna plaats je een tweede punt. Tussen de twee witte punten verschijnt een zwarte lijn waarop je de afstand tussen beide punten afleest. Onderaan zie je ook de totale afstand in kilometer en in mijl. Bovendien is het mogelijk extra punten toe te voegen en punten te verplaatsen. Google zal de toegevoegde afstand bij de vorige afstand optellen. Ook onderaan de hoofdkaart berekent Google Maps de totale reisafstand. Houd je de linkermuisknop ingedrukt, dan kun je de kaart verslepen zoals je gewend bent.

©PXimport

Tip 06: Rolstoelvriendelijk

©PXimport

Mensen die een in rolstoel zitten, hebben onderweg vaak last van obstakels. Google toont daarom de rolstoelvriendelijke routes in de steden. Als je de bestemming hebt opgegeven, tik je op het icoontje Openbaar vervoer, want deze functie werkt uitsluitend in deze modus. Daarna gebruik je de knop met de drie puntjes rechtsboven en daar tik je nog een keer op Routeopties waar je kunt kiezen tussen Bus, Trein, Metro. Helemaal onderaan kun je de instelling Rolstoeltoegankelijk activeren.

Tip 07: Bezienswaardigheden

Een erg interessante functie om citytrips voor te bereiden, zijn de persoonlijke lijsten. Hiermee kun je de trip voorbereiden door vooraf enkele leuke plekjes en bezienswaardigheden op te zoeken en die toe te voegen aan een lijst. Via dezelfde weg bewaar je interessante plaatsen waar je geweest bent voor later. Zoek naar locatie of een adres dat je wilt vastleggen en kies de optie Opslaan. Daarna kun je een bestaande lijst selecteren of je maakt een nieuwe lijst met de knop Nieuwe lijst. Op reis bekijk je de opgeslagen locaties door in de app op de drie horizontale strepen te tikken. Selecteer in het menu Mijn plaatsen en daar open je het tabblad Opgeslagen om de voorbereide lijst te zien.

©PXimport

Koets voor de Queen

De laatste jaren heeft Google verschillende zogenaamde Easter Eggs verstopt in Google Maps, grapjes die zich als paaseieren laten vinden. Een van de leukste vinden we de routebeschrijving van Buckingham Palace naar Windsor Castle. Wanneer je deze route opvraagt, lees je bij de transportmogelijkheden de optie om het traject af te leggen met de ‘Royal Carriage’. In 1 uur en 16 minuten is de Queen op een drafje terug thuis, terwijl het met de auto slechts 45 minuten duurt.

©PXimport

Tip 08: Shortlist

Het is makkelijk om locaties te delen met vrienden. Als een locatie is gevonden, gebruik je de knop Delen om de plek door te geven via WhatsApp, Facebook, mail, een bericht, enzovoort. Bij de deelmogelijkheden zit ook de opdracht Toevoegen aan shortlist. De plaatsen in de shortlist verschijnen in bubbels over de kaart. Op die manier stel je bijvoorbeeld een lijstje samen van leuke restaurants. Dat lijstje kun je delen met vrienden. Iedereen die je voor deze shortlist uitnodigt, kan locaties bewerken, toevoegen en verwijderen. Bovendien laten de leden hun voorkeur kennen door voor of tegen te stemmen. Iedere deelnemer moet dan wel de meest recente Google Maps-app op zijn smartphone draaien. Vind je die shortlist-bubbel hinderlijk, dan tik je erop en daarna bereik je via de drie puntjes (Meer) de opdracht Verwijderen.

Tip 09: Verkennen

©PXimport

Eenmaal ter plaatse helpt Maps je de buurt te verkennen. Open de app en centreer de kaart op je locatie. Onderaan zie je de knop Verkennen, het is een blauwe ‘pin’ met een puntje in het midden. In het tabblad Buurt verkennen zie je knoppen om restaurants, cafés en attracties in de buurt te vinden. Tik je op de knop Meer dan worden de keuzemogelijkheden nog gedetailleerder: Koffiehuizen, Museums, Films, Live muziek en meer. Je kunt dit dus ook alvast voor een locatie doen waar je van plan bent heen te gaan. Centreer de kaart op die locatie, en vraag via Verkennen de leukste plekjes op. Je leest ook beoordelingen en beschrijvingen van de plekken.

Google haalt deze aanbevelingen van de functie Verkennen uit verschillende partner-bronnen. Daarbij baseert Google zich op relevantie, afstand en jouw persoonlijke interesses. Google houdt vol dat de resultaten in Maps niet worden beïnvloed door betalingen en dat betaalde content in Google Maps altijd via een label herkenbaar is.

De voorstellen die Google doet kun je beïnvloeden: heb je het gevoel dat de eetgelegenheden die Google Maps voorstelt, je vaak niet kunnen bekoren? Dan kun je je voorkeur aanpassen in het menu Instellingen, bij Plaatsen verkennen. Selecteer hier de keuken van je voorkeur en duid aan in welk voedsel je niet bent geïnteresseerd bent.

Tip 10: Je auto terugvinden

De Google Maps-app op je smartphone heeft een functie om de plaats op te slaan waar je je auto parkeert. Tik op de blauwe bol die de locatie weergeeft en houd die ingedrukt zodat het contextueel menu verschijnt waar je Instellen als parkeerplek selecteert. De parkeerlocatie verschijnt dan op de kaart in de vorm van een blauwe bol met daarin een witte P. Om later de opgeslagen parkeerplek terug te vinden open je Google Maps, onderaan de kaart vind je de balk met de tekst Opgeslagen parkeerlocatie. Tik op deze knop om de locatie te zien. Maps vertelt je ook hoelang je auto daar al staat. In Android is het zelfs mogelijk om foto’s aan de handmatig opgeslagen locatie te hangen, zodat je je auto nog sneller terugvindt. De parkeerfunctie werkt op de iPhone op twee manieren: handmatig zoals hierboven of automatisch. Wil je de parkeerlocatie automatisch laten opslaan, dan moet je iOS-apparaat via bluetooth of usb verbonden zijn met de auto. Je moet de functie inschakelen via Instellingen / Navigatie-instellingen en dan zet je de schakelaar Parkeerlocatie opslaan aan. Hierdoor zal Maps de parkeerlocatie automatisch toevoegen op de kaart wanneer je uitstapt.

©PXimport

Nauwkeurigheid

Google Maps is akelig precies op het vlak van voorspellingen. Als de app aangeeft dat je om 13:20 zult aankomen, is dat meestal ook zo. Google gebruikt de gps-data van telefoons op de route en vergelijkt de gegevens van mobiele providers, zodat het nauwkeurig kan zien waar er file staat. Bovendien beschikt het bedrijf over een enorme rekenkracht om deze filevoorspellingen te maken. Toch vraagt Google eventuele fouten op de kaart te melden. Tik daarvoor op de menuknop, kies Hulp en feedback en dan op Feedback verzenden. Daarna kun je een gegevensprobleem doorgeven, zoals onjuiste bedrijfsgegevens of een foutieve naam van een weg. Je kunt ook een ontbrekende plaats toevoegen en feedback op de app zelf geven. Bij iedere aangifte werkt Maps met een mini-stappenplan om je feedback zo nauwkeurig mogelijk te formuleren.

Tip 11: Media afspelen

Onlangs heeft Google Maps belangrijke muziekdiensten geïntegreerd, zoals Spotify, Google Play Music en op iOS ook Apple Music. Op die manier hoef je niet langer van app te switchen om een ander liedje te beluisteren. In het navigatiescherm komt dan een widget waar je ziet welke nummer er wordt afgespeeld. Je kunt gewoon met de bekende knoppen naar het vorige en volgende nummer schakelen. Om de integratie te activeren open je de Instellingen via de menuknop. In iOS tik je op Navigatie en selecteer je App voor het afspelen van muziek. De keuze is nog beperkt tot Apple Music of Spotify. Wanneer je Apple Music selecteert, zal Maps toestemming vragen tot deze dienst en de bijhorende mediabibliotheek. In Android scrol je in de Instellingen naar beneden en open je de Navigatie-instellingen. Hier activeer je de functie Bedieningselementen voor media afspelen weergeven. Helemaal onderaan staat Standaard media-app, waar je de juiste muziekspeler kiest.

Tip 12: God-view

De lijn tussen Google Maps en Google Street View is mettertijd erg vaag geworden. Op de computer schakel je naar de Earth-weergave door op Satelliet in de linkerbenedenhoek te klikken. In deze weergave krijg je een mix van Street View en satellietweergave. Een coole optie verschijnt wanneer je deze weergave aan de rechterkant op de knop 3D klikt. Hiermee schakel je naar de zogenaamde God-view, waardoor het lijkt alsof je door de wereld vliegt. Zoom ver genoeg in en houd de Ctrl-toets ingedrukt om via de muis rond je as te draaien. Wanneer je op een bekend gebouw tikt, zal Google het identificeren.

©PXimport

Tip 13: In de buurt zoeken

Wanneer je in Google Maps op het woord ‘café’ zoekt, zal het alle cafés markeren die op het huidige scherm passen. De zoekmachine begrijpt echter ook de boodschap ‘in de buurt’. Je kunt bijvoorbeeld zoeken naar ‘McDonald’s in de buurt van de Groenplaats Antwerpen’. Of naar ‘café in de buurt van Haarlem station’. Of naar ‘Hotel in de buurt van Antwerpen’. Bij de laatste krijg je direct de prijzen te zien van een overnachting!

▼ Volgende artikel
De lente komt eraan! Dit doe je in februari in de tuin
© Olga Seyfutdinova
Huis

De lente komt eraan! Dit doe je in februari in de tuin

De winter loopt op zijn eind, ook al voelt dat niet altijd zo aan de temperatuur. Maar kijk om je heen: het eerste groen verschijnt weer in de tuin. Winterklokjes en krokussen laten zich zien en aan sommige bomen en struiken zie je al de eerste knoppen verschijnen. Tijd dus om de handen uit de mouwen te steken – de tuin roept!

Dit doe je in februari is het tijd om: 🪻 Eenjarige zomerbloemen voorzaaien 🪻 Kale plekken in het gazon inzaaien 🪻 Groene aanslag van de bestratingverwijderen 🪻 Bepaalde (fruit)bomen snoeien

Weten wat je de rest van het jaar in de tuin kunt doen? Kijk dan op onze jaarkalender!

Voorzaaien, planten en verpotten

Zaai eenjarige zomerbloemen alvast binnen voor, zodat je later in het seizoen sterke planten hebt. Buiten kun je bomen en struiken verplaatsen, zolang het niet vriest. Kuipplanten die in de garage of schuur overwinteren, hebben nu wat meer water nodig. Ook potplanten buiten kunnen wel een scheut gebruiken als ze lange tijd droog staan.

Omdat de nachten nog koud kunnen zijn, is het verstandig om bloeiende bollen in potten en bakken te beschermen met vliesdoek. Een camelia kun je 's nachts afdekken met noppenfolie, maar haal die er overdag weer af zodra de temperatuur boven nul komt.

Wil je wat extra kleur in de tuin? Zet viooltjes en primula's neer. Ze kunnen goed tegen de kou en zorgen meteen voor een lente-achtig gevoel.

©MaÅgosia Karniewska

Aandacht voor je gazon

Strooi in de eerste twee weken van februari kalk over het gazon en de borders. Wil je een nieuw gazon aanleggen? Dan is het tijd om aan de slag te gaan. Spit en egaliseer de grond, zodat die klaar is voor het inzaaien of leggen van gras. Als je gazon vol molshopen ligt, kun je de aarde met een bezem over het gras verspreiden. Is het droog en vorstvrij? Dan kun je de graskanten bijwerken en kale plekken opnieuw inzaaien. Vermijd lopen over het gazon tijdens de vorst, want dat kan het gras beschadigen.

Onkruid wieden en groene aanslag wegvegen

Laat de schoffel voorlopig nog even staan, want daarmee kun je vaste planten beschadigen die nog onder de grond zitten. Pluk het onkruid liever met de hand, zodat je de jonge planten niet verstoort. Een groen laagje op het terras veeg je weg met zand en een bezem. Wil je het grondiger aanpakken? Er zijn verschillende manieren om groene aanslag te verwijderen. Zeg maar dag tegen die gladde laag met deze tips 🢱

Zo verwijder je groene aanslag van je terras en tegels

©Vely

Snoeien (maar niet alles en met mate)

In februari kun je bepaalde bomen en struiken snoeien, zolang het niet vriest en er geen vorstperiode wordt voorspeld. Is dat wel het geval, wacht dan op een warmere periode. Begin bij de dakplataan en snoei de takken die recht omhoog groeien. Heb je de leilinde nog niet gesnoeid? Knip de takken dan nu terug tot een paar centimeter vanaf de hoofdtakken. Ook heesters kunnen een snoeibeurt gebruiken. Ontstaan er grote wonden bij bomen? Dek ze af met wondbalsem om infecties te voorkomen.

Haal bij klimplanten, zoals klimop, wilde wingerd en trompetklimmer, het oude blad weg. Verwijder ook de ranken op plekken waar ze niet moeten groeien, zoals onder de dakrand en rondom kozijnen.

Februari is daarnaast een goede maand om fruitbomen te snoeien. Wacht wel met het snoeien van fruitbomen met steenvruchten, zoals de kersenboom of perzikboom. De druif en kiwi moeten nu wél gesnoeid worden, want zodra de sapstromen op gang komen, ben je te laat.

▼ Volgende artikel
Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?
© ryanking999 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?

Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In dit artikel vertellen we je over de online dreigingen anno 2025: • Ransomware • Phishing • Deepfakes • IoT-aanvallen Lees hierna zeker ook: Veilig downloaden: hier moet je op letten

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Cybersecurity Woordenboek

Cybersecurity is net als de hele tech-sector, gek op afkortingen en moeilijke woorden. Op www.cyberveilignederland.nl/woordenboek vind je het Cybersecurity Woordenboek dat zo’n 650 cybersecurity-termen in begrijpelijke taal uitlegt. Het woordenboek is een samenwerking van ruim 70 organisaties en Nederlandse cybersecurity-professionals in samenwerking met de Cybersecurity Alliantie. De actuele online versie is de derde druk en behalve online te raadplegen ook als pdf te downloaden.

Het Cybersecurity Woordenboek verduidelijkt cybersecuritytermen en -begrippen.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Nederland bedreigd

Ook landen denken na over dreigingen en risico’s. Voor Nederland doen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dit. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), dat onderdeel is van het NCTV, richt zich specifiek op digitale dreigingen. Zij publiceert bijvoorbeeld het Cybersecuritybeeld Nederland. CSBN 2023 is de meest recente versie. De overheid voorziet burgers niet specifiek van digitale dreigingsinformatie, wel kun je op sites als Alert Online en Veiliginternetten.nl algemene tips voor digitale veiligheid lezen.

De overheid publiceert regelmatig rapporten over de digitale bedreigingen voor Nederland.

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

De top 10 van Peter Stelzhammer

Wij vroegen Peter Stelzhammer, oprichter en malware-onderzoeker bij antivirus-lab AV-Comparatives, naar zijn top 10 van verwachte bedreigingen voor 2025.

  • Phishing: mensen verleiden gevoelige informatie te verstrekken.
  • Deepfakes en desinformatie: mensen manipuleren en oplichten met AI-nep-video’s en audio.
  • Ransomware: bestanden versleutelen en alleen tegen betaling ontsleutelen.
  • Malvertising: malware verspreiden via besmette advertenties.
  • Identiteitsdiefstal: gestolen persoonsgegevens misbruiken voor fraude.
  • Fakeshops: frauduleuze webshops die persoonlijke en betalingsgegevens verzamelen of namaakgoederen verkopen.
  • IoT-aanvallen: IoT-apparatuur hacken voor toegang tot diensten, of gecoördineerde criminele aanvallen.
  • Man-in-the-Middle (MitM)-aanvallen: (bank)communicatie onderscheppen en misbruiken.
  • Cryptojacking: ongeautoriseerd gebruik van computers maken om crypto te minen.
  • Zero-day-exploits: kwetsbaarheden in software misbruiken voordat er een patch is.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Gehackt

In 2021 was het Brabantse bedrijf Hoppenbrouwers slachtoffer van een ransomwareaanval door de beruchte REvil-cybercrimegroep. Het bedrijf wil graag dat anderen ervan leren en heeft een e-book gepubliceerd van de gebeurtenissen voor, tijdens en na de hack. Het e-book is gratis te downloaden.

Het ransomware-verhaal van het Brabantse Hoppenbrouwers maakt de impact van een ransomware-incident invoelbaar.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

De top 10 van Marc Vos

Ook Marc Vos, senior PR-manager bij McAfee, leverde zijn belangrijkste bedreigingen voor 2025:

  • Dating-fraude (pig butchering): iemand verleiden en het vertrouwen misbruiken voor crypto-scams.
  • Beleggingsfraude: advertenties met bekende personen voor malafide investeringen.
  • WhatsApp-fraude (“Hoi mam”) nep-gezinslid in nood vraagt via WhatsApp om geld.
  • Recovery-fraude: slachtoffer van fraude wordt door nep bank-/helpdeskmedewerker nogmaals oplicht.
  • E-mail-/sms-phishing: nep-mail lokt je naar site die gegevens steelt.
  • Nepberichten van pakketbezorgers: mail of app over invoerkosten om gegevens te stelen.
  • Nepwebshop of ticketsites: site verkoopt goederen of tickets maar levert niet en steelt betalingsgegevens.
  • Deepfakes: met AI gemaakte video’s/foto’s ingezet voor misinformatie, cyberpesten, oplichting.
  • Vishing/voicephishing: via de telefoon inlog- of betaalgegevens bemachtigen. AI maakt deze voiceberichten superrealistisch.
  • Quishing: QR-code aanbieden die naar phishingwebsite leidt.

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

De top 10 van Peter Hendriks

Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET is duidelijk. “Awareness is altijd belangrijk, maar goed nadenken over risico’s ook.”

  • Phishing/smishing: oplichting via mail en WhatsApp.
  • Vishing/Voicephishing: criminelen die zich via AI voordoen als iemand anders om gegevens of geld los te maken.
  • Malware: vooral infostealers en andere malware, onverminderd een groot probleem.
  • Social engineering: alles van een “Hoi mama” tot deepfake-video bedoeld om je om de tuin te leiden. Kan zeker bij offline stalking veel impact hebben op een slachtoffer.
  • Identiteitsfraude via datalekken: criminelen die gelekte data met accountgegevens kopen en misbruiken.
  • IoT-apparaten: slecht beveiligde slimme apparaten die verbonden met het internet je aanvalsoppervlak enorm vergroten.
  • Nepwebshop: een shop beginnen is steeds makkelijker, ook als die malafide is.
  • Sextortion: chantage met naaktbeelden van het slachtoffer. Soms met gemanipuleerde beelden.
  • Ransomware: onverminderd een groot probleem.
  • Besmette downloads: onofficiële software die malware bevat.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.

De wereld achter ransomware

Bij Project Melissa werken enkele overheden en security-organisaties, onder wie het NCSC, Fox IT en de politie, samen tegen ransomware. De samenwerking heeft enkele succesvolle acties tegen ransomwarebendes opgeleverd, maar ook twee lezenswaardige whitepapers. Eén geeft inzicht in de werking van ransomware en de criminelen erachter, de tweede gaat dieper in op de afpersingsmethode van data-exfiltratie. Beide documenten zijn te downloaden via deze webpagina van het Nationaal Cyber Security Centrum.

De ransomware-whitepapers van Project Melissa geven veel inzicht in de werking van ransomware en de criminele groepen erachter.