Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Hier vind je ons jaaroverzicht met de beste freeware.van 2020.

Tip 01: Contort - Verdraaid!

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Een slangenmens heet in het Engels een ‘contortionist’, wat afgeleid is van het werkwoord ‘to contort’ dat ‘verdraaien’ betekent. Logisch dan ook dat je je programma waarin je afbeeldingen kunt verdraaien, Contort noemt.

Met Contort kun je een kader om een deel van een afbeelding plaatsen zodat je daar allerlei vervormingen op los kunt laten: verbuigen, verdikken, verdunnen, ... Zulke technieken gebruik je niet vaak, maar ze lenen zich prima voor het maken van karikaturen. Het verdraaien van afbeeldingen is echter maar een klein deel van de grafische trukendoos van het programma. Je kunt met Contort namelijk ook elementen van de ene foto naar de andere foto verplaatsen. Voorzie bijvoorbeeld een hond van een kattenkop of vervang de torenspits van de Amsterdamse Westerkerk door die van de Groningse Martinikerk.

Tot slot bevat Contort allerlei effecten om foto’s om te toveren tot een pointillistisch schilderij of tekening.

©PXimport

Tip 2: Nexusfont - Letterbak

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Voor de meeste doeleinden heb je aan een handjevol lettertypen genoeg en de collectie die bij Windows wordt geleverd, voldoet doorgaans dan ook uitstekend. Dat wordt een ander verhaal wanneer je zelf nieuwsbrieven, wenskaarten of affiches ontwerpt; dan heb je al snel behoefte aan specifieke lettertypen om het gewenste resultaat te bereiken. Op internet vind je een gigantisch aanbod aan gratis moois, maar als je dat allemaal gaat installeren, loopt binnen de kortste keren je bewerkingsprogramma vast, omdat het van al die lettertypen een voorvertoning moet downloaden. Je kunt dan beter de lettertypen die je maar een enkele keer gebruikt na gebruik terugzetten in een aparte map. Dat gaat het eenvoudigst met een zogeheten fontmanager. Nexusfont is voor dit doel een uitstekende keuze. Open je een map met externe lettertypen dan kun je vanuit het contextmenu een font installeren naar de Windows-map en open je de Windows-map dan kun je op dezelfde manier het omgekeerde doen. Daarnaast kun je van elk lettertype vooraf de zogeheten character-map bekijken; dat zijn alle tekens die het lettertype bevat. Iets wat je vooral doet als je iets in niet-Westers schrift wilt maken, omdat lang niet elk lettertype alle Unicode-symbolen aanbiedt.

©PXimport

Tip 03: System Information X - Inzichtelijk

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Wil je echt het naadje van de kous weten wat betreft informatie over je pc en toebehoren, dan heb je waarschijnlijk niet genoeg aan de gegevens die Windows zelf verstrekt. System Information X is in dat geval een zeer interessant programma. Het geeft je namelijk een uitgebreid overzicht van alle aanwezige hardware, verzamelt informatie over de geïnstalleerde Windows-versie en over de programma’s op je systeem. De hardware-afdeling geeft de gebruikelijke informatie over de processor, het geheugen, de harde schijven, enzovoort. Maar één onderdeel springt hier eruit: de gedetailleerde informatie over usb-poorten en de daarop aangesloten apparaten. Het geeft namelijk ook weer hoeveel stroom die apparaten gebruiken. En die informatie kan weer cruciaal zijn wanneer de poort regelmatig niet goed werkt, bijvoorbeeld dus door een te zwakke voeding.

Bij de Windows-informatie vind je onder andere de aloude ‘experience index’ die vertelt hoe goed je systeem presteert. En tot slot de software-informatie, deze bevat gegevens over actieve processen, geïnstalleerde programma’s en onderdelen die automatisch opstarten.

©PXimport

Tip 04: Lyrics Here - Meezingen

Geschikt voor: Chrome, IE, Firefox, Safari, Opera, Maxthon

Het klassieke Beatles-album Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band (1967) was de eerste lp waarop de songteksten stonden afgedrukt. Maar op een gegeven moment werden lp’s cd’s waarbij de songteksten in een boekje achter de cover kwamen te staan, en vervolgens gingen we streamen waarbij er helemaal geen hoesjes of boekjes meer aan te pas kwamen. Maar de behoefte om te willen weten wat de artiest zingt, is natuurlijk niet opeens verdwenen.

Lyrics Here is een browser-plug-in en werd in eerste instantie gemaakt om door middel van woorden uit het muzieknummer op YouTube de bijbehorende song te vinden, maar het ondersteunt steeds meer diensten, zoals de webversie van Spotify, Google Music, Last.fm, Deezer en AccuRadio. Je kunt Lyrics Here zo instellen dat het programma automatisch teksten zoekt bij muziek die het herkent. Dit wordt dan in een pop-upvenster getoond. Je kunt er ook voor kiezen de pop-up pas na een klik op het pictogram van de plug-in te laten verschijnen. Lyrics Here ondersteunt heel veel sites met songteksten. Kan het een nummer toch niet vinden, dan verschijnt er een link om er zelf op Google naar te zoeken.

©PXimport

Tip 05: ScreenToGif - Gevangen

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Wie eens een keer een gifje wil maken, komt erachter dat Windows daar eigenlijk helemaal geen mogelijkheden toe biedt. Het externe programma ScreenToGif daarentegen is hier meester in. Zoals de naam al doet vermoeden legt dit programma de beelden vast in een gif-bestand, en dat betekent dat het zowel bruikbaar is voor stilstaande als bewegende beelden. Je kunt in ScreenToGif een gebied aangeven dat je wilt vastleggen en met hoeveel beeldjes per seconde. De gemaakte opnamen kun je daarna aanpassen. Je kunt de editor zelfs gebruiken om geanimeerde gifjes uit andere bronnen te bewerken. Verder biedt het programma een speciale module om het venster van een webcam vast te leggen en is er een whiteboard waarop je kunt tekenen. Het ontstaan van die tekening kun je vervolgens als gif-bestand opslaan.

©PXimport

Tip 06: Arbaro - Boompje opzetten

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

We hebben allemaal als kind ooit weleens een boom moeten tekenen. Naar gelang je tekentalent leek het resultaat wel of niet op de werkelijkheid. Maar zelfs de slechtste tekenaars vinden het schetsen van een boom vele malen simpeler dan het maken van een 3D-model daarvan. Gelukkig is er Arbaro dat de klus voor ons kan klaren.

Bomen zijn vrij goed te vangen in een wiskundige beschrijving, omdat dezelfde patronen vaak terugkeren in kleinere vorm (takken die zich keer op keer vertakken). Maar van die theorie hoef je niets te weten om met Arbaro te kunnen werken. Het programma biedt een aantal voorbeelden van bomen en struiken en door met de schuifjes voor de verschillende detailniveaus te spelen, kun je die naar je hand zetten. Vervolgens kun je het model exporteren naar allerlei 3D-softwareformaten en koppel je ook nog een render-programma aan Arbaro, dan kun je de boom zelfs in volle glorie bekijken.

©PXimport

Tip 07: ChucK - Kunstmuziek

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Al vele eeuwen lang worden muziekstukken in notenschrift opgeschreven. Met de komst van de computer kwam daar ineens een heel scala aan mogelijkheden bij. Niet alleen kunnen we nu noten schrijven in speciale software, maar er zijn ook programma’s waarin we de toonhoogte en duur van noten kunnen invoeren op een zogeheten pianorol. Het briljante programma ChucK gaat echter nog een stap verder. Het is een programmeertaal waarin je via korte opdrachten klanken kunt afspelen op een virtuele machine. Die virtuele machine kan bovendien meerdere stukjes code tegelijk en synchroon afspelen en je kunt ’m ook nog eens live aanpassen. Voeg daarbij de mogelijkheid om geluid niet alleen af te spelen via de pc, maar ook via een externe synthesizer en je kunt je wel indenken dat je zo enorm complete en hoogwaardige muziekstukken kunt maken. ChucK wordt dan ook gebruikt door een actieve gemeenschap van audiokunstenaars.

©PXimport

Tip 08: Convert Case - Letterlijk

Geschikt voor: elk systeem

CapsLock: een toets die je zelden nodig hebt. Tekstverwerkers bevatten daarom altijd wel een functie om dat snel te corrigeren, zonder dat je de volledige tekst opnieuw moet typen. Maar dat geldt lang niet voor elk programma. Typ je bijvoorbeeld zo’n tekst op Facebook (zonder naar je scherm te kijken), dan zul je toch echt opnieuw moeten beginnen – als je tenminste niet wilt dat iedereen denkt dat je woedend bent.

De website Convert Case biedt hier uitkomst: kopieer je tekst naar deze site en hij maakt er met één muisklik kleine letters van die je weer terug kunt kopiëren. Dat is echter nog maar het begin van de vele mogelijkheden. Convert Case kent ook trucjes die je in een tekstverwerker tevergeefs zult zoeken, zoals het op zijn kop zetten van tekst (kun je bijvoorbeeld gebruiken om antwoorden op dezelfde pagina van een vraag te ‘verstoppen’), het achterstevoren plaatsen van tekst, het uitrekken van tekst en zelfs het omtoveren van tekst tot morsecode.

©PXimport

Tip 09: Nemp - Speels

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Er is geen enkele reden om van de muziekspeler van Windows af te stappen wanneer je er tevreden over bent, maar veel mensen willen meer. En als er één programma is dat ‘meer’ in overvloed in de praktijk brengt, dan is het wel Nemp, dat staat voor Noch ein Mp3-Player. Nemp is allereerst een muziekspeler en het programma klaart die klus dan ook met verve. Je kunt er zelfs allerlei leuke audio-effecten aan toevoegen en Nemp biedt ook een goede equalizer. Tot zover niets bijzonders. Het programma fungeert echter ook als muziekdatabase. Je begint met het toevoegen van je (getagde) muziek aan de database van Nemp en vervolgens kun je van daaruit nummers op een playlist zetten. Het programma kan daarbij automatisch nummers die je vaak afspeelt van een hogere waardering voorzien en ontbrekende hoesjes ophalen voor het onderdeel Coverflow. Ook biedt Nemp een webserver zodat je je collectie vanuit een browser kunt benaderen wanneer je onderweg bent.

©PXimport

Tip 10: Opdrachten - Auto-maatje

Geschikt voor: iOS

Gebruikers van iPhones en iPads kunnen allerlei spraakcommando’s aan Siri geven zodat ze bijvoorbeeld in de auto netjes hun handen aan het stuur kunnen houden – wel zo veilig! Apples spraakassistent kan echter nog veel meer en dat potentieel kun je toegankelijk maken met de toepasselijk genaamde app Opdrachten. Je kunt hierin allerlei taken definiëren die Siri kan uitvoeren, al moet je je daarvoor wel eerst in de materie verdiepen. Vind je dat te veel moeite kosten, dan kun je ook gewoon aan de slag met de honderden taken die al in de app zijn opgenomen. In feite zijn Opdrachten een soort macro’s die je met één vingertik of spraakcommando kunt starten. Hiermee kun je bijvoorbeeld snel de route naar huis opvragen en tegelijk automatisch aan degene thuis laten weten hoe laat je er bent. Of maak een pdf van een webpagina of app-scherm en laat deze automatisch mailen of delen. Het aantal mogelijkheden is vrijwel onbeperkt – je kunt het zo gek niet bedenken!

©PXimport

Tip 11: Konvertor - Omzetter

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Er bestaan ontzettend veel programma’s om bestanden van het ene naar het andere type om te zetten, maar een van de toppers is toch wel Konvertor. Konvertor fungeert als een alternatief voor Verkenner en dat betekent dat je op de vertrouwde manier met je bestanden kunt werken. Het programma voegt ten opzichte van Verkenner echter heel wat mogelijkheden toe. Konvertor heeft namelijk viewers aan boord om 3D, archiefbestanden, e-books, afbeeldingen, audiobestanden, videobestanden enzovoort te kunnen bekijken. Daarbij zitten ook allerlei antieke en minder bekende formaten waardoor je ook de meest obscure bestanden kunt openen. Bestanden die Konvertor kan lezen, kan het programma ook naar een van de vele andere formaten converteren, dat is tenslotte de hoofdfunctie van het programma. Speciale vermelding verdient de afbeeldingsviewer die is volgestopt met een grote hoeveelheid bijzondere filters en allerlei opties om bijvoorbeeld kleuren te manipuleren.

©PXimport

Tip 12: DeepL - Vertaling

Geschikt voor: elk systeem

Al tientallen jaren wordt er gewerkt aan systemen die de computer in staat stellen om automatisch teksten te vertalen. Voor losse woorden was dat al snel geen probleem, maar voor zinnen is het veel lastiger. Toch worden ook daarin inmiddels grote stappen gezet.

Google Translate is de grote bekende, maar de onlinedienst DeepL levert vertalingen op die doorgaans net wat natuurlijker aanvoelen. Beiden laten weliswaar nog steken vallen, maar zeker de teksten van DeepL zijn vaak verbluffend accuraat.

Wanneer we bovenstaande zinnen aan beide diensten aanbieden, zijn er merkbare verschillen, zo kan Google bijvoorbeeld niets met de uitdrukking ‘steken laten vallen’. Bijkomend voordeel van DeepL is dat je er ook Word- en Powerpoint-documenten mee kunt laten vertalen (natuurlijk gebruik je het niet voor privacygevoelige zaken!). DeepL ondersteunt vooralsnog alleen Nederlands, Duits, Engels, Frans, Spaans, Portugees, Italiaans, Pools en Russisch. Dat valt in het niet bij de tientallen exotische talen die Google ondersteunt, maar de meesten van ons zullen de minder gebruikte talen hooguit nodig hebben tijdens de vakantie, en voor dat doeleinde voldoet de Google vertaal-app prima. Voor het vertalen van grote stukken tekst naar onze buurtalen kiezen wij liever voor DeepL.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Als er één plek in huis is waar stof zich graag verzamelt, dan is het wel op de luxaflex. En hangen ze in de keuken, dan worden ze niet alleen stoffig, maar ook nog eens vettig. Gelukkig hoef je niet uren te schrobben om ze weer schoon te krijgen: met de tips uit dit artikel zijn ze zo weer blinkend schoon.

Luxaflex schoon? Lees dan: De 5 beste tips om snel en simpel je ramen te lappen

Regelmatig doen: even afstoffen

Regelmatig afstoffen voorkomt dat vuil zich ophoopt. Een plumeau of microvezeldoek werkt prima. Draai de lamellen open zodat je overal bij kunt en werk van boven naar beneden. Een oude sok over je hand schuiven is een handige manier om elke lamel afzonderlijk schoon te vegen.

Wil je tijd besparen?* Gebruik dan een speciale lamellenborstel. Hiermee kun je in één beweging meerdere lamellen tegelijk afnemen. Druk niet te hard, om beschadigingen te voorkomen. Stofzuigen kan ook, maar gebruik dan een meubelmondstuk op de laagste stand en ondersteun de luxaflex met je andere hand.

* Wie niet eigenlijk...?

©africaimages.com (Olga Yastremsk

Als stoffen alleen niet meer genoeg is, moet je een stapje verder gaan. Hoe je dat doet, hangt af van het materiaal waarvan de luxaflex gemaakt zijn.

Grondig schoonmaken: aluminium en kunststof

Gebruik het bad…

Haal de luxaflex voorzichtig uit het kozijn en leg in een bad met lauwwarm water en een scheutje allesreiniger. Laat kort weken en veeg de lamellen schoon met een zachte spons. Spoel goed af en laat de luxaflex hangend drogen. Zorg ervoor dat metalen onderdelen niet te lang nat blijven om roestvorming te voorkomen en droog aluminium luxaflex direct af om oxidatie te vermijden.

…of de douche

Als de luxaflex te groot is voor een bad, kan afspoelen in de douche een alternatief zijn. Gebruik een plantenspuit met een sopje voor hardnekkige vlekken en spoel daarna grondig af. Let op dat kunststof koorden niet te nat worden (want dan kunnen ze hun stevigheid verliezen of verkleuren). Laat goed drogen en ventileer de ruimte goed om schimmelvorming te voorkomen.

Met stoom

Soms is weken in bad of afspoelen in de douche geen optie. Een stoomreiniger kan dan uitkomst bieden, vooral bij aluminium en kunststof luxaflex. Gebruik de stoom op lage stand en houd voldoende afstand om schade te voorkomen. Een andere methode is een sopje met een plantenspuit op de luxaflex vernevelen en daarna droogwrijven met een microvezeldoek.

Grondig schoonmaken: houten luxaflex

Hout is gevoelig voor vocht, dus in bad leggen of onder de douche afspoelen is geen goed idee. Gebruik een licht vochtige doek met een mild schoonmaakmiddel en test nieuwe middelen altijd eerst op een onopvallende plek. Je kunt ook speciale houtzeep gebruiken. Doe dat wel met mate en kies bij voorkeur een variant die geen vettig laagje achterlaat, omdat sommige houtzepen een dun laagje vormen dat stof kan aantrekken.

Je kunt ook een doek met een klein beetje afwasmiddel gebruiken, maar zorg dat deze nauwelijks vochtig is. Droog de lamellen direct na met een schone doek om watervlekken te voorkomen. Behandel ze eventueel met een verzorgende houtolie of was, maar alleen als het materiaal daar geschikt voor is. Laat ze na behandeling open drogen en voorkom direct zonlicht om kromtrekken en verkleuring te vermijden.

©Rafael Ben-Ari

Bedieningskoorden schoonmaken

De koorden van luxaflex worden vaak vergeten bij het schoonmaken, maar kunnen door stof en vet behoorlijk groezelig worden. Wikkel een vochtige doek met mild schoonmaakmiddel om het koord en trek het koord er voorzichtig doorheen. Herhaal indien nodig en laat goed drogen.

Luxaflex langer mooi houden

Regelmatig afstoffen voorkomt dat vuil zich ophoopt. Maak ze in keukens vaker schoon. Vermijd overmatig watergebruik, vooral bij houten luxaflex. Laat ze open drogen na een schoonmaakbeurt en houd ze, als je ze niet gebruikt, opgetrokken om stofophoping te verminderen. Zo blijven je luxaflex langer mooi en schoon.

Misschien heb je er wel een: een beveiligingscamera of videodeurbel waarmee je je woning via een online-verbinding in de gaten kunt houden. Dat kan handig zijn, maar er zijn ook privacyrisico's. Als je niet voorzichtig bent, kunnen onbevoegden namelijk toegang krijgen tot jouw camerabeelden. In dit artikel geven we wat tips om dat te voorkomen.

Kies een betrouwbaar merk

Er zijn natuurlijk heel veel soorten beveiligingscamera's voor consumenten, maar de privacyrisico's die wij bespreken spelen zich vooral af bij videodeurbellen en zogenoemde IP-camera's. Deze hebben als overeenkomst dat ze de opgenomen beelden online opslaan, zodat je via een website of app altijd toegang hebt tot de camerafeeds.

Mocht je op zoek zijn naar zo'n apparaat, zorg er dan voor dat het merk betrouwbaar en privacyvriendelijk is. Zo adviseren experts om op te passen met Chinese merken als Dahua en Hikvision, en Chinese smarthomeplatformen als Tuya (waar onder meer de camera's van Action, Woox en Marmitex gebruik van maken). Hoewel het niet is bewezen, is het goed mogelijk dat de software een achterdeurtje bevat waardoor de fabrikant met de beelden kan meekijken. De lokale wetgeving dwingt fabrikanten namelijk om data te verzamelen en af te staan aan de overheid.

Ook andere bekende merken hebben in het verleden te maken gehad met beveiligingsproblemen. Zo belandden in 2019 duizenden inloggegevens van Ring-klanten op het darkweb en hadden Amazon-medewerkers jarenlang toegang tot de camerafeeds. Verder kwam Wyze vorig jaar in opspraak doordat sommige klanten ineens de camerabeelden van anderen in hun app te zien kregen.

De LSC Smart Connect-beveiligingscamera van de Action maakt gebruik van Chinese software.

Stel een eigen wachtwoord in

Het klinkt misschien als een open deur, maar het niet instellen van een eigen wachtwoord is de meest voorkomende oorzaak waardoor onbevoegden kunnen meekijken met camerabeelden. Veel fabrikanten leveren hun camera’s met een standaardgebruikersnaam en -wachtwoord, zoals 'admin' of '1234'. Er bestaan zelfs complete websites waarop lijsten circuleren met de standaardinloggegevens van tientallen cameramerken.

Hoewel het niet legaal is, kunnen pottenkijkers zo met wat trial-and-error relatief makkelijk toegang krijgen tot camerabeelden. Er zijn zelfs websites die deze onbeveiligde feeds verzamelen en openbaar op hun website plaatsen. Een bekend voorbeeld hiervan is Insecam, die hier in 2014 wereldwijd het nieuws mee haalde.

Na alle ophef heeft die website alle privacy-schendende streams van bijvoorbeeld deurbelcamera's of webcams in woningen verwijderd, maar er zijn nog andere plekken online waarop zulke beelden wél te zien zijn. Toegegeven, deze websites zijn niet makkelijk te vinden (het delen van deze beelden is immers illegaal), maar als je een beetje weet waar je moet zoeken, kom je ze zeker tegen.

Er zijn gelukkig steeds meer camerafabrikanten die klanten verplichten een uniek wachtwoord te gebruiken, waaronder Panasonic, maar als dat niet het geval is, is het dus ten zeerste aan te raden om meteen een nieuw wachtwoord te verzinnen en (mits die mogelijkheid er is) tweestapsverificatie te activeren.

Insecam stond tien jaar geleden vol met links naar onbeveiligde webcams.

Voorkom hacks

Hoewel het veel minder vaak voorkomt, is het mogelijk om beveiligingscamera's te 'hacken' en op die manier bij de beelden te komen. Voor sommige IP-camera's moet je namelijk bepaalde TCP-poorten op je router/modem openzetten, zoals 80 of 443, om van buitenaf met deze camera's te kunnen verbinden.

Als je dat handmatig (en zorgvuldig) doet, hoeft dat geen probleem te zijn. Het wordt pas echt gevaarlijk als je de camera deze poorten zelfstandig laat openzetten via uPnP (Universal Plug and Play). Deze functie vereist geen enkele vorm van authenticatie. Onbevoegden kunnen met malware daardoor eenvoudig allerlei poorten openen. Je kunt dus beter ver uit de buurt van uPNP blijven.

Zorg er tot slot ook voor dat je de firmware van de camera regelmatig bijwerkt, voor het geval er een kritieke kwetsbaarheid is gedicht. Malware als Mirai heeft in het verleden veel schade aangericht door kwetsbaarheden van slecht beveiligde camera's te misbruiken. Het is daarom ook een risico om je camera's en deurbellen met het internet te (laten) verbinden als de fabrikant geen updates meer uitbrengt.