De invloed van streamingdiensten op de muziekindustrie
Als je vijf jaar geleden zou praten over hoe het internet de muziekbusiness heeft veranderd, dan zou je waarschijnlijk vooral uitkomen op illegaal downloaden via Napster en het branden van cd’tjes. Inmiddels is de muziekindustrie juist een heel andere kant op geslagen met het internet, mede door Spotify. In dit artikel gaan we in op de positieve en negatieve kanten daarvan.
De ene muziekliefhebber zal zeggen dat Spotify muziek heeft geruïneerd, terwijl een ander zal predicen dat het juist de redding is geweest van een business die werd verpest door illegaal downloaden. Waar we in de jaren 00’s nog volop gedownloade muziek op onze iPods en andere MP3-spelers zetten, is het tegenwoordig helemaal niet meer zo vanzelfsprekend om muziek op je toestel te downloaden. Dat stream je gewoon, met streamingdiensten zoals Spotify, maar ook Deezer of Tidal.
Je kunt op je smartphone sneller dan ooit bij het nummer komen dat je wil luisteren. Niet alleen zijn de zoekmachines van streamingdiensten uitmuntend in het opsnorren van het nummer dat jij zoekt, dankzij het steeds sneller wordende internet hoef je daarvoor niet meer thuis te zijn. Dat kan onderweg, wanneer je maar wil. Wie nog wel eens naar de radio luistert, zal zich achter de oren krabben. Waarom vragen mensen nog steeds plaatjes aan, terwijl de kans groot is dat je het nummer binnen luttele seconden hebt gevonden in een streamingapp voor muziek (of op YouTube, bijvoorbeeld).
Tenminste, dat hangt wel van het abonnement af dat je hebt. Je kunt bijvoorbeeld Spotify een tientje per maand betalen om zo een selectie muziek van de meer dan 40 miljoen beschikbare nummers te luisteren, zonder adverenties. Doe je dat niet, dan hoor je niet alleen commercials tussen de muziek door, je hebt vaak ook minder opties om bijvoorbeeld wel bepaalde muziek te downloaden (of liever gezegd, offline beschikbaar te maken). Bovendien kun je een nummer maar een x aantal keer overslaan als je een playlist luistert, terwijl dit bij een Premium-account oneindig kan.
Muziek was een luxe
Goed, tot zover de werking van streamingdiensten, met als voorbeeld Spotify. Wat ze voor de consument hebben veranderd, dat is wel duidelijk. Muziek was een luxe waar je voor moest betalen, maar inmiddels is het eigenlijk altijd gratis beschikbaar. Zolang je maar een internetverbinding hebt. Hoe zit dat met de muziekindustrie? Is die blij met streamingdiensten en krijgen zij wel voldoende geld voor hun harde en artistieke werk?
Er zijn in het verleden diverse artiesten geweest die er bewust voor kozen bepaalde streamingdiensten niet te ondersteunen. De reden dat bijvoorbeeld iemand als Beyonce haar album Lemonade niet op Spotify of Deezer had staan, was omdat ze het streamingplatform van haar man Jay-Z wilde ondersteunen. Tidal dus. Hetzelfde geldt voor Dr. Dre. Er zijn echter ook andere redenen voor artiesten om hun muziek niet op bepaalde platforms uit te brengen. Taylor Swift heeft bijvoorbeeld heel lang geen muziek op Spotify gehad, omdat ze een te lage vergoeding kreeg per gedraaid nummer.
©PXimport
Swift had een punt. Hoewel Spotify in 2008 aangaf dat het tegen piraterij was en dat artiesten betaald zouden worden voor hun muziek, was die betaling erg mager. Een artiest kreeg slechts een tiende van een cent voor elke keer dat hij of zij werd gedraaid. Minder nog zelfs. Er wordt geschat dat het bedrag ergens rond de 0,005 euro per gedraaid nummer is. Dat is echter niet voor alle artiesten hetzelfde, dus een artiest als Taylor Swift zal waarschijnlijk meer krijgen. Hoe het precies werkt en of dat onderhandelbaar is, is onbekend. Het lijkt er echter wel sterk op dat dit het geval is.
Inmiddels is de artiest namelijk weer op Spotify te vinden en heeft ook Beyonce recentelijk haar Lemonade-album aan haar eigen profiel op de streamingdienst toegevoegd. Schijnbaar liggen artiesten dus niet per se in de clinch met deze diensten die muziek toegankelijk maken. Mogelijk heeft het te maken met het feit dat het streamen van muziek het inkomen van verkopen via traditionele formaten al heeft overstegen. Muziekbedrijven zoals Universal bloeien weer op na treurige tijden in de jaren ‘00’s.
Exposure vergroten
Een groot verschil met de tijden van cd’s en van streamen, is dat cd’s geld kostten om te maken. Een band moest daardoor afwachten tot het een bepaald aantal verkopen had gehaald voor het echt geld begon te verdienen. Nu is dat al direct. Vroeger waren het ook de toplijsten die veel meer macht hadden. Het was moeilijk om in de top 200 te komen, waardoor het moeilijk was om een groot publiek te bereiken.
Tegenwoordig hoef je helemaal geen grote artiest te zijn die veel op de radio te horen is, om toch een miljoen keer gedraaid te worden op een streamingplatform.
©PXimport
Hoewel het klinkt alsof het allemaal beter in balans is, is dat niet per se het geval. Er wordt nog steeds veel gesproken over hoeveel geld muziekbedrijven van streamingdiensten krijgen en hoe weinig daarvan uiteindelijk terechtkomt bij de rechtmatige eigenaar(s), namelijk de artiesten. Grote muziekbedrijven klagen op hun beurt dat hun aanstormend talent het soms maar moeilijk kan winnen van de groten der aarde.
Een band als Fleetwood Mac schijnt bijvoorbeeld meer maandelijkse luisteraars te hebben dan een wereldberoemde, hippe artiest als Stormzy. Fleetwood Mac hoeft er niets meer voor te doen, terwijl de huidige artiesten hard moeten strijden met een stortvloed aan concurrentie.
Vandaar dat veel artiesten op een andere manier muziek zijn gaan maken. Waar je vroeger een lied uitbracht en daar heel misschien een acoustische versie achteraan gooide (eventueel zelfs jaren later op een best of-cd), is het nu juist heel slim om meerdere versies van je nummer te maken. Zo kun je zorgen dat je met één nummer opgenomen in verschillende muziekstijlen, in zoveel mogelijk playlists voorkomt.
Playlists en aanbevelingen
Streamingdiensten zijn niet alleen groot door de catalogus aan muziek, maar ook de mogelijkheid een playlist aan te zetten met muziek die bijvoorbeeld bij een bepaald moment past of ervoor zorgt dat je niet alleen je favoriete muziek hoort, maar er ook nog goede nieuwe opties bijkrijgt. Vandaar dat een artiest zowel een Caribische dansversie van zijn nummer uit zal brengen, als een meer electronische dance-achtige variant. Dat betekent dat je in meer diverse playlists zal worden opgenomen.
Artiesten hebben niet alleen meer vrijheid in welke muziekstijlen ze maken, er is ook niet altijd de druk van een in de nek hijgende platenmaatschappij aanwezig. Artiesten kunnen met één druk op de knop (en een bijdrage van een paar tientjes) nummers op de streamingdiensten plaatsen, geheel in eigen beheer. Natuurlijk kan een platenmaatschappij heel behulpzaam zijn in vooral de promotie van een artiest, zeker met het oog op concerten, maar tegenwoordig kan een Instagram-account of YouTube-kanaal ook al wonderen doen voor de marketing van een muzikant.
Kortom, bij streamingdiensten komt een heleboel meer kijken dan artiesten en platenmaatschappijen gewend zijn van het meer fysieke tijdperk van cd’s en cassettebandjes, maar tegelijkertijd zijn zowel de maatschappijen als de artiesten het er ook over eens dat het beter is dan de tijd van MP3-spelers en illegale downloads.
