Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.  

Hier vind je de beste gratis freewaretips van 2021

Tip 01: Extended Godmode - Onder controle

Geschikt voor: Windows 8.x, 10

Windows kent vele instellingsmogelijkheden die, heel toepasselijk, te vinden zijn via Instellingen, een optie die je vindt wanneer je rechtsklikt op het Startmenu in Windows 10. Maar er zitten binnen Windows ook allerlei verborgen instellingen die je alleen via een commando kunt benaderen. Om een gestroomlijnder toegang tot die overdaad aan instellingen te krijgen, werd ooit het programma Godmode ontwikkeld, genoemd naar een onderdeel in sommige games waarmee je de hele wereld naar je hand kunt zetten.

Inmiddels is dat concept nog verder verbeterd tot het portable programma Extended Godmode. Met dit handzame programmaatje krijg je toegang tot alle onderdelen van Windows om het systeem naar je hand te zetten, problemen op te lossen en overzichten op te vragen. Bovendien kun je een zoekopdracht ingeven, zodat je snel bij het gewenste onderdeel kunt vinden. Via het menu kun je het klassieke configuratiescherm openen en vind je allerlei tools voor systeembeheer.

Extended Godmode doet zelf niets, maar biedt wel toegang tot tools die bij ondeskundig gebruik problemen kunnen veroorzaken. Pas dus op met wat je doet.

©PXimport

Tip 02: CentBrowser - Bladeren

Geschikt voor: Windows 8.x, 10

Sommige mensen kiezen ervoor om gebruik te maken van de met Windows meegeleverde browser Edge. Dat zijn er echter lang niet zo veel als het aantal mensen dat kiest voor Chrome. Toch zijn dat niet de enige opties die je hebt. Naast bekende namen als Opera en Firefox of Safari als je met Apple-apparatuur werkt, zijn er ook heel wat minder bekende namen. Een van die namen is het betrekkelijk nieuwe Cent Browser.

Cent Browser is gebaseerd op Chromium, wat ook de basis vormt voor Chrome, Edge en Opera. Omdat Chromium opensource is, kan iedereen het systeem gebruiken om een volwaardige browser te ontwikkelen. En dat is precies wat de makers van Cent Browser gedaan hebben. Een prettige eigenschap is dat de browser volledig portable is, zodat je hem vanaf een usb-stick kunt openen zonder daarbij sporen achter te laten. Daarnaast kent de browser een efficiënte manier van bedienen. Zo kun je dankzij muisgebaren bijvoorbeeld rechtstreeks vanuit de browser schermafdrukken maken of pagina’s opslaan als pdf-bestand.

©PXimport

Tip 03: FreeVImager - Kijk maar

Geschikt voor: Windows 8.x, 10

Eenvoudig foto’s bekijken op de pc gaat natuurlijk prima met het gelijknamige programma binnen Windows, maar veel andere mogelijkheden biedt dat programma niet. Wie meer met z’n foto’s wil kunnen doen, zal toch iets anders moeten zoeken. FreeVImager biedt een aantal interessante functies.

Kijken we alleen naar de mogelijkheden als fotoviewer, dan heeft FreeVImager een streepje voor omdat het ook alle foto’s in onderliggende mappen toont, iets dat lang niet elk programma doet. Koppelen we dat aan de mogelijkheid om afbeeldingen als diashow te bekijken (met zelf in te stellen duur en overgangseffect), dan kun je dus met slechts enkele muisklikken een avondvullende voorstelling geven.

Wil je je foto’s niet alleen bekijken, maar ook een beetje oppeppen, dan biedt FreeVImager daarvoor een paar basisgereedschappen. Interessanter is dat je het programma kunt gebruiken om exif-gegevens te verwijderen (handig als je je foto’s online plaatst) en afbeeldingen kunt converteren, onder andere naar pdf. Dit alles kan bovendien in batch. Tot slot is er de mogelijkheid om foto’s waarvan locatiegegevens zijn opgeslagen, te laten zien in Google Maps.

©PXimport

Tip 04: LaunchBox - Spellencentrale

Geschikt voor: Windows 8.x, 10

Wie graag games speelt, is het ongetwijfeld niet ontgaan dat er steeds vaker aanvullende software nodig is. Waar je vroeger een spel simpelweg van een cd-rom kon starten, verloopt dat proces nu voor veel games via Steam. En als je spellen van Electronic Arts hebt, dan heb je Origin nodig, en zo zijn er meerdere aanbieders met hun eigen lanceerplatform dat voor automatische updates zorgt en je spelvoortgang bijhoudt. Wie dan ook nog retrogames speelt via meerdere emulators, zit al snel met een hele waslijst aan opstartprocedures. Zou het niet fijn zijn om daar enige ordening in aan te brengen?

Dat kan, en wel met LaunchBox. Oorspronkelijk is dit programma ontwikkeld om oude DOS-spellen te starten via de bekende DOSBox-emulator, maar inmiddels is het uitgegroeid tot een allround systeem waarin je vrijwel al je games kunt beheren, ongeacht het platform of de emulator waar ze bij horen. Niet alleen kun je zo je games gemakkelijk toegankelijk maken, maar een door gebruikers bijgehouden database zorgt ervoor dat je ook snel toegang hebt tot allerlei achtergrondinformatie.

©PXimport

Tip 05: Artomaton - Kunstje

Geschikt voor: iOS

Elke geavanceerde fotobewerker biedt de nodige filters aan waarmee je foto’s kunt omtoveren tot bijvoorbeeld een tekening of olieverfschilderij, en er zijn zelfs programma’s die alleen voor dat doel zijn ontwikkeld. Wat ze allemaal gemeen hebben, is dat ze hun kunstje alleen op stilstaand beeld kunnen loslaten. Hoe leuk zou het zijn om dergelijke filters ook op video’s los te kunnen laten? Dat kan nu, met de app Artomaton.

Artomaton maakt gebruik van kunstmatige intelligentie om op elk beeldje van een video een zelf in te stellen effect los te laten, zoals (kleur)potlood, houtskool of olieverf. De gratis app biedt vijf effecten en je kunt de videoframes laten tekenen of schilderen op elf verschillende materialen. Tegen een kleine betaling kun je dit uitbreiden met nog eens acht effecten en tien achtergronden, maar eigenlijk is het gratis aanbod al leuk genoeg.

Waar sommige gratis programma’s en apps nog weleens de onhebbelijke gewoonte hebben om het eindresultaat van een watermerk te voorzien, is dit bij Artomaton gelukkig niet het geval. 

©PXimport

Tip 06: CurrPorts - Poort

Geschikt voor: Windows 8.x, 10

Dat onze computer voortdurend met de buitenwereld in verbinding staat, heeft natuurlijk allerlei voordelen. Tegelijkertijd zorgt het ervoor dat je als gebruiker absoluut geen zicht meer hebt op de vele verbindingen die gelegd worden. Sommige verbindingen initieer je zelf door bijvoorbeeld een website te openen, maar het merendeel vindt op de achtergrond plaats, zonder dat je er weet van hebt. Over het algemeen gaat het daarbij om vertrouwde processen: Windows Defender die nieuwe virusdefinities ophaalt, de software van je videokaart die kijkt of er een nieuw stuurprogramma beschikbaar is enzovoort. Maar hoe weet je nu zeker of het alleen maar vertrouwde en betrouwbare verbindingen zijn? Dat kan met CurrPorts.

Dit kleine programmaatje houdt voortdurend bij welke tcp-poorten er worden geopend en geeft deze weer in een lange lijst die je op basis van allerlei kenmerken kunt sorteren en filteren. Vertrouw je een verbinding niet, dan kun je eenvoudig met F2 het ip-adres kopiëren en daarop in Google een whois-zoekopdracht loslaten. Vergeet niet het losse Nederlandse taalbestand te downloaden.

©PXimport

Tip 07: DarkWave Studio - Studiobaas

Geschikt voor: Windows 8.x, 10

Wie zelf op de pc hoogwaardige muziek wil maken, zal daarvoor in het algemeen een zogeheten DAW gebruiken; een Digital Audio Workstation. Over het algemeen zijn dat niet alleen prijzige programma’s, maar ze zijn vaak ook nog eens enorm in omvang. DarkWave Studio (DWS) is niet alleen gratis, maar ook verbluffend compact (een download van 2 MB). Wie denkt dat het product dan weinig mogelijkheden zal hebben, komt echter bedrogen uit.

DWS kan – zoals elk programma van dit soort – communiceren met externe midi-apparatuur. Dat betekent dat je stukjes muziek vanaf een midi-keyboard kunt inspelen en dat je deze opgenomen toetsaanslagen later weer ergens anders op (bijvoorbeeld de geluidskaart of een software-synthesizer) kunt afspelen. Bij dat afspelen kun je er vervolgens nog allerlei effecten op loslaten. Behalve met midi kan DWS ook uit de voeten met audio, zodat je meerdere geluidssporen kunt opnemen en mixen. En ook daarop kun je weer de nodige effecten loslaten.

Je kunt DWS uitbreiden met zogeheten vst-effecten en -instrumenten die op internet volop – ook gratis – te vinden zijn.

©PXimport

Tip 08: SeaMonkey - Meer dan surfen

Geschikt voor: Windows 8.x, 10

Aanvankelijk werd het deel van internet dat we ‘het web’ noemen, alleen gebruikt in de academische wereld om informatie uit te wisselen. Zo’n 30 jaar geleden werd het informatienetwerk ook toegankelijk voor anderen, en dus werd de eerste browser (gemaakt door de bedenker van het web) voor het publiek toegankelijk. Met de komst van meer internetters groeide echter ook de behoefte aan een meer gebruiksvriendelijk product en in 1994 sprong Netscape in dat gat. Het groeide dan ook al snel uit tot de populairste browser, totdat Microsoft roet in het eten gooide door Internet Explorer mee te leveren met Windows. Juridische procedures daarover konden het tij niet keren; Netscape was ten dode opgeschreven.

Dankzij de openbare broncode leefde het product voort als Firefox. Maar dat is alleen maar de browser. Tot de teloorgang was Netscape heel wat meer dat dat. Gelukkig is ook de rest van Netscape opgepikt door de opensource-gemeenschap, onder de naam SeaMonkey. Met dit programma herleeft het oude Netscape in volle glorie. Dat wil zeggen, je vindt een browser, mail- en newsreader, chatprogramma en webeditor in één handzaam bundeltje.

©PXimport

Tip 09: WizFile - Gevonden voorwerpen

Geschikt voor: Windows 8.x, 10

Wanneer je Windows netjes al je harde schijven laat indexeren, dan kun je via het zoekvak in Verkenner je bestanden terugvinden. Dat indexeren heeft uiteraard wel nadelen; een index neemt schijfruimte in beslag en Windows moet voortdurend alle veranderingen op de schijven bijhouden, wat rekenkracht en energie kost. Ben je alleen geïnteresseerd in (een deel van) bestandsnamen, dan is dat indexeren eigenlijk niet nodig. Deze namen staan ook in de inhoudsopgave van je harde schijven, en die moet Windows sowieso bijhouden om bestanden te kunnen vinden. Het simpelweg doorzoeken van zo’n inhoudsopgave is dan ook een oplossing die veel zoekprogramma’s gebruiken. WizFile is zo’n programma en het is adembenemend snel.

Standaard doorzoekt WizFile de inhoudsopgave van alle harde schijven (ook externe). Op ons systeem, met zo’n 14 TB aan opslag, duurde dat minder dan een minuut. Zijn de inhoudsopgaven ingelezen, dan geeft elke zoekopdracht direct resultaat. Laat je WizFile dus op de achtergrond draaien, dan hoef je nooit te wachten. De gevonden resultaten kun je uitgebreid filteren, bijvoorbeeld op bestandstype of datum.

©PXimport

Tip 10: TextConverter Basic - Teksten aanpassen

Geschikt voor: Windows 8.x, 10

Wanneer je iets in een echt tekstbestand (met de extensie txt) wilt aanpassen, open je het simpelweg in het aloude Kladblok, brengt de gewenste wijziging aan en slaat het weer op. Maar wat nu wanneer je in tientallen tekstbestanden dezelfde aanpassing moet doen, omdat je erachter bent gekomen dat je in allemaal dezelfde fout hebt gemaakt? Dan ben je mooi de pineut en wacht je een saaie en langdurige klus. Of toch niet?

Met het slimme en portable programma TextConverter Basic ben je gered. Dit handige gereedschap laat je namelijk in de gratis versie tien tekstbestanden tegelijk aanpassen (in de drie commerciële versies is dit aantal onbeperkt).

TextConverter biedt een uitgebreide lijst aan functies. Zo kun je losse woorden of uitdrukkingen zoeken en vervangen, maar ook complete regels. Ook kun je tekst invoegen in meerdere bestanden of er juist uit verwijderen. Daarnaast is het mogelijk om tekstbestanden te voorzien van regelnummers of een tekst weg te schrijven als afbeelding.

Een andere nuttige mogelijkheid is het samenvoegen van bestanden, iets wat zonder TextConverter ook maar een geestdodend klusje is.

©PXimport

Tip 11: W10Privacy - Privé

Geschikt voor: Windows 10

Met de komst van Windows 10 werden er meer gebruiksgegevens met Microsoft gedeeld dan ooit tevoren. Vaak zijn dat nuttige zaken die ervoor kunnen zorgen dat je systeem soepel en probleemloos blijft draaien, maar bijna net zo vaak gaat het om informatie waarvan het delen voor de gebruiker geen enkel voordeel oplevert. Twee vragen steken onmiddellijk de kop op: welke informatie kun je veilig weigeren en waar vind je alle relevante instellingen? Dat laatste is nogal een punt, want er is geen tabblad in de instellingen met een naam als Privacy of Gedeelde data. Gelukkig zijn er de laatste tijd wel enkele programma’s verschenen die de helpende hand bieden. W10Privacy is er zo een.

Verdeeld over een aantal tabbladen geeft dit programma je toegang tot alle Windows-instellingen die met privacy te maken hebben. Het toont je aan de hand van een kleurcode of het veilig is om een functie uit te zetten. Start je het programma als administrator, dan kun je eerst een herstelpunt maken. Altijd een goed idee als je wijzigingen aan het systeem gaat aanbrengen.

©PXimport

Tip 12: MediaPortal - Kijkbuis

Geschikt voor: Windows 8.x, 10

Door de komst van smart-tv’s en mediaspelers met internetfunctionaliteit is de grens tussen de klassieke tv en de pc steeds meer vervaagd. Een tv kan echter nog zo ‘smart’ zijn, zo slim als een pc zal hij niet snel worden, nog los van het feit dat de software van dergelijke tv’s snel veroudert en vaak maar kort updates ontvangt. De meest logische oplossing is dan ook om de media op je pc te bekijken, bijvoorbeeld met MediaPortal. Al heb je dan wel een tv-kaart in je pc nodig.

Is dat het geval, dan kun je MediaPortal gebruiken om naar zenders te kijken of de elektronische programmagids te raadplegen. Het programma kan zelfs met meerdere kaarten tegelijk werken, zodat je bijvoorbeeld naar het ene kanaal kunt kijken en een ander kunt opnemen. Daarnaast kun je het programma gebruiken om je eigen audio- en videocollectie mee te benaderen en beheren of om mee te streamen.

MediaPortal kent twee versies. De oudere versie 1 biedt veel plug-ins, maar de ontwikkeling stagneert. Versie 2 presteert beter als mediaserver.

©PXimport

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken

©PXimport

De reguliere Rockster Cross 2 van Teufel kwam afgelopen zomer op de markt. Onlangs bracht de Duitse audiospecialist in samenwerking met Fender een speciale uitvoering uit. Het fraaie 'gitaarversterkerdesign' komt grotendeels uit de koker van het bekende instrumentenmerk. Wat heeft deze bluetooth-speaker nog meer te bieden?

Wie weleens een gitaarversterker van Fender heeft gezien, weet meteen waar de vormgeving van de Fender x Teufel Rockster Cross 2 op is gebaseerd. Zo bevat het zilverkleurige speakergaas linksboven het sierlijke logo van de Amerikaanse producent. Dat is precies hoe Fender veel van zijn gitaarversterkers vormgeeft.

©Maikel Dijkhuizen

Zwaar, maar toch mobiel

Met een gewicht van 2,4 kilo is deze bluetooth-speaker bepaald geen lichtgewicht. Toch neem je de Rockster Cross 2 vrij eenvoudig mee. De achterzijde bevat namelijk twee handgrepen, waardoor je voldoende grip hebt. Een andere optie is om door middel van twee karabijnhaken de bijgesloten verstelbare draagriem te bevestigen. Het uiterlijk van deze riem lijkt trouwens sprekend op een gitaarband van Fender. Handig, want je draagt dit apparaat dus met je schouder.

De behuizing is zeer sterk en kan dus absoluut een stootje hebben. Het product voldoet aan de IPx5-norm, zodat het wel een spatje regen kan verdragen. Staat de Rockster Cross 2 eenmaal op zijn plek, dan zal de speaker niet zo gauw verschuiven. Het apparaat rust namelijk op vier lange antislipvoetjes. Een interessante optie is dat je de luidspreker ietwat achterover kunt laten hellen. Zet de behuizing dan schuin neer.

©Maikel Dijkhuizen

Aansluitingen

Dankzij de aanwezige bluetooth5.3-adapter verbind je vlot een smartphone of tablet. Het is bovendien mogelijk om gelijktijdig twee mobiele toestellen te koppelen. Voor oplaaddoeleinden zit er aan de achterkant een usb-c-poort met powerbankfunctie. Kortom, je laadt onderweg zo nodig jouw smartphone of smartwatch op. Achter hetzelfde klepje vind je trouwens ook een 3,5mm-geluidsingang. Hierop kun je eventueel een bekabelde audiobron aansluiten. Verder is er een behoorlijke accu ingebouwd. Teufel belooft namelijk een luistertijd van 38 uur bij een gemiddeld volumeniveau van 70 decibel. In de beschikbare ecomodus is dat zelfs naar verluidt 46(!) uur, maar dat gaat dan wel ten koste van de audiokwaliteit.

©Maikel Dijkhuizen

Stevige beats

Voor een adviesprijs van maar liefst 299,99 euro mag je natuurlijk een goede audiokwaliteit verwachten. Gelukkig is dat ook het geval, want deze bluetooth-speaker levert een natuurgetrouw geluid. Twee tweeters en een behoorlijke woofer zijn verantwoordelijk voor de audioweergave. Vanwege deze verschillende actieve drivers is er een duidelijke scheiding tussen de hoge en lage tonen te horen. De muziek klinkt hierdoor erg levendig. Gebruik de Rockster Cross 2 ook gerust om een feestje te bouwen. Hij kan namelijk zeer luid spelen, waarbij de bas zich duidelijk laat gelden.

De bovenzijde telt enkele fysieke knoppen. Daarmee koppel je een nieuwe bluetooth-bron, wijzig je het volume en pauzeer je de muziek. Daarnaast kun je tussen drie geluidsmodi switchen en een tweede Rockster Cross 2 draadloos koppelen. Met laatstgenoemde opstelling luister je naar echt stereogeluid. Je gebruikt jouw smartphone optioneel als veredelde afstandsbediening. Installeer hiervoor de Teufel Go-app, waarna je diverse geluidsinstellingen naar eigen wens aanpast.

©Maikel Dijkhuizen

Fender x Teufel Rockster Cross 2 kopen?

Zoek je een goed klinkende bluetooth-speaker met een origineel design? Wanneer het stevige prijskaartje van zo'n driehonderd euro geen bezwaar is, schaf je met de Fender x Teufel Rockster Cross 2 een prima exemplaar aan. Andere pluspunten zijn de comfortabele draagriem, powerbankfunctie en stevige constructie.

Wie overstapt naar een andere computer denkt meestal meteen aan het overzetten van programma's en bestanden zoals documenten en foto's. De vele persoonlijke instellingen en voorkeuren die zorgvuldig zijn opgebouwd, raken helaas vaak verloren. Hoe zorg je ervoor dat je je ook op het andere systeem meteen weer helemaal thuis voelt?

Synchronisatie via Windows-account

Windows biedt veel instellingen die je werkomgeving persoonlijker maken, zoals visuele thema's, spellingsvoorkeuren en meer. Sommige vereisen handmatig werk of externe tools, maar een aantal laat zich automatisch synchroniseren via je Microsoft-account. Laten we hiermee beginnen. Zorg dat je met zo'n account bent aangemeld bij Windows. Dit regel je via Instellingen / Accounts / Uw info. Klik daar op In plaats daarvan aanmelden met een Microsoft-account en volg de instructies.

Open daarna Accounts / Windows-back-up en druk op Beheren. Bevestig met Ja, synchroniseren / Gereed. Herstart de module Instellingen en open opnieuw Windows back-up. Schakel Mijn apps onthouden in als je op een andere pc met hetzelfde account dezelfde apps uit de Microsoft Store wilt gebruiken. Open Mijnvoorkeuren onthouden om aan te geven of je ook de onderdelen Accounts, WiFi-netwerken en wachtwoorden, Taalvoorkeuren en woordenlijst en diverse instellingen wilt synchroniseren.

Handmatige sync Windows

Zo'n accountsynchronisatie is handig, maar niet alle personalisatie-instellingen worden meegenomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor geluidsschema's of muisaanwijzers. Of misschien meld je je liever helemaal niet aan met een Microsoft-account, of vertrouw je deze cloudsynchronisatie niet, ook al is er sprake van dataversleuteling. Dan kun je de migratie ook handmatig doen.

We beginnen met het overzetten van een Windows-thema, aangezien dat meerdere onderdelen omvat, zoals lokaal opgeslagen achtergronden, accent- en vensterkleuren, een geluidsschema en de muiscursorstijl. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Thema's. Dubbelklik op de miniatuur van het gewenste thema, of klik op Bladeren door thema's om er een nieuw te kiezen in de Microsoft Store. Bovenaan kun je het thema aanpassen via de opties Achtergrond, Kleur, Geluiden en Muiscursor. Gebruik telkens het pijltje linksboven om terug te keren. Sla daarna je aangepaste thema op met Opslaan en geef het een naam. Klik vervolgens met rechts op de miniatuur van dit geselecteerde thema en kies Thema voor delen opslaan. Bewaar het als .deskthemepack-bestand (dat eigenlijk een zip-bestand is) op een extern of gedeeld medium. Dubbelklik je op dit bestand in Verkenner van je andere systeem, dan wordt het automatisch uitgepakt en als Windows-thema geïnstalleerd.

Lettertypes en screensavers

Misschien heb je ook zelf een of meer extra lettertypes en screensavers geïnstalleerd, en wil je deze overzetten. Dit kan handmatig als volgt. Voor lettertypes typ je %windir%\fonts in de adresbalk van Verkenner. Selecteer met ingedrukte Ctrl-toets alle gewenste lettertypebestanden, klik er met rechts op en kies Kopiëren naar. Sla deze bestanden op een extern of gedeeld medium op. Op de andere pc selecteer je de bestanden, klik je er met rechts op en kies je Installeren (voor alle gebruikers).

Het overzetten van screensavers verloopt op vergelijkbare wijze. Open de mappen %windir%\System32 en %windir%\SysWOW64, selecteer de gewenste scr-bestanden en kopieer ze naar een geschikt medium. Plak ze op de andere pc in %windir%\System32 en bevestig de kopieeractie als administrator. Je installeert een screensaver door er met rechts op te klikken en Installeren te kiezen, of via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging.

We hebben een PowerShell-script gemaakt dat dit grotendeels automatiseert. Download het bestand exporteer-extrafonts-ss.ps1 (dit is de downloadlink) op je nieuwe pc, klik er met rechts op en kies Run with PowerShell (als administrator). Je vindt de screensavers en de meeste lettertypes nu op je bureaublad (behalve enkele standaardfonts die je in het script kunt aanpassen bij Fonts uitgezonderd), in submappen van FontScreenSaverBackup.

Profielen

De makkelijkste manier om je Windows-account naar een andere pc over te zetten is via een Microsoft-account (zie paragraaf 1, Synchronisatie via Windows-account). Toch wordt het gebruikersprofiel niet volledig meegenomen. Onder meer lokale bestanden, programmavoorkeuren buiten de Microsoft Store en appdata-mappen, zoals macro's, sjablonen en scripts, blijven achter.

In afwachting van een (vernieuwde) migratietool die Microsoft binnenkort belooft, kun je TransWiz gebruiken. Met de gratis versie kun je één account tegelijk overzetten, maar je kunt dit gewoon herhalen voor andere profielen. Dit werkt ook bij profielen die aan een Microsoft-account zijn gekoppeld. Schakel desnoods tijdelijk over naar een lokaal account. Na de migratie op de andere pc koppel je het profiel opnieuw aan hetzelfde Microsoft-account via Instellingen / Accounts.

Download TransWiz. Installeer het msi-bestand op beide pc's. Start het programma op je oude pc. Kies I want to transfer data to another computer, klik op Volgende en selecteer het gewenste, niet-actieve account (meld je eventueel tijdelijk aan met een ander account). Klik op Volgende en kies een opslaglocatie voor het zip-bestand. Beveilig dit eventueel met een wachtwoord.

Start TransWiz op het andere systeem, kies I have data I want to transfer to this computer en verwijs naar het zip-bestand. Geef eventueel een andere accountnaam op, kies of dit een standaard- of administratoraccount wordt en stel het wachtwoord in. Na afloop zijn de gegevens overgezet en kun je je aanmelden met het nieuwe profiel.

Taalinstellingen

Taal en spelling zijn vaak afgestemd op je voorkeuren, dus waarschijnlijk wil je die ook overzetten. De meeste taalinstellingen binnen Windows worden automatisch gesynchroniseerd via je Microsoft-account, maar desnoods doe je dit handmatig, door dezelfde taalpakketten te installeren. Ga hiervoor naar Instellingen / Tijd en taal / Taal en regio en kies Een taal toevoegen.

De toetsenbordindeling is gekoppeld aan de taal, maar je kunt ook handmatig extra indelingen toevoegen. Klik op de drie puntjes naast je voorkeurstaal en kies Taalopties. Scrol naar Geïnstalleerde toetsenborden en klik op Een toetsenbord toevoegen om de gewenste indeling te kiezen. Met Windows-toets+Spatiebalk schakel je vervolgens snel tussen indelingen. Je kunt trouwens ook per app-venster een andere invoermethode instellen via Instellingen / Tijd en taal / Typen / Geavanceerde toetsenbordinstellingen, met de optie Laat me een andere invoermethode instellen voor elk app-venster.

Wanneer je in apps met spellingcontrole, zoals Kladblok, met rechts klikt op een rood onderstreept woord en kiest voor Aan woordenboek toevoegen of Spelling / Aanwoordenlijst toevoegen, dan wordt het woord in Windows toegevoegd aan een gebruikerswoordenboek. Dit vind je in de map %appdata%\Microsoft\Spelling, wellicht in de submap \neutral of in een taal-submap zoals \nl-NL, in het bestand default.dic of custom.dic. Je kunt dit bestand bekijken met een teksteditor en kopiëren naar dezelfde map op je andere toestel om deze woordenlijst(en) over te zetten.

Applicaties

Geïnstalleerde applicaties zomaar overzetten lukt meestal niet, dus zit er weinig anders op dan ze opnieuw te installeren. Voor volledig portable apps volstaat het vaak om de map waarin je ze plaatste te kopiëren.

Er bestaan handige tools waarmee je veel populaire gratis apps met enkele muisklikken op je nieuwe pc installeert. Bijvoorbeeld Ninite en een pakketbeheerder zoals UniGetUI (klik op deze GitHub-pagina in de rechterkolom onder Releases op Latest).

In UniGetUI kies je Pakkettenbundels en klik je op Pakketten toevoegen aan bundel. Gebruik Pakketten ontdekken om apps op te zoeken. Vink de gewenste pakketten aan en klik op Selectie toevoegen aan bundel. Herhaal dit tot je bundel compleet is. Sla deze op via Bundel opslaan als, open de bundel daarna via Bestaande bundel openen, selecteer alle pakketten en bevestig met Selectie installeren.

App-configuraties

Zo installeer je snel veel apps op je nieuwe pc, maar daarmee neem je je persoonlijke instellingen of configuraties nog niet mee. De gratis app CloneApp was hier prima geschikt voor, maar de ontwikkeling is al enkele jaren stopgezet. Je kunt deze nog steeds downloaden en gebruiken, maar weet dat instellingen van nieuwere apps mogelijk niet volledig meer worden meegenomen. De ontwikkelaar biedt intussen een alternatief aan, Appcopier, maar deze tool is vooralsnog beperkt en minder gebruiksvriendelijk.

Je kunt het eventueel handmatig proberen met een tool als FreeFileSync door de belangrijkste configuratiebestanden naar dezelfde maplocaties op je nieuwe pc te kopiëren. Veel van die bestanden zitten in app-specifieke submappen van mappen zoals %AppData%, %LocalAppData% en %ProgramData%, typisch met extensies zoals ini, cfg, conf, config, json, xml, yaml of yml. Het is het proberen waard, maar overschrijf niet zomaar bestaande bestanden op je nieuwe pc.

Codes en licenties

Als je op je nieuwe pc programma's installeert die ook al op je oude pc stonden, wil je natuurlijk de softwarelicentie overnemen. Hoe je dat doet, hangt af van de toepassingen zelf. Bij software die aan een account is gekoppeld, hoef je meestal alleen met hetzelfde gebruikersaccount op je nieuwe pc aan te melden. Soms moet je de licentie eerst deactiveren op je oude pc via de instellingen of via een webportaal.

Voor software met een klassieke activatiecode noteer je de licentiecode van de oude installatie. Die vind je vaak in je account, op het doosje of in een mail. Bij de installatie op je nieuwe pc voer je deze opnieuw in. Tools zoals Magical Jelly Bean Keyfinder (gratis beperkte versie) en NirSoft Produkey (gratis) kunnen codes van veel geïnstalleerde programma's uitlezen. Omdat deze tools methoden gebruiken die ook door malware gebruikt wordt, is het normaal dat je virusscanner hierbij een melding geeft.

Sommige apps gebruiken een licentiebestand, met een extensie als lic, dat, key of ini, dat je moet exporteren of kopiëren naar dezelfde locatie op je nieuwe pc. Vaak is opnieuw activeren dan ook nodig.

Lees ook: Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Browsers

Je gebruikt waarschijnlijk een of meer browsers die gepersonaliseerd zijn met bijvoorbeeld eigen thema's, bladwijzers, geschiedenis, wachtwoorden en instellingen. De eenvoudigste manier om deze over te zetten, is door de ingebouwde synchronisatie te activeren.

We beginnen met Chrome. Log in met je Google-account (dat vind je rechtsboven), open Instellingen, klik op Jij en Google, ga naar Synchronisatie en Google-services en kies Synchronisatie aanzetten. Druk op de knop Instellingen, kies Beheren wat jesynchroniseert en vink de gewenste onderdelen aan via Synchronisatie aanpassen. Op je nieuwe pc meld je je aan met hetzelfde account en activeer je opnieuw de synchronisatie.

Voor Edge werkt dit op vrijwel dezelfde manier met je Microsoft-account, via Instellingen / Profielen / Synchroniseren. Bij Firefox kan het ook, als je een Mozilla-account hebt, via Instellingen / Synchronisatie.

Heb je geen account, dan wordt het iets omslachtiger. Wachtwoorden kun je exporteren en importeren via de ingebouwde wachtwoordmanager. Voor andere onderdelen gebruik je bijvoorbeeld een gratis tool zoals Hekasoft Backup & Restore (ook portable). Sluit je browsers, start de tool en selecteer de gewenste browser. De app ondersteunt circa 45 browsers. Je ziet meteen hoeveel data er geback-upt wordt. Zorg dat Backup is geselecteerd, klik op Start en kies een naam en locatie voor het back-upbestand (dat ook echt de extensie .backup heeft). Op je nieuwe pc installeer je dezelfde browser, sluit je deze en open je opnieuw de app. Kies Restore en verwijs naar het back-upbestand. Alles werkt netjes via lokale bestanden, zonder cloudverbinding.

Synchroniseren Office 365

De kans is groot dat je ook een kantoorpakket gebruikt, en wellicht is dit Microsoft 365 (voorheen Office 365). Persoonlijke instellingen worden dan automatisch gesynchroniseerd tussen systemen, op voorwaarde dat je een geldige licentie hebt en op elk apparaat met hetzelfde Microsoft-account bent aangemeld. Het gaat bijvoorbeeld om je Office-thema, aangepaste woordenlijst, Snelle toegang-werkbalk, Lint-aanpassingen, taalvoorkeuren en (via OneDrive) recente bestanden en persoonlijke sjablonen.

Controleer wel een paar instellingen. Meld je binnen de Office-apps aan met je Microsoft-account (klik desnoods op Aanmelden, rechtsboven). Ga in Windows naar Instellingen /Accounts / Windows-back-up, klik op Beheren bij Uw Microsoft-account synchroniseren met Windows en kies Ja, synchroniseren. Zet vervolgens de optie Mijn voorkeuren onthouden aan en vink bij voorkeur alle opties aan. Gebruik je een werk- of schoolaccount, dan kan je IT-beheerder wel bepaalde synchronisaties beperken (via groepsbeleid).

Handmatig overzetten Office 365

Je kunt ook specifieke Office-onderdelen handmatig overzetten. Voor sjablonen kopieer je bestanden met extensies als dotx, potx en xltx naar dezelfde map op je nieuwe pc. Deze staan normaal gesproken in C:\Users\<gebruikersnaam>\Documenten\Aangepaste Office-sjablonen. Ook eigen woordenboeken kun je meenemen. Het bestand Custom.dic staat in %AppData%\Microsoft\Uproof, default.dic of custom.dic in %AppData%\Microsoft\Spelling, in de submap \neutral of eventueel andere submappen.

Aanpassingen aan het Lint en werkbalken exporteer je via Bestand /Opties / Lint aanpassen. Klik rechtsonder op Importeren en Exporteren en kies Alle aanpassingen exporteren.

Wil je aangepaste stijlen, marges, regelafstand, macro's of eventueel extra opmaakelementen in Word overnemen, dan kopieer je ook het bestand Normal.dotm uit %AppData%\Microsoft\Templates. Extra macro's kun je ook los exporteren in de VBA-editor (Alt+F11), via Bestand / Bestand exporteren en later Bestand importeren.

Bepaalde Office-voorkeuren, zoals standaard bestandslocaties, zitten in het Windows-register. Een back-up maken kan via de Register-editor (druk op Windows-toets+R en voer regedit uit). Bij recente Word-versies zitten deze in de sleutel Computer\HKEY\_CURRENT\_USER\Software\Microsoft\Office\16.0\Word\Options. Klik met rechts op deze sleutel, kies Exporteren en bewaar het reg-bestand. Dubbelklik op dit bestand op je nieuwe systeem en bevestig tweemaal met Ja om de instellingen te importeren. Je maakt liefst eerst een systeemherstelpunt via Een herstelpunt maken in het Windows-startmenu.