De zomer is volop aan de gang en dan is het prettig om buiten te vertoeven met een muziekje. Daarvoor kunnen we kiezen uit een schier onuitputtelijk aantal verschillende bluetooth-luidsprekers. Computer!Totaal deed een goede poging en beluisterde 12 modellen.

Bluetooth-speakers zijn eigenlijk eerder lifestyle- dan technologieproducten. Dat is te zien aan de vele verschillende kleuren waarin je bijna alle besproken modellen kunt aanschaffen, maar ook aan het feit dat ze in de basis eerder overeenkomsten dan verschillen vertonen. We hebben het al heel wat keren meegemaakt: laat iemand die nog niet bekend is met het fenomeen een bluetooth-speaker horen en men is al snel verrast over de geluidskwaliteit. De verwachtingen zijn bij de veelal kleine doosjes natuurlijk niet hoog, wat het op zichzelf beoordelen van een speaker lastig maakt. Zet je er twaalf naast elkaar, dan zijn er wel degelijk verschillen hoorbaar én zichtbaar in de functionaliteit. Lees ook:10 tips voor Spotify - Zo haal je alles uit de streamingdienst.

Functionaliteit

Om met het laatste te beginnen. De meeste, maar niet alle modellen kunnen dienstdoen als 'handsfree' telefoon: er is hiervoor een knopje aanwezig en een microfoon ingebouwd. Handig, dan hoef je geen rare toeren uit te halen wanneer je gebeld wordt (veelal zal je smartphone de bron van je muziek zijn). De meeste modellen hebben een eigen volumeregeling, sommige exemplaren hebben ook knoppen waarmee je de weergave verder kunt bedienen (bijvoorbeeld stoppen of pauzeren). De volumeregeling werkt dan ook meestal onafhankelijk van die van het afspelende apparaat.

Verder zien we her en der extra's zoals een hoofdtelefoonuitgang bij Fresh 'n Rebel, eenvoudige mp3/wma/wav-muziekspelers met een microSD-geheugenkaartlezer bij Edifier en Creative en een oplaadfunctie via een usb-poort bij Creative, Fresh 'n Rebel, JBL en Sony. Een verrassend aantal van de deelnemers is minimaal spatwaterdicht. De mate van waterdichtheid wordt niet door alle fabrikanten duidelijk aangegeven en varieert van IPX4 'kan tegen waterspatten' tot IPX7 'kan een halfuur ondergedompeld blijven'.

Geluidskwaliteit

Qua geluidskwaliteit zitten er weinig echte tegenvallers in de test. Dat zal mede komen doordat we bij de selectie van modellen de lat niet al te laag hebben gelegd, het goedkoopste model kost nog altijd zo'n zestig euro. Uiteraard is geluidskwaliteit een subjectief en persoonlijk begrip, maar moderne technologie zorgt er wel voor dat de kleine drivers verrassend veelzijdig zijn qua capaciteit om een groot deel van het hoorbare frequentiegebied weer te geven. Luxere modellen hebben DSP's (digitale signaalprocessors) die de inherente zwaktes van zeer compacte ontwerpen (groten)deels kunnen compenseren, waarbij zelfs verrassend diep laag gerealiseerd kan worden.

Test

Voor dit artikel hebben we alle twaalf speakers beluisterd met dezelfde selectie nummers om de weergave van vijf verschillende genres in kaart te brengen, te weten pop, rock, rap/hiphop, techno en klassiek. Daarbij keken we ook naar hoe snel vervorming optrad bij hogere volumes - veelal zullen deze speakers immers buitenshuis gebruikt worden, waar wat extra power nodig kan zijn. Doorgaans werden we niet teleurgesteld, al gaan de meeste modellen op de top van hun kunnen echt onaangenaam vervormen. Ook voor de accuduur is aan te raden het volume op zeventig procent of daaronder te houden. Daarover gesproken: het is lastig om de speeltijd accuraat en reproduceerbaar te testen. Veel hangt af van het volume en de gekozen bron. Het is aan te raden de fabrikantsopgave met een korrel zout te nemen. De helft wordt altijd wel gehaald, twee-derde doorgaans ook wel. Hiernaast hebben we de functionaliteit geïnventariseerd en meegewogen in het eindoordeel. Alle gegevens vind je in de tabel bij dit artikel.

Creative Sound Blaster Roar 2 *****

De Roar 2 van Creative is het duurste model in de test, maar het apparaat heeft dan ook heel wat in zijn mars. Naast de bluetooth-speakerfunctie is hij ook geschikt voor handsfree bellen, maar die functie treffen we vaker aan. Zeldzamer zijn de ingebouwde mp3-speler en microSD-geheugenkaartlezer, de mogelijkheid hem te gebruiken als externe geluidskaart, en om op te nemen met de ingebouwde microfoon en een smartphone via usb op te laden met de ingebouwde 6000mAh-accu. Creative specificeert een speeltijd van 8 uur op de accu, die je kunt opladen via de meegeleverde adapter of via de ingebouwde micro-usb-aansluiting.

Intern bevat de Roar 2 twee drivers voor mid-range en hoge tonen, plus een woofer met een eigen versterker. Het laag wordt verder uitgediept door twee passieve radiators. Met een gewicht van bijna een kilo is hij behoorlijk zwaar, maar de zeer compacte afmetingen maken hem toch geschikt om mee te nemen. De geluidsproductie van de Roar 2 is indrukwekkend, met een zeer hoog maximaal volume en een zeer solide bas. Die overheerst bij tijd en wijlen wel enigszins, maar door de bank genomen is dit, zeker voor de vraagprijs, een uitstekende speaker. Daarbij helpt de ondersteuning voor de AAC- en Apt-X-codecs.

©PXimport

Edifier MP233 ***

De Edifier MP233 heeft niet zo'n aansprekende naam, maar hij compenseert dat met z'n uiterlijk en mogelijkheden. Het is nipt de goedkoopste speler in de test, maar toch biedt hij een ingebouwde mp3-speler met microSD-kaartlezer, NFC, bedieningsknoppen op het apparaat en handsfree bellen. Edifier levert deze speaker in diverse kleuren, ons exemplaar was fraai blauw. Intern bevinden zich twee 4,8 cm grote full-range-drivers en een passieve radiator aan de achterzijde om het laag wat body te geven. De accu moet volgens Edifier twaalf uur meegaan, wat respectabel is. Het hele apparaat weegt 450 gram en is dus prima mee te nemen. In de praktijk klinkt de MP233 redelijk, maar zowel in het laag als het hoog valt de kwaliteit niet altijd mee. Het wordt al snel schel en de bas is ondermaats. Met simpele pop of een niet al te veeleisend klassiek stuk kan de MP233 aardig meekomen, maar veel meer moet je er niet van verwachten. Gezien de prijs is dat ook wel te begrijpen.

©PXimport

Fresh 'n Rebel Rockbox Brick Fabriq ****

De Rockbox Brick Fabriq is een van de vele modellen van dit van meet af aan zeer productieve merk. De Fabriq-modellen onderscheiden zich met een kek stofje als afwerking in plaats van een metalen speakergrille. Ze zijn in diverse pastelkleuren te koop. Deze Brick is een compact doosje met aanraakgevoelige afspeel- en volumeknoppen, een aux-ingang en een hoofdtelefoonaansluiting. Je kunt je smartphone bijladen dankzij de usb-A-aansluiting.

De interne accu heeft een capaciteit van 4000 mAh, volgens de fabrikant voldoende voor een speelduur van niet minder dan twintig uur. Intern zitten twee niet nader gespecificeerde full-range-drivers en een passieve radiator. Hoewel het laag wat te wensen overlaat, zet de Rockbox toch een behoorlijk overtuigend geluid voor zijn prijsklasse neer. Rock klinkt lekker stevig en pop komt ook goed uit de verf. Bij een stevig rap- of technonummer missen we punch in het laag, maar onder de streep zijn we toch best gecharmeerd van deze speaker. Hij heeft relatief weinig extra's, maar de aanwezige functies zijn nuttig en de rest van het budget is duidelijk ten goede gekomen van de geluidskwaliteit.

Prijs
€ 60,-
Websitewww.freshnrebel.com/nl/Pluspunten
Hoofdtelefoonaansluiting
Oplaadfunctie
Minpunten
Mist kracht in het laag

©PXimport

Jabra Solemate ****

De Solemate van Jabra is al wat ouder, maar kan nog uitstekend meekomen. Een tussentijdse update gaf de uit de kluiten gewassen speaker NFC, maar verder is de functionaliteit basaal. Naast muziek afspelen kun je ermee bellen, aangesloten via micro-usb op een pc kan hij werken als externe geluidskaart. De Solemate moet het hebben van één ding: de geluidskwaliteit en die is uitstekend. Voor de weergave zorgen twee tweeters, een woofer en een passieve radiator. De laagweergave van deze speaker is indrukwekkend voor zijn formaat, en dat geldt ook voor het maximale volume. De DSP die de weergave optimaliseert levert puik werk af, want ondanks de afwezige ondersteuning voor de Apt-X-codec klinkt de Solemate als een klok. Door de rubberen voet staat hij stevig en gaat hij ook bij nummers met een stevige bas niet vibreren. De Solemate doet het bij een verscheidenheid aan genres gewoon heel goed, met een stevig midden, voldoende hoog en overtuigend laag. Het is een muzikale allesvreter en alleen zijn wat opvallende design zal je wellicht weerhouden hem te kiezen. Als je om het uiterlijk niet veel geeft, is dit nog altijd een zeer goede keuze die tegenwoordig voor een heel schappelijke prijs al te vinden is.

©PXimport

JBL Charge 2+ ****

JBL is naar eigen zeggen marktleider op het gebied van bluetoothspeakers en de Charge was lang het populairste model van het merk. De Charge 2+ is de meeste recente incarnatie. Net als veel recente modellen van JBL is hij spatwaterdicht. Je kunt het apparaat zelfs onder stromend water houden, dus over wat regen hoef je je geen zorgen te maken. Zoals de meeste fabrikanten levert ook JBL zijn producten in tal van hippe kleuren. Ons exemplaar van de Charge 2+ was uitgevoerd in olijk mintgroen, maar er zijn genoeg alternatieven als die kleur je niet aanspreekt. Hét kenmerk van de Charge-lijn is de mogelijkheid via een usb-host-poort een smartphone op te laden. De ingebouwde 6000 mAh accu biedt daarvoor ruimschoots voldoende capaciteit. Volgens JBL is het ook genoeg om er zo'n twaalf uur naar te kunnen luisteren, al hangt de uiteindelijk behaalde tijd natuurlijk af van het volume. De Charge 2+ klinkt prima, met voldoende detail in midden en hoog en een behoorlijk stevige bas dankzij de passieve radiator. Aardig is dat je naar tot drie verschillende bronnen kunt luisteren, zo kun je bijvoorbeeld elkaar afwisselen met de muziekkeuze op een feestje. Het is niet de goedkoopste in zijn klasse, maar de grote accu rechtvaardigt de prijs naar onze mening wel.

©PXimport

JBL Flip 3 ****

Heb je niet per se behoefte aan een oplaadfunctie, dan biedt JBL met de Flip 3 een wat goedkoper en verder zeer vergelijkbaar product. De Flip 3 is feitelijk het kleine broertje van de Charge 2+. Dit model heeft een wat minder grote accu en ook geen mogelijkheid een smartphone op te laden.

Ook ontbreekt de 'social mode' om afwisselend naar drie verschillende bronnen te luisteren met een druk op de knop. Wel heeft hij, net als de grote broer, een speakerphone-functie. Bovendien ondersteunt hij JBL Connect, waarmee je meerdere hiervoor geschikte speakers kunt koppelen om dezelfde muziek uit meerdere speakers te laten klinken. Zo kun je een grotere ruimte van muziek voorzien. Let wel, dit is iets anders dan het koppelen van twee speakers in een stereopaar, een functie die sommige andere modellen bieden. Ook de Flip 3 is voldoende waterdicht om een stevige regenbui probleemloos te overleven. De 3000mAh-accu moet tot tien uur luisterplezier kunnen bieden, mits je het volume niet te ver opkrikt. In de praktijk lijkt de Flip 3 erg op de Charge 2+ en daar is niets mis mee: het is een muzikale allesvreter en dat pakt meestal goed uit. Bij sommige nummers klinkt hij net als het grotere model wat 'hol', vermoedelijk doordat de speaker te veel ruimtelijkheid probeert te creëren.

©PXimport

Logitech UE Boom 2 ***

In deze test zitten heel wat cilindervormige speakers, maar Ultimate Ears (tegenwoordig onderdeel van Logitech) was met de eerste Boom wel een voorloper. Voor dit artikel beluisterden we de tweede versie, die enige tijd geleden werd geïntroduceerd. Deze heeft als voornaamste verschil met zijn voorganger dat hij waterdicht is en goed ook: hij kan maar liefst een halfuur lang ondergedompeld blijven.

Daarmee is hij het beste tegen vocht bestand van de geteste modellen. Intern wijzigde Logitech het product ook geheel, dus het gaat om meer dan een cosmetische verandering. De essentie is wel hetzelfde gebleven: grote volumeknoppen aan de buitenkant en verder weinig poespas. Een aan/uit-knop en een bluetooth-verbindingsknop zitten aan een van de uiteinden, aan de andere kant onder waterdichte luikjes een 3,5mm- en een micro-usb-aansluiting. Ertussenin zit een handig oogje om de speaker ergens aan vast te zetten. Het volume van de Boom imponeert nog altijd, zeker voor zijn formaat, maar voor de vraagprijs hadden we eigenlijk nog wat beter geluid verwacht. Slecht is het niet, maar het hoog neigt snel naar een schel of metalig geluid en we missen detail in het midden, waardoor de weergave soms dof klinkt. Extra's als een speakerphone zitten er ook niet op, waardoor de stevige prijs nog lastiger te verantwoorden valt.

©PXimport

Logitech UE Roll ****

De tweede deelnemer van Logitech is de UE Roll. Deze ufo-vormige speaker is van A tot Z ontworpen voor gebruik buitenshuis, bij voorkeur geschikt voor de wat ruigere outdoorvakantie. Hij is net zo waterdicht als de UE Boom 2 en kan dus uitstekend in een plas belanden zonder de geest te geven. Ook moet hij tegen een stevig stootje kunnen. Een geïntegreerd elastiek zorgt ervoor dat je hem eenvoudig aan je tas of hand kunt bevestigen. In de behuizing heeft Logitech twee kleine tweeters en een wat grotere woofer geplaatst en dat zorgt voor een verrassend dynamisch geluid en een groter bereik dan je verwacht van zo'n relatief klein apparaat. Er is minder plek voor een accu, dus de Roll houdt het 'maar' 9 uur uit bij niet al te hoog volume, en extra functies ontbreken. Er zitten alleen volumeknoppen op, plus knoppen voor stroom en bluetooth. In NFC gelooft UE kennelijk nog niet, dat was bij een product als dit toch wel handig geweest. Afgezien daarvan hebben we weinig te klagen over de Roll: hij is licht, klinkt goed en is lekker robuust.

©PXimport

Philips BT6000 ****

De Philips BT6000 heeft een modern voorkomen met z'n cilindervormige ontwerp. Grappig is de aan/uit- annex volumeknop: dat is een grote zilverkleurige draaischijf aan een van de uiteinden, onder een soort 'handvat' dat niet echt een duidelijke functie heeft. De BT6000 is spatwaterdicht en heeft zijn spaarzame aansluitingen dan ook onder een rubberen afdichting zitten. Veel extra's zitten er niet op: NFC om snel verbinding te maken en een knop om gesprekken aan te nemen, daar houdt het wel mee op.

Dat betekent niet dat de BT6000 tegenvalt, integendeel. Het draait om het geluid en daar hebben we gezien de omvang en prijs van het apparaat weinig over te klagen. Hoewel de twee actieve speakertjes maar 1,5 cm in diameter meten, biedt het apparaat toch een behoorlijk fors volume, waarbij het laag dankzij twee passieve radiatoren nog enige body heeft. Het ontwerp laat de speakers aan beide zijden uitstralen, Philips noemt dat 360graden-geluid. We zouden het eerder dubbel mono noemen, maar feit is: het maakt weinig uit waar je je bevindt ten opzichte van de speaker. De ingebouwde DSP doet beslist goed werk, want de BT6000 weet behoorlijk wat detail uit het bronmateriaal te halen en hij klinkt 'groter' dan hij is.

©PXimport

Sony SRS-XB2 *****

Sony mag tegenwoordig bekender zijn om zijn camerasensoren en Playstation, dat wil gelukkig niet zeggen dat het merk zijn audiohistorie vergeten is. Het merk investeert niet alleen flink in het aan de man brengen van 'high-res-audio', maar heeft ook een continu uitbreidend assortiment aan streaming-speakers, waaronder een flinke hoeveelheid bluetooth-modellen. De SRS-XB2 is een nieuw model dat verkrijgbaar is in heel wat kleuren (zoals de meeste speakers in de test). Op ons groene exemplaar ontwaren we een luxe ogende power-knop en knoppen voor volume, bluetooth, handsfree-bellen en 'extra bass'. Die laatste knop voegt ook daadwerkelijk (heel) veel bas toe.

Onder een afdichting aan de achterzijde zitten dan nog de micro-usb-aansluiting en een 3,5mm-aansluiting. Aan de zijkant zit een 'ADD'-knop om twee exemplaren van de XB2 samen te laten spelen. Verbinden kan ook met NFC en dat is wel zo makkelijk. In gebruik verrast de bescheiden vormgegeven XB2 met een zeer solide geluid, waarbij niet alleen stevig laag maar ook gedetailleerd hoog en midden opvallen. Bij hoge volumes treedt vervorming op, maar dat geldt voor de meeste modellen in meer of mindere mate. Het geluidsbeeld is behoorlijk ruimtelijk, maar wel tamelijk directioneel: je moet de speaker niet achter je hebben staan. Ook dat is echter kenmerkend voor het merendeel van deze speakers. De zeer solide, spatwaterdichte constructie, met lekker stroeve voetjes waarop de XB2 als een huis staat, completeren de kwalitatief uitstekende indruk en zorgen ervoor dat we de prijs alleszins acceptabel vinden.

©PXimport

Sony SRS-XB3 *****

Het grote broertje van de XB2 heet, niet geheel verrassend, de SRS-XB3. Deze speaker van Sony is alles wat de XB2 is, maar dan een maatje meer. Ook dit model is waterdicht en biedt een trits knoppen voor snelle bediening, evenals NFC. Ook bij de XB3 kun je twee exemplaren in een stereopaar schakelen, waarvoor een aparte 'ADD'-knop aanwezig is. Verder kun je een smartphone opladen met de achter een waterdichte afdichting geplaatste usb-hostpoort. Daar zit ook een aparte voedingsaansluiting, waarmee je de XB3 sneller kunt opladen. Het is een aanmerkelijk groter, zwaarder product dan de XB2 en het prijskaartje reflecteert dat dan ook: het is een van de duurste modellen in deze test. Daar krijg je wel het nodige voor terug. De geluidskwaliteit is prima, al lijkt bij de XB3 het laag wat meer te overheersen dan bij het kleinere familielid. Daardoor is de balans bij wat subtieler materiaal soms verdwenen. De 'extra bass' uitschakelen helpt dan, maar dan moet je wel weer even wennen aan een wat ijlere weergave. Een middenstandje was mooi geweest.

©PXimport

Terratec Concert BT Mobile Boost **

Terratec is bij oudgedienden wellicht nog bekend als maker van fameuze geluidskaarten, maar tegenwoordig heeft het bedrijf ook bluetooth-speakers. De Concert BT Mobile Boost is een lekker compacte en fraai vormgegeven speaker. Bijzonder is de bediening: hiervoor zijn aanraakgevoelige, verlichte knoppen in de bovenzijde verwerkt. Het volume aanpassen doe je met een cirkelvormige beweging langs een blauwe cirkel.

Dat gaat wel vergezeld van behoorlijk storende audiofeedback in de vorm van luide piepjes. Die geven helaas niet aan wanneer je het maximumvolume hebt bereikt. Ook voor het verbinding maken is er audiofeedback, met een keurig Brits-Engels sprekende stem en wederom piepjes. De Concert BT Mobile Boost heeft nog een extra mogelijkheid: hij kan direct muziek afspelen van een ingebouwde microSD-geheugenkaartlezer. Je kan er bovendien ook handsfree mee bellen. Een veelzijdig apparaat dus, dat bovendien niet slecht klinkt. Het laag blijft achter, maar het midden is goed en het hoog is helder. Neemt het volume te veel toe, dan gaat hij vervormen. Het hoog wordt schel en de speaker gaat kraken. Helaas is er ook een echte achilleshiel: hij ruist hoorbaar tijdens het afspelen. Dat stopt kort nadat het afspelen ook stopt, maar het is zeker bij normaal volume goed hoorbaar en dus storend.

©PXimport

Conclusie

Hoewel de testdeelnemers qua vorm en prijs soms aardig uiteenlopen, vertonen ze qua functionaliteit en geluidskwaliteit veel overeenkomsten. Er zitten weinig modellen in die we niet zouden aanraden, maar een paar modellen onderscheiden zich voldoende om apart te noemen. In het betaalbare segment van circa 60 euro valt de Fresh 'n Rebel Rockbox Brick Fabriq positief op met een heel acceptabele weergave en nuttige extra functionaliteit (opladen smartphone en hoofdtelefoonuitgang). Voor rond de 100 euro valt er veel te zeggen voor de UE Roll, die niet alleen het lichtste in de test is, maar ook bijzonder robuust - en toch met een verrassend goede reproductie. Een prima, iets duurder alternatief is de Sony SRS-XB2. De beste en meest veelzijdige speaker is wat ons betreft de Creative Roar 2, maar die is behoorlijk zwaar en aan de prijs. De Sony SRS-XB3 is eenvoudiger verkrijgbaar, waterdicht en gaat langer mee op een accu, waardoor die voor veel kopers allicht de betere keus is.

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!