ID.nl logo
Capisce? Maak het duidelijk met diagrammen
Huis

Capisce? Maak het duidelijk met diagrammen

Wil je iets duidelijk maken? Probeer in plaats van woorden eens een diagram. Met yEd maak je ze in soorten en maten en het programma is nog gratis ook.

In dit artikel laten we je zien hoe je met yEd eenvoudig duidelijke op tekst gebaseerde diagrammen kunt maken:

  • Venn-diagram
  • Beslisboom

Lees ook: Haal meer uit Collabora Office met deze tips

Dat een plaatje soms meer zegt dan duizend woorden, is bekend. Een populair type verhelderende afbeelding is de grafiek, waarmee je snel verbanden kunt zien in de wereld van getallen. Dat laatste is ook meteen de beperking ervan: zonder getallen heb je geen grafiek. In zulke situaties kunnen we terugvallen op een ander soort plaatje: het diagram.

Diagrammen zijn er in heel veel soorten: zo veel dat we geen enkel programma kennen waarmee je ze allemaal kunt maken. Eén soort diagrammen werkt met blokken die je aan elkaar kunt knopen met lijnen of pijlen. Dit is het type waarin het gratis yEd is gespecialiseerd. Je kunt ze in allerlei situaties gebruiken.

Live

Je kunt yEd downloaden in verschillende versies. Wanneer je maar af en toe een diagram hoeft te maken, kun je overwegen om met de onlineversie aan de slag te gaan. Daar gaan we dan ook uitgebreid naar kijken.

Wanneer je deze pagina opent, krijg je eerst een welkomstvenster te zien. Rechtsboven in dat venster zie je EN met een driehoekje. Klik je daarop, dan kun je desgewenst ook voor een Frans- of Duitstalige versie kiezen – het programma is van Duitse origine.

Het welkomstvenster bestaat uit slechts twee pagina’s, zodat je na één klik op Next al gereed bent om aan de slag te gaan met een klik op Start.

Het welkomstvenster geeft meteen een idee van het soort diagrammen dat je met yEd maakt.

Voorbeeld

Na de klik op Start kun je kiezen of je met een leeg vel aan de slag wilt (Start With Blank Diagram) of een voorbeeld wilt bekijken (Open Sample Graph). Dat laatste is een goed idee, omdat je daarmee een mooi beeld krijgt van het soort diagrammen waarvoor yEd bedoeld is, en daarmee ook van de soorten diagrammen waarvoor je niet bij yEd terecht kunt. Heb je eerder met yEd Live gewerkt, dan kun je overigens ook kiezen voor Continue Last Session om verder te gaan waar je gebleven was.

Zoals je kunt zien wanneer je klikt op Open Sample Graph, zijn de voorbeelden verdeeld in categorieën. De eerste categorie heet Layout en hierin zie je allerlei vormen die je diagrammen kunnen aannemen. Onder deze algemene categorie zie je rubrieken met diagrammen die specifiek worden gebruikt in zakelijke toepassingen (Business), programmeren (Programming), mindmaps, netwerken (Networks), tabellen (Tables), genealogie (Genealogy) en Venn-diagrammen.

De meegeleverde voorbeelden geven een beeld van wat yEd wel en niet kan.

Venn

Wat je uit dit aanbod ook leert, is dat yEd niet bedoeld is voor het maken van diagrammen op basis van cijfers, zoals taart- of staafdiagrammen, en ook niet voor bijvoorbeeld diagrammen met landkaarten. Liggen je grafische behoeften buiten het aanbod van yEd, dan zul je dus elders moeten zoeken.

In een algemene grafische editor kun je natuurlijk elk type diagram maken, maar dat is wel een heidens karwei omdat zulke programma’s allerlei gespecialiseerd gereedschap missen. Om te zien wat we daarmee bedoelen, open je het voorbeeld onder Venn.

Zoals je wellicht weet, kun je met een Venn-diagram laten zien of verzamelingen gemeenschappelijke elementen bevatten. Vaak zullen dat getallen zijn, maar in dit voorbeeld zijn de eigenschappen van verschillende Playstation-modellen.

Momentje van ontspanning nodig?

Hier vind je de verschillende Playstation-modellen

Ga je met de cursor over de grafiek, dan zie je dat deze uit vier gekleurde cirkels bestaat waarvan yEd de kleuren mengt waar ze elkaar overlappen. Daarnaast zijn er acht tekstblokken. Klik je op zo’n tekst (bijvoorbeeld die in de roze cirkel) en versleep je deze een beetje, dan zie je hulplijnen die je helpen de tekst optimaal te plaatsen. Dat zou een algemeen programma ook nog wel doen, maar als specialist doet yEd dat ook in overlapgebieden, zoals voor de tekst 4 USB Ports.

Gespecialiseerde diagram-functies helpen bij de opmaak.

Objecten plaatsen

Op de rechterschermhelft zie je allerlei objecten die je in je diagram kunt plaatsen en scrol je daar naar beneden, dan zie je naast de groep Shape Nodes nog heel wat meer categorieën. Rechtsboven zie je Graph Defaults. Dat venster bevat de standaardelementen die horen bij Venn-diagrammen. Omdat deze een buitenbeentje vormen binnen het aanbod van yEd, zul je hier in de praktijk alleen de eerste en laatste van de vier gebruiken.

Vanuit dit venster kun je snel passende elementen toevoegen aan je diagram. Sleep bijvoorbeeld de roze cirkel uit Graph Defaults naar rechtsonder in je grafiek, zodat deze de drie teksten rechtsonder omvat. Klik vervolgens rechtsboven op het tabblad Properties. Klik daar op het roze cirkeltje onder Color en kies een lichtblauwe kleur. Zoals je ziet, zorgt yEd zelf weer voor het mengen van kleuren.

Bij Properties kun je van elk element het uiterlijk in detail aanpassen en zoals je ziet, kun je er zelfs een beschrijving aan toevoegen en een url aan koppelen.

Van elk element in een diagram kun je de eigenschappen aanpassen.

Jargon

De diagrammen die je in yEd maakt zijn – met uitzondering van het Venn-diagram – allemaal van hetzelfde type. Dat is een object dat in de wiskunde een graph wordt genoemd (graaf in het Nederlands). Een graph bestaat uit nodes (knopen) en edges (lijnen). Deze lijnen kunnen ook een richting hebben (pijl) en eventueel voorzien zijn van een waarde, bijvoorbeeld om een afstand aan te geven. De woorden Graph, Node en Edge kom je dan ook volop tegen in yEd. 

Lees ook: Met deze software kun je een organigram maken

Boom opzetten

Nu je het jargon kent en weet hoe je een object kunt toevoegen en aanpassen, is het tijd om zelf eens een diagram te gaan maken. Klik daarvoor linksboven op de drie lijntjes en kies New / Clear Diagram / Clear Diagram.

Klik nu linksboven op Layout en kies Orthogonal. Dit is een lay-out met een horizontale en verticale structuur voor knopen en lijnen en is daarmee zeer geschikt voor het type diagram dat we willen maken: een beslisboom. Klik op Apply om aan de slag te gaan.

Van elk element in een diagram kun je de eigenschappen aanpassen.

Node en Edge

Sleep vanuit Shape Nodes een rechthoek naar het werkblad en maak deze groter (ongeveer 8 bij 8 roostervakjes) door een hoek te verslepen. Klik met rechts erop en kies Edit / Copy en vervolgens Edit / Paste. Versleep de kopie horizontaal en plaats hem rechts van het origineel. Zoals je merkt (en ook eerder zag), geeft yEd je hulp bij het mooi uitlijnen. Maak nog een kopie en plaats deze onder het origineel.

Rechtsklik nu op de knoop linksboven en kies Add Label. Typ in het tekstvak Beschik je over een pc? en druk op Enter. Zoals je ziet, is de tekst niet al te groot. Selecteer de tekst met Shift+linkermuisknop en verander bij Properties de tekstgrootte van 12px naar 18px.

Ga naar het tabblad Palette en open de groep Edges. Sleep het eerste element uit de groep naar de knoop met de ingevoerde tekst, laat de muisknop los en klik in de knoop rechts ervan. Er is nu een pijl geplaatst tussen de twee vakken. Plaats op dezelfde manier een pijl van het vak met de tekst naar het vak eronder.

Rechtsklik op de horizontale pijl en kies Add Label. Geef de tekst Nee gevolgd door Enter. Geef de verticale pijl op dezelfde manier de tekst Ja.

Zowel nodes als edges worden door yEd keurig in het gelid geplaatst.

Stijl

Zouden we een nieuwe tekst invoeren in een van de andere knopen, dan zou deze weer de oorspronkelijke grootte hebben. Dat kunnen we eenvoudig voorkomen door een stijl te definiëren.

Selecteer eerst weer de tekst die we al hebben ingevoerd en zorg dat deze bij Properties zowel horizontaal als verticaal gecentreerd is met de pictogrammen onder Text Styling. Kies bij Placement voor Stretch Center. Selecteer het oranje vak bij de tekst en geef het via Properties een wat minder schreeuwerige kleur, zoals grijsblauw.

Rechtsklik nu in deze aangepaste knoop en kies Style / Set as default node style. Klik nu op een van de oranje vakken en Ctrl+klik op het andere om ze beiden te selecteren. Rechtsklik vervolgens op één van beide en kies Style / Apply default style. Merk op dat deze nieuwe stijl nu ook is terug te vinden onder Graph Defaults op het tabblad Palette, zodat je nieuwe elementen met dezelfde stijl van daaruit snel kunt toevoegen.

Op dezelfde manier kun je een standaard-stijl toekennen voor de lijnen (edges) en de tekst erbij (labels). Gewapend met deze standaard-stijl kunnen we onze beslisboom voltooien.

Uiteindelijk is onze beslisboom klaar. 

Optimaliseren

Toe we aan de beslisboom begonnen, kozen we voor de orthogonale lay-out, wat betekent dat componenten horizontaal en verticaal in het gelid staan. Wij hebben daarvoor zelf gezorgd bij het plaatsen van elementen.

Rechtsonder in het diagramvenster zie je een oranje pictogram, dat als je het aanwijst een pop-up geeft met de tekst Apply layout… Klik je hierop, dan zal yEd je hele diagram proberen te optimaliseren. Als het niet bevalt, kun je overigens met Ctrl+Z of het Undo-pictogram boven in beeld eenvoudig terug naar je vorige lay-out.

Ben je tevreden, dan kun je je diagram via het bestandsmenu opslaan (Save) of in verschillende formaten (png, svg, pdf) als plaatje exporteren (Export). Je kunt vanuit yEd Live zelfs je diagrammen laten analyseren. Dat wil onder andere zeggen dat je ze snel in verschillende lay-outs kunt bekijken via Explorer. Zo kom je er makkelijk achter of er geïsoleerde knopen zijn waarnaar niet wordt verwezen of dat er knopen zijn die naar zichzelf verwijzen.

Analyse van een diagram kan foutjes aan het licht brengen.

Andere soorten diagrammen maken? Het gratis Google Presentaties is de redder in nood

Lokaal

We hebben je een idee gegeven van hoe je met yEd Live diagrammen kunt maken en aanpassen. Werk je liever lokaal, dan is er de desktopversie van yEd. Je kunt kiezen uit versies voor Windows, macOS en Linux. Het programma draait op Java, wat automatisch mee wordt geïnstalleerd. De installatie kent geen bijzonderheden.

Eenmaal gestart, zul je merken dat de desktopversie er weliswaar anders uitziet, maar dat de functionaliteit in grote lijnen hetzelfde is als die van yEd Live. Bovendien kun je de diagrammen die je daarin hebt gemaakt ook in de desktopversie openen (en omgekeerd).

Wil je voorbeelden bestuderen, dan vind je die in de desktopversie niet in het bestandsmenu, maar onder Help / Example Graphs. Een ander belangrijk verschil is dat yEd Live meer grafische objecten biedt om in je diagrammen te gebruiken.

De desktopversie van yEd oogt wat gedateerd, maar de werking is vrijwel gelijk aan die van yEd Live.

Deze drie laptops kosten allemaal minder dan 400 euro en scoren een 8,5 of hoger bij bezoekers van Kieskeurig.nl

▼ Volgende artikel
De slimste onafhankelijke smarthome-oplossingen voor in en om huis
© AlexanderD - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

De slimste onafhankelijke smarthome-oplossingen voor in en om huis

Smarthome-apparaten zijn handig, maar vaak ook relatief prijzig. Dan wil je natuurlijk niet dat de fabrikant na een paar jaar de ondersteuning stopt. Daar hoef je niet bang voor te zijn als je spullen koopt die gebruikmaken van standaarden die door iedereen gebruikt kunnen worden. Wij hebben allerlei smarthome-spullen voor je gezocht die werken met open standaarden, zoals Zigbee, Z-Wave of wifi, die je daardoor met een eigen systeem als Home Assistant of Homey kunt gebruiken.

In dit artikel hebben wij allerlei smarthome-spullen verzameld die je met een eigen systeem als Home Assistant of Homey kunt gebruiken:

  • Sensoren voor deuren en ramen
  • Rookmelders
  • Tuinverlichting
  • (Wand)schakelaars en slimme stekkers
  • Klimaatbeheersing voor in huis

Lees ook: 5 fouten die je niet moet maken in je smarthome

5x Beveiliging

Aqara Deur en Raam Sensor T1

Aqara is een fabrikant van smarthomeproducten die bedoeld zijn om te gebruiken in combinatie met een eigen hub, maar vaak gebruikmaken van Zigbee. Zo is de Deur en Raam Sensor T1 een compact deur- of raamcontact die je via Zigbee kunt koppelen met onder andere Home Assistant. Je plakt de twee delen van de sensor met bijgeleverde tape op je raam of deur, waarna gedetecteerd kan worden of je raam of deur openstaat. De sensor werkt op een CR1632-knoopcel die ongeveer twee jaar meegaat.

Aeotec Multipurpose Sensor

De Aeotec Multipurpose Sensor is in eerste instantie een deur- of raamcontact waarmee je kunt detecteren of een raam of deur open of dicht is. Aeotec heeft daarnaast een temperaratuursensor en accelerometer ingebouwd. Hierdoor kan de Multipurpose Sensor de temperatuur en de hoek van de sensor detecteren, maar ook trillingen. Met die hoek kun je bijvoorbeeld bepalen of een raam in de kiepstand openstaat, terwijl trillingen naast inbraakdetectie voor allerlei dingen gebruikt kunnen worden.

De sensor communiceert via Zigbee en werkt op een CR2450-knoopcelbatterij die het ongeveer een jaar uithoudt.

IKEA Vallhorn

Het grootste voordeel van de IKEA Vallhorn is de prijs, want voor 10 euro heb je een bewegingssensor die je kunt koppelen via Zigbee. Veel van IKEA’s slimme producten gebruiken Zigbee voor communicatie met de eigen hub. De bewegingssensor heeft een ingebouwde timer die je kunt instellen op één of vijf minuten waarmee de status na het verstrijken van die tijd weer op geen beweging wordt gezet.

Je kunt hem neerzetten, maar de behuizing is ook voorzien van gaten waarmee je hem aan de muur kunt monteren. De IKEA Vallhorn werkt op twee AAA-baterijen waarbij je het best oplaadbare batterijen kunt gebruiken. Een nadeel is dat de behuizing door deze normale batterijen vrij groot is.

©PER LIEDBERG

Aeotec Sirene 6

De Aeotec Siren 6 is een sirene die gebruikmaakt van Z-Wave. Het apparaat kan hard geluid maken en lichtsignalen geven als er alarm is, maar je kunt hem ook voor andere doeleinden gebruiken. Het is namelijk mogelijk om verschillende geluiden te programmeren waardoor de speaker ook te gebruiken is voor bijvoorbeeld een deurbel of andere situatie waarin je een melding wilt horen. De sirene werkt op een netspanningsadapter, maar is voorzien van een back-upbaterij voor wanneer de stroom uitvalt.

Philips Hue Motion Sensor

De Hue Motion Sensor is uiteraard bedoeld voor Philips’ eigen Hue-bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en je kunt hem ook koppelen met andere smarthome-systemen. Het grootste voordeel van de Hue Motion Sensor is dat de compacte behuizing een fraai uiterlijk heeft. Behalve neerzetten, kun je hem ook aan de muur monteren, bijvoorbeeld bovenaan in een hoek je van het plafond. De sensor werkt op twee AAA-batterijen.

3x Rookmelder

FIBARO Smoke Sensor 2

Uiteraard is het primaire doel van een rookmelder om bij brand jouw leven te redden als je thuis bent en de Fibaro Smoke Sensor 2 waarschuwt daarom met licht- en geluidsignalen als er rook gedetecteerd wordt. Daarnaast wordt een signaal verstuurd naar je smarthome-systeem. Er wordt hiervoor gebruikgemaakt van Z-Wave, dus die draadloze standaard moet dus wel ondersteund worden door je smarthome-systeem. Deze rookmelder werkt op een verwisselbare CR123A-batterij die ongeveer twee jaar meegaat.

KlikAanKlikUit ZSDR-850

Ook als je Zigbee gebruikt, is er een geschikte rookmelder voor Home Assistant of andere smarthome-systemen in de vorm van de KlikAanKlikUit ZSDR-850. Hoewel je dit merk waarschijnlijk kent van zijn 433MHz-producten, maakt de fabrikant tegenwoordig ook Zigbee-producten. Dezelfde producten worden ook onder de merknaam Trust verkocht.

De rookmelder heeft een luid alarm van 85 dB, dat afgaat als rook gedetecteerd wordt. Hij werkt op een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant zo’n drie jaar meegaat. De rookmelder geeft uiteraard ook een luid geluidssignaal als er rook gedetecteerd wordt.

Shelly Plus Smoke

Heb je geen Zigbee- of Z-Wave-radio in je smarthome-systeem, dan kun je terecht bij de Shelly Plus Smoke. Deze rookmelder gebruikt wifi voor de verbinding met onder andere Home Assistant.

Ook de rookmelder heeft een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant vijf jaar meegaat. Dat lijkt ons wat optimistisch, zorg er bij iedere rookmelder voor dat je een reservebatterij op voorraad hebt, zodat je deze direct kunt vervangen als de batterij leeg is.

3x Tuinverlichting

Philips Hue Buitensensor

Wil je de buitenverlichting niet de hele tijd laten branden, maar wel als er beweging gedetecteerd wordt? Dan heeft Philip met de Hue Buitensensor een bewegingssensor in het assortiment die je dankzij een weerbestendige behuizing buiten kunt gebruiken.

De bewegingssensor is in eerste instantie bedoeld om te koppelen aan een Hue Bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en is hiermee ook direct te koppelen aan Home Assistant. De sensor werkt op twee AA-batterijen, die minimaal twee jaar meegaan.

Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour

De Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour is een setje van drie lichtpaaltjes waarmee je verlichting in ieder denkbare kleur kunt maken met een lichtopbrengst van maximaal 230 lumen per paaltje.

De paaltjes zijn voorzien van scherpe punten die je in de grond of een plantenbak kunt prikken. De lampen zelf werken op 24volt-gelijkspanning, er wordt een adapter meegeleverd die je in een stopcontact steekt. Als de meegeleverde kabels te kort zijn, levert Innr verlengkabels in twee of vijf meter. Verbinden doe je via het Zigbee-protocol.

Philips Hue Impress Sokkellamp

Philips levert diverse Hue-buitenlampen, waaronder deze Impress-buitenlamp op sokkel. Er is zowel een variant die je direct op de netspanning aansluit als in een variant die je aansluit op een 24volt-adapter. Beide varianten hebben een lichtopbrengst van maximaal 1180 lumen en kosten hetzelfde.

Voor de laagspanningsvariant moet je de benodigde buitenvoeding wel los aanschaffen, waarbij de goedkoopste 40watt-variant 50 euro kost en genoeg is om bijvoorbeeld vijf Impress-buitenlampen op sokkels van energie te voorzien.

4x Schakelen

Sonoff ZBMiniL2

Met een inbouwmodule kun je een wandschakelaar slim maken en zo normale lampen opnemen in je smarthome. Veel inbouwmodules hebben een nuldraad nodig, maar zo’n draad ontbreekt in de meeste inbouwdozen voor wandschakelaars. Gelukkig hoeft een draad trekken niet per se, want de Sonoff ZBMiniL2 vereist geen nuldraad.

De inbouwmodule gebruikt Zigbee en is lekker compact, waardoor hij achter de meeste wandschakelaars moet passen.

Innr Outdoor Smart Plug

Met een slimme stekker kun je allerlei apparaten schakelen via je smarthome-systeem, waaronder lampen. Ook buiten kan zo’n slimme stekker handig zijn, bijvoorbeeld voor kerstverlichting. Een willekeurige slimme stekker buiten gebruiken is natuurlijk niet zo’n goed idee, maar de Innr Outdoor Smart Plug met Zigbee is wel ontworpen voor buiten en is spatwaterdicht.

Let er op dat deze slimme stekker met randaarde maximaal een belasting van 10 ampère (2300 watt) aan kan.

Fibaro Walli Outlet

Je kunt een wandcontactdoos slim maken met een inbouwmodule, maar er bestaan ook complete slimme wandcontactdozen, zoals de Walli Outlet van Fibaro. Dit slimme stopcontact maakt gebruik van Z-Wave, en is er in een witte of zwarte uitvoering.

Fibaro levert het stopcontact inclusief afdekraam, maar de Walli Outlet is ook compatibel met schakelmateriaal van andere fabrikanten. Behalve schakelen kan de Walli Outlet ook het energieverbruik meten en wordt dit ook getoond middels een gekleurde ring.

EcoDim Draadloze schakelaar

EcoDim maakt onder andere diverse smarthome-producten met Zigbee of Z-Wave. De fabrikant heeft onder andere Zigbee-schakelaars in het assortiment, in een witte of zwarte uitvoering. Ze werken draadloos als een afstandsbediening en je kunt ze dus over al tegen de muur bevestigen, maar ze passen ook over een inbouwdoos. De schakelaars zijn er met één, twee of vier groepen, zodat je ook in een kamer met meerdere lampen toch een wandbediening kunt gebruiken.

4x Binnenklimaat

IKEA Vindstyrka

Voor een dashboard is het handig als je voor iedere kamer gegevens hebt als de temperatuur en luchtvochtigheid. Daar kun je de IKEA Vindstyrka voor gebruiken, die je kunt koppelen via Zigbee. De Vindstyrka meet fijnstof, de temperatuur en de luchtvochtigheid. Ook wordt aangegeven of vluchtige organische stoffen toe- of afnemen. Handig is dat deze luchtkwaliteitssensor ook zijn eigen schermpje heeft.

Awair Element

De Awair Element is een prettig ontworpen kastje dat de luchtkwaliteit in de gaten houdt en sensors heeft voor de temperatuur, luchtvochtigheid, CO2, luchtige organische stoffen en fijnstof. Het apparaat heeft een ingebouwd ‘scherm’ bestaande uit leds waarmee je de verschillende waarden kunt aflezen.

Awair-apparaten communiceren via wifi en gebruik je eigenlijk met een eigen app en clouddienst. Je kunt echter instellen dat Home Assistant het apparaat lokaal kan benaderen via een API-functie.

Lees ook: Slimme luchtkwaliteitsmeter: zo meet en verbeter je de luchtkwaliteit in huis

Aqara Temperature and Humidity Sensor T1

Wil je de temperatuur en luchtvochtigheid onopvallend in de gaten houden, dan heeft Aqara met de Temperature and Humidity Sensor een compacte optie. De behuizing heeft een afmeting van slechts 3,6 bij 3,6 centimeter en is nog geen centimeter plat. Een perfect apparaatje dus om op een onopvallende plek op de muur te plakken.

De sensor werkt op een CR2032-knoopcelbatterij, die zo’n twee jaar meegaat. Daarbij zijn ze ook nog eens redelijk betaalbaar, waardoor je je hele huis in de gaten kunt houden.

IKEA Badring

De IKEA Badring maakt gebruik van Zigbee voor de communicatie en detecteert waterlekkage. Leg hem dus onder je wasmachine, in je keukenkastje of andere plekken waar het risico op waterlekkage groot is en voorkom de schade die lekkage altijd veroorzaakt. Uiteraard kun je IKEA-sensors ook gebruiken in combinatie met IKEA’s eigen smarthome-systeem.

▼ Volgende artikel
Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd
Huis

Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

Fantastisch
Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De LG OLED EVO 65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit. De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Plus- en minpunten
  • Alpha11-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Fantastische HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • WebOS 25, met vijf jaar lang nieuwe versies
  • Advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Voorlopig weinig meerwaarde met AI

 

LG OLED EVO 65G56LS (2025)

  • Adviesprijs: 3,299 euro
  • Wat: Ultra HD 4K 165 Hz W-OLED-tv
  • Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x usb, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, Wifi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3, WiSA
  • Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, webOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 11 gen2 processor
  • Afmetingen: 1.441 x 910 x 263 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 26,6 kg (incl. voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 85 kWh (E) / HDR 222 kWh (G) 

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Lees ook: Zo testen we televisies

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.