Wil je iets duidelijk maken? Probeer in plaats van woorden eens een diagram. Met yEd maak je ze in soorten en maten en het programma is nog gratis ook.

Dat een plaatje soms meer zegt dan duizend woorden, is bekend. Een populair type verhelderende afbeelding is de grafiek, waarmee je snel verbanden kunt zien in de wereld van getallen. Dat laatste is ook meteen de beperking ervan: zonder getallen heb je geen grafiek. In zulke situaties kunnen we terugvallen op een ander soort plaatje: het diagram.

Diagrammen zijn er in heel veel soorten: zo veel dat we geen enkel programma kennen waarmee je ze allemaal kunt maken. Eén soort diagrammen werkt met blokken die je aan elkaar kunt knopen met lijnen of pijlen. Dit is het type waarin het gratis yEd is gespecialiseerd. Je kunt ze in allerlei situaties gebruiken.

Live

Je kunt yEd downloaden in verschillende versies. Wanneer je maar af en toe een diagram hoeft te maken, kun je overwegen om met de onlineversie aan de slag te gaan. Daar gaan we dan ook uitgebreid naar kijken.

Wanneer je deze pagina opent, krijg je eerst een welkomstvenster te zien. Rechtsboven in dat venster zie je EN met een driehoekje. Klik je daarop, dan kun je desgewenst ook voor een Frans- of Duitstalige versie kiezen – het programma is van Duitse origine.

Het welkomstvenster bestaat uit slechts twee pagina’s, zodat je na één klik op Next al gereed bent om aan de slag te gaan met een klik op Start.

Voorbeeld

Na de klik op Start kun je kiezen of je met een leeg vel aan de slag wilt (Start With Blank Diagram) of een voorbeeld wilt bekijken (Open Sample Graph). Dat laatste is een goed idee, omdat je daarmee een mooi beeld krijgt van het soort diagrammen waarvoor yEd bedoeld is, en daarmee ook van de soorten diagrammen waarvoor je niet bij yEd terecht kunt. Heb je eerder met yEd Live gewerkt, dan kun je overigens ook kiezen voor Continue Last Session om verder te gaan waar je gebleven was.

Zoals je kunt zien wanneer je klikt op Open Sample Graph, zijn de voorbeelden verdeeld in categorieën. De eerste categorie heet Layout en hierin zie je allerlei vormen die je diagrammen kunnen aannemen. Onder deze algemene categorie zie je rubrieken met diagrammen die specifiek worden gebruikt in zakelijke toepassingen (Business), programmeren (Programming), mindmaps, netwerken (Networks), tabellen (Tables), genealogie (Genealogy) en Venn-diagrammen.

Venn

Wat je uit dit aanbod ook leert, is dat yEd niet bedoeld is voor het maken van diagrammen op basis van cijfers, zoals taart- of staafdiagrammen, en ook niet voor bijvoorbeeld diagrammen met landkaarten. Liggen je grafische behoeften buiten het aanbod van yEd, dan zul je dus elders moeten zoeken.

In een algemene grafische editor kun je natuurlijk elk type diagram maken, maar dat is wel een heidens karwei omdat zulke programma’s allerlei gespecialiseerd gereedschap missen. Om te zien wat we daarmee bedoelen, open je het voorbeeld onder Venn.

Zoals je wellicht weet, kun je met een Venn-diagram laten zien of verzamelingen gemeenschappelijke elementen bevatten. Vaak zullen dat getallen zijn, maar in dit voorbeeld zijn de eigenschappen van verschillende Playstation-modellen.

Ga je met de cursor over de grafiek, dan zie je dat deze uit vier gekleurde cirkels bestaat waarvan yEd de kleuren mengt waar ze elkaar overlappen. Daarnaast zijn er acht tekstblokken. Klik je op zo’n tekst (bijvoorbeeld die in de roze cirkel) en versleep je deze een beetje, dan zie je hulplijnen die je helpen de tekst optimaal te plaatsen. Dat zou een algemeen programma ook nog wel doen, maar als specialist doet yEd dat ook in overlapgebieden, zoals voor de tekst 4 USB Ports.

Objecten plaatsen

Op de rechterschermhelft zie je allerlei objecten die je in je diagram kunt plaatsen en scrol je daar naar beneden, dan zie je naast de groep Shape Nodes nog heel wat meer categorieën. Rechtsboven zie je Graph Defaults. Dat venster bevat de standaardelementen die horen bij Venn-diagrammen. Omdat deze een buitenbeentje vormen binnen het aanbod van yEd, zul je hier in de praktijk alleen de eerste en laatste van de vier gebruiken.

Vanuit dit venster kun je snel passende elementen toevoegen aan je diagram. Sleep bijvoorbeeld de roze cirkel uit Graph Defaults naar rechtsonder in je grafiek, zodat deze de drie teksten rechtsonder omvat. Klik vervolgens rechtsboven op het tabblad Properties. Klik daar op het roze cirkeltje onder Color en kies een lichtblauwe kleur. Zoals je ziet, zorgt yEd zelf weer voor het mengen van kleuren.

Bij Properties kun je van elk element het uiterlijk in detail aanpassen en zoals je ziet, kun je er zelfs een beschrijving aan toevoegen en een url aan koppelen.

Jargon

De diagrammen die je in yEd maakt zijn – met uitzondering van het Venn-diagram – allemaal van hetzelfde type. Dat is een object dat in de wiskunde een graph wordt genoemd (graaf in het Nederlands). Een graph bestaat uit nodes (knopen) en edges (lijnen). Deze lijnen kunnen ook een richting hebben (pijl) en eventueel voorzien zijn van een waarde, bijvoorbeeld om een afstand aan te geven. De woorden Graph, Node en Edge kom je dan ook volop tegen in yEd. 

Lees ook: Met deze software kun je een organigram maken

Boom opzetten

Nu je het jargon kent en weet hoe je een object kunt toevoegen en aanpassen, is het tijd om zelf eens een diagram te gaan maken. Klik daarvoor linksboven op de drie lijntjes en kies New / Clear Diagram / Clear Diagram.

Klik nu linksboven op Layout en kies Orthogonal. Dit is een lay-out met een horizontale en verticale structuur voor knopen en lijnen en is daarmee zeer geschikt voor het type diagram dat we willen maken: een beslisboom. Klik op Apply om aan de slag te gaan.

Node en Edge

Sleep vanuit Shape Nodes een rechthoek naar het werkblad en maak deze groter (ongeveer 8 bij 8 roostervakjes) door een hoek te verslepen. Klik met rechts erop en kies Edit / Copy en vervolgens Edit / Paste. Versleep de kopie horizontaal en plaats hem rechts van het origineel. Zoals je merkt (en ook eerder zag), geeft yEd je hulp bij het mooi uitlijnen. Maak nog een kopie en plaats deze onder het origineel.

Rechtsklik nu op de knoop linksboven en kies Add Label. Typ in het tekstvak Beschik je over een pc? en druk op Enter. Zoals je ziet, is de tekst niet al te groot. Selecteer de tekst met Shift+linkermuisknop en verander bij Properties de tekstgrootte van 12px naar 18px.

Ga naar het tabblad Palette en open de groep Edges. Sleep het eerste element uit de groep naar de knoop met de ingevoerde tekst, laat de muisknop los en klik in de knoop rechts ervan. Er is nu een pijl geplaatst tussen de twee vakken. Plaats op dezelfde manier een pijl van het vak met de tekst naar het vak eronder.

Rechtsklik op de horizontale pijl en kies Add Label. Geef de tekst Nee gevolgd door Enter. Geef de verticale pijl op dezelfde manier de tekst Ja.

Stijl

Zouden we een nieuwe tekst invoeren in een van de andere knopen, dan zou deze weer de oorspronkelijke grootte hebben. Dat kunnen we eenvoudig voorkomen door een stijl te definiëren.

Selecteer eerst weer de tekst die we al hebben ingevoerd en zorg dat deze bij Properties zowel horizontaal als verticaal gecentreerd is met de pictogrammen onder Text Styling. Kies bij Placement voor Stretch Center. Selecteer het oranje vak bij de tekst en geef het via Properties een wat minder schreeuwerige kleur, zoals grijsblauw.

Rechtsklik nu in deze aangepaste knoop en kies Style / Set as default node style. Klik nu op een van de oranje vakken en Ctrl+klik op het andere om ze beiden te selecteren. Rechtsklik vervolgens op één van beide en kies Style / Apply default style. Merk op dat deze nieuwe stijl nu ook is terug te vinden onder Graph Defaults op het tabblad Palette, zodat je nieuwe elementen met dezelfde stijl van daaruit snel kunt toevoegen.

Op dezelfde manier kun je een standaard-stijl toekennen voor de lijnen (edges) en de tekst erbij (labels). Gewapend met deze standaard-stijl kunnen we onze beslisboom voltooien.

Optimaliseren

Toe we aan de beslisboom begonnen, kozen we voor de orthogonale lay-out, wat betekent dat componenten horizontaal en verticaal in het gelid staan. Wij hebben daarvoor zelf gezorgd bij het plaatsen van elementen.

Rechtsonder in het diagramvenster zie je een oranje pictogram, dat als je het aanwijst een pop-up geeft met de tekst Apply layout… Klik je hierop, dan zal yEd je hele diagram proberen te optimaliseren. Als het niet bevalt, kun je overigens met Ctrl+Z of het Undo-pictogram boven in beeld eenvoudig terug naar je vorige lay-out.

Ben je tevreden, dan kun je je diagram via het bestandsmenu opslaan (Save) of in verschillende formaten (png, svg, pdf) als plaatje exporteren (Export). Je kunt vanuit yEd Live zelfs je diagrammen laten analyseren. Dat wil onder andere zeggen dat je ze snel in verschillende lay-outs kunt bekijken via Explorer. Zo kom je er makkelijk achter of er geïsoleerde knopen zijn waarnaar niet wordt verwezen of dat er knopen zijn die naar zichzelf verwijzen.

Andere soorten diagrammen maken? Het gratis Google Presentaties is de redder in nood

Lokaal

We hebben je een idee gegeven van hoe je met yEd Live diagrammen kunt maken en aanpassen. Werk je liever lokaal, dan is er de desktopversie van yEd. Je kunt kiezen uit versies voor Windows, macOS en Linux. Het programma draait op Java, wat automatisch mee wordt geïnstalleerd. De installatie kent geen bijzonderheden.

Eenmaal gestart, zul je merken dat de desktopversie er weliswaar anders uitziet, maar dat de functionaliteit in grote lijnen hetzelfde is als die van yEd Live. Bovendien kun je de diagrammen die je daarin hebt gemaakt ook in de desktopversie openen (en omgekeerd).

Wil je voorbeelden bestuderen, dan vind je die in de desktopversie niet in het bestandsmenu, maar onder Help / Example Graphs. Een ander belangrijk verschil is dat yEd Live meer grafische objecten biedt om in je diagrammen te gebruiken.

Deze drie laptops kosten allemaal minder dan 400 euro en scoren een 8,5 of hoger bij bezoekers van Kieskeurig.nl ☝

Pelgrim brengt drie nieuwe inductiekookplaten uit die automatisch herkennen waar een pan staat en instellingen meenemen wanneer je die verplaatst. Bovendien gebruikt de IK4-serie een eigen inductietechniek die stiller en gelijkmatiger werkt dan eerdere modellen.

De kookplaten in de IK4-serie hebben een aparte slidebediening per zone, waarmee je de temperatuur in één beweging instelt. Door pandetectie wordt een pan direct herkend en schakelt de juiste zone in. Verplaats je de pan, dan neemt de kookplaat de ingestelde stand automatisch over op de nieuwe positie. Speciale programma's zoals de Smelt-, Warmhoud- of Aankook-functie (een opwarmfunctie waarmee je iets snel aan de kook kunt brengen)  helpen bij veelvoorkomende bereidingen. De in eigen huis ontwikkelde techniek levert een constant vermogen, waardoor de temperatuur stabiel blijft en het typische aan-uitpendelen uitblijft. Daardoor kun je veel preciezer koken.

©Pelgrim

De serie is uitgevoerd in kras- en stootvast keramisch glas met een facetrand. De kookzones zijn subtiel gemarkeerd en flexzones bieden ruimte voor pannen van verschillende formaten. Via de ConnectLife-app kun je instellingen aanpassen, timers instellen en recepten raadplegen. Ook onderhoudstips en updates zijn beschikbaar in de app.

Het 60-cm-model IK4064F biedt vier zones, waaronder een grote zone van 23 centimeter, plus boostfuncties, timers en een pauzestand. De 70 centimeter brede IK4072F heeft vier flexibele zones die je kunt combineren tot een groter kookoppervlak. De IK4083F (80 cm) heeft twee ruime flexzones en twee ronde zones voor wie veel plaats nodig heeft. Alle drie hebben per zone een sliderbediening, pandetectie en dezelfde automatische programma’s. De modellen passen in een standaard nismaat.

©Pelgrim

TCL staat vooral bekend om zijn betaalbare televisies, maar het Chinese merk brengt ook prijsvriendelijke soundbars op de markt. Zo heeft de recent verschenen Q65H interessante specificaties. Naast een forse soundbar met ondersteuning voor Dolby Atmos is er ook een draadloze subwoofer bijgesloten. Hoe bevalt dit nieuwe audiosysteem in de praktijk?

Anders dan zijn relatief bescheiden prijskaartje van amper 300 euro wellicht doet vermoeden, is de TCL Q65H stijlvol vormgegeven. De soundbar van 1,05 meter heeft een nette afwerking van matzwart kunststof en geborsteld aluminium. De voorkant en beide zijkanten zijn voorzien van speakerstof. Het geheel oogt erg chic.

Dankzij een geringe hoogte van 6,8 centimeter plaats je deze langwerpige speaker moeiteloos voor de meeste televisies. De behuizing zal het beeld niet zo gauw blokkeren. Liever ophangen? Gebruik in dat geval de twee bijgesloten muurbeugels. Het formaat van de subwoofer is met 22 × 36,9 × 27,5 centimeter behoorlijk fors. Reserveer hiervoor een plekje op de vloer.

©Maikel Dijkhuizen

Soundbar aansluiten

Je verbindt de Q65H zowel via HDMI-eARC als via de optische ingang met een televisie. Daarnaast telt de achterzijde nog een tweede HDMI-poort, zodat je bijvoorbeeld een tv-decoder, blu-ray-speler of gameconsole kunt aansluiten. Verder koppel je via usb eventueel een externe schijf of usb-stick met audiobestanden. Voor soundbarbegrippen heeft dit model veel aansluitopties.

Nadat de soundbar en subwoofer zijn aangesloten, koppel je ze draadloos aan elkaar. Dat gaat met behulp van de pairknop erg vlot. Op een klein display achter het speakerdoek verschijnt de term 'Sub connected'. Eenmaal aangesloten kies je op de sobere afstandsbediening de gewenste bron.

Verder loont het de moeite om direct na het aansluiten de TCL Home-app te installeren. Via de microfoon van de smartphone stemt de soundbar zijn geluid af op diverse akoestische eigenschappen van de luisterruimte. Het resultaat is een betere audioweergave. De kalibratie van deze zogeheten AI Sonic-functie duurt enkele minuten. Je gebruikt de app ook om nieuwe software-updates te installeren en equalizerinstellingen te wijzigen.

©Maikel Dijkhuizen

©Maikel Dijkhuizen

Films, series en muziek

TCL vermeldt een totaal piekvermogen van maar liefst 580 watt, waarvan er 150 watt is gereserveerd voor de subwoofer. Deze belofte is niet uit de lucht gegrepen, want de soundbar en basspeaker produceren samen een nogal vol geluid. Bij recente Netflix-streams vliegen de geluidseffecten je om de oren. De fabrikant heeft de actieve audiodrivers in de behuizing naar voren én zijwaarts gericht. Zeker in de beschikbare film- en gamemodus wekt deze opstelling enigszins de illusie van surroundgeluid, al klinkt het gebruik van échte surroundspeakers nog altijd een stuk beter. Desalniettemin is het ruimtelijke geluid een knappe prestatie. Mooi meegenomen is dat de Q65H een Dolby Atmos- en DTS:X-audiospoor kan verwerken.

Tijdens bombastische actiescènes laat de subwoofer zich duidelijk horen. Je kiest met de afstandsbediening tussen drie basniveaus, maar bij de luidste stand kunnen de buren waarschijnlijk meegenieten. Sowieso kan dit audiosysteem erg luid spelen. In combinatie met een ruimtelijk en helder geluid beleef je films en series voortaan intenser. Kun je bepaalde personages moeilijk verstaan, dan druk je gewoon op de Voice-knop van de afstandsbediening. De soundbar versterkt vervolgens menselijke stemmen.

Je kunt de soundbar ook gebruiken om muziek te luisteren. Via de ingebakken bluetooth5.3-module koppel je rechtstreeks een smartphone of tablet. Stream vervolgens een afspeellijst van Spotify, Apple Music of een andere muziekdienst. Hoewel de liedjes best redelijk klinken, haalt de geluidskwaliteit het niet bij een versterker of receiver met losse speakers. Logisch, want de audiodrivers zitten in de langwerpige luidspreker te dicht op elkaar om een duidelijk stereobeeld te realiseren. Voor een achtergrondmuziekje voldoet het prima.

©Maikel Dijkhuizen

TCL Q65H kopen?

In een kleine tot middelgrote woonkamer komt de TCL Q65H goed uit de verf. Dankzij meerdere zorgvuldig gepositioneerde audiodrivers, een krachtige subwoofer en een riant piekvermogen creëer je met dit audiosysteem en volwaardige thuisbioscoop dat luid kan spelen. Heb je geen ruimte of budget om een home-cinemaset met losse luidsprekers op te tuigen, dan is deze vriendelijk geprijsde soundbar/subwoofer-combinatie een uitstekend alternatief.