Wil je iets duidelijk maken? Probeer in plaats van woorden eens een diagram. Met yEd maak je ze in soorten en maten en het programma is nog gratis ook.

Dat een plaatje soms meer zegt dan duizend woorden, is bekend. Een populair type verhelderende afbeelding is de grafiek, waarmee je snel verbanden kunt zien in de wereld van getallen. Dat laatste is ook meteen de beperking ervan: zonder getallen heb je geen grafiek. In zulke situaties kunnen we terugvallen op een ander soort plaatje: het diagram.

Diagrammen zijn er in heel veel soorten: zo veel dat we geen enkel programma kennen waarmee je ze allemaal kunt maken. Eén soort diagrammen werkt met blokken die je aan elkaar kunt knopen met lijnen of pijlen. Dit is het type waarin het gratis yEd is gespecialiseerd. Je kunt ze in allerlei situaties gebruiken.

Live

Je kunt yEd downloaden in verschillende versies. Wanneer je maar af en toe een diagram hoeft te maken, kun je overwegen om met de onlineversie aan de slag te gaan. Daar gaan we dan ook uitgebreid naar kijken.

Wanneer je deze pagina opent, krijg je eerst een welkomstvenster te zien. Rechtsboven in dat venster zie je EN met een driehoekje. Klik je daarop, dan kun je desgewenst ook voor een Frans- of Duitstalige versie kiezen – het programma is van Duitse origine.

Het welkomstvenster bestaat uit slechts twee pagina’s, zodat je na één klik op Next al gereed bent om aan de slag te gaan met een klik op Start.

Voorbeeld

Na de klik op Start kun je kiezen of je met een leeg vel aan de slag wilt (Start With Blank Diagram) of een voorbeeld wilt bekijken (Open Sample Graph). Dat laatste is een goed idee, omdat je daarmee een mooi beeld krijgt van het soort diagrammen waarvoor yEd bedoeld is, en daarmee ook van de soorten diagrammen waarvoor je niet bij yEd terecht kunt. Heb je eerder met yEd Live gewerkt, dan kun je overigens ook kiezen voor Continue Last Session om verder te gaan waar je gebleven was.

Zoals je kunt zien wanneer je klikt op Open Sample Graph, zijn de voorbeelden verdeeld in categorieën. De eerste categorie heet Layout en hierin zie je allerlei vormen die je diagrammen kunnen aannemen. Onder deze algemene categorie zie je rubrieken met diagrammen die specifiek worden gebruikt in zakelijke toepassingen (Business), programmeren (Programming), mindmaps, netwerken (Networks), tabellen (Tables), genealogie (Genealogy) en Venn-diagrammen.

Venn

Wat je uit dit aanbod ook leert, is dat yEd niet bedoeld is voor het maken van diagrammen op basis van cijfers, zoals taart- of staafdiagrammen, en ook niet voor bijvoorbeeld diagrammen met landkaarten. Liggen je grafische behoeften buiten het aanbod van yEd, dan zul je dus elders moeten zoeken.

In een algemene grafische editor kun je natuurlijk elk type diagram maken, maar dat is wel een heidens karwei omdat zulke programma’s allerlei gespecialiseerd gereedschap missen. Om te zien wat we daarmee bedoelen, open je het voorbeeld onder Venn.

Zoals je wellicht weet, kun je met een Venn-diagram laten zien of verzamelingen gemeenschappelijke elementen bevatten. Vaak zullen dat getallen zijn, maar in dit voorbeeld zijn de eigenschappen van verschillende Playstation-modellen.

Ga je met de cursor over de grafiek, dan zie je dat deze uit vier gekleurde cirkels bestaat waarvan yEd de kleuren mengt waar ze elkaar overlappen. Daarnaast zijn er acht tekstblokken. Klik je op zo’n tekst (bijvoorbeeld die in de roze cirkel) en versleep je deze een beetje, dan zie je hulplijnen die je helpen de tekst optimaal te plaatsen. Dat zou een algemeen programma ook nog wel doen, maar als specialist doet yEd dat ook in overlapgebieden, zoals voor de tekst 4 USB Ports.

Objecten plaatsen

Op de rechterschermhelft zie je allerlei objecten die je in je diagram kunt plaatsen en scrol je daar naar beneden, dan zie je naast de groep Shape Nodes nog heel wat meer categorieën. Rechtsboven zie je Graph Defaults. Dat venster bevat de standaardelementen die horen bij Venn-diagrammen. Omdat deze een buitenbeentje vormen binnen het aanbod van yEd, zul je hier in de praktijk alleen de eerste en laatste van de vier gebruiken.

Vanuit dit venster kun je snel passende elementen toevoegen aan je diagram. Sleep bijvoorbeeld de roze cirkel uit Graph Defaults naar rechtsonder in je grafiek, zodat deze de drie teksten rechtsonder omvat. Klik vervolgens rechtsboven op het tabblad Properties. Klik daar op het roze cirkeltje onder Color en kies een lichtblauwe kleur. Zoals je ziet, zorgt yEd zelf weer voor het mengen van kleuren.

Bij Properties kun je van elk element het uiterlijk in detail aanpassen en zoals je ziet, kun je er zelfs een beschrijving aan toevoegen en een url aan koppelen.

Jargon

De diagrammen die je in yEd maakt zijn – met uitzondering van het Venn-diagram – allemaal van hetzelfde type. Dat is een object dat in de wiskunde een graph wordt genoemd (graaf in het Nederlands). Een graph bestaat uit nodes (knopen) en edges (lijnen). Deze lijnen kunnen ook een richting hebben (pijl) en eventueel voorzien zijn van een waarde, bijvoorbeeld om een afstand aan te geven. De woorden Graph, Node en Edge kom je dan ook volop tegen in yEd. 

Lees ook: Met deze software kun je een organigram maken

Boom opzetten

Nu je het jargon kent en weet hoe je een object kunt toevoegen en aanpassen, is het tijd om zelf eens een diagram te gaan maken. Klik daarvoor linksboven op de drie lijntjes en kies New / Clear Diagram / Clear Diagram.

Klik nu linksboven op Layout en kies Orthogonal. Dit is een lay-out met een horizontale en verticale structuur voor knopen en lijnen en is daarmee zeer geschikt voor het type diagram dat we willen maken: een beslisboom. Klik op Apply om aan de slag te gaan.

Node en Edge

Sleep vanuit Shape Nodes een rechthoek naar het werkblad en maak deze groter (ongeveer 8 bij 8 roostervakjes) door een hoek te verslepen. Klik met rechts erop en kies Edit / Copy en vervolgens Edit / Paste. Versleep de kopie horizontaal en plaats hem rechts van het origineel. Zoals je merkt (en ook eerder zag), geeft yEd je hulp bij het mooi uitlijnen. Maak nog een kopie en plaats deze onder het origineel.

Rechtsklik nu op de knoop linksboven en kies Add Label. Typ in het tekstvak Beschik je over een pc? en druk op Enter. Zoals je ziet, is de tekst niet al te groot. Selecteer de tekst met Shift+linkermuisknop en verander bij Properties de tekstgrootte van 12px naar 18px.

Ga naar het tabblad Palette en open de groep Edges. Sleep het eerste element uit de groep naar de knoop met de ingevoerde tekst, laat de muisknop los en klik in de knoop rechts ervan. Er is nu een pijl geplaatst tussen de twee vakken. Plaats op dezelfde manier een pijl van het vak met de tekst naar het vak eronder.

Rechtsklik op de horizontale pijl en kies Add Label. Geef de tekst Nee gevolgd door Enter. Geef de verticale pijl op dezelfde manier de tekst Ja.

Stijl

Zouden we een nieuwe tekst invoeren in een van de andere knopen, dan zou deze weer de oorspronkelijke grootte hebben. Dat kunnen we eenvoudig voorkomen door een stijl te definiëren.

Selecteer eerst weer de tekst die we al hebben ingevoerd en zorg dat deze bij Properties zowel horizontaal als verticaal gecentreerd is met de pictogrammen onder Text Styling. Kies bij Placement voor Stretch Center. Selecteer het oranje vak bij de tekst en geef het via Properties een wat minder schreeuwerige kleur, zoals grijsblauw.

Rechtsklik nu in deze aangepaste knoop en kies Style / Set as default node style. Klik nu op een van de oranje vakken en Ctrl+klik op het andere om ze beiden te selecteren. Rechtsklik vervolgens op één van beide en kies Style / Apply default style. Merk op dat deze nieuwe stijl nu ook is terug te vinden onder Graph Defaults op het tabblad Palette, zodat je nieuwe elementen met dezelfde stijl van daaruit snel kunt toevoegen.

Op dezelfde manier kun je een standaard-stijl toekennen voor de lijnen (edges) en de tekst erbij (labels). Gewapend met deze standaard-stijl kunnen we onze beslisboom voltooien.

Optimaliseren

Toe we aan de beslisboom begonnen, kozen we voor de orthogonale lay-out, wat betekent dat componenten horizontaal en verticaal in het gelid staan. Wij hebben daarvoor zelf gezorgd bij het plaatsen van elementen.

Rechtsonder in het diagramvenster zie je een oranje pictogram, dat als je het aanwijst een pop-up geeft met de tekst Apply layout… Klik je hierop, dan zal yEd je hele diagram proberen te optimaliseren. Als het niet bevalt, kun je overigens met Ctrl+Z of het Undo-pictogram boven in beeld eenvoudig terug naar je vorige lay-out.

Ben je tevreden, dan kun je je diagram via het bestandsmenu opslaan (Save) of in verschillende formaten (png, svg, pdf) als plaatje exporteren (Export). Je kunt vanuit yEd Live zelfs je diagrammen laten analyseren. Dat wil onder andere zeggen dat je ze snel in verschillende lay-outs kunt bekijken via Explorer. Zo kom je er makkelijk achter of er geïsoleerde knopen zijn waarnaar niet wordt verwezen of dat er knopen zijn die naar zichzelf verwijzen.

Andere soorten diagrammen maken? Het gratis Google Presentaties is de redder in nood

Lokaal

We hebben je een idee gegeven van hoe je met yEd Live diagrammen kunt maken en aanpassen. Werk je liever lokaal, dan is er de desktopversie van yEd. Je kunt kiezen uit versies voor Windows, macOS en Linux. Het programma draait op Java, wat automatisch mee wordt geïnstalleerd. De installatie kent geen bijzonderheden.

Eenmaal gestart, zul je merken dat de desktopversie er weliswaar anders uitziet, maar dat de functionaliteit in grote lijnen hetzelfde is als die van yEd Live. Bovendien kun je de diagrammen die je daarin hebt gemaakt ook in de desktopversie openen (en omgekeerd).

Wil je voorbeelden bestuderen, dan vind je die in de desktopversie niet in het bestandsmenu, maar onder Help / Example Graphs. Een ander belangrijk verschil is dat yEd Live meer grafische objecten biedt om in je diagrammen te gebruiken.

Deze drie laptops kosten allemaal minder dan 400 euro en scoren een 8,5 of hoger bij bezoekers van Kieskeurig.nl ☝

De Lexus NX verscheen in 2014 en kende sindsdien een bescheiden succes in Nederland, met zo'n 1500 verkochte exemplaren. Het merk groeit wereldwijd echter flink. Met de lancering van de plug-inhybride NX450h+ zet Lexus deze lijn voort. Irwin van InstaAutoVlog heeft het model getest en deelt zijn bevindingen.

Positionering

De Lexus NX strijdt met auto's als de BMW (i)X3, de Volvo XC60 en de Mercedes-Benz GLC. Ook de Audi Q5 is een directe opponent. Het onderscheidende vermogen? Een rijke standaarduitrusting, Lexus' Red Carpet Treatment en de standaard van een hybride aandrijflijn. 

Afmetingen

Met een lengte van 4,66 meter en een breedte van bijna 1,87 meter is hij iets compacter dan sommige concurrenten, maar hij wint het in hoogte met 1,66 meter. Dit geeft de NX een robuuste, maar nooit logge uitstraling, passend bij zijn klasse.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

F-Sport-uitvoering

In het donker zorgt de scherp vormgegeven led-verlichting voor en achter voor een sterke uitstraling en herkenbare signatuur. De grille is een opvallend detail, zeker bij de F-Sport uitvoering. Deze testversie valt op door die grille, zwarte dakrails en raamomlijsting, en bijpassende zwarte buitenspiegels. De 20-inch F-Sport Design wielen versterken de sportieve uitstraling, vooral in combinatie met de F-White lak.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Premium interieur

De Lexus NX biedt een luxe interieur: alles voelt solide en prettig aan. Bovenop het dashboard zit standaard een 14inch-touchscreen voor infotainment vanaf de Business Line; de basisuitvoering heeft een 9,8inch-scherm. Navigatie en draadloos Apple CarPlay of Android Auto zijn standaard aanwezig.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

E-Latch-deuropeners

Het zitcomfort is goed en ook de ondersteuning voor beide ellebogen is uitstekend. Enkel het axiaal beperkt verstelbare stuurwiel kan beter. De NX is voorzien van een deels digitaal instrumentarium en e-Latch deurontgrendeling. Deze portieropeners zorgen ervoor dat je geen deur kunt openen als er verkeer van achteren aankomt.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Details en afwerking

In de Lexus NX zijn details en finesse volop aanwezig. De bediening van elementen zoals de middenarmsteun voelt licht en doordacht, terwijl de klimaatregeling, met nanotechnologie, niet alleen nare geurtjes, maar ook droge huid helpt voorkomen. De geluidsisolatie zorgt daarnaast voor rust in het interieur.

Standaard krijg je een audiosysteem met negen luidsprekers en een subwoofer. Voor wie meer wil, is er in de President-uitvoering een Mark Levinson-systeem met zeventien luidsprekers en een vermogen van 1800 watt, voor een premium luisterervaring.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

1500 kilo trekgewicht

Op de achterbank is voldoende plek voor drie volwassenen. De kofferbakinhoud is voor alle versies gelijk. Deze meet 520 liter en is te vergroten naar maximaal 1411 liter. Een sterk punt van de PHEV is het trekgewicht. Mag de normale hybride als 2WD en AWD maximaal 1000 kilogram trekken, na het aanvinken van het 2495 euro kostende Explorer Pack wordt dit naar 1500 kilogram verhoogd. In het pack zit een afneembare trekhaak en een kogeldruk van 100 kilogram. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Bereik van de accu

De instap-Lexus NX betreft de 350h. Deze is voorwielaangedreven en beschikt over een 2,5liter-viercilinder benzinemotor die samenwerkt met een 192pk en 270Nm sterke elektromotor. Er is ook een 350h AWD met een extra 54pk en 121 Nm sterke elektromotor op de achteras.

Voor de test is gereden met de plug-in hybride 450h+. De basis-aandrijflijn is gelijk aan die van de 350h AWD. Dankzij een 18,1kWh-lithium-ion batterij kan het elektrische vermogen langer worden aangesproken: zo'n 74 (Luxury Line) of 69 kilometer volgens de WLTP-testmethode.

🚘Meer weten over auto-afkortingen? Lees dan: Van actieradius tot WLTP: dit is het EV-ABC

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Accumanagement

De auto is uitgerust met een eenfase-6,6 kW boordlader, terwijl de warmtepomp ook in de winter zorgt voor een bruikbare actieradius. Interessant is de slimme software die ervoor zorgt dat de batterij in topconditie blijft, zelfs als je deze niet vaak oplaadt. De accu wordt regelmatig ont- en opgeladen om alle cellen actief te houden. Lexus biedt bovendien 10 jaar garantie op de batterij.

Krachtige en soepele aandrijflijn

Het gecombineerde vermogen is 309 pk en in 6,3 seconden ben je van 0 tot 100 km/u. De topsnelheid is 200 km/u. Prettig is het hoge elektrische vermogen van gecombineerd 246 pk, zo'n 100 pk meer dan bij de concurrentie.

Verbruik bij lege accu

Is de accu na zo'n 65 kilometer te hebben gereden leeg, dan verandert de NX in een normale hybride. De elektromotor wordt getemperd en dat zorgt mede voor een op dat moment nog steeds laag brandstofverbruik. Een gemiddelde van 1 op 16 is dan prima te realiseren; een uitstekende waarde. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Rijdynamiek

Voor wat betreft de rijdynamiek plaatst de NX zich tussen de compactere LBX en grotere broer RX. Zo stuurt hij verrassend direct en voelt hij mede dankzij het formaat wendbaar en overzichtelijk. Op de snelweg is het de rust in het onderstel waarmee hij overtuigt,net als de uitstekende geluidsisolatie, rechtuit-stabiliteit en het uitmuntend werkende Lexus Safety System+, inclusief een autonome rij-assistent van level 2. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

AVS-dempers

Kun je de Volvo, Mercedes en Audi optioneel met luchtvering krijgen, bij Lexus is dit niet het geval. Het merk focust zich op zogeheten AVS-dempers. Deze Adaptive Variable Suspension-ophanging is standaard onder de F-Sport en President Line en zorgt ervoor dat de NX te allen tijde vlak blijft. Dit kan extra comfort geven, maar met name bij het afrijden van drempels zou een soepelere demping juist voor wat meer comfort mogen zorgen. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Prijzen en uitvoeringen

De Lexus NX is als 350h leverbaar vanaf 61.995 euro. De 350h AWD kost minimaal 71.995 euro. Pluggen kan met de 450h+ vanaf 65.995 euro en de geteste 450h+ F-Sport Line staat voor 74.995 euro op de lijst. 

De HMD Fusion is een van de opvallendste smartphones van 2024. Je kunt namelijk speciale hoesjes om de telefoon doen om extra functies te gebruiken. Zo kan de budgettelefoon opeens betere selfies maken of draadloos opladen. In deze HMD Fusion-review zoomen we in op de accessoire en de smartphone zelf.

De HMD Fusion is te koop in twee versies, met respectievelijk 6 GB werkgeheugen en 128 GB opslagcapaciteit en 8 GB / 256 GB. Wij hebben het eerste model getest, dat een adviesprijs van 270 euro draagt. Voor dertig euro meer koop je het betere model, wat wij een nette meerprijs vinden.

In de doos vind je naast een usb-c-oplaadkabel ook een stevig transparant hoesje, dat geen functies toevoegt behalve je toestel beschermen tegen krassen en een valpartij. HMD verkoopt het hoesje ook in het blauw, groen en roze.

Speciale hoesjes

Interessanter zijn de accessoires die wél extra’s bieden, via de stroompinnetjes in het hoesje en op de achterkant van de telefoon. HMD presenteerde in september een hoesje met uitklappende ledring voor betere selfies in het donker, een extra stevig hoesje met een SOS-knop en een hoesje dat draadloos opladen mogelijk maakt.

Met de verkrijgbaarheid van die hoesjes schiet het vooralsnog niet op: die met de selfiering en SOS-knop komen volgens de HMD-website 'later dit jaar beschikbaar' en het oplaadhoesje ontbreekt begint november nog op die website. Wat de hoesjes gaan kosten, is ook nog onduidelijk.

Gelukkig kon HMD ons wel al een hoesje met selfiering opsturen om te testen in combinatie met de Fusion. Dat hoesje is stevig en biedt veel grip. De ledring rond de cameramodule op de achterkant is met een vrije hand makkelijk – maar niet té makkelijk – omhoog te klappen en prijkt dan boven het scherm uit. Vervolgens vind je in de camera-app een instelling voor de aparte flitser, die dus stroom krijgt via het toestel. Je kunt in die instelling onder andere de kleurweergave en helderheid van de flitsring aangeven. De flitsring werkt naar behoren.

📱Leestip: Waar voor je geld: 5 uitgebreide smartphones voor max 500 euro

©Rens Blom

Hieronder vind je twee selfies, gemaakt in het donker op straat. Op de linkerfoto gebruikten we de HMD Fusion als een normale smartphone, waarbij het scherm oplicht om je gezicht in beeld te brengen. Op de rechterfoto stond de flitsring boven het scherm. Wij kregen gemengde reacties op het nut en de kwaliteit van de flitsring, met name omdat hij je gezicht minder natuurlijk weergeeft.

©Rens Blom

Interessant initiatief

Hoewel we dus nog niets kunnen zeggen over de prijzen en de kwaliteit van de andere hoesjes, vinden we het initiatief van HMD interessant. Het doet ons terugdenken aan Motorola, dat jaren geleden al smartphonehoesjes met boeiende functies uitbracht. Denk aan een extra accu, krachtige luidspreker of zelfs miniprinter. HMD pakt het vooralsnog minder exotisch aan, maar belooft wel meer speciale hoesjes. Wij zijn benieuwd.

Positief in ieder geval is dat HMD alle benodigde technische informatie opensource gemaakt heeft, waardoor bedrijven en hobbyisten zelf hoesjes en accessoires kunnen maken die werken met de Fusion.

De HMD Fusion als smartphone

Als smartphone is de HMD Fusion ook noemenswaardig. In lijn met HMD's duurzaamheidsfilosofie is het toestel grotendeels zelf uit elkaar te halen met een schroevendraaier. Op die manier kun je het scherm, de accu, usb-c-poort en andere belangrijke onderdelen vervangen.

HMD verkoopt die onderdelen (straks) zelf via zijn website en stelt reparatiehandleidingen beschikbaar. Een mooi pluspunt van het toestel, zeker ten opzichte van concurrerende telefoons die alleen door een professionele partij te repareren zijn. De prijzen van vervangende onderdelen vinden we schappelijk. Een nieuwe accu kost 25 euro, een nieuw scherm 50 euro.

©Rens Blom

Als 270 euro kostende telefoon biedt de HMD Fusion echter minder goede specificaties dan je verwacht in deze prijsklasse. Weliswaar voelt het toestel stevig aan, het 6,56inch-LCD-scherm met lage resolutie van 1612 x 720 pixels maakt het beeld niet scherp. En de Qualcomm Snapdragon 4 Gen 2-processor is oud en eenvoudig, waardoor de telefoon merkbaar trager is dan de concurrentie. Dat belooft weinig goeds voor de prestaties na een jaar gebruik.

Ook op de camera's is bezuinigd. De Fusion mist een groothoekcamera om extra wijde foto’s te schieten, bijvoorbeeld. Daar staat tegenover dat HMD de Fusion wel een prima selfiecamera met een 50megapixel-resolutie geeft. De camera achterop heeft maar liefst 108 megapixels, maar is kwalitatief niet bijzonder.

©Rens Blom

De 5000mAh-accu gaat wel lekker lang mee, geholpen door de eenvoudige processor en lage schermresolutie. Je kunt de HMD Fusion bijna twee dagen gebruiken voordat je de oplader moet pakken.

Mager updatebeleid

Het updatebeleid van de Fusion is helaas mager. HMD belooft upgrades naar Android 15 en 16 en drie jaar beveiligingsupdates. In dit prijssegment kun je telefoons met vier of vijf jaar updates kopen, onder andere van Samsung.

Conclusie: HMD Fusion kopen?

De HMD Fusion is een interessante smartphone omdat je hem kunt uitbreiden met hoesjes vol extra functies. Een bijzonder concept, al hebben we helaas nog niet alle hoesjes kunnen testen. Als toestel zelf maakt de Fusion minder indruk: hij is weliswaar prima te repareren, maar heeft eenvoudige specificaties en krijgt korter updates dan de concurrentie. Zo is de HMD Fusion een opvallende telefoon voor een select publiek.