Op ID.nl zijn al vaker artikelen verschenen over de AI-chatbot ChatGPT. In dit artikel kijken we nog iets verder. We laten zien hoe je met slimme tips en tools de mogelijkheden van ChatGPT uitbreidt en maken kennis met enkele alternatieven en aanvullende diensten.

Toen we eind 2022 voor het eerst kennismaakten met ChatGPT, deed het ons wat denken aan Ask Jeeves, de virtuele butler van vroeger. Via een eenvoudige interface kon je een vraag typen en met wat geluk een goed antwoord krijgen. ChatGPT heeft ook zo’n simpel tekstvak, maar dankzij AI is het uitgegroeid tot een poort naar een enorme kennisdatabank met antwoorden op de meest uiteenlopende vragen.

Ga naar https://chat.openai.com; hier kun je je aanmelden en je vragen typen. Het liefst in het Engels, omdat de bot voornamelijk is getraind op Engelse data, maar het kan ook in het Nederlands. We gaan ervan uit dat je al wat hebt geëxperimenteerd en helemaal klaar bent voor extra tips en tools.

We bespreken eerst een aantal browserextensies voor ChatGPT. Vervolgens stellen we je enkele plug-ins voor ChatGPT Plus voor en ten slotte een paar alternatieven, waarvan sommige je ook toegang geven tot het uitgebreidere taalmodel GPT-4.

Actuele bronnen

In dit artikel hebben we je al kennis laten maken met enkele browserextensies voor ChatGPT. Een ervan was WebChatGPT, waarmee ChatGPT toegang krijgt tot actuele websites. Daarnaast hebben we het ook gehad over ChatGPT for Google, waarmee je antwoorden van ChatGPT kunt zien naast de zoekresultaten van Google.

Perplexity.ai bespraken we ook al, en inmiddels kun je deze dienst als browserextensie installeren vanuit de Chrome Web Store. Je kunt de extensie bedienen met behulp van een knop, waar je de gewenste prompt kunt invoeren, ook in het Nederlands. Standaard is Internet geselecteerd, wat betekent dat Perplexity toegang heeft tot internetbronnen, vergelijkbaar met WebChatGPT. Je kunt echter ook This Domain of This Page selecteren, zodat de bot zich beperkt tot (links van) de geselecteerde bronnen.

Een andere handige extensie is Merlin. Net als de andere browserextensies in dit artikel is Merlin te vinden in de Chrome Web Store. Nadat je Merlin hebt geïnstalleerd, activeer je het met de sneltoets Ctrl+M, ongeacht welke webpagina je op dat moment bekijkt. Je moet je wel eerst aanmelden bij de dienst, bijvoorbeeld met je Google-account. Het aantal prompts is beperkt tot vijftig per dag, of tien als je GPT-4 selecteert, wat ook mogelijk is. Merlin wordt bediend vanuit een deelvenster met vier knoppen. Een knop om te schakelen tussen GPT-3 en GPT-4, een om WebChat in te schakelen, zodat je vragen kunt stellen aan de geopende webpagina, een om in interactie te treden met een document dat je zelf kunt uploaden en een om actuele webbronnen te betrekken in de antwoorden.

Leeshulp

Wanneer je informatie op het internet zoekt, kom je regelmatig lange of complexe teksten tegen, en het kan frustrerend zijn als je merkt dat je er uiteindelijk niet veel aan hebt. Laat dan de Wiseone-extensie je copiloot zijn. Na registratie hoef je slechts op een knop te drukken (en toestemming te geven om toegang te krijgen tot de huidige site) om een tekstsamenvatting te krijgen. Zo kun je snel beoordelen of het de moeite waard is om de hele tekst door te nemen. Houd er rekening mee dat de samenvatting in het Engels is, ook van anderstalige teksten.

Je kunt ook specifieke vragen stellen aan Wiseone, zelfs in andere talen, en aangeven of de extensie alleen informatie uit de huidige tekst of van het hele internet mag gebruiken voor het antwoord. Bovendien kun je suggesties vragen, waarna Wiseone andere, vaak recente, artikelen zal aanbevelen die over hetzelfde onderwerp gaan. Deze functie werkt momenteel alleen met Engelstalige teksten.

Als het om strikt wetenschappelijke teksten gaat, kun je nog een andere leeshulp gebruiken: SciSpace Copilot (gratis registratie). Deze extensie leest en interpreteert de tekst op de webpagina, waarna je antwoord krijgt op verschillende vragen die je over de tekst stelt. Je kunt zelf kiezen in welke taal je deze antwoorden wilt. De tool geeft zelf suggesties voor zinvolle vragen, zoals “Vat deze tekst samen in een begrijpelijker versie” of “Heeft deze tekst beperkingen of vooroordelen?”. Je kunt de teksten opslaan in een online bibliotheek en de antwoorden van SciSpace Copilot delen via Twitter.

Synopsis

Als je genoeg hebt aan een snelle samenvatting zonder registratie, dan is de extensie Summarize iets voor jou. Met een druk op de knop krijg je in een apart venster een samenvatting van de tekst op de webpagina. Deze samenvatting kun je direct delen via Facebook of LinkedIn. De extensie ondersteunt meerdere talen, maar het kan voorkomen dat een samenvatting van een Nederlandse tekst deels in het Engels verschijnt.

Als je een YouTube-fan bent, is de extensie YouTube Summary zeker het bekijken waard. In eerste instantie zie je naast de video het bijbehorende transcript. Je kunt tevens een ChatGPT-venster openen waarin het transcript automatisch wordt geüpload, samen met een instelbare prompt, zoals “Vat het volgende samen in 5 kernpunten”.

Schrijfhulp

Naast tools die het lezen en verwerken van teksten makkelijker maken, zijn er ook enkele extensies die het (creatief) schrijven kunnen optimaliseren. Een ervan is ChatGPT Writer, ontworpen voor het snel en efficiënt opstellen van e-mails, maar ook bruikbaar voor andere tekstsoorten. Om toegang te krijgen tot deze tool, dien je in te loggen bij OpenAI. Vervolgens geef je aan waar je boodschap over moet gaan, eventueel inclusief de inhoud van de mail waarop je een antwoord wilt formuleren. Deze tool ondersteunt meerdere talen.

Een vergelijkbare tool, Compose AI, is nog flexibeler. Je kunt deze gebruiken in Google Docs en Gmail, maar houd er rekening mee dat een gratis account beperkt is tot duizend woorden.

Daarnaast is er de extensie MaxAI.me, die niet alleen tekst kan genereren, maar ook eigen tekst kan verbeteren, schrijfstijlen kan aanpassen, samenvattingen kan maken en controle kan uitvoeren op mogelijke spel- en grammaticafouten, en vertalingen kan uitvoeren. Het enige wat je hoeft te doen, is een stuk tekst op een willekeurige webpagina markeren en de gewenste instructie selecteren. Deze tool biedt ondersteuning voor verschillende talen en maakt gebruik van onder andere ChatGPT, Bing AI en Bard.

Weergave

De interface van ChatGPT is opmerkelijk minimalistisch, en dit geldt ook voor de vormgeving van de respons. Gelukkig zijn er enkele extensies die je kunnen helpen bij het organiseren en vormgeven van je interacties.

Met behulp van SuperPower ChatGPT kun je bijvoorbeeld mappen maken om je conversaties met ChatGPT overzichtelijker te organiseren. Je kunt eenvoudig een gesprek naar de gewenste map slepen.

Maar er is meer. Zo kun je ook je promptgeschiedenis opslaan en bepaalde prompts als favorieten markeren. Met behulp van een ingebouwde zoekfunctie kun je snel de gewenste prompt terugvinden. Bovendien kun je ‘macro’s’ (@<promptnaam>) maken naar veelgebruikte prompts, zodat je ze sneller kunt uitvoeren. Met behulp van het uitgebreide instellingenvenster kun je deze tool volledig aanpassen aan je eigen voorkeuren.

De Botrush Browser Plugin is primair bedoeld om de interface van ChatGPT aantrekkelijker te maken. Je kunt de interface op verschillende manieren aanpassen, met keuze uit vijftien kleurenschema’s en 25 lettertypen. Deze tool geeft ook het aantal tekens en woorden in een antwoord aan. Daarnaast stelt Botrush je in staat om elke respons direct te kopiëren in Markdown- of HTML-formaat en je kunt conversaties exporteren in verschillende formaten. Er is tevens een knop waarmee ChatGPT automatisch aanvullende informatie blijft geven na elk antwoord, totdat je deze knop weer uitschakelt. Net als SuperPower ChatGPT geeft ook Botrush je de mogelijkheid eigen ‘macro’s’ te creëren om zo sneller bepaalde responses op te roepen.

Spraak

Voor het gebruik van ChatGPT en andere AI-chatbots moet je vooralsnog je prompts typen, waarna de antwoorden op het scherm verschijnen. Dan zijn persoonlijke assistenten zoals Alexa en Siri handiger omdat je die gewoon spraakopdrachten kunt geven. De browserextensie Promptheus maakt dit nu ook mogelijk en ondersteunt daarbij verschillende talen. Helaas bleek deze tool niet naar behoren te functioneren op onze testtoestellen, maar je kunt het natuurlijk proberen op je eigen systeem.

De extensie Talk-to-ChatGPT werkt zelfs in twee richtingen en ondersteunt eveneens verschillende talen, waaronder het Nederlands. Hiermee kun je niet alleen je prompts inspreken, maar worden de antwoorden van ChatGPT ook voorgelezen. Hoewel deze extensie nog niet helemaal perfect werkt, kun je er al goed mee aan de slag.

ChatGPT plug-ins

De tot nu toe besproken tools zijn voornamelijk browserextensies voor Chromium-browsers zoals Chrome, Edge en Brave. Maar er zijn ook diverse plug-ins specifiek ontworpen voor ChatGPT, die naadloos geïntegreerd kunnen worden. Helaas is deze plug-infunctionaliteit momenteel alleen beschikbaar voor gebruikers van ChatGPT Plus, het betaalde abonnement (ongeveer 23 euro per maand). Daarom beperken we ons hier tot een korte kennismaking: hoe activeer je deze functionaliteit, hoe gebruik je plug-ins en wat is zoal beschikbaar.

We gaan ervan uit dat je toegang hebt tot ChatGPT Plus. Ga naar https://chat.openai.com, klik op de knop met de drie puntjes linksonder en selecteer Instellingen. Ga naar het gedeelte Bètafuncties en schakel de Plug-ins-functie in. Ga terug naar het chatvenster, selecteer bovenaan GPT-4 en klik op Plugins Beta en vervolgens op No plugins enabled en Plugin store. Je verneemt hier dat plug-ins worden ontwikkeld door derde partijen en gekoppeld zijn aan externe apps, wat betekent dat deze toegang kunnen hebben tot delen van je conversaties. Bevestig dit met OK.

Op het tabblad All zie je een overzicht van alle beschikbare plug-ins. Op dit moment zijn dat er al meer dan zeshonderd en er worden dagelijks nieuwe toegevoegd. Er is ook een zoekbalk waarin je plug-ins kunt zoeken op basis van trefwoorden. Helaas is er momenteel geen thematische indeling beschikbaar, maar op het tabblad Popular vind je alvast een selectie van zestien veelgebruikte plug-ins, zoals Speak (om iets in een andere taal te zeggen), Scholar AI (om te zoeken in 40 miljoen wetenschappelijke documenten), Expedia (voor het plannen van reizen), Zapier (om te integreren met duizenden apps) en Link Reader (om links naar verschillende soorten documenten te ‘lezen’).

Voorbeelden plug-ins

Het activeren van een plug-in is een kwestie van op de bijbehorende Install-knop klikken. Even later belandt de toegevoegde plug-in op het tabblad Installed, waar je deze ook kunt verwijderen. Bovenaan het invoervenster kun je de plug-ins activeren via een uitklapvenster. Op dit moment kun je echter niet meer dan drie plug-ins tegelijk inschakelen.

De meeste plug-ins worden automatisch geactiveerd wanneer je een geschikte prompt invoert. Als je bijvoorbeeld een link naar een pdf in het invoerveld plakt, wordt wellicht de plug-in ChatWithPDF automatisch opgeroepen. Deze zal de pdf-tekst lezen, waarna je er allerlei vragen over kunt stellen. Als je een wetenschappelijke vraag stelt, zoals "Teken de Zeta-functie op de kritische lijn tot t=60", is de kans groot dat de plug-in Wolfram in actie komt, en tekst en afbeeldingen genereert.

In de praktijk kan het soms wat zoeken zijn om de gewenste plug-in te activeren op basis van je prompt, maar we hebben gemerkt dat je dit kunt forceren door je prompt te laten voorafgaan door @<naam_van_plug-in>. Voor verdere informatie en voorbeelden kun je ook googelen naar iets als use <naam_plug-in> chatgpt plugin. Het plug-insysteem in AI-chatbots is veelbelovend, maar op dit moment valt niet te ontkennen dat het nog in een bètafase verkeert.

Extra diensten

ChatGPT is natuurlijk de bekendste AI-chatbot, maar het is lang niet de enige. Op ID.nl zijn intussen ook al andere populaire chatbots aan bod gekomen als Dall-E2, Stable Diffusion en Bing Chat (ook beschikbaar als browserextensie: Bing Chat sidebar for Chrome), en we hebben het eerder ook al gehad over You Chat, ChatSonic en Character.ai.

Bij de laatste kun je uit tientallen personae oftewel virtuele personages kiezen, waarna je een antwoord kunt verwachten dat past bij het gekozen personage.

Dit is evenwel maar een speelse aanzet voor wat een applicatie als Auto-GPT kan bieden; dit opensource-project werkt met zogeheten AI-agents.

Taalmodellen

Een van de voordelen van het betaalde ChatGPT Plus-abonnement is dat je toegang krijgt tot GPT-4, de krachtigere opvolger van het standaardtaalmodel GPT-3.5 dat beschikbaar is bij een gratis abonnement. Gelukkig hoef je niet per se een betaald abonnement te nemen om toegang te krijgen tot GPT-4. Bing Chat biedt bijvoorbeeld ook toegang tot dit nieuwere taalmodel, en de Opera One-browser stelt je in staat om GPT-4 gratis aan te spreken via de ingebouwde AI-chatmodule genaamd Aria, die beschikbaar is in een zijvenster. Net als Bing Chat kan Aria ook het internet op.

Je kunt ook naar https://chat.forefront.ai met je favoriete browser. Hier kun je niet alleen kiezen tussen GPT-3.5 en GPT-4, maar ook tussen Claude Instant en Claude+, weliswaar met een beperkt aantal prompts. Claude is een AI-assistent ontwikkeld door Anthropic en wordt in twee versies aangeboden, waarbij Claude Instant de lichtere maar ook snellere variant is. Je kunt GPT-4 en Claude+ ook uitproberen via de AI-chatbot Poe van Quora, op www.poe.com. Houd er ook hier rekening mee dat er sterke beperkingen gelden voor het aantal prompts. Een jaarabonnement met minimaal 600 GPT-4 en 1000 Claude+ prompts per maand kost ongeveer 23 euro per maand, net als bij ChatGPT Plus.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.