Chatten met mensen doen we al langer, maar ChatGPT toont dat dit ook prima kan met bots – en dus met computers. ChatGPT is trouwens niet de enige AI-bot die graag keuvelt. In dit artikel stellen we je, naast enkele nieuwigheden voor ChatGPT, ook enkele praatgrage concullega’s voor.

OpenAI’s ChatGPT maakt sinds eind vorig jaar wereldwijd furore, en we hebben er al de nodige aandacht aan besteed. Voor wie een en ander gemist heeft, leggen we het hoe en wat nog even heel kort uit. 

AI met LLM

ChatGPT van ontwikkelaar OpenAI is een AI-chatbot. Bot staat voor robot, maar eigenlijk is het een computerprogramma dat automatisch specifieke handelingen kan verrichten. In dit geval gaat het om het simuleren van menselijke conversaties, met behulp van artificiële intelligentie, kortweg AI. De bot maakt gebruik van natuurlijke taalverwerking (NLP) en ‘machine learning’-algoritmen (ML) om menselijke taalinvoer correct te kunnen interpreteren. De chatbot kan tevens leren uit de interacties met menselijke gebruikers om zo steeds betere reacties te genereren.

Natuurlijk moet de chatbot inhoudelijk iets zinvols te vertellen hebben, en daarvoor valt deze terug op een immense kennisdatabank, samengesteld door de ontwikkelaars op basis van ontelbare documenten, webpagina’s, databases enzovoort.

Dit hele AI-systeem, dat dus patronen, grammatica en context uit een enorme dataset kan herkennen en op basis hiervan antwoorden genereert, wordt een ‘large language model’ genoemd (LLM). Dit maakt zo’n systeem veel krachtiger dan stemassistenten als Siri, Alexa of Google Assistant, die weinig meer zijn dan ‘command-and-control’-systemen op basis van een beperkte database.

Er bestaan heel wat LLM’s (status maart 2023), waaronder GPT-4 van ChatGPT. Voor alle afbeeldingen geldt: klik erop voor een grotere weergave.
Bron: Alan D. Thompson, Lifearchitect.ai.

OpenAI is voorzichtig bezig met het uitrollen van een plug-insysteem.

ChatGPT: extra’s

Wanneer je met ChatGPT aan de slag gaat, kun je de functionaliteit uitbreiden met extensies. We stellen je twee browserextensies voor van externe partijen, maar weet dat OpenAI, de maker van ChatGPT, inmiddels ook bezig is met de ontwikkeling van plug-ins (zie het kader hierboven: ‘ChatGPT plug-ins’).

Ben je een trouwe gebruiker van de Google-zoekmachine, dan heb je vast iets aan de extensie ChatGPT for Google (www.chatgpt4google.com; beschikbaar voor Firefox en Chromium-browsers). Na installatie verschijnt rechts van de zoekresultaten in Google een kader met de ChatGPT-respons. Wil je deze alleen ‘op commando’ laten verschijnen, klik dan op het tandwielpictogram in dit kader en selecteer Manually (zodat je eerst op een knop moet drukken) of Question Mark (zodat de respons alleen verschijnt wanneer je je zoekterm met een vraagteken afsluit).

Een niet onbelangrijk nadeel van ChatGPT is dat de bot geen ‘live’ webpagina’s kan raadplegen. De extensie WebChatGPT helpt je deze tekortkoming te omzeilen. Na installatie ziet de invoerbalk van ChatGPT er enigszins anders uit. Zorg dat de optie Web access is ingeschakeld en vraag iets als “Wat is het weer vandaag in […]”. Als het goed is, krijg je nu een zinvol en actueel antwoord, voorafgegaan door (standaard) vijf internetbronnen die de tool aan ChatGPT heeft doorgegeven, zodat de bot die in zijn respons kan verwerken. Handig, want je kunt de bronnen nu dus ook zelf controleren. Via uitklapmenu’s kun je het aantal bronnen (results), de periode (time) evenals de regio (region) nog bijsturen.

Google naast ChatGPT: het beste van twee werelden?

Voorzie ChatGPT van meerdere online bronnen en laat die meenemen in de respons. 

ChatGPT nog niet uitgeprobeerd? AI-instapcursus: dit kun je allemaal doen met ChatGPT

Leef je uit in de (experimentele) speeltuin van GPT.

Bing Chat: start

ChatGPT mag dan een product zijn van OpenAI, Microsoft heeft er al enorme bedragen in geïnvesteerd. Microsoft wil ChatGPT namelijk intensief gebruiken in onder meer Azure, Bing en Office.

Op het moment van schrijven kun je ChatGPT zoals deze in Bing is geïntegreerd gratis gebruiken, althans met browser Edge. Surf hiervoor naar www.bing.com/new, klik bovenaan op Begin met chatten. Zorg dat je bent aangemeld met je Microsoft-account. Als het goed is, hoef je slechts op Nu chatten te drukken om met Bing Chat (alias ChatGPT met GPT-4) aan de slag te kunnen.

Meld je aan met je Microsoft-account om met de nieuwe Bing te chatten.

Bing Chat: werking

Net als bij de meeste chatbots, is de werking ook hier eenvoudig. Tik je vraag in de invoerbalk onderaan en klik op de pijlknop. Om een nieuwe chatsessie te starten, druk je op Nieuw onderwerp. In tegenstelling tot ChatGPT zelf, kan Bing Chat wel het internet op, en het zal je niet verbazen dat de bot hiervoor gretig uit het Bing-vaatje tapt. Je krijgt bij de respons ook de bronnen vermeld en je kunt meteen doorklikken om een en ander te controleren of zelf verder uit te zoeken. Op basis van je vraag en de respons stelt Bing Chat doorgaans zelf nog enkele extra vragen voor, die je wellicht interesseren. Boven de invoerbalk kun je nog kiezen uit drie gespreksstijlen: Meer Creatief, Meer Gebalanceerd (standaard) of Meer Precies.

Microsoft is van plan om Bing Chat ook vanuit andere browsers te laten gebruiken, maar wil je daar niet op wachten, installeer dan de extensie Bing Chat on Chromium. Deze extensie laat de webpagina van Bing geloven dat je met Edge bezig bent, waarna je ook vanuit Chrome en andere Chromium-browsers Bing Chat kunt uitproberen.

Bing Chat biedt een drietal ‘gespreksstijlen’ aan: probeer ze gerust uit.

ChatGPT API

Ook de chatbot van Perplexity.ai maakt gebruik van het GPT-taalmodel van ChatGPT, maar net als Bing Chat kan deze chatbot overweg met actuele informatie afkomstig van zoekmachines en worden links naar de geraadpleegde bronnen vermeld.

Je krijgt in eerste instantie een beknopt antwoord te zien, maar wanneer je op View Detailed klikt, worden meer details getoond. Via voetnoten kun je naar de achterliggende bronnen doorklikken, of je klikt onderaan op View List om de bronnenlijst in een oogopslag te zien.

Helemaal onderaan vind je nog de rubriek Related met verwante vragen. Klik op de plusknop achter zo’n vraag om het bijbehorende antwoord te zien. De bot kan de eerder ingetikte vragen en antwoorden onthouden: vul een volgende vraag in bij Ask a follow up om hiermee verder te werken, of druk op de knop +New Thread om een nieuwe vragenronde te starten.

Perplexity.ai is niet alleen gratis, met een druk op de knop krijg je ook een beknopte of uitgebreidere respons.

YouChat

YouChat is de chatmodule van zoekmachine You.com. Tik je vraag in de invoerbalk in en met een druk op Enter krijg je de resultaten. Handig is dat deze app rechts van de respons ook relevante resultaten geeft van zoekmachines als Google en Bing. Resultaten die YouChat in zijn respons gebruikt, worden met cijfers aangeduid. Net als bij ChatGPT kan YouChat ook je eerdere chatsessies in een chronologische lijst bijhouden.

YouChat combineert ChatGPT met de (actuele) resultaten van zoekmachines.

Character.ai

In onder meer ChatGPT kun je ‘role prompting’ toepassen om tot betere resultaten te komen. Je vertelt de chatbot dan dat deze een bepaalde rol moet aannemen ('Je bent een ervaren professor in de genetica en je schrijft…') om vervolgens vanuit die persona een respons te geven.

De makers van Character.ai hebben dit idee verder doorgetrokken. Ze hebben namelijk zelf al enkele tientallen persona's ontworpen, opgedeeld in rubrieken als Famous People, Anime, Movies & TV en Language Learning. Meld je aan en selecteer een geschikte persona. Vervolgens kun je met het gekozen virtuele personage chatten. Als het goed is, krijg je antwoorden en reacties die helemaal aansluiten bij dat personage. Hoe een AI-chatbot ook best vermakelijk kan zijn!

Een onderonsje met Socrates, Elon Musk of Donald Trump.

Lees ook: 10 veelgestelde vragen over AI

Momenteel is Google Bard (officieel) alleen in de VS en het VK beschikbaar.

ChatSonic

Wellicht een van de meest flexibele uitvoeringen op basis van het GPT-taalmodel is ChatSonic (WriteSonic), dat op slimme wijze met enkele beperkingen van ChatGPT afrekent. Zo kan deze chatbot het actuele internet raadplegen en ook informatie ophalen uit Googles ‘knowledge graphs’, een database met miljarden feiten over mensen, plaatsen en objecten.

ChatSonic kan tevens digitale beelden genereren op basis van je tekstinvoer. De chatbot kan hiervoor de API van Stable Diffusion en Dall-E 2 aanspreken. Verder laat ChatSonic ook spraakinvoer toe. Je kunt tevens een persona uit een lijst selecteren. Standaard is dit General AI, maar je kunt bijvoorbeeld ook Travel Guide, Relationship Coach of Accountant kiezen om de respons in een meer specifieke stijl te genereren.

Surf naar ChatSonic, klik op Start Chatting en meld je aan. Links van de invoerbalk kun je Include latest Google data in- of uitschakelen. In het linkerpaneel kun je schakelen tussen een meer beperkte of een uitgebreidere respons en kun je je (voorkeurs)locatie instellen, mocht dat relevant zijn voor de respons.

Je kunt de gratis versie van ChatSonic gebruiken, maar je zit dan wel met een maandelijkse responslimiet opgescheept en je beschikt dan niet over GPT-4(+). De betaalde versies beginnen bij circa 15 euro per maand, afhankelijk van de gekozen opties.

ChatSonic biedt meer dan ChatGPT, maar de gratis versie is zeer gelimiteerd.

Google Bard

Vers van de pers, want sinds vandaag is Google Bard officieel beschikbaar in Nederland. Google Bard is een geavanceerd taalmodel (LLM) ontwikkeld door Google AI. Deze chatbot, getraind op een uitgebreide dataset van tekst en code, heeft de capaciteit om tekst te genereren, te vertalen en diverse soorten creatieve inhoud te produceren. Bovendien kan Bard informatieve antwoorden geven op een breed scala aan vragen, zelfs als deze open, complex of ongebruikelijk zijn.

Bard is momenteel nog in ontwikkeling, maar heeft al laten zien dat het in staat is om een verscheidenheid aan taken uit te voeren. Het kan instructies volgen, diverse tekstformaten genereren – van gedichten en scripts tot muziekstukken en e-mails – en vragen beantwoorden op een uitgebreide en informatieve manier.

Bard kan op verschillende manieren worden ingezet. Het kan helpen bij het overbruggen van taalbarrières, het vergroten van kennis over de wereld, het stimuleren van creativiteit, het verbeteren van productiviteit en het toevoegen van een element van plezier. Of het nu gaat om het vertalen van talen, het leren over diverse onderwerpen, het genereren van creatieve inhoud, het uitvoeren van taken of het spelen van spelletjes, Google Bard biedt een reeks mogelijkheden.

Dall-E 2 maakt impressionistische schilderijen met een schaakspelende robot.

P.S. Enthousiast ChatGPT-gebruiker? Er zijn inmiddels behoorlijk wat T-shirts met grappige teksten beschikbaar, bijvoorbeeld hier en hier.

Niet alleen het saaie en repetitieve werk wordt vervangen door AI. Je bent óók als kenniswerker niet meer zeker van een baan. Software wordt al grotendeels door AI geschreven. Gelukkig kun je daar als hobbyprogrammeur ook enorm van profiteren. Het brengt naast tijdwinst ook veel gemak. We helpen je op weg met drie praktische tools: ChatGPT, Aider en de Windsurf Editor. We maken enkele eenvoudige voorbeelden, zodat je een helder beeld hebt van je potentiële workflow.

Grote taalmodellen zijn al zo goed dat je comfortabel complete programma’s door AI kunt laten maken, zelfs zonder enige programmeerkennis. Afhankelijk van de tools die je gebruikt, voelt dat toch alsof je samen aan code werkt, ook wel pair-programmeren genoemd. Je houdt dus enige controle en kunt er, als je oplet, veel van leren. Ook al wordt het harde werk door AI gedaan.

Een bijkomend voordeel is dat je heel gericht aanpassingen kunt laten doen of vragen kunt stellen over de code, zonder dat je de documentatie of websites als Stack Overflow hoeft door te spitten. Het is geen verrassing dat laatstgenoemde website met fors dalende bezoekersaantallen te maken heeft. Ook andere taken, zoals het schrijven van de documentatie, zijn snel geregeld.

In dit artikel gaan we een eenvoudig programma maken met AI, zodat je een goed beeld hebt van de workflow. We gebruiken drie verschillende tools. We starten met het vertrouwde ChatGPT, al kun je ook bijvoorbeeld voor Claude of Gemini kiezen. Daarna gaan we met Aider in combinatie met Git aan de slag. Daarmee werk je ‘samen’ aan programmacode via de opdrachtprompt, in ons voorbeeld binnen het vertrouwde Visual Studio Code. Tot slot gaan we met de Windsurf Editor aan de slag, een completere grafische ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI-features, die je van begin tot eind ondersteunt bij het maken van je programma. 

ChatGPT

Chatbot

Grote taalmodellen (LLM’s) vormen de basis voor chatbots als OpenAI’s ChatGPT en Anthropics Claude, maar óók voor de tools die we hierna behandelen. Feitelijk benaderen we de chatbots in dit eerste deel van het artikel rechtstreeks, via een browser of app. De andere tools gebruiken de API van deze bedrijven. Raadpleeg eventueel voor het starten met ChatGPT deze basiscursus.

De nieuwere modellen (we gebruiken overwegend ChatGPT 4o en Claude 3.5 Sonnet) laten heel goede resultaten zien voor programmeertaken. Ze helpen uiteraard niet alleen om programmacode te schrijven maar kunnen code ook uitleggen, fouten oplossen en de documentatie schrijven. Ook kun je uitstekend brainstormen over een project of ideeën. Het is daarom, óók als je andere tools voor programmeren gebruikt, enorm praktisch om erbij te hebben! Toegang tot ChatGPT is gratis met beperkingen. Een abonnement is minder gelimiteerd en geeft vaak toegang tot nieuwere modellen (zoals o1 of o3-mini). Zo’n abonnement is niet bruikbaar voor de andere tools, die gebruiken namelijk de API waarvoor je aparte credits moet aanschaffen.

Een chatbot biedt goede ondersteuning bij al je programmeervragen.

Eerste stappen

We beginnen met een eenvoudig voorbeeld en vragen aan ChatGPT om een spelletje boter-kaas-en-eieren te maken, ook wel bekend als tic-tac-toe. Hoewel het Engels soms betere resultaten kan geven, werken we voor dit artikel volledig in het Nederlands. We starten met deze prompt: “Maak een volledig functionele boter-kaas-en-eieren voor in een browser. Maak de HTML-structuur, voeg CSS-stijlen toe en implementeer de JavaScript-logica. Maak een scheiding tussen HTML, CSS en JavaScript. Zorg dat het programma responsief is zodat het bij elke schermgrootte werkt.”

ChatGPT genereert de gevraagde code. Je kunt individueel de HTML, CSS en JavaScript kopiëren. Om het te proberen, kun je alles plakken op websites als www.jsfiddle.net en www.codepen.io. Voor dit voorbeeld hebben we bij JSFiddle een projectpagina aangemaakt. We gaan dit voorbeeld in de volgende stappen verder verbeteren, steeds met links naar de verbeterde versie.

De eerste versies van het spel boter-kaas-en-eieren.

Geluiden toevoegen

We vragen ChatGPT om het programma aan te passen, zodat er een geluid wordt afgespeeld bij elke zet. ChatGPT voegt daarop een audio-element toe aan de HTML-code. Het past ook het script aan om dit aan te roepen bij elke zet. Je moet nog wel zelf het mp3-bestand plaatsen in de uiteindelijke programmamap of een volledige link naar het mp3-bestand invullen in de HTML-code:

Er zijn overigens veel websites waar je leuke geluidseffecten kunt vinden die je vrij kunt gebruiken, waaronder Pixabay. Op deze pagina zie je onze aangepaste versie.

De aangepaste HTML-code bevat een verwijzing naar een mp3-bestand.

Computertegenstander

We vragen ChatGPT vervolgens om een slimme computertegenstander toe te voegen, waarbij aan het begin van het spel wordt gekozen wie er mag beginnen. Via deze webpagina kun je deze versie zien. De computertegenstander blijkt in eerste instantie overigens helemaal niet zo slim, waardoor je makkelijk je potjes wint. Maar dat is snel opgelost. Na ons verzoek om de computertegenstander slimmer te maken, controleert het programma voortaan eerst op mogelijke winnende zetten en blokkeert het de tegenstander indien nodig. Als er geen direct winnende of blokkerende zetten zijn, kiest het een willekeurige lege cel. Deze slimmere versie kun je hier bekijken.

Het aangepaste script op een canvas in ChatGPT.

Uiterlijk verfraaien

Als laatste hebben we gevraagd het uiterlijk wat mooier te maken. Hierbij wordt voornamelijk de CSS-code aangepast om de visuele stijl van het spel te verbeteren. Het resultaat is geslaagd: ChatGPT geeft de achtergrond een mooi kleurverloop. Ook zijn de stijlen van de knoppen en speelvelden aangepast. Het levert een veel moderner en aantrekkelijker uiterlijk op.

Je kunt ChatGPT uiteraard steeds vragen om het script of een deel daarvan uit te leggen. Ben je het overzicht over de wijzigingen kwijt, dan kun je uiteraard ook vragen om de laatste HTML-code in te zien, of de laatste versie van het script. Eventueel op een canvas. Toch misten wij in ChatGPT soms wat overzicht en is het bovendien lastig om een stapje terug te doen als een aanpassing niet het gewenste resultaat oplevert. Dit zijn zaken die we in het volgende deel gaan aanpakken met Aider.

De gemoderniseerde versie van boter-kaas-en-eieren.

Aider

Opdrachtprompt

Voor grotere programmeerprojecten is het werken met een chatbot al snel vervelend en verwarrend. Veel praktischer is een tool die met jouw eigen projectbestanden werkt en zelf of samen de gewenste aanpassingen maakt. Als je geen moeite hebt met het werken met een opdrachtprompt, is Aider een uitstekende optie. Die tool helpt met het schrijven en aanpassen van code.

Aider is opensource en werkt met heel veel LLM’s samen. Hier gebruiken we de API voor Claude 3.5 Sonnet, maar je kunt ook de API van OpenAI gebruiken of een LLM die je zelf lokaal draait of elders, zoals via OpenRouter. De integratie met Git is enorm praktisch. Voor elke aangebrachte wijziging voert het een ‘commit’ uit, voorzien van een duidelijke omschrijving, zodat je achteraf een goed overzicht met alle veranderingen hebt en ook stapjes terug kunt doen. Niet alle alternatieven bieden dit en dat is vooral een gemis als er iets fout gaat en je geen idee meer hebt hoe je dat moet oplossen.

Aider werkt samen met alle gangbare LLM’s.

Voorbereiding

We willen weer laten zien hoe je het spelletje boter-kaas-en-eieren met Aider zou kunnen maken. We gebruiken het voor velen vertrouwde programma Visual Studio Code onder Windows en installeren Aider via een opdrachtprompt binnen die ontwikkelomgeving. Binnen de editor kun je uiteraard alle gegenereerde bestanden bekijken en handmatig aanpassen. Voor de installatie van Aider heb je Python nodig. Zet tijdens de installatie van Python een vinkje bij Add python.exe to PATH, zodat je Python vanuit elke map kunt aanroepen.

Installeer ook Visual Studio Code als je dat nog niet eerder hebt gedaan. Visual Studio Code biedt een mogelijkheid om Copilot als assistent te gebruiken, maar dat slaan we hier over.

Installeer ook Git, zodat versiebeheer mogelijk is. Kies tijdens de installatie van Git voor het gebruik van Visual Studio Code als standaardeditor. Verder kun je alle standaardinstellingen accepteren. Als je Python, Visual Studio Code en Git hebt geïnstalleerd, kun je door met de installatie van Aider.

Installeer Python onder Windows voordat je met Aider aan de slag gaat.

Installatie Aider

We kunnen nu Aider installeren. Open daarvoor Visual Studio Code en kies in het menu de optie Terminal / New Terminal. Verander de terminal, via de optie rechtsboven in het venster, naar Git Bash. Installeer daarna Aider met de volgende twee opdrachten:

Sluit de terminalvenster via het kruisje rechtsboven. Open dan een nieuwe terminal en wissel weer naar Git Bash. Als je Aider niet kunt aanroepen met aider zul je het PATH moeten uitbreiden met de aangegeven opdracht, zoals in het voorbeeld hieronder:

Zorg dat je in dit voorbeeld voor Claude 3.5 Sonnet een API-sleutel hebt en voldoende credits om mee te beginnen (zie het kader ‘API-sleutel maken voor Claude’). Exporteer deze API-sleutel zodat Aider deze direct kan gebruiken:

Maak nu een nieuwe map voor je toepassing, blader naar die map en maak een Git-repository:

Je kunt nu beginnen met programmeren, met de ondersteuning van Aider!

We installeren Aider om het binnen Visual Studio Code te gebruiken.

Programma maken

We gaan ons eerste programma maken. Zorg dat je een terminalvenster hebt geopend en bent gewisseld naar Git Bash. De assistent start je dan met de volgende opdracht:

Er wordt de eerste keer gevraagd om .aider* en .env toe te voegen aan .gitignore. Dat raden we aan! Hiermee voorkom je dat deze bestanden, vaak met wachtwoorden en dergelijke, per ongeluk in je Git-repository worden opgenomen en daardoor in potentie online komen, als je de repository via GitHub beschikbaar maakt.

Via de prompt kun je nu je opdrachten afvuren. We vragen zoals eerder om een volledig functionele en responsieve boter-kaas-en-eieren voor in een browser met de vereiste HTML-structuur, CSS-stijlen en JavaScript-logica in aparte bestanden.

Aider gaat direct aan de slag en laat heel overzichtelijk alle aanpassingen zien, met een beschrijving van de uiteindelijke functionaliteit. Het vraagt netjes of het de nieuwe bestanden mag maken (index.html, styles.css en script.js) en daarna of het deze mag openen in een browser. Het spel is in deze eerste versie volledig responsief met een duidelijke gebruikersinterface, houdt de speelstatus bij, detecteert wanneer iemand wint of als het een gelijkspel is, heeft een knop om het spel opnieuw te starten en is helemaal in het Nederlands. Een goed begin!

Aider heeft het programma voor ons uitgewerkt.

Aanpassingen maken

We vragen opnieuw in natuurlijke taal om wijzigingen te maken. De workflow is erg prettig. Aider geeft eerst aan welke bestanden waarschijnlijk moeten worden gewijzigd. Voor het geluid stelt het bijvoorbeeld wijzigingen in index.html en script.js voor. Dan vraagt Aider of het deze bestanden mag toevoegen aan de chat.

Als de radartjes zijn uitgedraaid, na interactie met Claude, geeft Aider heel nauwkeurig aan welke regels in welke bestanden moeten worden gewijzigd. Ook geeft Aider aan dat je een mp3-bestand genaamd move.mp3 in dezelfde map moet plaatsen.

We vragen Aider daarna ook om een slimme computertegenstander toe te voegen. Die is meteen heel slim en probeert direct te winnen als dat kan, blokkeert winnende zetten van de tegenstander, probeert het centrum te veroveren en kiest anders voor hoeken of willekeurige zetten.

Tot slot vragen we Aider om het programma te verfraaien met een moderner uiterlijk. Dat levert een flinke metamorfose op. Bekijk hier het resultaat.

Via een comfortabel proces maakt het alle gewenste aanpassingen.

Integratie met Git

De standaard integratie met Git biedt veel voordelen. Als Aider aanpassingen maakt aan een bepaald bestand zal het in Git een heldere beschrijving toevoegen aan de zogeheten commit. In Visual Studio Code kun je deze historische aanpassingen eenvoudig terugzien. Klik daarvoor op een bestand en open in de balk aan de linkerkant Timeline. Zorg dat de filterinstelling is ingesteld op Git History.

Nu zie je de commit-geschiedenis van het geselecteerde bestand. Door op een specifieke commit te klikken, kun je de aangebrachte wijzigingen bekijken. Binnen Aider zijn er ook nog wat trucjes. Zo kun je met /diff zien wat de laatste veranderingen zijn. Met /undo kun je die eenvoudig ongedaan maken.

We hebben de repository op GitHub gezet. Ook hier kun je alle veranderingen bekijken. Open daarvoor een bestand, zoals script.js, en ga dan rechtsboven naar History. Hier zie je de verschillende wijzigingen. Als je op een van de aanpassingen klikt, zie je netjes welke veranderingen in de code zijn gemaakt.

Je kunt handig zien welke historische wijzigingen zijn aangebracht in bestanden.

Git en GitHub

Aider gebruikt een git-repository. Sommige mensen verwarren dit met GitHub. Je kunt met Git prima alleen een lokale repository maken, op het systeem waarop je met Aider werkt. Optioneel kun je deze repository met GitHub verbinden, zodat je in feite een kopie in de cloud hebt. Dat is voor jezelf wel heel praktisch, omdat je veel makkelijker de wijzigingen kunt bijhouden en bestuderen. En je kunt ook met anderen samenwerken aan code.

Ook interessant om te lezen: GitHub Codespaces: altijd de juiste tools bij de hand

We hebben de repository gedeeld met GitHub, zodat je alle veranderingen kunt inzien.

Windsurf Editor

 Complete ontwikkelomgeving

Zoek je een completere ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI, dan zijn Cursor AI en Windsurf Editor twee populaire opties. Cursor AI is een gevestigde speler, maar krijgt steeds meer concurrentie van het nieuwere Windsurf Editor. Beide ontwikkelteams blijven verbeteringen doorvoeren om niet voor elkaar onder te doen.

Beide programma’s zijn bovendien klonen van Visual Studio Code, de bekende editor van Microsoft die we ook voor Aider hebben gebruikt. Daarom lijken ze in veel opzichten op elkaar. Het kan handig zijn om verschillende thema’s te gebruiken als je ze naast elkaar gebruikt, zodat je ze uit elkaar kunt houden.

Windsurf Editor werkt met een ingebouwde assistent genaamd Cascade.

Cascade

We hebben ook in Windsurf geprobeerd om het spelletje boter-kaas-en-eieren uit dit artikel te maken. De assistent in Windsurf Editor heet Cascade; via het Cascade-deelvenster kun je hem direct aan het werk zetten. Een leuk detail is dat niet alleen code wordt gegenereerd, maar dat er ook veel aanvullende acties voor je worden uitgevoerd, zoals het aanmaken van een map voor je project en voor de geluiden, en het maken van een mp3-bestand.

Bij elke stap kun je zien welke bestanden worden aangepast en de voorgestelde wijzigingen controleren en bevestigen. Je hoeft niet, zoals bij Aider, zelf een API-sleutel te regelen voor toegang. Je gebruikt steeds het model van Cascade en de administratieve kant wordt via je account geregeld, op basis van credits (zie volgende paragraaf). Zo’n diepere integratie is heel praktisch. Toch heeft de workflow veel overeenkomsten met Aider.

Via een deelvenster kun je een conversatie met Cascade voeren.

Werken met credits

Windsurf werkt met credits voor verschillende taken. Zo worden User Prompt-credits voor elke interactie met de assistent gebruikt en Flow Action-credits voor alle acties die worden uitgevoerd. Als je de limiet bereikt voor het premiummodel, wordt overgeschakeld naar het basismodel. De proefperiode van 14 dagen geeft je ruim voldoende credits om het voorbeeldprogramma uit dit artikel te maken. Sterker nog, je hebt ongeveer vijftien keer meer credits dan nodig, dus je kunt ook grotere en complexere programma’s proberen te maken.

Buiten die proefperiode is, om het premiummodel te gebruiken, een upgrade naar de Pro-versie bijna onvermijdelijk (ca. 18 euro per maand). Je hebt dan wel elke maand een ruime hoeveelheid credits en kunt vrij voordelig credits bijkopen.

Windsurf Editor werkt met een systeem van credits.

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!