Chatten met mensen doen we al langer, maar ChatGPT toont dat dit ook prima kan met bots – en dus met computers. ChatGPT is trouwens niet de enige AI-bot die graag keuvelt. In dit artikel stellen we je, naast enkele nieuwigheden voor ChatGPT, ook enkele praatgrage concullega’s voor.

OpenAI’s ChatGPT maakt sinds eind vorig jaar wereldwijd furore, en we hebben er al de nodige aandacht aan besteed. Voor wie een en ander gemist heeft, leggen we het hoe en wat nog even heel kort uit. 

AI met LLM

ChatGPT van ontwikkelaar OpenAI is een AI-chatbot. Bot staat voor robot, maar eigenlijk is het een computerprogramma dat automatisch specifieke handelingen kan verrichten. In dit geval gaat het om het simuleren van menselijke conversaties, met behulp van artificiële intelligentie, kortweg AI. De bot maakt gebruik van natuurlijke taalverwerking (NLP) en ‘machine learning’-algoritmen (ML) om menselijke taalinvoer correct te kunnen interpreteren. De chatbot kan tevens leren uit de interacties met menselijke gebruikers om zo steeds betere reacties te genereren.

Natuurlijk moet de chatbot inhoudelijk iets zinvols te vertellen hebben, en daarvoor valt deze terug op een immense kennisdatabank, samengesteld door de ontwikkelaars op basis van ontelbare documenten, webpagina’s, databases enzovoort.

Dit hele AI-systeem, dat dus patronen, grammatica en context uit een enorme dataset kan herkennen en op basis hiervan antwoorden genereert, wordt een ‘large language model’ genoemd (LLM). Dit maakt zo’n systeem veel krachtiger dan stemassistenten als Siri, Alexa of Google Assistant, die weinig meer zijn dan ‘command-and-control’-systemen op basis van een beperkte database.

ChatGPT: extra’s

Wanneer je met ChatGPT aan de slag gaat, kun je de functionaliteit uitbreiden met extensies. We stellen je twee browserextensies voor van externe partijen, maar weet dat OpenAI, de maker van ChatGPT, inmiddels ook bezig is met de ontwikkeling van plug-ins (zie het kader hierboven: ‘ChatGPT plug-ins’).

Ben je een trouwe gebruiker van de Google-zoekmachine, dan heb je vast iets aan de extensie ChatGPT for Google (www.chatgpt4google.com; beschikbaar voor Firefox en Chromium-browsers). Na installatie verschijnt rechts van de zoekresultaten in Google een kader met de ChatGPT-respons. Wil je deze alleen ‘op commando’ laten verschijnen, klik dan op het tandwielpictogram in dit kader en selecteer Manually (zodat je eerst op een knop moet drukken) of Question Mark (zodat de respons alleen verschijnt wanneer je je zoekterm met een vraagteken afsluit).

Een niet onbelangrijk nadeel van ChatGPT is dat de bot geen ‘live’ webpagina’s kan raadplegen. De extensie WebChatGPT helpt je deze tekortkoming te omzeilen. Na installatie ziet de invoerbalk van ChatGPT er enigszins anders uit. Zorg dat de optie Web access is ingeschakeld en vraag iets als “Wat is het weer vandaag in […]”. Als het goed is, krijg je nu een zinvol en actueel antwoord, voorafgegaan door (standaard) vijf internetbronnen die de tool aan ChatGPT heeft doorgegeven, zodat de bot die in zijn respons kan verwerken. Handig, want je kunt de bronnen nu dus ook zelf controleren. Via uitklapmenu’s kun je het aantal bronnen (results), de periode (time) evenals de regio (region) nog bijsturen.

ChatGPT nog niet uitgeprobeerd? AI-instapcursus: dit kun je allemaal doen met ChatGPT

Bing Chat: start

ChatGPT mag dan een product zijn van OpenAI, Microsoft heeft er al enorme bedragen in geïnvesteerd. Microsoft wil ChatGPT namelijk intensief gebruiken in onder meer Azure, Bing en Office.

Op het moment van schrijven kun je ChatGPT zoals deze in Bing is geïntegreerd gratis gebruiken, althans met browser Edge. Surf hiervoor naar www.bing.com/new, klik bovenaan op Begin met chatten. Zorg dat je bent aangemeld met je Microsoft-account. Als het goed is, hoef je slechts op Nu chatten te drukken om met Bing Chat (alias ChatGPT met GPT-4) aan de slag te kunnen.

Bing Chat: werking

Net als bij de meeste chatbots, is de werking ook hier eenvoudig. Tik je vraag in de invoerbalk onderaan en klik op de pijlknop. Om een nieuwe chatsessie te starten, druk je op Nieuw onderwerp. In tegenstelling tot ChatGPT zelf, kan Bing Chat wel het internet op, en het zal je niet verbazen dat de bot hiervoor gretig uit het Bing-vaatje tapt. Je krijgt bij de respons ook de bronnen vermeld en je kunt meteen doorklikken om een en ander te controleren of zelf verder uit te zoeken. Op basis van je vraag en de respons stelt Bing Chat doorgaans zelf nog enkele extra vragen voor, die je wellicht interesseren. Boven de invoerbalk kun je nog kiezen uit drie gespreksstijlen: Meer Creatief, Meer Gebalanceerd (standaard) of Meer Precies.

Microsoft is van plan om Bing Chat ook vanuit andere browsers te laten gebruiken, maar wil je daar niet op wachten, installeer dan de extensie Bing Chat on Chromium. Deze extensie laat de webpagina van Bing geloven dat je met Edge bezig bent, waarna je ook vanuit Chrome en andere Chromium-browsers Bing Chat kunt uitproberen.

ChatGPT API

Ook de chatbot van Perplexity.ai maakt gebruik van het GPT-taalmodel van ChatGPT, maar net als Bing Chat kan deze chatbot overweg met actuele informatie afkomstig van zoekmachines en worden links naar de geraadpleegde bronnen vermeld.

Je krijgt in eerste instantie een beknopt antwoord te zien, maar wanneer je op View Detailed klikt, worden meer details getoond. Via voetnoten kun je naar de achterliggende bronnen doorklikken, of je klikt onderaan op View List om de bronnenlijst in een oogopslag te zien.

Helemaal onderaan vind je nog de rubriek Related met verwante vragen. Klik op de plusknop achter zo’n vraag om het bijbehorende antwoord te zien. De bot kan de eerder ingetikte vragen en antwoorden onthouden: vul een volgende vraag in bij Ask a follow up om hiermee verder te werken, of druk op de knop +New Thread om een nieuwe vragenronde te starten.

YouChat

YouChat is de chatmodule van zoekmachine You.com. Tik je vraag in de invoerbalk in en met een druk op Enter krijg je de resultaten. Handig is dat deze app rechts van de respons ook relevante resultaten geeft van zoekmachines als Google en Bing. Resultaten die YouChat in zijn respons gebruikt, worden met cijfers aangeduid. Net als bij ChatGPT kan YouChat ook je eerdere chatsessies in een chronologische lijst bijhouden.

Character.ai

In onder meer ChatGPT kun je ‘role prompting’ toepassen om tot betere resultaten te komen. Je vertelt de chatbot dan dat deze een bepaalde rol moet aannemen ('Je bent een ervaren professor in de genetica en je schrijft…') om vervolgens vanuit die persona een respons te geven.

De makers van Character.ai hebben dit idee verder doorgetrokken. Ze hebben namelijk zelf al enkele tientallen persona's ontworpen, opgedeeld in rubrieken als Famous People, Anime, Movies & TV en Language Learning. Meld je aan en selecteer een geschikte persona. Vervolgens kun je met het gekozen virtuele personage chatten. Als het goed is, krijg je antwoorden en reacties die helemaal aansluiten bij dat personage. Hoe een AI-chatbot ook best vermakelijk kan zijn!

Lees ook: 10 veelgestelde vragen over AI

ChatSonic

Wellicht een van de meest flexibele uitvoeringen op basis van het GPT-taalmodel is ChatSonic (WriteSonic), dat op slimme wijze met enkele beperkingen van ChatGPT afrekent. Zo kan deze chatbot het actuele internet raadplegen en ook informatie ophalen uit Googles ‘knowledge graphs’, een database met miljarden feiten over mensen, plaatsen en objecten.

ChatSonic kan tevens digitale beelden genereren op basis van je tekstinvoer. De chatbot kan hiervoor de API van Stable Diffusion en Dall-E 2 aanspreken. Verder laat ChatSonic ook spraakinvoer toe. Je kunt tevens een persona uit een lijst selecteren. Standaard is dit General AI, maar je kunt bijvoorbeeld ook Travel Guide, Relationship Coach of Accountant kiezen om de respons in een meer specifieke stijl te genereren.

Surf naar ChatSonic, klik op Start Chatting en meld je aan. Links van de invoerbalk kun je Include latest Google data in- of uitschakelen. In het linkerpaneel kun je schakelen tussen een meer beperkte of een uitgebreidere respons en kun je je (voorkeurs)locatie instellen, mocht dat relevant zijn voor de respons.

Je kunt de gratis versie van ChatSonic gebruiken, maar je zit dan wel met een maandelijkse responslimiet opgescheept en je beschikt dan niet over GPT-4(+). De betaalde versies beginnen bij circa 15 euro per maand, afhankelijk van de gekozen opties.

Google Bard

Vers van de pers, want sinds vandaag is Google Bard officieel beschikbaar in Nederland. Google Bard is een geavanceerd taalmodel (LLM) ontwikkeld door Google AI. Deze chatbot, getraind op een uitgebreide dataset van tekst en code, heeft de capaciteit om tekst te genereren, te vertalen en diverse soorten creatieve inhoud te produceren. Bovendien kan Bard informatieve antwoorden geven op een breed scala aan vragen, zelfs als deze open, complex of ongebruikelijk zijn.

Bard is momenteel nog in ontwikkeling, maar heeft al laten zien dat het in staat is om een verscheidenheid aan taken uit te voeren. Het kan instructies volgen, diverse tekstformaten genereren – van gedichten en scripts tot muziekstukken en e-mails – en vragen beantwoorden op een uitgebreide en informatieve manier.

Bard kan op verschillende manieren worden ingezet. Het kan helpen bij het overbruggen van taalbarrières, het vergroten van kennis over de wereld, het stimuleren van creativiteit, het verbeteren van productiviteit en het toevoegen van een element van plezier. Of het nu gaat om het vertalen van talen, het leren over diverse onderwerpen, het genereren van creatieve inhoud, het uitvoeren van taken of het spelen van spelletjes, Google Bard biedt een reeks mogelijkheden.

P.S. Enthousiast ChatGPT-gebruiker? Er zijn inmiddels behoorlijk wat T-shirts met grappige teksten beschikbaar, bijvoorbeeld hier en hier.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.